Die opdracht maakte veel los. Regelmatig hoorde ik het afgelopen weken terug: welk woord heb jij gekozen?

Transcriptie

1 Opstandingskerk, 6 januari 2019, Epifanie Ds. Martin Snaterse Lezing uit het Eerste Testament: Jesaja 60, 1-6 Het Woord van God horen, vraagt om een houding van benieuwdheid, van je toewenden naar dat licht, naar het Woord dat midden onder ons klinkt, midden in ons leven: we brengen het Woord van God midden in onze kring, en gaan staan en draaien ons naar dat midden. Lezing uit het Evangelie: Johannes 1, 1-18 Preek Ds. Rebecca daagde ons op oudejaarsavond op de drempel van een nieuw jaar uit één woord te kiezen waarmee je het nieuwe jaar in te gaan. Het ging niet om een lijstje goede voornemens, niet om doelen die je zou willen bereiken - maar om één woord voor hoe je gaat. Een houding, een gerichtheid. Die opdracht maakte veel los. Regelmatig hoorde ik het afgelopen weken terug: welk woord heb jij gekozen? Zo hadden we afgelopen vrijdag een etentje met ons pastores team. Ik kan het je aanraden: de vraag met welk woord ga jij het nieuwe jaar in? levert mooie gesprekken op: Balans, vertrouwen, kwetsbaarheid, ruimte, creativiteit, uitdaging, vertrouwen. Nu bent u natuurlijk nieuwsgierig naar mijn woord voor 2019? 1

2 Nieuwsgierigheid is mijn woord. Naar een citaat van de vlak voor de jaarwisseling overleden Israëlische schrijver Amos Oz 1 : Verbeeld je echt eens hoe de ander liefheeft, doodsangsten uitstaat, boos is of gepassioneerd. Er is te veel vijandschap tussen ons, te weinig nieuwsgierigheid. Een woord dat ons opent voor een nieuw jaar. Nieuwsgierig naar wat er aan het licht kan komen. In het kerkelijk jaar heet deze tijd: Epifanie; de aan-het-licht-komen-tijd. Epifanie: de heerlijkheid van God verschijnt in de mens Jezus. Epifanie: er gaat ons een licht op. Je mag aan het licht komen, zegt Jesaja. Open je ogen, kijk om je heen Je zult stralen van vreugde! Aan het licht komen betekent: worden wie God in gedachten had toen Hij je schiep: een mens naar zijn beeld en gelijkenis. Je komt aan het licht omdat er een stem klinkt, omdat God een woord gesproken heeft dat gáát. Dat woord was er sinds het begin. Het is het begin van alles wat is. Een Woord dat er eerder was dan alle andere woorden, omdat het staat geschreven aan de binnenkant van al wat is. Dit Woord luidt: Kom tot leven! Kom aan het licht! Besta! Dit Woord maakt dat alles wat er is, geboren kon worden. Je hoort dat amper, zoals je het leven niet hoort dat stil in ons beweegt. Het is oneindig stil aanwezig. Zoals je het licht niet ziet dat alles aan het licht brengt. Kom tot leven! zegt, roept dat woord, Kom aan het licht! Besta! God roept ons tot bestaan. En wij mogen met ons hele leven zeggen: hier ben ik, een mens door God aan het licht gebracht. 1 Volkskrant, 3 november

3 Dat is de vervoeging van de naam van God zelf: Ik ben er. We zijn geroepen om ook hier ben ik te zeggen. Me niet te verschuilen in het donker, niet gehoor te geven aan de duistere kanten die mijn hart ook kent. Nee: hier ben ik, een mens door God aan het licht gebracht. Niet af, niet compleet nee juist dat God er is, maakt dat ik er mag zijn. God kiest ervoor om niet op zichzelf te zijn. Waarom ik dan wel? Nou, soms omdat dat licht ook wel scherp is. Stel je een winterse dag voor en het zonlicht valt door de ramen: opeens zie je de vegen op het raam; het stof dat in de kamer hangt. In de spiegel van die pure liefde zie je ook je tekort Of zoals gisteren iemand zei: ik kan me niet voorstellen dat ik met mezelf getrouwd zou zijn (Aardige vent, hoor!) Dat herken je vast: iemand die jou graag mag, als partner, als vriend en je laat dat toe en denkt: als die ander me echt zou kennen, dan zou die me afwijzen. Onvoorstelbaar dat God in mijn rommelige, onaffe, te kort schietende leven komt buurten. Dat hij thuis wil zijn in onze wereld, in mijn leven. In mijn buurt wil zijn. Het Woord is mens geworden, vlees en bloed, huid en haar: Hier ben ik, zegt het. lk heb jullie op het oog, geen moment vergeet ik je, geen ogenblik. Hier ben ik: de mildheid en de trouw van onze God. Hier ben ik: water en brood, licht en leven - Jezus van Nazareth. Niemand bracht ons zo dicht bij de Bron, niemand sprak Gods Woord zo lijfelijk, zo breekbaar, zo aanrakend, niemand werd zo argeloos uit God geboren, niemand bracht de schepping zo opnieuw aan het licht, als Hij. God neemt één woord in gedachten; zijn liefste woord. Eén naam en laat zijn zoon geboren worden midden onder ons. 3

4 Het was zijn liefste woord, zijn liefste kind. Hij is puur, zuivere blik. Gunnende liefde, eeuwige omarming. Zonder aarzeling schijnt het in deze wereld. Tot in de diepste duisternis. Zonder terughoudendheid. Zo heeft Hij ons bestaan helemaal geleefd en doorleefd: kwetsbaar, sterfelijk, vergankelijk. Liefde die niet bang is voor het donker van mijn afwijzing, van mijn tekort, mijn schaamte, mijn Het vraagt vasthoudende mildheid om dat Woord te herkennen in de wisselingen van het lot, in de kronkelingen van mijn karakter, in de ups en downs van mijn. Dat vraagt geduld. En een liefdevolle blik. Dat Woord horen, is hetzelfde als tot leven komen. Echt leven, vrij van de mening van anderen, juist om meer van betekenis te kunnen zijn voor diezelfde anderen. Minder in de ban van mijn eigen angsten, of die van een ander. Iets horen dat niet kán, en dat toch waar is. Geen kopie zijn van je ouders of je omgeving of je cultuur. Meer en meer in staat zijn om lief te hebben - en niet langer de ander voor jezelf te gebruiken om je beter te voelen. God die spreekt in en door je eigen leven heen. Bij de evangelielezing gaan staan omdat ik echt wil verwachten dat Christus aanwezig is als die woorden klinken. Een gebed als een innerlijke ruimte om alles te laten zijn zoals het is. Een lied dat moed en troost geeft. Aandacht voor een ander die me vrijer maakt van mijzelf. 4

5 Een vogel laat me zien dat ik mag zijn wie ik ben. Kun je je voorstellen dat een merel jaloers is op de kleuren van de gekraagde roodstaart? Of dat een roodborst denkt: kon ik maar zingen als de zwartkop. Nee toch? God spreekt hier en nu. Daarom lees ik een goed boek of kijk naar een film. Daarom hoop ik op een goed gesprek met een goede vriend die me een spiegel voorhoudt; of praat ik soms met een hulpverlener omdat ik een ander niet op wil zadelen met mijn schaduwkanten of mijn angst. Daarom wil ik nieuwe mensen ontmoeten die niet zoals ik zijn, en die anders geloven en het leven anders beluisteren. Niet omdat het moet. Maar wel omdat God in ons leven telkens nieuwe taal vindt. Jezus, als de zoon van God, is de verborgen zielsvriend van ieder mens. In vriendschap met hem ontvangen we de tederheid, de schoonheid en de genegenheid God. God werd in Jezus wat hij liefhad: alles wat menselijk was. En kijk eens hoe dat ene Woord uitwerkt in zoveel levens van mensen. Alles wat ik God terug kan geven is: dit ogenblik van incarnatie, mijn kleine ik ben. Als antwoord op zijn Woord: Ik Ben. Daarom is dat ene woord zo belangrijk. Niet omdat het de zoveelste tip uit een zelfhulpboek is. Maar omdat dat het woord kan zijn dat ván God voor jou is. Opdat dat Woord in jou opstaat. In elk woord zit een vogel met opgevouwen vleugels die wacht op de adem van de lezer.' Als je een druppel in de zee laat vallen, zou de druppel veranderen in de zee en niet de zee in de druppel. Zo vergaat het ook de ziel: als zij God binnenhaalt, wordt zij in God veranderd. (Eckhart) En zo worden wij Gods woord: belichaming van Jezus in deze tijd en deze plaats. Word wat je ontvangt: woord van God. 5