DIABETES TYPE 2. Wat nu?

Transcriptie

1 DIABETES TYPE 2 Wat nu?

2

3 DIABETES TYPE 2. Wat nu? Misschien is er opluchting. De laatste tijd had je te kampen met enkele lichamelijke klachten. Die worden nu verklaard. Toch kan het verdict diabetes hard aankomen. Zelfs als je eerder al te horen kreeg dat je bloedsuikerwaarden iets te hoog waren. Verdriet, ontkenning of ongeloof, woede, angst, neerslachtigheid, stress, zelfs schuldgevoelens en schaamte dit is allemaal normaal wanneer je verneemt dat diabetes voortaan een deel van je leven wordt. Toch schudt de een deze gevoelens sneller van zich af dan de ander. Meestal kan je diabetes na verloop van tijd een plaats geven in je leven en slaag je erin om de draad weer op te nemen: in je gezin, bij je vrienden en op je werk. En gelukkig maar, want negatieve gevoelens kunnen de behandeling door de aanmaak van stresshormonen flink in de weg zitten. Zodra je je evenwicht hervonden hebt, krijg je de bloedsuikerwaarden wel beter onder controle. Ook met diabetes kan je een normaal leven leiden! Nadine komt net van de huisarts. Hij gaf haar minder goed nieuws. De vorige keren had hij al gezegd dat haar suikerwaarden aan de hoge kant waren. Nu spreekt hij over haar levensstijl en dat ze die moet aanpassen. Ze moet meer letten op haar gewicht en vaker beweging en gezonde voeding inlassen. Hij stelt zelfs voor om met medicatie te starten wanneer haar suikerwaarden zo hoog blijven. Nadine is uit haar doen: Diabetes! Hoe moet het nu verder? Wat kan ze verwachten? Hoe gaat ze ermee om? En waar kan ze terecht?

4 WAT IS DIABETES? Diabetes is een chronische aandoening waarbij je bloed te veel glucose of suiker bevat. Om de diagnose juist te kunnen stellen moet je arts bloed prikken. Je hebt diabetes als (in principe tweemaal) de bloedsuikerwaarde 126 mg/dl of meer bedraagt bij een nuchtere maag Wat gebeurt er in het lichaam? Onze voeding bevat koolhydraten dat zijn zetmeel en suikers, die het lichaam omzet in glucose. Glucose is onze brandstof en geeft energie om te werken, te bewegen, te denken Toch gaat dat niet vanzelf. Om glucose in de lichaamscellen op te nemen is insuline nodig, een hormoon dat door de pancreas of alvleesklier wordt aangemaakt. OF de bloedsuikerwaarde in de loop van de dag 200 mg/dl of hoger is Bij mensen met diabetes werkt dit systeem niet (goed) meer. De lichaamscellen zijn minder gevoelig voor insuline zodat ze de glucose niet meer kunnen opslorpen. Of de alvleesklier maakt minder of zelfs helemaal geen insuline meer aan. Het resultaat: de glucose stapelt zich op in het bloed.

5 De ene diabetes is de andere niet Diabetes kan verschillende vormen aannemen. De meest gekende zijn diabetes type 1 en diabetes type 2. Type 2-diabetes komt het vaakst voor: tot 90 % van de gevallen. Type 1-diabetes neemt de overige 10 % voor zijn rekening. Type 1 diabetes ontstaat vooral bij jongere mensen: vóór de leeftijd van 40 jaar. Ze maken nog nauwelijks of zelfs geen insuline meer aan. Hun eigen lichaam is daarvoor verantwoordelijk. Het heeft de bètacellen dit zijn de cellen van de alvleesklier die instaan voor de aanmaak van insuline grotendeels vernietigd. Daarmee is type 1-diabetes een auto-immuunaandoening. Er is maar één behandeling mogelijk: insuline-injecties. Type 2 diabetes treft dan weer vooral mensen die ouder zijn dan 40. Bij hen spelen andere oorzaken mee. Bij sommigen is sprake van insulineresistentie: hun lichaam luistert niet goed meer naar de insuline. Maar het is ook mogelijk dat hun alvleesklier uitgeput is en minder insuline produceert zodat de suikerwaarden in het bloed geleidelijk aan stijgen. Een beetje suiker bestaat niet. Diabetes is een chronische ziekte die progressief verloopt. Vanaf het ogenblik dat de aandoening je lichaam binnensluipt, moet je er rekening mee blijven houden, je hele verdere leven. Een weg terug is er niet.

6 HOE KOMT HET DAT JE TYPE 2-DIABETES HEBT? Type 2-diabetes overkomt steeds meer mensen. In België loopt hun aantal op tot meer dan Vroeger kwam type-2 diabetes alleen op oudere leeftijd voor. Vandaar de term ouderdomsdiabetes. Tegenwoordig stellen artsen de diagnose steeds vaker bij jongere mensen. Waarom? Dat is nog niet helemaal duidelijk. Wel zeker is dat overgewicht en te weinig lichaamsbeweging de ontwikkeling van diabetes type 2 in de hand werken. Ook leeftijd en erfelijke aanleg spelen een belangrijke rol. Eigen schuld, dikke bult? Had je gezonder moeten leven? Is het jouw fout dat je type 2-diabetes hebt? Nee, ook mensen zonder overgewicht kunnen diabetes krijgen. En omgekeerd leidt overgewicht niet automatisch tot de diagnose. Je kan diabetes onder controle krijgen. Door te kiezen voor een gezonde levensstijl!

7 DE BEHANDELING Wat kan je zelf doen? Je levensstijl aanpassen: dat is het begin van je behandeling en meteen ook een van de belangrijkste aspecten. Door je levensstijl bij te schaven, op kleine en vol te houden punten, kan je een wereld van verschil maken. Gezond eten Gezond en gevarieerd Hou deze krachttermen altijd in je achterhoofd, wanneer je eten koopt en bereidt. De actieve voedingsdriehoek helpt je daarbij. Ook een diëtist(e) kan meer duidelijkheid brengen. Genoeg bewegen Wandelen, fietsen, in de tuin werken Met een halfuur beweging per dag kom je al een heel eind: vet wordt spieren én de suikerwaarden in je bloed verminderen. Je gewicht in bedwang houden Meer beweging én gezonde maaltijden, die arm zijn aan vet, suiker en calorieën dat zijn de ingrediënten om gewicht te verliezen. 5 tot 10 % minder en je geeft het suikergehalte in je bloed al een flinke zet in de goede richting. Stoppen met roken Roken is nooit gezond, en zeker niet wanneer je diabetes hebt. Diabetes tast ook de bloedvaten aan, waardoor personen met diabetes die roken een extra groot risico lopen op hart- en vaatziekten. Alcohol Af en toe een glaasje mag, maar om problemen te vermijden blijf je maar beter voorzichtig. Drink met mate: dat is veel beter voor je gezondheid!

8 De voorgestelde behandeling goed opvolgen Je arts zoekt samen met jou naar de beste behandeling. Dat kan met tabletten die de suikerwaarden regelen. Sommige geneesmiddelen bevorderen de aanmaak van insuline, andere verbeteren de werking ervan. Maar je alvleesklier zal het steeds meer laten afweten. Daarom volstaat deze behandeling na een tijdje misschien niet meer en moeten injecties soelaas bieden. Door nauwgezet je medicatie te nemen en aan je levenswijze te werken kan je dat moment echter zo lang mogelijk uitstellen. Soms krijg je ook problemen door een te hoge bloeddruk en een te hoog cholesterolgehalte. Om dat te voorkomen, kunnen aanvullende geneesmiddelen nodig zijn. Waarom is de behandeling zo belangrijk? Je diabetes verwaarlozen is geen goed idee en daar zijn verschillende redenen voor. Wanneer je bloed te veel of net te weinig suiker bevat, kan je het bewustzijn verliezen en zelfs, in zeldzame gevallen, in een coma verzeilen. Maar diabetes is meer dan suiker alleen en de kwalijke gevolgen van de aandoening worden pas op lange termijn duidelijk. Schade aan de grote bloedvaten kan leiden tot hartproblemen, beroerte en moeilijk genezende voetwonden. Ook de kleine bloedvaten ontspringen de dans niet en dat heeft weer gevolgen voor de werking van je ogen en je nieren. Daarom reikt de behandeling ook verder dan het regelen van je bloedsuiker alleen. Want ook hier geldt dat voorkomen beter is dan genezen. En dat kan door het advies van je arts nauwkeurig na te leven. Verlies geen enkel aspect van je behandeling uit het oog en los je aandacht niet!

9 Meten is weten! Misschien is het nodig om zelf ook regelmatig je glycemie- of suikerwaarden te meten. Dat doe je met behulp van een bloedglucosemeter. Je arts zal ook het hemoglobinea1c (HbA1c)-gehalte van een bloedstaal laten bepalen. Dat geeft een beeld van de gemiddelde suikerwaarden van de laatste drie maanden en is daarom erg belangrijk om je diabetes te begrijpen en te behandelen. Alleen door een goede opvolging krijg je vat op het verdere verloop van je diabetes! LEVEN MET DIABETES Meestal is nodig: Driemaandelijks: HbA1c-bepaling Jaarlijks: inenting (griepvaccin), een uitgebreider bloedonderzoek om je hart en nierwerking te controleren en een urineonderzoek om de nierfunctie na te gaan Oogcontrole Diabetes kan oogproblemen veroorzaken. Om te vermijden dat je zicht te veel achteruitgaat of zelfs verdwijnt, is het belangrijk om er op tijd bij te zijn. Breng jaarlijks een bezoek aan de oogarts om mogelijke verwikkelingen voor te zijn. Voetzorg Ook je voeten verdienen extra aandacht. Door je diabetes krijg je makkelijker wondjes, die moeilijker genezen en kunnen ontsteken. Bij problemen kan je arts je naar een podoloog doorverwijzen. Mondzorg Diabetes heeft geen gevolgen voor je tanden maar wel voor je tandvlees. Tandvleesproblemen komen vaker voor en vorderen ook sneller. Wanneer ze niet behandeld worden, kunnen ze zelfs tot tanduitval leiden. Verzorg je gebit goed en sla geen tandartsafspraak over.

10 Beïnvloedt diabetes je dagelijkse leven? Je staat er niet alleen voor! Rijbewijs Nadat de diagnose is gesteld, moet je binnen vier werkdagen je rijbewijs laten aanpassen. Hiervoor heb je een rijgeschiktheidsattest nodig. Vraag je arts om je hierbij te helpen. Seksualiteit Diabetes heeft aanvankelijk weinig gevolgen voor je seksleven. Toch kan je na verloop van tijd problemen ondervinden, of je nu een man bent of een vrouw. Aarzel niet om eventuele problemen bij je arts aan te kaarten. De diabeteszorg is in België sterk uitgebouwd en schakelt verschillende zorgverleners in om samen met jou je ziekte onder controle te krijgen én te houden. Je huisarts is de spil van je diabeteszorg. Hij/zij regelt je behandeling, gesteund door andere hulpverleners. Je huisarts kent je het beste en zoekt naar antwoorden op al je zorgen en vragen. Als dat nodig blijkt, word je doorverwezen naar een diëtist en/of een podoloog. Financiële gevolgen De mutualiteiten betalen een deel van de diabeteszorg terug. Met een diabetespas, aangevraagd door je arts, heb je recht op terugbetaling van raadplegingen bij door het RIZIV erkende diëtisten en podologen. Informeer bij je ziekenfonds naar hun bijdrage in de diabeteszorg. Zonder jouw inbreng staat je arts nergens. De zorg voor je lichaam en je gezondheid rust in grote mate op jouw schouders.

11

12 Ook de Vlaamse Diabetes Vereniging staat voor je klaar! De Vlaamse Diabetes Vereniging is al 70 jaar dé themavereniging die diabetes centraal stelt. Op dit moment telt ze leden. Word lid en ontdek wat de vereniging ook voor jou kan betekenen. Diabetes begrijpen is niet eenvoudig. Daarom is het zo belangrijk dat je genoeg informatie krijgt. En daarvoor kan je op ons rekenen: met het tweemaandelijkse tijdschrift Diabetes Info, onze website, brochures, de Diabetes Infolijn Dankzij onze unieke samenwerking met experts op het terrein is onze informatie steeds up-to-date. We laten jouw stem horen overal waar diabetes ter sprake komt. De vereniging informeert je en verdedigt jouw belangen in moeilijke momenten. Jij bent niet de enige met de aandoening. We bieden een ontmoetingsplek voor mensen met diabetes. Je treft er mensen die al heel wat watertjes doorzwommen hebben of die, net als jij, nog maar net met diabetes geconfronteerd werden en op zoek zijn naar dezelfde informatie. Heb je na het lezen van deze brochure nog vragen rond diabetes, dan kan je elke werkdag tussen 9.00 en uur terecht bij de Diabetes Infolijn op het gratis nummer Ottergemsesteenweg Gent Tel: 09/ Fax: 09/ website: BN13DIC1SBLP02