renée van riessen Van zichzelf bevrijd Levinas over transcendentie & nabijheid

Transcriptie

1 renée van riessen Van zichzelf bevrijd Levinas over transcendentie & nabijheid sjibbolet filosofie sjibbolet 2016 najaar

2 Renée van Riessen Van zichzelf bevrijd Levinas over transcendentie & nabijheid Menselijk leven is leven in relaties, die op basis van uiteenlopende verwachtingen tot stand komen of weer worden afgebroken. Dikwijls meten we die verwachtingen af aan wat een zinvol en vervuld leven is. De verhouding met anderen moet dan passen in het kunstwerk dat we, volgens de hedendaagse ideeën over goed leven, van ons eigen leven dienen te maken. De Frans-joodse filosoof Emmanuel Levinas richtte zich vooral op de bevrijdende kracht van relaties, en ontdekte dat ze behulpzaam kunnen zijn om onszelf los te laten, en compassie te oefenen. Renée van Riessen onderzoekt Levinas denken over nabijheid en naastenliefde. Ze brengt het in discussie met hedendaagse denkers (Heidegger, Ricoeur, Derrida) en legt verbanden met het werk van schrijvers en beeldend kunstenaars als Natalia Ginzburg, J.M. Coetzee en Barnett Newman. Met haar Levinas-interpretaties beweegt Van Riessen zich op het grensvlak van ethiek, mystiek en religie. Ze vraagt zich af waar de bevrijding van zichzelf in vervreemding omslaat. Is nabijheid een ander woord voor naastenliefde? Hoe authentiek kan die vorm van liefde zijn? Hoe kan nabijheid zich wapenen tegen kwaad en vijandschap? Is het raadsel van nabijheid een spoor van God? Renée van Riessen is filosoof en dichter. Zij doceert godsdienstfilosofie aan de PThU Groningen en is bijzonder hoogleraar christelijke filosofie aan de Universiteit Leiden. Eerder publiceerde zij o.a. het succesvolle Oratio-essay De ziel opnieuw (4de druk). Reeks Sjibbolet Filosofie Paperback met flappen, 12,5 20,5 cm 204 pagina s, 19,50 isbn , nur 700, 730 Verschijnt in januari Elsbeth Greven Uitgever Stadionweg 132-1, 1077 sw Amsterdam Telefoon: uitgeverijsjibbolet.nl Vertegenwoordiging Jako van Gorsel boekencentrum.nl René Slotboom boekencentrum.nl Matthea Benders boekencentrum.nl Verkoop & distributie in Nederland Boekencentrum Uitgevers Postbus 29, 2700 aa Zoetermeer Goudstraat 50, 2718 rc Zoetermeer Telefoon: boekencentrum.nl Verkoop & distributie in België Zwaan bvba Geerdegemvaart 48, 2800 Mechelen Telefoon: zwaan.be

3 Ben Schomakers Het erts van de melancholie Over verdriet, verlangen & werkelijkheid ben schomakers Het erts van de melancholie Over verdriet, verlangen & werkelijkheid de objecten van onze liefde aan bod. Er groeit een legitimerende sympathie voor de melancholie als een kostbaar, koesterbaar levend restant van verdriet. Het essay mondt vandaar uit in een meditatie over het zelf en het menselijk verlangen dat zich richt op een vruchtbare uitwisseling met de werkelijkheid. Honderd jaar geleden schreef Freud zijn scherpe en nog altijd uitdagende opstel Verdriet en melancholie. Verdriet is de gezonde pijn om het verlies van een object, dat moet worden ingeruild voor een ander object. Maar klopt deze aanbeveling om het ene object door het andere te vervangen wel, en is melancholie inderdaad een ziekte die ontstaat als we hierin falen? In dit essay wordt nog eens naar de psychische structuur van verdriet gekeken, onder andere vanuit filosofisch, metafysisch, (neuro)psychologisch en sociologisch perspectief. Daarbij komen onder andere gedachten over hechting en verlies, de taal waarin we onszelf met anderen verbinden en onszelf definiëren, de tomeloze creativiteit van verdriet, de ziel en de niet-uitwisselbaarheid van Ben Schomakers is filosoof en classicus en vertaalt teksten uit de Griekse Oudheid, waaronder Aristoteles Over de ziel en Sophocles Oedipus heerst. Hij bereidt een vertaling voor van de volledige Metafysica van Aristoteles. In 2015 verscheen bij Sjibbolet onder zijn redactie (met Marc De Kesel) de bundel De schoonheid van het nee Essays over Antigone. Over dit laatste boek schreef ifilosofie : «Een breed scala aan essays over Antigone [ ] die even erudiet als uiteenlopend zijn.» Reeks Oratio Paperback met flappen, 14,5 23,5 cm 96 pagina s, 15,95 isbn , nur 730, 770 W-titel, verschijnt in november 2016

4 Ben Schomakers Redactie Spreken over de grens Essays over Dionysius & de onkenbare God Dionysius de Areopagiet is een van de meest fascinerende, maar ook meest raadselachtige denkers uit de geschiedenis. Hij opereerde op de grensvlakken van theologie en filosofie, van christendom en platonisme, van literatuur en betoog, en koos daarbij aan het eind van de 5de eeuw na Christus het perspectief van Dionysius, die zich in Handelingen door Paulus op het spoor van de onkenbare God had laten zetten. Dionysius onderzoekt de ondoordringbaarheid van de grens tussen woord en God, tussen mens en God, waarbij hij uitgaat van een waaier van benaderingen, openbaring, theologie (of filosofie), spiritualiteit en mystieke ervaring. Zoals hij zijn identiteit niet prijsgeeft, onthoudt hij ons een ondubbelzinnig antwoord over de vraag naar de grens. De beweging naar de onkenbare God is het thema van negen essays, die de mogelijkheden in kaart brengen om op een passende manier over de andere zijde van de grens te spreken. Of juist te zwijgen. Met bijdragen van Inigo Bocken, Désanne van Brederode, Marc De Kesel, Michiel ter Horst, Andrew Louth, Rico Sneller, Ben Schomakers, Carlos Steel & Rudi te Velde. ben schomakers [redactie] Spreken over de grens Essays over Dionysius en de onkenbare God sjibbolet filosofie Reeks Sjibbolet Filosofie Paperback, 12,5 20,5 cm 224 pagina s, 22,50 isbn , nur 730, 700 Verschijnt in januari 2017 Onlangs verschenen & binnenkort verwacht Giorgio agamben Avontuur rinse reeling brouwer Eeuwig leven Agamben & de theologie Sjibbolet Filosofie 64 pagina s 12,95 Verschijnt oktober pagina s 15,50 Giorgio Agamben Avontuur We moeten het avontuur als de indrukwekkendste ervaring in ons menselijk bestaan beschouwen. «Een avontuur met Giorgio Agamben als gids» trouw Rinse Reeling Brouwer Eeuwig leven Agamben & de theologie Dit essay richt zich op Agambens stelling dat huidige soevereine staten levens van mensen inschakelen en het naakte leven uitschakelen. Het zoeken is daarom naar een levensvorm die de schakelknop zelf uitzet en die in de taal van theologie en geloof heet: eeuwig leven.

5 Laurens ten Kate De vreemde vrijheid Nieuwe betekenissen van vrijzinnigheid & humanisme in de 21ste eeuw Vrijheid leidt niet tot rendement, ze is geen zelfverwerkelijking en heeft weinig te maken met autonomie. Wie vrij is, schept een wereld maar wordt tegelijkertijd door die wereld geschapen. Zo is vrijheid een confrontatie met het vreemde, in de wereld, in de mens, in onszelf. In dialoog met denkers als Nietzsche, Bataille, Arendt, Nancy, Sloterdijk en Taylor laat Laurens ten Kate zien hoe die confrontatie ons zicht geeft op nieuwe betekenissen van aloude woorden: schepping en verbeelding, transcendentie en secularisering, zingeving en spel, vrijzinnigheid en humanisme. Laurens ten Kate is filosoof en theoloog. Hij is verbonden aan de Universiteit voor Humanistiek als hoofddocent filosofie en religiestudies en als bijzonder hoogleraar Vrijzinnige religiositeit en humanisme. laurens ten kate De vreemde vrijheid Sjibbolet Filosofie Verschenen, tweede druk Reeks Sjibbolet Filosofie Paperback, 11,5 18,5 cm 72 pagina s, 11,50 isbn , nur 730, 700 Antoine Mooij 204 pagina s 21,95 IN DE GREEP VAN DE TAAL Sjibbolet Filosofie 392 pagina s 29,95 Solange Leibovici Kijken naar een droomscherm Een boek geïnspireerd door de postlacaniaanse filmtheorie en het werk van Žižek over de interactie tussen film en toeschouwer, die via de gaze in aanraking komt met eigen fascinaties en fantasieën. «Dit boek is een en al dynamiek» de psycholoog Antoine Mooij In de greep van de taal «één groot pleidooi om niet te vervallen in eenkennigheid en om de meervoudigheid en meerduidigheid van het leven open te houden [ ] mag gerust een meesterwerk genoemd worden» wouter kusters in filosofie magazine

6 Jan Renkema & Leonie van Straaten Redactie Kerk van de toekomst Heeft de kerk toekomst? In antwoorden op deze vraag gaat het vaak over dalingen in het aantal gelovigen en over misstanden in kerken. Toch zijn er door alle eeuwen heen nieuwe initiatieven ontstaan uit de rijke humuslaag van oude structuren. De kerk laat iets zien: eenheid met God en alle mensen. Een twaalftal toonaangevende kerkelijke leiders, theologen en opiniemakers vertellen over hun inspiratie en hun visie. Samen vormen zij het kleurenspectrum van het gelovig leven in de Lage Landen: rkk, pkn, okk, Joods, basisgemeenschappen en vrije theologen. Met bijdragen van Tamarah Benima, Erik Borgman, Ine van den Eynde, Martin Hoondert, Rosaliene Israëls, Manuela Kalsky, Klaas van der Kamp, Leo Koffeman, Gerard Matthijssen, Arjan Plaisier, Paul de Roy, Joris Vercammen & Henk Witte. Jan Renkema is emeritus hoogleraar tekstkwaliteit, en publiceerde ook over Bijbeluitleg. Leonie van Straaten is theoloog met specialisatie dans. Beiden zijn lid van de oecumenische gemeenschap De Hooge Berkt in Bergeijk. JAN RENKEMA & LEONIE VAN STRAATEN [REDACTIE] KERK VAN DE TOEKOMST SJIBBOLET Paperback, 12,5 20, 5 cm 144 pagina s, 16,50 isbn , nur 700 Verschijnt in november 2016 vormgeving rené van der vooren prijzen onder voorbehoud Tweede druk 96 pagina s 15, pagina s 22,50 Gerard Visser Oorsprong & vrijheid «Visser volbrengt een grootse filosofische onderneming in slechts 89 bladzijden [ ] Iedereen die echt geïnteresseerd is in het debat over de vrije wil en misschien überhaupt in de diepste filosofische vragen zou voor dit boek op een holletje naar de winkel moeten» trouw Antonie Ladan Het verlangen naar oorlog & andere zaken Kennis van onze innerlijke houding ten opzichte van oorlog is in deze tijd meer dan ooit van belang. «Hoge actualiteitswaarde [ ] een schitterend boek» tijdschrift voor psychiatrie