Studentenhuisvesting in Utrecht. Hier komt tekst Kences congres. Utrecht.nl

Transcriptie

1 Studentenhuisvesting in Utrecht Hier komt tekst Kences congres Hier 6 oktober komt 2016 ook tekst Utrecht.nl

2 Welkom in Utrecht studentenstad! Ruim studenten HBO en WO. Ruim studenten studeren en wonen in Utrecht. Waarvan internationale studenten. Utrecht.nl

3 Utrecht.nl

4 Vraag en aanbod studentenwoningen: kwantiteit Tekort daalt (nieuw leenstelsel), maar blijft fors. Toename aandeel buitenlandse studenten. Motie van gemeenteraad juli 2016! Proactieve uitvoering van Actieplan Studentenhuisvesting Utrecht: Gerealiseerd : ruim studentenwoningen Start bouw : ruim studentenwoningen. Beperkte toevoeging particuliere kamerverhuur (nieuwe beleid omzetten/splitsen). Tijdelijke huisvesting (transformaties, sloopwoningen) Utrecht.nl

5 Voorbeeld transformatie: De Ravel Van gemeentekantoor tot studentenkamers Utrecht.nl

6 Voormalig provinciehuis nu SSH De Sterren Utrecht.nl

7 Voormalig ROCpand wordt studentenhuisvesting Amerikalaan 2 Utrecht.nl

8 Trends en ontwikkelingen kwaliteit studentenwoningen (vraag) Door studievoorschot blijven meer studenten thuis wonen: - Van 28% naar 45% thuiswonende studenten - Van 72% naar 55% uitwonende studenten Studenten hebben meer behoefte aan zelfstandig wonen. Meer internationale studenten zorgen voor toename en een andere vraag: gemeubileerde, grotere kamers en meer zelfstandigheid (voorzieningen). Inkomen studenten stijgt. De landelijke woonquote is gedaald van 44% naar 41%. Utrecht.nl

9 Trends en ontwikkelingen kwaliteit studentenwoningen (aanbod) - Meer diversiteit in aanbod: van regulier aanbod SSH naar meer zelfstandige appartementen en studio s via meerdere nieuwe aanbieders en beleggers. - Wijziging puntensysteem voor zelfstandige huurwoningen. - Voor zelfstandige woningen is dit een zorgpunt (stijging huurprijs). - Voor onzelfstandige woningen blijft het puntensysteem gelden. - Uitgebreide concepten van wonen met bijbehorende voorzieningen (wasserette, restaurant, leenfietsen, deelauto) - Kluswoningen: studenten klussen aan eigen kamer voor huurverlaging. Utrecht.nl

10 Werken aan kwaliteit studentenhuisvesting Huurteam De gemeente Utrecht heeft het Huurteam ingesteld om de prijs-kwaliteit verhouding van particuliere huurwoningen in Utrecht in balans te brengen en misstanden tegen te gaan. De diensten van het Huurteam Utrecht zijn gratis voor huurders in de stad en worden mogelijk gemaakt door de gemeente. Utrecht.nl

11 Werken aan kwaliteit studentenhuisvesting Aanpak huisjesmelkers Utrecht heeft een meldpunt ingesteld voor misstanden bij verhuur: Het meldpunt is bedoeld voor huurders die problemen hebben met de verhuurder rond (brand)onveilige situaties, of die zich geïntimideerd/bedreigd voelen door de verhuurder. Het meldpunt werkt samen met het Huurteam Utrecht om huisjesmelkers aan te pakken. Utrecht.nl

12 Werken aan kwaliteit studentenhuisvesting Kwaliteit van de woning zelf: Bouwbesluit! brandveiligheidseisen: voorlichting en controle Brandweer! geen overbewoning Kwaliteit naar omgeving en voorkomen overlast: Huisvestingsverordening/beleid splitsen en omzetten.! leefbaarheidstoets voor vergunningen omzetten en splitsen.! fysieke leefbaarheidseisen: m2 GBO en geluidsisolatie! Voorwaarden voor goed verhuurderschap (o.a. aanspreekpunt bij klachten). Utrecht.nl

13 Wat is kwaliteit? Utrecht.nl

14 De bofkonten van hun generatie Studenten en hun huis Frank Kalshoven

15 Inhoud Het beeld Lange systemen en de positie van studenten Wat te doen?

16 Beeld (1) Studenten (als groep) zijn misschien niet zielig maar dan toch hulpbehoefend. Ze moeten steeds meer betalen voor hun studie. Ze krijgen steeds minder gratis inkomen en moeten meer lenen. Ze hebben moeite betaalbare huisvesting te vinden.

17 Beeld (2) Dit beeld is vals. Studenten zijn juist de bofkonten van hun generatie. Sociale huisvesters doen er goed aan hun beleid radicaal te wijzigen.

18 De Argumentenfabriek

19 Wat doet De Argumentenfabriek? Denkbegeleiding Van enkel vraagstuk tot gidswerk Informatievisualisatie Kaarten, datavisualisatie, apps Denkacademie Trainingen

20 In welke sectoren?

21 Wat zijn lange systemen en wat doen ze?

22 Welke thema s zijn van w belang bij nadenken over lange systemen?

23 Wat zijn lange systemen? Lange systemen zijn samen het sociale contract van Nederland. Lange systemen bepalen voor iedereen in Nederland wat mag en wat moet, wat rechten zijn en wat plichten. De gevolgen van de inrichting van lange systemen zijn ver-strekkend.

24 Wat zijn lange systemen? Elk van de systemen kan worden geanalyseerd als een geheel van knoppen die (nu) in een bepaalde stand staan. De knoppen hebben betrekking op: Deelnemers: wie? Inhoud: wat? Kosten: wie betaalt wat? Organisatie: wie voert uit?

25 Wat zijn lange systemen? Lange systemen corrigeren marktfalen en dwingen (specifieke vormen van) solidariteit af. Meer in het bijzonder: Ze verzekeren tegen risico s Ze herverdelen inkomen, kosten en vermogen Ze smeren inkomen uit in de tijd

26 Staan lange systemen los van elkaar? Lange systemen zijn innig met elkaar verbonden. Studenten, als groep, zijn een prachtig voorbeeld.

27 Wat zijn de dominante krachten?

28 Twee dominante krachten Kracht 1: Verschillen in menselijk kapitaal denderen een leven lang door in de uitkomsten van alle facetten van het leven (en de dood). Kracht 2: Lange systemen maken de uitkomsten gelijker, met weinig aandacht voor het wegnemen van de oorzaken van de verschillen.

29 Kracht 1: Menselijk kapitaal Mensen worden ongelijk geboren, en komen in ongelijke omstandigheden ter wereld. Er is startkapitaalongelijkheid. In de eerste levensfase investeren ouders, gemeenschap en systeem onderwijs (ongelijk) in de opbouw van menselijk kapitaal.

30 Uit welke elementen bestaat mijn menselijk kapitaal en hoe versterken die elkaar? Afbeelding 2.4

31 Afbeelding 2.5 Hoe stromen leerlingen door het initieel onderwijs en welk eindniveau bereiken zij? Hoog Universiteit, hbo Primair onderwijs Vervolgonderwijs Midden Mbo 2, 3, 4, havo, vwo 42 Laag Mbo 1 of lager 21

32

33

34

35

36

37 Afbeelding 2.10

38 Wat zijn de directe gevolgen van een grotere voorraad menselijk kapitaal? Indien aangepast is dit afbeelding 2.12

39 Via welke mechanismes worden verschillen in menselijk kapitaal versterkt? Afbeelding 2.14

40 Kracht 2: gelijke uitkomsten afdwingen Via de lange systemen zorg, sociale zekerheid, wonen, pensioen én belastingheffing worden de ongelijke uitkomsten rechter getrokken.

41

42 Wat te doen (als sociale huisvester)?

43 1. Stel je beeld bij Studenten zijn niet zielig en ook niet hulpbehoefend. Als groep hebben ze het hoogste verwachte levensinkomen binnen hun generatie. Het probleem is vooral: ze kunnen of willen hun toekomstige inkomen niet makkelijk naar het heden halen. Ze zijn tijdelijk krap bij kas.

44 2: Laat ze de marktprijs betalen Ten principale moeten studenten dus (als groep) de marktprijs voor hun woning of kamer betalen. Binnen de groep kun je, bijvoorbeeld om emancipatorische redenen, uitzonderingen maken. Denk aan: MBO ers die doorstromen naar het HBO.

45 3: Biedt studenten een sociale deal (1) Omdat ze tijdelijk krap bij kas zitten, kan het voor studenten aantrekkelijk zijn in te gaan op een sociale deal van de woco. Stel: marktprijs = 600 euro. Biedt aan: Huur = 400 euro Tegenprestatie = 200 euro per maand, 20 uur werken.

46 3: biedt studenten een sociale deal (2) De tegenprestatie kan van alles zijn: Bijles geven aan die MBO er die naar het HBO doorstroomt. Helpen (met rekenen en taal) op scholen met veel achterstandskinderen. Helpen bij schuldsaneringen. Etc etc

47 Hoofdboodschap Volkshuisvestelijk vermogen moet niet worden ingezet om de bofkonten van hun generatie extra te subsidiëren. Laat studenten in de regel de marktprijs betalen en bied ze korting met een sociale deal. Maak uitzonderingen voor speciale gevallen. Zo gebruik je het vermogen waarvoor het is bedoeld.

48

49 Historie! Vijfde rapport! Ontwikkelingen sinds 2012:! 18 lokale rapporten! Studiepuntmobiele studenten! Basisregistratie Personen! Aansluiting bij de actualiteit! Invloed studievoorschot! Betaalbaarheid huisvesting

50 Ontwikkeling studentenpopulatie! voltijdstudenten! hbo-studenten (61%)! universitaire studenten (39%) ! Afgelopen 8 jaar: +27%! Hbo en wo vergelijkbaar! Komende 8 jaar: +4%! Hbo: +0%! Wo: +11% hbo wo n e t i e t i s r e v i t r n e u e ij s i b l i i b e Gro l hbo sta wij

51 Internationale studenten! internationale diplomastudenten! diplomastudenten! studiepuntmobiele studenten! De helft van de studiepuntmobiele studenten in:! Amsterdam! Groningen! Maastricht! Rotterdam! Internationale studenten groeit harder dan NL-studenten (realisatie en prognose):! Nederlands: +26% en +3%! Int. diplomastudenten: +81% en +14%! Studiepuntmobiel: +47% en +19% 120% 90% 60% 30% 0% Studiepuntmobiel Int.6diploma Nederlands Groei studentenpopulatie wordt in stand gehouden internationale

52 Huidige woonsituatie! 56% uitwonend! Hbo: 45% en wo: 73%! Mannen 52% en vrouwen: 60%! Achtergrond afhankelijk Autochtoon Turks, Marokkaans en Surinaams 48% 62%! Corporaties en particuliere verhuur vertegenwoordigen ieder circa 45 procent van de markt! 45% woont in de studiestad! 14% bij thuiswonenden! 68% bij uitwonenden Overig 45% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Thuiswonend Uitwonend Studenten met een Turkse, Marokkaanse of se achtergrond uis

53 Invoering studievoorschot! Geen effect op aantal studenten Hbo '14-'15 '15-'16 82% 89%! Alle studenten: Aandeel uitwonend van 57% naar 56% Wo '14-'15 '15-'16 54% 84%! Eerstejaars master: geen verschil! Eerstejaars bachelor t/m 19 jaar: van 28% naar 13% uitwonend! Hbo: 18% naar 11%! Wo: 46% naar 16% Totaal '14-'15 '15-'16 72% 87% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Thuiswonend Uitwonend Eerstejaarsstudenten heloropleidingen blijven onen

54 Ontwikkeling woonsituatie! Trendbreuk! 2 scenario s! Weinig effect! Veel effect ! uitwonende studenten! Drukkend effect op uitwonenden! Weinig effect : (+2%)! Veel effect : (-6%) '15-'16 '17-'18 '19-'20 '21-'22 '23-'24 Thuiswonend Uitwonend Aantal uitwonenden krimpt f stabiliseert

55 Betaalbaarheid! Corporaties 14% goedkoper per m 2! Hoofdbestanddelen inkomen! Werk (35%)! Beurs (23%)! Ouders (18%)! Lening (14%) Corporatie Particulier Informeel! Toename schuld per maand! Studiebeurs! Thuiswonend: 0! Uitwonend: 220! Studievoorschot! Thuiswonend: 100! Uitwonend: Prijs per vierkante meter veel hoger bij particuliere en le verhuur dan bij s

56 Woonwensen! Groot verschil woonsituatie en woonwens:! Situatie: 57% op kamer met gedeelde voorziening! Wens: 58% wil een zelfstandige woonruimte! 40 procent van de studenten wil in het komende jaar verhuizen Kamers met gedeelde voorzieningen Eénkamerwoningen Zelfstandige woonruimte! 36% van de voorraad zou moeten veranderen! De gewenste woonlasten stroken niet met de gewenste duurdere kamers Huidige situatie 0% 20% 40% 60% 80% Gewenste situatie Zelfstandige woonruimte in plaats van kamers met oorzieningen

57 Zeven highlights! Groei studentenpopulatie bij universiteiten terwijl hbo stabiliseert! Groei studentenpopulatie wordt in stand gehouden door de internationale studenten! Studenten met een Turkse, Marokkaanse of Surinaamse achtergrond wonen vaker thuis! Eerstejaarsstudenten bacheloropleidingen blijven thuis wonen! Aantal uitwonenden krimpt of stabiliseert! Prijs per vierkante meter veel hoger bij particuliere en informele verhuur dan bij corporaties! Zelfstandige woonruimte in plaats van kamers met gedeelde voorzieningen

58 Landelijke Monitor Studentenhuisvesting 2016 Rapport vanaf vandaag te downloaden: Betrokken partijen:! Begeleidingscommissie! Ministerie van BZK! Ministerie van OCW! DUO! Hoger onderwijsinstellingen! EP-Nuffic