MEMO van college aan de raad

Transcriptie

1 MEMO van college aan de raad datum : 22 november 2011 aan : Gemeenteraad van : College onderwerp : Advies herschikking JGZ-locaties door GGD Hollands Noorden Portefeuillehouder : Wethouder J. Luttik-Swart Inlichtingen bij : M. Zweers Aanleiding Deze memo is opgesteld op initiatief van het college als onderdeel van de actieve informatieplicht. Deze memo informeert over het concept advies van de GGD Hollands Noorden over herschikking van jgz-locaties (locaties jeugdgezondheidszorg) en over de reactie van het college op dit advies. Reactie gemeente Bergen op voorstel GGD herschikking JGZ locaties Het Algemeen Bestuur van de GGD Hollands Noorden heeft in het kader van een bezuinigingsopdracht in februari van dit jaar de opdracht gegeven onderzoek te verrichten naar de mogelijkheid tot het verminderen van het aantal JGZ-locaties. Naar aanleiding van die opdracht heeft de GGD Hollands Noorden een voorstel geschreven (zie bijlage 1) waarin een aantal JGZ-locaties wordt opgeheven. Eén van die locaties is het consultatiebureau in Hanswijk te Egmond aan den Hoef. Bij de bespreking van mogelijke bezuinigingsvoorstellen heeft uw raad kenbaar gemaakt dit niet bij de consultatiebureaus te zoeken. Dit is aan de GGD kenbaar gemaakt. Ook in het licht van het verstevigen van het Centrum voor Jeugd & Gezin in onze gemeente is het niet wenselijk de JGZ-locatie in Egmond aan den Hoef te sluiten. Het huidige advies staat tevens haaks op de memo die wij afgelopen juni van de GGD Hollands Noorden zelf ontvingen over de gedane investering door de gemeente ten behoeve van de locatie te Egmond: Vorig jaar is veel geld geïnvesteerd in de aanpassingen van genoemde panden (lees: Hanswijk te Egmond Binnen en Binnenhof te Bergen). Nu vertrekken is geen optie omdat dit kapitaalvernietiging zou zijn. (Memo van Mw. M. Schijf, dd 23 juni 2011) Daarnaast levert het huidige voorstel van de GGD te veel vragen op en kan er op basis van dit voorstel geen weloverwogen besluit worden genomen. Bovenstaande overwegingen heeft het college doen besluiten een schriftelijke reactie te sturen aan de GGD Hollands Noorden. In deze reactie wordt op een aantal punten uit het concept advies van de GGD verheldering gevraagd en wordt de zienswijze van de gemeente Bergen kenbaar gemaakt. De belangrijkste punten in deze reactie zijn het verkrijgen van meer inzicht in de financiële onderbouwing van de voorgestelde herschikking en de effecten voor de langere termijn. Daarnaast wordt verzocht om meer scenario s voor de JGZ-locaties te onderzoeken dan de GGD nu heeft gedaan. (Zie verder bijlage 2: Reactie Herschikking JGZ-locaties)

2 Vervolg De verwachting is dat het advies van de GGD Hollands Noorden in februari 2012 aan het Algemeen Bestuur ter besluitvorming wordt voorgelegd. In de schriftelijke reactie aan de GGD wordt nadrukkelijk verzocht gestelde vragen te beantwoorden en meerdere scenario s uit te werken. Wanneer de GGD de in de brief opgenomen vragen en alternatieven voor het huidige voorstel niet voor deze vergadering heeft uitgewerkt, dan is wat ons betreft besluitvorming niet mogelijk. Zodra een reactie van de GGD Hollands Noorden is ontvangen zal uw raad worden geïnformeerd over de inhoud van deze reactie en de vervolgstappen ten aanzien van het voornemen van de GGD Hollands Noorden. Bijlagen Bijlage 1: Conceptadvies herschikking JGZ-locaties, GGD Hollands Noorden - versie 10 Bijlage 2: Reactie herschikking JGZ-locaties

3 Onderzoek en advies herschikking JGZ-locaties Figuur 1 GGD locaties Noord-Holland Noord GGD Hollands Noorden Projectgroep herschikking JGZ locaties 3 november 2011 versie 10

4 Samenvatting Het Algemeen Bestuur van GGD Hollands Noorden heeft op 28 februari 2011 opdracht gegeven een onderzoek te verrichten naar de mogelijkheden tot vermindering van het aantal JGZ-locaties. Het vertrekpunt hierbij was de wens en noodzaak om verantwoorde Jeugdgezondheidszorg te willen blijven leveren. Voor dit onderzoek zijn er eerst uitgangspunten en kwaliteitscriteria geformuleerd waarin normen voor efficiënt huisvestingsbeleid en verantwoorde Jeugdgezondheidszorg in relatie tot huisvesting zijn verwerkt. Geconcludeerd werd dat er op grond van een inefficiënte bezettingsgraad van bepaalde locaties en op grond van de mogelijkheden tot een efficiëntere planning, JGZ-locaties afgestoten kunnen worden. Geadviseerd wordt om een aantal locaties af te stoten en de klanten van deze locaties te verspreiden onder de omliggende JGZ-locaties. Met de geadviseerde herschikking van locaties kan een bezuiniging van worden behaald in plaats van de door het Algemeen Bestuur gestelde indicatieve bezuiniging van Verdere maatregelen om het indicatieve bedrag toch te behalen, zouden betekenen dat de normen voor verantwoorde zorg niet meer behaald kunnen worden. De noodzakelijke kosten die direct het gevolg zijn van het advies zijn nog niet inzichtelijk gemaakt. De belangrijkste consequenties van de voorgestelde herschikking en afstoting van locaties zijn de toenemende afstand van bepaalde postcodegebieden tot de dichtstbijzijnde JGZlocatie, de noodzakelijke beëindiging van onderhuurcontracten en de noodzakelijke verschuiving van werkdagen van het JGZ-personeel. Deze consequenties zullen meegenomen worden in het nog te ontwikkelen implementatieplan na definitieve besluitvorming. Het grootste deel van de mogelijk af te stoten locaties bevindt zich in de subregio West-Friesland. Op grond van ervaringen in andere regio s met een vergelijkbare herschikking van locaties, is de verwachting dat de in dit advies voorgestelde herschikking van locaties geen gevolgen zal hebben voor het bereik van de jeugd door de jeugdgezondheidszorg. Om het bereik van de jeugd door de jeugdgezondheidszorg te kunnen blijven garanderen, zal de GGD, na de implementatie van dit advies, monitoren of deze inschatting reëel is. Indien dit advies toch negatieve gevolgen blijkt te hebben voor de bereikbaarheid van de jeugd door de jeugdgezondheidszorg, zal de GGD in overleg met de gemeenten maatregelen (moeten) nemen om het bereik te herstellen. Tijdens het onderzoek en adviesproces is gezocht naar alternatieve oplossingen. Het mobiele consultatiebureau en extra spreekuren in dorps- of buurthuizen zijn als alternatief om redenen van kwaliteit en efficiency (mobiele consultatiebureau ook uit kostenoverwegingen) niet meegenomen. Een mogelijke optie tot nauwere samenwerking met huisartsen wordt nader onderzocht. Op lokaal niveau kan de GGD, binnen haar financiële kaders, met de gemeente bezien of er alternatieve oplossingen voorhanden zijn. Daarbij kan de GGD op basis van extra financiering door de gemeente, extra JGZ-locaties in gemeenten in stand houden of creëren. 2

5 Inleiding Dit advies betreft het eerste deel van een advies over een herschikking van locaties voor de uitvoering van de Jeugdgezondheidszorg 0-19 jaar. Het Algemeen Bestuur van GGD Hollands Noorden heeft op 28 februari 2011 opdracht gegeven een onderzoek te verrichten naar de mogelijkheden tot vermindering van het aantal JGZ-locaties. Deze opdracht staat in het kader van de bezuinigingsopdracht van het Algemeen Bestuur aan de GGD. Hierbij is indicatief een bedrag van euro als richtlijn meegegeven. Per werden de verschillende organisaties die de Jeugdgezondheidszorg 0-4 uitvoerden in Noord-Holland Noord samengevoegd bij de Jeugdgezondheidszorg 4-19 van de GGD Hollands Noorden. Bij deze integratie ontstond het inzicht dat er op het gebied van huisvesting efficiencywinst behaald kon worden. De normen voor verantwoorde Jeugdgezondheidszorg zijn het vertrekpunt geweest voor de totstandkoming van dit advies. Van hieruit en vanuit de wens om efficiënt huisvestingsbeleid te voeren, zijn uitgangspunten en kwaliteitscriteria voor het toekomstig huisvestingsbeleid voor de Jeugdgezondheidszorg geformuleerd. Deze uitgangspunten dienden steeds als weegfactoren bij de analyse van de bezuinigingsmogelijkheden en de keuzen voor locaties. Het tweede deel van het advies betreft een implementatieplan en zal op een nader te bepalen moment worden opgeleverd nadat het voorliggende advies is geaccordeerd door de opdrachtgever, het Algemeen Bestuur. Leeswijzer In hoofdstuk 1 worden de uitgangspunten beschreven voor het huisvestingsbeleid van de Jeugdgezondheidszorg. In hoofdstuk 2 worden de toegepaste werkwijze en het analyseproces beschreven, gevolgd door, in hoofdstuk 3 de conclusies en het advies. In dit hoofdstuk wordt tevens ingegaan op de belangrijkste consequenties van het advies. De bijlagen bevatten achtergrondinformatie en onderbouwingen van het advies. De symbolen op de kaarten kunt u als volgt lezen: Icoon Uitleg CB, CJG CB, CJG voorstel vervallen CB, CJG gepland 3

6 Inhoudsopgave Samenvatting...2 Inleiding...3 Inhoudsopgave Uitgangspunten en kwaliteitscriteria huisvesting Normen verantwoorde Jeugdgezondheidszorg Uitgangspunten Kwaliteitscriteria en weegfactoren...6 Centrum voor Jeugd&Gezin Werkwijze, analyse en weging van bestaande locaties Leidende normen Bereikbaarheid en focus op risicogroepen Minimale en maximale capaciteit Weging met kwaliteitscriteria Conclusies en advies Algemeen Regio Noord-Kennemerland Regio Kop van Noord-Holland Regio West-Friesland Consequenties Conclusies en aanbevelingen...17 Bijlage 1 Risicofactoren gezinnen...19 Bijlage 2 Weegfactoren en consequenties van afstoten locaties...21 Bijlage 3 Basisrekenmodel...34 Bijlage 4 Details kosten en investeringen te sluiten JGZ-locaties...35 Bijlage 5 Kaart bevolkingsspreiding en dichtheid N-H N

7 1 Uitgangspunten en kwaliteitscriteria huisvesting 1.1 Normen verantwoorde Jeugdgezondheidszorg De Inspectie voor de Gezondheidszorg heeft normen opgesteld voor verantwoorde Jeugdgezondheidszorg. In dit kader, huisvesting, is de belangrijkste norm die m.b.t. het bereik: Om kinderen met psychosociale problemen of opgroei- en opvoedproblemen tijdig te signaleren en daarbij in te grijpen of te verwijzen, moet de Jeugdgezondheidszorg alle kinderen kunnen beoordelen. De specifieke normen bij de hieraan gekoppelde prestatie-indicatoren zijn: Contactmomenten 0-19 jaar: de Jeugdgezondheidszorg roept de kinderen op alle contactmomenten op waarbij het bereik 99 t/m 100 procent is. De normen voor verantwoorde Jeugdgezondheidszorg betekenen in hoofdzaak dat de Jeugdgezondheidszorg voor alle kinderen en hun ouders bereikbaar en toegankelijk moet zijn. Eén van de factoren die mogelijk van invloed zijn op de bereikbaarheid en toegankelijkheid van de Jeugdgezondheidszorg 0-19 is de fysiek ruimtelijke spreiding van de Jeugdgezondheidszorglocaties. Welke afstand zijn ouders nog bereid af te leggen naar het consultatiebureau? Er is geen wettelijk vastgelegde afstandsnorm waarbinnen een Jeugdgezondheidszorglocatie beschikbaar moet zijn. Landelijk hanteren de Jeugdgezondheidszorgorganisaties in veel gevallen geen norm in termen van een afstand in kilometers. Vaak geldt bij de instellingen redelijk inspanningsniveau als criterium. In stedelijke gebieden wordt dit echter weer anders opgevat als in plattelands gebieden, waar men overigens doorgaans gewend is om (met auto) te reizen voor het bereiken van voorzieningen. Kwetsbare groepen Uit onderzoek van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (1999) blijkt dat de fysieke bereikbaarheid met name in de sociaaleconomisch zwakkere gebieden een probleem zou kunnen zijn. In het werkgebied Noord-Holland Noord heeft de Jeugdgezondheidszorg vier wijken aangemerkt als wijken waar een relatief hoge concentratie risicogezinnen wonen. Deze wijken zijn: Overdie in Alkmaar, Kersenboogerd en de Grote Waal in Hoorn en de wijk Nieuw Den Helder in Den Helder. In bijlage 1 staan de risicofactoren vermeld die meegewogen worden bij het aanmerken van een gezin als risicogezin. De overige gebieden in Noord-Holland Noord zijn in dit kader aangemerkt als midden- of laagrisicogebied. Om het bereik van gezinnen door de jeugdgezondheidszorg goed te kunnen monitoren, worden gegevens bijgehouden van het al dan niet verschijnen van kinderen op de spreekuren van de jeugdgezondheidszorg. Indien ouders niet reageren op een uitnodiging (no show), wordt altijd actie ondernomen door de jeugdgezondheidszorg met als doel alsnog contact met het kind en de ouders te krijgen (zie ook kwaliteitscriteria en weegfactoren. 1.2 Uitgangspunten Vanuit het uitgangspunt om minimaal verantwoorde Jeugdgezondheidszorg te willen en moeten leveren, heeft de GGD HN uitgangspunten voor de huisvesting van de Jeugdgezondheidszorg geformuleerd. Deze uitgangspunten zijn: Zichtbaar en bereikbaar: De Jeugdgezondheidszorg kan zijn maatschappelijke rol alleen vervullen als ze duidelijk zichtbaar en bereikbaar is. Hierbij schenkt de GGD extra aandacht aan kwetsbare groepen en gezinnen, ook wel aangeduid als hoog-risicogroepen. In bijlage 1 staat uitgewerkt welke risicofactoren in dit kader meegewogen worden. Samenwerken in de keten: De Jeugdgezondheidszorg is de basis van de hele keten van activiteiten gericht op de jeugd. Onderdeel daarvan is de samenwerking met ketenpartners bijvoorbeeld binnen de Centra voor Jeugd en gezin (CJG). 5

8 Wensen gemeenten De Jeugdgezondheidszorg speelt daar waar mogelijk in op wensen en omstandigheden van afzonderlijke regio s en gemeenten. Dit kan extra kosten voor de gemeenten genereren. 1.3 Kwaliteitscriteria en weegfactoren Vanuit deze uitgangspunten en vanuit de normen zoals die staan omschreven in het Strategisch Huisvestingsplan GGD HN en het Plan van Eisen voor JGZ/CJG-locaties zijn de volgende kwaliteitscriteria voor JGZ-locaties beschreven: 1. JGZ huisvesten op drie soorten huisvesting De Jeugdgezondheidszorg werkt vanuit drie soorten locaties: 1) 1 Hoofdkantoor. 2) GGD-plus locaties. 3) Meerdere Centra voor Jeugd&Gezin. Contactmomenten 4-19 jaar vinden in principe op de Centra voor Jeugd&Gezin plaats, tenzij er zwaarwegende redenen zijn (bijvoorbeeld reëel risico op minder bereik van de doelgroep) om de contactmomenten op school te laten plaatsvinden. De onderzoeksruimten op school zullen dan aan de huisvestingseisen (zie verder) moeten voldoen. 2. Bereikbaar Er is geen wettelijk vastgelegde afstandsnorm waarbinnen een Jeugdgezondheidszorglocatie beschikbaar moet zijn. Om deze reden hanteren wij geen kilometer- of maximale reisafstandnorm bij dit uitgangspunt. De GGD HN hanteert het uitgangspunt dat een JGZ-locatie met redelijk inspanningsniveau bereikbaar moet zijn. Er wordt rekening gehouden met acceptabele reisafstanden voor ouders en/of verzorgers. De beleving van wat in dit kader acceptabel is verschilt per gebied en hangt mede af van wat men gewend is. De ervaring leert dat mensen in een plattelandsomgeving, woonachtig in kleine kernen, gewend zijn om voor voorzieningen verder te reizen dan inwoners in een meer stedelijke omgeving. Daarbij is het algemeen gebruikelijk geworden dat bij het bereiken van voorzieningen uitgegaan mag worden van het bezit van een auto. We erkennen dat er een groep mensen is die niet over een auto beschikt. Om er voor te zorgen dat de jeugdgezondheidszorg bereikbaar is voor alle jeugdigen en hun gezinnen, monitort de GGD HN de opkomst van de gezinnen op de contactmomenten van de jeugdgezondheidszorg en wordt er contact gezocht met gezinnen die niet verschenen zijn. Indien dan blijkt dat het bereik hierbij een cruciale rol speelt, wordt er naar een oplossing gezocht. Bijvoorbeeld door het aanbieden van een huisbezoek, het maken van een nieuwe afspraak (als er wel een auto tot de beschikking is) of een afspraak op een andere locatie. Ook de mogelijkheid van avondspreekuren wordt momenteel onderzocht. Bereikbaarheid met het openbaar vervoer als voorwaarde voor het vestigen (of in stand houden) van een JGZ-locatie, is bewust buiten beschouwing gelaten bij deze kwaliteitscriteria. De frequentie waarmee de dienstregeling en de route wijzigt, is te hoog om als betrouwbaar instrument te kunnen hanteren. 3. Evenwichtige verdeling in het werkgebied. De GGD streeft naar een zo evenwichtig mogelijke verdeling van locaties in het werkgebied waarbij de focus ligt op wijken/gebieden met kwetsbare groepen. De spreiding van de Jeugdgezondheidszorglocaties (CJG) hangt mede af van de kinderaantallen in een specifiek gebied en de wensen van de gemeenten. 4. Sterke locale positie De Jeugdgezondheidszorg wil gehuisvest zijn op gemakkelijk vindbare en laagdrempelige locaties die voor ouders/opvoeders herkenbaar zijn als plaatsen waar ze terecht kunnen met kleine en grote vragen en problemen over opvoeden en opgroeien. Dat zijn veelal locaties waar ouders toch al komen. De gebouwen zijn laagdrempelig en herkenbaar voor klanten. Bij voorkeur zijn dit locaties die gedeeld worden met andere partners, omdat dit de samenwerking binnen de Centra voor Jeugd en Gezin bevordert (zie ook 5), zo nodig gebruikt de JGZ deze zelfstandig. 6

9 5. Samenwerking met zorgaanbieders en ketenpartners Het streven is om aan te sluiten bij bestaande ketenpartners in bestaande of nog te realiseren multifunctionele gebouwen. Daarbij kunnen de JGZ-locaties in voorkomende gevallen ook onderverhuurd worden aan andere ketenpartners. De Jeugdgezondheidszorg is kernpartner van de Centra voor Jeugd en Gezin. De samenwerking tussen kernpartners wordt bevorderd als deze ook tot uiting komt in gezamenlijke huisvesting waarin tevens de inloopfunctie van het Centrum voor Jeugd en Gezin is ondergebracht. Bij voorkeur wordt gestreefd naar een combinatie van functies waardoor het locaties zijn of worden waar ouders/opvoeders/jeugdigen toch al komen. Gezamenlijke huisvesting kan in bestaande of nog te realiseren multifunctionele gebouwen. In voorkomende gevallen kunnen ook bestaande JGZ-locaties voor gezamenlijke huisvesting worden benut. De samenwerking met de CJGkernpartners is echter niet uitsluitend locatiegebonden en wordt door de JGZ in het primair proces gewaarborgd. Centrum voor Jeugd&Gezin De (gewijzigde) wet op jeugdzorg verplicht gemeenten zorg te dragen voor het realiseren van een Centrum voor Jeugd&Gezin. Via het Centrum voor Jeugd en Gezin dienen in ieder geval alle preventieve functies van opvoed- en gezinsondersteuning en op het terrein van jeugdgezondheidszorg gebundeld beschikbaar te worden gesteld voor alle jeugdigen tot 23 jaar en hun ouders, te beginnen vanaf de prenatale fase. Het wetsvoorstel laat veel ruimte voor een eigen invulling van deze samenwerking, zolang er maar sluitende afspraken komen met alle partijen die te maken hebben met kinderen, jongeren en gezinnen over het leveren van snelle en passende ondersteuning. Verder stelt de Wet dat een belangrijk kenmerk van een Centrum voor Jeugd en Gezin is dat het een laagdrempelig inlooppunt in de buurt moet hebben, een plek waar in een vertrouwde omgeving vragen gesteld kunnen worden. Het kan worden gesitueerd bij de gemeentelijke gezondheidsdienst, een thuiszorgorganisatie (het consultatiebureau), of een eerstelijnsgezondheidscentrum. Andere varianten zijn ook mogelijk, zoals bijvoorbeeld bij de brede school of een buurthuis. Het inlooppunt hoeft geen permanent bureau te zijn, het kan ook worden gerealiseerd door bijvoorbeeld enkele dagdelen in de week spreekuren te organiseren op locatie. Veel is mogelijk zolang het doel maar wordt gehaald: het bereiken van alle jeugdigen en ouders in wijken via een laagdrempelig aanbod om zodoende toegang te bieden tot samenwerkende instanties die ondersteuning bieden. 6. Teamgericht en integraal werken De GGD HN werkt aan een verder gaande vorm van integratie tussen de Jeugdgezondheidszorg 0-4 en 4-19 en wil daarbij met vaste teams een wijkgerichte werkwijze hanteren (Communities that Care (CtC)), waarbij professionals nauwer samenwerken met elkaar en in een doorgaande lijn om zo adequate en passende hulp te bieden aan het kind en gezin met als uitgangspunt één kind, één plan. Qua huisvesting vertaalt zich dit in het streven om de teams die in een bepaald gebied/wijk werken, een werkplek te bieden op de locaties in de betreffende wijk zodat zij, ook buiten de spreekuren om in de wijk/het werkgebied aanwezig zijn. 7. Flexibiliteit in huisvesting en voorwaarden Met uitzondering van het hoofdkantoor zijn de uitgangspunten: Er wordt geen huisvesting aangekocht. Onderhuur aan zorgpartners wordt gestimuleerd mits de betreffende onderverhuurder qua dienstverlening de Jeugdgezondheidszorg niet hindert. Dit is enerzijds uit oogpunt van samenwerking en anderzijds voor een efficiënt gebruik van ruimten. Hierbij is een huurcontract voor een zo lang mogelijke termijn het streven. Locaties worden slechts volledig gehuurd: er wordt bij voorkeur niet per dagdeel gehuurd. Dit i.v.m. de inrichtingseisen van de JGZ. 7

10 8. Goede prijs / kwaliteitverhouding Het uitgangspunt is dat de JGZ een kostendekkende huurprijs betaalt en voor onderhuurders minimaal een kostendekkende huurprijs rekent, waarbij de baten uit onderverhuur worden aangewend voor o.a. de kostendekking van de betreffende locatie (en anderen) en de exploitatie. De GGD HN onderhandelt vanuit een, voor de betreffende regio, marktconforme huurprijs. De kwaliteit van een locatie moet in verhouding staan tot de huisvestingskosten. Hiervoor verwijzen we naar de eisen in de nota Huisvestingsbeleid GGD HN Voldoen aan landelijke kwaliteit- en Arbo-normen. De door ons gehanteerde eisen aan huisvesting en inrichting staan beschreven in het Programma van Eisen Centrum voor Jeugd en Gezin locaties GGD Hollands Noorden. Hierin zijn de normen zoals beschreven in de Arbo-wet en de landelijke normen die geldend zijn voor JGZuitvoeringslocaties verwerkt. 10. Efficiënte bezetting van locaties Voor de handhaving of vestiging van een JGZ-locatie hanteert de GGD een norm voor een minimale bezetting van een locatie per week. De JGZ-locatie heeft op grond van het aantal kinderen in het betreffende gebied een minimale bezetting van 8 dagdelen per week. De bezetting wordt bepaald aan de hand van een formule die berekent hoeveel dagdelen bezetting minimaal nodig is om het aantal kinderen minimaal de contactmomenten 0-12 jaar en een inloopspreekuur voor baby s/peuters aan te kunnen bieden. Dit zijn namelijk de producten uit het basistakenpakket van de jeugdgezondheidszorg die gerelateerd zijn aan de norm voor verantwoorde jeugdgezondheidszorg m.b.t. bereik. Daarbij houdt de formule rekening met een tweetal flexibele dagdelen per week voor het opvangen van pieken in de jaarcohorten en het uitvoeren van contacten op indicatie. 8

11 2 Werkwijze, analyse en weging van bestaande locaties. 2.1 Leidende normen Op grond van de kwaliteitscriteria zoals beschreven in het vorige hoofdstuk, is een analyse van de bestaande huisvesting gemaakt. Leidend hierbij was het kwaliteitscriterium om minimaal de contactmomenten 0-12 jaar en een inloopspreekuur voor baby s/peuters op een bereikbare locatie aan te kunnen bieden en dit op een zo efficiënt mogelijke en kwalitatief verantwoorde wijze te doen, met een extra focus op hoog-risicogroepen. De andere kwaliteitscriteria dienden hierbij als weegfactoren. 2.2 Bereikbaarheid en focus op risicogroepen Op grond van het criterium bereikbaarheid en focus op risicogroepen wilden we in de wijken Kersenboogerd en Overdie in respectievelijk Hoorn en Alkmaar in ieder geval een JGZ-locatie handhaven waar vanuit de minimale (zie boven) dienstverlening geboden wordt. In wijk De Grote Waal in Hoorn is op grond van dit uitgangspunt een locatie voor een inloopspreekuur op verzoek van de gemeente gehandhaafd en gefinancierd. In Den Helder is de wijk Nieuw Den Helder een speciaal JGZ-aandachtsgebied. Deze wijken staan aangemerkt als hoog risicogebieden. Ook komt vanuit het criterium Bereikbaar het advies om op Texel in ieder geval één locatie te handhaven. Voor wat betreft de gemeente Hollands Kroon zal in de komende paar maanden nader moeten worden gekeken naar de spreiding in verband met de omvang van het gebied in verhouding tot het lage bevolkings/kindaantal in het noordelijke deel van de gemeente. 2.3 Minimale en maximale capaciteit De volgende stap in de analyse betrof het berekenen van de minimaal benodigde capaciteit van de bestaande locaties voor de uitvoering van de minimale dienstverlening (contactmomenten 0-12 en een wekelijks inloopspreekuur voor baby s/peuters) op grond van het aantal kinderen per postcode/per geboortecohort. Daarbij is rekening gehouden met extra flexibele dagdelen voor het opvangen van geboortepieken en contacten op indicatie. Na de berekening van de minimaal benodigde capaciteit is gekeken welke locaties de norm voor minimale bezetting niet haalden. Deze locaties kennen een bezettingsgraad van minder dan 8 dagdelen per week. In bijlage 3 staat het rekenmodel beschreven dat hierbij gebruikt is. 2.4 Weging met kwaliteitscriteria De locaties waarvan na berekening bleek dat de minimale bezetting niet behaald wordt, werden gewogen aan de hand van de kwaliteitscriteria zoals beschreven in hoofdstuk 1. Hierbij werden ook de omliggende locaties meegewogen. Vervolgens is gezocht naar de meest optimale situatie m.b.t. herschikking van locaties in dat gebied om enerzijds het efficiëntie niveau en anderzijds voldoende kwaliteit (verantwoorde zorg) te behouden. Ook de kostenaspecten van de verschillende locaties zijn hier meegewogen. Dit heeft geleid tot het advies om een aantal locaties te sluiten. Dit zijn niet per definitie de locaties met de minste bezetting maar de locaties die op grond van de kwaliteitscriteria het laagst scoorden. Voor sommige locaties gold overigens dat de benodigde capaciteit in zijn geheel, zonder extra kosten, kon worden overgenomen door omringende locaties. Daarna is in kaart gebracht wat de consequenties zijn van het sluiten van locaties. Hierbij is ook meegenomen welke maatregelen genomen moeten worden op de locaties die de capaciteit van de te sluiten locaties moeten opvangen. In bijlage 2 staat dit weegproces nader uitgewerkt. 9

12 3 Conclusies en advies 3.1 Algemeen Op grond van een inefficiënte bezetting van een aantal JGZ-locaties en de mogelijkheden voor een efficiëntere planning van de contactmomenten is het advies om een aantal JGZ-locaties af te stoten. Het grootste deel van de mogelijk af te stoten locaties bevinden zich in de regio West- Friesland. Op basis van de uitgangspunten en de kwaliteitscriteria is bepaald welke locaties voor afstoting in aanmerking komen en hoe herschikking van locaties kan plaatsvinden. In dit advies zijn bestaande huisvestingsplannen voor nieuwe CJG-locaties in Schagen, Middenmeer en Castricum meegenomen. De contactmomenten en inloopspreekuren die op de af te stoten locaties plaatsvinden, kunnen toegevoegd worden aan omliggende JGZ-locaties. Hiervoor is op enige van de overgebleven locaties een (geringe) aanpassing nodig. 3.2 Regio Noord-Kennemerland Figuur 2 GGD locaties Noord-Kennemerland (zie legenda symbolen pagina 3) 10

13 Het advies op grond van de weging en analyse voor de regio Noord-Kennemerland luidt: 1. Sluiting van de volgende locaties: Egmond. Argumenten op grond van toetsing van de locatie aan uitgangspunten en kwaliteitscriteria (hoofdstuk 1): Cliënten kunnen gebruik maken van de diensten op locatie Heiloo of een locatie die de voorkeur heeft van individuele gezinnen. De maximale reisafstand bedraagt dan 5,7 km/11 minuten reistijd voor de bewoners van Egmond. Het gebouw is kwalitatief en in termen van werkruimten en arbonormen onvoldoende en vergt hoge investeringskosten. Locatie Heiloo heeft nog ruimte, is van hogere kwaliteit en is nabij. De samenwerking met de op locatie aanwezige CJG-kernpartner blijft gewaarborgd. Schermerhorn. Argumenten op grond van toetsing locatie aan uitgangspunten en kwaliteitscriteria (hoofdstuk 1): Cliënten kunnen gebruiken maken van de locatie Graft-De Rijp of een locatie die de voorkeur heeft van individuele gezinnen. De maximale reisafstand is dan 8 km/12 minuten reistijd voor de voormalig gebruikers van locatie Schermerhorn. De gemeente Schermer is als gevolg hiervan de enige gemeente zonder eigen JGZ-locatie. Belangrijke afwegingen zijn dat de locaties Schermerhorn en Graft-De Rijp beiden te lage kinderaantallen hebben met te hoge inefficiëntie in gebruik als gevolg, de ruimten in Schermerhorn zijn in termen van arbo-normen, onvoldoende en genereren te hoge investeringskosten. De uiteindelijke keuze voor voortzetting van de locatie Graft-De Rijp is gemaakt op grond van nabijheid, kwaliteit van de locatie en investeringskosten. 2. In de nieuwe situatie minimaal de contactmomenten 0-12 jaar en een wekelijks inloopspreekuur aanbieden op de volgende locaties: Bestaande locatie CJG Alkmaar Noord, Arubastraat. Bestaande locatie CJG Alkmaar Oost, Merwedestraat. Bestaande locatie aan de Van Alphenstraat in Alkmaar Zuid (4-19 jaar), bestaande locatie CJG Alkmaar Zuid, Ruusbroechof (0-4 jaar): N.B. deze beide locaties worden bijeengevoegd in de aanstaande nieuwe CJG-locatie Geert Groteplein. Bestaande locatie Bergen. Bestaande locatie in Graft-De Rijp. Bestaande locatie Heerhugowaard. Bestaande locatie in Heiloo. Bestaande locatie Langedijk. Nieuwe aanstaande CJG-locatie in Castricum (nog in bespreking en voorbereiding). 11

14 3.3 Regio Kop van Noord-Holland Figuur 3 GGD locaties Kop van Noord-Holland (zie legenda symbolen pagina 3) Het advies op grond van de weging en analyse voor de regio Kop van Noord-Holland luidt: 1 Sluiting van de volgende locaties: Hippolytushoef (gemeente Wieringen/Hollands Kroon) Argumenten op grond van toetsing locatie aan uitgangspunten en kwaliteitscriteria (hoofdstuk 1): Cliënten kunnen gebruik maken van de nieuw te bouwen CJG-locatie Middenmeer en de locatie Anna Paulowna en tot opening van Middenmeer van de locatie Wieringerwerf of een locatie die de voorkeur heeft van individuele gezinnen. De locatie Middenmeer vervangt tevens conform afspraak met de gemeente Wieringermeer de locatie Wieringerwerf. Dit betekent dat de maximale reisafstand/reistijd tot de dichtstbijzijnde JGZ-locatie voor bewoners van Wieringen 16,6 km/15 minuten wordt. Belangrijke afwegingen zijn te lage kindaantallen met te hoge inefficiëntie in het gebruik van de locatie tot gevolg, de relatief hoge exploitatiekosten van de locatie en de kwaliteit en de staat van onderhoud van het gebouw. Ten gevolge van het achterstallig onderhoud zijn er hoge investeringskosten gemoeid bij het in stand houden van de locatie. Daarbij is de ligging van de andere locaties in de gemeente Hollands Kroon gunstiger ten opzichte van de locatie in Hippolytushoef (centraler en dichter bij de locaties van samenwerkingspartners). De keuze voor sluiting van de locatie in Hippolytushoef betekent dat de gebruikers van deze locatie het duidelijkst getroffen worden in de hier voorgestelde herschikking van Jeugdgezondheidszorglocaties in Noord-Holland Noord. Indien het gemeentelijk beleid wordt gewijzigd of bijstelling vereist ten aanzien van bereikbaarheid van JGZ-locaties, kan worden bezien of additionele of alternatieve voorzieningen kunnen worden getroffen met eventuele additionele financiering van de gemeente. 12

15 Warmenhuizen (gemeente Harenkarspel) Argumenten op grond van toetsing locatie aan uitgangspunten en kwaliteitscriteria (hoofdstuk 1): Cliënten kunnen gebruik maken van de locatie Langedijk en de aanstaande nieuwe CJG-locatie Schagen of een locatie die de voorkeur heeft van individuele gezinnen. Dit betekent een maximale afstand van 11,3 km/15 minuten reistijd voor de voormalig gebruikers van locatie Warmenhuizen naar de dichtstbijzijnde JGZ-locatie. Belangrijke afwegingen zijn dat het een relatief dure locatie betreft met hoge lasten en dat er goede alternatieve locaties zijn in Langedijk en de nieuw te bouwen CJG-locatie in Schagen. 2 Minimaal de contactmomenten 0-12 jaar en een wekelijks inloopspreekuur aanbieden op de volgende locaties: Bestaande locatie in Anna Paulowna (mogelijk tijdelijk onderverhuur opschorten tot Middenmeer operationeel is; locatie Wieringerwerf waarvan in overleg met de gemeente al was besloten deze op te heffen, zal sluiten na opening van Middenmeer). Nieuwe geplande locatie in Middenmeer. Bestaande locatie in Nieuwe Niedorp (deze dient met kantoorruimte te worden uitgebreid, deze mogelijkheid bestaat contractueel). Nieuwe locatie CJG Schagen-Zijpe, die een meer regionale positie zal krijgen als gevolg van dossieropslag, andere GGD-taken, uitbreiding kantoorruimte (zie 3). Grotewallerweg (GGD hoofdlocatie). Bestaande locatie in Den Burg (Texel). Bestaande locatie in Nieuw Den Helder (GGD-pluslocatie). Bestaande locatie in Den Helder Centrum (Koploper). Bestaande locatie in Julianadorp. 3 De ontoereikende capaciteit van de locaties in Schagen opvangen met extra capaciteit in de nieuw te bouwen locatie in Schagen met inbegrip van de benodigde capaciteit ten gevolge van de te sluiten locatie Warmenhuizen. 13

16 3.4 Regio West-Friesland Figuur 4 GGD locaties West-Friesland (zie legenda symbolen pagina 3) Het advies op grond van de weging en analyse voor de regio West-Friesland luidt: 1. Sluiting van de volgende locaties: Spanbroek (gemeente Opmeer) Argumenten op grond van toetsing locatie aan uitgangspunten en kwaliteitscriteria (hoofdstuk 1): Cliënten kunnen gebruik maken van de locaties in Obdam en Nieuwe Niedorp of een locatie die de voorkeur heeft van individuele gezinnen. Dit betekent dat de maximale reisafstand/reistijd tot de dichtstbijzijnde JGZ-locatie voor bewoners van Opmeer zo n 10 km/17 minuten bedraagt. Het gevolg is dat de gemeente Opmeer geen eigen JGZ-locatie meer heeft (Zijpe en Schagen besloten al eerder om hierin samen te werken, waarbij de inwoners van Zijpe gebruik maken van het CJG te Schagen, samenwerking met een buurgemeente is in deze dus mogelijk). Belangrijke afwegingen zijn een te hoge inefficiëntie in het gebruik van de JGZ-locaties in het betreffende gebied in- en om Opmeer. Daarbij is het mogelijk de kinderen onder te brengen in omringende locaties. Op grond van de weging van de locatie in Spanbroek en van omringende locaties met genoemde wegingsfactoren, scoort de locatie in Spanbroek minder gunstig dan de omringende locaties, met name op de factoren prijs/kwaliteitsverhouding, samenwerking met zorgaanbieders/ketenpartners en bereikbaarheid. Abbekerk (gemeente Medemblik) Argumenten op grond van toetsing locatie aan uitgangspunten en kwaliteitscriteria (hoofdstuk 1): Cliënten kunnen gebruik maken van de diensten op locatie Medemblik of een locatie die de voorkeur heeft van individuele gezinnen. Dit betekent dat de maximale reisafstand tot de dichtstbijzijnde JGZ-locatie 9 km/17 minuten reistijd zal bedragen voor de voormalig gebruikers van locatie Abbekerk. Belangrijke afwegingen zijn een inefficiënt gebruik van de locatie ten gevolge van te lage kindaantallen in het gebied, ernstig achterstallig onderhoud waardoor te hoge investeringskosten om te voldoen aan arbo-normen en het PvE JGZ. 14

17 Wognum (gemeente Medemblik) Argumenten op grond van toetsing locatie aan uitgangspunten en kwaliteitscriteria (hoofdstuk 1): Cliënten kunnen gebruik maken van de diensten op de locatie Hoorn of een locatie die de voorkeur heeft van individuele gezinnen. Dit betekent een maximale reisafstand van 6,4 km/11 minuten reistijd tot de dichtstbijzijnde JGZ-locatie voor de voormalig gebruikers van locatie Wognum. Belangrijke afwegingen zijn gelegen in de factoren met betrekking tot de prijskwaliteitsverhouding, het niet voldoen aan het Plan van Eisen van JGZ-locaties, relatief ongunstige huisvestingsvoorwaarden en de beschikbaarheid van goede, nabij gelegen locaties in de omgeving. Midwoud (gemeente Medemblik) Argumenten op grond van toetsing locatie aan uitgangspunten en kwaliteitscriteria (hoofdstuk 1): Cliënten kunnen gebruik maken van de diensten op locatie Medemblik of een locatie die de voorkeur heeft van individuele gezinnen. Dit betekent een maximale reisafstand van 9 km/14 minuten reistijd tot de JGZ-locatie voor de voormalig gebruikers van locatie Midwoud. Belangrijke afwegingen zijn een te inefficiënt gebruik van de locatie door lage kindaantallen in het gebied en onvoordelige huurvoorwaarden, namelijk huur per dagdeel: dit is contrair het GGDhuisvestingsbeleid. Andijk (gemeente Medemblik) Argumenten op grond van toetsing locatie aan uitgangspunten en kwaliteitscriteria (hoofdstuk 1): Cliënten kunnen gebruik maken van de diensten op de locatie Wervershoof of Enkhuizen of een locatie die de voorkeur heeft van individuele gezinnen. Dit betekent een maximale reisafstand van 7 km/12 minuten reistijd voor de voormalig gebruikers van locatie Andijk. Belangrijke afwegingen zijn een te inefficiënt gebruik van de locatie door te lage kindaantallen en het feit dat inpassing in Wervershoof of Enkhuizen goed mogelijk is. Venhuizen (gemeente Drechterland) Argumenten op grond van toetsing locatie aan uitgangspunten en kwaliteitscriteria (hoofdstuk 1): Cliënten kunnen gebruik maken van de diensten op de locaties Bovenkarspel en Hoogkarspel of een locatie die de voorkeur heeft van individuele gezinnen. Dit betekent een maximale reisafstand van 7 km/16 minuten reistijd voor de voormalig gebruikers van locatie Venhuizen. Belangrijkste afwegingen zijn een te inefficiënt gebruik van de locatie door relatief lage kindaantallen. Bovendien bieden de nabije locaties in Hoogkarspel en Bovenkarspel voldoende capaciteit om de gebruikers van de locatie Venhuizen in onder te brengen. Avenhorn (gemeente Koggenland) Argumenten op grond van toetsing locatie aan uitgangspunten en kwaliteitscriteria (hoofdstuk 1): Cliënten kunnen gebruik maken van de diensten op de locaties Obdam of Hoorn of een locatie die de voorkeur heeft van individuele gezinnen. Dit betekent een maximale afstand van 13 km/17 minuten reistijd tot de JGZ-locaties voor de voormalig gebruikers van locatie Avenhorn. Belangrijke afwegingen zijn dat het een sterk verouderde locatie betreft met achterstallig onderhoud met relatief hoge investeringskosten tot gevolg. Bovendien een te inefficiënt gebruik van de locaties in het betreffende gebied. De nabij gelegen locaties (Obdam en Hoorn) voldeden daarbij meer aan de gestelde uitgangspunten en kwaliteitscriteria (hoofdstuk 1). 15

18 2. Minimaal de contactmomenten 0-12 jaar en een wekelijks inloopspreekuur aanbieden op de volgende locaties: Bestaande locatie aan de Maelsonstraat (GGD-pluslocatie 1 ) in Hoorn. Bestaande locatie in de Kersenboogerd in Hoorn. Nieuwe geplande locatie in Risdam Noord in Hoorn. (Gebruik van de wijklocatie in de wijk Grote Waal in Hoorn op verzoek van en gefinancierd door de gemeente t.b.v. het inloop- en opvoedspreekuur voortzetten i.v.m. hoog-risico aandachtswijk). Bestaande locatie in Obdam. Bestaande locatie in Bovenkarspel. Bestaande locatie in Medemblik. Bestaande locatie in Wervershoof. Bestaande locatie in Enkhuizen. Bestaande locatie in Hoogkarspel. 3.5 Consequenties De consequenties van dit advies zijn: Voor bepaalde postcodegebieden wordt de afstand en reistijd tot de dichtstbijzijnde JGZlocatie groter. Het sterkst zal dit zijn voor de inwoners van Hippolytushoef en directe omgeving: de afstand en reistijd gaat van enkele kilometers/enkele minuten reistijd naar 16 kilometer/15 minuten reistijd uitgaande van het gebruik van een auto. Voor de vereiste planning voor de in dit advies berekende capaciteit van JGZ-locaties is een verschuiving van werkdagen van het personeel noodzakelijk. Bovendien zullen contactmomenten 4-12 jaar ook buiten schooltijden gepland moeten worden (in dit kader wordt de mogelijkheid van avondspreekuren onderzocht). De herschikking van JGZ-locaties betekent een verandering in werkplek van een aantal medewerkers. De gemeenten Schermer en Opmeer hebben als enige gemeenten in het werkgebied geen JGZ-locatie in de eigen gemeente. Op de locaties die gesloten worden en op een aantal blijvende locaties moeten de contracten met onderhuurders beëindigd worden om voldoende capaciteit voor de eigen dienstverlening te verkrijgen. In bijlage 2 is het afwegingsproces en de consequenties van deze adviezen nader uitgewerkt. In bijlage 3 is het basisrekenmodel opgenomen als voorbeeld van de gehanteerde rekenmethode m.b.t. capaciteitberekening van locaties. Op verzoek kan een specificatie van een locatie worden opgevraagd. 1 In haar nota Strategisch Huisvestingsplan heeft de GGD Hollands Noorden een aantal locaties als pluslocatie aangewezen. Hier worden naast de uitvoering van Jeugdgezondheidszorgtaken ook andere GGD-diensten uitgevoerd zoals spreekuren voor reizigersvaccinaties. 16

19 3.6 Conclusies en aanbevelingen Op grond van de geformuleerde uitgangspunten en kwaliteitscriteria voor efficiënte en verantwoorde Jeugdgezondheidszorg is een herschikking van het aantal JGZ-locaties voorgesteld. Hiermee kan echter een jaarlijkse bezuiniging van worden behaald en niet de indicatieve opdracht tot bezuiniging van Verdere maatregelen op het gebied van afstoten van locaties om het indicatieve bedrag toch te behalen, zouden betekenen dat de normen voor verantwoorde zorg niet meer behaald kunnen worden. De noodzakelijke kosten die direct het gevolg zijn van het advies kunnen nog niet volledig worden berekend. Deze worden gespecificeerd na besluitvorming door het Algemeen Bestuur voor de begroting van het implementatieplan. Hierbij moet opgemerkt worden dat er nog geen inzicht is in de meerkosten die de nieuwe huisvesting in Schagen en Middenmeer met zich meebrengen. De al met de gemeente afgesproken sluiting van de locatie Wieringerwerf is in dit advies logischerwijs niet meegenomen; de kinderen worden gezien in de nieuwe CJG-locatie Middenmeer (verwachte oplevering 2013). De kosten voor de wenselijke vernieuwing van de huisvesting in Castricum zijn eveneens buiten beschouwing gelaten. Op de consequenties die de herschikking met zich meebrengt, zal in een implementatieplan moeten worden geanticipeerd. Met name wordt hier bedoeld een zorgvuldige tijdsplanning en communicatie richting betrokkenen (personeel, onderhuurders, verhuurders, gemeenten, inwoners) en het in beeld brengen van de gevolgen van de toegenomen afstand van bepaalde woonkernen tot de dichtstbijzijnde JGZ-locatie voor het bereik van de doelgroep door de jeugdgezondheidszorg. Bereikbaarheid Op grond van ervaringen in andere regio s met een vergelijkbare herschikking van locaties, is de verwachting dat de in dit advies voorgestelde herschikking van locaties geen gevolgen zal hebben voor het bereik van de jeugd door de jeugdgezondheidszorg. Wel leren deze ervaringen ons dat er rekening gehouden moet worden met een toename van de reistijd van JGZ-personeel en van, voor verantwoorde zorg noodzakelijke, huisbezoeken. In de huidige werkwijze van de jeugdgezondheidszorg is opgenomen dat er contact opgenomen wordt met de gezinnen die niet verschijnen op de contactmomenten van de jeugdgezondheidszorg. Indien dan blijkt dat de afstand en/of het niet kunnen bereiken van de locatie hierbij een cruciale rol speelt, wordt er naar een oplossing gezocht. Bijvoorbeeld door het aanbieden van een huisbezoek, het maken van een nieuwe afspraak (op een moment dat er wel een auto tot de beschikking is) of een afspraak op een andere locatie. Ook de mogelijkheid van avondspreekuren wordt momenteel onderzocht. Indien na de implementatie van dit advies blijkt dat de hier voorgestelde herschikking van locaties negatieve gevolgen heeft voor de bereikbaarheid van de doelgroep door de jeugdgezondheidszorg, zal de GGD in overleg met de gemeenten maatregelen (moeten) nemen om het bereik te herstellen. Alternatieve oplossingen Tijdens het onderzoek en adviesproces is gezocht naar alternatieve oplossingen. Een voor de hand liggende denkrichting is het mobiele consultatiebureau, zoals voor de integratie JGZ bestond. De consultatiebureaubus is echter om efficiency- en kwaliteitsredenen buiten beschouwing gelaten. De kosten om deze bus te laten rijden en functioneren zijn nagenoeg hetzelfde als een JGZ-locatie. Belangrijker is echter dat de bus niet kan voldoen aan de gestelde eisen voor huisvesting van de jeugdgezondheidszorg en bovendien klantonvriendelijk is. De cliënten moeten buiten wachten voordat ze aan de beurt zijn en de weersomstandigheden zijn in dit land niet bepaald klantvriendelijk. Spreekuren in dorpshuizen of andere lokale locaties zijn eveneens om redenen van kwaliteit en efficiency niet meegenomen. De huur van deze locaties komt er extra bij en daarbij voldoen deze locaties vaak niet aan de, toch specifieke, inrichtingseisen van de jeugdgezondheidszorg. Daarbij vergen de op- en afbouw vooraf en na afloop van het consult onwenselijke extra tijd en inspanning. Een mogelijke optie tot nauwere samenwerking met huisartsen, die naar verluid middelen krijgen voor maatschappelijke doeleinden, zodat op die praktijken periodiek (inloop)spreekuren kunnen worden gehouden, was niet eerder bekend en verdient nog nader onderzoek. Eventuele aansluiting op lokaal leerlingenvervoer zoals in West-Friesland, kan in het kader van bereikbaarheid nog nader worden onderzocht. 17

20 Een vierde denkrichting is om met inkomsten van onderverhuur extra locaties te financieren. De opbrengsten uit onderverhuur zet de GGD echter in om de exploitatie van alle locaties kostendekkend te maken. De bij de integratie JGZ overgenomen (onderver-)huurcontracten blijken voornamelijk in de Kop van Noord-Holland en West-Friesland onvoldoende kostendekkend te zijn. In dat kader is de GGD begonnen met hernieuwde onderhandelingen met onderhuurders om te komen tot marktconforme tarieven. Daarbij staan de inkomsten door onderverhuur op de schaal waarop dit thans mogelijk is, niet in verhouding tot de kosten van het huren van een extra JGZ-locatie. Op lokaal niveau kan de GGD, binnen haar financiële kaders, met de gemeente bezien of er alternatieve oplossingen voorhanden zijn. Gedacht kan worden aan JGZ-spreekuren in panden die eigendom van de gemeente zijn. Daarbij kan de GGD op basis van aanvullende financiering door de gemeente, extra JGZ-locaties in gemeenten in stand houden of creëren. Huurcontracten Eind 2011 lopen de huurcontracten van een aantal van de geadviseerde te sluiten locaties af. De GGD HN heeft deze contracten preventief opgezegd. Deze huurcontracten zouden anders voor de duur van 5 tot 10 jaar moeten worden afgesloten of worden automatisch voor die termijn verlengd. Met een preventieve opzegging wordt de leden van het Algemeen Bestuur tijd en ruimte geboden voor besluitvorming. Voor de betreffende locaties worden kortlopende contracten van een jaar of een half jaar afgesloten zodat gemeenten zich geen zorgen hoeven te maken over het op korte termijn wegvallen van locaties. Evalueren Naast het monitoren van het bereik van de doelgroep door de jeugdgezondheidszorg, zullen in het implementatieplan meetpunten moeten worden opgenomen om de effecten van de adviezen en besluiten te kunnen monitoren. Eventuele onvoorziene knelpunten kunnen dan vervolgens in overleg met het Algemeen Bestuur en de gemeenten worden opgepakt. Financiële gegevens af te stoten locaties. Exploitatiekosten Gemiste Besparing per saldo opbrengsten (wegvallen onderverhuur) 1 Abbekerk Midwoud Andijk Venhuizen Avenhorn Warmenhuizen Hippolytushoef Schermerhorn Egmond Wognum Spanbroek Totaal Besparing lasten reeds begrote investeringen in Extra lasten door bijhuren m2 in Schagen en Bergen -/ Derving onderverhuur Anna Paulowna *-/ Jaarlijkse bezuiniging * Dit kan een tijdelijke situatie betreffen tot locatie Middenmeer is geopend. 18

21 Bijlage 1 Risicofactoren gezinnen Toelichting Er blijken verschillende landelijke overzichten met risicofactoren te bestaan. De sector JGZ hanteert onderstaande lijst met risicofactoren bij 0-4 jarigen. De onderstaande risicofactoren worden gebruikt bij de bepaling of een JGZ-team werkt in een gebied met hoog, midden of laag risicoprofiel. De risicofactoren zijn beschreven volgens de richtlijnen Eenheid van Taal. Deze risicofactoren worden geregistreerd in het nieuwe digitaal dossier JGZ (DDJGZ), deze is ingericht volgens de landelijke Basis Data Set. De Basis Data Set sluit aan op de richtlijnen Eenheid van Taal. Daaruit zou de conclusie getrokken kunnen worden dat alle onderstaande risicofactoren ook inderdaad geregistreerd worden in ons digitaal dossier wat nu wordt ingevoerd. Echter, in de oude digitale registratiesystemen werden per regio andere lijsten met risicofactoren gebruikt. Momenteel zitten we nog midden in de uitrol van het DDJGZ. Gegevens uit de oude systemen zijn niet met elkaar te vergelijken. Met het uitbrengen van het "Onderzoek- en advies rapport vermindering JGZ locaties GGDHN" kunnen we niet wachten totdat alle teams werken in het nieuwe DDJGZ en de concrete cijfers opleveren. Daarom is aan alle rayonmanagers gevraagd per JGZ-team 0-4 jaar een gegronde inschatting te geven op basis van kennis en ervaring van de hoogte van het aantal risicofactoren in een gebied (hoog-midden of laag). In de regio s KvNH is dit in 2009 en in WF in 2009 en 2011 gecheckt met de daadwerkelijke registraties van risicofactoren in de oude digitale systemen. Daaruit bleek dat de inschatting gebaseerd op ervaring, correspondeerde met de cijfers uit de systemen. Risicofactoren gezinnen Kindfactoren Ernstig prematuur < 34w en/ of geboortegewicht < -2SD gewicht naar leeftijd Apgar < 6 na 5 min./ ernstige asfyxie / slechte start Ernstig aangeboren afwijking Adoptie- of pleegkind (ex-)asielzoekerkind Illegaal kind Langdurig of chronisch ziek kind Overgewicht Gedragsprobleem Toelichting Kinderen geboren na een zwangerschap van minder dan 34 weken en/of met een geboortegewicht onder 2SD gewicht naar leeftijd In ontslagbrief ziekenhuis /door huisarts of verlosk. benoemde Apgarscore < 6 na 5 min, ernstige asfyxie of slechte start. Afwijking leidend tot chronisch ziek zijn of handicap Jeugdige die langdurig niet bij de natuurlijke ouders woont Gevluchte jeugdige die in afwachting is van een beslissing over de asielaanvraag en kind dat reeds in het bezit is van een A-status en dus voor onbepaalde tijd in Nederland mag blijven Jeugdige zonder geldige verblijfsstatus, dat niet (meer) in afwachting is van de asielprocedure Jeugdige met een lichamelijke ziekte of afwijking, die hen voor een langdurige periode beïnvloedt. Bv. astma (indien medicamenteus behandeld), diabetes, epilepsie etc. Overgewicht wordt bepaald met behulp van de Body Mass Index (BMI). Voor de afkappunten wordt verwezen naar het signaleringsprotocol van het (Kenniscentrum Overgewicht) Afwijkend (niet bij de leeftijd passend) gedrag bij een jeugdige dat leidt tot problemen bij ouders, omgeving en/of bij de jeugdige zelf.