Overweging n.a.v. Genesis 32: Lieve mensen, gemeente van onze Heer Jezus Christus

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Overweging n.a.v. Genesis 32: Lieve mensen, gemeente van onze Heer Jezus Christus"

Sofie van de Velden
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Overweging n.a.v. Genesis 32: Lieve mensen, gemeente van onze Heer Jezus Christus Het verhaal van vanmorgen over Jakob vormt een tweeluik met het verhaal waar het vorige week over ging. Het verhaal over de droom van Jakob bij Betel. Toen was op de voorkant van de orde van dienst een schilderij van de Russisch joodse schilder Marc Chagall te zien. Arianne laat deze nog even zien. Voor mij het mooiste schilderij over de droom van Jakob. Vanwege de engel met de brandende Menora. Het eeuwige licht uit de tempel, dat symbool staat voor Gods blijvende aanwezigheid. Hoe bont je het ook maakt. God blijft aanwezig, in alle windstreken van de aarde. Vanmorgen laten we nu op het scherm dat andere schilderij van Chagall staan dat erbij hoort. Jakobs worsteling bij de Jabbok. Wat is nu het verband tussen het verhaal van vorige week en van deze week? Vorige week hoorden we hoe Jakob zijn vader en broer had bedrogen met de zegen. Met de last van dit bedrog op zijn schouders gaat hij naar zijn oom in het verre Charan. De zon, deze was letterlijk en figuurlijk ondergegaan in het leven van Jakob. Heb je de zegen die je zo begeerde op zak, maar wat voor leven heb je? Soms kan een mens zo verlangen naar iets en als je het hebt kan het gevoel je ineens bekruipen alsof je met lege handen staat! Was dit het nu wat ik wilde, wenste. Moet je kijken wat het me heeft gekost en wat heb ik nu eigenlijk over? Maar God laat Jakob niet aan de goden over en beloofd hem nabij te zijn!

2 De jaren bij zijn oom Laban zijn succesvol, maar ook vol bedrog. Hij werkt zeven jaar voor zijn liefde Rachel, maar krijgt de oudere zus Lea. Nog eens zeven jaar moet hij werken voor Rachel. Jakob moet hier leren dat hij s lands regels niet naar eigen hand kan zetten. Wat dat betreft zien we hier wat de vicieuze cirkel van bedrog doet. Jakob bedriegt z n broer en vader en wordt zelf bedrogen door oom Laban. Maar op zijn beurt bedriegt ook Jakob zijn oom. Het lijkt als een waarschuwing: Als je eenmaal in die vicieuze cirkel van bedrog zit, probeer daar nog maar eens uit te komen. Denk maar eens aan het tv-programma opgelicht. Maar als vreemdeling daar drijft heimwee Jakob terug naar huis. Met zijn hele hebben en houden vlucht hij weg bij Laban. Als het beloofde land dichterbij komt krijgt Jakob toch lood in de schoenen. Hoe zal hij worden ontvangen door Ezau? Want voor Jakob geldt toch wel: zoals de waard is vertrouwt hij zijn gasten! Wat heb je dan toch voor leven, als je altijd maar bezig moet zijn om op slinkse wijze en altijd op je hoede je bezit veilig te stellen! Toen ik bezig was met de voorbereiding voor beide diensten dacht ik: Het is toch doodvermoeiend zoals Jakob maar bezig is. Het bedrog tegen zijn broer en vader. Het eerstgeboorterecht en de aartsvaderlijke zegen. Dan weer opboksen tegen Laban om de vrouwen. En ook nog eens om het vee met strepen, spikkels, bont of zwart. Zoals de waard is Daarom stuurt Jakob zijn boden vooruit, want Jakob is het ook wel het typetje van pleasen, en indruk maken met zijn bezit Hoe menselijk is ook dit verhaal.

3 Je eigen zin willen hebben, indruk willen maken met je bezit of hoe je bent, maar van de andere kant ook altijd pleasen. Altijd de gunst van een ander willen hebben, omdat je dat kennelijk nodig hebt om ja zeg het maar je eigen beeld hoog te houden, mens te kunnen zijn onder de mensen? Jakob heeft een prachtige strategie bedacht: Boden die vergeving vragen, geschenken om gunstig te stemmen, Dan vee, slaven en slavinnen, de bijvrouwen met kinderen, dan Lea en haar kinderen. En tot slot zijn geliefde Rachel met Jozef. Het is een buffer tussen hem en zijn broer. Zelf blijft hij achter, zodat de anderen de eerste klappen opvangen. Ja, je zult er maar mee getrouwd zijn? Met zo n Jakob! En je kunt je afvragen: Jakob wat ben je toch voor vent?? Ja iemand die zich steeds ophoudt aan de grens van wat wel en niet geoorloofd is. Hij gaat nogal eens over die grens als pootjehaker, hielenlichter. want dat is de betekenis van zijn naam. Hij leeft nogal eens in het donker van de nacht en het bedrog. Maar tegelijk zegt er iets in hem dat het anders kan en wellicht anders moet. Leven in het licht zonder bedrog en vreemdelingschap. Dat perspectief brengt hem nu wederom aan een grens in zijn leven. Jakob heeft in tegenstelling tot die krijgsgevangen in het Nubagebergte in Soedan, die kinderen die vergaan van de honger in Jemen, de slachtoffers van de orkaan Mattew wel in de gelegenheid om de keus te maken, dat hij niet langer wil leven in het duister van de nacht. Zo staat hij in de nacht aan de abbok. Maar hij kan zijn eigen strijd met het leven niet ontlopen? Al heb je nog zoveel strategieën opgebouwd.

4 Al wil je nog zoveel pleasen. Vroeg of laat kom je jezelf tegen. Word je door het verleden ingehaald: Kijk eens naar Amerika wat daar gebeurt in die verkiezingscampagne met Trump en Clinton. Jakob wordt gegrepen en vecht de hele nacht. Met wie? Ezau? Die zou er alle reden toe hebben. Eindelijk wraak nemen op zijn broer. Of wat ook wel wordt gezegd: een sprookjesachtige rivierdemon? Die niemand duldt op zijn terrein. Zijn eigen geweten of is het van Godswege? Het verhaal vertelt het niet. Maar Chagall heeft het wel uitgebeeld als een gevecht met een engel. In het hele schilderij is het leven van Jacob terug te vinden. Links boven de ontmoeting met de vrouw van zijn leven. Rechtsboven zijn nageslacht. De haan voor de strijd wie nummer 1 zal zijn. Jozef zijn oogappel in de put. Daar komen we volgende week op terug. Rechtsonder Jakobs rouw. Kortom alle vreugde en verdriet in zijn leven. En in het midden het gevecht om het leven zelf. Vechten om overeind te blijven in die lange familiegeschiedenis van vreugde en verdriet. Waarin van alles goed maar ook fout kan gaan. Jakob, maar ook wij kunnen het moeilijk hebben met het leven zelf. En soms moet je het gevecht om het leven aan. Want leven is naast alle moois wat je ervan kunt zeggen over genieten en je eigen ding doen, soms ook een echte worsteling, een opgave. Jakob ziet de schaduwkanten van zijn eigen ik onder ogen. En gaat het gevecht aan. Met zichzelf, zijn broer, de engel, met God. Vroeg of laat moet je al die vervelende zaken in je leven onder ogen zien, om verder te kunnen. En je kunt je afvragen: maakt zo n grenservaring Jacob

5 of jou tot een ander mens? Ik denk ja en ook nee. Want je blijft toch vaak jezelf, wie je was, met al je goede en minder goede eigenschappen. Maar ik denk, in zo n grenservaring spreekt God ook als een tegenover, als je geweten mee. Dat vind ik wederom weer het mooie van het schilderij van Marc Chagall. God mag je niet afbeelden, maar de engel staat net als in het vorige schilderij symbool voor God die met je meegaat. Ik laat u niet gaan, tenzij u mij zegent Het klinkt als een noodkreet van Jakob, want wat heeft hij een last gehad met die zegen. Maar zo n noodkreet kun je pas uiten als je beseft dat je op een doodlopende weg zit. Dat is misschien wel de grootste overwinning in een mensenleven. Beseffen en toegeven dat je fout zit, dan pas kan de bodem vruchtbaar zijn voor de zegen. Dan kan er nieuw perspectief ontstaan. En dan kan de zon ook weer opgaan, zoals nu bij Jakob, die nu Israël heet. Door onder ogen te zien is er een nieuwe kans En dan pas kan er vrede zijn in je hart. Mag die vrede ook in jullie zijn. Amen.

Vergelijkbare documenten

Lieve mensen, gemeente van Christus Ik heb me vaak afgevraagd: Hoe kan Jakob in hemelsnaam zomaar zijn hoofd neerleggen om te gaan slapen?

Lieve mensen, gemeente van Christus Ik heb me vaak afgevraagd: Hoe kan Jakob in hemelsnaam zomaar zijn hoofd neerleggen om te gaan slapen? Kijk eens wat hij heeft uitgehaald met zijn vader en zijn broer.