Jinze de Groot Playbook Vellesan Speedy s

Transcriptie

1 Jinze de Groot Playbook Vellesan Speedy s

2 A.J. de Groot 2013 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van A.J. de Groot. All rights reserved. No part of this book may be reproduced, stored in a database or retrieval system, or published, in any form or in any way, electronically, mechanically, by print, photoprint, microfilm or any other means without prior written permission from A.J. de Groot.

3 Inhoudsopgave Algemeen 5 Spirit of the Game 5 Niveau 1: schoolsport (U13) 7 Stap 1: gooien en vangen 7 Techniek: backhand 7 Oefening: 2- tal tegenover elkaar 7 Techniekbeschrijving 7 Loopregel (travel) 7 Kracht greep (power grip) 7 Hybride greep (hybrid grip) 8 Gooien 8 Ontvangers en positionering 9 Techniek Vangen 9 Pannenkoek 9 Single hand 9 Stap 2: gooien en vangen 9 Techniek: hammer 9 Techniekbeschrijving 9 Krachtgreep 9 Techniek: side arm 10 Stap 3: gooien, vangen en marken 10 Marken 10 Techniek: marken 10 Oefening: 3- tallen overgooien 10 Stap 4: tienfrisbee 11 Fouten bij marken 11 Tactiek: samenspel 11 Oefenspelvorm: tienfrisbee in 3- tallen 11 Stap 5: gooien en vangen 12 Techniek: backhand, side arm en hammer 12 Oefening: 3- tallen overgooien 12 Stap 6: gooien en vangen in beweging 12 In en uit 12 Oefenvorm: handlers drill 12 Oefening: 3- tal in vierkant 12 Stap 7: wedstrijd 13 Spel: 3 tegen 3 13 Starten van de wedstrijd 13 Beginworp 13 De beginworp 13 Innemen van de schijf na de pull 13 Status van de schijf 14 Schijfverlies of turnover 14 Stap 8: marking drill 15 Tactiek: aanval en verdedigen 15 Oefening: 3- tal marking drill 15 3 A.J. de Groot Ultimate Frisbee Lessenreeks U13

4 Stap 9: opstelling Rolverdeling 3 tegen 3 16 Tactiek: aanval en verdedigen 16 Oefening: 3- tal aanval 16 Stap 10: eindvorm U13 16 Spel: 3 tegen 3 16 Foul, infraction en violation ( call ) 17 Foul 17 Infraction 17 Check 18 Bronnen 19 4 Lessenreeks U13 Ultimate Frisbee A.J. de Groot

5 Algemeen Frisbee is een zeer tactische sport. Hierbij moet niet vergeten worden dat hoe meer kwaliteiten het team in zich heeft hoe meer tactieken er in het spel toegepast kunnen worden. Het speelboek van de Vellesan Speedy s is opgebouwd naar niveau. Binnen deze niveaus zijn verschillende thema s te vinden. Spirit of the Game Ultimate is een non- contact sport waarbij de spelers zelf de spelregels handhaven. Spelers overtreden niet met opzet de spelregels. Daarom moet je de spelregels kennen, rechtvaardig en eerlijk zijn, kort en duidelijk uitleggen wat je vindt, tegenstanders laten uitspreken, respectvol met elkaar omgaan en meningsverschillen snel oplossen. Natuurlijk mag je je stinkende best doen om te winnen maar dat mag nooit ten koste gaan van het respect, volgen van de spelregels en plezier in het spel. Goede voorbeelden van Spirit of the Game meteen je tegenstander vertellen wanneer deze een slechte of onnodige foul (fout) of violation (overtreding) roept of zelf een fout of violation maakt je call intrekken als je bedenkt dat deze niet nodig of onterecht was respectvol met elkaar een call bespreken en oplossen complimenteren, feliciteren of bedanken van je tegenstander voor een fijne wedstrijd jezelf voorstellen aan je tegenstander kalm te reageren op een call Teams en spelers moeten samen voor een goede Spirit zorgen. Als spelers een slechte Spirit tonen dan worden die daarop (liefst door eigen teamgenoten) aangesproken. Spelers leveren commentaar op een positieve, eerlijke en duidelijke manier. Ervaren spelers moeten beginnende spelers helpen door overtredingen goed uit te leggen. Een ervaren speler of jeugdbegeleider mag toezien op wedstrijden met beginners of jonge spelers. Alleen de spelers op het veld mogen calls roepen of zich daarmee bemoeien. Spelers aan de kant mogen enkel gevraagd worden te adviseren bij uit of down zijn van de schijf. Als spelers het niet eens worden ( contested ) dan gaat de schijf terug naar de werper van de laatste worp. Het is onderdeel van ultimate én de Spirit of the Game om wanneer een overtreding tegen je wordt gemaakt die te roepen ( callen ). Nog beter is het wanneer je, wanneer jezelf een overtreding maakt, deze zelf te callen. Iedereen kan een overtreding maken. Als dan geen call komt dan leert de speler Slechte voorbeelden van Spirit of the Game Gevaarlijk spel en agressief gedrag Pesten en intimideren Respectloos vieren van een punt Fouten roepen om wraak te nemen of spel van de tegenstander te ontregelen niet dat hij een overtreding maakt en zal dan de volgende keer misschien weer opnieuw de fout maken. Door een overtreding te callen zorg je er dus voor dat het spel eerlijk verloopt, maar ook dat spelers leren van elkaar. 5 A.J. de Groot Ultimate Frisbee Lessenreeks U13

6 Ook de spirit- cirkel na afloop van de wedstrijd is een goed moment om nog even terug te komen op situaties die bij wedstrijd zijn gebeurt. Elkaar complimenteren voor goed spel en goede spirit, maar misschien ook nog eens te kijken naar de uitleg van een regel. 6 Lessenreeks U13 Ultimate Frisbee A.J. de Groot

7 Niveau 1: schoolsport (U13) Stap 1: gooien en vangen Techniek: backhand De basisworp van iedere beginnende frisbeespeler. Komt het vaakst succesvol aan bij een medespeler. Het is essentieel om direct de basis van de loopregels uit te leggen. Het plaatsen en op de plaats houden van de pivotvoet is het belangrijkst. Oefening: 2- tal tegenover elkaar Twee leerlingen tegenover elkaar. Begin op niet te lange afstand, liefst ca. 9 meter. Vertel direct over de loopregel (travel) en de pivotvoet. Bij rechtshandigen is links de vaste pivotvoet omdat je op deze manier de grootste range hebt om met de verschillende worpen de schijf te kunnen gooien. Bij linkshandigen is dit uiteraard de rechtervoet. Je kunt deze oefening gemakkelijk uitbreiden door bijvoorbeeld te variëren in afstand of door de leerlingen het aantal goede worpen of de grootste serie zonder fout te laten tellen. Techniekbeschrijving Gebruik bij het aanleren van de backhand het liefst de krachtgreep of hybride greep. Kracht greep (power grip) Loopregel (travel) De werper mag gooien als de pivotvoet binnen het speelveld staat (dus niet op de lijn, want lijn is UIT ). Een speler die IN was op moment van springen en de schijf vangt mag de schijf gooien voordat hij de grond raakt. Na het vangen en IN landen, moet de ontvanger zo snel mogelijk snelheid verminderen zonder richting te veranderen totdat een pivot- positie is ingenomen. Dit is de meest populaire greep onder de meer ervaren werpers. Alle vingers houden de rand van de schijf vast, maar er zijn geen vingers die de schijf ondersteunen voor de stabiliteit. Dit betekent dat je een groot stuk stabiliteit en controle verliest. Het moment van loslaten wordt ook moeilijker te timen, omdat ook de wijsvinger de rand vasthoudt. Het verlies aan controle en stabiliteit kan gecompenseerd worden door veel te oefenen. Het voordeel van deze greep is dat je beduidend meer kracht in je worp hebt. De werper mag de schijf gooien terwijl hij vaart mindert, als hij gedurende de werpbeweging contact heeft met de grond. Wanneer is er dan sprake van travel? Als de pivotvoet buiten het veld staat (of op de zijlijnen) Als de werper niet zo snel als mogelijk stopt De pivotvoet van de grond komt of verzet voordat er gegooid wordt 7 A.J. de Groot Ultimate Frisbee Lessenreeks U13

8 De mate van controle hangt ook af van de plaatsing van de duim en van hoe strak de schijf vastgehouden wordt. Je mag zeggen dat hoe strakker de greep, hoe meer spin je aan de schijf mee kunt geven. De plaatsing van de duim beïnvloed ook hoe strak de greep is, als je de duim naar het midden laat wijzen heb je een strakkere greep. Je kunt de duim overal plaatsen, maar het is dus aan te bevelen om de duim naar het midden te laten wijzen. Het enige probleem doet zich voor bij een lage backhand, dit omdat de duim de achterkant van de frisbee naar beneden wil drukken, waardoor de schijf na loslaten de lucht in gaat. Hybride greep (hybrid grip) Zoals de naam zegt is dit een combinatie tussen de twee grepen. Door de wijsvinger om de rand te pakken krijg je meer kracht, maar door de middelvinger naar het midden te strekken krijg je ook stabiliteit. Met deze greep kun je alle backhandworpen gooien zonder van greep te verwisselen. De plaatsing van de duim is vergelijkbaar met die van de krachtgreep. Gooien Werp de schijf horizontaal op borst- of heuphoogte. Je stapt met rechts schuin naar voren uit (rechtshandigen). Het is vooral belangrijk dat de schijf op het moment van loslaten horizontaal ligt. Geef de schijf met je pols een extra draai mee, zoals je met een handdoek zou slaan. Let er bij de backhand op dat je vrije arm/hand naast je lichaam hangt en niets doet. In het begin is het ook belangrijk de schijf na te wijzen nadat je deze losgelaten hebt. 8 Lessenreeks U13 Ultimate Frisbee A.J. de Groot

9 Techniek Vangen Ontvangers en positionering Je hebt de schijf gevangen als je laat zien een niet- draaiende schijf onder controle te hebben. Je moet de schijf dus klemvast hebben. Als een speler de controle verliest door contact met de grond, medespeler of rechtvaardig geplaatste tegenspeler dan is de schijf niet gevangen. Pannenkoek Als je kunt moet je de backhand zo veel mogelijk met twee handen vangen. Hierbij is één hand onder, de ander boven. Single hand Alle spelers hebben recht op de ruimte direct boven hen. Een tegenstander mag een speler niet tegenhouden deze ruimte te gebruiken. Dat wil dus niet zeggen dat jij daar niet de schijf mag proberen te vangen zolang de ander maar niet wordt tegengehouden. Als je de schijf verder van je af moet vangen en je kunt niet op tijd bewegen om deze met de pannenkoek - greep te vangen, kun je de schijf ook met één hand vangen. Let er wel op dat dit een riskante manier van vangen is. Vooral buiten waar de wind vat kan hebben op de schijf. Stap 2: gooien en vangen Techniek: hammer Techniekbeschrijving Houd de schijf als het ware geklemd in je vuist: de duim aan de bovenkant van de schijf, de wijs- en middelvinger in de binnenrand en de ringvinger en pink gestrekt tegen de buitenrand van de schijf aangedrukt. De beweging lijkt op de manier waarop je bovenhands een bal gooit. Beweeg je arm langs je hoofd en geef op het laatste moment met je pols de schijf nog wat extra draaiing mee. De bovenarm moet ten opzichte van de romp 90 geheven worden, de onderarm ten opzichte van de bovenarm ook 90. Hoe beter de schijf verticaal ligt bij het loslaten, hoe beter het resultaat. Krachtgreep Er zijn verschillende versies van deze greep. Bij de greep zoals die is afgebeeld, plaats je je wijsvinger in de rand van de frisbee en plaats je je middelvinger over de wijsvinger heen. Met deze greep kun je meer kracht ontwikkelen omdat je je pols verder achterover kunt kantelen. De controle wordt minder omdat er geen vinger is die de schijf ondersteund. De andere kracht greep is hetzelfde, maar nu zijn de bij de vingers licht gebogen, waardoor je de krachtwinst behoud, maar de schijf toch licht kan ondersteunen, waardoor je meer controle hebt. 9 A.J. de Groot Ultimate Frisbee Lessenreeks U13

10 Techniek: side arm Houd de schijf als het ware geklemd in je vuist: de duim aan de bovenkant van de schijf, de wijs- en middelvinger in de binnenrand en de ringvinger en pink tegen de palm van de vuist aangedrukt (zie het linker plaatje). De beweging lijkt hier een beetje op de forehand slag bij tennis. Rechtshandigen stappen met rechts uit schuin naar voren. Houd de elleboog laag en geef de schijf met een snelle polsbeweging extra draaiing mee (zie het rechterplaatje). Ook hier is het belangrijk dat de schijf op het moment van loslaten horizontaal ligt. Stap 3: gooien, vangen en marken Techniek: marken Het verdedigen van de speler die de schijf in zijn handen heeft noem je marken. De marker doet twee dingen, tellen en blokkeren. De marker bepaald hoe er op dat moment verdedigd wordt. In een wedstrijd spreek je dat van tevoren af, waarbij je kunt kiezen voor drie soorten verdedigingen. Je forceert de tegenstand om een worp niet te kunnen gooien en ook die kant niet op te kunnen gooien. Geen side arms, geen backhands of geen diepe worpen door het midden. Voor de eerste oefening kiezen we ervoor om geen diepe worpen door het midden toe te staan. Oefening: 3- tallen overgooien 10 Marken De marker begint het tellen bij de werper door tellen of stalling te roepen en dan te tellen van 1 tot 10 (indoor: 1 tot 8). Het tellen moet hoorbaar zijn voor de werper. De marker mag beginnen met tellen als de schijf levend is en als hij binnen 3 meter van de werper bevindt. Als een ander de marking overneemt dan begint het tellen weer bij 1. Bij opnieuw tellen bij n waarbij n een getal tussen 1 en 9 is dan begint het tellen met tellen (of stalling ) gevolgd door n + 1. Leerlingen tegenover elkaar, 2 leerlingen aan een kant en 1 leerling daar tegenover. De marker probeert de schijf te onderscheppen (een De of Defense maken) of niet aan te laten komen. Diegene die de schijf gegooid heeft loopt naar de overkant om te gaan marken. De marker moet een schijfdiameter afstand houden en mag met zijn hele lichaam de schijf blokkeren. Verder let de marker erop dat de schijfbezitter geen loopfout/travel maakt. Als diegene dat wel doet moet er travel geroepen worden en moet de schijf terug naar degene die hem gooide. Is die het er mee eens, dan gaat de telling gewoon door, is die het er niet mee eens, dan gaat de telling door beginnend bij 2 minder en maximaal 6 (indoor 4). Uitbreiden met 2- tal tegenover elkaar, 3 e leerling in het midden om te marken. Komt de schijf niet aan, dan wissel je van marker. Alle worpen zijn toegestaan. Dit ook weer uit te breiden door de hammer te verbieden. Let bij deze oefening goed op correct pivoteren, schijnbeweging maken en goed uitstappen. Lessenreeks U13 Ultimate Frisbee A.J. de Groot

11 Stap 4: tienfrisbee Tactiek: samenspel Als je gaat spelen zijn de onderstaande dingen belangrijk om de leerlingen op te laten letten: Aanval let op: ü marking- foul ü fast count ü disc space ü wrapping Verdediging let op: ü travel Er staat volledige spelregelinformatie in de blokken, maar bovenstaande is in het begin het belangrijkst. Oefenspelvorm: tienfrisbee in 3- tallen Dit spel werkt precies hetzelfde als tienbal en behoeft dus geen uitleg. Het is verstandig om te beginnen met 1 verdediger tegen 3 aanvallers. Gaat het goed kun je de vorm verder differentiëren. Je kunt deze vorm gemakkelijk differentiëren door het aantal verdedigers te variëren en puntentellingen toe te voegen. Een leuke vorm is beginnen met 3 tegen 1, na 10 worpen 3 tegen 2 en na 10 worpen 3 tegen 3 en dan heeft de aanval na nog 10 worpen een punt. Komt de schijf binnen het veld niet aan, dan gaat het aanvallende team eruit, de verdediging wordt aanval en een nieuw team gaat verdedigen, eerst met 1 verdediger, dan met 2, enz. Fouten bij marken Als een foul of violation call wordt gemaakt dan stopt het spel meteen zodra de werper weet dat de call gemaakt is. Marking- foul : de marker maakt contact met de werper voordat deze de schijf loslaat. Strip : de ontvanger of werper laat de schijf vallen als gevolg van contact met een verdediger nadat schijfbezit was gekregen (m.a.w. de schijf gevangen had). Bij een infraction gaat het spel gewoon door dus is spel hervatten niet nodig. Tenzij deze betwist wordt. Fast count : te snel of verkeerd tellen. Disc space : minder dan de schijfdiameter afstand gehouden. Wrapping : de aanvaller omarmen. Double team : twee verdedigers binnen 3 meter van de schijfbezitter. Vision : opzettelijk het zicht van de werper blokkeren. Contact : de marker maakt contact met de werper (contact als gevolg van de werper die beweegt telt niet). Als de overtreding niet wordt bestreden dan gaat van de stall- count twee (2) af en wordt verder gespeeld. De marker moet voordat verder geteld wordt zich eerst correct opstellen. Bij een volgende infraction wordt de telling hervat bij één (1). De call moet gemaakt worden vóór de worp wordt ingezet. Gedurende de werpbeweging of als de schijf eenmaal in de lucht is, heeft de call geen effect meer. 11 A.J. de Groot Ultimate Frisbee Lessenreeks U13

12 Stap 5: gooien en vangen Techniek: backhand, side arm en hammer De leerlingen moeten goed kiezen welke worp ze wanneer moeten gebruiken. In de regel gebruik je als er geen tegenstander tussen de werper en ontvanger staat de side arm of backhand. Als er wel een tegenstander tussen staat gebruik je in de regel de hammer. Herhaal de loopregel en laat de leerlingen elkaar daarop controleren. Oefening: 3- tallen overgooien De leerlingen staan met en 3- tal op een lijn. 1 leerling midden tussen de twee anderen. De speler die begint gooit een backhand of side arm naar de middelste speler. De middelste speler pivoteert en gooit de schijf door met een backhand of side arm. De derde speler slaat de middelste speler over en gooit een hammer naar de verste speler terug. Bij deze oefening herhaal je de travel - regel. Stap 6: gooien en vangen in beweging Oefenvorm: handlers drill Oefening: 3- tal in vierkant Het is belangrijk om te leren een speler te bereiken die aan het lopen is. De speler die loopt, moet doorlopen tot deze de schijf in handen heeft. Je maakt met hoedjes en lijnen een vierkant. De spelers gaan bij een hoedje staan. De frisbee is niet bij de middelste speler. De middelste speler maakt de eerste loopactie in de diagonaal, de andere speler zonder schijf volgt door naar het hoedje te lopen waar de ander net vandaan is vertrokken. Op deze manier loopt die in de ruimte die net gemaakt is door de eerste loopactie. De werper heeft de keuze om een van de twee medespelers de frisbee aan te gooien. Zodra deze de frisbee heeft gegooid loopt hij diagonaal, de andere speler loopt naar de hoek waar de ander net van vertrokken is. De werper heeft nu weer de keuze uit twee medespelers. Differentiatie door een of meer verdedigers toe te voegen en/of punten te laten tellen. In en uit Het hele speelveld is IN, de lijnen zijn UIT. Mensen die niet meespelen zijn UIT. Alles buiten het speelveld (bomen, toeschouwers, aanvallende spelers) zijn UIT. Behalve verdedigers, die zijn IN mits ze proberen de schijf te spelen. Als je springt blijf je IN zolang je voeten de grond UIT nog niet hebben geraakt. Eenmaal UIT blijf je dat totdat je voeten de grond IN hebben geraakt. Je mag een voet buiten het veld zetten zolang de pivotvoet IN is. Als een speler met de schijf in bezit het veld verlaat dan moet hij de schijf in nemen op de zijlijn waar hij het veld verliet. Fysiek contact verandert niets aan IN of UIT zijn. Je kunt dus een speler niet UIT duwen. Dit is trouwens ook een foul: force- out. Een schijf is UIT als deze het uit- gebied raakt of een aanvallende speler die UIT is raakt. De schijf in bezit van een speler heeft dezelfde status als die speler. Als de schijf UIT is, moet de nieuwe werper zijn pivotvoet neerzetten op die plek in het speelveld het dichtst waar de schijf uit ging. 12 Lessenreeks U13 Ultimate Frisbee A.J. de Groot

13 Stap 7: wedstrijd Spel: 3 tegen 3 Het aantal spelers per team verschilt per catagorie. U13, ofwel de catagorie spelers onder 13 jaar speel je 3 tegen 3. Onderstaande tekening geeft het speelveld weer. In de wedstrijd is het de bedoeling dat de leerlingen al het voorgaande toe gaan passen. Starten van de wedstrijd Voor je de wedstrijd gaat beginnen, vindt eerst de toss plaats. De winnaar van de toss mag kiezen aan welke kant zij beginnen of wie er begint met de aanval. De toss kun je met één of twee schijven doen. Met één schijf slaat de één de schijf aan de rand omhoog, waardoor deze gaat draaien. De ander zegt terwijl deze in de lucht is hol of bol, de wijze waarop de schijf stil komt te liggen. Met twee schijven sla je allebei een schijf omhoog en roept iemand gelijk of ongelijk, dus of de schijven met dezelfde of met allebei een andere kant stil komen te liggen. De beginworp Het spel begint ieder punt met de pull : een worp vanaf de doellijn. Beide teams moeten zich zonder onnodig oponthoud opstellen. Eerst steekt een speler van ieder team een hand op om aan te geven dat men klaar staat. Tot de beginworp moeten alle spelers van het aanvallende team stil staan op de doellijn van hun doelgebied. Op deze manier kunnen de verdedigers hun tegenstander uitzoeken en daar recht tegenover gaan staan. De spelers van het verdedigende team moeten zich tot het moment dat de pull gegooid is in hun eigen doelgebied bevinden. Zodra de pull gegooid is mogen alle spelers zich in alle richtingen bewegen. Spelers van het verdedigende team mogen de schijf niet aanraken voordat een aanvallende speler de schijf aanraakt of de schijf op de grond komt. Beginworp Binnen (indoor) Als een aanvallende speler de schijf raakt voordat deze de grond raakt maar niet vangt ( dropped pull ), mag dat. De speler mag de schijf door het raken niet naar de andere eindzone laten gaan (naar voren slaan). Buiten (outdoor) Als een aanvallende speler de schijf raakt voordat deze de grond raakt maar niet vangt ( dropped pull ), is er een turnover. De exacte regels omtrent de pull kun je vinden in de spelregels, art. 7. Innemen van de schijf na de pull Als de beginworp buiten de lijnen valt mag je verder spelen vanaf de zijlijn (dichtst bij punt A in de figuur) of vanaf het midden van het veld (punt B). Dit laatste moet de schijfbezitter aangeven door, voor hij de schijf opraapt, midden te roepen en zijn hand even in de lucht te steken. Deze midden regel is ook van toepassing als de beginworp achter de achterlijn terechtkomt (punt C). 13 A.J. de Groot Ultimate Frisbee Lessenreeks U13

14 Status van de schijf De schijf kan dood of levend zijn. Wanneer is de schijf dood? Na een gescoord punt en voor de pull gegooid is; Na de pull of een turnover wanneer de schijf naar de juiste plek wordt gebracht, totdat de pivotvoet is neergezet Na een call of andere spelonderbreking totdat de schijf wordt ingecheckt. Als de schijf dood is dan: Is er geen turnover mogelijk Mag de werper het schijfbezit niet doorgeven aan een medespeler Als de schijf niet dood is, is hij levend. Elke speler mag een rollende schijf tegen houden. Als daarbij de positie van de schijf wezenlijk verandert dan is er sprake van een violation en begint het spel waar de schijf geraakt werd. Na een turnover moet het spel worden hervat zonder oponthoud. Schijfverlies of turnover Het verdedigende team krijgt de schijf in bezit, wanneer een worp van het aanvallende team niet bij een medespeler terechtkomt. Ook wisselt het schijfbezit als: de schijf door het verdedigende team wordt onderschept de schijf de grond raakt (ongeacht wie hem als laatste heeft aangeraakt; dus ook als het verdedigende team deze naar de grond slaat) de schijf buiten de lijnen van het speelveld wordt gevangen (het maakt niet uit door wie) de werper wordt uitgeteld (zie de 8- secondenregel) de ontvanger de schijf niet onder controle ( klemvast ) krijgt de schijf van hand tot hand wordt doorgegeven de werper zijn eigen worp vangt zonder dat de schijf door iemand anders is aangeraakt In het geval van schijfverlies mag het andere team meteen gaan aanvallen vanaf het punt waar de schijf gevangen werd of op de grond tot stilstand kwam. Is de plaats van de turnover in de eindzone van het (nu) aanvallende team dan plaatst de werper zijn pivotvoet op dichtstbijzijnde plek op de doellijn van de eindzone. Is de turnover buiten het speelveld dan op de dichtstbijzijnde plek in het speelveld (net over de zijlijn). Scoren Je scoort een punt als je, als aanvallend team, de schijf vangt binnen het doelgebied van het verdedigende team. Als je met een voet op de doellijn staat heb je nog niet gescoord en moet je verder spelen. Als je met een voet op de zijlijn of achterlijn staat, is de schijf uit en wisselt het schijfbezit. 14 Lessenreeks U13 Ultimate Frisbee A.J. de Groot

15 Wisselspelers Na een score mag je zoveel spelers wisselen als je wilt. Tijdens het spel mag een speler alleen worden gewisseld als hij of zij geblesseerd raakt. In dat geval mag ook het andere team een speler wisselen, als ze dat willen. Geen scheidsrechter Alle frisbee wedstrijden worden zonder scheidsrechter gespeeld. Als je zelf een fout maakt of een fout constateert kun je dit aangeven door FOUT te roepen. Alle spelers blijven dan onmiddellijk staan en het spel wordt stil gelegd. Je geeft de aard van de fout aan en het spel gaat verder met een check. Dit betekent dat de verdediger de schijf die in de handen van de aanvaller is, even aantikt en SPELEN roept. Onder het kopje schijfverlies kun je zien wanneer de aanval over gaat. Als de andere speler het er niet mee eens is, gaat de schijf terug naar de vorige werper en gaat daar het spel verder met een check. We gaan er van uit, dat niemand opzettelijk een fout maakt. De bedoeling van de spelregels is om het spel zo verder te laten gaan, als was gebeurd wanneer de fout niet was gemaakt. Stap 8: marking drill Tactiek: aanval en verdedigen In de wedstrijd heeft iedere schijfbezitter een verdediger bij zich, de zogenaamde marker. Deze marker probeert te voorkomen dat de speler een bepaalde worp kan gooien. Meestal is dat de side arm, omdat een goede side arm gevaarlijker is dan een goede backhand. De beste spelers kunnen altijd alle worpen gooien die ze willen. Als de marker de side arm probeert te blokkeren en de aanvaller gooit toch een schijf aan de kant en naar de kant van de side arm, dan breekt hij de mark. Oefening: 3- tal marking drill Herhaling van de handlers drill, met daarbij markers. De middelste speler maakt de eerste loopactie in de diagonaal, de andere speler zonder schijf volgt door naar het hoedje te lopen waar de ander net vandaan is vertrokken. Op deze manier loopt die in de ruimte die net gemaakt is door de eerste loopactie. De werper heeft de keuze om een van de twee medespelers de frisbee aan te gooien. Iedere speler heeft een verdediger bij zich, die actief markt en passief mee loopt. De marker blokkeert de side arm. Op deze manier heeft de schijfbezitter nog maar één afspeelmogelijkheid. Deze moet hij in het begin ook gooien. Zodra deze de frisbee heeft gegooid loopt hij diagonaal, de andere speler loopt naar de hoek waar de ander net van vertrokken is. De werper heeft nu weer de keuze uit twee medespelers. De nieuwe marker blokkeert weer de side arm. Na 10 worpen wissel je van verdediging en aanval. Zodra deze vorm een paar keer als zowel verdediging als aanval gespeeld is, wordt de opdracht om te proberen de marker te breaken. Elke keer dat de frisbee gegooid wordt roept de marker hard: hoog of up : als de schijf gegooid wordt aan de kant die toegestaan ofwel geforceerd werd. break : als de schijf gegooid word, waarbij hij de marker breekt. Als wedstrijdelement kun je toevoegen dat elke break een punt oplevert voor de aanval. En elke geblokte worp een punt voor de verdediging. Differentiatie: de andere twee verdedigers gaan actief mee verdedigen en proberen de schijf te onderscheppen. De onderschepping noem je een Dee ofwel Defense. 15 A.J. de Groot Ultimate Frisbee Lessenreeks U13

16 Stap 9: opstelling 2-1 Tactiek: aanval en verdedigen Nu is het moeilijkst en belangrijkste om de oefening (handlers drill en marking drill) in de wedstrijd toe te kunnen passen. Als tussenstap plaatsen we de handlers drill in het veld wat we in de wedstrijd gebruiken. Oefening: 3- tal aanval Context: de pull is buiten de lijnen gegooid en degene die de schijf oppakt midden heeft gezegd en de arm opgestoken heeft. Hierdoor mag de schijfbezitter de pivotvoet in het midden van het veld plaatsen i.p.v. aan de zijlijn. De handler met de schijf staat dus op het midden van de doellijn. De andere handler staat aan de breakside (kan die door de marker gedekt zou zijn, nu virtueel de side arm). De mid staat in het midden van het veld. De mid maakt een loopactie in de diagonaal en krijgt de schijf. De handler die de schijf gegooid heeft steekt diagonaal over en de andere handler loopt naar de plek die vrij komt. Zo heeft de schijfbezitter weer 2 afspeelmogelijkheden. De oefening wordt verder gespeeld, totdat een van de spelers de schijf in de eindzone gevangen heeft. Rolverdeling 3 tegen 3 Aanval Handler Dit zijn de spelverdelers, de spelers die de schijf oppakken. Goede handlers blinken uit in: overzicht rust gooien altijd vrij kunnen komen Mid Dit is de speler die probeert vrij te lopen en de schijf vangt. Goede mids blinken uit in: vrijlopen vangen Verdediging Man- to- man Iedereen verdedigd zijn eigen tegenstander. Je probeert je altijd zo op te stellen dat je zowel je tegenstander als de frisbee ziet. Als je moet kiezen kijk je alleen naar je tegenstander. Wissel niet zonder dit met je medespeler te communiceren. Stap 10: eindvorm U13 Spel: 3 tegen 3 De teams gaan nu een wedstrijd spelen. Elke keer dat het team in schijfbezit komt, formeren ze zich zoals in de vorige oefening. Twee handlers staan naast elkaar en de mid staat ongeveer een half veld van de handlers af in het midden tussen de zijlijnen. Het maakt daarbij dus niet uit waar de handler de schijf krijgt. Om de beginopstelling er goed uit te laten komen, kun je het de schijf dood maken tot de aanval en verdediging goed opgesteld staan. De tactiek van twee handlers en 1 mid noem je ook wel Lessenreeks U13 Ultimate Frisbee A.J. de Groot

17 Foul, infraction en violation ( call ) In het frisbee kunnen er tijdens het spel verschillende overtredingen plaats vinden. Het is voor spelers essentieel om de regels omtrent deze overtredingen te kennen. Er is immers geen scheidsrechter die alle regels weet en zou moeten handhaven, de spelers moeten zelf de regels weten én handhaven. De overtredingen kun je in drie categorieën plaatsen: Soort Aard Schijf dood of niet Fouls Contact tussen spelers Schijf is dood Infractions Marking of travel Onbetwiste call: levend Betwiste call: dood Violations Alle overige overtredingen Schijf is dood Een call moet je direct maken. Als je het niet eens bent met de call kan je deze betwisten door contest te roepen. Als je een call maakt maar daarna vindt dat het niet nodig was, dan kun je de call intrekken door retracted te roepen. Het spel wordt daarna met een check hervat. Foul Call: alleen de benadeelde speler mag deze fout roepen, door fout of foul te roepen. Er zijn in totaal 9 fouls beschreven in de regels. Hieronder voor nu de belangrijkste: 1 Gevaarlijk spel Roekeloos spel zonder te letten op de veiligheid van andere (mede)spelers is een foul, zelfs als er geen contact is tussen spelers. Deze regel gaat boven alle andere spelregels. 2 Verdedigende ontvangers fout contact van de verdediger met een ontvanger voor of tijdens het vangen. 3 Aanvallende ontvangers fout de aanvaller maakt contact met een verdediger voor of tijdens het vangen. 4 Strip de ontvanger of werper laat de schijf vallen als gevolg van contact met een verdediger nadat schijfbezit was gekregen (m.a.w. de schijf gevangen had). Infraction Call: alleen de benadeelde werper mag een marking infraction callen door de specifieke naam van de infraction te roepen. Alle spelers van het verdedigende team mogen een travel infraction callen. Er zijn in totaal 7 marking infractions beschreven in de regels (reeds eerder beschreven). De violations worden bij de hogere niveaus behandeld om te proberen het overzichtelijk te houden. 17 A.J. de Groot Ultimate Frisbee Lessenreeks U13

18 Het hervatten van het spel verschilt per soort overtreding en is zeer gecompliceerd als je dit letterlijk naar de regel wil toepassen. Voor de jonge en/of onervaren spelers is het verstandig het spel te laten hervatten zoals het verlopen zou zijn zonder de fout. Bij een travel moet de schijf terug. Ontstaat daar een meningsverschil, dan gaat de schijf terug naar diegene die hem had voor het meningsverschil ontstond. De spelers gaan dan zo veel mogelijk op de positie staan die ze hadden op het moment dat de overtreding begaan werd. Voor de exacte regels is het goed de bijlage te lezen en de verschillende forums. Check Het spel begint met een check als het spel stopt tijdens een punt voor een foul, een betwiste turnover, een violation, een veiligheids- of blessureonderbreking. Bij een check moeten alle spelers terugkeren na de positie die ze innamen voor de gebeurtenis. Als de schijf in de lucht was op het moment van de gebeurtenis, moet deze terug naar de werper en de spelers terug naar de positie op het moment van gooien. De spelers moeten blijven stilstaan totdat de schijf is ingecheckt. Voor het inchecken vraagt de speler aan de dichtstbijzijnde speler of zijn team gereed is om het spel opnieuw te beginnen. Wanneer de schijf in het bereik van een verdedigende speler is, raakt deze de schijf aan en roept disc in Wanneer er geen verdediger in de buurt is, raakt de werper met de schijf de grond aan en roept disc in (dat heet een ground check ). Als de schijf wordt gegooid voordat deze is ingecheckt dan telt de worp niet, ook al is deze wel of niet gevangen. De schijf gaat dan altijd terug naar de werper. 18 Lessenreeks U13 Ultimate Frisbee A.J. de Groot

19 Bronnen 1 Handboek Ultimate Frisbee in het PO, Hans Krens 2 Het Ultieme Spel; Ted Beute, Jan Luitinkfonds 3 WFDF Rules of Ultimate understandingultimate.wordpress.com A.J. de Groot Ultimate Frisbee Lessenreeks U13