Zakboekenpolitie.com

Transcriptie

1 Zakboekenpolitie.com De verdachte Gebaseerd op hoofdstuk 2 van de zakboeken Strafvordering voor de Hulpofficier van justitie en Strafvordering voor de Opsporingsambtenaar Kluwer

2 Inhoud presentatie Definitie verdachte Anonieme info / jurisprudentie verdachte Collectieve verdenking Wetboek van strafrecht Bijstand raadsman Recht op vrij verkeer Processtukken Verhoor Cautie Minderjarige verdachte Halt/stop Plichten verdachte Medische verzorging Verhoor verdachte als getuige

3 Definitie verdachte (art. 27 lid 1) Als verdachte wordt aangemerkt voordat de vervolging is aangevangen degene te wiens aanzien uit feiten of omstandigheden een redelijk vermoeden van schuld aan een strafbaar feit voortvloeit

4 Definitie verdachte (art. 27 lid 2) Daarna wordt als verdachte aangemerkt degene tegen wie de vervolging is gericht

5 Definitie verdachte (art. 27 lid 3) De aan de verdachte toekomende rechten (MH: bijv. de cautie) komen tevens toe aan: de veroordeelde tegen wie een sfo is ingesteld of te wiens aanzien op een vordering van het OM als bedoeld in artikel 36e Sr (ontneming) niet onherroepelijk is beslist

6 Definitie verdachte (art. 27 lid 4) De verdachte die de Nederlandse taal niet of onvoldoende beheerst, is bevoegd zich te laten bijstaan door een tolk

7 Definitie verdachte (art. 27) Een strafbaar feit: vereist niet dat het vermoedelijk strafbare feit exact kan worden aangegeven

8 Stelling Een redelijk vermoeden mag op één feit of omstandigheid berusten

9 Redelijk vermoeden Moet uit feiten of omstandigheden voortvloeien Bijv. een aangifte, een verklaring van een getuige, eigen waarneming van een opsp. ambt., CI-info, bij politie binnengekomen anonieme info, enz. Redelijk vermoeden mag op één feit of omstandigheid berusten mits van voldoende kracht/gewicht

10 Redelijk vermoeden Verdachte: uit het pv moet blijken door weergave van één of meer feiten of omstandigheden dat er sprake is van een redelijk vermoeden van schuld Alleen de zin `vervolgens werd de verdachte aangehouden` volstaat niet

11 Onschuldbeginsel Een ieder tegen wie een vervolging is ingesteld wordt voor onschuldig gehouden totdat zijn schuld in rechte is komen vast te staan Zo mag een vertegenwoordiger van de Staat (politie, justitie, enz.) zich niet uitlaten over de schuld van een persoon (bijv. tegenover een journalist) ten aanzien van een strafbaar feit voordat zijn schuld door een gerecht is vastgesteld Uiteraard belet dat niet om te spreken over verdenking (bijv. aanhouding van een verdachte) in plaats van over het begaan hebben (bijv. aanhouding van de dader)

13 Stelling Een anonieme tip kan een redelijk vermoeden van schuld opleveren

14 Stelling Dwangmiddelen mogen niet op basis van uitsluitend een MMA-melding worden toegepast

15 Anonieme info en redelijk vermoeden (1/6) De HR stelt voorop dat de politie anonieme informatie mag gebruiken als startinformatie voor een opsporingsonderzoek Bij dwangmiddelentoepassing laat de HR het aan het oordeel van de lagere rechter over of anonieme info in het betreffende geval voldoende was voor het toegepaste dwangmiddel E.e.a. is volgens de HR in belangrijke mate afhankelijk van de weging en waardering van de omstandigheden van het geval

16 Anonieme info en dwangmiddelentoepassing (2/6) Actuele lagere jurisprudentie samengevat 1. Géén dwangmiddelentoepassing op basis van uitsluitend anonieme info 2. Altijd onderzoek doen naar een plusje en pas dwangmiddelen toepassen bij extra info 3. Dat kan pas anders zijn bij verdenking van een zeer ernstig misdrijf waarbij (verder) nader onderzoek en/of verificatie onmogelijk is en politieoptreden in redelijkheid geen enkel uitstel meer kan dulden 4. Als er géén plusje te vinden is (wat ontlastend kan werken) en er tóch een dwangmiddel toegepast zou moeten worden: éérst overleggen met de OvJ en ook hier pas dwangmiddelen toepassen als (verder) nader onderzoek en/of verificatie onmogelijk is en politieoptreden in redelijkheid geen enkel uitstel meer kan dulden

17 Anonieme info en dwangmiddelentoepassing (3/6) 'Plusje': Extra informatie over de verdachte en/of het vermoedelijk gepleegde strafbare feit wat de verdenking verder kan onderbouwen Bijv. een strafblad met soortgelijke feiten, info uit het bedrijfsprocessensysteem van de politie, extra waarnemingen door de politie zelf of door derden, info van de wijkagent, info uit een ander onderzoek (zie daarover ook 9.23), enz. Alleen een check bij de basisregistratie personen is onvoldoende en dit geldt ook voor uitsluitend een plusje bestaande uit nog een MMA-melding

18 Anonieme info en dwangmiddelentoepassing (4/6) CI-info Betrouwbaar geachte CI-info kan onder omstandigheden wél de basis vormen voor toepassing van dwangmiddelen (zie verder het zakboek en de volgende dia) Dwangmiddelen kunnen volgens de HR ook worden gebaseerd op CIE-info waarvan over de betrouwbaarheid geen oordeel kan worden gegeven, mits de betreffende info maar voldoende concreet en specifiek is HR , LJN BZ2191 MH: desalniettemin toch zoveel mogelijk zoeken naar een 'plusje', zie daarover het zakboek

19 Anonieme info en dwangmiddelentoepassing (5/6) Van belang voor de afweging wel/niet strafvorderlijk optreden bij CIE-info zijn: 1. de inhoud van de anonieme CIE-melding 2. een zelfstandige beoordeling van die inhoud door politie en/of justitie 3. de concrete mogelijkheden (mede gelet op de noodzakelijke spoed van strafvorderlijk optreden) tot verificatie van de informatie 4. de aard van de toegepaste bevoegdheid 5. de mogelijkheid van de voorafgaande inzet van minder verstrekkende bevoegdheden, alsmede 6. de eventuele alternatieven voor strafvorderlijk optreden. Daarbij is van belang dat politie en justitie niet blind afgaan op anoniem verstrekte informatie, maar dat de bruikbaarheid en aannemelijkheid van die informatie daadwerkelijk worden beoordeeld door politie en/of justitie Hof Amsterdam , NS 2010, 20 (onder verwijzing naar hof s-hertogenbosch , LJN BC9483) 19

20 Anonieme info en dwangmiddelentoepassing (6/6) Tot slot 1. Zie voor de opsporing van terroristische misdrijven 9.20: voor 'bob-bevoegdheden': slechts aanwijzingen van een terroristisch misdrijf vereist 2. WWM kent het criterium 'redelijkerwijs aanleiding (zie art. 51 en 52: onderzoek vervoermiddel en kledingonderzoek) In de praktijk kan dit bijv. betekenen 'dat, wanneer de politie informatie krijgt dat zich op een bepaalde plaats een persoon met een wapen bevindt, alle personen op die plaats kunnen worden gefouilleerd, en dat niet behoeft te worden afgewacht tot een verdachte is geïdentificeerd (Kamerstukken)

21 Stelling De rechter gaat er vanuit dat een politieambtenaar feiten en omstandigheden beter kan waarnemen dan een gemiddelde leek

22 Jurisprudentie Kennis en ervaring opsp. ambt. Politieambtenaar kan feiten en omstandigheden beter waarnemen dan een gemiddelde leek Op aanleg of ervaring berustend onderscheidings- en combinatievermogen kan daarbij een rol spelen

23 Jurisprudentie Kennis en ervaring opsp. ambt. Opsp. ambt. kan op grond van opleiding, ervaring en plaatselijke bekendheid zelf waarnemen en ondervinden of er sprake is van verslaafden: personen wier uiterlijk, houding en/of gedrag kenmerken vertonen welke naar ervaringsregels plegen voor te komen bij drugsverslaafden

24 Jurisprudentie Kennis en ervaring opsp. ambt. Pv moet wel vermelden waaruit 'kennis en ervaring' bestaat en hoe die is verkregen Bijv. dat de betreffende politieambtenaar al jaren als politieambtenaar werkt bij een bepaald politiebureau en daarom uit ervaring en door bekendheid ter plekke weet dat er een grote kans is dat er drugs verhandeld worden als de betreffende politieambtenaar ziet dat (...)

25 Jurisprudentie Feiten van algemene bekendheid Dat op en in de omgeving van de Zeedijk te Amsterdam veelvuldig in verdovende middelen wordt gehandeld op de openbare weg Gecombineerd met het weglopen van twee aanvankelijk met elkaar sprekende mensen bij het naderen van verbalisanten: redelijk vermoeden van schuld MH: zéér uitzonderlijk voorbeeld, beter is het om indien mogelijk de verdenking beter te onderbouwen én ook goed te relateren in het pv!

26 Jurisprudentie Feiten van algemene bekendheid Dat het onder handelaren van verdovende middelen gebruikelijk is verdovende middelen zoveel mogelijk niet zelf te halen of te bewaren Maar deze door anderen te laten halen of bij anderen onder te brengen Zoals bij een passagier in een door een handelaar bestuurde auto

27 Stelling Zelfs alleen een vage mededeling kan een redelijk vermoeden van schuld opleveren

28 Jurisprudentie Vage mededeling Kan niet leiden tot redelijk vermoeden Bijv. de enkele omstandigheid dat volgens het infocentrum de verdachte vedomi zou verhandelen of aanwezig zou hebben

29 Jurisprudentie redelijk vermoeden Drie jongens werden te uur op straat aangetroffen Één van de jongens droeg een zwarte linnen tas, inhoudende o.m. Een gereedschapset, een kaartleeslamp en een car battery analyser Over die goederen konden de jongens geen aannemelijke verklaring geven

30 Jurisprudentie redelijk vermoeden Auto verdachte gesignaleerd in nabijheid steekpartij Getuigen zagen auto kort na steekpartij wegrijden

31 Jurisprudentie redelijk vermoeden Politieambtenaren herkennen inzittenden van auto als handelaren in verdovende middelen Auto wordt door bestuurder daarvan tot stilstand gebracht Eén van de inzittenden van die auto rent weg Verdenking t.a.v. alle inzittenden gerechtvaardigd

32 Jurisprudentie redelijk vermoeden Melding inbraak school Verbalisant komt kort na melding bij school Ziet een hem ambtshalve bekende verdachte bij die school vandaan lopen Ziet dat de verdachte daarbij zwarte handschoenen droeg

33 Jurisprudentie ambtshalve bekendheid Alleen opname in pv dat het om een ambtshalve bekende verdachte gaat niet altijd voldoende voor verdere onderbouwing verdachte Omschrijf waaruit bekendheid bestond (bijv. ter zake vermogensmisdrijven, drugsgebruiker en/of handelaar in verdovende middelen) En uiteraard is uitsluitend ambtshalve bekendheid onvoldoende voor een redelijk vermoeden

34 Jurisprudentie ernstige bezwaren Omgeving Zeedijk Amsterdam Verdachte met hand stevig in jaszak In omgeving Zeedijk werden veelvuldig opiumdelicten gepleegd Verdachte schrok bij het zien van verbalisanten Verdachte trachtte weg te lopen

35 Jurisprudentie ernstige bezwaren (Stationstraverse Utrecht) Verdachte loopt op plaats waar veel verkopers en gebruikers van verdovende middelen samen komen om te verkopen of te gebruiken Verdachte was in het gezelschap van een bij verbalisanten ambtshalve bekende drugsgebruiker van wie hij veel belangstelling kreeg

36 Jurisprudentie ernstige bezwaren Verbalisanten zien dat bepaald persoon een bepaalde woning binnenging en korte tijd later weer verliet Het was verbalisanten uit vertrouwelijke mededelingen bekend dat in die bepaalde woning regelmatig heroïne aan gebruikers werd verkocht De bepaalde persoon was bij verbalisanten bekend als heroïnegebruiker

37 Stelling Als achteraf blijkt dat politie zich heeft vergist over het redelijk vermoeden of de strafbaarheid wordt de verdenking met terugwerkende kracht onrechtmatig

38 Jurisprudentie verdenking achteraf onterecht Als achteraf blijkt dat politie zich heeft vergist over het redelijk vermoeden of de strafbaarheid wordt verdenking niet met terugwerkende kracht onrechtmatig (van belang bijv. bij verzet of aangetroffen bewijsmateriaal)

39 Jurisprudentie verdenking achteraf onterecht Beoordeling verdenking door rechter dient volgens HR te geschieden aan de hand van de op het moment van de verdenking bekende feiten en/of omstandigheden

40 Jurisprudentie plastic boodschappentasje-arrest Verbalisanten zagen een ambtshalve bekende persoon lopen met een plastic tas in zijn handen Op hun vraag wat zich in de plastic tas bevond, antwoordde de betreffende persoon dat hij vier boeken bij zich droeg Op de vraag waar hij die boeken gekocht had antwoordde die persoon dat hij de boeken even tevoren bij twee boekwinkels had gestolen. Uit dit arrest valt af te leiden dat het de politie vrij staat vragen te stellen (zolang het maar niet aan een verdachte is zonder cautie) en pas na beantwoording van de laatste vraag werd de betreffende persoon verdachte

41 Jurisprudentie lokfiets/auto/woning/agent/oma/enz. Niet onrechtmatig Niet vereist, dat al sprake is van een redelijk vermoeden dat al een concreet strafbaar feit is gepleegd Van belang bij vorenstaande is dat de betreffende persoon niet gebracht wordt tot het plegen van andere strafbare feiten dan waarop diens opzet reeds tevoren was gericht Talloncriterium, zie hierover verder het zakboek Strafrecht

43 Collectieve verdenking Mogelijk op grond van bijv. type delict ernst delict mate van heterdaad omvang groep potentiële daders

44 Collectieve verdenking Voorbeelden Niet iedere bezoeker van jongerencentrum waar hasj wordt verhandeld Wel alle bezoekers van een café waaruit geschoten is Elke mannelijke bestuurder die rijdt in een auto van hetzelfde merk en dezelfde kleur als waarmee de mannelijke dader van een kort tevoren gepleegde bankoverval is weggereden

46 Wetboek van strafrecht Een goede kennis van het materiële strafrecht leidt onvermijdelijk tot de conclusie dat er heel veel en ook zeer ruim omschreven strafbaarstellingen zijn En dat op een zeer veel van die misdrijven VH staat!! En dat er dus ook eerder dwangmiddelen kunnen worden toegepast dan voor mogelijk wordt gehouden

47 Wetboek van strafrecht Voorbeelden van zeer ruime bepalingen Medeplegen/medeplichtigheid (bewuste en nauwe samenwerking) Poging Voorbereiding 10a Opiumwet (voorbereiding) Deelneming criminele organisatie Belaging Openlijk geweld Vernieling en mishandeling (VH-feiten!!) Opruiing / structurele discriminatie (VH-feiten!!) Terreurwetgeving Enz. enz

49 Rechten verdachte Bijstand raadsman Recht op vrij verkeer met raadsman Recht op inzage processtukken Voorschriften verhoor

50 Stelling Een verdachte is te allen tijde bevoegd een raadsman te kiezen en zich door die raadsman te laten bijstaan

51 Stelling Telkens wanneer verdachte dit verzoekt moet de verdachte zoveel mogelijk de gelegenheid verschaft worden om zich met raadsman in verbinding te stellen

52 Bijstand raadsman 1: Verdachte te allen tijde bevoegd a: een raadsman te kiezen b: en zich door die raadsman te laten bijstaan (art. 38) 2: Telkens wanneer verdachte dit verzoekt: zoveel mogelijk de gelegenheid verschaffen om zich met raadsman in verbinding te stellen (art. 28)

53 Bijstand raadsman Op grond van art. 40 Sv is de (hulp)ovj verplicht onverwijld een raadsman (via de piketdienst) over een ivs in te lichten Ook als er geen raadsman verschijnt na een kennelijk succesvol verzonden faxbericht, of telefoontje is het verstandig nogmaals te faxen, mailen en/of te bellen Niet inlichten of niet ten spoedigste inlichten van een raadsman kan leiden tot een onmiddellijke invrijheidstelling van de verdachte uit diens ivs door de RC en een afwijzing van een vordering ibs

54 Bijstand raadsman Als het duidelijk niet wenselijk is dat één raadsman voor meerdere verdachten in hetzelfde onderzoek optreedt: via hulpovj piketdienst om verschillende raadslieden vragen of (als dat niet werkt) OvJ inschakelen

55 Stelling De raadsman van de verdachte heeft het recht om bij het verhoor door de politie van de verdachte aanwezig te zijn

56 Bijstand raadsman Nog géén recht om bij daadwerkelijk politieverhoor aanwezig te zijn (wél bij minderjarige verdachte, zie hierna), maar dit gaat veranderen (zie zakboek) Wel dient verhoor in alle redelijkheid onderbroken te worden opdat verdachte bijstand van raadsman kan krijgen (ook tijdens ophouden voor onderzoek)

57 Bijstand raadsman Verdachte die raadsman niet zelf kan betalen heeft geen keuzerecht Indien mogelijk, wel keuze uit (lijst) piketadvocaten

58 Advocaat vóór en tijdens politieverhoor (1/4) HR (n.a.v. EHRM Salduz/Panovits): - Een aangehouden verdachte dient de gelegenheid geboden te worden om voorafgaand aan het verhoor een advocaat te raadplegen - De verdachte heeft nog géén recht op aanwezigheid van een advocaat bij het politieverhoor (maar dat gaat dus veranderen, zie zakboek ) - De verdachte dient vóór de aanvang van het 1e verhoor gewezen te worden op zijn recht op raadpleging van een advocaat - Een aangehouden jeugdige (MH: is ruimer dan 'minderjarige') verdachte heeft tevens recht op bijstand door een raadsman of vertrouwenspersoon tijdens het politieverhoor (MH: denk ook aan kwetsbare/zwakbegaafde personen)

59 Advocaat vóór en tijdens politieverhoor (2/4) - Handelen i.s.m. voornoemde regels levert een vormverzuim als bedoeld in art. 359a Sv op (MH: zie 3.10) - Betreft een ernstig vormverzuim en moet leiden tot bewijsuitsluiting van verkregen verklaring verdachte - Dat geldt ook voor bewijsmateriaal dat is verkregen als een rechtstreeks gevolg van een voor het bewijs onbruikbare verklaring als hiervoor bedoeld - Of van zo'n rechtstreeks gevolg kan worden gesproken, laat zich niet in algemene zin beantwoorden - Bewijsuitsluiting komt als regel ook alleen aan de orde in de zaak van de verdachte wiens (consultatie)rechten zijn geschonden en dus niet in de zaak van de medeverdachten

60 Advocaat vóór en tijdens politieverhoor (3/4) - Bewijsuitsluiting kan achterwege blijven bij een ondubbelzinnige afstandsverklaring van de verdachte of wanneer het verhoor wegens dwingende redenen niet op de komst van een advocaat hoefde te wachten - Bewijsuitsluiting is evenmin aan de orde t.a.v. verklaringen die de verdachte later na raadpleging van een advocaat heeft afgelegd nadat hij op zijn zwijgrecht is gewezen - Als een verdachte verhoord gaat worden over een ander feit dan waarvoor hij zijn advocaat had geconsulteerd, moet de verdachte opnieuw op diens consultatierecht gewezen worden Bijv. niet bij de zoveelste inbraak/diefstal/vernieling in een hele rij, wel bijv. bij een verhoor en consultatie ter zake het voorhanden hebben van een vuurwapen en vervolgens een verhoor ter zake poging moord/doodslag of (ander voorbeeld) verhoor en consultatie ter zake een vals reisdocument en vervolgens verhoor ter zake harddrugs

61 Advocaat vóór en tijdens politieverhoor (4/4) - Handelen in strijd met consultatierecht kan leiden tot onrechtmatige ivs en onmiddellijke invrijheidstelling - Zie ook de aanwijzing rechtsbijstand politieverhoor van de PG s in het zakboek Wetteksten of op overheid.nl - Zie zo nodig verder uitgebreid zakboek hulpovj par. 2.7

63 Recht op vrij verkeer (art. 50 Sv) Raadsman heeft vrije toegang tot van vrijheid beroofde verdachte Kan met verdachte onder vier ogen spreken en brieven wisselen zonder dat van inhoud door anderen kennis wordt genomen Wel gebonden aan drie regels: 1: vereiste toezicht 2: huishoudelijke reglementen 3: zonder ophouden onderzoek (is niet verkrijgen bekentenis)

64 Stelling Het recht op vrij verkeer tussen verdachte en diens raadsman mag niet beperkt worden

65 Recht op vrij verkeer Kan telkens voor 6 dagen beperkt worden Voorwaarden (zéér uitzonderlijk): als uit bepaalde omstandigheden een ernstig vermoeden voortvloeit dat het vrije verkeer: 1: zal strekken om de verdachte bekend te maken met een omstandigheid waarvan hij in het belang van het onderzoek tijdelijk onkundig moet blijven 2: wordt misbruikt voor pogingen om opsporing v/d waarheid te belemmeren

66 Recht op vrij verkeer Bevoegdheid beperking vrij verkeer: OvJ Nogmaals beperking echter zéér uitzonderlijk!!

68 Processtukken Nieuwe wetgeving (per ), teneinde dubbels te voorkomen: zie diapresentatie Pv en Bewijs

69 Inhoud presentatie Definitie verdachte Anonieme info / jurisprudentie verdachte Collectieve verdenking Wetboek van strafrecht Bijstand raadsman Recht op vrij verkeer Processtukken Verhoor Cautie Minderjarige verdachte Halt/stop Plichten verdachte Medische verzorging Verhoor verdachte als getuige Verhoor verdachte als getuige

70 Voorschriften m.b.t. verhoor (art. 29 Sv) Art. 29 Sv omvat: zwijgrecht verdachte cautieplicht verhorend ambtenaar/rechter het in vrijheid mogen verklaren door verdachte

71 Verhoor: vrijheid van verklaren Voorbeelden van verklaringen die niet in vrijheid zijn afgelegd, zijn die welke zijn verkregen door: een gift, belofte, misbruik van gezag (intimidatie), geweld, liegen, bedreigen, kleineren, ondermijnen van vertrouwen in raadsman, enz

72 Verhoor: vrijheid van verklaren Ook niet in vrijheid afgelegd lijkt te zijn: het verhoor van een verdachte die zich permanent op zwijgrecht beroept maar die toch nagenoeg elke dag van het huis van bewaring naar een politiebureau wordt overgebracht teneinde te pogen zijn stilzwijgen te doorbreken

73 Stelling Een tegenover de politie afgelegde maar ter terechtzitting weer ingetrokken verklaring mag door de rechter als bewijs worden gebruikt

74 Verhoor: intrekken verklaring Een tegenover de politie afgelegde maar ter terechtzitting weer ingetrokken verklaring mag door de rechter voor het bewijs worden gebruikt Met name als de bij de politie afgelegde verklaring zeer betrouwbaar lijkt (bijv. door gedetailleerde daderwetenschap) en het intrekken daarentegen niet Dat hier zeer behoedzaam mee moet worden omgegaan mag inmiddels als feit van algemene bekendheid worden verondersteld

75 Stelling Liegen, zwijgen én/of onaannemelijk verklaren door een verdachte mag door de rechter NIET ten nadele van de verdachte worden gebruikt

76 Verhoor liegen, zwijgen, onaannemelijk verklaren Liegen, zwijgen én/of onaannemelijk verklaren door een verdachte mag door de rechter WEL ten nadele van de verdachte worden gebruikt en kunnen van invloed zijn op het bewijs (wettig en overtuigend) de strafmaat en/of een gevoerd verweer

77 Stelling Het is toegestaan om als bewijs tegen een verdachte te gebruiken een kennelijk leugenachtige verklaring afgelegd door een ander dan die verdachte (bijvoorbeeld door een medeverdachte of getuige)

78 Verhoor: leugenachtige verklaring verdachte Kan door rechter als bewijs gebruikt worden Het bewijs dat de verdachte leugenachtig heeft verklaard moet wel uit ander bewijsmateriaal komen dan een verklaring van de betreffende verdachte zelf en mag ook niet bestaan uit door de verdachte aan derden gedane mededelingen of uit een getapte mededeling van de verdachte aan een derde Het als bewijs gebruiken van een kennelijk leugenachtige verklaring van een ander dan verdachte tegen de verdachte (bijv. van een medeverdachte of getuige) is niet toegestaan

79 Verhoor: leugenachtige verklaring Als verdachte kennelijk leugenachtig verklaart: opnemen in pv in plaats van afwachten 'bekennende' verklaring

80 Verhoor: zwijgen Een beroep op het zwijgrecht mag zonder bijkomende omstandigheden niet als bewijs worden gebruikt De zwijgende verdachte ontneemt de rechter echter wel de gelegenheid aanwijzingen te verzamelen om zijn onschuld aannemelijk te maken Het zwijgrecht belet dan ook niet dat het zwijgen van de verdachte een rol kan spelen in het geval het zwijgen betrekking heeft op een situatie die duidelijk om opheldering vraagt

81 Verhoor: zwijgen Zo mag de rechter wél in zijn bewijsoverwegingen betrekken dat de verdachte voor een omstandigheid (bijv. bezit gestolen goederen) die op zichzelf of in samenhang met ander bewijs (bijv. een verklaring van aangever/getuige) redengevend moet worden geacht voor het bewijs van het aan hem ten laste gelegde feit, geen redelijke, die redengevendheid ontzenuwende, verklaring heeft gegeven Daarbij geldt niet als voorwaarde dat pas conclusies uit het stilzwijgen van de verdachte mogen worden getrokken als de zaak bewijsbaar is zonder rekening te houden met het stilzwijgen van de verdachte

82 Verhoor: ambtshalve pv Als verdachte buiten een verhoorsituatie een opmerking maakt of een (korte) verklaring aflegt (bijv. tijdens transport of in een cel) dan kan daarvan een ambtshalve pv van bevindingen worden opgemaakt dat pv kan door de rechter als bewijs worden gebruikt

83 Verhoor: tolk Per wet gewijzigd: Art. 27 lid 4 Sv De verdachte die de Nederlandse taal niet of onvoldoende beheerst, is bevoegd zich te laten bijstaan door een tolk (art. 27 lid 4 Sv) Art. 29a Sv 1. In alle gevallen waarin een verdachte die de Nederlandse taal niet of onvoldoende beheerst wordt gehoord, wordt de bijstand van een tolk ingeroepen. 2. De tolk wordt opgeroepen door de verhorende ambtenaar, tenzij anders bij wet bepaald. Tijdens het voorbereidende onderzoek kan de tolk mondeling worden opgeroepen. In alle andere gevallen geschiedt de oproeping schriftelijk. 3. Van de bijstand van een tolk wordt mededeling gedaan in het pv. Let op: het niet inschakelen van een tolk kan leiden tot bewijsuitsluiting (van de zonder tolk afgelegde verklaring van de verdachte) en zelfs tot nietontvankelijkheid Zie verder het zakboek voor overige bepalingen inzake de tolk/vertaling

85 Stelling De mededeling aan de verdachte dat hij op gestelde vragen niet tot antwoorden verplicht is moet in het pv opgenomen worden

86 Cautie (art. 29) Verdachte is niet tot antwoorden verplicht Moet hem voor verhoor meegedeeld worden Mededeling moet in pv opgenomen worden

87 Verhoor: definitie (jurisprudentie) Alle vragen aan een door een opsp. ambt. als verdachte aangemerkt persoon Betreffende diens betrokkenheid bij een zeker strafbaar feit

88 Cautieplicht Niet bij vragen naar personalia Wel bij telefonisch verhoor Herhaling niet vereist na iedere onderbreking verhoor (wel aan te bevelen) Niet vereist bij verdachte die ongevraagd verklaart (hem werden immers geen vragen gesteld)

89 Consequentie ontbreken cautie Rechter mag antwoord op vragen zonder voorafgaande cautie uitsluitend tot bewijs bezigen als de verdachte niet in zijn belangen is geschaad

Nog meer weergeven