WOONBELEIDSPLAN PEPINGEN

Transcriptie

1 WOONBELEIDSPLAN PEPINGEN

2 Voorwoord De Vlaamse overheid wil de gemeenten stimuleren om een lokaal woonbeleid uit te voeren dat gesteund is op een goede planning en vertrekt vanuit de principes die in de Vlaamse Wooncode en het decreet Grond en Pandbeleid ingeschreven zijn. Daarin krijgen de gemeenten de rol van regisseur en coördinator van alle huisvestingsinitiatieven op hun grondgebied. Een goede afstemming tussen de verschillende huisvestingsactoren is daarin noodzakelijk. De gemeente Pepingen stapte in 2005 samen met vijf andere gemeenten in het pilootproject Woonwinkel Pajottenland. In 2008 werd het project door de Vlaamse overheid erkend als intergemeentelijk samenwerkingsverband ter ondersteuning van het lokaal woonbeleid. Hierdoor kreeg de gemeente heel wat meer armslag om een lokaal woonbeleid te voeren, dat beantwoordt aan de concrete noden die zich stellen inzake huisvesting. Een eerste woonbeleidsplan moet de verschillende acties en projecten kaderen in een globale visie op langere termijn, zodat inspanningen kunnen worden gedoseerd en de financiële middelen en het personeel efficiënt en doelgericht kunnen worden ingezet. Een woonbeleidsplan vormt de neerslag van de beleidsopties die voor de huidige legislatuur inzake huisvesting worden genomen. Het is een opsomming van concrete doelstellingen die realistisch en haalbaar moeten zijn. Het betekent tevens een engagement van de verschillende huisvestingsactoren om binnen een bepaalde termijn een aantal afspraken en projecten te realiseren. 2

3 Methodiek en procesverloop De samenwerking van Pepingen met 5 andere gemeenten in Intergemeentelijke vereniging Woonwinkel Pajottenland geeft de mogelijkheid om het lokaal woonbeleid te kaderen en te toetsen in een ruimer intergemeentelijk kader. Bij de opmaak van de omgevingsanalyse werden de 5 andere gemeenten van de intergemeentelijke samenwerking als referentiekader genomen. Woonwinkel Pajottenland verzamelde alle relevante gegevens van de 6 gemeenten, waarna deze tegen elkaar en tegen de bovenlokale (provinciale, gewestelijke) gegevens werden afgetoetst. In het beheerscomité werd voorgesteld om de gemeente Herne als pilootgemeente te nemen voor de uitwerking van het woonplan. Pepingen volgde als tweede gemeente. Als eerste stap werd de omgevingsanalyse verder uitgewerkt op maat van de gemeente. Een eerste overleg ging door op 29 september ter bespreking van deze omgevingsanalyse. Op tweede overlegmoment op 27 oktober werd een denkoefening gemaakt die uitmondde in een SWOT-analyse van het woonbeleid van de gemeente. Ook werden de bestaande beleidsplannen overlopen die verwijzen naar het beleidsdomein wonen. Hieruit volgde de formulering van de strategische en operationele doelstellingen. Nadien werden de doelstellingen nogmaals besproken en werden er concrete acties aan de operationele doelstellingen gekoppeld. Ter afronding werd het woonplan een laatste maal besproken op 8 december, waarna het werd voorgelegd aan de gemeenteraad en het OCMW. 3

4 Inhoudstafel Voorwoord... 2 Methodiek en procesverloop... 3 Inhoudstafel ALGEMENE VOORSTELLING REGIONALE CONTEXT Open Ruimte Nederzettingsstructuur DEMOGRAFISCHE CONTEXT Aantal Inwoners Bevolkingsdichtheid Bevolkingscoëfficienten Bebouwde oppervlakte Aantal woningen Migratie WONINGSKWALITEIT Bouwjaar woningen Leegstand Woningtype Oppervlakte woningen Bouwgronden Verkoop woningen Bouwvergunningen voor nieuwbouw Aanbod t.a.v. specifieke doelgroepen Woonzorgcentra Woonzorgcentrabedden Huisvesting personen met een beperking Noodopvang Lokaal Opvanginitiatief (LOI) Orthopedagogisch Centrum Ter Loo BESTAANDE PLANNEN EN BELEID Gewestplan Woonvernieuwingsgebieden en woningbouwgebieden

5 6.2 Woningbehoefte Volkshuisvestingsbehoefte Ouderenhuisvesting Sociale huurwoningen Sociale koopwoningen Betaalbaar Wonen Sociale kavels Woningaanbod Confrontatie van woningbehoefte en woningaanbod Lokaal Sociaal Beleidsplan Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen Provinciaal structuurplan Vlaams-Brabant Trends in Vlaams-Brabant Knelpunten Landelijke Kamer West (LKW) Ruimtelijke Principes LKW Ruimtelijk Structuurplan Pepingen Algemeen Beleidsplan SAMENVATTING OMGEVINGSANALYSE Woningaanbod en kwaliteit van het woningaanbod Sociale huisvesting Betaalbaarheid Demografie VISIE OP HET WOONBELEID SWOT-ANALYSE BELEIDSDOELSTELLINGEN Strategische Doelstelling: Verbetering van de kwaliteit en (energiezuinig) van het woonpatrimonium Operationele Doelstelling: Nemen van maatregelen ter verbetering van de kwaliteit van het woningpatrimonium Operationele Doelstelling: De inwoners stimuleren om energiebesparende en kwaliteitsverbeterende maatregelen te nemen Operationele Doelstelling: Aandacht voor specifieke noden voor doelgroepen Strategische Doelstelling: Ondersteuning en uitbouw van duurzaam wonen in de gemeente, continuïteit van het lokaal woonbeleid Operationele Doelstelling : Organiseren van permanent overleg met huisvestingsactoren

6 3 Strategische Doelstelling: betaalbaar wonen als prioriteit, zorgen voor gedifferentieerd woonaanbod Operationele Doelstelling: Verhogen van het sociaal woonaanbod Operationele Doelstelling: Verder uitbouwen van het aanbod van SVK Operationele Doelstelling: Verhoging van het woningaanbod voor prioritaire doelgroepen Operationele Doelstelling: Verhogen van het bescheiden woonaanbod Operationele Doelstelling: Aanmoedigen van het creëren van nieuwe woonvormen Strategische Doelstelling : Ruimtelijk doordracht grond-, woon- en pandenbeleid Operationele Doelstelling: Voeren van een doordacht grondbeleid Operationele Doelstelling: onderzoek voeren naar gemeentelijke reglementering rond wonen Operationele Doelstelling: Onderzoek voeren naar de invoering van voorkooprecht in de gemeente Operationele Doelstelling: Verbeteren van de algemene kwaliteit van de woonomgeving Strategische Doelstelling: De uitbouw van de kwaliteitsvolle dienstverlening in verband met wonen / seniorenbeleid Operationele Doelstelling: Continuïteit sociaal en technisch advies voor de inwoners in samenwerking met Woonwinkel Pajottenland Operationele Doelstelling: verbreden van informatie omtrent Woonwinkel en dienstverlening Operationele Doelstelling: voortzetting van de dienstverlening via het OCMW/sociaal huis optimaliseren van communicatie naar de inwoners over bestaand woonaanbod (koop en huur) Operationele Doelstelling: Optimaliseren van de samenwerking en communicatie tussen de verschillende actoren

7 1. ALGEMENE VOORSTELLING De gemeente Pepingen ligt in het zuidwesten van de provincie Vlaams-Brabant, op de provinciegrens met Henegouwen. Administratief behoort deze gemeente tot het arrondissement Halle-Vilvoorde. Pepingen ontstond uit de fusie van de gemeenten Pepingen, Heikruis, Bellingen, Elingen, Bogaarden en Beert. De bewoning is in hoofdzaak geconcentreerd in de dorpskernen van deze deelgemeenten. Daarnaast treft men verspreid over het grondgebied diverse alleenstaande woningen aan. Pepingen heeft een oppervlakte van ongeveer 3600 ha, waarin de open ruimte nog sterk aanwezig is. Pepingen telt in totaal 4444 inwoners (toestand 1/1/2011) en heeft een bevolkingsdichtheid van 123 inwoners/km² Buurgemeenten van Pepingen zijn in wijzerzin: Gooik (Kester en Leerbeek), Lennik (Sint-Kwintens- Lennik en Gaasbeek), Sint-Pieters-Leeuw (St-Laureins-Berchem en Oudenaken), Halle, Tubize, Rebecq en Herne (Herfelingen). Ruimer gezien situeert de gemeente zich in de nabijheid van het structuurondersteunend kleinstedelijk gebied Halle en van de kleinstedelijke gebieden op provinciaal niveau Geraardsbergen en Ninove. Het centrum van Pepingen ligt op slechts 25-tal km. van Brussel. De bevolking van Pepingen heeft een relatief normale, gezonde leeftijdsopbouw en een evenwichtige gezinssamenstelling. Het is wel zo dat Pepingen de laatste jaren, net zoals de rest van de provincie Vlaams-Brabant, geconfronteerd wordt met een toenemende vergrijzing van de bevolking. Het aantal inwoners neemt beperkt toe. Dit is louter te verklaren door de verhuisbewegingen en niet door een natuurlijke aangroei. De gemeente Pepingen is steeds een landelijke gemeente geweest met een sterke landbouwactiviteit. Er bevinden zich ook verschillende activiteiten in de marge van de verkoop van landbouwvoertuigen en distributie van veevoeder. Grootschalige industriële activiteiten komen niet voor in de gemeente. 7

8 2. REGIONALE CONTEXT De regio waartoe Pepingen behoort, wordt aangeduid als het Pajottenland. Het gebied wordt in het westen afgebakend door de bovenloop van de Dender en in het oosten door de bovenloop van de Zenne. Het Pajottenland is een sterk versneden golvend heuvellandschap met kouterlandschappen en weidse vergezichten. In tegenstelling tot de meeste andere gebieden in Vlaams-Brabant en Vlaanderen is het een waardevol, vrij intact en landschappelijk gaaf gebied met kleine compacte dorpen. Deze landschappelijke kwaliteit is haar belangrijkste karakteristiek. 2.1 Open Ruimte De oppervlakte ingenomen door onbebouwde percelen bevindt zich met meer dan 90% van de totale oppervlakte bijna 14% boven het Vlaamse gemiddelde. Akkerland en grasland vormen samen 78,41% van de totale oppervlakte van de gemeente. De bebouwde ruimte neemt slechts 8% van de oppervlakte in beslag. Deze bebouwde ruimte bestaat bijna volledig uit woningen en hoeves. 2.2 Nederzettingsstructuur Pepingen is gelegen in het buitengebied. De gemeente omvat overeenkomstig de verschillende deelgemeenten zes kleine kernen. De kernen zijn duidelijk herkenbaar. Dit beeld wordt nog extra versterkt door de centrale ligging van de kerk in elke kern (met uitzondering van Bellingen waar de kerk zich op de rand van het dorp bevindt). De kern van Pepingen-centrum is gevormd langsheen de N28. Te Pepingen bevinden zich de meeste voorzieningen. De overige kernen liggen in het open ruimtegebied en hebben een uitgesproken landelijk karakter. Elingen bevindt zich noordelijk van de N28, de overige kernen bevinden zich zuidelijk van de N28. De dorpskernen deinen op sommige plaatsen uit in lintbebouwingen. Sommige lintbebouwingen werden in het gewestplan ingekleurd als woongebied met landelijk karakter of als woongebied. 8

9 Naast deze twee hoofdcategorieën van bebouwing vinden we in Pepingen ook verspreide bebouwing terug, net als een aantal woonconcentraties, alleenstaande landelijke woningen en zonevreemde woningen. Op basis van de inventaris van de onbebouwde percelen die reeds door de gemeente werd opgesteld, is het mogelijk een eerste overzicht te verkrijgen van de zonevreemde woningen in Pepingen. Pepingen kent diverse hoeves, molens, woningen, kapelletjes etc. die deel uitmaken van het cultuurhistorisch patrimonium van de streek. Deze gebouwen vormen mee het specifieke karakter van het Pajottenland. 9

10 3. DEMOGRAFISCHE CONTEXT 3.1 Aantal Inwoners inwonersaantal inwonersaantal De laatst gemeten index tussen 2004 en 2010 bedraagt 101, waarmee Pepingen een veel kleinere groei kent als het gemiddelde in Vlaanderen en Vlaams-Brabant. In het Pajottenland heeft enkel Lennik een lager indexcijfer, terwijl Bever en Galmaarden met respectievelijk 109,5 en 106 een veel hogere index hebben. Tijdens de jaren 90 was de bevolkingstoename iets groter, maar een constante was het zeker niet. Een derde van de inwoners woont in de deelgemeente Pepingen. Bellingen en Heikruis tellen samen ook een derde van de inwoners. Beert, Bogaarden en Elingen tellen tussen de 400 en 600 inwoners. 3.2 Bevolkingsdichtheid ,4 De gemeente Pepingen kent een zeer lage gemiddelde bevolkingsdichtheid van 123 inwoners/km². De deelgemeenten Bellingen en Heikruis ( inw/km²) en Beert (140) zitten boven het gemiddelde van de gemeente, Bogaarden en Elingen (54) zitten er ruim onder. Een lage bevolkingsdichtheid is kenmerkend voor de landelijke gemeenten in het Pajottenland. Enkel de gemeente Lennik heeft een bevolkingsdichtheid die hoger ligt dan 250 inw/km². Ter vergelijking, het Vlaams Gewest telde in 2010 gemiddeld 462,5 inw/km², de provincie Vlaams-Brabant 511,3 inw/km² en het arrondissement Halle-Vilvoorde 629,4 inw/km². 10

11 3.3 Bevolkingscoëfficienten Gemeente (toestand 1/1/2010) Groene druk Grijze druk Afhankelijkheidsratio Doorstromingscoëfficiënt Interne vergrijzing Familiale zorgindex Vlaams Gewest* 40,86 44,75 85,61 87,09 20,65 36,20 prov. Vlaams-Brabant 42,52 43,85 86,38 88,40 21,18 35,98 arr. Halle-Vilvoorde 45,20 44,39 89,60 91,75 20,87 35,30 Bever 48,42 39,00 87,41 87,25 19,41 30,71 Galmaarden Gooik Herne Lennik Pepingen 41,18 41,66 82,84 75,85 21,33 33,69 42,54 44,80 87,34 86,47 21,89 36,48 44,92 47,47 92,39 85,29 22,58 40,18 42,28 45,85 88,13 86,41 18,62 31,70 43,61 40,17 83,77 92,85 23,59 34,09 De groene druk is de druk van de nog niet actieve bevolking (0-19 jaar) op de bevolking op actieve leeftijd (20-59 jaar). Concreet geeft de groene druk aan hoeveel 0-19 jarigen er in de gemeente wonen per 100 inwoners van 20 tot 59 jaar. De grijze druk is de druk van de niet meer actieve bevolking (60+) op de bevolking op actieve leeftijd (20-59 jaar). Concreet geeft de grijze druk aan hoeveel 60-plussers er in de gemeente wonen per 100 inwoners van 20 tot 59 jaar. De afhankelijkheidsratio is de druk van de niet actieve bevolking (0-19 jaar en 60+) op de bevolking op actieve leeftijd (20-59 jaar). Concreet geeft de afhankelijkheidsratio aan hoeveel 0-19-jarigen en 60-plussers er in de gemeente wonen per 100 inwoners van 20 tot 59 jaar. De doorstromingscoëfficiënt geeft de verhouding weer tussen de potentiële instroom in de arbeidsmarkt en de potentiële uitstroom uit de arbeidsmarkt. Daarvoor wordt de verhouding berekend tussen de jonge bevolking (10-24 jaar) en de bevolking op het einde van de beroepsactieve leeftijd (50-64 jaar). De doorstromingscoëfficiënt geeft met andere woorden aan of de bevolking op beroepsactieve leeftijd de volgende 15 jaar zal groeien (coëfficiënt boven 100) of zal krimpen (coëfficiënt onder 100), weliswaar zonder rekening te houden met potentiële sterfte en migratie. Concreet geeft de doorstromingscoëfficiënt aan hoeveel jarigen er in de gemeente wonen per 100 inwoners van 50 tot 64 jaar. De interne vergrijzing geeft aan hoe groot de groep van de hoogbejaarden (80+) is in de groep van de ouderen (60+). Concreet geeft de interne vergrijzing aan hoeveel 80-plussers er in de gemeente wonen per plussers. De familiale zorgindex geeft de verhouding weer tussen het aantal hoogbejaarden (80+) en de jarigen. Dat laatste cijfer is een benadering voor de bevolking die met de zorgtaak wordt geconfronteerd (de kinderen van de hoogbejaarden, hoewel die uiteraard niet allemaal in de gemeente zelf wonen). Concreet geeft het cijfer aan hoeveel 80-plussers er in de gemeente wonen per 100 inwoners van 50 tot 59 jaar. 11

12 Voor Pepingen zien we een eerder lage afhankelijkheidsindex, evenals een gemiddelde familiale zorgindex. De grijze druk ligt in vergelijking met de andere Pajotse gemeenten eerder laag. Opvallend is de relatief hoge doorstromingscoëfficiënt, wat positief is voor de toekomst. Groene druk (2010) 0-19 jarigen / jarigen 48,5-51,9 44,5-48,4 42,5-44,4 38,5-42,4 32,1-38,4 Vlaams-Brabant: 42,5 Bever Galmaarden Herne Liedekerke Affligem Roosdaal Gooik Opwijk Ternat Asse Lennik Pepingen Dilbeek Halle Londerzeel Merchtem Sint- Pieters- Leeuw Meise Wemmel Beersel Kapelle- op-den- Bos Drogenbos GrimbergenVilvoorde Linkebeek Sint- Genesius- Rode Zemst Kortenberg Zaventem Hoeilaart Keerbergen Boortmeerbeek Steenokkerzeel Machelen Overijse Kampenhout Bertem Huldenberg Haacht Herent Rotselaar Leuven Tremelo Begijnendijk Holsbeek Oud-Heverlee Bierbeek Aarschot Tielt-Winge Lubbeek Glabbeek Boutersem Hoegaarden Scherpenheuvel -Zichem Bekkevoort Tienen Diest Kortenaken Linter Kaart: Steunpunt sociale planning Bron data: Rijksregister, verwerking Steunpunt sociale planning Grenzen: Voorlopig rb gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (AGIV-product) Zoutleeuw Landen Geetbets Afhankelijkheidsratio (2010) 0-19 jarigen en 60+ / jarigen 93,4-97,5 89,9-93,3 86,4-89,8 79,4-86,3 66,8-79,3 Vlaams-Brabant: 86,4 Bever Galmaarden Herne Liedekerke Affligem Roosdaal Gooik Opwijk Ternat Asse Lennik Pepingen Dilbeek Halle Londerzeel Merchtem Wezembeek- Kraainem Oppem Tervuren Sint- Pieters- Leeuw Meise Wemmel Beersel Kapelle- op-den- Bos Drogenbos GrimbergenVilvoorde Linkebeek Sint- Genesius- Rode Zemst Steenokkerzeel Machelen Kortenberg Zaventem Wezembeek- Kraainem Oppem Tervuren Hoeilaart Boortmeerbeek Overijse Kampenhout Keerbergen Bertem Huldenberg Haacht Herent Rotselaar Leuven Tremelo Begijnendijk Holsbeek Oud-Heverlee Bierbeek Aarschot Tielt-Winge Lubbeek Glabbeek Boutersem Hoegaarden Scherpenheuvel -Zichem Bekkevoort Tienen Diest Kortenaken Kaart: Steunpunt sociale planning Bron data: Rijksregister, verwerking Steunpunt sociale planning Grenzen: Voorlopig rb gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (AGIV-product) Linter Zoutleeuw Landen Geetbets 12

13 Interne vergrijzing (2010) 80+ / ,3-26,2 21,3-23,2 20,3-21,2 19,3-20,2 16,7-19,2 Vlaams-Brabant = 21,2 Bever Galmaarden Herne Liedekerke Affligem Roosdaal Gooik Opwijk Ternat Asse Lennik Pepingen Dilbeek Halle Londerzeel Merchtem Sint- Pieters- Leeuw Meise Wemmel Beersel Kapelle- op-den- Bos Drogenbos GrimbergenVilvoorde Linkebeek Sint- Genesius- Rode Zemst Kortenberg Zaventem Wezembeek- Kraainem Oppem Tervuren Hoeilaart Keerbergen Boortmeerbeek Steenokkerzeel Machelen Overijse Kampenhout Bertem Huldenberg Haacht Herent Rotselaar Leuven Tremelo Begijnendijk Holsbeek Oud-Heverlee Bierbeek Aarschot Tielt-Winge Lubbeek Glabbeek Boutersem Hoegaarden Scherpenheuvel -Zichem Bekkevoort Tienen Diest Kortenaken Kaart: Steunpunt sociale planning Bron data: Rijksregister, verwerking Steunpunt sociale planning Grenzen: Voorlopig rb gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (AGIV-product) Linter Zoutleeuw Landen Geetbets 3.4 Bebouwde oppervlakte (% bebouwde oppervlakte) / Cijfers provincie Vlaams-Brabant 3.5 Aantal woningen Cijfers provincie Vlaams-Brabant In 1992 telde Pepingen 1323 woningen. Op iets minder dan 20 jaar zijn er dus 252 woningen bijgekomen in Pepingen, een stijging van net geen 20 procent. 3.6 Migratie Migratiesaldo per 1000 inwoners Bever 5,64 22,71-1,49 11,79 14,97-4,30 14,19 Galmaarden 1,90 13,19 5,85 13,81 10,58 0,0 8,14 Gooik 0,0-2,82 3,49-2,14 2,92-1,57 9,26 Herne 5,64 7,49-4,36 9,46 11,95 6,94-0,91 Lennik -2,86 0, ,07 1,03 5,58-1,36 Pepingen 20,21 5,99 5,98 3,90 14,62 4,78 0,46 Cijfers provincie Vlaams Brabant 13

14 4. WONINGSKWALITEIT 4.1 Bouwjaar woningen Gemeente Totaal aantal huizen opgericht voor 1900 opgericht van 1900 tot 1918 opgericht van 1919 tot 1945 aantal % aantal % aantal % Vlaams 8,69 5,85 16,38 Gewest prov. Vlaams- Brabant , , ,99 arr. Halle- Vilv , , ,22 Bever , , ,59 Galmaarden , , ,33 Gooik , , ,95 Herne , , ,25 Lennik , , ,33 Pepingen , , ,40 (Cijfers Vlaams-Brabant 2010) Gemeente opgericht van 1946 tot 1961 opgericht van 1962 tot 1970 opgericht van 1971 tot 1981 opgericht van 1982 tot 1994* opgericht na 1994* aantal % aantal % aantal % aantal % aantal % Vlaams 16,33 11,72 15,51 12,80 12,72 Gewest prov. Vlaams- Brabant , , , , ,07 arr. Halle- Vilv , , , , ,39 Bever 47 5, , , , ,10 Galmaarden , , , , ,82 Gooik , , , , ,48 Herne 219 8, , , , ,13 Lennik , , , , ,86 Pepingen 111 7, , , , ,00 Uit de cijfers blijkt dat meer dan 40 procent van de woningen in Pepingen voor 1946 gebouwd is. Meer dan een 30 procent van de woningen dateert zelfs van voor In welke mate deze aangepast zijn aan de huidig geldende normen is een groot vraagteken. Meer dan 42 procent van de woningen is gebouwd na De laatste studie inzake comfort van de woningen dateert van 2001 en daaruit bleek dat bijna 60 procent van de woningen een groot comfort had en bijna een derde van de woningen had enkel klein of zelfs geen comfort. Dit kenmerk tekent heel het Pajottenland. Wel moet opgemerkt worden dat deze resultaten ondertussen meer dan 10 jaar oud zijn. 14

15 Woningen zonder klein comfort (2001) % van de woningen waarvan comfort bekend 6,7-10,5 5,5-6,6 4,7-5,4 3,5-4,6 3,0-3,4 Vlaams-Brabant: 4,7 Bever Galmaarden Herne Liedekerke Affligem Roosdaal Gooik Opwijk Ternat Asse Lennik Pepingen Dilbeek Halle Londerzeel Merchtem Sint- Pieters- Leeuw Meise Wemmel Beersel Kapelle- op-den- Bos Drogenbos GrimbergenVilvoorde Linkebeek Sint- Genesius- Rode Zemst Steenokkerzeel Machelen Kortenberg Zaventem Hoeilaart Aantal Overijse Boortmeerbeek Kampenhout Keerbergen Bertem Huldenberg Haacht Herent Rotselaar Leuven Tremelo Begijnendijk Holsbeek Oud-Heverlee Bierbeek Aarschot Tielt-Winge Lubbeek Glabbeek Boutersem Hoegaarden Scherpenheuvel -Zichem Bekkevoort Tienen Diest Kortenaken Kaart: Steunpunt sociale planning Bron data: ADSEI, FOD Economie Grenzen: Voorlopig rb gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (AGIV-product) Linter Zoutleeuw Landen Geetbets Woningen met enkel klein comfort (2001) % van de woningen waarvan comfort bekend 25,7-31,9 21,7-25,6 17,7-21,6 13,7-17,6 6,4-13,6 Vlaams-Brabant: 17,7 Bever Galmaarden Herne Liedekerke Affligem Roosdaal Gooik Opwijk Ternat Asse Lennik Pepingen Dilbeek Halle Londerzeel Merchtem Wezembeek- Kraainem Oppem Tervuren Sint- Pieters- Leeuw Meise Wemmel Beersel Kapelle- op-den- Bos Drogenbos GrimbergenVilvoorde Linkebeek Sint- Genesius- Rode Zemst Kortenberg Zaventem Wezembeek- Kraainem Oppem Tervuren Hoeilaart Keerbergen Boortmeerbeek Steenokkerzeel Machelen Aantal Overijse Kampenhout Bertem Huldenberg Haacht Herent Rotselaar Leuven Tremelo Begijnendijk Holsbeek Oud-Heverlee Bierbeek Aarschot Tielt-Winge Lubbeek Glabbeek Boutersem Hoegaarden Scherpenheuvel -Zichem Bekkevoort Tienen Diest Kortenaken Kaart: Steunpunt sociale planning Bron data: ADSEI, FOD Economie Grenzen: Voorlopig rb gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (AGIV-product) Linter Zoutleeuw Landen Geetbets 15

16 Woningen met enkel middelmatig comfort (2001) % van de woningen waarvan comfort bekend 19,2-23,2 14,2-19,1 11,2-14,1 10,2-11,1 7,5-10,1 Vlaams-Brabant: 14,1 Bever Galmaarden Herne Liedekerke Affligem Roosdaal Gooik Opwijk Ternat Asse Lennik Pepingen Dilbeek Halle Londerzeel Merchtem Sint- Pieters- Leeuw Meise Wemmel Beersel Kapelle- op-den- Bos Drogenbos GrimbergenVilvoorde Linkebeek Sint- Genesius- Rode Zemst Steenokkerzeel Machelen Kortenberg Zaventem Hoeilaart Aantal Boortmeerbeek Overijse Kampenhout Keerbergen Bertem Huldenberg Haacht Herent Rotselaar Leuven Tremelo Begijnendijk Holsbeek Oud-Heverlee Bierbeek Aarschot Tielt-Winge Lubbeek Glabbeek Boutersem Hoegaarden Scherpenheuvel -Zichem Bekkevoort Tienen Diest Kortenaken Kaart: Steunpunt sociale planning Bron data: ADSEI, FOD Economie Grenzen: Voorlopig rb gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (AGIV-product) Linter Zoutleeuw Landen Geetbets Woningen met groot comfort (2001) % van de woningen waarvan comfort bekend 72,5-76,2 67,5-72,4 63,5-67,4 58,5-63,4 51,5-58,4 Vlaams-Brabant: 63,5 Bever Galmaarden Herne Liedekerke Affligem Roosdaal Gooik Opwijk Ternat Asse Lennik Pepingen Dilbeek Halle Londerzeel Merchtem Wezembeek- Kraainem Oppem Tervuren Sint- Pieters- Leeuw Meise Wemmel Beersel Kapelle- op-den- Bos Drogenbos GrimbergenVilvoorde Linkebeek Sint- Genesius- Rode Zemst Kortenberg Zaventem Wezembeek- Kraainem Oppem Tervuren Hoeilaart Keerbergen Boortmeerbeek Steenokkerzeel Machelen Aantal Overijse Kampenhout Bertem Huldenberg Haacht Herent Rotselaar Leuven Tremelo Begijnendijk Holsbeek Oud-Heverlee Bierbeek Aarschot Tielt-Winge Lubbeek Glabbeek Boutersem Hoegaarden Scherpenheuvel -Zichem Bekkevoort Tienen Diest Kortenaken Kaart: Steunpunt sociale planning Bron data: ADSEI, FOD Economie Grenzen: Voorlopig rb gemeentegrenzen, toestand 22/05/2003 (AGIV-product) Linter Zoutleeuw Landen Geetbets We benadrukken dat de laatste studie inzake comfort dateert van 2001 en bijgevolg genuanceerd dient te worden. De verschillende overheden hebben het laatste decennia immers zwaar ingezet op het aanmoedigen en subsidiëren van renovaties en investeren in energiebesparende maatregelen. 16

17 Hieronder wordt een overzicht gegeven van de aangevraagde aanpassingspremie of renovatiepremie door inwoners van Pepingen. 4.2 Leegstand VAP RENOVATIEPREMIE (eerste 2 kwartalen) 8 (eerste 2 kw) Cijfers gemeente Pepingen In Pepingen zijn momenteel 7 woningen opgenomen op het leegstandsregister. Er kan een onderscheid gemaakt worden tussen structurele leegstand en frictieleegstand. De structurele leegstand is de langdurige leegstand of de probleemleegstand. De woningen zijn meestal van slechte kwaliteit en zijn daarom niet direct beschikbaar op de woningmarkt. De frictieleegstand daarentegen is de leegstand van korte of zeer korte duur die louter het gevolg is van het normaal functioneren van de woningmarkt. Deze leegstand is nodig om de gezinnen toe te laten te verhuizen. Als norm in de landelijke woongebieden wordt een frictieleegstand tussen 2 en 2,5% genomen. 4.3 Woningtype Gemeente Huizen in open bebouwing Huizen in halfopen bebouwing Huizen in gesloten bebouwing Totaal eengezinswoningen % eengezinswoningen Vlaams Gewest ,55 prov. Vlaams-Brabant ,06 arr. Halle-Vilvoorde ,30 arr. Leuven ,65 Bever ,96 Galmaarden ,46 Gooik ,48 Herne ,43 Lennik ,39 Pepingen ,69 Cijfers provincie Vlaams-Brabant (2010) Het overgrote deel (bijna 96 procent) van de woningen in Pepingen zijn eengezinswoningen, waarvan 63 procent open bebouwingen zijn. Dit aantal is opvallend hoog en ruim 25 procent meer dan het Vlaams gemiddelde. Minder dan een vijfde van de woningen is gesloten bebouwing, hetgeen vooral terug te vinden is in de verschillende dorpskernen. Het aantal gesloten bebouwingen nam de laatste 10 jaar zeer geleidelijk af. 17

18 Gemeente Buildings en flatgebouwen % buildings en flatgebouwen Andere: handelshuizen Andere: andere gebouwen Andere: totaal % andere Vlaams Gewest , ,12 prov. Vlaams-Brabant , ,35 arr. Halle-Vilvoorde , ,72 arr. Leuven , ,05 Bever 0 0, ,04 Galmaarden 125 3, ,05 Gooik 181 4, ,65 Herne 89 3, ,30 Lennik 327 8, ,68 Pepingen 24 1, ,86 Cijfers provincie Vlaams-Brabant (2010) In vergelijking met de andere gemeenten in het Pajottenland telt Pepingen zeer weinig flatgebouwen. Deze zijn gelegen in de deelgemeente Pepingen, langsheen de Ninoofsesteenweg en Vroembos. 4.4 Oppervlakte woningen < 35 m² m² m² m² m² >= 125 m² Bever Galmaarden Gooik Herne Lennik Pepingen Vl-Brabant Cijfers provincie Vlaams-Brabant (2001) Uit deze cijfers blijkt dat meer dan de helft van de woningen een oppervlakte heeft die groter is dan 85m². Slechts 5 procent van de woningen is kleiner dan 35m². 18

19 4.5 Bouwgronden Aantal verkopingen / gemiddelde prijs per m² / gemiddelde oppervlakte Bever 6/96 / / /- 2/- 2/- Galmaarden 23/45/ /76/990 -/80/ /126/588 28/124/798 18/134/848 Gooik 25/85/ /118/1038 -/111/ /143/753 22/172/817 28/175/797 Herne 16/62/882 18/86/1027 -/ 10/114/902 11/112/896 7/162/866 Lennik 16/99/ /85/1242 -/111/ /138/1266 7/131/ /169/1240 Pepingen 9/92/ /121/1019 -/90/ /112/678 8/143/ /138/1123 Vl-Brabant 2747/97/ /119/890 -/135/ /152/ /155/ /170/904 Cijfers provincie Vlaams-Brabant Uit deze cijfers kunnen we opmaken dat de gemiddelde prijs per vierkante meter in Pepingen afwijkt van de algemene tendens van het Pajottenland. Op 6 jaar tijd steeg de prijs in het Pajottenland gemiddeld met 100 euro/m², terwijl de grootte van de kavels nagenoeg gelijk bleef, in Pepingen was dit 40 euro/m². Pepingen is samen met Galmaarden nog één van de minst dure gemeenten in het Pajottenland voor het kopen van een bouwgrond. 4.6 Verkoop woningen Aantal verkopingen / gemiddelde prijs per woning / gemiddelde oppervlakte Bever 19/ / / / / / / / / /2378 8/ /1329 Galmaarden 62/ / / / / /958 62/ / / / / /1334 Gooik 39/ /931 31/ / / / / /946 40/ / / /969 Herne 41/ / / / / / / / / / / /1258 Lennik 25/ /764 35/ / / /876 34/ / / / / /621 Pepingen 15/ / / / / / / / / / / /1913 Vl-Brabant -/ /608 -/ /684 -/ /625 -/ /647 -/ /660 -/213.91/680 Cijfers provincie Vlaams-Brabant Een volledig verschillende tendens dan bij de bouwgronden vinden we terug in de gemiddelde prijzen per woning. Deze prijzen stegen procentueel wel een heel stuk meer, gemiddeld werd een woning dubbel zo duur. Hiermee is Pepingen de duurste gemeente van het Pajottenland. 19

20 4.7 Bouwvergunningen voor nieuwbouw Wo/flat Wo/flat Wo/flat Wo/flat Wo/flat Wo/flat Wo/flat Wo/flat Bever 4/0 (4.68%) 7/0 (8.14%) 5/0 (5.75%) 10/0 (11.45%) 5/2 (7.95%) 7/0 (7.91%) 6/0 (6.73%) 6/0 (6.70%) Galmaarden 32/7 (11.74%) 18/8 (7.74%) 17/4 (6.18%) 29/7 (10.5%) 34/7 (11.85%) 43/0 (12.29%) 42/12 (15.19%) 19/9 (7.82%) Gooik 19/3 (6.31%) 19/0 (5.43%) 32/0 (9.10%) 27/2 (8.21%) 28/2 (8.43%) 33/3 (10.04%) 27/0 (7.48%) 28/0 (7.53%) Herne 11/0 (4.24%) 22/0 (8.45%) 15/0 (5.73%) 24/4 (10.63%) 17/4 (7.92%) 7/0 (2.61%) 14/0 (5.18%) 12/4 (5.88%) Lennik 26/2 (8.01%) 25/0 (7.09%) 26/8 (9.56%) 28/14 (11.74%) 24/8 (8.88%) 13/8 (5.79%) 12/39 (14.01%) 18/26 (12.01%) Pepingen 26/0 (16.76%) 15/0 (9.58%) 14/6 (12.67%) 15/0 (9.35%) 14/0 (8.70%) 10/0 (6.15%) 8/0 (4.88%) 5/0 (3.04%) Vl-Br 8.62% 8.58% 10.98% 11.91% 11.79% 10.57% 9.69% 9.96% Cijfers provincie Vlaams-Brabant 4.8 Bewoningstitel Gemeente Totaal aantal woningen Bewoond door eigenaar Bewoond door huurder % bewoond door eigenaar Vlaams Gewest ,70 prov. Vlaams-Brabant ,49 arr. Halle-Vilvoorde ,40 arr. Leuven ,79 Bever ,07 Galmaarden ,82 Gooik ,40 Herne ,33 Lennik ,36 Pepingen ,05 Cijfers provincie Vlaams-Brabant (2001) Meer dan 87 procent van de woningen werd in 2001 bewoond door de eigenaar. Ten opzichte van de vorige telling in 1991 is dit een stijging van iets minder dan 2 procent. Dit hoge aantal zorgt natuurlijk dat het huuraanbod (11,8 procent) in de gemeente relatief laag is. 20

21 5. Aanbod t.a.v. specifieke doelgroepen 5.1 Woonzorgcentra Er zijn 2 grote woonzorgcentra in Pepingen gelegen, namelijk Mater Dei in Heikruis en Centrum H. Vander Stokken in Pepingen. In Mater Dei wonen een kleine 94 vaste bewoners (69 RVT + 25 ROB). Daarnaast zijn 6 plaatsen voor kortverblijf en 7 plaatsen voor dagverzorging. Men voorziet in de toekomst de bouw van 20 assistentiewoningen. Er zijn ook ideeën om een volledig nieuw rustoord te bouwen en het bestaande om te vormen naar een ander nog nader te bepalen sociaal project. In Centrum H. Vander Stokken zijn er 117 vaste bewoners en 6 plaatsen voor kortverblijf. 5.2 Woonzorgcentrabedden Pepingen beschikt over 211 erkende plaatsen in woonzorgcentra. Daarnaast beschikt de gemeente over 1 erkende plaats in assistentiewoningen (voorheen serviceflats). Aantal erkende plaatsen woonzorgcentra programmatiecijfers Erkende plaatsen assistentiewoningen programmatiecijfers (Cijfers Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid) Een van de evaluatiecriteria voor het verkrijgen van een voorafgaande vergunning als woonzorgcentrum (rusthuis) is voldoende ruimte in de programmatie, zowel in de betreffende gemeente als in de overeenstemmende regio. De regio wordt als volgt bepaald: voor een gemeente met minder dan bejaarden: de gemeente en de aangrenzende gemeenten, met uitzondering van die aangrenzende gemeenten met meer dan bejaarden waarvan het programmacijfer overschreden is; voor een gemeente met bejaarden of meer: de gemeente zelf. Pepingen dankt het hoge aantal erkende plaatsen aan een historische overprogrammatie. 5.3 Huisvesting personen met een beperking Pepingen heeft 1 woning die aangepast is aan personen met een beperking. 5.4 Noodopvang De plaatsen voor noodopvang (doorgangswoningen) zijn bedoeld voor crisissituaties waarbij mensen tijdelijk onderdak nodig hebben. Het OCMW Pepingen beschikt over 2 plaatsen voor noodopvang. 5.5 Lokaal Opvanginitiatief (LOI) Het OCMW Pepingen heeft 15 LOI s verspreid op 3 plaatsen. Een gezin van 4 personen kan gehuisvest worden op de Ninoofsesteenweg, een gezin van 7 in Heikruis en 4 alleenstaande mannen in OC Ter Loo in Bellingen. 5.6 Orthopedagogisch Centrum Ter Loo Hier verblijven 60 jongeren met gedrags- en emotionele problemen en/of licht mentale handicap. 21

22 6. BESTAANDE PLANNEN EN BELEID 6.1 Gewestplan De dorpskernen van Pepingen, Elingen, Beert Bellingen, Bogaarden en Heikruis kregen een bestemming als woongebied met landelijk karakter. Diverse lintbebouwingen, o.m. ter hoogte van het kruispunt van de N28 met de N272, langs de Steenweg naar Elingen, de Zwarte Molenstraat, de Oudenaaksestraat, de Eeckhoudtstraat, de Mortagnestraat, de Heikruissesteenweg, de Terheugenstraat, de Hondzochtstraat en de Dorekensstraat werden eveneens afgebakend als woongebied met landelijk karakter. Te Pepingen komen geen woonuitbreidingsgebieden voor. Rond het centrum van Pepingen en Bellingen bevinden zich wel enkele reservegebieden voor woonwijken. Verspreid over het agrarisch gebied bevinden zich nog verschillende woningen Woonvernieuwingsgebieden en woningbouwgebieden Vernieuwingsgebieden betreft gebieden waarin de kwaliteit van de woningen onvoldoende is en een verbetering van de woningkwaliteit moet aangemoedigd worden. De bouwgebieden zijn gebieden waar de bouw nieuwe woningen wenst te stimuleren. Te Pepingen werd de dorpskern van Pepingen geselecteerd als woningbouwgebied. De kern van Beert is geselecteerd als woonvernieuwingsgebied. Het is de bedoeling van de Vlaamse regering om in de toekomst meer beslissingen aan deze gebieden te koppelen. Ze vraagt aan de provinciale en lokale besturen om deze gebieden in hun beleidsvoorbereiding op te nemen. 6.2 Woningbehoefte In 1997 werd in opdracht van de gemeente een woonbehoeftestudie opgesteld. Deze gegevens zijn ondertussen gedateerd. In het RSP lezen we dat, rekening houdende met de gesloten bevolkingsprognose, de bevolking van Pepingen over de periode gestaag afneemt. In werkelijkheid zien we dat de bevolking tot 2009 licht toenam om nadien zeer licht af te nemen. De woonbehoeftestudie besteedt extra aandacht aan de fenomenen van ontgroening en vergrijzing, die zich in de toekomst verder blijven manifesteren. Het aandeel van de jongeren zal dalen. Het aandeel van 65-plussers zal aanvankelijk weinig en later sterker toenemen. Inzake huisvesting impliceert dit een afname van het aantal potentiële inwoners en woningbouwers, en een toename van de vraag naar een woningaanbod voor ouderen. De gezinsprognose voorspelt, net als in de andere Pajotse gemeenten, een toename van het aantal gezinnen. In Pepingen worden er tegen gezinnen geschat (+93 t.o.v. 2004) met een gemiddelde gezinsgrootte van 2,64inw./gezin. Beide prognoses brengen ons bij de demografische behoefte. Op basis van de gegevens wordt het aantal bijkomende gezinnen berekend. Dit wordt aangevuld met een bijkomende woningmutatiereserve of frictieleegstand van 3,5%. 22

23 6.2.1 Volkshuisvestingsbehoefte Op vlak van sociale huisvesting worden enkele categorieën weerhouden. - De ouderenhuisvesting - De sociale huurwoningen - De sociale koopwoningen - De sociale kavels Ouderenhuisvesting In 2004 was ongeveer 16% van de totale bevolking ouder dan 65 jaar. Tegen 2019 zou deze groep meer dan 18% van de bevolking uitmaken. Verwacht wordt dat in de verdere toekomst de groep bejaarden nog sterk zal stijgen, dit gezien het grote aandeel jarigen. Een deel van de toekomstige woonbehoefte zal dienen ingevuld te worden als een specifieke behoefte voor ouderen. Het voorzien van bejaardenhuisvesting is decretaal vastgelegd via het Woonzorgdecreet. In de gemeente zijn momenteel 2 woonzorgcentra gelegen. Verdeeld over beide sites beschikt de gemeente over 211 bedden (cijfers 2011) en 1 erkende assistentiewoning. De programmacijfers voor 2011 voorzien 63 bedden en 23 assistentiewoningen. Aansluitend op het Mater Dei zouden er een 20-tal assistentiewoningen gebouwd worden. Tot 2019 heeft de gemeente bijgevolg voldoende plaatsen in woonzorgcentra en met de toekomstige realisatie van 20 assistentiewoningen wordt ook hier de volledige programmatie ingevuld Sociale huurwoningen Het decreet grond- en pandenbeleid voorziet in een bindend sociaal objectief per gemeente. Dit objectief legt een aantal te realiseren sociale woningen op per gemeente voor de periode Voor sommige gemeenten geldt een bijkomende inspanning tegen Het sociaal objectief bestaat uit sociale huurwoningen, sociale koopwoningen en sociale kavels. De drie categorieën samen vormen het sociaal objectief. Er zijn momenteel 6 sociale huurwoningen (waaronder 1 voor personen met een beperking) in Pepingen voorhanden. Het objectief voorziet in Pepingen 26 extra sociale huurwoningen tegen 2020 en een bijkomende inhaalbeweging van 13 woningen tegen Verder worden er nog 3 woningen sociaal verhuurd via het nieuwe sociale verhuurkantoor Zuidkant. 23

24 Het OCMW voorziet 7 à 8 woningen in het project de zagerij, evenals 4 woongelegenheden in Heikruis. De gemeente startte onlangs, in samenwerking met Vlabinvest en de SHM Zennevallei, een project in Bogaarden waar aanvankelijk 4 sociale woningen zullen worden voorzien, maar het hogere definitieve aantal is nog niet vastgelegd. Het maakt immers deel uit van een groter sociaal project (cfr ) Sociale huurwoningen VMSW (2009) Gemeente Eengezinswoningen Appartementen Totaal sociale huurwoningen % sociale huurwoningen* Vlaams Gewest prov. Vlaams-Brabant ,54 arr. Halle-Vilvoorde ,69 arr. Leuven ,36 Bever ,60 Galmaarden ,78 Gooik ,40 Herne ,00 Lennik ,00 Pepingen ,00 Hoewel Pepingen sociale huurwoningen gerealiseerd heeft, worden deze niet op de lijst van de VMSW opgenomen. Enkel woningen doorgegeven door SHM worden heden hierop geplaatst Sociale koopwoningen Het provinciaal objectief voorziet voor Pepingen een realisatie van 13 sociale koopwoningen Betaalbaar wonen Zoals hierboven reeds vermeld startte de gemeente in samenwerking met Vlabinvest en SHM Zennevallei een project in Bogaarden. Naast de hierboven vermelde sociale huurwoningen zullen ook sociale koopwoningen gerealiseerd worden. Het definitieve aantal woningen (ongeveer 25) is nog niet vastgelegd. 24

25 Sociale kavels Het provinciaal objectief voorziet voor Pepingen een realisatie van 1 sociale kavel Woningaanbod Pepingen ligt volgens het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen in het buitengebied, waar een woningdichtheid geldt van 15 woningen per hectare. In Pepingen komen geen binnengebieden meer voor. Volgens het Ruimtelijk Structuurplan zijn er nog voldoende onbebouwde percelen, waarvan de meeste in woongebied met landelijk karakter liggen. De meeste vrijliggende percelen komen voor in de deelgemeente Pepingen Confrontatie 1 van woningbehoefte en woningaanbod De theoretische reserve aan bouwkavels biedt plaats aan meer woningen dan de behoefte tot 2019 voorziet. Er is geen kwantitatieve behoefte om bijkomend woongebied aan te snijden. Er is wel een kwalitatieve behoefte waarbij kan verwezen worden naar sociaal bindend objectief. 1 Volledige cijfers worden weergegeven in het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan, pagina

26 6.3 Lokaal Sociaal Beleidsplan In het Lokaal Sociaal beleidsplan lezen we volgende vaststelling. Wonen in een aangepaste woning van goede kwaliteit, tegen een betaalbare prijs en met woonzekerheid, is een recht. Zo staat het ook in de Vlaamse wooncode. De werkelijkheid is echter vaak anders. In het Pajottenland is huisvesting één van de grote knelpunten. In Pepingen is er nood aan betaalbare huurwoningen/appartementen en het aantal sociale woningen is beperkt. De koopwoningen zijn te duur, doordat bemiddelde geïnteresseerde kopers de prijzen omhoog treken. Vele woningen zijn verouderd zodat aanpassingswerken noodzakelijk zijn voor een degelijk wooncomfort. Het valt echter op dat weinigen een woonpremie aanvragen. Doelstellingen en acties De woonwinkel beter bekend maken De bekendmaking van de bestaande initiatieven, die gericht zijn op het informeren van de bevolking omtrent premies, subsidies bij bouw of renovatie, zijn momenteel te weinig gekend bij de inwoners. De woonwinkel kan hierin een belangrijke schakel betekenen. Dit houdt in: betere integratie van de woonwinkel, zowel naar burgers als naar sociale dienst. Activiteit verhogen: kwaliteitsbewaking van woningen Permanent overleg met de gemeentelijke huisvestingsdienst. Sociale en betaalbare huisvestingsprojecten realiseren Huisvesting is in onze regio een grote uitdaging geworden. Op lokaal vlak kunnen slechts een beperkt aantal initiatieven ontwikkeld worden. Doel is om over een periode van 10 jaar een 50-tal woningen meer te realiseren door oa kleinschalige sociale huisvestingsprojecten verspreid over de gemeente. Voorbeelden: project Kamstraat, project Bogaarden. Bekijken hoe we een antwoord kunnen bieden op de vraag naar een sociaal verhuurkantoor. Een samenwerkingsverband met andere OCMW s wordt onderzocht. Pepingen als dorpskern herwaarderen. Pepingen als dorpskern herwaarderen en de werken aan de Ninoofsesteenweg, als kapstok gebruiken om op lange termijn ervoor te zorgen dat de handelaars en de inwoners van de kern er beter van worden. 26

27 6.4 Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen Buitengebied De gemeenten in het Pajottenland behoren tot het buitengebied. Dit is een gebied waarin de open, onbebouwde ruimte overweegt. Het buitengebied wordt vooral bepaald door landbouw, natuur en elementen van infrastructuur en vormen van wonen. Binnen het buitengebied zijn vele functies en activiteiten aanwezig en mogelijk: natuur, bos en landbouw, wonen en werken, recreatieve en toeristische activiteiten, sommige gemeenschaps- en nutsvoorzieningen, ontginningen en waterwinning. Natuurlijke structuur Rivier- en beekvalleien vormen een net van dominante structurerende elementen waaraan enkele belangrijke natuurwaarden gekoppeld zijn. Naar verdere ontwikkeling betekent dit dat er ruimtelijke voorwaarden moeten worden gecreëerd die het integraal waterbeheer ondersteunen en die de relaties tussen waterloop en de omgevende vallei versterken. Het ruimtelijk beleid van rivieren en beken moet ontwikkeld worden in relatie tot de omgevende valleien. Nederzettingsstructuur De nederzettingsstructuur is het samenhangend geheel van bebouwing me onderstaande ruimtelijke beleidscategorieën. Onder bebouwing worden zowel bedrijfs- of industriële gebouwen, recreatie en toeristische bebouwing als bebouwing voor gemeenschaps- en nutsvoorzieningen begrepen. De nederzettingsstructuur staat in nauwe maar ondergeschikte relatie tov het landschap en de structuurbepalende elementen. Het RSV maakt een onderscheid tussen 4 types, elk met hun eigen kenmerken en doelstellingen: - De kernen - Het bebouwd perifeer landschap - De linten - De verspreide bebouwing Volgens het principe van gedeconcentreerde bundeling worden nieuwe activiteiten van regionaal belang geconcentreerd in economische knooppunten. Het Pajottenland is niet geselecteerd als gebied voor economische activiteit. De ruimtelijk-economische structuur In het buitengebied moet een multifunctionele ontwikkeling en het verwerven van functies en de activiteiten voorop staan. Daarom wordt de bijkomende ruimtebehoefte in het buitengebied voor onder meer dienstverlening, kleinhandel en lokale economie in het hoofddorp gelokaliseerd. Lokale bedrijventerreinen, in principe aansluitend op het hoofddorp, kunnen aan de ruimtebehoefte voor economische activiteiten voldoen. De oppervlakte wordt beperkt tot maximaal 5 ha. De ontwikkelingsmogelijkheden voor bestaande en nieuwe economische activiteiten (activiteiten verweven met de woonfunctie) worden veilig gesteld in een ruimtelijke visie op de kern. 27

28 6.5 Provinciaal structuurplan Vlaams-Brabant Volgens het RSVB behoort het Pajottenland tot de deelruimte Landelijke Kamer West Trends in Vlaams-Brabant Suburbanisatie en fragmentatie Een veranderende agrarische sector Stijgende woningbehoefte Evolutie naar netwerkeconomie Toenemende tertialisering Grotere verplaatsingsbehoefte en verplaatsingsafstanden Recreatief en individualistisch invullen van vrije tijd Knelpunten Landelijke Kamer West (LKW) Open ruimte Verlinting en verrastering van het landschap leiden tot versnippering van de open ruimte. De ruimtelijke tendens - vrijliggende woningen met uitzicht op het landschap hypothekeert het goed functioneren van de natuurlijke structuur en brengt slaagkansen van de landbouw in het gedrang. De landbouwfunctie wordt bedreigd ten gevolge van de residentiële en recreatieve druk. Bebouwde ruimte De verlinting en de uitwaaiering van bebouwing is nefast voor de creatie van voldoende draagvlak voor voorzieningen Tal van bedrijven bevinden zich in zonevreemde toestand Lijninfrastructuren Verlinting binnen LKW verlaagt de slaagkansen van een efficiënt alternatief voor de auto en bedreigt bijgevolg de uitbouw van een kwalitatief openbaar en/collectief vervoersysteem. Verkeerscongestie treedt op langsheen de invalswegen naar de stedelijke gebieden, zoals de N8, N7 en de N282. Toerisme en recreatie Toeristisch-recreatieve activiteiten en ontwikkelingen vormen een bedreiging voor het nog gave landschap van de LKW, in het bijzonder de kwetsbare Markvallei Ruimtelijke Principes LKW Maximaal behouden van het landelijke karakter Landelijk wonen mogelijk houden maar sturen naar de goed ontsloten geselecteerde kernen. Richten van hoogdynamische ontwikkelingen naar de randen van het gebied. 28

29 6.6 Ruimtelijk Structuurplan Pepingen In het RSP Pepingen zijn er drie belangrijke uitgangspunten. 1) Zuinig omspringen met de ruimte 2) Draagkracht van de ruimte, een geïntegreerde benadering 3) Kwaliteit en verschijningsvorm van de ruimte. BELEIDSDOELSTELLINGEN 1) Valoriseren van de rol van de land land-en tuinbouw in evenwicht met het behoud van de open ruimte en tegengaan van versnippering. Pepingen heeft een historisch gegroeide traditie van familiale landbouwbedrijven. De gemeente heeft nog steeds een agrarisch karakter. De waardevolle landbouwgronden dienen maximaal voorbehouden te blijven voor landbouw. 2) Een zachte en evenwichtige groei van het woningaanbod De belangrijkste kern is Pepingen. In deze kern dienen de belangrijkste ontwikkelingen gesitueerd te worden. Dit betekent echter niet dat in de andere kernen geen ontwikkelingsmogelijkheden meer zijn. Kleinschalige projecten ed dienen ook binnen de andere kernen een plaats te vinden ( binnen het bestaande aanbod). Het woonpark in het Bos Ter Rijst te Edingen kan beschouwd worden als een vorm van verstedelijkingsdruk vanuit Wallonië. Verdere ontwikkelingen van dit woonpark op Pepings grondgebied en verdere verlinting dienen zoveel mogelijk geweerd te worden teneinde het landelijke karakter van de gemeente niet in het gevaar te brengen en de verdere bebouwingsdruk van Bos ter Rijst vanuit Wallonië tegen te gaan. Sleutelwoorden voor de gewenste ontwikkelingen zijn kleinschaligheid, landelijkheid, verscheidenheid, optimaal ruimtegebruik en vernieuwing; Gewenst beleid mbt nederzettingsstructuur. Herwaardering van de verschillende woonkernen Voorzien woonproject in het centrum van Bogaarden Renovatie of vervangende nieuwbouw van woningen met lage kwaliteit stimuleren Belasting op leegstand en verkrotting Onbewoonbaarverklaring Aanleggen van nutsvoorzieningen stimuleringsbeleid Continue bijsturing van het woonbeleid Jaarlijkse evaluatie van de woonbehoefte en het woonaanbod, zodat tussentijdse bijsturingen mogelijk zijn. Streven naar woningdifferentiatie De vraag naar goed gelokaliseerde comfortabele kleine woningen zal de komende jaren toenemen. Ontwikkelingsperspectieven reservegebieden voor woonwijken Acute nood aan sociale woningen 29