ZON EN MAAN STAAN STIL ALS GOD HET WIL

Transcriptie

1 Wilt u voorlezing van deze preek in uw gemeente even melden via contact@vanbruggenpreken.nl? ZON EN MAAN STAAN STIL ALS GOD HET WIL [1] Gemeente van onze Here Jezus, broeders en zusters, jongens en meisjes, Morgen is het weer schooltijd. Daar is het nu eenmaal maandag voor. Alle kinderen, alle jongeren, weten hoe laat ze er moeten zijn en je weet hoe laat je weer vrij bent. Daarom kijk je morgenochtend op de klok of op je mobieltje. Moet ik al weg? Of gaat de bel al gauw? En je vindt het heel gewoon dat we morgen allemaal dezelfde tijd hebben. Daardoor komt iedereen op tijd op school en weten ze thuis ook wanneer je weer terugkomt. Daar hebben we klokken en horloges voor. [2,1] Misschien denk je er wel nooit bij na dat die schooltijden alles te maken hebben met de zon en de maan. Heel precies op de verwachte tijd gaat de zon op en onder: dag en nacht zijn samen altijd een etmaal, nooit meer en nooit minder. En de tijden van de wisselende maan staan vast, van dag tot dag. Weerberichten zijn onzeker en veranderend, maar de tijden van zon en maan staan vast voor het hele jaar en de hele eeuw. Er zijn wel weersverwachtingen, maar geen tijdsverwachtingen. Die zijn overbodig. Daarom kunnen we de tijd zo precies aangeven en gaat de schoolbel ook precies op de goede tijd. Onze horloges lopen op de maat van zon en maan.[2.2] Je moet er toch niet aan denken, dat de zon opeens met een schok tot stilstand zou komen en dat ze nog hoog aan de hemel zou staan bij het jeugdjournaal of het achtuurjournaal? Je zou dan niet eens thuis zijn bij dat jeugdjournaal. Je zou nog aldoor maar op school moeten blijven omdat het nooit drie uur werd. Gelukkig gebeurt dit niet. Sterrenkundigen vertellen ons dat dit trouwens ook een grote catastrofe zou zijn. Wanneer de zon zou stilstaan, zou dat de directe ondergang betekenen van ons zonnestelsel. Het zou de hartstilstand van de aarde zijn. Stilstand van zon en maan: je moet er vandaag niet aan denken! Gelukkig blijft dat ons bespaard! We kunnen morgen gewoon op tijd naar school! Nu vertelt het boek Jozua ons dat er toch één keer in de geschiedenis een dag is geweest waarop zon en maan stilstonden en pas na een poos weer verder gingen. Het werd een hele lange dag, maar de aarde verging niet.[2.3] Hoe dat kon? Dat kon alleen maar omdat het God Zelf was die toen zon en maan stilzette. Dit is simpel gezegd, maar daar kwam heel veel voor kijken. De kettingreactie die het gevolg is van zo n stilstand is rampzalig. En wie zou die ooit kunnen keren? Blijkbaar heeft God die alles maakt en dagelijks onderhoudt, dat gekund. Wat onmogelijk is voor te stellen voor een mens, is mogelijk bij 1 of 7

2 God. Het was een uitzondering. Iets van één keer. Nooit eerder of nooit daarna is er zo n verlengde dag geweest. Alleen deze ene keer gebeurde dat wonder. En het gebeurde op het gebed van Jozua. Zo is het ook opgeschreven in de bijbel. Eens en voorgoed kunnen we het nu weten: [3] ZON EN MAAN STAAN STIL ALS GOD HET WIL 1. Een wonder voor Israël 2. Een boodschap voor de mensheid 3. Een teken om te onthouden 1. Een wonder voor Israël [4] Het boek Jozua vertelt over de intocht: na 40 jaar woestijntijd trekt Israël eindelijk de Jordaan over. Abrahams verre nageslacht mag nu het beloofde land als erfenis van God ontvangen.[5.1] Dit wordt een beslissend moment voor de bewoners van Kanaän. Zullen ze nu terugkeren tot de God van Abraham en Melchisedek? Zullen ze zich buigen voor het volk Israël, het volk van de levende God? Dat zou voor hen het beste zijn geweest: dat ze allemaal deden als Rachab. [5.2] Maar die bekering blijft uit en dan zien we hoe de volken in Kanaän zich al gauw aaneen sluiten om zich te verzetten tegen de invasie van Israël. Ze willen hun eigen goddeloze wereld handhaven. Een grote coalitie wordt zelfs gevormd onder leiding van de koning van Jeruzalem. [5.3] In de tijd van Abraham was de koning van Jeruzalem Abraham tegemoet gekomen met brood en wijn en als priester had deze Melchisedek toen Abraham gezegend. Hoe anders is het nu! De latere koning van Jeruzalem trekt nu ten strijde tegen Abrahams volk. Hij verenigt zich met de koningen van Hebron, Jarmut, Lachis en Eglon. Ze beginnen met het heroveren van Gibeon. Ze nemen wraak op de stad die overliep naar Israël en zo gespaard bleef als Israëls bondgenoot. Wanneer Jozua bericht krijgt over deze wraakactie, haast hij zich om die bevriende stad te hulp te schieten. U moet hier niet gering over denken. Niet voor niets zegt de HERE tegen hem:,,je hoeft voor die koningen niet bang te zijn, want Ik lever ze aan je uit (10:8). Eigenlijk zou je van jezelf uit doodsbenauwd zijn om met ongeoefende herders uit de woestijn zo n verenigd leger met ervaring tegemoet te reizen. Maar Jozua had een opdracht en een belofte. Daarom handelt hij met geloof. En geloof geeft ons moed in deze wereld. Want God is met ons. Wanneer je daar zeker van mag zijn, dan durf je wel.[5.4] Jozua trekt s nachts heel snel vanuit het oostelijk gelegen Gilgal in westelijke richting. Hij haast zich naar Gibeon. De boden uit Gibeon kunnen zijn gidsen zijn tijdens deze tocht door de duisternis. In de vroege morgen komt hij er aan en direct overvalt hij de legers van de vijf koningen. Menselijkerwijs had hij dit zeker verloren, maar de HERE hielp hem. Hij zaaide paniek onder de Kanaänieten: paniek is zoiets onberekenbaars en je bent er weerloos voor. Denk maar eens terug aan dat korte moment van paniek op de Dam tijdens de 4 meiviering van Of denk nog eens aan die paniek in de tunnel in Duisburg. Wie veroorzaakte die paniek? Waar kwam het zo opeens 2 of 7

3 vandaan? Bij Gibeon is het God die daarvoor zorgt: Hij zaait paniek en Jozua gaat oogsten.[6] De vijanden slaan op de vlucht voor Israël en ze maken dat ze wegkomen in westelijke richting. Van Gibeon vluchten ze naar de pas van Beth-Choron. Nu zijn bergpassen lastige plaatsen voor vervolgers. Hier kunnen de vluchtende troepen zich hergroeperen en in de smalle pas kunnen ze hun achtervolgers dan opwachten en aanvallen. Het wordt gevaarlijk voor Jozua. De overwinning in de vroege morgen moet nog bekrachtigd worden in de daaropvolgende uren. We moeten niet te gauw denken dat de strijd voorbij is hier op aarde.[7] Opnieuw komt de HERE dan Jozua te hulp. Juist bij het passeren van de pas laat Hij een geweldige hagelbui tot ontlading komen boven de Kanaänieten. Terwijl de kille wolken van deze bui de lucht vullen, barst een hagelbui los met abnormaal grote stenen. De soldaten moeten tijdens hun vlucht dekking zoeken voor deze hagelstenen. Er is geen denken aan dat ze zich zouden kunnen hergroeperen tegenover hun vervolgers. Ze liggen tot Azeka onder hemelvuur. Er sterven meer Kanaänieten door de hagel dan door het zwaard van de Israëlieten. Daarom kan Jozua hen blijven achtervolgen. Uiteindelijk nog verder naar het Zuiden dan Azeka, helemaal tot Makkeda. Er komt die dag geen einde aan de achtervolging. Zelfs de koningen die zich hadden verscholen in een grot bij Makkeda worden opgespoord en berecht. Alleen een paar soldaten wisten op het laatst nog de muren van hun zuidelijke vestingsteden te bereiken.[8] Voor zo n overwinning in één dag moest er wel iets bijzonders gebeuren. De HERE had geholpen met paniek en ook met hagelstenen. Maar de achtervolging van de nu verslagen vijanden vroeg nog veel tijd. Meer tijd dan er in een gewone dag van 12 uur te vinden is. Dat gaf Jozua geloofsmoed om een zeer vermetel gebed te doen. Hij bidt om een langere dag dan anders. Hij had meer tijd nodig om het werk af te maken. Je moet wel een groot geloof hebben om dan te durven vragen dat zon en maan een tijd blijven stilstaan. Toch bad Jozua daarom. In een oud boek (Het Boek van de Oprechte) stond dit al beschreven. Daaruit citeert het boek Jozua een paar regels: Zon, sta stil boven Gibeon, Maan, blijf staan boven de vlakte van Ajjalon. De HERE verhoorde het gebed waar deze regels toe behoorden. De zon bleef een volle dag hoog aan de hemel staan voordat ze onderging. Niet te geloven! Zo n dag was er nooit geweest en is er ook nooit weer geweest, dat de HERE zo iemands gebed verhoorde.[9] Het bijbelboek Jozua beschrijft het heel concreet. Jozua vraagt of de zon blijft stilstaan in Gibeon. Daar was de strijd die morgen begonnen. Inmiddels zijn ze mijlen verder getrokken naar het Westen. Op het moment dat Jozua bidt is de zon blijkbaar nog niet helemaal aangekomen boven Beth- Choron. Dat kun je zien aan de schaduw. Maar de zon is al wel heel dichtbij. Nog vijf of tien minuten en ze is van Gibeon op haar weg naar het Westen recht boven Beth-Choron gekomen. Jozua bidt om vijf voor twaalf. Bijna begint de middag waarin de zon begint aan de afdaling, op weg naar de avond. Daarom smeekt Jozua dat de zon voorlopig mag blijven stilstaan op vijf voor twaalf. En hij bidt ook om stilstand van de maan. Wanneer Jozua daarbij heel concreet het dal van Ajjalon noemt en de maan ook aanspreekt, is het aannemelijk dat hij de maan daar ook werkelijk zag staan. Westerse mensen denken vaak dat de maan overdag nooit zichtbaar is, maar dat is een vergissing. 3 of 7

4 Meestal zien we de maan overdag alleen bij opgaan en ondergaan ter hoogte van de horizon, maar het is ook mogelijk om de maan op bepaalde dagen hoger aan de lucht te zien staan wanneer de weersomstandigheden meewerken. En in dit geval waren er bijzondere omstandigheden. Blijkbaar heeft Jozua op dit moment de maan gezien tegen de donkere westelijke lucht of hij heeft in de ijskoude wolken een kring gezien rond de plek van de maan. Jozua wist dat ook de maan zo midden op de dag aan de hemel stond. Juist dat maakt zijn gebed zo dringend. Want wanneer de maan midden op deze dag nog vrij hoog aan de hemel staat, is dat heel spannend. Het is dan de tijd van de nieuwe maan: s nachts is er dan geen maan te zien aan de hemel. Jozua weet heel goed wat dit betekent: de dag zal straks niet overgaan in een maanverlichte avond waarin je nog wel wat kunt zien. Integendeel: het zal omstreeks zes uur opeens helemaal donker worden. De achtervolging moet dan zonder meer stoppen. De vijanden kennen het terrein: zij vinden in het donker nog wel een veilig heenkomen. Zij kunnen zelfs Jozua s vastgelopen troepen vanuit het duister besluipen. De vreemdeling Jozua is in deze omgeving in het aardedonker helemaal weerloos. Bij helder maanlicht zou je nog veel kunnen doen, maar deze avond zal er geen maanlicht zijn. Jozua weet dat hij nog maar zes uur heeft voor de verdere achtervolging. Dat is niet genoeg voor een volledige overwinning op de coalitie. En een duistere nacht wordt een bedreiging in dit onbekende gebied met veel vijanden. De dag moet langer duren, want de nacht zal te zwart zijn! En Jozua bidt daar dan om. God verhoort dat gebed. En de zon blijft staan in Gibeon. De maan wordt niet weer genoemd: zij is ook niet de hele tijd zichtbaar geweest. Maar tegen het einde van deze lange dag zal blijken dat de maan bij de tijd van de zon is gebleven en dus ook niet verder is gegaan op die dag. Wanneer het eindelijk avond is, wordt het Nieuwe Maan, alsof het een heel gewone dag was geweest. Zo werd deze dag uniek in de wereldgeschiedenis. Ze werd uniek om een dag van gericht en bevrijding te zijn. In één keer is de stootkracht van het Zuiden verdwenen: het land ligt open voor verdere inname door het volk Israël. Daarover lezen we dan ook aan het einde van hoofdstuk 10. Het bijzondere van deze dag was een teken voor Israël, een teken voor Gods volk. Het wonder kan ons als Gods kinderen moed geven! We kunnen er twee dingen uit leren. In de eerste plaats dat we nooit te groot van onze God kunnen denken: zelfs zon en maan staan stil wanneer Hij het wil. Onthoud dat en wees net als Jozua vol vertrouwen in Hem, ook wanneer je een geestelijke strijd moet voeren tegen de verenigde vijanden van de wereld, de satan en je eigen verkeerde natuur. Wees vastberaden en bid krachtig: dat zal je helpen! Durf in je geestelijke strijd te bidden als Jozua: vol moed en vertrouwen! En in de tweede plaats kunnen we hier leren dat we ons niet moeten verkijken op wat onze omgeving gelooft over zon en maan. Vandaag gelooft men dat er niets is boven zon en maan behalve sterren en ruimte. Maar de ene dag van Jozua kan ons leren dat er een Almachtige God is die alles bestuurt. Hoger dan zon en maan en verder dan de astronomie kan kijken zetelt Hij in de hemel. En Hij draagt dit alles door zijn kracht. Het wonder leert Israël en ons vertrouwen en overgave. Wie is er groter dan Hij, onze hemelse Vader! Hij is immers van dit alles de eeuwige Schepper en Maker! Leer van Jozua en laat je niet bang maken! 2. Een boodschap voor de mensheid [10] Dit wonder voor Israël is meteen ook een boodschap voor de mensheid. Allereerst voor de heidense volken in die tijd. [11.1] 4 of 7

5 Zij kregen hier een teken. Zon en maan waren voor hen goden: Baäl vereerden ze en Astarte. Wie is er machtiger dan de zon die je ziet en de maan die je vreest? Als heidenen brachten ze offers aan zon en maan. Maar dan komt een volk zonder beelden het land binnen, in de naam van de HERE, de Schepper, de God van Abraham en Melchisedek. En plotseling blijkt dat zon en maan naar Hem luisteren. Het is voorbij met de angst inboezemende macht van zon en maan: de HERE regeert![11.2] Nooit is er weer zo n dag geweest waarin zon en maan stilstonden. Klokken zijn na die dag altijd betrouwbaar. We kunnen rekenen op de vaste tijden van zonsopgang en zonsondergang. Dat geeft een veilig gevoel. Veel is onzeker. Wat zal er deze dag gebeuren? Welke ramp kan ons treffen, hier of onderweg? We weten zo weinig, maar één ding weten we: zon en maan zijn vaste gegevens. Die staan niet stil. Over het weer kun je in Nederland eindeloos praten, want het is onberekenbaar. Maar over de tijd praat niemand. Daar rekenen we gewoon op. Maar we doen dat wel ná het teken van Jozua. Dit betekent dat wij mensen dit niet zo vanzelfsprekend zouden moeten vinden. Wanneer God het wil, staan zon en maan stil. Dat dit niet weer is gebeurd, is een even groot wonder als dat het eens wél gebeurde. Mensen zijn gauw geneigd om het uitzonderlijke van Jozua 10 vreemd te vinden en het alledaagse gewoon. Maar het uitzonderlijke van Jozua 10 laat ons opeens merken hoe uitzonderlijk elke dag van 24 uur is en elke maanmaand van omstreeks dagen. God heeft daar de hand in. Hij laat dit uurwerk doorgaan. Hij windt het op tijd op. Daarom staat het nooit stil. Wat een wonder. En dan zonder gebed, zonder dat mensen er om vragen.[11.3] Dat is nu het heden van genade. Bij Jozua werd de dag verlengd om de straf van de HERE uit te voeren. Nu blijven de dagen allemaal even lang en even kort. Dat is Gods geduld. Daarvan zegt de Here Jezus: God, uw Vader, doet zijn zon opgaan over bozen en goeden. Ook over de bozen, de moderne Kanaänieten en Amorieten, al heten ze anders. De minachting voor Abrahams God is niet geringer dan in Jozua s tijd. En toch geeft God nog steeds geen lange dag van straf en wraak. Zijn zon en maan blijven nog met vaste regelmaat schijnen over bozen en goeden, al sinds de dag van Jozua.[11.4] Mensen moeten zich dit bewust worden. Paulus zei het eens zo tegen de heidenen in Lystra: God heeft in het verleden alle volken hun eigen weg laten gaan, maar heeft toch blijk gegeven van zijn goedheid: vanuit de hemel heeft hij u regen geschonken en vruchtbare seizoenen, Hij heeft u overvloedig te eten gegeven en u zodoende vreugde gebracht. (Handelingen 14:16-17) Mensen mogen eraan herinnerd worden dat het God de HERE is die zon en maan, regen en droogte met regelmaat liet komen. Het werd geen uitgerekte tijd om een gericht te voltrekken. Het werd een voortgaande tijd voor geduld en vreugde. De HERE God wil dat we van deze regelmaat en trouw nu ook een goed gebruik maken. De Kanaänieten kregen na Abraham nog vierhonderd jaar de tijd om zich te bekeren. De mensheid heeft na Jozua al vele eeuwen meer gekregen. Meer tijd dan wij elkaar als mensen en als volken vandaag ooit zouden gunnen. Het werden eeuwen waarin zon en maan nooit stilstonden. Dit kan niet betekenen dat God het onrecht van de mensen niet eens zal straffen. Ooit kwam in Kanaän een eind aan Gods geduld. Ons is voorzegd dat er ook over de wereld als geheel eens een 5 of 7

6 tijd van afrekening komt. Jozua was een type van de Messias. Wat hij op beperkte schaal deed (het gericht van God voltrekken), zal Jezus Christus doen over de hele wereld wanneer Gods geduld ten einde is.[11.5] Dan is het afgelopen met het tikkende uurwerk van zon en maan. Onze Heiland heeft er dit van gezegd om ons op tijd te waarschuwen: Meteen na de verschrikkingen van die dagen zal de zon verduisterd worden en de maan geen licht meer geven, de sterren zullen uit de hemel vallen en de hemelse machten zullen wankelen. Dan zal aan de hemel het teken zichtbaar worden dat de komst van de Mensenzoon aankondigt, en alle stammen op aarde zullen zich van ontzetting op de borst slaan als ze de Mensenzoon zien komen op de wolken van de hemel, bekleed met macht en grote luister. (Matteüs 24:29-30) De lange dag van Jozua is een boodschap voor vandaag: eens komt er een dag dat zon en maan stilstaan om nooit weer verder te gaan. Dat is een waarschuwing. Wij schrikken in deze tijd van verschrikkelijke overstromingen in Pakistan, van geweldige branden in Rusland, van water en vuur in Europa en van vervuiling van de zeeën. Dat zijn ook verschrikkelijke tekenen op de aarde. Mensen verzetten zich ertegen dat dit gebeurt. Ze hopen het klimaat te kunnen gaan beheersen. Maar de rampen die ons treffen, zijn herinneringen aan God. Herinneringen daaraan dat de tijd alleen maar doorgaat dankzij Hem. En dat de mensen nog altijd vergeten om God daarvoor te eren als de hemelse Schepper. Eens gebeurt er iets veel ingrijpenders dan branden hier en overstromingen daar. Dan schakelt God de HERE zon en maan uit. Dan valt duisternis over wie van God niet willen weten. Die dag van gericht wordt voor de gelovigen een binnengang in de eeuwige dag. De dag van het hemelse Jeruzalem. Jozua kon niet zonder verlengd zonlicht. Maar dan zullen we als gelovigen het licht van de zon niet meer nodig hebben. In Openbaring 21:23 lezen we over dat nieuw Jeruzalem: De stad heeft het licht van de zon en de maan niet nodig; over haar schijnt Gods luister, en het lam is haar licht. Zo is het teken van Jozua een teken voor de mensheid vandaag. Een teken om vooruit te kijken. We krijgen nog de tijd om ons voor te bereiden! Straks zet God die tijd stil op het moment dat Hij het wil. Valt dan over ons de eeuwige duisternis? Of gaan we binnen in het licht van het Lam in het nieuw Jeruzalem? Wees op tijd waakzaam: laat die dag ons niet overvallen! 3. Een teken om te onthouden [12] Groot was zo het wonder voor Israël. Een veelzeggende boodschap voor de hele mensheid. En wat gebeurt daar nu mee? Dat is de vraag die overblijft aan het slot van de preek: Wat doen mensen nu met deze boodschap. Het antwoord op die vraag is kort en goed: die boodschap wordt gewoon niet onthouden. Kijkt u maar naar Israël: het volk is dit wonder al gauw weer gaan vergeten. En ze zijn toch weer gaan knielen voor wat ze zagen: dieren en sterren en zon en maan. Hadden ze maar wat vaker teruggedacht aan dit teken uit Jozua s dagen. Een startteken bij de intocht om nooit te vergeten![13.1] 6 of 7

7 En dit geldt ook voor de mensheid. Ook al staat het in het oude Boek van de Oprechte, en ook al staat het al duizenden jaren in de bijbel, wie denkt er aan? Wie denkt er aan dat zon en maan stilstaan wanneer God dit wil? Hoe komt het dat deze boodschap niet wordt onthouden? Komt dit omdat het wonder nooit herhaald is? Maar wat zou er (denkt u) gebeurd zijn wanneer God dit wonder zo nu en dan wel had herhaald? Dat is gemakkelijk te voorspellen. Men zou het als nog niet verklaard natuurverschijnsel hebben bijgeschreven in de tabellen voor zon- en maanstanden. Want mensen willen liever een beetje onwetend zijn dan dat zij zouden erkennen wat duidelijk te zien is: de majesteit van God. En daarom zal het ook ons als christenen gemakkelijk kunnen gebeuren dat we dit wonder niet onthouden en er weinig mee doen. Hoe voorkom je dit? Wilt u dit echt voorkomen? Wilt u het wonder van Jozua onthouden voor uw hele leven? Dan geeft Psalm 103 u een goed advies over wat u zou moeten doen. Psalm 103:2 zegt:,,prijs de HERE, mijn ziel, vergeet niet één van zijn weldaden. [13.2] Onthoud niet alleen sommige van Gods grote daden, maar onthoud ze allemaal. Ook deze ene weldaad: zon en maan stonden stil volgens Gods wil! En om Gods grote daden niet te vergeten, is er maar één middel dat werkt. En dat is dat je God daarom prijst. Lofzegging en dankzegging zijn de beste medicijnen tegen vergeetachtigheid. Prijs de HERE, mijn ziel en vergeet niet één van zijn weldaden! De zwarte slaven op de plantages, werkend in de brandende zon, vergaten het niet. Zij prezen de Heer: Halleluja! Ze zongen tijdens hun slavenwerk over al Gods grote daden. Ze vergaten er niet één. Daarom zongen ze ook over het wonder van Jozua. Eén van hun negro-spirituals luidt alsvolgt:[14],,zie je de zon langs de hemel gaan? Laat ze zien dat je werk op tijd is gedaan! Jozua bad dat de zon zou stilstaan, stilstaan: voor het eind van de strijd is ze geen stap meer verder gegaan! Dat is de manier om het teken te onthouden: elke werkdag en elke schooldag onder de zon stilstaan bij je God. Daarvan zingen. Vergeet niet één van zijn weldaden! Zon en maan zullen je eraan herinneren, vandaag en morgen en elke dag van dit heden der genade! Kijk dus omhoog, kijk naar de zon en kijk naar de maan en onthoud voorgoed het teken van Jozua![15] AMEN. 7 of 7