Gaan varkens lopen uit een open bedrijf? Een beeld van de moderne varkenskwekerij

Transcriptie

1 L E E S T E K S T Gaan varkens lopen uit een open bedrijf? Een beeld van de moderne varkenskwekerij Het beeld uit het begin van de 0ste eeuw, waarbij het varken vrij over het erf rondzwierf op zoek naar voedsel, past niet meer op een modern varkensbedrijf. Meestal zitten de varkens nu opgesloten in stallen en zien ze zelden of nooit de buitenlucht. Toch zijn er hier en daar bedrijven waar men de varkens buiten de stallen laat lopen. Dergelijke bedrijven vormen een minderheid. Zogende biggen 6. Het grootste verschil met vroeger is zonder enige twijfel de grootte van de varkensbedrijven. Een boerderij met een tiental varkens, zoals vroeger, is voor de landbouwer niet leefbaar. De moderne technieken dwingen hem immers tot grote uitgaven. Denk daarbij maar aan silo s, computers, aalputten enzovoort. Daarom gaat de boer meer varkens houden en kan hij zo de kosten meer verdelen wandelgang. roostervloer 3. rustvloer (verwarmd) 4. mestkelder. ventilatie 6. voedersilo 7. thermische lamp 8. voederbak 9. werpkooi 0. pasgeboren biggen. biggen tot 0 weken. biggen tot 7 maanden 3. scharrelvarken (*) (*) zie begrippenbibliotheek Veeteelt.

2 L E E S T E K S T Zeugstal voor drachtige zeugen Maar meer varkens betekent ook meer mest. Waar het vroeger volstond nu en dan het vervuilde stro uit de stal weg te scheppen en op de mesthoop te storten, is het probleem nu veel groter. Stro wordt in een modern varkensbedrijf niet meer gebruikt in de stallen. De varkens staan nu op roosters, zodat de uitwerpselen rechtstreeks in een grote aalput onder de varkensstal terecht komen. En groot is die aalput wel: zo groot als de varkensstal en een tweetal meter diep. Maar waar moet de varkenskweker met al die mest naar toe? Veel akkers heeft hij niet, want voor een varkenskweker leken die niet nodig. Bovendien is het ook zo dat je meestal veel varkensbedrijven dicht bij elkaar vindt. En die willen allemaal hun mest zo dicht mogelijk bij het bedrijf kwijt. Vervoer is immers niet goedkoop. Maar als je te veel mest op dezelfde akker gaat sproeien komen te veel schadelijke stoffen in de grond en in het drinkwater terecht. Dit noemt men overbemesting. Het mestactieplan van de regering heeft nu strenge regels opgelegd om die overbemesting te voorkomen. Daarom is men druk op zoek naar andere mogelijkheden om het mestoverschot op te lossen. kensbedrijven vaak dicht bij elkaar liggen, begrijp je waarschijnlijk wel dat de schrik voor varkenspest er bij de varkenshouders goed in zit. Daarom zullen ze proberen hun stallen zo hygiënisch mogelijk te houden. Vandaar ook dat je vele varkensbedrijven niet meer mag betreden. En dan is er nog een groot verschil. Vroeger bleven de meeste varkens hun hele leven op dezelfde boerderij. Ze werden er geboren, groeiden er op en werden meestal ook op de boerderij zelf geslacht. Nu kunnen we twee soorten bedrijven onderscheiden. Er zijn gesloten bedrijven waar de biggen op het bedrijf geboren worden en er blijven tot ze kunnen geslacht worden. Enkel de beste zeugen leven langer en worden gebruikt als fokzeug. Er komen hier dus geen dieren van andere bedrijven binnen. Deze manier van varkenskweken lijkt het sterkst op hoe het vroeger was. Het grote aantal dieren per bedrijf laat niet meer toe om ze ter plaatse te slachten. Daarnaast zijn er nu ook open bedrijven. Hier moet je onderscheid maken tussen enerzijds bedrijven die biggen fokken en anderzijds bedrijven die biggen kopen om ze vet te mesten tot ze slachtrijp zijn. Onze varkenskwekers stellen immers alles in het werk om hun dieren zo goed mogelijk te verzorgen, ondanks alle problemen. Een bezoek aan een varkens- Doordat in een open bedrijf vaak varkens van verschillende bedrijven samen komen is de kans op verspreiding van ziektes zeer groot. Daarbij denken we vooral aan de varkenspest, een ziekte die ons land de voorbije jaren reeds verscheidene malen geteisterd heeft. Deze ziekte wordt heel vaak verspreid door varkens van het ene bedrijf naar het andere over te brengen. Een echte ramp voor de varkenshouder en de omliggende bedrijven. De enige manier om de ziekte uit te roeien is immers alle varkens van het bedrijf en die van de omliggende bedrijven te vernietigen. Als je dan nog weet dat var- Scharrelvarkens (*) bedrijf zal je versteld doen staan. Dank zij moderne technieken hebben onze varkens toch wel luxueuze verblijven met soms zelfs vloerverwarming. Bovendien besteedt een varkenshouder zeer veel aandacht aan het voedsel. Dat is immers zeer belangrijk om de varkens gezond te houden en ze snel te laten groeien. Je merkt het, ze sparen kosten nog moeite om hun dieren goed te verzorgen. En dank zij hun inspanningen kunnen wij nog peuzelen van een sappig varkensribbetje op de barbecue... Voedersilo s Voederbak (*) zie begrippenbibliotheek. Veeteelt

3 W E R K B L A D Gaan varkens lopen uit een open bedrijf?. Open en gesloten bedrijf Maak een vergelijkende tabel tussen een open bedrijf en een gesloten bedrijf. Open bedrijf Gesloten bedrijf Hoelang bedrijf? zijn de varkens op het Wat gebeurt er met de varkens op het bedrijf? Welke voordelen zijn er? Welke nadelen zijn er?. Waar wonen al die varkens?. Enkele gegevens Varkens in Vlaanderen provincie aantal varkens aantal bedrijven West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Bron: NIS (Nationaal Instituut voor de Statistiek) land- en tuinbouwtelling van mei 998 Noot: geïnteresseerde leerkrachten kunnen op aanvraag een volledige lijst (per provincie) verkrijgen. Bel Plattelandsklassen. Veeteelt.3 De top 0 van de varkensgemeenten gemeente aantal varkens aantal bedrijven Wuustwezel Hoogstraten Ravels 9 09 Torhout Diksmuide Kortemark Lo-Reninge Ieper Poperinge Zonnebeke 0 7 Heuvelland Hooglede Staden Pittem Tielt Wingene Ardooie Alveringem Aalter Beveren

4 W E R K B L A D Landbouwstrekenkaart België Duinen. Polders 3. Zandstreek 4. Kempen. Zandleemstreek 6. Leemstreek 7. Henegouwse kempen 8. Condroz 9. Weidestreek (Luik) 0. Weidestreek (Fagne). Famenne. Ardennen 3. Jurastreek 4. Hoge Ardennen De opdrachten A Kleur de Vlaamse provincies volgens het aantal varkens dat er gekweekt wordt. Minder dan één miljoen = groen Tussen één en twee miljoen = oranje Meer dan twee miljoen = rood B Duid de gemeenten van de top-0 aan op de kaart Om de gemeenten op te zoeken kan je gebruik maken van een wegenkaart, een gedetaïleerde atlas of een cd-rom met een routeplanner (vb Route 66 streets, of Davi-Route Benelux). Wat valt je op? Waar bevinden de meeste gemeenten uit de top-0 zich? Een gemiddelde - Bereken het gemiddeld aantal dieren per bedrijf in de verschillende provincies - Maak een grafiek over het gemiddeld aantal dieren per bedrijf (per provincie) horizontale as: de provincies verticale as: het gemiddeld aantal dieren - Bereken het gemiddeld aantal dieren per West-Vlaams bedrijf uit de top-0. Dit stemt niet overeen met het gemiddeld aantal dieren per bedrijf in West-Vlaanderen. Kan je hiervoor een verklaring geven?.4 Veeteelt

5 D O E - A C T I V I T E I T E N Gaan varkens lopen uit een open bedrijf?. Varkenswijsheid! Spreekwoorden gebruiken vaak een zeer beeldrijke taal. Laat de leerlingen hun fantasie maar eens gebruiken om de volgende spreekwoorden te verklaren. Mogelijke instructie naar de leerlingen toe kan zijn:. Denk na en noteer jouw zelf gevonden betekenis op een blad.. Overleg in groepjes van 4 en bepaal welke betekenis jullie de beste vinden. 3. Elk groepje geeft nu voor de klas aan welke betekenis het voor elk spreekwoord heeft gevonden. 4. Zoek nu de betekenis van deze spreekwoorden in het woordenboek op en vergelijk met wat jullie zelf gevonden hebben. Spreekwoorden: - We zullen dat varkentje wel wassen. Een moeilijke zaak tot een goed einde brengen. - Hij is bij de varkens grootgebracht. Iemand die zich niet weet te gedragen. - Paarlen voor de zwijnen gooien. Iemand iets geven dat hij niet waard is. - De beer is los. Er is herrie of ruzie. - Het slaat als een tang op een varken. Dat heeft er niets mee te maken. - Een boer en een varken worden knorrende vet. Klagen terwijl het je goed gaat. Alternatief : Voor de grap zelf spreekwoorden uitvinden (er dus ook zelf een betekenis aan vastknopen). Misschien heb je hierbij best allerlei bestaande spreekwoorden bij de hand. Bijvoorbeeld - Zoals het zwijntje thuis knort, knort het nergens zou kunnen betekenen : mensen doen zich in hun eigen omgeving vaak anders voor dan elders. - Liever één zwijntje in de modder dan een lammetje op de sofa zou kunnen betekenen : kleine kinderen zijn niet gezond als ze zich niet vuil maken.. Als voorbereiding op een bezoek aan een varkenshouder. Stel een aantal vragen op die je de varkenshouder wil stellen. Splits de vragen in verschillende groepen. - rond open/gesloten bedrijf - rond mestprobleem - rond ziekten/varkenspest - rond het werk van de boer - rond goedkoop of duur produceren - rond het leven van het varken Stuur de brief vooraf naar de varkenshouder. Op die manier kan de man zich degelijk voorbereiden. Veeteelt.