PERMANENT ONDERZOEK LEEFSITUATIE PARTICIPATIE

Transcriptie

1 PERMANENT ONDERZOEK LEEFSITUATIE PARTICIPATIE 2001 DOCUMENTATIE Rep01_wsa_dc.doc pagina 1

2 Inhoudsopgave Inleiding 1. Doelstellingen onderzoek 1.1 Doel onderzoek 1.2 Onderzoeksopzet 1.3 Opdrachtgever 1.4 Historie 2. Steekproef 2.1 Doelpopulatie 2.2 Steekproefkader 2.3 Steekproeftrekking 2.4 Steekproefomvang 3. Veldwerk 4. Verwerking 5. Ophoging 5.1 Methodiek 5.2 Hulpvariabelen en weegschema s 6. Kwaliteit 7. Beveiliging Bijlage 1: Codeboek en rechte tellingen POLS bestand Participatie 2001 Bijlage 2: Vragenlijst Recht en Participatie 2001 Rep01_wsa_dc.doc pagina 2

3 Inleiding De informatie die in dit rapport is opgenomen, gaat in op het onderdeel participatie van de POLS module recht en participatie (REP). Over het onderdeel recht, dat ingebed is in de modules REP en REM ( recht en milieu ), is de documentatie in een separaat rapport beschreven. Ook de documentatie die betrekking heeft op het onderdeel milieu is in een afzonderlijk rapport opgenomen. Meer algemene documentatie over POLS 2001 is beschikbaar in een rapport dat als basis dient voor de aanvullende documentatie over de diverse modules. De informatie die in deze documentatie is opgenomen gaat specifiek in op de bijzonderheden die gelden voor de genoemde module en vult in dat opzicht de algemene documentatie voor POLS 2001 aan. Waar er voor de onderwerpspecifieke modules geen sprake is van afwijkingen van procedures of activiteiten ten opzichte van het algemene onderzoek POLS wordt dan ook verwezen naar de algemene documentatie. Voor de duidelijkheid wordt de structuur van de algemene documentatie aangehouden zodat gebruikers eenvoudig kunnen zien waar er sprake is van bijzonderheden. De structuur van de documentatie komt overeen met de bestandsopbouw. Zo is er een bestand Recht, een bestand Participatie en een bestand Milieu. Deze bestanden zijn ontleend aan de vragenlijsten REP en REM. Het bestand Recht is gebaseerd op de gemeenschappelijke vragen in zowel de module REP als REM over slachtofferschap van criminaliteit en over het beroep op rechtshulp (N =10 907). Daarnaast worden in de module REM vragen gesteld over milieubesef en milieubewust gedrag, politieke partijbinding en meningen over buitenlanders (N = 6 523). De module REP gaat naast slachtofferschap van criminaliteit in op de maatschappelijke participatie (o.a. vrijwilligerswerk, informele hulp vrijetijdsactiviteiten en partijbinding), alsmede over gevoelens van onveiligheid, preventieve maatregelen tegen diefstal en inbraak en hulp van de politie (N = 4 384). Ook zijn in de REP-module enkele vragen over welzijn opgenomen en zijn enkele vragen gesteld over de tijd die mensen zouden willen besteden aan betaald werk, huishoudelijk werk en vrijwilligerswerk ten opzichte van de tijd die er daadwerkelijk aan wordt besteed. 1. Doelstellingen onderzoek 1.1 Doel onderzoek Het doel van het onderdeel participatie in de REP-module is het verzamelen van informatie over de deelname aan maatschappelijke activiteiten, waaronder de deelname aan het vrijwilligerswerk en het geven van hulp aan anderen buiten organisaties om, de zogenoemde informele hulp. Voorts is aandacht besteed aan de participatie in een aantal vrijetijdsactiviteiten op vooral het culturele en recreatieve terrein. Tenslotte zijn de sociale contacten met buren, vrienden en kennissen in kaart gebracht. Ook zijn in de REP-module enkele vragen over welzijn opgenomen en zijn enkele vragen gesteld over de tijd die mensen zouden willen besteden aan betaald werk, huishoudelijk werk en vrijwilligerswerk ten opzichte van de tijd die er daadwerkelijk aan wordt besteed. In de REP-module is een aantal aspecten binnen het themagebied rechtbescherming en veiligheid opgenomen. Hiermee wordt getracht om een zo volledig mogelijk overzicht te geven van de mate waarin onveiligheidsgevoelens leven onder de bevolking, er preventieve maatregelen ten aanzien van criminaliteit getroffen worden (de beveiliging van de fiets, de auto en de woning van de respondent tegen diefstal of inbraak) en hulpverlening door de politie gevraagd en verkregen wordt. Genoemde thema s sluiten aan bij slachtofferschap van criminaliteit en het beroep op rechtshulp, die deel uitmaken van het bestand Recht. De vragen over onveiligheidsgevoelens geven inzicht in de belevingskant van criminaliteit. Zo worden vragen gesteld over risicomijdend gedrag en over al of niet bang zijn. Rep01_wsa_dc.doc pagina 3

4 1.2 Onderzoeksopzet Voor de algemene onderzoeksopzet, waaronder steekproef en respons, wordt verwezen naar de algemene documentatie POLS Voor de kenmerken die opgenomen zijn in het bestand Participatie geldt een leeftijdsgrens bij 12 jaar. Sommige onderdelen zijn echter afgenomen bij personen vanaf 15 of 18 jaar. De vragen over vrije tijd en sociale contacten zijn in vanaf 1998 aan mensen van 15 jaar en ouder gesteld. De vragen over vrijwilligerswerk zijn ook vanaf 1998 aan mensen van 18 jaar en ouder gesteld. In 1997 werden beide onderwerpen aan mensen van 12 jaar en ouder gesteld. In het bestand Recht is slachtofferschap van criminaliteit opgenomen. Door koppeling van het bestand Recht met het bestand Participatie kan de samenhang van slachtofferschap met onveiligheidsgevoelens, preventie en politiehulp onderzocht worden. Voor het maken van puntschattingen van slachtofferschap is dit gekoppelde bestand niet geschikt in verband met de kleinere steekproefomvang dan het bestand Recht. 1.3 Opdrachtgever Het Centraal Bureau voor de Statistiek is opdrachtgever voor het enquêteren over onderwerpen binnen het bestand Participatie. 1.4 Historie Voor het ontstaan van de nieuwe enquête POLS wordt verwezen naar de algemene documentatie POLS POLS is ontstaan uit een samenvoeging van enkele onderzoeken, waaronder de enquête rechtsbescherming en veiligheid (ERV) en de leefsituatie-onderzoeken (LSO s, DLO s). De vragen over de sociale contacten, lidmaatschappen van verenigingen en een aantal vrijetijdsactiviteiten komen voort uit de leefsituatie-onderzoeken die vanaf 1974 door het CBS zijn gehouden. Vragen over het vrijwilligerswerk zijn ook in het verleden gesteld, maar deze zijn met de revisie van het DLO in 1994 niet meer opgenomen. Vanaf 1997 maken ze wel weer deel uit van POLS. Het blokje vrijwilligerswerk is uitgebreid met vragen over eventuele vergoedingen voor de gedane werkzaamheden. Tevens is informatie opgenomen over de tijdsbesteding aan vrijwilligerswerk en het soort werk (uitvoerend en / of bestuurlijk). De Enquête Slachtoffers Misdrijven vanaf 1981 en de Enquête Rechtsbescherming en Veiligheid ( ) zijn de voorlopers van de POLS- modules REP en REM, wat betreft slachtoffers van criminaliteit, beroep op rechtshulp, onveiligheid, preventie en politiehulp. 2. Steekproef 2.1 Doelpopulatie De doelpopulatie voor de module REP is de in Nederland woonachtige bevolking van 12 jaar en ouder in particuliere huishoudens. De steekproef wordt getrokken uit de Gemeentelijke Basis-Administratie. Personen die in instellingen en tehuizen wonen worden niet benaderd. 2.2 Steekproefkader Zie algemene documentatie POLS Steekproeftrekking Rep01_wsa_dc.doc pagina 4

5 Zie algemene documentatie POLS Steekproefomvang De totale steekproefomvang voor POLS in 2001 bedraagt personen. Voor de modules REP en REM samen is dit , voor de module REP betreft het personen. Voor de module REP is het gewenste steekproefaantal personen. De steekproef is echter niet volledig uitgezet. Van de personen die voor REP benaderd werden, hebben uiteindelijk personen deelgenomen. Dit betekent dat de respons ruim 57 procent bedraagt. Overzicht 1. Steekproef, uitzet en bruikbare respons van Recht, REP en REM en POLSbasisvragenlijst 2001 Onderzoek Gewenste respons Steekproef Uitzet Bruikbare respons absoluut Bruikbare respons % van uitzet Recht ,3 w.v REM REP ,2 57,4 BASIS ,3 3. Veldwerk Voor informatie over het veldwerk, de screening en uitzet van de steekproef, het opleidingstraject van het enquêtecorps en de evaluatie van het veldwerk voldoet de algemene documentatie van POLS Verwerking Voor informatie over interne gegevensverwerkingsproces van POLS voldoet de algemene documentatie van POLS Ophoging 5.1 Methodiek Voor informatie over de toegepaste ophogingsmethodiek in POLS voldoet de algemene documentatie van POLS Hulpvariabelen en weegschema s Voor Recht (de totale respons van de vragenlijstmodules REP en REM) is het weegmodel: Rep01_wsa_dc.doc pagina 5

6 (geslacht leeftijd1) + burgerlijke staat + stedelijkheidsgraad + provincie-plus + werkzaam + eigen woning + enquêtemaand met de hulpvariabelen: geslacht (twee categorieën) man vrouw leeftijd1 (dertien categorieën) jaar jaar jaar 70 jaar of ouder jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar burgerlijke staat (vier categorieën) gehuwd gescheiden verweduwd nooit gehuwd geweest stedelijkheidsgraad (vijf categorieën) zeer sterk stedelijk sterk stedelijk matig stedelijk weinig stedelijk niet stedelijk provincie-plus (zestien categorieën) Groningen Friesland Drenthe Overijssel Gelderland Utrecht, exclusief de stad Utrecht Noord-Holland, exclusief Amsterdam Zuid-Holland, exclusief Rotterdam en Den Haag Zeeland Noord-Brabant Limburg Flevoland Amsterdam Rotterdam Den Haag Utrecht (stad) werkzaam (drie categorieën) werkzaam twaalf uur of meer per week werkzaam minder dan twaalf uur per week niet werkzaam eigen woning ( twee categorieën) bezit eigen woning huurt woning enquêtemaand (12 categorieën) Januari Mei September Februari Juni Oktober Maart Juli November Rep01_wsa_dc.doc pagina 6

7 April Augustus December Voor de deelsteekproef REP (opgenomen in het bestand Participatie) zijn de verkregen ophoogfactoren vermenigvuldigd met correctiefactoren zodanig dat de kruising (geslacht x leeftijd, met leeftijd in drie categorieën: jaar, jaar, 55 jaar of ouder) de bekende populatietotalen oplevert. 6. Kwaliteit Voor informatie over de kwaliteit van de verzamelde gegevens voldoet de algemene documentatie van POLS Beveiliging Voor informatie over de beveiliging van het bestand van de POLS basisvragenlijst zoals dat wordt meegeleverd met het bestand Participatie wordt verwezen naar de algemene documentatie van POLS Rep01_wsa_dc.doc pagina 7