Museum Belvédère. jaarverslag 2015

Transcriptie

1 Museum Belvédère jaarverslag

2 inleiding Het jaar 2015 stond in het teken van het tienjarig bestaan van Museum Belvédère. Een speciale presentatie van de vaste collectie in dat verband was tot in het voorjaar te zien. Als onderdeel van een jubileumdrieluik verschenen in maart 2015 en augustus 2015 nog twee bijzondere uitgaven van het museumtijdschrift MB. Het augustusnummer omvatte een tiental prenten voor kinderen, die kunstenares Jantien Jongsma op verzoek van het museum had gemaakt. Met steun van de stichting Dorodarte konden deze prenten worden ingelijst en als onderdeel van de vaste collectie worden getoond. Museum Belvédère werd in 2015 bezocht door belangstellenden. De tentoonstelling Improvisaties op wind, water, wad droeg daaraan het meeste bij met bezoekers. missie Museum Belvédère wil een levendige ontmoetingsplek zijn waar een zo breed mogelijk publiek kennis kan nemen van het werk van Friese beeldende kunstenaars en het werk van geestverwanten uit binnen- en buitenland. Museum Belvédère concentreert zich vooral op twintigste-eeuwse en eigentijdse schilderkunst die relaties aangaat met landschap en natuur. een particulier initiatief Museum Belvédère is in zijn huidige vorm een particuliere culturele instelling die geen structurele overheidssubsidies ontvangt en financieel gedragen wordt door het bedrijfsleven, stichtingen, particulieren en inkomsten uit museumbezoek. Sinds 2012 is het opgenomen in de vierjarige subsidiecyclus van de Provincie Fryslân. De jaarlijkse bijdrage van euro werd in 2015 geheel besteed aan de tentoonstelling en het gelijknamige boek van Improvisaties op wind, water, wad. 2

3 personeel Susan van den Berg publiciteit en educatie Nico Gijsbers automatisering, technische dienst Huib Nieuwenhuizen depotbeheer, technische dienst Corrie Oerlemans manager bedrijfsvoering Ingrid Reinink secretaresse, groepsreserveringen Han Steenbruggen directeur conservator 0.6 fte 0.6 fte 0.6 fte 0.8 fte 0.8 fte 0.8 fte bestuur Stichting Museum Belvédère Evert-Jan Rotshuizen - voorzitter Henk Postma secretaris Jan Koppers penningmeester Yvonne Bleize Truus de Bruijn Frédérique van der Palm Fedde Pronk In het voorjaar van 2015 trad Evert-Jan Rotshuizen aan als nieuwe bestuursvoorzitter van Stichting Museum Belvédère. Het bestuur van de stichting kwam in het kalenderjaar 2015 acht maal bijeen. Daarnaast was er regelmatig contact tussen de bestuursleden en de museumstaf. De Stichting Museum Belvédère hanteert in zijn organisatiemodel de richtlijnen van de Code Cultural Governance, zoals deze in 2006 door de Stichting Kunst & Zaken werd opgesteld. collectiebeheer In 2015 kwam de volledige koppeling tussen het Adlib-systeem en de registratie van bijschriften voor presentaties tot stand. Met steun van de Museum Federatie Fryslân, Unique en Tresoar werd onder de noemer Kolleksjes Tichtby een provinciaal project opgestart die het musea mogelijk maakte hun collectiegegevens online beschikbaar te stellen. Museum Belvédère zal naar verwachting deze actie begin 2016 voltooien. schenkingen en bruiklenen Met steun van derden mocht Museum Belvédère in 2015 maar liefst vijf schilderijen van Jan Mankes verwelkomen. Drie schilderijen kreeg het in bruikleen van een particulier uit Fryslân Dood vogeltje, Lijster tussen bloesem en Vogelnestje met groene eitjes één kon het verwerven met steun van een anonieme stichting Steenuil op beker en een ander kon worden gekocht met steun van de Vereniging Rembrandt en de Ottema- Kingma Stichting Slootje met overhangende dopheide. In dat laatste geval werd gekozen voor dezelfde constructie als in 2011 met Mankes Sneeuwlandschap met sloot: de OKS werd formeel eigenaar, het museum kreeg het werk als bruikleen. Daarnaast verwierf het museum een complete serie pamflettistische uitgaven The Next Call van Hendrik Werkman, een collagekistje van Thijs Rinsema en schilderijen van Sierd Geertsma, Willem van Althuis, JCJ Vanderheyden, Robert Zandvliet en Koen Vermeule (alle particulier bruikleen), een groep pasteltekeningen van Jonas Snijder en een tekening van André de Jong (beide bruikleen Julia Jan Wouters Stichting), schilderijen van Jan van der Zee en Jentsje van der Sloot (beide Boersma-Adema Stichting), twee portretten van Sjoerd de Vries (bruikleen woningcorporatie Elkien). 3

4 Particulieren schonken het museum schilderijen van Gerrit Benner, Willem Hussem, Cor Reisma, Siep van den Berg en Folkert Haanstra. Naar aanleiding van presentaties van hun werk in Museum Belvédère schonken Silvia Steiger, Johannes Steendam, Piet Moget, Christiaan Kuitwaard, Els Timmerman, José Heerkens en Beppe Kessler belangrijke werken. Van Jantien Jongsma verwierf het museum de tien prenten die zij maakte voor MB24, naar aanleiding van het tienjarig bestaan van het museum. Jantien Jongsma, Mooi Uitzicht, 35 x 70 cm, gemengde techniek op papier, 2015 bruiklenen voor exposities Museum Belvédère hanteert een open bruikleenbeleid. Het gaf in 2015 werken in bruikleen voor tentoonstellingen in de volgende musea: Groninger Museum, Groningen: - Hendrik Werkman, de druksels Schoorstenen, Compositie met letter a, Compositie met gewichten en Compositie uit Hendrik Werkman, 5 afleveringen van het tijdschrift The Next Call met enveloppen, Haags Historisch Museum, Den Haag: - Jean Brusselmans, schilderij Duinen, Teylers Museum, Haarlem: - Jan Mankes, schilderij Sneeuwlandschap met sloot, Mondriaanhuis Amersfoort: - Jan Schoonhoven, reliëf 4 rows of slanting planes,

5 tentoonstellingen en resultaten 2015 Gerrit Benner t/m 1 maart 2015 Het tentoonstellingstweeluik rond de Friese expressionistische schilder Gerrit Benner werd in nauwe samenwerking met het Fries Museum te Leeuwarden georganiseerd. Werd in het Fries Museum vooral aandacht geschonken aan de periode waarin de kunstenaar in Leeuwarden woonde, in Museum Belvédère dat zich in zijn beleid sterk concentreert op landschapskunst werden voornamelijk landschappen getoond uit Benners Amsterdamse en tweede Friese periode (1953 tot 1981). De presentatie in Museum Belvédère liet zien hoe zijn improvisaties op het Friese landschap en merengebieden zich door de jaren stilistisch ontwikkelden en zijn schilderijen een steeds monumentaler karakter kregen. Tezamen gaven de twee presentaties een representatief beeld van één van de belangrijkste Nederlandse schilders uit de twintigste eeuw. Er verscheen een uitgebreide monografie, met een hoofdtekst van Doeke Sijens met daarin niet eerder gepubliceerde gegevens over leven en werk. Het tentoonstellingstweeluik en het boek werden mogelijk gemaakt door de Provincie Fryslân, Fonds 21 en de Gemeente Heerenveen. Aantal bezoekers: Eigen publicatie Randprogramma: Rondleidingen door Doeke Sijens en Han Steenbruggen. Pers (o.a.): - tv: een documentaire op NPO 2 en Omrop Fryslân - kranten: Volkskrant, NRC, Trouw, Telegraaf en Financieel Dagblad - kunsttijdschriften: Tableau, Palet, Collect en Museumtijdschrift - opiniebladen en glossy s: Elegance, Villa d Arte en Elsevier 5

6 Te zien in de andere vleugel van het museum: 10 jaar Museum Belvédère de collectie t/m 15 mei 2015 Van de kleinere exposities van het museum zijn geen aparte bezoekersaantallen bekend. Silvia Steiger De noodzaak van een handstand 7 maart t/m 15 mei 2015 Silvia Steiger (1940) werd geboren in Oostenrijk, groeide op in Duitsland en vestigde zich aan het eind van de jaren zestig samen met Fritz Rahmann in het Friese Hichtum. Dankzij spraakmakende tentoonstellingen in onder meer het Fries Museum, Corps de Garde en De Appel, maakte ze al snel furore met haar conceptuele kunst. Steiger woont en werkt tegenwoordig in Amsterdam. De expositie omvatte een overzicht van haar werk van 1970 tot op heden. Het was voor het eerst dat haar eigenzinnige oeuvre in zo n brede context werd getoond. Het werk van Silvia Steiger valt op door het avontuurlijke en experimentele karakter. Haar oeuvre oogt divers, maar seriële en conceptuele aspecten vormen een duidelijke rode draad. In deze expositie schetsten bijna veertig werken een levendig beeld van haar veelzijdigheid. Tekeningen, schilderijen, objecten, foto s, multiples en installaties werden afgewisseld met interactieve werken die vroegen om de betrokkenheid van de bezoeker. Bij de tentoonstelling verscheen een luxe cassette (genummerd en gesigneerd) met een uitgebreide toelichting op het oeuvre van Silvia Steiger door kunsthistoricus en publicist Huub Mous, samen met losbladig beeldmateriaal dat een keuze toont uit veertig jaar beeldend werk. De publicatie is mogelijk gemaakt door het Prins Bernhard Cultuurfonds/Tijl Fonds, het Harten Fonds en het Juckema Siderius Fonds. Aantal bezoekers: Eigen publicatie Randprogramma: Rondleidingen door Huub Mous Pers (o.a.): - kranten: Friesch Dagblad, Leeuwarder Courant, Dagblad van het Noorden - kunsttijdschriften: Museumtijdschrift - opiniebladen en glossy s: de Moanne 6

7 Improvisaties op wind, water en wad en Improvisaties op locaties 29 mei t/m 13 september In de zomermaanden toonde Museum Belvédère twee associatieve tentoonstellingen rond het thema natuurbeleving. In het museum stonden kunstwerken centraal waarin het waddengebied werd verbeeld, terwijl in het museumpark unieke kunstwerken waren te zien die speciaal voor deze gelegenheid en deze locatie! zijn gemaakt: Improvisaties op Wind, Water en Wad (in de twaalf kabinetten van de westelijke museumvleugel) Het hoofdthema van de Wadden werd vanuit verschillende invalshoeken en disciplines belicht, door onder meer schilderkunst, fotografie, videokunst, textielkunst, muziek, poëzie en installaties te tonen. Met werken van meer dan zeventig kunstenaars uit Friesland, Nederland en Duitsland waaronder: Gerrit Benner, Kanelli & Smit, Jan Loman, Janus Metsaars, Lotte Middendorp, Emil Nolde, Jet van Oosten, Françoise Stoop, Emo Verkerk, Koen Vermeule en Jan Wolkers. Improvisaties op Locaties (in het lommerrijke buitengebied) Zes kunstenaars reageerden op bijzondere plekken in het Museumpark. Zij presenteerden werken die een organische verbinding aangingen met de natuur. De deelnemers waren: Boudewijn Corstiaensen, André de Jong, Reinier Lagendijk, Carlijn Mens, Rob Nypels en Lena van der Wal. Improvisaties op Locaties kwam tot stand in nauwe samenwerking met Staatsbosbeheer en het Ben Remkes Cultuurfonds, dat het project financierde en de leporello mogelijk maakte. Beide tentoonstelling(en) stonden mede in het teken van het vijftigjarig bestaan van de Waddenvereniging. De tentoonstelling en het gelijknamige boek werden mogelijk gemaakt dankzij de Provincie Fryslân en Galerie De Vis uit Harlingen. Aantal bezoekers: Eigen publicatie(s) Randprogramma: gratis instaprondleidingen op zondag Pers (o.a.): - radio: een item op Omrop Fryslân - kranten: Volkskrant, Trouw, Leeuwarder Courant, Friesch Dagblad - kunsttijdschriften: Atelier, Tableau Fine Arts Magazine - andere publicaties: ZIN!, Noorderbreedte, Waddenmagazine, Kijk op het Noorden 7

8 Jasper Krabbé Portraits 12 september t/m 29 november Als uitgangspunt van zijn tentoonstelling koos Jasper Krabbé (1970) één van zijn favoriete schilderijen van Jan Mankes, Zelfportret uit 1913, dat behoort tot de collectie van Museum Belvédère. De tentoonstelling bestond uit getekende en geschilderde portretten van onder anderen vrienden, bewonderde schilders en schrijvers, die voor een groot deel speciaal voor de tentoonstelling in Museum Belvédère waren gemaakt. In zijn portretten toont Krabbé een grote belangstelling voor persoonlijke geschiedenissen en de geheimen die elke persoon achter zijn blik verborgen houdt. Zijn ingetogen portretten zijn doorgaans dicht op het beeldvlak geplaatst, waardoor sprake is van intimiteit en een direct contact ontstaat tussen beschouwer en geportretteerde. Uitgeverij Lecturis liet bij de tentoonstelling een omvangrijk boek verschijnen. Jasper Krabbé studeerde aan de Rietveld Academie (Amsterdam) en The Cooper Union (New York). Vanaf 1992 is hij werkzaam als beeldend kunstenaar. Hij schildert, tekent en exposeert zijn werk wereldwijd. Daarnaast bespreekt hij geregeld kunst op de televisie, bij programma s als Opium, ArtMen en De Wereld Draait Door. Aantal bezoekers: Pers (o.a.): - tv: Podium Noord en De Wereld Draait Door - kranten: Volkskrant, Leeuwarder Courant, Dagblad van het Noorden - kunsttijdschriften: Collect, Atelier - opiniebladen en glossy s: Elegance, JAN, Harper s Bazaar 8

9 Te zien in de andere vleugel van het museum: Dementie in beeld 18 t/m 20 september Huug Pleijsier 26 september t/m 13 december In de eerste twee kamers van de westvleugel van het museum was in het najaar van 2015 een expositie gewijd aan Huug Pleysier. De presentatie maakte deel uit van een drieluik. Toonden het Groninger Museum en Museum Drachten etsen van zijn hand, de presentatie in Museum Belvédère bestond uit etsen, tekeningen en schilderijen. Bij de tentoonstellingen verscheen een publicatie. Aan de exposities werd aandacht geschonken in de regionale kranten. Jantien Jongsma Mooi Uitzicht 9 oktober t/m 17 januari 2016 Van de kleinere exposities van het museum zijn geen aparte bezoekersaantallen bekend. Goed Gekozen van 1900 tot nu (collectie Van Toledo) 5 december t/m 6 maart 2016 De collectie Van Toledo omvat meer dan 100 jaar moderne kunst uit de periode In Goed Gekozen werd een zorgvuldig samengestelde selectie getoond. De collectie van het echtpaar behoort niet tot de grootste van ons land, vormt geen afspiegeling van de geschiedenis van de Nederlandse moderne kunst, maar onderscheidt zich in de hoge kwaliteit van gekozen werken. De tentoonstelling liet een representatieve selectie van de kunstcollectie zien. Ze omvatte vijf aandachtsgebieden, die in chronologische volgorde de ontwikkeling van hun verzamelactiviteiten markeren het Hollands expressionisme (o.a. Leo Gestel, Else Berg, Charley Toorop), het Groninger expressionisme (o.a. Jan Wiegers, Jan Altink, Hendrik Werkman), de lyrisch abstracte schilderkunst (o.a. Bram van Velde, Geer van Velde, Willem Hussem), en de generatie rond Zero (o.a. Jan Schoonhoven, Walter Leblanc, Bernard Aubertin), om uiteindelijk uit te monden in een belangstelling voor eigentijdse kunst (o.a. Auke de Vries, Koen Vermeule, Emo Verkerk). De collectie telt vele hoogtepunten, waarvan er vele met regelmaat deel uitmaken van tentoonstellingen in binnen- en buitenland. Van Toledo onderhoudt een warme band met Museum Belvédère en heeft verschillende werken in langdurig bruikleen in het museum ondergebracht. Bij de tentoonstelling verscheen het gelijknamige boek Goed Gekozen, met een uitgebreid gesprek met de verzamelaars. 9

10 Aantal bezoekers: Eigen publicatie Randprogramma: De lezing van Betty van Garrel over Else Berg (die met haar werk onderdeel uitmaakt van de collectie Van Toledo) werd geannuleerd wegens ziekte van de journaliste. Pers (o.a.): - kranten: Leeuwarder Courant, Dagblad van het Noorden, Friesch Dagblad - kunsttijdschriften: Collect, Museumtijdschrift, KunstZone en Tableau - andere publicaties: Moanne, Cultuur Lokaal publicaties Museum Belvédère liet in 2015 drie afleveringen verschijnen van zijn tijdschrift MB. Nummer 23 en 24 maakten deel uit van een drieluik, waarvan de eerste (nummer 22) in november 2015 verscheen. Deze drie afleveringen stonden in het teken van het tienjarig bestaan van het museum. Gaf nummer 22 een terugblik op de ontstaan en eerste tien museumjaren, nummer 23 vertelde over het heden en de tentoonstellingsplannen voor de komende jaren. Nummer 24 verscheen als prentenboek voor kinderen van 8 tot 88 jaar. In december 2015 verscheen de 25 e aflevering van MB, dat nog steeds met zoveel plezier en zorg wordt samengesteld. In 2015 publiceerde Museum Belvédère bij zijn exposities een luxe casette met brochure en losse prenten van werk van Silvia Steiger, de leporello Improvisaties op Locaties en de boeken Improvisaties op wind, water, wad en Goed Gekozen van 1900 tot nu Collectie Van Toledo. Daarnaast verscheen de publicatie Jan Mankes in woord en beeld, een uitgebreide en verbeterde versie van het in 2013 verschenen Mankesnummer van tijdschrift MB. 10

11 overige activiteiten Nieuwjaarsconcert Op 11 januari werd in samenwerking met de Heerenveense School voor de vierde keer een Nieuwjaarsconcert georganiseerd in het museum. Het concert werd uitgevoerd door het Berlage Saxophone Quartet. Mondriaan Kwartet & Guus Janssen: Red, Yellow & Boogiewoogie Op 28 februari was deze uitverkochte voorstelling bij ons te gast! Uiteraard gekoppeld aan De Stijl, een kunststroming die ook in de collectie van het museum is vertegenwoordigd. Nationale Museumweek Onze nieuwe aanwinst van Jan Mankes stond centraal van 18 t/m 26 april. Oranjewoud Festival Op 20 mei was het museum het podium van een concert van de jaarlijkse Landgoedconcerten van het Oranjewoud Festival, dat steeds meer erkenning krijgt. 11

12 Museumkidsweek In de herfstvakantie (17 oktober t/m 1 november) vond de eerste Museumkidsweek plaats, een samenwerking tussen de Rabobank en Museumvereniging. Museum Belvédère koppelde de speciale kinder-mb met werken van Jantien Jongsma, aan een real life speurtocht waar kinderen werken uit haar prenten, konden opzoeken in het museum. Rabobank Museumdag Op 24 oktober deed het museum mee aan de Rabobank Museumdag, die goed werd bezocht. Jan Mankes, Vogelnestje met groene eitjes, olieverf op doek op paneel, 1910 (10,5 x 12 cm). Deze nieuwe aanwinst stond centraal tijdens de Museumweek. Literaire avonden Op 9 september hadden we een lezing over Sailing Letters van dr. Els van Eijck van Heslinga (hoofd sector bedrijfsvoering van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag). In samenwerking met de Stichting Literaire Activiteiten Heerenveen waren er lezingen van de schrijvers Sander Kollaard (7 oktober) en Carolijn Visser (9 november). 12

13 Kunstreizen Museum Belvédère organiseerde in 2015 vier verschillende kunstreizen naar: - Bergen en Den Helder 13 maart - Tilburg en Wageningen 29 mei - Zwolle en Gorssel 25 september - Zwolle en Gorssel 15 oktober Op de kunstreizen van Museum Belvédère kan door iedereen worden ingeschreven, maar uiteraard hebben Vrienden van het museum voorrang bij het toekennen van de plaatsen. Museum voor jong en oud Er worden speciale rondleidingen gegeven aan kinderen. Het museum ontvangt op structurele basis scholen via de cultuurblokken van Ateliers Majeur. In 2014 werd gestart met rondleidingen op maat voor een andere doelgroep: mensen met een dementie. Deze zijn zeer succesvol gebleken en dit initiatief zal in 2016 dan ook een vervolg krijgen. Museum Belvédère Openingstijden: Oranje Nassaulaan 12, Dinsdag t/m zondag uur 8448 MT, Heerenveen-Oranjewoud Maandag gesloten Telefoon: Eerste Kerstdag en nieuwjaarsdag gesloten info@museumbelvedere.nl 13