KRW symposium 9 mei Epe. Anammox in de hoofdstroom: een quantum leap in stikstofverwijdering!

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "KRW symposium 9 mei Epe. Anammox in de hoofdstroom: een quantum leap in stikstofverwijdering!"

Transcriptie

1 1 KRW symposium 9 mei Epe Anammox in de hoofdstroom: een quantum leap in stikstofverwijdering!

2 rwzi Dokhaven locatie pilotinstallatie 2

3 3 RWZI Dokhaven Grootste RWZI WSHD v.e. 150 Capaciteit ca. 33% van de gebiedsvracht Ontwerp (1985) BZV verwijdering Nitrificatie in de zomer B-trap voor 75% RWA Bijzonderheden: ondergrondse constructie geen fysieke uitbreiding mogelijk

4 4 Stikstofeisen: bijdrage diverse rwzi s Procentuele bijdrage binnenkomend en uitgaande stikstofvracht 70% 60% Procentuele bijdrage (%) 50% 40% 30% 20% aandeel N-kjeldahl influent aandeel totaal-n effluent 10% 0% Goudswaard Den Bommel Ooltgensplaat Zuidland Piershil Heenvliet Strijen Oude Tonge Rozenburg Numansdorp Rwzi Goedereede Middelharnis Barendrecht Oud Beijerland Ridderkerk Hellevoetsluis Spijkenisse Zwijndrecht Dordrecht Rotterdam Dokhaven

5 5 Strengere wetgeving? Strengere KRW eisen na 2021? Nadere aanscherping N-eis Noordzee (marine kaderrichtlijn)? Hoe voorbereid zijn op volgende planperioden???? Anammox in hoofdstroom!!!

6 THEORIE 6

7 7 Stikstofverwijdering in rwzi s N 2 BZV (Methanol) Sharon Anammox NO 3 - NH 4 + O 2 O 2 NO 2 - conventionele route

8 8 Conventioneel vs ANAMMOX NH + 4 beluchting (2.3 kwh/kg N) NO - 3 methanol (2.3 kg/kg N) NH + 4 NH + 4 NO - 2 beluchting (1. 0 kwh/kg N). methanol (0 kg/kg N) N 2 N 2 Conventional treatment ANAMMOX Energie kwh/kg N Methanol kg/kg N Slib productie kg VSS/kg N CO 2 emissie > kg/kg N Kosten /kg N

9 9 Samenwerking AOB + Anammox = N 2 Ammonium Oxiderende Bacteriën (AOB) produceren nitriet (NO 2- ) NH + 4 AOB Aerobe NH + 4 NO - 2 N 2 ANAMMOX Anaerobe

10 10 maar ook competitie NOB s zijn ongewenst! Nitriet Oxiderende Bacteriën oxideren nitriet verder tot nitraat AOB vs NOB à Competitie: O 2 Anammox vs NOB à Competitie: NO 2 - AOB: Ammonium Oxiderende Bacteriën NOB: Nitriet Oxiderende Bacteriën

11 11 En hoe werkt dat dan? AOB O 2 ANAMMOX NH 3 NO 2 - N 2 NH 3 NO - 3 NH 3 2 NH O NO NH N NO 3 -

12 Projectpartners KRW project 12

13 13 Doel en verwachte Voordelen + =

14 14 Anammox op Dokhaven roosters A-trap met FAST proces; CZV & P-verwijdering zandvang Zwevende stof verwijdering tussenbezinking B-trap, nitrificatie Anammox voor N-verwijdering nabezinktanks effluent gemaal bypass en effluentrecirculatie indikker buffer bandfilter Biogas gisting gas motoren slibontwatering Anammox SHARON

15 15 Kan dat?..ja! Anammox in de B- trap Entreactor op Sluisjesdijk

16 16 Fasering van het project WP 1: Onderzoeksfase (TUD + RUN) basiselementen proces ontwikkelen (stabiele Anammox populatie bij lage temperatuur en onderdrukken concurrentie nitriet oxideerders) WP 2: Experimentele ontwikkeling pilot experiment Dokhaven (gericht op procesbeheersing, optimalisatie stuurparameters)

17 17 De uitdagingen Wat gebeurt er met inspoeling CZV of ZS? Hoe scheiden we A en B trap optimaal? Kunnen we de bacteriën binnen houden? Wat is invloed fluctuaties (temperatuur, influent, ph)? Kunnen we alleen NO 2 vormen bij lage temperatuur? Hoe regelen we dit proces? Hoe robuust is het proces?

18 18 Resultaten onderzoeksfase TUD/ RUN Labschaalreactor met korrelslib Labschaalreactor met vlokkig slib

19 19 Resultaten onderzoeksfase -TUD 1. Groei Anammox bij lage T en lage stikstofconcentraties geen probleem 2. Voor korrelslib/biofilm stabiele route om NOB groei te voorkomen 3. Anammox in staat gevormd NO 3 te denitrificeren (met aanwezig BZV)

20 20 Experimentele fase Dokhaven Pilotinstallatie bestaat uit 2 reactoren: Continu propstroom reactor Sequencing Batch Reactor (SBR) Sinds februari ook een labschaal reactor

21 21

22 22

23 De technische uitdagingen tot nu Kalibreren analyzers Schuimvorming Kapotte compressor Nieuw condensvat Luchtlekkage Loogdosering Vlokkig slib Extra Olburgen slib Extra Sluisjesdijk slib verzuring

24 24 en aanpassingen Voedingsvat - dosering van ammoniumchloride oplossing - tot ca. 45 mg/l - vrij ammonium voordelig voor AOB s - niet meer meten in de marge - verwarmingselement T=20 C - gedurende de winter - zolang geen stabiele procesvoering

25 25 Concluderend Lage temperatuur Anammox op labschaal goed mogelijk Stabiel en gecontroleerd proces Lage temperatuur Anammox op pilotschaal Omzetting ca. 10 mgn/gvss/d Nog geen robuust proces door incidentele technische problemen Biomassa retentie lukt Stuurparameters nog niet geoptimaliseerd

26 En weten jullie nog? 10 9 N conversie Anammox op dagbasis N-tot conversion NO2-conversion NH4-conversion NO3-production 8 7 kg/m3.d aug-02 9-apr dec aug apr-05 3-jan-06

27 27

Full scale de-ammonificatie in de waterlijn

Full scale de-ammonificatie in de waterlijn Full scale de-ammonificatie in de waterlijn 1 Met DEMON en EssDe Harm Baten Hoogheemraadschap van Rijnland Annette Buunen - Grontmij Nederland B.V. (part of Sweco) Full scale de-ammonificiatie in de waterlijn

Nadere informatie

AB systeem RWZI Dokhaven

AB systeem RWZI Dokhaven AB systeem RWZI Dokhaven Olaf Duin 21 juni 2011 De langste dag van Nieuwveer 2 3 RWZI Rotterdam Dokhaven Capaciteit: 560,000 i.e 150 Hydraulische capaciteit : A-trap: 19,000 m 3 /h B-trap: 14.500 m 3 /h

Nadere informatie

Stikstofeis noodzaakt rwzi Dokhaven tot innovatie Waterkwaliteit > Afvalwaterbehandeling > Beschrijving van r.w.z.i.

Stikstofeis noodzaakt rwzi Dokhaven tot innovatie Waterkwaliteit > Afvalwaterbehandeling > Beschrijving van r.w.z.i. Page 1 of 5 home actualiteiten evenementen bedrijvengids archief zoeken adverteren abonneren colofon Redactie R. van Dalen Kopij Neerslag zenden aan: NVA, t.a.v. redactie Neerslag Postbus 70, 2280 AB Rijswijk

Nadere informatie

CENIRELTA: hoofdstroom-anammox op RWZI Rotterdam-Dokhaven

CENIRELTA: hoofdstroom-anammox op RWZI Rotterdam-Dokhaven CENIRELTA: hoofdstroom-anammox op RWZI Rotterdam-Dokhaven Stefan Geilvoet, Charlotte van Erp Taalman Kip, Olaf Duin (waterschap Hollandse Delta), Tim Hendrickx (Paques BV), Maaike Hoekstra (Technische

Nadere informatie

AWZI Schiphol. Ervaringen met het DEMON-proces. Marthe de Graaff. 22 mei 2019

AWZI Schiphol. Ervaringen met het DEMON-proces. Marthe de Graaff. 22 mei 2019 AWZI Schiphol Ervaringen met het DEMON-proces Marthe de Graaff 22 mei 2019 AWZI Schiphol In eigendom vanaf 2004 3.000 5.000 m 3 /d afvalwater van: Passagiers Bedrijven Schiphol terrein Catering Fecaliën

Nadere informatie

Optimalisatie biologische afvalwaterzuivering

Optimalisatie biologische afvalwaterzuivering Optimalisatie biologische afvalwaterzuivering Innovatieve Stikstofverwijdering In Slachthuisafvalwater ir. Marc Feyten 24/03/2016 Onze referenties zijn onze visitekaartjes www.aaqua.be 2 1. Problematiek

Nadere informatie

waterschap Hollandse Delta

waterschap Hollandse Delta Het hanteerde tot op heden een het werkgebied van het. Concreet betekent De contactgegevens staan op: /baggeren Dordrecht 5-dagenregeling staat op: /baggeren meldingen of klachten kunt u bellen met het

Nadere informatie

STIKSTOF & FOSFOR CURSUSBOEK NIEUWEGEIN

STIKSTOF & FOSFOR CURSUSBOEK NIEUWEGEIN STIKSTOF & FOSFOR CURSUSBOEK NIEUWEGEIN 2017 Stichting Wateropleidingen, Oktober 2017 Nieuwegein Versie 6.1 Niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk,

Nadere informatie

2 Achtergrondinformatie van het EssDe -proces Het EssDe -proces is een alternatief voor de conventionele stikstofverwijderingsroute 1.

2 Achtergrondinformatie van het EssDe -proces Het EssDe -proces is een alternatief voor de conventionele stikstofverwijderingsroute 1. Notitie Referentienummer Datum Kenmerk Versie 5 12 juli 2015 334159 Betreft Beschrijving EssDe en energiebalans t.b.v. MER oplegnotitie 1 Inleiding Vanwege het feit dat de gekozen oplossing voor de renovatie

Nadere informatie

Thermische Druk Hydrolyse

Thermische Druk Hydrolyse Thermische Druk Hydrolyse Techniek om de conversie van moeilijke biomassa te verhogen Door: Ir. Frederik Oegema 1 4e Europese leverancier van biogas installaties Micro vergisting 50-130 kwe Co-vergisting

Nadere informatie

Eindexamen scheikunde 1-2 vwo 2008-I

Eindexamen scheikunde 1-2 vwo 2008-I Anammox In deze opgave staat een bacteriële omzetting van ammoniumionen met nitrietionen centraal, de zogenoemde anammoxreactie. Bij deze opgave horen twee tekstfragmenten die zijn afgedrukt in de bijlage

Nadere informatie

Toiletpapier een waardevolle grondstof GaLiCos: Strippen NH 3 uit afvalwater

Toiletpapier een waardevolle grondstof GaLiCos: Strippen NH 3 uit afvalwater Toiletpapier een waardevolle grondstof GaLiCos: Strippen NH 3 uit afvalwater Aquarama Trade Fair TNAV Workshop 23 oktober 2014 Coos Wessels Toiletpapier in afvalwater 10 tot 14 kg per persoon per jaar

Nadere informatie

1. De relativiteit van de effluentkwaliteit

1. De relativiteit van de effluentkwaliteit 1. De relativiteit van de effluentkwaliteit 1. Water zuiveren = normen nastreven Basis uitdaging voor meeste sectoren (Nieuwe wetgeving: micropolluenten, ZM, ) 2. Filosofie van Pantarein, water zuiveren

Nadere informatie

De afvalwaterzuivering als energiefabriek

De afvalwaterzuivering als energiefabriek De afvalwaterzuivering als energiefabriek Joop Colsen Energiebesparing op RWZI s anno 2010 www.colsen.nl info@colsen.nl Introductie (1) Afvalwaterzuivering levert energie op: Door vergisting van biomassa

Nadere informatie

Investigations on the Nitrogen Cycle in the Coastal North Sea H. Fan

Investigations on the Nitrogen Cycle in the Coastal North Sea H. Fan Investigations on the Nitrogen Cycle in the Coastal North Sea H. Fan Samenvatting Dit proefschrift gaat over de stikstofcyclus in het Nederlandse kustgebied, waarbij zowel de waterkolom als het sediment

Nadere informatie

Toepassing van Anammox in de hoofdstroom van een rioolwaterzuivering

Toepassing van Anammox in de hoofdstroom van een rioolwaterzuivering 1996-2011: Fvan Final inaeffluent l rereport p orttot bruikbaar oppervlaktewater Stationsplein 89 POSTBUS 2180 3800 CD AMERSFOORT Toepassing van Anammox in de hoofdstroom van een rioolwaterzuivering TEL

Nadere informatie

Deammonifica*e in de waterlijn met EssDe

Deammonifica*e in de waterlijn met EssDe Deammonifica*e in de waterlijn met EssDe A.H.M. Buunen- van Bergen, R.J.A. Meulenkamp, C.M. Morgenschweis (Grontmij Nederland), H. Baten (Hoogheemraadschap van Rijnland) Deammonifica*e wordt al meer dan

Nadere informatie

Chris Ruiken. 21 juni 2011

Chris Ruiken. 21 juni 2011 Influent zeven Chris Ruiken 21 juni 2011 Inhoud 1. Introductie 2. Demo installatie Blaricum 3. Massabalansen cellulose 4. Conclusie Afvalwater bevat van alles en nog wat. Toiletpapier is ongeveer 30% van

Nadere informatie

Grontmij. A fascinating company

Grontmij. A fascinating company Grontmij A fascinating company 1 Wie we zijn Grontmij Group Derde grootste multidisciplinair advies- en ingenieursbureau in Europa Voor duurzame infrastructuur & mobiliteit; industrie, water & energie

Nadere informatie

1-STEP filter rwzi Horstermeer

1-STEP filter rwzi Horstermeer 1-STEP filter rwzi Horstermeer Eén jaar ervaring Manon Bechger Waternet 21 November 2013 Openingssymposium 1-STEP Een nieuwe generatie effluent Inhoud Aanleiding bouw 1-STEP op Horstermeer Wat is 1-STEP?

Nadere informatie

Openbare eindrapportage

Openbare eindrapportage Rapport datum: 28 juli 2017 Openbare eindrapportage UNAS Innovatieve kostprijsverlagende technologie voor extra GroenGas uit afvalwater TEHE115053 Colsen, Adviesburo voor Milieutechniek b.v. Kreekzoom

Nadere informatie

Praktijk : Voorschrift bacterieel wateronderzoek

Praktijk : Voorschrift bacterieel wateronderzoek LTO42 Toets 5.1 Boek: Biologie voor het MLO. (zesde druk) H17, pag 347 t/m 350 H17, pag 354 t/m 357 H17, pag 362 t/m 373 (dit is hoofdstuk 16 van de vijfde druk, Blz 321-324, Blz 328-332, Blz 336-345)

Nadere informatie

COMMISSIE 0 Water (6 mei 2013)

COMMISSIE 0 Water (6 mei 2013) DATUM VERGADERING 23 ITieİ 2013 COMMISSIE 0 Water (6 mei 2013) BIJLAGE(N) 1 į AGENDAPUNTNUMMER Q ļ AAN DE VERENIGDE VERGADERING B1300177 INGEKOMEN STUKKEN: NOTITIE INZAKE DEMONSTRATIEPROJECT KOUDE ANAMMOX

Nadere informatie

Notitie. Inleiding. Belangrijke kostenposten. Groene weide

Notitie. Inleiding. Belangrijke kostenposten. Groene weide Notitie Aan : Dhr. Jan Lourens (Waterschap Rijn en IJssel) Van : Dr. ir. Wim Wiegant Datum : 23 augustus 2011 Kopie : Onze referentie : 9W3729.01/N00005/423160/Nijm Betreft : Nieuwe anti-afhaakregeling

Nadere informatie

GEBRUIKERSERVARINGEN MET DEMON EN ANAMMOX IN DEELSTROOMBEHANDELINGEN

GEBRUIKERSERVARINGEN MET DEMON EN ANAMMOX IN DEELSTROOMBEHANDELINGEN GEBRUIKERSERVARINGEN MET DEMON EN ANAMMOX IN DEELSTROOMBEHANDELINGEN RAPPORT 2018 70 A GEBRUIKERSERVARINGEN MET DEMON EN ANAMMOX IN DEELSTROOMBEHANDELINGEN RAPPORT 2018 70 ISBN 978.90.5773.830.2 stowa@stowa.nl

Nadere informatie

Influent fijnzeven in rwzi s. Chris Ruiken Enna Klaversma

Influent fijnzeven in rwzi s. Chris Ruiken Enna Klaversma Influent fijnzeven in rwzi s Chris Ruiken Enna Klaversma Inhoud Kosten en opbrengsten Energiebalans 19-05-2010 2 Grofvuilrooster 6 mm Zandvanger Voorbezinktank aeratietank nabezinktank effluent Primair

Nadere informatie

Toets 5.1 Waterzuivering (ppt + aanvullend lesmateriaal)

Toets 5.1 Waterzuivering (ppt + aanvullend lesmateriaal) LTO42 Toets 5.1 Waterzuivering (ppt + aanvullend lesmateriaal) Biologie voor het MLO. (zesde druk) H17, pag 347 t/m 350 H17, pag 354 t/m 357 H17, pag 362 t/m 373 (dit is hoofdstuk 16 van de vijfde druk,

Nadere informatie

1 Inleiding Leerdoelen... 21

1 Inleiding Leerdoelen... 21 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 Leerdoelen... 1 1.1 De waterkringloop... 1 1.1.1 Eigenschappen van water... 1 1.1.2 Kringloop... 2 1.1.3 Waterbalans... 3 1.2 Het watersysteem... 4 1.3 Het waterbeheer...

Nadere informatie

Samenwerken aan nieuwe (slib)gistingstechnologieën

Samenwerken aan nieuwe (slib)gistingstechnologieën Samenwerken aan nieuwe (slib)gistingstechnologieën Eerste resultaten pilotonderzoek Dennis Heijkoop 18 maart 2015 Aqua NL Gorinchem Van trend naar innovatie Huidige trend Maximale slibgisting zoveel mogelijk

Nadere informatie

Verkenning Zuiverende Kassen

Verkenning Zuiverende Kassen Verkenning Zuiverende Kassen Door Adrie Otte (Bioniers), Doy Schellekens (Waterschap De Dommel) In een verkennende studie in opdracht van STOWA is de werking van zuiverende kassen verduidelijkt en zijn

Nadere informatie

Fosfaatterugwinning Waterstromen Locatie Olburgen

Fosfaatterugwinning Waterstromen Locatie Olburgen Fosfaatterugwinning Waterstromen Locatie Olburgen Arjan Jansen of Lorkeers 22 juni 2011, expertmeeting fosfaat in balans, Doesburg Waterstromen BV 12 jaar oude dochter van Waterschap Rijn & IJssel 20 medewerkers,

Nadere informatie

Bert Bellert, Waterdienst. 5 september 2011

Bert Bellert, Waterdienst. 5 september 2011 Ammonium in de Emissieregistratie?! Natuurlijke processen, antropogene bronnen en emissies in de ER Bert Bellert, Waterdienst Ammonium als stof ook in ER??: In kader welke prioritaire stoffen, probleemstoffen,

Nadere informatie

FAST Fermentation Eddie Broeders e.broeders@nijhuis-water.com Wilbert Menkveld w.menkveld@nijhuis-water.com

FAST Fermentation Eddie Broeders e.broeders@nijhuis-water.com Wilbert Menkveld w.menkveld@nijhuis-water.com FAST Fermentation Eddie Broeders e.broeders@nijhuis-water.com Wilbert Menkveld w.menkveld@nijhuis-water.com w.menkveld@nijhuis-water.com Inhoud Over Nijhuis Water Technology BV Waarom ammonium verwijderen/terugwinnen?

Nadere informatie

I feel goo o d! De wetenschap achter helder water voor tropische zoetwateraquaria

I feel goo o d! De wetenschap achter helder water voor tropische zoetwateraquaria I feel goo o d! De wetenschap achter helder water voor tropische zoetwateraquaria Philips ontwikkelde dit Zuiveringsapparaat voor tropische aquaria in samenspraak met aquarium- en waterexperts. Wetenschappelijke

Nadere informatie

Project Waterschoon. Onderzoeksfacet: Effectiviteit Verwerkingssysteem. Nieuwsbrief Zwartwaterverwerking

Project Waterschoon. Onderzoeksfacet: Effectiviteit Verwerkingssysteem. Nieuwsbrief Zwartwaterverwerking Project Waterschoon Onderzoeksfacet: Effectiviteit Verwerkingssysteem Nieuwsbrief Zwartwaterverwerking Liesbeth Wiersma November 2012 Inleiding De belangstelling voor nieuwe innovatieve sanitatieconcepten,

Nadere informatie

PHA s uit afvalwater en reststromen, een update;

PHA s uit afvalwater en reststromen, een update; PHA s uit afvalwater en reststromen, een update; Erwin Bluemink (W+B) Hardy Temmink (WUR-ETE) 2 december 2013 1 Inhoud Erwin Bluemink PHA uit slib? Afbakening Resultaten Kansen Hardy Temmink PHA uit reststromen?

Nadere informatie

SHARON, EFFLUENTKWALITEIT, ALTERNATIEVEN EN MARKTPOTENTIE REJECTIEWATERBEHANDELING GEËVALUEERD

SHARON, EFFLUENTKWALITEIT, ALTERNATIEVEN EN MARKTPOTENTIE REJECTIEWATERBEHANDELING GEËVALUEERD SHARON, EFFLUENTKWALITEIT, ALTERNATIEVEN EN MARKTPOTENTIE REJECTIEWATERBEHANDELING GEËVALUEERD 20 SHARONEFFLUENTKWALITEIT, ALTERNATIEVEN EN MARKTPOTENTIE REJECTIEWATERBEHANDELING GEËVALUEERD RAPPORT 2004

Nadere informatie

Cellulose Assisted Dewatering of SLudge:

Cellulose Assisted Dewatering of SLudge: 14 september 2017 1 Cellulose Assisted Dewatering of SLudge: Gericht op ontwatering van slib door hergebruik van cellulosevezel! 4 jarig onderzoeksproject (eind 10 september 2017) Uitgevoerd door 6 partijen

Nadere informatie

1 Inleiding Leerdoelen... 19

1 Inleiding Leerdoelen... 19 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 Leerdoelen... 1 1.1 Watersysteem en waterketen... 1 1.2 Actoren en belanghebbenden... 3 1.3 Natuurlijke processen O 2, N en P... 6 1.4 Verstoringen en effecten... 6 1.5 Waterzuivering...

Nadere informatie

nutriënten Rob van den Boomen Ruud Kampf 29 maart 2012

nutriënten Rob van den Boomen Ruud Kampf 29 maart 2012 Effecten op zwevend stof en nutriënten Rob van den Boomen Ruud Kampf 1 INHOUD 1. wat is zwevend stof (ZS)? 2. verandering van de hoeveelheid ZS in een Waterharmonica: bij normale belasting en bij een slibuitspoeling

Nadere informatie

Onderhoud RWZI Amstelveen

Onderhoud RWZI Amstelveen Onderhoud RWZI Amstelveen Erwin Meijers 25 juli 2017 Versie 3 Onderzoeksvraag: De effectiviteit van RWZI Amstelveen gaat achteruit. De meetdata van het effluent laat zien dat de totaal stikstofconcentratie

Nadere informatie

Slimmere slibgistingstechniek: nog meer energie uit afvalwater

Slimmere slibgistingstechniek: nog meer energie uit afvalwater Slimmere slibgistingstechniek: nog meer energie uit afvalwater Dennis Heijkoop (Royal HaskoningDHV) André Visser (Royal HaskoningDHV) Leo van Efferen (Waterschap Zuiderzeeland) Een energiefabriek: dat

Nadere informatie

Prestaties Programma Zuiveren 2010

Prestaties Programma Zuiveren 2010 Prestaties Programma Zuiveren 2010 Prestaties programma Zuiveren 2015 2 COLOFON UITGAVE Waterschap Hollandse Delta Handelsweg 100 2988 DC Ridderkerk Postbus 4103 2980 GC Ridderkerk t 088 974 33 00 f 088

Nadere informatie

Ken je rioolwater en rwzi's: goede (systeem)kennis als basis voor keuzes. Mirabella Mulder Jeroen Langeveld

Ken je rioolwater en rwzi's: goede (systeem)kennis als basis voor keuzes. Mirabella Mulder Jeroen Langeveld Ken je rioolwater en rwzi's: goede (systeem)kennis als basis voor keuzes Mirabella Mulder Jeroen Langeveld Verwijdering microverontreinigingen uit rwzi-afvalwater Hoe ver moet je gaan? 70% verwijdering

Nadere informatie

1.7 Innovatie Afsluitend... 16

1.7 Innovatie Afsluitend... 16 Inhoudsopgave 1 Inleiding en kader... 1 1.1 Waterzuivering: verleden, heden en toekomst... 1 1.2 Wie is verantwoordelijk voor de afvalwaterzuivering?... 3 1.3 Financiën en functioneren... 5 1.4 Belanghebbenden...

Nadere informatie

Energiepark Olburgen

Energiepark Olburgen Energiepark Olburgen Een samenwerking van Waterstromen, Waterschap Rijn & IJssel & Aviko Door Richard Haarhuis Waterstromen B.V. 8 april 2010 Onderwerpen Over Waterstromen Locatie Olburgen Stap voor Stap

Nadere informatie

Inhoud De oxidatiesloot: succesvolle Nederlandse ontwikkeling

Inhoud De oxidatiesloot: succesvolle Nederlandse ontwikkeling Biologische waterzuivering de oxydatiesloot, geschiedenis met een grote toekomst Faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen WATER AND SANITATION FOR ALL 60e Vakantiecursus in Drinkwatervoorziening

Nadere informatie

Energiepark Olburgen. Een samenwerking van Waterstromen B.V., Waterschap Rijn & IJssel & Aviko BV. Door Arnold Veldhuis

Energiepark Olburgen. Een samenwerking van Waterstromen B.V., Waterschap Rijn & IJssel & Aviko BV. Door Arnold Veldhuis Energiepark Olburgen Een samenwerking van Waterstromen B.V., Waterschap Rijn & IJssel & Aviko BV Door Arnold Veldhuis Waterstromen B.V. 18 maart 2015 Onderwerpen Over Waterstromen Locatie Olburgen Huidige

Nadere informatie

CENIRELTA: DEMONSTRATIEPROJECT ANAMMOX IN DE HOOFDSTROOM OP RWZI DOKHAVEN

CENIRELTA: DEMONSTRATIEPROJECT ANAMMOX IN DE HOOFDSTROOM OP RWZI DOKHAVEN CENIRELTA: DEMONSTRATIEPROJECT ANAMMOX IN DE HOOFDSTROOM OP RWZI DOKHAVEN 2017 RAPPORT 27 A CENIRELTA: DEMONSTRATIEPROJECT ANAMMOX IN DE HOOFDSTROOM OP RWZI DOKHAVEN RAPPORT 2017 27 ISBN 978.90.5773.756.5

Nadere informatie

Toepassing van Anaerobe MBR-Membranen: een Praktijkvoorbeeld. AQUARAMA ANAEROBE MBR - PANTAREIN WATER 2

Toepassing van Anaerobe MBR-Membranen: een Praktijkvoorbeeld. AQUARAMA ANAEROBE MBR - PANTAREIN WATER 2 Toepassing van Anaerobe MBR-Membranen: een Praktijkvoorbeeld. AQUARAMA 2016 - ANAEROBE MBR - PANTAREIN WATER 2 Aanleiding? - Z o e k e n n a a r e e n g e s c h i k t e t e c h n o l o g i e v o o r d

Nadere informatie

Kenmerken per buslijn

Kenmerken per buslijn Kenmerken per buslijn Lijn 104 Renesse Hellevoetsluis (-Spijkenisse) Lijn 104 biedt de verbinding tussen Renesse - Ouddorp Hellevoetsluis en ontsluit de westkant van Goeree-Overflakkee. Lijn 104 stopt

Nadere informatie

Techniek afvalwaterzuivering

Techniek afvalwaterzuivering Techniek afvalwaterzuivering Cursusboek Nieuwegein, 2013 w w w. w a t e r o p l e i d i n g e n. n l Stichting Wateropleidingen, september 2013 Groningenhaven 7 3433 PE Nieuwegein Versie 4.0 Niets van

Nadere informatie

Nereda: van vinding tot internationale praktijktoepassing

Nereda: van vinding tot internationale praktijktoepassing Bart de Bruin, DHV Mark van Loosdrecht, TU Delft Cora Uijterlinde, STOWA Nereda: van vinding tot internationale praktijktoepassing Vanaf 2003 tot heden is door een intensieve Nederlandse samenwerking een

Nadere informatie

Bijlage 4: Milieu en energieprestaties: Emissies van de toekomstige rwzi Utrecht (DM 851139)

Bijlage 4: Milieu en energieprestaties: Emissies van de toekomstige rwzi Utrecht (DM 851139) Notitie HASKONINGDHV NEDERLAND B.V. WATER TECHNOLOGY Bijlage 4: Milieu en energieprestaties: Emissies van de toekomstige rwzi Utrecht (DM 851139) Aan : E. Rekswinkel, M. Boersen Van : Wim Wiegant Controle

Nadere informatie

55e Vakantiecursus in Drinkwatervoorziening & 22e Vakantiecursus in Riolering en Afvalwaterbehandeling URINE APART INZAMELEN? Introductie Afvalwaterzuivering vindt zijn oorsprong in de behoefte om de stedelijke

Nadere informatie

Bijlagen. Bijlagen 105

Bijlagen. Bijlagen 105 Bijlagen Bijlagen 105 Bijlage 1 EPAS Rapportage.. 107 Bijlage 2 Demmonificatietesten uitgevoerd door Grontmij 125 Bijlage 3 Opzet analysepakketten GWL.. 131 Bijlage 4 Literatuuronderzoek en aanvullend

Nadere informatie

onderzoeken Peka Kroef 2011/2012

onderzoeken Peka Kroef 2011/2012 onderzoeken Peka Kroef 2011/2012 1 Verwerking van > 200.000 ton aardappelen per jaar Productie van gekookte aardappel producten Verbruikt hierbij ca. 600.000 m 3 water. Produceert hierbij ca. 500.000 m

Nadere informatie

Waterkwaliteit 2: Natuur/chemie

Waterkwaliteit 2: Natuur/chemie Waterkwaliteit 2: Natuur/chemie Prof. ir. Hans van Dijk 1 Afdeling Watermanagement Sectie Gezondheidstechniek Inhoud hydrologische kringloop kwalitatief 1. regenwater 2. afstromend/oppervlaktewater. infiltratie

Nadere informatie

WORKSHOP KOSTENEFFICIËNT WATERMANAGEMENT AQUARAMA - TNAV. Donderdag 20 april 2006

WORKSHOP KOSTENEFFICIËNT WATERMANAGEMENT AQUARAMA - TNAV. Donderdag 20 april 2006 WORKSHOP KOSTENEFFICIËNT WATERMANAGEMENT AQUARAMA - TNAV Donderdag 20 april 2006 Efficiënte aërobe zuivering van afvalwater in de voedingsindustrie Stefaan Deboosere TREVI NV Dulle-Grietlaan 17/1 B-9050

Nadere informatie

Synergie RWZI en mestverwerking

Synergie RWZI en mestverwerking Synergie RWZI en mestverwerking Opdrachtgevers Uitvoering LeAF Synchroniciteit Varkensmest Rioolwater Aanscherping mestbeleid Beleid op duurzaamheid druk op mestafvoer Rioolwater als bron Meer mestverwerking

Nadere informatie

Afvalwater: een bron van mogelijkheden. 12 april 2016 Sigrid Scherrenberg

Afvalwater: een bron van mogelijkheden. 12 april 2016 Sigrid Scherrenberg Afvalwater: een bron van mogelijkheden 12 april 2016 Sigrid Scherrenberg 1 Jouw poep is goud waard! 2 Rotterdam Innovative Nutrients, Energy & Watermanagement (RINEW) Doel: Het realiseren van een innovatieve

Nadere informatie

Productie van groene energie uit afval en afvalwater: rentabiliteit door duurzaamheid

Productie van groene energie uit afval en afvalwater: rentabiliteit door duurzaamheid Productie van groene energie uit afval en afvalwater: rentabiliteit door duurzaamheid The cycle 2010 29/04/2010 Brouwerij Duvel Breendonk Hans van Soest Zaakvoerder vansoest@enprotech.be Globale aanpak

Nadere informatie

Page 1

Page 1 www.colsen.nl Page 1 Inhoudsopgave Deel I: Hydrobusiness en Colsen I.1. Over Hydrobusiness I.2. Over Colsen Deel II: AWZI Vion II.1. Oorspronkelijke AWZI II.2. Nieuwe AWZI II.3. Wat kost het? www.colsen.nl

Nadere informatie

Werkafspraken Indirecte Lozingen

Werkafspraken Indirecte Lozingen Werkafspraken Indirecte Lozingen Inhoud Inleiding Blz. 3 Aanleiding Blz. 3 Plannen van aanpak Blz. 3 Informeren gemeenten Blz. 3 I PLAN VAN AANPAK afwijkend influent op Rwzi's. Blz. 4 II PLAN VAN AANPAK

Nadere informatie

Source. Dinsdag 24 mei Stowa Afvalwaterketen Symposium Marlies Kampschreur

Source. Dinsdag 24 mei Stowa Afvalwaterketen Symposium Marlies Kampschreur Source 1 Dinsdag 24 mei Stowa Afvalwaterketen Symposium Marlies Kampschreur Wat is SOURCE? 2 Simultaneous Removal of Human and Veterinary Pharmaceuticals and Nutrients ( ) Met medewerking van: Wat is SOURCE?

Nadere informatie

Project Waterschoon. Onderzoeksfacet: Effectiviteit Verwerkingssysteem. Nieuwsbrief Verwerking van zwart- en grijswater

Project Waterschoon. Onderzoeksfacet: Effectiviteit Verwerkingssysteem. Nieuwsbrief Verwerking van zwart- en grijswater Project Waterschoon Onderzoeksfacet: Effectiviteit Verwerkingssysteem Nieuwsbrief Verwerking van zwart- en grijswater Liesbeth Wiersma Mei 213 Inleiding Half december 212 is er een nieuwsbrief rondgestuurd

Nadere informatie

Ketenanalyse RWZI s. Revisie Auteur Datum Toelichting 01. Reinoud Goudswaard

Ketenanalyse RWZI s. Revisie Auteur Datum Toelichting 01. Reinoud Goudswaard Ketenanalyse RWZI s Revisie Auteur Datum Toelichting 01. Reinoud Goudswaard 18-01-2013 Bij deze revisie is de CO 2 reductie door het toepassen van groene energie gekwantificeerd en is de techniek Nereda

Nadere informatie

Hoogbelaste voorzuivering afvalwater inventarisatie en bouwstenen voor het A-trap-procesontwerp

Hoogbelaste voorzuivering afvalwater inventarisatie en bouwstenen voor het A-trap-procesontwerp Hoogbelaste voorzuivering afvalwater inventarisatie en bouwstenen voor het A-trap-procesontwerp Kees Roest, Tessa van den Brand (KWR Watercycle Research Institute), Marcel Zandvoort (Waternet), Marthe

Nadere informatie

RESTAFVAL van vrijdag Schiedam Barendrecht Rotterdam Zuid Rhoon Ridderkerk Rotterdam IJsselmonde Rotterdam Beverwaard

RESTAFVAL van vrijdag Schiedam Barendrecht Rotterdam Zuid Rhoon Ridderkerk Rotterdam IJsselmonde Rotterdam Beverwaard Aan: Rolcontainer klanten Van: Afdeling Planning Datum: April 2017 Onderwerp: Inhaalroutes Pasen 2017 (maandag 17 April 2017) Geachte klant, Hieronder volgt een overzicht van de inhaalroutes in verband

Nadere informatie

06/07/2015. Samenwerken aan nieuwe (slib)gistingstechnologieën. Van trend naar innovatie. Huidige trend. Ambitie en innovatie

06/07/2015. Samenwerken aan nieuwe (slib)gistingstechnologieën. Van trend naar innovatie. Huidige trend. Ambitie en innovatie Samenwerken aan nieuwe (slib)gistingstechnologieën Eerste resultaten pilotonderzoek Dennis Heijkoop 1 juli 2015 Slib, energie eruit halen die er in zit Van trend naar innovatie Huidige trend Maximale slibgisting

Nadere informatie

Dimensioneren civiele constructieonderdelen

Dimensioneren civiele constructieonderdelen Dimensioneren civiele constructieonderdelen Bijlage II in het kader project "Uitbreiding rwzi Numansdorp" voor course 15/16 Begeleiders namens: Hogeschool van Arnhem & Nijmegen Dhr. A.C. de Wit Waterschap

Nadere informatie

De klimaatneutrale waterketen

De klimaatneutrale waterketen De klimaatneutrale waterketen Jos Frijns Lelystad, 13 februari 2009 Klimaatverandering: adaptatie ja, maar ook mitigatie Belang van mitigatie voor watersector Gevolgen worden vooral zichtbaar in de waterketen,

Nadere informatie

Datum: 27 maart 2014 Agendapunt nr: 6.c.

Datum: 27 maart 2014 Agendapunt nr: 6.c. 1. Voorblad Datum: 27 maart 2014 Agendapunt nr: 6.c. Aan de Verenigde Vergadering Stand van zaken implementatie Bestuursakkoord Water Aard voorstel Informerend stuk Aantal Bijlagen 2 Voorstel behandeld

Nadere informatie

Kies je eigen Regio-Abonnement

Kies je eigen Regio-Abonnement Kies je eigen Regio-Abonnement Te koop in onze webshop Nieuw in uw regio: het Regio Abonnement! Per 13 december wordt Connexxion de nieuwe vervoerder in de Hoeksche Waard/Goeree Overflakkee. Connexxion

Nadere informatie

AWZI Schiphol Aërobe zuivering van industrieel afvalwater

AWZI Schiphol Aërobe zuivering van industrieel afvalwater AWZI Schiphol Aërobe zuivering van industrieel afvalwater A 50-FL1230 50-V1200 50-XV1202 50-HV1217 50-HV1218 903.401-011 REGENERATION 903.401-009 1201 1202 0-PI 205 1202 WBA 1206 1206 50-XV1206 SBA CIRCULATION

Nadere informatie

DEMON - in 10 jaar van innova2e naar bewezen technologie

DEMON - in 10 jaar van innova2e naar bewezen technologie DEMON - in 10 jaar van innova2e naar bewezen technologie Anne$e Buunen- van Bergen, Henk Wim de Mooij, Christa Morgenschweis (Grontmij Nederland) De ontwikkeling van de deammonifica2e hee@ het mogelijk

Nadere informatie

Stikstofbeheer en ph in recirculatie teeltsystemen

Stikstofbeheer en ph in recirculatie teeltsystemen capita selecta Stikstofbeheer en ph in recirculatie teeltsystemen Door M. Verdegem en E. Eding, Visteelt en Visserij, Wageningen Universiteit. Vis zet eiwit in het voer om in o.a. ammoniak en ammonia.

Nadere informatie

Bacteriële ijzer reductie

Bacteriële ijzer reductie Bacteriële ijzer reductie Een aantal bacteriën zijn in staat om ferri ijzer te reduceren. Dit gebeurt bv in sedimenten van meren. Dit gereduceerde ijzer kan dan worden getransporteerd over zelfs grote

Nadere informatie

NIEUW-BEIJERLAND GOUDSWAARD PIERSHIL ZUID- BEIJERLAND STAD AAN T HARINGVLIET NIEUWE-TONGE DEN BOMMEL KNOOPPUNT SCHAAPSWEG

NIEUW-BEIJERLAND GOUDSWAARD PIERSHIL ZUID- BEIJERLAND STAD AAN T HARINGVLIET NIEUWE-TONGE DEN BOMMEL KNOOPPUNT SCHAAPSWEG GRATIS LIJNFOLDER 2014/2015 HOEKSCHE WAARD / GOEREE-OVERFLAKKEE GELDIG VANAF 31 AUGUSTUS 2014 LIJN 711 BUURTBUS 712 BUURTBUS ROTTERDAM KRALINGSE ZOOM ROTTERDAM ZUIDPLEIN ROTTERDAM LOMBARDIJEN RENESSE OUDDORP

Nadere informatie

Samenwerking Optimalisatie Slibgisting (SOS) Gezamenlijk innoveren voor gezamenlijk succes - Ephyra en Themista -

Samenwerking Optimalisatie Slibgisting (SOS) Gezamenlijk innoveren voor gezamenlijk succes - Ephyra en Themista - Samenwerking Optimalisatie Slibgisting (SOS) Gezamenlijk innoveren voor gezamenlijk succes - Ephyra en Themista - Ephyra en Themista Vanuit eenzelfde achtergrond naar twee innovaties Snuffelronde innovatie

Nadere informatie

Tabel 1 - Waterkwaliteit voor een aantal parameters (indien geen eenheid vermeld is de eenheid in mg/l). aeroob grondwater

Tabel 1 - Waterkwaliteit voor een aantal parameters (indien geen eenheid vermeld is de eenheid in mg/l). aeroob grondwater Oefenopgaven Zuivering Vraag 1 In de onderstaande tabel staan de analyses van het ruwe water van drie zuiveringsstations gegeven. Het betreft een aeroob grondwater, een oppervlaktewater (directe zuivering)

Nadere informatie

Nereda. Kosteneffectief, duurzaam, robuust en eenvoudig. Wie de technologie heeft, heeft de toekomst.

Nereda. Kosteneffectief, duurzaam, robuust en eenvoudig. Wie de technologie heeft, heeft de toekomst. Nereda Kosteneffectief, duurzaam, robuust en eenvoudig. Wie de technologie heeft, heeft de toekomst. Nationaal Nereda Onderzoeks Programma Werking Nereda is een innovatieve technologie voor biologische

Nadere informatie

Eindexamen scheikunde 1-2 vwo 2008-I

Eindexamen scheikunde 1-2 vwo 2008-I Broom Het water van de Dode Zee bevat vele opgeloste zouten waaronder bromiden. Door dit water onder invloed van de zon gedeeltelijk te laten verdampen wordt de bromide-concentratie groter en uiteindelijk

Nadere informatie

Milieujaarverslag 2008

Milieujaarverslag 2008 Milieujaarverslag 2008 Zuiveringsresultaat Influent Net als de meeste bedrijfstakken, had ook de Eerbeekse papierindustrie in het vierde kwartaal gedeeltelijk last van teruglopende vraag in de markt. Dit

Nadere informatie

EVALUATIE VAN REJECTIEWATERBEHANDELING SHARONANAMMOXSYSTEMEN RAPPORT

EVALUATIE VAN REJECTIEWATERBEHANDELING SHARONANAMMOXSYSTEMEN RAPPORT EVALUATIE VAN REJECTIEWATERBEHANDELING Final F ina l rereport p ort OP SLIBVERWERKINGSBEDRIJF SLUISJESDIJK SHARON-ANAMMOX-SYSTEMEN SHARONANAMMOXSYSTEMEN 2008 RAPPORT 18 2008 18 sharon-anammox-systemen

Nadere informatie

Fosfor in en uit Afvalwater

Fosfor in en uit Afvalwater Fosfor in en uit Afvalwater Crystalactor Geestmerambacht. Foto: DHV Arnold Zilverentant Juni 2011 DHV 2011 All rights reserved Alleen voor intern gebruik DHV Groep Wereldwijd actief 5,500 medewerkers Verbonden

Nadere informatie

INFRA. Bestuurs- Akkoord Water. Doelmatige Afvalwaterketen

INFRA. Bestuurs- Akkoord Water. Doelmatige Afvalwaterketen INFRA Bestuurs- Akkoord Water INNOVATIE ORGANISATIE Doelmatige Afvalwaterketen Implementatie Bestuursakkoord Water Voorjaar 2016 Aanleiding Met het Bestuursakkoord Water is afgesproken de doelmatigheid

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3

Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 Samenvatting door een scholier 1018 woorden 18 januari 2017 0 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Biologie samenvatting H3 3.1 Ecosysteem: afgebakend gebied met

Nadere informatie

Eenheid Rotterdam. Reactietijden politie spoedmeldingen

Eenheid Rotterdam. Reactietijden politie spoedmeldingen Eenheid Rotterdam Reactietijden politie Eenheid Rotterdam Alblasserdam Albrandswaard Barendrecht Binnenmaas Brielle Capelle aan den IJssel Cromstrijen Dordrecht Giessenlanden Goeree-Overflakkee Gorinchem

Nadere informatie

AquaNL Meer zicht op slib

AquaNL Meer zicht op slib AquaNL Meer zicht op slib Meerwaarde van lab activiteiten Viviane ten Cate en Eddie Koornneef 16 maart 2016 Technology Research Centre (TRC) - Problemen/vraagstukken - Speelveld - Tijdslijn - Cases - Conclusies

Nadere informatie

Helofytenfilters voor N+P verwijdering en andere toepassingen. Studiedag Rietveldfilters in de Praktijk Johan Blom 4 november 2012

Helofytenfilters voor N+P verwijdering en andere toepassingen. Studiedag Rietveldfilters in de Praktijk Johan Blom 4 november 2012 Helofytenfilters voor N+P verwijdering en andere toepassingen Studiedag Rietveldfilters in de Praktijk Johan Blom 4 november 2012 Waar hebben we het over? Inventarisatie van Ecofyt: >800 helofytenfilters

Nadere informatie

Waterbeheer in de autoindustrie

Waterbeheer in de autoindustrie STUDIEDAG 8 JUNI 99 International Association on Water Quality Waterbeheer in de autoindustrie Deel I Deel II Deel III Waterhergebruik in de autoindustrie : Globale waterbalans : verbruik, lozing & recuperatie

Nadere informatie

VERSCHILLENSTAAT HWGO 2016

VERSCHILLENSTAAT HWGO 2016 VERSCHILLENSTAAT HWGO 2016 Dienstregeling Arriva versus Connexxion Auteur: René Smaal Datum: 17-9-2015 Versie: 3.0 VERSCHILLENSTAAT HUIDIGE DIENSTREGELING ARRIVA VERSUS CONNEXXION In deze verschillenstaat

Nadere informatie

Technologische verkenning RWZI s-hertogenbosch

Technologische verkenning RWZI s-hertogenbosch Technologische verkenning RWZI shertogenbosch Waterschap Aa en Maas 26 september 2013 Definitief rapport 9V7870100 HASKONINGDHV NEDERLAND B.V. WATER TECHNOLOGY Barbarossastraat 35 Postbus 151 6500 AD

Nadere informatie

Masterproef Toepasbaarheid van effectieve micro-organismen in een biologische waterzuivering

Masterproef Toepasbaarheid van effectieve micro-organismen in een biologische waterzuivering Masterproef Toepasbaarheid van effectieve micro-organismen in een biologische waterzuivering Studiegebied Industriële wetenschappen en technologie Opleiding Master in de industriële wetenschappen: Milieukunde

Nadere informatie

BIOLOGISCHE AFVALWATERZUIVERING WERKT 66% GOEDKOPER NA OPTIMALISATIE

BIOLOGISCHE AFVALWATERZUIVERING WERKT 66% GOEDKOPER NA OPTIMALISATIE Nieuwsbrief MilieuTechnologie, november 26 (Kluwer, jaargang 13, nummer 1) Jan Gruwez, Trevi nv jgruwez@trevi-env.com www.trevi-env.com BIOLOGISCHE AFVALWATERZUIVERING WERKT 66% GOEDKOPER NA OPTIMALISATIE

Nadere informatie

RWZI s-hertogenbosch - renovatie

RWZI s-hertogenbosch - renovatie Rapport datum: 17 juli 2015 RWZI s-hertogenbosch - renovatie MER oplegnotitie Gegund ontwerp & Groen gas project Aanvullingen Projectnummer 7341.09.08 Rapport titel : Project nummer : 7341.09.08 Rapport

Nadere informatie

Anaëroob zuiveren in papier en karton industrie

Anaëroob zuiveren in papier en karton industrie Anaëroob zuiveren in papier en karton industrie Mogelijkheden en Kansen Energietransitie Papierketen, P2 Energie Neutraal Papier Juni 2009 Anaëroob zuiveren in de Papier en Karton Industrie Mogelijkheden

Nadere informatie

Indien er onduidelijkheden zijn betreffende de vraagstelling, meld deze dan om verwarring te voorkomen.

Indien er onduidelijkheden zijn betreffende de vraagstelling, meld deze dan om verwarring te voorkomen. TU Delft Faculteit der Civiele Techniek en Geowetenschappen Subfaculteit Civiele Techniek Sectie Gezondheidstechniek Tentamen CT3420 Gezondheidstechniek Datum : 4 april 2007 Tijd : 14.00 17.00 Er zijn

Nadere informatie