Waar blijft het geld?

Transcriptie

1 Waar blijft het geld? Uitkomsten v/d vierde Monitor Georganiseerde Criminaliteit Edwin Kruisbergen 13 maart 2013 Structuur De Monitor Georganiseerde Criminaliteit Criminele inkomsten: Verdienen Verdelen Besteden Witwassen Opsporen en ontnemen Conclusies Daders blijven met hun geld vaak dichtbij huis Afpakken verloopt (nog) moeizaam 2

2 Monitor Georganiseerde Criminaliteit 1998, 2002, 2007, 2012 Totaal 150 zaken geanalyseerd Drugshandel, mensenhandel, mensensmokkel, wapenhandel, fraude, witwassen 3 Monitor Georganiseerde Criminaliteit Vierde rapportage: De rol van de (reguliere) omgeving De rol van geweld Schade Criminele inkomsten Verdiensten Verdelen Besteding Witwassen Ontneming 4

3 Verdiensten -wat wordt er verdiend? Black number Schattingen omzet wereldwijd: $ 500 miljard $ 2,1 biljoen Bandbreedte op zaaksniveau: meer dan 60 miljoen Berekening WVV in opsporingsonderzoeken berekening <-> ontnemingsvonnis <-> incasso 5 Hoe wordt het verdeeld? Hoe scheef is de verdeling van criminele winsten? Wat blijkt uit bestudeerde zaken? Zelden precies bekend Maar 150 zaken samen bieden wel indicaties Conclusie: scheefheid hangt samen met logistiek Internationale cocaïnehandel versus XTC 6

4 Internationale cocaïnehandel: Eén cruciale, dominante schakel: overbruggen afstand productie- <> afzetlocatie Hij die afstand overbrugt is grootverdiener Winstverdeling erg scheef 7 XTC-productie/-handel Meer gelijkwaardige schakels: grondstoffen productie -(export) Winst min of meer gelijk tussen deze schakels verdeeld 8

5 Hoe wordt het verdeeld? Grote vissen versus kleine vissen grootverdieners versus kruimelwerk? Op alle (drugs)markten zijn grote vissen die tientallen keren meer verdienen dan de kleine spelers Bijv. organisator drugstransport versus koeriers Maar ook kleine klussen kunnen (bij herhaling) leuke bedragen genereren Koerieren: 4 à 5.000,- per kilo cocaïne per keer 9 Hoe wordt het verdeeld? Vergroting van het winstaandeel van een dader Bij drugshandel e.d. vooral door: Uitsluiten zakenpartner (achter rug zaken doen) Bestelen zakenpartner (ripdeals, afromen, suggereren inbeslagname) Bij mensenhandel, afspersing vooral door: Opvoeren druk op slachtoffer 10

6 Hoe wordt het besteed? Consumptie 150 zaken bekeken op consumptie en investering 11 Hoe wordt het besteed? Investeringen waarin? Financiering (en winsten) van criminele activiteiten - sterk geïndividualiseerd; geen gezamenlijke bedrijfspot Investering in reguliere economie wat? Veel onroerend goed woonhuizen, soms puur als investering Horeca Andere bedrijven (garages, winkels) Overig, bijv. uitlenen 12

7 Hoe wordt het besteed? Investeringen waarin? Vaak bedrijven met functie voor criminele activiteiten Logistiek: vervoer, ontmoeten mensen Legitimering/verhulling: dekmantel, deklading Witwassen Veel goederen/sectoren waarmee men bekend is van uit dagelijks leven Huizen Horeca, garages, winkels, etc Geen strategische posities op nationaal niveau, wel op lokaal niveau 13 Hoe wordt het besteed? Investeringen waar? Investeringen vooral in: land van herkomst en anders in woon (of vakantie) land 14

8 Hoe wordt het besteed? Investeringen waarin en waar? Dus: daders blijven met investeringen dichtbij huis Land van herkomst of woonland Functie voor criminele activiteiten Sectoren/goederen waarmee men bekend is 15 Witwassen 16

9 Witwassen facilitators een voorbeeld Ogenschijnlijk legale bedrijven die criminele niches op de markt bedienen o Woningbemiddelingsbureau o Autoverhuurbedrijf Verdachte: Ik heb zeer sterke vermoedens dat een groot deel van mijn klantenbestand werk doen die het daglicht niet kunnen verdragen. Er zijn natuurlijk mensen met zwart geld. We kunnen er wel omheen draaien maar dat is het natuurlijk. De mogelijkheid om bij ons contant te huren is wat ons onderscheidt ten opzichte van een Europcar of Hertz 17 Witwassen - vormen Klassieke, beproefde methoden o Loan back o Fingeren/ophogen van inkomen, omzet of winst o Doorsluizen geld via taks havens/belastingparadijzen Vaak complex voorgesteld ( plaatsen, verhullen, integreren ) o Kan ook heel simpel o Geld verplaatsen o Afgeschermde consumptie 18

10 Witwassen complexe vormen Vennootschappenstructuren Belastingparadijzen Inschakeling professionals: adviseurs, vermogensbeheerders Maar, ook dan blijft geld erg dichtbij 19 20

11 Opsporen en ontnemen Bronnen van informatie financiële sporen Regulier betalingsverkeer Boekhouding van reguliere bedrijven waar daders gebruik van maken Criminele boekhouding afhankelijk van delict Tapverslagen 21 Criminele inkomsten - ontnemen Voor 102 daders verloop ontneming in kaart gebracht Van eis OvJ in ontnemingszaak tot incasso 22

12 Criminele inkomsten - ontnemen Verloop ontneming bij 102 daders georganiseerde criminaliteit 23 Bevindingen en conclusies Criminele inkomsten: Verdienen Verdelen Besteden Witwassen Opsporen en ontnemen Conclusies Daders blijven met hun geld vaak dichtbij huis, soms ook als ze professionele witwassers inschakelen Belang van facilitators 24

13 Bevindingen en conclusies Conclusies Ontnemen is (nog) moeilijk Kan het beter? o Cijfers Verenigd Koninkrijk vergelijkbaar o Verruiming wettelijke mogelijkheden juli 2011 Introductie SEO Verruiming mogelijkheden beslag leggen Verzwaring strafdreiging witwassen o Vanaf 2011 meer budget voor afpakken o Kerels, Kilo,s,... En Knaken?! o Effecten recentelijke verruimingen??? 25 Vragen / opmerkingen? e.w.kruisbergen@minvenj.nl 26