Afdeling Zeekanaal Voorstelling realisaties 2011 en projecten 2012 door ir. Johan Laurent, afdelingshoofd

Transcriptie

1 Afdeling Zeekanaal Voorstelling realisaties 2011 en projecten 2012 door ir. Johan Laurent, afdelingshoofd Dames en heren, Als afdelingshoofd van de afdeling Zeekanaal heet ik u op mijn beurt van harte welkom en wil ik u om te beginnen enkele winterbeelden tonen van het kanaal Leuven-Dijle. Hoewel de normale bediening van de scheepvaart de voorbije dagen kon behouden blijven binnen onze afdeling, zorgden de barre temperaturen uiteraard wel voor veel ijs. Op het Netekanaal en op het kanaal Leuven-Dijle werd daarom het voorbije weekend met een ijsbreker uitgevaren en de komende dagen zal dit waar nodig nog gebeuren. U ziet dus dat wij ook in de huidige weersomstandigheden alle moeite doen om onze waterwegen vlot toegankelijk te houden voor de scheepvaart en afhankelijk van de weersevolutie hopen wij dit de komende dagen uiteraard te kunnen blijven doen. In aansluiting op de inleiding door onze gedelegeerd bestuurder, wil ik vervolgens ons jaaroverzicht aanvangen met een kort overzicht van de trafiekcijfers op de waterwegen beheerd door de afdeling Zeekanaal. Na een moeilijk economische periode, kon ook onze afdeling vaststellen dat de trafiekcijfers zich weer herstellen. Op het zeekanaal Brussel-Schelde konden wij een stijging noteren van 11,35%, van naar ton (eff.groei ton). Op het kanaal naar Charleroi steeg het vervoer met iets minder dan 23 (22,78)%, van naar ton (eff.groei ton). Ook op het kanaal Leuven-Dijle was een stijging te noteren, zij het iets minder spectaculair, namelijk 4,16%. Bovenop de in 2010 genoteerde goederenstroom van ton, kwamen een extra ton, wat het totaal brengt op ton. Het Netekanaal tenslotte, valt als enige waterweg binnen ons werkgebied uit de toon met een weliswaar zeer beperkte, ik zou durven 1

2 zeggen verwaarloosbare, trafiekdaling van 0,22%. De trafieken van 2010 ( ton) daalden er met 950 ton tot ton. Uit deze cijfers blijkt zoals gezegd een duidelijk herstel na enkele jaren van achteruitgang en stagnatie, waarbij we voor alle waterwegen beheerd door Waterwegen en Zeekanaal NV nog kunnen opmerken dat dit herstel (in respectievelijk absolute (aantal ton) en relatieve (percentage) cijfers) het sterkt is op het zeekanaal Brussel en op het kanaal naar Charleroi. Uiteraard stemt ons dit hoopvol en is dit voor ons een aanmoediging om te blijven investeren in de waterwegen. Bekijken wij dan nu even per kanaal de belangrijkste realisaties van het voorbije jaar, gevolgd door de plannen voor Uiteraard is dit zoals ieder jaar slechts een selectie uit een ruimer investeringsprogramma. Realisaties 2011 afdeling Zeekanaal Gedane investeringen: Investeringswerken: +/- 19 miljoen euro Onderhoudswerken (incl.baggerwerken): +/- 11 miljoen euro Zeekanaal Brussel-Schelde: afgewerkt en opgestart in 2011 Net zoals in 2010 richtte de afdeling Zeekanaal zich in 2011 vooral op de verdere uitwerking en waar mogelijk afwerking van enkele lopende projecten. Veel aandacht ging daarbij opnieuw naar de renovatie en aanpassing van bestaande infrastructuur. Zo kreeg het telematicaproject, dat al geruimte tijd loopt binnen onze afdeling, verder vorm door de uitbouw van de afstandsbediening van de Verbrande brug in Grimbergen, de Vredesbrug in Willebroek, en de buiten onze afdeling gelegen Rupelbrug. Voor de Vredesbrug kan ik in aansluiting hierop nog melden, dat deze sinds vorige week effectief vanuit de centrale bedieningspost aan de Oostdijk te Willebroek wordt bediend. De brug van Kapelle-op-den-Bos werd na de nodige voorbereidingen in 2010, in de loop van 2011 uitgebreid gerenoveerd, waarbij in samenwerking met de gemeente Kapelle-op-den-Bos ook de toegangswegen naar de brug en de voet-en fietspaden werden vernieuwd. 2

3 Ook de uitwerking van het Watersite-project in Vilvoorde kreeg verder vorm met de aanleg van een kadeboulevard en het zogenaamde Kanaalpark. Aan de Verbrande Brug, werd begin 2011 een nieuwe ontsluitingsweg geopend, die het doorgaand verkeer van en naar de lokale bedrijvenzone weghoudt uit de woonbuurt langs de Verbrande Brugsesteenweg en zo de leefbaarheid aldaar gevoelig verbetert. Bij de opening van deze weg werd tevens het startschot gegeven voor de verdere vernieuwing van de kanaaloevers, waarop we later nog zullen terugkomen. Verder vernieuwde onze afdeling het vooral door de schoolgaande jeugd veelgebruikte jaagpad op de linkeroever van het zeekanaal Brussel-Schelde tussen Humbeek en Kapelle-op-den-Bos. Door te investeren in het onderhoud en waar nodig de vernieuwing van jaagpaden, willen wij deze comfortabel en veilig houden voor de gebruikers ervan, dit niettegenstaande jaagpaden in de eerste plaats dienstwegen zijn, die dan ook prioritair bedoeld zijn voor het onderhoud van en dringende interventies langs de waterwegen. Vlakbij voormeld jaagpad, werd de grootscheepse renovatie van de sluis van Zemst verder gezet met het vernieuwen van de opwaartse zinkdeur en het bijhorende geleidingssysteem, en met het voorzien van een nieuwe reservedeur. De plaatsing van de nieuwe zinkdeur en de nieuwe steunblokken en steunrails duurde 7 dagen, waarbij 24 uur per dag werd gewerkt. Voor deze werken moest het bovenhoofd van de sluis voor het eerst sinds 1983 volledig worden droog gezet. Ter informatie, de bruikbare afmetingen van de sluis van Zemst zijn als volgt: diepgang 5,80 meter, breedte van 24,90 meter, lengte 205 meter. De vernieuwde sluisdeur meet 9,4 op 30 meter en weegt maar liefst 117 ton. In Tisselt dan, werd de kade van de firma Promat aanzienlijk verlengd, zodat het bedrijf zijn transporten via het water gevoelig kan uitbreiden. Wat het Masterplan Boulevardbrug tenslotte betreft, werd na de ingebruikname van het rondpunt tussen Rupel en zeekanaal in 2010, de wegenis er rond verder afgewerkt en opengesteld voor het verkeer. De verlegging van de Gansbroekstraat onder de Boulevardbrug door kreeg reeds gedeeltelijk vorm, maar moest door technische omstandigheden i.v.m. de landhoofden van de oude Boulevardbrug tijdelijk worden stilgelegd. Voor het rondpunt langs de A12 aan de kant van Puurs het zogenaamde Ooievaarsnest werd een onteigeningsprocedure opgestart, die echter nog niet kon worden afgerond, waardoor deze werken dan ook niet van start konden gaan. 3

4 Kanaal Leuven-Dijle: afgewerkt en opgestart in 2011 Langs het kanaal Leuven-Dijle verleende onze afdeling haar medewerking aan het stadsbestuur voor de heraanleg van twee pleinen: het plein aan de Colomabrug, achter het station, en het plein aan de Plaisancebruggen, nabij de Brusselpoort. Beide pleinen werden ondertussen weer opengesteld, waarbij aan het Plaisanceplein recent als spreekwoordelijke finishing touch door de stad Mechelen nog een kunstwerk werd geplaatst van de Tisseltse beeldhouwster Mariëtte Teugels. Nog in Mechelen werd door onze collega s van de afdeling Zeeschelde de geplande fiets- en voetgangersbrug over de Zenne gerealiseerd (in gebruik genomen in december 2011) terwijl de afdeling Zeekanaal verdere voorbereidingen trof voor de afwerking van een nieuwe beweegbare brug nabij de sluis van het Zennegat. De plaatsing van het beweegbare brugdek is voorzien dit voorjaar. Verder werd langs het kanaal op verschillende plaatsen de watergebonden infrastructuur vernieuwd. Zo werd het wegdek op de bruggen van Tildonk en Wijgmaal vernieuwd en kreeg op verschillende plaatsen langs het kanaal het jaagpad een nieuwe asfaltlaag. Ter hoogte van de sluizen van Boortmeerbeek en Tildonk, werd het jaagpad bovendien plaatselijk verlegd, om het comfort en de veiligheid voor de gebruikers te verbeteren. Tenslotte werd de eerste fase voor het verbeteren van de ontsluiting van de industriezone Hambos in Tildonk ingezet. Eind 2011 werd in dit kader de aanleg van een nieuw verkeersknooppunt aan de Kruineikebrug aanbesteed en werd de eerste fase van de werken aan de Vaartdijk opgestart. Kanaal naar Charleroi De infrastructuur en de kunstwerken van het kanaal naar Charleroi zijn, in het bijzonder op het grondgebied van de stad Halle, verouderd en aan vervanging toe het kanaal zelf is reeds 180 jaar oud. Bovendien zijn de dimensies van het kanaal momenteel niet meer aangepast aan de moderne scheepvaart. De beperkte afmetingen van het kanaal, ontworpen voor schepen van 600 ton, verhinderen dan ook de vlotte doorvaart voor moderne schepen van ton en voor containervaart in drie lagen. 4

5 Waterwegen en Zeekanaal NV wenst daarom werk te maken van een volwaardige uitbreiding van het kanaal voor schepen tot ton, met een doorgedreven vernieuwing van de verouderde waterweginfrastructuur en bijzondere aandacht voor mobiliteit, de inpassing van het kanaal in het landschap en in het stedelijke weefsel en het bevorderen van de biodiversiteit langs de oevers. Om dit ambitieuze plan te realiseren wordt al enige tijd, in overleg met de stad Halle en een aantal andere partners, gewerkt aan een ontwikkelingsplan voor de kanaaldoortocht in Halle, wat eind 2011 resulteerde in twee ontwerpstreefbeelden, waarin de verschillende opties die met het project samenhangen tegen elkaar worden afgewogen. Over de uitbouw van een jachthaven in Lot, werden met de gemeente Beersel de nodige afspraken gemaakt, die resulteerden in een technisch ontwerp en in een inmiddels door de gemeente en door onze raad van bestuur goedgekeurde modelovereenkomst. Aan de hand daarvan kunnen onze collega s van de afdeling Commercieel Beheer op zoek gaan naar kandidaat-concessiehouders. In navolging van gelijkaardige investeringen op het kanaal Leuven-Dijle, werden ook op het kanaal naar Charleroi de aanmeervoorzieningen op de sluizen van Halle, Lot en Ruisbroek verbeterd. Op de sluis van Lembeek zal dit dit jaar nog gebeuren. Tenslotte werd verder werk gemaakt van een globale evaluatie van de wateroverlast langs het kanaal naar Charleroi in 2010, wat in 2011 resulteerde in een werkplan voor de verdere opvolging van deze problematiek en in enkele concrete maatregelen. Zo werd een aanbesteding uitgeschreven voor het optimaliseren van de bedieningssystemen van de schuiven van de afvoerriolen op de sluizen op het kanaal en werd i.s.m. het Waterbouwkundig Laboratorium een studie opgestart over de afvoer van het water in het Zennebekken. De vroegere afspraken met de collega s van andere overheden en gewesten werden verfijnd, met bijzondere aandacht voor de alarmprocedure bij kritieke waterstanden. Tenslotte werd beslist om, wanneer de voorspellingen grote neerslaghoeveelheden weergeven, het kanaalpeil op zowel het kanaal naar Charleroi als op het zeekanaal Brussel-Schelde preventief laag te houden, om alzo de bergingscapaciteit te vergroten. Netekanaal Op het Netekanaal tenslotte werd over een drietal kilometer langs de linkeroever (tussen Nijlenbrug en Emblembrug) het jaagpad vernieuwd. 5

6 Tot daar een beknopt overzicht van enkele belangrijke verwezenlijkingen in het voorbije jaren. Kijken we nu verder naar het nieuwe jaar, waarin enkele belangrijke projecten vorm zullen krijgen. Projecten afdeling Zeekanaal 2012 Geplande investeringen (o.v. goedkeuring Fysisch Programma): Investeringswerken: +/- 26 miljoen euro Onderhoudswerken (incl.baggerwerken): +/- 9 miljoen euro Zeekanaal Brussel-Schelde Om te beginnen zal onze afdeling in 2012 de werken aanbesteden voor het verdiepen van de vaargeul tussen de spoorbrug van Ruisbroek en de Kraagput in Willebroek. Deze belangrijke werken, waarmee een grondverzet van meer dan m³ zal gepaard gaan, moeten dit gedeelte van het kanaal beter toegankelijk maken voor zeeschepen tot ton. Vorig jaar is ter voorbereiding van deze verdieping alvast een grootschalige stabiliteitstudie uitgevoerd. Bedoeling is dus om dit jaar de aanbesteding rond te krijgen, zodat de werken zelf volgend jaar effectief van start kunnen gaan. Deze werken zullen meerdere jaren in beslag nemen en de uitgebaggerde specie zal onder meer worden afgevoerd naar de site Argex in Kruibeke. In Willebroek en Puurs worden dit jaar ook de werkzaamheden in het kader van het Masterplan Boulevardbrug verder gezet. De heraanleg van de Gansbroekstraat zal in principe binnenkort worden hervat en zal dan normaal gezien midden dit jaar worden afgerond. Verder zal onze afdeling, van zodra de administratieve procedure en dan in het bijzonder de benodigde onteigeningen rond zijn, zo snel mogelijk starten met de aanleg van het rondpunt langs de A12 aan de kant van Puurs naar analogie met het rondpunt dat eerder in Willebroek-Noord werd gerealiseerd. Nog een project dat een vervolg krijgt in 2012, is de renovatie van de sluis van Zemst. In navolging van de eerdere werkzaamheden, zullen de reservepuntdeuren die momenteel op het droge liggen, worden gereviseerd en herschilderd. De houten dukdalven opwaarts de sluis worden vervangen door stalen exemplaren. In Grimbergen wordt de momenteel lopende vernieuwing van een aantal stroken kanaaloever verder gezet. Bij deze werken wordt bijzondere aandacht besteed aan de diverse functies langs het kanaal, zoals fauna en flora, aanmeerfaciliteiten voor jachten, zitplaatsen voor vissers en een gedeeltelijke heraanleg van het jaagpad ten behoeve van fietsers en wandelaars. 6

7 Aanvullend op deze werken zal de afdeling Zeekanaal technisch en financieel samenwerken met het gemeentebestuur van Grimbergen voor de heraanleg van de Oostvaartdijk tussen de Kanaalstraat en de Bergstraat. De oever werd daar reeds eerder vernieuwd, maar op vraag van de plaatselijke bewoners zal nu dus ook de straat worden heraangelegd. Tenslotte zal in Grimbergen op de rechteroever van het zeekanaal de vernieuwing van de kade Inter-Beton worden opgestart. In het kader van de stedelijke ontwikkeling Vilvoorde Watersite deelgebied De Molens, zal de afdeling Zeekanaal een openbare aanbesteding houden voor het aanleggen van een plein en een brug over de Zenne ter hoogte van de Broekstraat. Deze infrastructuur maakt deel uit van het inrichtingsplan dat samen met de Stad Vilvoorde en de private investeerder PSR voor deze zone is opgesteld. Tussen het projectgebied De Molens en het park Drie Fonteinen zet de afdeling Zeekanaal samen met het agentschap Natuur en Bos en het Cargovilfonds de ontwikkeling verder van de plannen voor een fiets- en voetgangersbrug over het zeekanaal. Tenslotte zal in het kader van Watersite ter hoogte van het projectgebied Kanaalpark (tussen de Havenstraat en de Vlaanderenstraat) een aanlegplaats voor de pleziervaart gerealiseerd worden. Kanaal Leuven-Dijle Op het kanaal Leuven-Dijle gaat onze afdeling verder werk maken van de fiets- en voetgangersbrug aan de sluis van het Zennegat. Het stalen brugdek wordt momenteel afgewerkt en zal nog dit voorjaar naar Mechelen worden gebracht voor finale montage en afwerking. Na de koppeling op het telematicanetwerk, zal de brug dan vermoedelijk tegen de zomer in gebruik kunnen genomen worden, zodat recreanten en pendelaars te voet of met de fiets zowel de Zenne als het kanaal vlot en veilig zullen kunnen oversteken, zonder de momenteel nog noodzakelijk omweg via Heffen en Battel. Ook de werken voor de nieuwe ontsluiting van de industriezone Hambos worden in 2012 verder gezet. Zo zal onze afdeling verder gaan met de uitvoering van de wegeniswerken aan de Vaartdijk en ter hoogte van de bestaande Kruineikebrug voorzien we dit jaar de bouw van een nieuwe beweegbare brug aan te besteden. Daarna kan werk worden gemaakt van de uitwerking van de ontsluitingsweg op de 7

8 linkeroever van het kanaal, van de Kruineikebrug langs het kanaal en de Molenweg, tot aan de N26. Een en ander is hierover nog verder af te spreken met het gemeentebestuur van Haacht. In 2008 werd op het kanaal Leuven-Dijle gestart met baggerwerken: elk jaar werd op een klein stuk van het kanaal de vaargeul verdiept tot 4m waterdiepte, wat iets dieper is dan noodzakelijk voor de scheepvaart. Daardoor wordt niet alleen de nodige diepgang voor klasse II vrachtschepen (600 ton) meer dan gegarandeerd, maar kunnen ook toekomstige baggerwerken in deze panden langer vermeden worden. Het laatste kanaalstuk van de lopende opdracht wordt rond deze tijd gebaggerd, waarmee het kanaal van de Vaartkom in Leuven tot aan Wijgmaalbrug en van Kampenhout Sas tot aan het Zennegat van een overdiepte voorzien zal zijn. De specie die bij deze werken wordt gebaggerd, zal worden vervoerd naar het slibverwerkingscentrum van Ghent Dredging in de Haven van Gent. In de toekomst zal in aansluiting op deze werken via een nieuwe aanbesteding ook nog het kanaalstuk van Wijgmaalbrug tot Kampenhout Sas worden gebaggerd. De bestemming van de specie dient hier uiteraard nog bepaald te worden. Op het voedingskanaal de Hond, op de oude Inbev-terreinen nabij de Vaartkom in Leuven, zal in de tweede helft van 2012 gestart worden met de realisatie van een nieuwe zandvang, die de instroom van sedimenten in het kanaal verder moet beperken. Dit project kadert mee in de herontwikkeling van de Vaartkom. Op de linkeroever van de zandvang worden dan ook enkele vastgoedprojecten gerealiseerd, terwijl de stad Leuven op de rechteroever een nieuw stadspark zal realiseren. Tenslotte zal, eveneens in aansluiting op het Vaartkomproject, de tafelbrug aan de Vaartkom verbreed worden en zullen we, in het kader van het Mobiliteitsplan van de stad Leuven, starten met een studie voor de bouw van een tweede brug aan het Engelsplein. Kanaal naar Charleroi Voor het kanaal naar Charleroi zal in 2012 de focus in het bijzonder liggen op de vernieuwing van de kanaaldoortocht in Halle. De hier eerder over opgemaakte streefbeeldstudie resulteerde in 2011 op basis van de bemerkingen van de verschillende betrokken instanties en dan in het bijzonder van het stadsbestuur van Halle, in twee concrete ontwerpstreefbeelden, die eind 2011 aan de gemeenteraadsleden en aan de bevolking van de stad Halle werden voorgesteld en vorige week nog aan de bedrijven van de regio Halle. Op basis van deze laatste 8

9 informatieronde hopen wij dit jaar te kunnen komen tot een definitief scenario voor de vernieuwing van het kanaal naar Charleroi in Halle. De opmaak van de eerste technische plannen en aanbestedingsdossiers kan dan in principe starten in de periode Ook hier dient o.m. met de stad Halle nog een en ander te worden afgesproken. Voor wat de aanleg van een jachthaven in Lot betreft, werd een bestemmingswijziging van de percelen waar de jachthaven zou komen (thans agrarisch gebied) opgenomen in het ontwerp RUP. Om de nodige bouwvergunning te verkrijgen is het nog wachten op de definitieve goedkeuring van het RUP door de Vlaamse Regering. Tenslotte zal onze afdeling een deel van de kanaaloever in Ruisbroek heraanleggen. De oeverkruin bevindt zich hier plaatselijk lager dan verderop langs het kanaal. Deze lokaal lagere oever is een historische situatie: in het verleden gebeurde hier immers overslag van goederen voor de zogenaamde Molens van Ruisbroek. Het gebouw van dit bedrijf werd recent volledig gerenoveerd en ingericht als appartementsgebouw, zodat de plaatselijke verlaging van de oever nu dus geen enkel nut meer heeft. Uitgerekend op deze plaats overstroomde het kanaal tijdens de wateroverlast van 14 november Om dit in de toekomst te vermijden zal de oeverkruin lokaal verhoogd worden d.m.v. het heien van een damwand. Deze damwand zal geplaatst worden op de nieuwe oeverlijn van het kanaal, dus in functie van de modernisering van het kanaal. Dit project maakt dan ook deel uit van de reeds vermelde werkplan rond de waterbeheersing op het kanaal naar Charleroi. Algemeen Dames en heren, In deze tijden van crisis en besparingen, staan overheden net zo goed als private ondernemingen onder grote druk om méér te doen met mínder. Ondanks deze verhoogde nood tot soberheid en besparen en het logischerwijze verschuiven van prioriteiten, meen ik uit voorgaand overzicht te mogen besluiten dat onze afdeling Zeekanaal ook in 2012 behalve continuïteit, ook diversiteit kan blijven bieden, met evenwichtig gespreide aandacht voor alle functies die onze waterwegen vervullen. Gelet op de trafiekstijgingen die zich het afgelopen jaar voordeden, en de bekende positieve effecten hiervan op ons leefmilieu en op onze mobiliteit, denk ik dat die aandacht zeker de moeite waard blijft zelfs en misschien zéker in tijden van crisis en besparingen. 9

10 Meer informatie Kevin Polfliet communicatieverantwoordelijke Waterwegen en Zeekanaal NV, afdeling Zeekanaal tel fax