SIII 1. SPROOKJESBESTEMMINGEN zaterdag 19 oktober uur. Radio Filharmonisch Orkest. symfonisch iii e seizoen

Transcriptie

1 SIII 1 symfonisch iii e seizoen SPROOKJESBESTEMMINGEN zaterdag 19 oktober uur Radio Filharmonisch Orkest Markus Stenz dirigent Alban Gerhardt cello Emmanuel Chabrier España 1883 rapsodie voor orkest Henri Dutilleux Celloconcert Tout un monde lointain Énigme Regard Houles Miroirs Hymne pauze Igor Stravinsky De vuurvogel sprookjesballet in twee taferelen naar een scenario van michail fokin Introductie Eerste tafereel Tweede tafereel Lev Bakst: kostuum ontwerp voor de Vuurvogel

2 HOMMAGE AAN DUTILLEUX Dit is het tweede concert in een reeks van zeven Dutilleux-concerten, dit Matineeseizoen: 5 okt 19 okt 16 nov 15 feb 8 mrt 22 mrt 31 mei Correspondances Celloconcert Tout un monde lointain Eerste symfonie Métaboles Tweede symfonie Le double Vioolconcert L arbre des songes The shadows of time NTR Podium documentaires en concertregistraties op ned 2 zo 20 oktober uur ma 22 oktober 0.10 uur De Nederlandse Dansdagen Between Entrance and Exit: de tweede dansfilm van choreograaf Jiří Kylián en regisseur Boris Paval Conen die eerder verrasten met Car Men (2006). Op 30 september gaat de film in première tijdens het Nederlands Filmfestival in Utrecht. Bovendien: dansgezelschap Club Guy and Roni, tijdens de Nederlandse Dansdagen 2013 winnaar van De Zwaan voor de voorstelling Midnight Rising. ntrpodium.ntr.nl Radio 4 Concerthuis - Hart & Ziel Facebook en Twitter Volg het laatste nieuws rond de NTR Zaterdag- Matinee op onze eigen Facebook-pagina en klik vind ik leuk!... en op Radio 4 viert het feest van de klassieke muziek tijdens de Hart & Ziel lijst. Wat betekent klassieke muziek in uw leven? Welke muziek is de ultieme Hart & Zielmuziek? De afgelopen weken is massaal gestemd en werden veel verhalen geplaatst bij de muziek die het meest raakt, troost, ontspant, ontroert, inspireert of juist vrolijk maakt. Deze week vindt u in elke zaal van het Concerthuis de desbetreffende top vijf van de meest genoemde en geroemde werken op de lijst. radio4.nl/concerthuis hartenziel.radio4.nl SIII 1 53e seizoen 19 oktober 2013 Exotische sferen Verre werelden spreken al sinds mensenheugenis tot de verbeelding. Zo ook tot de muzikale. Door de eeuwen heen hebben tal van componisten zich laten inspireren door uitheemse culturen en exotische oorden. Neem Jean-Philippe Rameau, die anno 1735 een amalgaam van Indianen, Perzen en Inca s ten tonele voerde in zijn opera Les Indes galantes. Of Giacomo Puccini, die de luisteraar een kleine tweehonderd jaar later meevoerde naar het Japan van Madame Butterfly (1904). Nog een sprekend voorbeeld: de Franse componist Félicien David, die met zijn vergeten Le désert (1844) een monumentale ode schreef aan de Egyptische woestijn. En wat te denken van Ravels allerminst vergeten liedcyclus Shéhérazade (1903), waarin het Oosten wordt voorgesteld als weelderig en geheimzinnig lustoord? Exotism sells, aldus de Amerikaanse musicoloog Richard Taruskin. En dat is niet voor niets, want het exotische staat in de muziek steevast garant voor sprookjesachtige sferen, mystiek, verleiding en een niet geringe dosis muzikaal spektakel. De componist met een voorliefde voor verre bestemmingen neemt nu eenmaal graag zijn toevlucht tot gewaagde harmonieën, felle orkestraties en quasi-folkloristische (want veelal sterk gestereotypeerde) ingrediënten. Alles voor de juiste couleur locale. Dat men voor het exotische niet eens zo gek ver van huis hoeft, mag blijken uit de concertprogrammering van deze ZaterdagMatinee. Neem Emmanuel Chabrier, die voor zijn successtuk España inspiratie putte uit de muziek van zijn zuiderburen. Of Igor Stravinsky, wiens revolutionaire ballet De vuurvogel gebaseerd is op een mengelmoes van sprookjes uit eigen land. Henri Dutilleux laat horen dat je voor fantastische vergezichten en magische droomwerelden niet eens je luie stoel uit hoeft; de componist baseerde zijn celloconcert Tout un monde lointain... op poëzie van Baudelaire. Zonnig reisverslag Paradoxaal maar waar: rond 1900 was Spaanse muziek vooral een Franse aangelegenheid. Niet voor niets stoeit Debussy in zijn Ibéria driftig met habanera-ritmes en kletterende castagnetten en laat Ravel in de Rapsodie espagnole zijn druppeltje Baskische bloed kruipen waar het niet gaan kan. Een van de wegbereiders voor deze hispanofilie was Emmanuel Chabrier ( ). Een laatbloeier, want pas rond zijn veertigste besloot de muzikaal begaafde ambtenaar serieus werk te maken van zijn compositorische ambi- 2 3

3 ties. Directe aanleiding was, naar verluidt, een reis naar Beieren waar hij als gepassioneerd Wagner-fan eindelijk een uitvoering van diens Tristan und Isolde bijwoonde. Hoe dan ook was zijn keuze voor de componeerpen een gelukkige, want toen de kogel eenmaal door de kerk was, voltooide hij al snel een van zijn populairste werken. Daarin overigens geen spoor van unendliche Melodie, duistere mythologie of zwelgende chromatiek. Integendeel: España (1883) is een uiterst sprankelend stuk, doortrokken van Spaanse dansritmes en zuidelijke zon. De orkestrapsodie is dan ook een muzikaal verslag van de vier gelukkige maanden die de componist in 1882 op het Iberisch schiereiland doorbracht. Samen met zijn vrouw bezocht hij er steden als Sevilla, Granada, Málaga en Valencia, waar hij meer en meer in de ban raakte van de Spaanse volksmuziek. Zijn brieven spreken boekdelen. Zo schreef hij op 4 november aan de Parijse uitgeversfamilie Enoch:...de muziek hier is zo ontzettend rijk. Ik probeer zoveel mogelijk op te schrijven en hoop...met twee spuuglokken, een paar castagnetten en een gitaar weet men al zoiets buitengewoons te bereiken... - Emmanuel Chabrier in december een interessant schetsboek mee terug te nemen. Op dezelfde dag aan zijn vriend Edouard Moullé:...met twee spuuglokken, een paar castagnetten en een gitaar weet men al zoiets buitengewoons te bereiken. Neem de malagueña, een dans die zich niet makkelijk laat noteren, al is de melodie heel karakteristiek en eindigt zij altijd op de dominant... Ondanks de genoemde notatiemoeilijkheden slaagde Chabrier er glansrijk in om een malagueña op papier te krijgen (het tweede thema van España). Samen met een puntige jota (eerste thema) klinkt de dans in een fonkelende orkestratie, vol slimme percussie-effecten en harpen die voor flamencogitaar spelen. Het concertpubliek klonk het anno 1883 allemaal gloednieuw in de oren. Niet voor niets bestempelde Gustav Mahler España eens als het begin van de moderne muziek. Chabrier zelf hield het bij: gewoon een stuk in F-groot. Invitation au voyage Wie probeert de muziek van Henri Dutilleux ( ) onder te brengen bij een stijl of stroming, komt al snel tot de conclusie dat dat een heilloze onderneming is. Wars van avant-garde dogma s die van land- en generatiegenoot Pierre Boulez voorop trok Dutilleux vooral zijn eigen plan, daarbij evenzeer voortdurend op Debussy en Ravel als op Stravinsky en Schönberg. Die eigenwijze houding laat zich naluisteren in een klein maar perfectionistisch oeuvre dat uitblinkt in een intrigerende ambiguïteit. Dutilleux s muziek is namelijk een muziek van uitersten. Uiterst individueel, maar niettemin van een universele zeggingskracht. Sferisch, mystiek, kleurrijk, maar tegelijkertijd toonbeeld van transparante logica en messcherpe constructie. Onmiskenbaar modern van toon, maar desondanks toegankelijk. Nog een kenmerk van Dutilleux als componist is zijn grote affiniteit met andere kunstdisciplines. Zo vormt zijn orkeststuk Timbres, espace, mouvement een auditieve evenknie van de kolkende kosmos uit Van Goghs La nuit etoilée en duiken in een laat meesterwerk als Correspondances tekstfragmenten van Rilke op. Les fleurs du mal, titelblad van de geïllustreerde uitgave uit 1900, ontworpen door Carlos Schwabe links: Le chanteur espagnol van Edouard Manet (1860) Een literaire inspiratiebron ligt ook ten grondslag aan Tout un monde lointain..., het virtuoze celloconcert dat Dutilleux schreef voor Mstislav Rostropovitsj. Al ontleende de componist de poëtische titel in dit geval niet aan Rilke, maar aan Baudelaire s revolutionaire bundel Les fleurs du mal. Meer in het bijzonder aan het gedicht La chevelure, waarin de dichter beschrijft hoe de verleidelijke geur van een vrouwelijke haardos hem doet denken aan tout un monde lointain, absent, presque défunt ( een hele ver gelegen wereld, afwezig, bijna dood ). 4 5

4 Elk van de vijf delen van het celloconcert laat zich dan ook beluisteren als een Baudelairiaanse invitation au voyage. Een reis naar cette nature étrange et symbolique ( deze vreemde en symbolische natuur ), zoals het motto van het eerste deel, Enigme, luidt. Of naar un eblouissant rêve, de voiles, de rameurs, de flammes et de mâts ( een duizelingwekkende droom, van zeilen, roeiers, vlammen en masten ), de inspiratiebron voor het derde deel, Houles. De mysterieuze cello-cadens waarmee het werk opent, dient als kompas op deze auditieve reis langs droomlandschappen en symbolistische vergezichten. De solo poneert er een aantal ideeën die als DNA fungeren voor de rest van het werk. Over messcherpe constructies gesproken. Authentieke mengelmoes Gedurende de laatste maanden van 1909 moet Sergej Diaghilev, de kersverse impresario van de net opgerichte Ballets russes, zich lichtelijk zorgen hebben gemaakt. Voor de komende zomer stond een gloednieuwe Parijse balletproductie op stapel, maar hij had nog altijd geen componist weten te strikken voor het project. Anatoli Ljadov had aanvankelijk toegezegd (maar vervolgens geen noot op papier gezet) en ook Nikolaj Tsjerepnin liet het afweten. Uiteindelijk kwam Diaghilev terecht bij ene Igor Stravinsky ( ), een piepjonge componist uit Sint-Petersburg die indruk had weten te maken met zijn Scherzo fantastique en het korte orkestwerk Feu d artifice. Beide stukken droegen overduidelijk het stempel van zijn inmiddels overleden leermeester, Nikolaj Rimski-Korsakov, maar zijn onverschrokken gegoochel met onalledaagse toonladders, virtuoze orkestraties en een weelderig, feeëriek klankidioom pasten niettemin perfect in het plaatje dat Diaghilev voor ogen stond. Voor de komende productie had hij namelijk iets ongehoords in gedachten: een grootschalig ballet d action in Russische sprookjesstijl. Met De vuurvogel wilde Diaghilev doelbewust aanhaken bij een tweetal actuele ontwikkelingen. Allereerst bij de artistieke herwaardering van het balletgenre, zoals dat werd gepropageerd door de bevriende Russische theaterontwerper Alexandre Benois. Benois bombardeerde het ballet in die jaren namelijk tot het ware Gesammtkunstwerk van de twintigste eeuw, waarin het veel te aardse element van de taal (domme, domme Wagner) werd vervangen door dans en beweging. Ten tweede wilde Diaghilev ook tegemoet komen aan de exotische smaak van het Parijse publiek. Als man met een neus voor zaken was het hem immers niet ontgaan dat men de voorgaande jaren in de rij had gelegen voor door en door typisch Russische opera s als Moesorgski s Boris Godoenov. Exotism sells. En zo tekende choreograaf Michail Fokin niet alleen voor de danspassen, maar ook voor een authentiek Russisch scenario, dat in werkelijkheid bestond uit een mengelmoes van Slavische sprookjes. Het verhaalt van Ivan Tsarevitsj, de prins op het witte paard in de Russische sprookjeswereld, die de schone Prinses weet te schaken. Dat gaat niet zonder slag of stoot, want eerst moet hij de boosaardige tovenaar Kasjtsjej verslaan met hulp van de magische Vuurvogel. Stravinsky, die met de opdracht zijn kans schoon zag om zijn naam in het Westen te vestigen, schreef een partituur vol Russisch-heden. Daarvoor deed hij andermaal een beroep op zijn vroegere mentor, zoals mag blijken uit de vele octotonisch getinte harmonieën en de felle klankkleuren die hij aan het orkest ontlokt. Neem de fladderende fluitriedels uit De dans van de vuurvogel of de zilverachtige timbremengels in De opkomst van de dertien betoverde prinsessen. Ook Korsakoviaans: de lyrisch-folkloristische melodieën waarmee Ivan Tsarevitsj is toegerust. En ook de plechtige volksmelodie van de finale lijkt rechtstreeks weggelopen uit Rimski-Korsakovs Honderd russische volksliederen. De agressieve percussieve effecten uit de Danse infernale wijzen echter al ontegenzeggelijk vooruit naar de Stravinsky van Le sacre du printemps. Joep Christenhusz Stravinsky, Diaghilev, Bakst en een onbekende vrouw, Zwitserland,

5 SIII 1 53e seizoen 19 oktober 2013 uitvoerenden Marcus Stenz MOLINA VISUALS Markus Stenz Markus Stenz is tot 2014 Generalmusikdirektor van de stad Keulen en Gürzenich-Kapell meister (chef-dirigent van het Gürzenich-Orchester en de Opera van Keulen). Sinds september 2012 is hij chef-dirigent van het Radio Filharmonisch Orkest. Hij is bovendien eerste gastdirigent van het Hallé Orchestra. Eerder was Markus Stenz artistiek leider van het Montepulciano Festival ( ) en chef-dirigent van London Sinfonietta ( ). Beide functies vervulde hij bij het Melbourne Symphony Orchestra ( ), dat hij in 2000 leidde tijdens de eerste tournee door Europa. Stenz bracht het Gürzenich-Orchester in 2008 naar China, en dirigeerde in datzelfde jaar het eerste optreden dat het orkest maakte tijdens de BBC-Proms in de Londense Royal Albert Hall. In 2010 leidde hij in China de Keulse Opera in de complete Ring des Nibelungen in Sjanghai en Don Giovanni in Peking, plus nog concerten in beide steden. Om het 25-jarige bestaan van het gebouw van de Kölner Philharmonie luister bij te zetten, dirigeerde hij tweemaal Mahlers Achtste symfonie met het Gürzenich- Orchester en 400 zangers uit de regio Keulen/Bonn. Stenz trad op in de Scala in Milaan, in de Munt in Brussel, bij English National Opera, de Lyric Opera of Chicago, San Francisco Opera, de opera s van Stuttgart en Frankfurt, bij de Glyndebourne Festival Opera en tijdens de festivals van Edinburgh en Salzburg. Sinds zijn debuut als operadirigent in La Fenice in Venetië met Elegy for Young Lovers van Hans Werner Henze leidde hij vele (wereld-)premières, waaronder Henze s Das verratene Meer in Berlijn, Venus und Adonis bij de Bayerische Staatsoper in München en L Upupa und der Triumph der Sohnesliebe tijdens de Salzburger Festspiele van In Keulen bracht Stenz onder andere de Ring des Nibelungen, Lohengrin, Tannhäuser en Die Meistersinger von Nürnberg, Jenu fa en Kát a Kabanová, Don Giovanni, en Love and other Demons van Peter Eötvös. Ook bij de Lyric Opera of Chicago leidde hij Kát a Kabanová, en in december 2009 bracht hij Mahlers Vierde symfonie met het Chicago Symphony Orchestra. Markus Stenz dirigeerde orkesten als het Koninklijk Concertgebouworkest, de Münchner Philharmoniker, het Gewandhausorchester Leipzig, de Berliner Philharmoniker, het Tonhalle- Orchester Zürich, Los Angeles Philharmonic, Boston Symphony, Minnesota Orchestra en de symfonieorkesten van Dallas, Houston en Seattle. Markus Stenz studeerde aan de Hochschule für Musik in Keulen bij Volker Wangenheim, en in Tanglewood bij Leonard Bernstein en Seiji Ozawa. Hij is drager van het Honorary Fellowship van het Royal Northern College of Music. Eerder in de Matinee: Henze Venus und Adonis (2001), Henze The Bassarids (2002), Adès Scenes from The Tempest (2006), Birtwistle Earth Dances (2006), Kagel Sankt-Bach-Passion (2008), Adès The Tempest (2009), Mahler Tiende symfonie (Adagio) & Braunfels Te Deum (2011), Henze L Upupa und der Triumph der Sohnesliebe (2012), Hartmann Simplicius Simplicissimus (2012), Hartmann Eerste symfonie & Mahler Vierde symfonie (2012), Adams The Gospel According to the Other Mary (2013) Alban Gerhardt Sinds zijn vroege successen bij concoursen en zijn debuut met de Berliner Philharmoniker onder Semyon Bychkov speelde de cellist Alban Gerhardt met bijna 250 verschillende orkesten over de hele wereld, onder dirigenten als Kurt Masur, Christoph von Dohnányi, Christoph Eschenbach, Sir Neville Marriner, Marek Janowski, Sir Colin Davis, Leonard Slatkin, Michael Tilson- Thomas, Fabio Luisi, Kent Nagano, Sakari Oramo, Paavo Järvi, Neeme Järvi, Christian Thielemann, Esa-Pekka Salonen, David Zinman, Vladimir Jurowski en Andris Nelsons. Recentelijk trad hij op met onder andere het Koninklijk Concertgebouworkest, de Berliner Philharmoniker, het London Philharmonic, het BBC Philharmonic, het Nederlandse Philharmonisch Orkest, het Tsjechisch Filharmonisch Orkest, Melbourne Symphony, Sydney Symphony en het NHK Symfonieorkest in Japan. In de Verenigde Staten was hij te horen met orkesten als het Cleveland Orchestra, Boston Symphony, het Philadelphia Orchestra, Chicago Sym- 8 9

6 Alban Gerhardt phony, het Los Angeles Philharmonic, San Francisco Symphony en Houston Symphony; in de periode is hij artist in residence bij het Oregon Symphony Orchestra. Alban Gerhardts repertoire omvat meer dan zeventig, ook soms ten onrechte minder bekende, celloconcerten. Zijn samenwerking met componisten als Thomas Larcher, Peteris Vasks, Brett Dean, Jörg Widmann, Osvaldo Golijov, Mathias Hinke en Matthias Pintscher resulteerde in een welkome uitbreiding van het cellorepertoire. In 2009 speelde hij tijdens de Londense Proms de wereldpremière van het Celloconcert dat Unsuk Chin voor hem componeerde, een werk dat hij sindsdien meenam naar Nederland (Amsterdam Cello Biennale), Duitsland (Bayerisches Staatsorchester en Gürzenich Orchester), het Verre Oosten (het Filharmonisch Orkest van Seoul), Noorwegen (Oslo Philharmonic) en de VS (Boston Symphony). Naast zijn solocarrière legt hij zich toe op de kamermuziek, waarbij Steven Osborne, Cecile Licad, Lars Vogt, Christian Tetzlaff, Lisa Batiashvili, Arabella Steinbacher, Gergana Gergova en Emmanuel Pahud zijn regelmatige tegenspelers zijn. Bijzonder zijn zijn regelmatige optredens met Bach-suites op treinstations in Duitsland en daarbuiten. Alban Gerhardt bespeelt een cello van de gerommeerde cellobouwer Matteo Gofriller. Eerder in de Matinee: Pintscher Reflections on Narcissus voor cello en orkest (2010) SIM CANETTY-CLARCK Radio Filharmonisch Orkest Het Radio Filharmonisch Orkest (RFO) bezet een prominente plaats in het Nederlandse muziekleven. Door een onuitputtelijk streven naar de hoogste artistieke kwaliteit en een uitgebalanceerde programmering groeide het momenteel honderd musici sterke orkest uit tot een van de beste orkesten van Nederland. Het orkest werd in 1945 opgericht door Albert van Raalte en werd nadien geleid door achtereenvolgens Paul van Kempen, Bernard Haitink, Jean Fournet, Willem van Otterloo, Hans Vonk, Sergiu Comissiona, Edo de Waart en Jaap van Zweden. In 2012 werd Markus Stenz aangesteld als chef-dirigent. De Amerikaanse dirigent James Gaffigan is vaste gastdirigent sinds het seizoen Met ingang van augustus 2013 maakt het RFO deel uit van de Stichting Omroep Muziek, samen met het Groot Omroepkoor en de productie-afdeling van de concertseries van Radio 4 (NTR, Avro en Tros). Het RFO werkte samen met befaamde gastdirigenten als Leopold Stokowski, Kirill Kondrashin, Antal Doráti, Riccardo Muti, Kurt Masur, Charles Dutoit, Mariss Jansons, Michael Tilson Thomas, Gennady Rozhdestvensky, Peter Eötvös, Vladimir Jurowsky en Valery Gergiev. Het RFO levert belangrijke bijdragen aan de NTR ZaterdagMatinee en Het Zondagochtend Concert in het Amsterdamse Concertgebouw, en aan De Vrijdag van Vredenburg te Utrecht. Het RFO excelleert in bijzonder geprogrammeerde symfonische concerten en concertante opera-uitvoeringen, waar- bij het regelmatig eerste uitvoeringen in Nederland en wereldpremières betreft. Naast de concerten in de omroepseries was het RFO onder andere te horen op het Festival Musica 2008 en tijdens de BBC Proms 2011 in de Royal Albert Hall. Het Radio Filharmonisch Orkest heeft een indrukwekkende plaat- en cd-catalogus opgebouwd. Op verschillende labels verschenen vanaf de jaren 70 legendarische grammofoonplaten met dirigenten als Leopold Stokowski en Antal Doráti. Onder leiding van Jean Fournet werd een serie cd s gerealiseerd met Frans repertoire. Opnamen van de complete symfonieën van Mahler onder leiding van Edo de Waart verschenen op cd, alsook een unieke Wagner-box en de complete orkestwerken van Rachmaninov. Cd s met werken van hedendaagse componisten als Jonathan Harvey, Klas Torstensson en Jan van Vlijmen werden onderscheiden met prijzen en eervolle vermeldingen. Met dirigent Mark Wigglesworth werden de symfonieën van Sjostakovitsj op cd vastgelegd, en onder leiding van Jaap van Zweden verscheen een Bruckner-cyclus. De live-registratie van Wagners Parsifal, in de NTR ZaterdagMatinee onder leiding van Van Zweden, werd onderscheiden met de Edison Klassiek 2012 in de categorie Opera. volg het Radio Filharmonisch Orkest op twitter (@radiofilhorkest) en facebook 10 11

7 Radio Filharmonisch Orkest BESCHERMHEER Bernard Haitink CHEF-DIRIGENT Markus Stenz HONORARY CHIEF CONDUCTOR Jaap van Zweden ERE-DIRIGENT Edo de Waart VASTE GASTDIRIGENT James Gaffigan ASSISTENT-DIRIGENT Karel Deseure EERSTE VIOOL Elisabeth Perry Semjon Meerson Alexander Baev Fred Gaasterland Alberto Facanha Johnson Mariska Godwaldt Julija Hartig Kerstin Kendler Anna Korpalska Pamela Kubik Leonie Mensink Pedja Milosavljevic Theo Ploeger Gerrie Rodenhuis Ruud Wagemakers Peter Weimar TWEEDE VIOOL Casper Bleumers Andrea van Harmelen Sarah Loerkens Zofia Balcar Ian van den Berk Esther de Bruijn Michiel Eekhof Wouter Groesz Annemarie van Helderen Renate van Riel Alexander van den Tol Frits Wagenvoorde Robbert Honorits Laura Frenkel ALTVIOOL Francien Schatborn Frank Brakkee Huub Beckers Arjan Wildschut Sabine Duch Marije Helder Annemarie Konijnenburg Erik Krosenbrink Robert Meulendijk Igor Bobylev Ewa Wagner Frank Goossens CELLO Eveline Kraayenhof Harm Bakker Winnyfred Beldman Mirjam Bosma Crit Coenegracht Sebastiaan van Eck Anneke Janssen Ansfried Plat Rebecca Smit Mario Rio CONTRABAS Rien Wisse Wilmar de Visser Walter van Egeraat Annika Hope Edward Mebius Jim Schultz Stephan Wienjus Ioannis Bampaloukas FLUIT Ingrid Geerlings Ellen Alberts Carla Meijers Maike Grobbenhaar HOBO Hans Wolters Marjolein Koning Yvonne Wolters Gerard van Andel KLARINET Arjan Woudenberg Esther Misbeek Diede Brantjes Sergio Hamerslag FAGOT Jos Lammerse Freek Sluijs Birgit Strahl Desirée van Vliet HOORN Annelies van Nuffelen Toine Martens Fréderick Franssen Rebecca Grannetia TROMPET Hessel Buma Jacco Groenendijk Raymond Rook Raymond Vievermanns TROMBONE Jaume Gavilan Agullo Victor Belmonte Albert Brandt Attema TUBA Bernard Beniers PAUKEN Paul Jussen SLAGWERK Hans Zonderop Mark Haeldermans Vincent Cox Esther Doornink René Oussoren HARP Ellen Versney Saskia Rekké Kerstin Scholten PIANO Pauline Post CELESTA Stephan Kiefer Meneer Gijs wil een prijs! Meneer Gijs heeft maar één grote droom. Hij wil dolgraag de Grote Wereld Cup voor Koren winnen. Zijn koortje telt echter maar vier zangers en hij zal dus een list moeten verzinnen om kans te kunnen maken op de grote prijs. Familieconcert 6+ zondagochtend 17 november 2013, uur Vredenburg Leidsche Rijn J.C. Verthorenpad 100 Utrecht fabriek vocaal groot omroepkoor kinderkoor van de kathedrale koorschool gijs leenaars, dirigent willem de vries, verteller met muziek van o.m. mozart, rossini, strauss, queen, kartner, numan opa s, oma s, ouders, verzorgers, tantes, ooms, neem mee wie je wilt! 13,50 (kinderen) 16,50 (volwassenen) kassa:

8 zaterdag 26 oktober 2013, uur Concertgebouw Amsterdam LE JARDIN DE MONSIEUR RAMEAU Les Arts Florissants Le Jardin des Voix William Christie dirigent Daniela Skorka sopraan Emilie Renard mezzosopraan Benedetta Mazzucato alt Zachary Wilder tenor Victor Sicard bas-bariton Cyrill Costanzo bas Jean-Philippe Rameau delen uit La Guirlande, Les fêtes d Hébé, Les fêtes de l Hymen et de l Amour, Les Indes Galantes, Les Paladins, Les Surprises de l Amour - Les Sybarites, en de Canons Ah! loin de rire en Réveillez-vous, dormeur, en werken van Montéclair, Dauvergne, Grandval, Gluck en Campra William Christie en zijn Les Arts Florissants brengen serieuze en komische bladzijden uit Franse barokopera s. Daarvoor neemt Christie een keur van jonge vocalisten mee die hij zelf coachte in de Franse kweekvijver voor authentieke zangers: Le Jardin des Voix. Centraal staat de grootmeester van het muziektheater van weleer, Jean-Philippe Rameau, de man die nog na zijn vijftigste een nieuwe carrière koos en toen de ene na de andere tragédie lyrique en acte de ballet uit zijn pen liet vloeien. Hij wordt vergezeld door destijds befaamde collega s als Montéclair en Campra, en door de grote vernieuwer van de opera, Gluck. Le jardin de Rameau heet dit programma. Galante scènes trekken voorbij, een bijbels vader-en-dochter-drama (Jephta), droefenis uit de Griekse mythologie (de dood van Hercules), maar ook verhalen met een knipoog, en zelfs een klucht van Gluck over dronkelappen en dikzakken. Dat alles stijlvol in scène gebracht door Sophie Daneman en Paul Agnew. zaterdag 2 november 2013, uur Concertgebouw Amsterdam DE MYSTERIEUZE HOHE MESSE Les Musiciens du Louvre Grenoble Marc Minkowski dirigent Emöke Barath sopraan I Ana Quintans sopraan I Blandine Staskiewicz sopraan II Hasnaa Bennani sopraan II Terry Wey alt Wiebke Lehmkuhl alt Samuel Boden tenor Emiliano Gonzalez Toro tenor Christian Immler bas Charles Dekeyser bas Bach Mis in b Hohe Messe OM 2 OM 3 oude muziek oude muziek De Hohe Messe behoort, met de Johannesen Matthäus-Passion, tot de hoogtepunten in Bachs duizelingwekkend grote religieuze oeuvre. Drie meesterwerken: de passies voor de lutherse, en de mis voor de katholieke kerk. Bachs alom bejubelde Mis in b is echter nog steeds omgeven door raadsels en mysteries. Bach zelf heeft het werk waarschijnlijk nooit in zijn geheel gehoord. Het Kyrie en Gloria stuurde Bach in 1733 aan de Saksische keurvorst in Dresden. Waarom hij aan het eind van zijn leven die twee delen uitbreidde tot een complete mis, is nog altijd niet opgehelderd. Voor uitvoering tijdens een katholieke eredienst is ze eenvoudig te lang. Misschien dat delen tot klinken kwamen tijdens plechtige feestdagen in Leipzig? Dacht Bach aan een uitvoering in de nieuwe katholieke hofkerk in Dresden? Of, zoals recentelijk werd geopperd, een uitvoering tijdens het Caeciliafeest in 1750 in Wenen? Marc Minkowski kan slechts aantonen: het is gewoon mooie muziek

9 vrijdag 1 november, uur Vredenburg Leidsche Rijn, Utrecht * ook zondag 3 november, uur Het Zondagochtend Concert Concertgebouw, Amsterdam MAHLERS TITAN EN EEN JUBILARIS Radio Filharmonisch Orkest Markus Stenz dirigent Henkemans Partita Mahler Symfonie nr. 1 Titan * vrijdag 8 november, uur Vredenburg Leidsche Rijn, Utrecht * ook zondag 10 november, uur Het Zondagochtend Concert Concertgebouw, Amsterdam DE DUISTERE TINTEN VAN POULENC EN PROKOFJEV Radio Filharmonisch Orkest Groot Omroepkoor James Gaffigan dirigent Daniel Reuss koordirigent Aga Mikolaj sopraan Prokofjev Symfonie nr. 3 Vuurengel Poulenc Litanies à la vierge noir Poulenc Stabat Mater* 16