BEDRIJVENREGISTER PARKSTAD LIMBURG

Transcriptie

1 Rapportage door bureau Onderzoek en Statistiek van de gemeente Heerlen Telefoon: Parkstad Limburg, mei 2004 BEDRIJVENREGISTER PARKSTAD LIMBURG METING

2 2

3 INHOUD INLEIDING ONDERZOEKSVERANTWOORDING Doelstelling Opzet en uitvoering van het onderzoek Definities en begrippen BEDRIJVIGHEID Parkstad Limburg Brunssum Heerlen Kerkrade Landgraaf Onderbanken Simpelveld Voerendaal Nuth WERKGELEGENHEID Parkstad Limburg Brunssum Heerlen Kerkrade Landgraaf Onderbanken Simpelveld Voerendaal Nuth SAMENVATTING EN CONCLUSIES BIJLAGEN: 1 Standaard bedrijfsindeling 1993 naar sectie, subsectie en afdeling 2 Bedrijvigheid en werkgelegenheid naar CBS-wijk en -buurt in Enquêteformulier onderzoek

4 4

5 INLEIDING Voor de voorbereiding, uitvoering en evaluatie van lokaal en regionaal economisch beleid is het noodzakelijk om te kunnen beschikken over complete en actuele gegevens over de bedrijfs- en werkgelegenheidsstructuur in Parkstad Limburg en de gemeenten in dit gebied. Deze rapportage van het Bedrijvenregister Parkstad Limburg (BRPL) 2003 voorziet in deze informatiebehoefte. Het rapport presenteert de actuele bedrijvigheids- en werkgelegenheidsgegevens van 2003 voor zowel Parkstad Limburg in totaliteit als de afzonderlijke gemeenten in deze regio (plus de gemeente Nuth). Doordat ook gegevens over de jaren 2000, 2001 en 2002 zijn opgenomen kunnen daarnaast korte- en middellange termijnontwikkelingen op het gebied van bedrijvigheid en werkgelegenheid in beeld worden gebracht. De gegevensverzameling heeft plaatsgevonden door middel van werkgelegenheidsonderzoek dat Etil jaarlijks in het kader van het Vestigingen Register Limburg (VRL) uitvoert. Bureau Onderzoek en Statistiek van de gemeente Heerlen heeft zorggedragen voor de gegevensanalyse en samenstelling en productie van deze BRPL-rapportage. Opdrachtgever is Regio Parkstad Limburg. Het is de bedoeling om voortaan jaarlijks een BRPL-rapportage samen te stellen zodat steeds actuele bedrijvigheids- en werkgelegenheidsgegevens beschikbaar zijn en trends en ontwikkeling op dit gebied gevolgd kunnen worden. De in deze papieren rapportage opgenomen gegevens zijn overigens ook digitaal beschikbaar via de Parkstadmonitor op internet (zie In deze publiek toegankelijke databank worden de in deze rapportage gepresenteerde gegevens nog verder gedetailleerd (bijvoorbeeld per gemeente naar wijken/buurten en per bedrijfssectie naar onderliggende afdelingen). Op deze manier vullen deze papieren BRPL-rapportage en de digitale Parkstadmonitor elkaar dus goed aan. De opbouw van dit rapport is als volgt: Hoofdstuk 1 bevat de onderzoeksverantwoording. Hoofdstuk 2 behandelt de bedrijvigheid in Parkstad Limburg en de gemeenten in en naar bedrijfssectie, als volgt ingedeeld: - absolute aantallen bedrijfsvestigingen in de jaren 2000, 2001, 2002 en 2003; - ontwikkelingspercentages bedrijfsvestigingen over periode (middellange termijn); - ontwikkelingspercentages bedrijfsvestigingen over periode (korte termijn). Hoofdstuk 3 behandelt de werkgelegenheid in Parkstad Limburg en de gemeenten in en naar bedrijfssectie, als volgt ingedeeld: - absolute aantallen werkzame personen in en van 12 uur of meer per week in de jaren 2000, 2001, 2002 en 2003; - ontwikkelingspercentages werkzame personen van 12 uur of meer per week over periode (middellange termijn); - ontwikkelingspercentages werkzame personen van 12 uur of meer per week over periode (korte termijn). Hoofdstuk 4 bevat de samenvatting en conclusies. Afgesloten wordt met een drietal bijlagen. Voor meer informatie over deze rapportage kunt u zich wenden tot het bureau Onderzoek en Statistiek van de gemeente Heerlen. Contactpersoon is dhr. F. Schurer (tel ). 5

6 1 ONDERZOEKSVERANTWOORDING In dit hoofdstuk wordt kort ingegaan op de doelstelling van het onderzoek (paragraaf 1.1) en de opzet en uitvoering ervan (paragraaf 1.2). Daarnaast komen in paragraaf 1.3 een aantal begrippen en definities aan de orde die in het onderzoek en de rapportage zijn gehanteerd. 1.1 Doelstelling Het onderzoek stelt zich ten doel een compleet en actueel beeld te geven van de bedrijvigheid en werkgelegenheid in Parkstad Limburg. Op basis van de onderzoeksgegevens komt een Bedrijvenregister Parkstad Limburg (BRPL) tot stand dat in de komende jaren verder zal worden doorontwikkeld. In deze rapportage BRPL 2003 worden de gegevens gepresenteerd voor Parkstad Limburg als geheel en per afzonderlijke gemeente. De presentatie gebeurt in een jaarreeks (2000 t/m 2003) zodat ook trends en ontwikkelingen op het gebied van bedrijvigheid en werkgelegenheid in Parkstad Limburg kunnen worden gevolgd. Daarmee wordt invulling gegeven aan de beleidsmonitoring van dit beleidsterrein. 1.2 Opzet en uitvoering van het onderzoek De gegevensverzameling ten behoeve van het BRPL heeft in opdracht van Regio Parkstad Limburg plaatsgevonden door Etil BV. Daarbij is gebruik gemaakt van een integrale werkgelegenheidsenquête onder de bedrijvenpopulatie in Parkstad Limburg en de gemeente Nuth (zie bijlage 3), aangevuld met andere methoden van gegevensverzameling zoals deskresearch en gebruik van registratiebestanden. Voor meer informatie over de gegevensverzameling e.d. zij verwezen naar de Etil-notitie Vestigingenregister Limburg (VRL). Inhoud, Werkwijze en definities (2003). Op basis van het door Etil tot en met ultimo 2003 geactualiseerde bestand heeft bureau Onderzoek en Statistiek vervolgens, eveneens in opdracht van Regio Parkstad Limburg, de gegevensanalyse verzorgd en deze rapportage samengesteld. Met betrekking tot de inhoud van het BRPL moeten nog de volgende technische opmerkingen worden gemaakt: 1. Aangezien de gemeente Nuth sinds enkele jaren geen deel meer uitmaakt van Parkstad Limburg zijn alle bedrijvigheids- en werkgelegenheidsgegevens van Parkstad Limburg voor de jaren 2000 t/m 2003 herberekend exclusief die van Nuth. Op die manier kunnen de Parkstad Limburgcijfers van de verschillende jaren goed vergeleken worden. 2. Door Etil worden geen landbouwbedrijven geënquêteerd. De gegevens over de agrarische sector worden daarom door Etil verkregen uit de zgn. Landbouwtellingen van het CBS. Ze worden elk jaar in het BRPL geïntegreerd. De gegevens van de CBS-Landbouwtelling 2003 waren niet tijdig beschikbaar voor de analyse en rapportage van dit BRPL Deze actuele gegevens van de agrarische sector worden zodra beschikbaar wel opgenomen in de digitale Parkstadmonitor. 3. Tenslotte moet erop gewezen worden dat de gepresenteerde cijfers voor Parkstad Limburg en de gemeente Brunssum zijn berekend zonder de gegevens van het militaire personeel bij AFNORTH. In het BRPL worden geen werkzame personen meegerekend die militaire taken vervullen. 1.3 Definities en begrippen Hieronder volgt een aantal definities en begrippen die in deze rapportage worden gebruikt. Vestiging Het begrip vestiging is voor het BRPL, analoog aan het VRL c.q. LISA (Landelijk Informatie Systeem voor Arbeidsplaatsen en vestigingen) als volgt gedefinieerd: een locatie van een onderneming, instelling of zelfstandige beroepsbeoefenaar; dat wil zeggen elke fabriek, werkplaats, winkel of andere bedrijfsruimte, dan wel elk complex daarvan, waarin of van waaruit een economische activiteit, andere (niet-economische) activiteit of zelfstandig (vrij) beroep ter verkrijging van inkomsten wordt uitgeoefend. Dat betekent dat er (meestal 12 uur of meer per week) betaald werk wordt verricht. Een besloten vennootschap zonder werkzame personen wordt dus niet als een vestiging beschouwd. 6

7 Werkzame personen en urengrens Als werkzame persoon zijn in het BRPL geteld: meewerkende eigenaren en gezinsleden, zelfstandige beroepsbeoefenaren, werknemers in loondienst, personen op bedrijfsscholen en thuiswerk(st)ers voorzover zij voorkomen op de loonlijst van de vestiging, op-/afroepkrachten voor zover feitelijk werkzaam op de vestiging en overig ingeleend/ingehuurd personeel. Uitzendkrachten, I/D-banen, WIW-ers en overig ingeleend/ingehuurd personeel worden geregistreerd bij de inlenende vestiging als uitzendkracht. WSW-ers worden bij de SW-bedrijven als uitzendkracht geregistreerd. De aantallen werkzame personen zijn berekend inclusief de op een vestiging geregistreerde uitzendkrachten. In de rapportage wordt enerzijds het aantal werkzame personen vermeld (ongeacht het aantal gewerkte uren) en anderzijds het aantal werkzame personen dat 12 uur of meer per week werkt. Deze grens is voor een aantal gemeentelijke en landelijke beleidsterreinen van belang. Bedrijfsclassificatie In vrijwel alle economische statistieken staan gegevens geordend naar economische activiteit. Bij dit onderzoek is hiervoor de standaardbedrijfsindeling (SBI) van het CBS gebruikt. In bijlage 1 treft u een overzicht aan van de secties, subsecties en afdelingen die in deze SBI worden onderscheiden. De indeling vindt plaats op basis van de hoofdactiviteit van de onderneming: die activiteit waarin de meeste mensen werkzaam zijn. Deze activiteit kan afwijken van de activiteit van de gehele onderneming of andere overkoepelende organisaties een vestiging deel kan uitmaken. Gebruikte benamingen voor bedrijfssecties in grafieken en tabellen In deze rapportage worden de gegevens gepresenteerd in tabellen. De in deze tabellen gehanteerde beknopte aanduidingen voor secties zijn veelal minder uitgebreid dan de volledige omschrijving voor de secties conform de standaardbedrijfsindeling van het CBS. Het overzicht hieronder geeft weer welke omschrijving in de tabellen wordt gebruikt. De volledige omschrijving van de secties is aan de hand van de betreffende hoofdletter te vinden in bijlage 1. Overzicht van gebruikte benamingen voor bedrijfssecties in tabellen: Sectiecode Beknopte omschrijving A C D E F G H I J K L M N O Landbouw, jacht en bosbouw Winning van delfstoffen Industrie Nutsbedrijven Bouwnijverheid Handel Horeca Transport Financieel Zakelijke diensten Overheid Onderwijs Zorg Overige diensten 7

8 2 BEDRIJVIGHEID In dit hoofdstuk staat de bedrijvigheid in Parkstad Limburg en de gemeenten in deze regio centraal. Eerst wordt in paragraaf 2.1 het beeld van Parkstad Limburg geschetst en daarna komen in de paragrafen 2.2. t/m 2.9 de afzonderlijke gemeenten aan de orde. 2.1 Parkstad Limburg Tabel 1 geeft een beeld van de structuur en dynamiek van de bedrijvigheid in Parkstad Limburg. De tabel toont het aantal bedrijfsvestigingen in de jaren 2000 t/m 2003, zowel in als naar bedrijfssectie. Verder laten groeipercentages zien hoe de bedrijvigheid zich op de middellange termijn ( ) en op de korte termijn ( ) in relatieve zin ontwikkeld heeft. Tabel 1: Bedrijfsvestigingen in Parkstad Limburg in en naar bedrijfssectie, PARKSTAD LIMBURG ontwikkeling vestigingen vestigingen vestigingen vestigingen vestigingen Landbouw % -5% Delfstofwinning % 0% Industrie % -4% Nutsbedrijven % 0% Bouwnijverheid % +3% Handel % +1% Horeca % -1% Transport % -2% Financieel % -5% Zakelijke diensten % +3% Overheid % -2% Onderwijs % 0% Zorg % +1% Overige diensten % +3% Totaal % +1% Stand van zaken 2003 In 2003 telt Parkstad Limburg in 9453 bedrijfsvestigingen. De grootste bedrijfssecties zijn Handel (2862) en Zakelijke dienstverlening (1721). Middellange termijnontwikkeling In de periode is het aantal vestigingen in Parkstad Limburg in met 6% gegroeid. In absolute zin is de toename het grootst in de sectie Zakelijke dienstverlening (+223 vestigingen), gevolgd door de Bouwnijverheid, Overige dienstverlening en Handel; de getalsmatig grootste daling wordt gemeten in de secties Industrie (-38 vestigingen) en Financiële instellingen (-36). Korte termijnontwikkeling Tussen 2002 en 2003 is de bedrijvigheid in Parkstad Limburg in met 1% (licht) toegenomen. Evenals bij de middellange termijnontwikkeling is ook op de korte termijn de bedrijvigheid het sterkst gestegen in de Bouwnijverheid, Zakelijke dienstverlening en Overige dienstverlening. Relatief en ook getalsmatig vinden we de grootste afname in de secties Industrie, Horeca en Financiële instellingen. 8

9 2.2 Brunssum Tabel 2 geeft inzicht in de structuur en dynamiek van de bedrijvigheid in de gemeente Brunssum. De tabel geeft het aantal bedrijfsvestigingen in de jaren 2000 t/m 2003 weer, zowel in als naar bedrijfssectie. Verder tonen groeipercentages hoe de bedrijvigheid zich op de middellange termijn ( ) en op de korte termijn ( ) ontwikkeld heeft. Tabel 2: Bedrijfsvestigingen in Brunssum in en naar bedrijfssectie, BRUNSSUM ontwikkeling vestigingen vestigingen vestigingen vestigingen vestigingen Landbouw % -25% Delfstofwinning % 0% Industrie % -5% Nutsbedrijven n.v.t. n.v.t. Bouwnijverheid % +3% Handel % 0% Horeca % 0% Transport % -3% Financieel % 0% Zakelijke diensten % +5% Overheid % +17% Onderwijs % -9% Zorg % 0% Overige diensten % +2% Totaal % 0% Stand van zaken 2003 In 2003 telt Brunssum in 1008 vestigingen. Het grootste aantal vestigingen is geteld in de bedrijfssecties Handel (302), Zakelijke dienstverlening (162) en Overige dienstverlening (118). Middellange termijnontwikkeling In de periode is het aantal bedrijfsvestigingen in Brunssum in met 8% gestegen. De toename is sterk in de secties Bouwnijverheid en Zakelijke dienstverlening. Een daling wordt gemeten in vooral de secties Industrie en Onderwijs. Korte termijnontwikkeling Tussen 2002 en 2003 is het aantal vestigingen in Brunssum nagenoeg gelijk gebleven. Kijken we naar de afzonderlijke secties dan meten we in absolute zin de grootste toename in de Zakelijke dienstverlening (+ 7 vestigingen) en de grootste afname in Industrie en Onderwijs (beide -3 vestigingen). 9

10 2.3 Heerlen Tabel 3 geeft een beeld van de structuur en dynamiek van de bedrijvigheid in de gemeente Heerlen. De tabel toont het aantal bedrijfsvestigingen in de jaren 2000 t/m 2003, zowel in als naar bedrijfs-sectie. Verder laten groeipercentages zien hoe de bedrijvigheid zich op de middellange termijn ( ) en op de korte termijn ( ) ontwikkeld heeft. Tabel 3: Bedrijfsvestigingen in Heerlen in en naar bedrijfssectie, HEERLEN ontwikkeling vestigingen vestigingen vestigingen vestigingen vestigingen Landbouw % +5% Delfstofwinning % 0% Industrie % -4% Nutsbedrijven % 0% Bouwnijverheid % +5% Handel % -1% Horeca % -3% Transport % -9% Financieel % -4% Zakelijke diensten % +2% Overheid % -8% Onderwijs % +1% Zorg % -2% Overige diensten % -1% Totaal % -1% Stand van zaken 2003 Heerlen telt in 2003 in 3961 bedrijfsvestigingen. De secties met het grootste aantal vestigingen zijn Handel (1259), Zakelijke dienstverlening (801) en Overige dienstverlening (404). Middellange termijnontwikkeling In de periode is het totale aantal vestigingen in Heerlen met 6% gestegen. Wanneer we per sectie kijken naar de verschillen in absolute aantallen zien we dat de Zakelijke dienstverlening (+89 vestigingen) de grootste stijger is, gevolgd door de Bouwnijverheid, Overige dienstverlening en Handel. De getalsmatig grootste daler is de sectie Transport (-17 vestigingen), gevolgd door Financiële instellingen en Industrie. Korte termijnontwikkeling Tussen 2002 en 2003 is het aantal vestigingen in Heerlen met 1% (licht) afgenomen. Kijkend naar de afzonderlijke secties zien we dat met name de Bouwnijverheid en Zakelijke dienstverlening getalsmatig nog enige groei laten zien. Het meest afgenomen op de korte termijn is de bedrijvigheid in de secties Industrie, Handel, Horeca, Transport en Zorg. 10

11 2.4 Kerkrade Tabel 4 geeft inzicht in de structuur en dynamiek van de bedrijvigheid in de gemeente Kerkrade. De tabel geeft het aantal bedrijfsvestigingen in de jaren 2000 t/m 2003 weer, zowel in als naar bedrijfssectie. Verder tonen groeipercentages hoe de bedrijvigheid zich op de middellange termijn ( ) en op de korte termijn ( ) ontwikkeld heeft. Tabel 4: Bedrijfsvestigingen in Kerkrade in en naar bedrijfssectie, KERKRADE ontwikkeling vestigingen vestigingen vestigingen vestigingen vestigingen Landbouw % +33% Delfstofwinning % n.v.t. Industrie % -4% Nutsbedrijven % n.v.t. Bouwnijverheid % +6% Handel % +3% Horeca % -1% Transport % +9% Financieel % -5% Zakelijke diensten % +11% Overheid % 0% Onderwijs % +2% Zorg % +6% Overige diensten % +4% Totaal % +4% Stand van zaken 2003 Kerkrade telt in 2003 in 1836 bedrijfsvestigingen. De grootste bedrijfssecties zijn Handel (573), Zakelijke dienstverlening (277) en Overige dienstverlening (229). Middellange termijnontwikkeling In de periode is het aantal vestigingen in Kerkrade in met 8% gegroeid. De toename is het grootst in de sectie Zakelijke dienstverlening (+56 vestigingen), gevolgd door de Bouwnijverheid, Overige dienstverlening, Handel, Zorg en Transport; de grootste getalsmatige afname wordt gemeten in de secties Industrie (-10 vestigingen) en Financiële instellingen (-9). Korte termijnontwikkeling Tussen 2002 en 2003 is de bedrijvigheid in Kerkrade in met 4% toegenomen. Een toename van betekenis wordt vooral gemeten in de secties Bouwnijverheid, Handel, Transport, Zakelijke dienstverlening, Zorg en Overige dienstverlening. De meest significante daling van het aantal bedrijfsvestigingen vinden we in de Industrie. 11

12 2.5 Landgraaf Tabel 5 geeft een beeld van de structuur en dynamiek van de bedrijvigheid in de gemeente Landgraaf. De tabel toont het aantal bedrijfsvestigingen in de jaren 2000 t/m 2003, zowel in als naar bedrijfssectie. Verder laten groeipercentages zien hoe de bedrijvigheid zich op de middellange termijn ( ) en op de korte termijn ( ) ontwikkeld heeft. Tabel 5: Bedrijfsvestigingen in Landgraaf in en naar bedrijfssectie, LANDGRAAF ontwikkeling vestigingen vestigingen vestigingen vestigingen vestigingen Landbouw % -38% Delfstofwinning % 0% Industrie % -1% Nutsbedrijven % 0% Bouwnijverheid % -5% Handel % +1% Horeca % -1% Transport % -8% Financieel % -10% Zakelijke diensten % +1% Overheid % 0% Onderwijs % +5% Zorg % +2% Overige diensten % +6% Totaal % 0% Stand van zaken 2003 In 2003 telt Landgraaf in 1378 vestigingen. De grootste bedrijfssecties zijn Handel (419), Zakelijke dienstverlening (239) en Overige dienstverlening (164). Middellange termijnontwikkeling In de periode is het aantal vestigingen in Landgraaf in met 5% gestegen. De toename is getalsmatig het grootst in de sectie Zakelijke dienstverlening (+26 vestigingen), gevolgd door Overige dienstverlening, Handel en Bouwnijverheid. In absolute zin is de daling het grootst in de secties Financiële instellingen (-8 vestigingen) en Horeca (-7). Korte termijnontwikkeling Tussen 2002 en 2003 is het aantal vestigingen in Landgraaf vrijwel gelijk gebleven. Kijken we naar de afzonderlijke secties dan zien we dat de Handel en Overige dienstverlening in absolute aantallen het meest gegroeid zijn. De sterkste daling in die zin laten de Bouwnijverheid en de Financiële instellingen zien. 12

13 2.6 Onderbanken Tabel 6 geeft inzicht in de structuur en dynamiek van de bedrijvigheid in de gemeente Onderbanken. De tabel geeft het aantal bedrijfsvestigingen in de jaren 2000 t/m 2003 weer, zowel in als naar bedrijfssectie. Verder tonen groeipercentages hoe de bedrijvigheid zich op de middellange termijn ( ) en op de korte termijn ( ) ontwikkeld heeft. Tabel 6: Bedrijfsvestigingen in Onderbanken in en naar bedrijfssectie, ONDERBANKEN ontwikkeling vestigingen vestigingen vestigingen vestigingen vestigingen Landbouw % -13% Delfstofwinning n.v.t. n.v.t. Industrie % 0% Nutsbedrijven n.v.t. n.v.t. Bouwnijverheid % -5% Handel % -5% Horeca % +3% Transport % 0% Financieel % 0% Zakelijke diensten % +2% Overheid % 0% Onderwijs % +13% Zorg % 0% Overige diensten % +19% Totaal % +1% Stand van zaken 2003 Onderbanken telt in 2003 in 289 vestigingen. De secties met het grootste aantal vestigingen zijn Handel (61), Zakelijke dienstverlening (45) en Overige dienstverlening (43). Middellange termijnontwikkeling In de periode is het totale aantal vestigingen in Onderbanken met 9% gestegen. De grootste toename in aantal vestigingen heeft plaatsgevonden in sectie Overige dienstverlening (+12 vestigingen), gevolgd door Zakelijke dienstverlening en Bouwnijverheid. De grootste afname van betekenis meten we in de Industrie (-4 vestigingen); de secties Landbouw en Financiële instellingen laten weliswaar fors negatieve groeipercentages zien maar deze stellen in absolute aantallen niet veel voor. Korte termijnontwikkeling Tussen 2002 en 2003 is het aantal vestigingen in Onderbanken met 1% (licht) gestegen. Deze fragiele korte termijn-stijging komt vooral voor rekening van de sectie Overige dienstverlening. In de andere secties is de bedrijvigheid in absolute aantallen niet significant toe- of afgenomen. 13

14 2.7 Simpelveld Tabel 7 geeft een beeld van de structuur en dynamiek van de bedrijvigheid in de gemeente Simpelveld. De tabel toont het aantal bedrijfsvestigingen in de jaren 2000 t/m 2003, zowel in als naar bedrijfssectie. Verder laten groeipercentages zien hoe de bedrijvigheid zich op de middellange termijn ( ) en op de korte termijn ( ) ontwikkeld heeft. Tabel 7: Bedrijfsvestigingen in Simpelveld in en naar bedrijfssectie, SIMPELVELD ontwikkeling vestigingen vestigingen vestigingen vestigingen vestigingen Landbouw % 0% Delfstofwinning n.v.t. n.v.t. Industrie % -17% Nutsbedrijven n.v.t. n.v.t. Bouwnijverheid % +13% Handel % +7% Horeca % 0% Transport % +8% Financieel % -17% Zakelijke diensten % -6% Overheid % 0% Onderwijs % -8% Zorg % 0% Overige diensten % +16% Totaal % +2% Stand van zaken 2003 In 2003 telt Simpelveld in 417 vestigingen. De grootste bedrijfssecties zijn Handel (109), Zakelijke dienstverlening (64) en Overige dienstverlening (57). Middellange termijnontwikkeling In de periode is het aantal vestigingen in Simpelveld in met 5% gegroeid. De relatief en in absolute aantallen grootste toename heeft plaatsgevonden in de Bouwnijverheid (+16 vestigingen), gevolgd Overige dienstverlening en Zakelijke dienstverlening. De afname van de bedrijvigheid is het getalsmatig het grootst in de secties Industrie (-6 vestigingen) en Financiële instellingen (-4). Korte termijnontwikkeling Tussen 2002 en 2003 is de bedrijvigheid in Simpelveld in met 2% toegenomen. Stijgers van betekenis zijn de Bouwnijverheid, Handel en Overige dienstverlening. Een significante getalsmatige afname vinden we met name in de Industrie. 14

15 2.8 Voerendaal Tabel 8 geeft inzicht in de structuur en dynamiek van de bedrijvigheid in de gemeente Voerendaal. De tabel geeft het aantal bedrijfsvestigingen in de jaren 2000 t/m 2003 weer, zowel in als naar bedrijfssectie. Verder tonen groeipercentages hoe de bedrijvigheid zich op de middellange termijn ( ) en op de korte termijn ( ) ontwikkeld heeft. Tabel 8: Bedrijfsvestigingen in Voerendaal in en naar bedrijfssectie, VOERENDAAL ontwikkeling vestigingen vestigingen vestigingen vestigingen vestigingen Landbouw % 0% Delfstofwinning n.v.t. n.v.t. Industrie % -6% Nutsbedrijven n.v.t. n.v.t. Bouwnijverheid % -2% Handel % +5% Horeca % 0% Transport % +17% Financieel % +8% Zakelijke diensten % +2% Overheid % 0% Onderwijs % 0% Zorg % +3% Overige diensten % -2% Totaal % +2% Stand van zaken 2003 Voerendaal telt in 2003 in 564 bedrijfsvestigingen. De grootste bedrijfssecties zijn Handel (139), Zakelijke dienstverlening (133) en Overige dienstverlening (61). Middellange termijnontwikkeling In de periode is het aantal vestigingen in Voerendaal in met 7% gegroeid. In absolute aantallen wordt de grootste toename gemeten in de Handel (+12 vestigingen), gevolgd door de Zakelijke dienstverlening, Bouwnijverheid, Overige dienstverlening en Transport. Van een significante afname van het aantal bedrijfsvestigingen is met name sprake in de Industrie (-7 vestigingen). Korte termijnontwikkeling Tussen 2002 en 2003 is de bedrijvigheid in Voerendaal in met 2% toegenomen. Wanneer we kijken naar de afzonderlijk secties zien we over het algemeen geen grote verschuivingen (maximaal plus of min 3 vestigingen); alleen de toename van de bedrijvigheid in de Handel met 6 vestigingen is getalsmatig substantiëler van omvang. 15

16 2.9 Nuth Tabel 9 geeft een beeld van de structuur en dynamiek van de bedrijvigheid in de gemeente Nuth. De tabel toont het aantal bedrijfsvestigingen in de jaren 2000 t/m 2003, zowel in als naar bedrijfssectie. Verder laten groeipercentages zien hoe de bedrijvigheid zich op de middellange termijn ( ) en op de korte termijn ( ) ontwikkeld heeft. Tabel 9: Bedrijfsvestigingen in Nuth in en naar bedrijfssectie, NUTH ontwikkeling vestigingen vestigingen vestigingen vestigingen vestigingen Landbouw % 0% Delfstofwinning n.v.t. n.v.t. Industrie % -5% Nutsbedrijven % 0% Bouwnijverheid % +4% Handel % -1% Horeca % +6% Transport % -13% Financieel % -4% Zakelijke diensten % -1% Overheid % 0% Onderwijs % 0% Zorg % -2% Overige diensten % +7% Totaal % 0% Stand van zaken 2003 Nuth telt in 2003 in 785 bedrijfsvestigingen. De secties met het hoogste aantal vestigingen zijn Handel (211), Zakelijke dienstverlening (159) en Overige dienstverlening (94). Middellange termijnontwikkeling In de periode is het totale aantal bedrijfsvestigingen in Nuth met 4% gestegen. In absolute zin de grootste stijger is de sectie Overige dienstverlening (+11 vestigingen), gevolgd door Zakelijke dienstverlening, Bouwnijverheid en Horeca. De enige daler van getalsmatige betekenis is de sectie Industrie (-9 vestigingen). Korte termijnontwikkeling Tussen 2002 en 2003 is het totale aantal vestigingen in Nuth met 785 exact gelijk gebleven. Ook de verschuivingen per sectie zijn over het algemeen klein, met uitzondering van de sectie Overige dienstverlening (+6 vestigingen). 16

17 3 WERKGELEGENHEID In dit hoofdstuk staat de werkgelegenheid centraal. Eerst wordt in paragraaf 3.1 het beeld van Parkstad Limburg geschetst en daarna volgen in de paragrafen 3.1 t/m 3.9 de separate gemeenten. 3.1 Parkstad Limburg Tabel 10 geeft inzicht in de structuur en dynamiek van de werkgelegenheid in Parkstad Limburg. De tabel geeft het aantal werkzame personen in de jaren 2000 t/m 2003 weer, zowel in als naar sectie. Daarbij wordt zowel het totale aantal werkzame personen getoond als het aantal werkzame personen dat 12 uur of meer per week werkt. Verder laten groeipercentages zien hoe het aantal werkzame personen van 12 uur of meer per week zich op middellange termijn ( ) en op de korte termijn ( ) ontwikkeld heeft. Aangezien beleidsmatig vooral de werkzame personen van 12 uur of meer per week relevant zijn beperkt het commentaar na de tabel zich tot deze groep. Tabel 10: Werkzame personen in Parkstad Limburg in en naar bedrijfssectie, PARKSTAD LIMBURG ontwikkeling Landbouw % -4% Delfstofwinning % -8% Industrie % -7% Nutsbedrijven % 0% Bouwnijverheid % -13% Handel % 0% Horeca % -5% Transport % +2% Financieel % +1% Zakelijke diensten % +7% Overheid % -3% Onderwijs % +2% Zorg % -4% Overige diensten % +1% Totaal % -2% Stand van zaken 2003 In 2003 telt Parkstad Limburg in werkzame personen van 12 uur of meer per week. De grootste secties zijn Zorg (13816), Industrie (13550), Handel (12589) en Zakelijke diensten (10615). Middellange termijnontwikkeling In de periode is het aantal werkzame personen in Parkstad Limburg in met 1% gedaald. De afname is verreweg het grootst geweest in de Industrie (-20%; werkzame personen), maar ook in de secties Bouwnijverheid en Financiële instellingen is sprake van een flinke daling. De secties met de getalsmatig sterkste groei zijn Zakelijke dienstverlening (+1446) en Zorg (+491) en verder Handel, Transport, Overheid, Onderwijs en Overige diensten. Korte termijnontwikkeling Tussen 2002 en 2003 is het aantal werkzame personen in met 2% afgenomen. Het aantal daalde in absolute zin het sterkst in de secties Industrie (-1096), Bouwnijverheid (-664), Zorg (-592) en Overheid (-241). De duidelijk sterkste toename vinden we in de Zakelijke dienstverlening (+706) 1. 1 De fors toe- en afname van resp. de secties Zakelijke dienstverlening en Zorg tussen 2002 en 2003 worden voor een belangrijk deel verklaard door organisatorische veranderingen bij het Atrium Medisch Centrum in Heerlen. Voor een toelichting hierop zie pagina 19 onderaan. 17

18 3.2 Brunssum Tabel 11 geeft een beeld van de structuur en dynamiek van de werkgelegenheid in de gemeente Brunssum. De tabel toont het aantal werkzame personen in de jaren 2000 t/m 2003, zowel in als naar sectie. Daarbij wordt zowel het totale aantal werkzame personen weergegeven als het aantal werkzame personen dat 12 uur of meer per week werkt. Verder laten groeipercentages zien hoe het aantal werkzame personen van 12 uur of meer per week zich op middellange termijn ( ) en op de korte termijn ( ) ontwikkeld heeft. Het commentaar na de tabel beperkt zich tot de werkzame personen van 12 uur of meer per week aangezien deze groep het meest beleidsrelevant is. Tabel 11: Werkzame personen in Brunssum in en naar bedrijfssectie, BRUNSSUM ontwikkeling Landbouw % -14% Delfstofwinning % -5% Industrie % -19% Nutsbedrijven n.v.t. n.v.t. Bouwnijverheid % -3% Handel % 0% Horeca % -5% Transport % -12% Financieel % -1% Zakelijke diensten % +3% Overheid % +8% Onderwijs % -1% Zorg % 0% Overige diensten % -10% Totaal % -4% Stand van zaken 2003 In 2003 zijn in Brunssum in 6388 personen 12 uur of meer per week werkzaam. De bedrijfssecties met de grootste werkgelegenheid zijn Zorg (1452), Handel (1131) en Industrie (871). Middellange termijnontwikkeling In de periode is het aantal werkzame personen in Brunssum in met 6% afgenomen. De afname is verreweg het grootste geweest in de Industrie (-42%; -627 werkzame personen), op afstand gevolgd door de Bouwnijverheid en Overige dienstverlening. De groei is absoluut gezien het sterkst in de secties Transport, Overheid en Zorg. Korte termijnontwikkeling Tussen 2002 en 2003 is het totale aantal werkzame personen in Brunssum met 4% gedaald. In het verlengde van de middellange termijnontwikkeling is ook op de korte termijn de afname duidelijk het sterkst in de Industrie (-19%; -202 werkzame personen). Opvallend is de omslag in de werkgelegenheidsontwikkeling in de sectie Transport: terwijl de werkgelegenheid in deze sector op de middellange termijn een sterke groei kende (+24%) is recentelijk op de korte termijn sprake van een duidelijke afname (-12%). De sterkste stijging in werkgelegenheid tussen 2002 en 2003 wordt gemeten in de sectie Overheid. 18

19 3.3 Heerlen Tabel 12 geeft inzicht in de structuur en dynamiek van de werkgelegenheid in de gemeente Heerlen. De tabel geeft het aantal werkzame personen in de jaren 2000 t/m 2003 weer, zowel in als naar sectie. Daarbij wordt zowel het totale aantal werkzame personen getoond als het aantal werkzame personen dat 12 uur of meer per week werkt. Verder laten groeipercentages zien hoe het aantal werkzame personen van 12 uur of meer per week zich op middellange termijn ( ) en op de korte termijn ( ) ontwikkeld heeft. Aangezien beleidsmatig vooral de werkzame personen van 12 uur of meer per week relevant zijn beperkt het commentaar na de tabel zich tot deze groep. Tabel 12: Werkzame personen in Heerlen in en naar bedrijfssectie, HEERLEN ontwikkeling Landbouw % +7% Delfstofwinning % -4% Industrie % +3% Nutsbedrijven n.v.t. 0% Bouwnijverheid % -22% Handel % -3% Horeca % -6% Transport % +4% Financieel % +1% Zakelijke diensten % +8% Overheid % -6% Onderwijs % +1% Zorg % -8% Overige diensten % -7% Totaal % -2% Stand van zaken 2003 In 2003 telt Heerlen in werkzame personen van 12 uur of meer per week. De secties met de grootste werkgelegenheid zijn Zakelijke dienstverlening (8166), Zorg (7608) en Handel (6211). Middellange termijnontwikkeling In de periode is het aantal werkzame personen in Heerlen afgenomen met 1%. De afname is duidelijk het sterkst in de secties Industrie (-12%; -750 werkzame personen) en Financiële instellingen (-12%; -536 werkzame personen). In absolute zin is de werkgelegenheid verreweg het sterkst gestegen in de Zakelijke dienstverlening (+1206 werkzame personen). Korte termijnontwikkeling Tussen 2002 en 2003 is het aantal werkzame personen in Heerlen in met 2% gedaald. De daling is in absolute zin het grootst in de Bouwnijverheid (-461 werkzame personen), Zorg (-627 werkzame personen) en Overheid (-344). De getalsmatig sterkste toename wordt gemeten in de Zakelijke dienstverlening (+631) en Industrie (+138). De stijging in deze laatste sectie is overigens opmerkelijk gelet op de forse daling van werkgelegenheid in de Industrie op de middellange termijn. Bij het voorgaande moet nadrukkelijk opgemerkt worden dat de forse af- en toename van de Zorg resp. Zakelijke dienstverlening tussen 2002 en 2003 verklaard kan worden door organisatorische veranderingen bij Atrium Medisch Centrum in Heerlen (afsplitsing Facilitaire dienst), waardoor een groot aantal werkzame personen (ca. 900) die in 2002 nog toegerekend werden aan de sectie Zorg in 2003 toegerekend zijn aan de sectie Zakelijke dienstverlening. 19

20 3.4 Kerkrade Tabel 13 geeft een beeld van de structuur en dynamiek van de werkgelegenheid in de gemeente Kerkrade. De tabel toont het aantal werkzame personen in de jaren 2000 t/m 2003, zowel in als naar sectie. Daarbij wordt zowel het totale aantal werkzame personen weergegeven als het aantal werkzame personen dat 12 uur of meer per week werkt. Verder laten groeipercentages zien hoe het aantal werkzame personen van 12 uur of meer per week zich op middellange termijn ( ) en op de korte termijn ( ) ontwikkeld heeft. Het commentaar na de tabel beperkt zich tot de werkzame personen van 12 uur of meer per week aangezien deze groep het meest beleidsrelevant is. Tabel 13: Werkzame personen in Kerkrade in en naar bedrijfssectie, KERKRADE ontwikkeling Landbouw % +14% Delfstofwinning % n.v.t. Industrie % -14% Nutsbedrijven % n.v.t. Bouwnijverheid % -5% Handel % +1% Horeca % -1% Transport % +14% Financieel % +8% Zakelijke diensten % +11% Overheid % +2% Onderwijs % +12% Zorg % -1% Overige diensten % +10% Totaal % -2% Stand van zaken 2003 In 2003 zijn in Kerkrade in personen 12 uur of meer per week werkzaam. De grootste bedrijfssecties zijn Industrie (4506), Zorg (2486) en Handel (2445). Middellange termijnontwikkeling In de periode is het aantal werkzame personen in Kerkrade in met 1% gestegen. De sectie met de sterkste stijging is de Overheid (+37%; +350 werkzame personen), gevolgd door Handel, Zakelijke dienstverlening, Zorg en Transport. De secties met verreweg de grootste absolute daling van werkgelegenheid is de Industrie (-1030 werkzame personen), op grote afstand gevolgd door Bouwnijverheid en Horeca. Korte termijnontwikkeling Tussen 2002 en 2003 is het totale aantal werkzame personen in Kerkrade in met 2% afgenomen. In het verlengde van de middellange termijnontwikkeling is verreweg de sterkste daling gemeten in de Industrie (-14%; -705 werkzame personen), gevolgd door de Bouwnijverheid. De getalsmatig sterkste toename vinden we bij de sectie Transport (+100 werkzame personen), gevolgd door Zakelijke dienstverlening, Onderwijs en Overige dienstverlening. 20

21 3.5 Landgraaf Tabel 14 geeft inzicht in de structuur en dynamiek van de werkgelegenheid in de gemeente Landgraaf. De tabel geeft het aantal werkzame personen in de jaren 2000 t/m 2003 weer, zowel in als naar sectie. Daarbij wordt zowel het totale aantal werkzame personen getoond als het aantal werkzame personen dat 12 uur of meer per week werkt. Verder laten groeipercentages zien hoe het aantal werkzame personen van 12 uur of meer per week zich op middellange termijn ( ) en op de korte termijn ( ) ontwikkeld heeft. Aangezien beleidsmatig vooral de werkzame personen van 12 uur of meer per week relevant zijn beperkt het commentaar na de tabel zich tot deze groep. Tabel 14: Werkzame personen in Landgraaf in en naar bedrijfssectie, LANDGRAAF ontwikkeling Landbouw % -32% Delfstofwinning % -20% Industrie % -10% Nutsbedrijven % 0% Bouwnijverheid % -9% Handel % +12% Horeca % -7% Transport % -12% Financieel % -3% Zakelijke diensten % -2% Overheid % +6% Onderwijs % +4% Zorg % +1% Overige diensten % +13% Totaal % -1% Stand van zaken 2003 In 2003 telt Landgraaf in werkzame personen van 12 uur of meer per week. De bedrijfssecties met de grootste werkgelegenheid zijn Industrie (2257), Handel (1924) en Zorg (1508). Middellange termijnontwikkeling In de periode is het aantal werkzame personen in Landgraaf in met 1% afgenomen. De afname is verreweg het sterkst in de Industrie (-26%; -786 werkzame personen), op grote afstand gevolgd door de secties Transport, Zakelijke dienstverlening en Financiële instellingen. De sectie met de grootste absolute toename van werkgelegenheid is de Handel (+275 werkzame personen), gevolgd door Overige dienstverlening, Zorg, Overheid, Horeca en Onderwijs. Korte termijnontwikkeling Tussen 2002 en 2003 is het totale aantal werkzame personen in Landgraaf gedaald met 1%. De secties met de in absolute zin grootste daling zijn Industrie (-262 werkzame personen) en Bouwnijverheid (-109). Verreweg de sterkste groei van het aantal werkzame personen wordt gemeten in de Handel (+204 werkzame personen). De eerder gesignaleerde groei van werkgelegenheid in deze sectie over de periode is dus vooral gerealiseerd tussen 2002 en

22 3.6 Onderbanken Tabel 15 geeft een beeld van de structuur en dynamiek van de werkgelegenheid in de gemeente Onderbanken. De tabel toont het aantal werkzame personen in de jaren 2000 t/m 2003, zowel in als naar sectie. Daarbij wordt zowel het totale aantal werkzame personen weergegeven als het aantal werkzame personen dat 12 uur of meer per week werkt. Verder laten groeipercentages zien hoe het aantal werkzame personen van 12 uur of meer per week zich op middellange termijn ( ) en op de korte termijn ( ) ontwikkeld heeft. Het commentaar na de tabel beperkt zich tot de werkzame personen van 12 uur of meer per week aangezien deze groep het meest beleidsrelevant is. Tabel 15: Werkzame personen in Onderbanken in en naar bedrijfssectie, ONDERBANKEN ontwikkeling Landbouw % -17% Delfstofwinning n.v.t. n.v.t. Industrie % -35% Nutsbedrijven n.v.t. n.v.t. Bouwnijverheid % -4% Handel % -7% Horeca % 0% Transport % +9% Financieel % -36% Zakelijke diensten % +14% Overheid % +14% Onderwijs % +19% Zorg % +11% Overige diensten % +18% Totaal % 0% Stand van zaken 2003 In 2003 zijn in Onderbanken in 769 personen 12 uur of meer per week werkzaam. De secties met de grootste werkgelegenheid zijn Handel (155), Zorg (123) en Bouwnijverheid (93). Middellange termijnontwikkeling In de periode is het aantal werkzame personen in Onderbanken toegenomen met 2%. De groei is in absolute zin het sterkst in de Zorg (+30 werkzame personen), gevolgd door Zakelijke dienstverlening, Handel, Overige dienstverlening en Onderwijs. De werkgelegenheid is duidelijk het sterkst afgenomen in de Industrie (-77 werkzame personen), gevolgd door de sectie Financiële instellingen. Korte termijnontwikkeling Tussen 2002 en 2003 is het totale aantal werkzame personen in Onderbanken vrijwel onveranderd gebleven. Wanneer we kijken naar de afzonderlijke secties zien we qua absolute aantallen de grootste verschuivingen in de Industrie (-23 werkzame personen), Handel (-12 werkzame personen) en Zorg (+12 werkzame personen). 22

23 3.7 Simpelveld Tabel 16 geeft inzicht in de structuur en dynamiek van de werkgelegenheid in de gemeente Simpelveld. De tabel geeft het aantal werkzame personen in de jaren 2000 t/m 2003 weer, zowel in als naar sectie. Daarbij wordt zowel het totale aantal werkzame personen getoond als het aantal werkzame personen dat 12 uur of meer per week werkt. Verder laten groeipercentages zien hoe het aantal werkzame personen van 12 uur of meer per week zich op middellange termijn ( ) en op de korte termijn ( ) ontwikkeld heeft. Aangezien beleidsmatig vooral de werkzame personen van 12 uur of meer per week relevant zijn beperkt het commentaar na de tabel zich tot deze groep. Tabel 16: Werkzame personen in Simpelveld in en naar bedrijfssectie, SIMPELVELD ontwikkeling Landbouw % 0% Delfstofwinning n.v.t. n.v.t. Industrie % -14% Nutsbedrijven n.v.t. n.v.t. Bouwnijverheid % -4% Handel % -1% Horeca % -3% Transport % -2% Financieel % -15% Zakelijke diensten % -8% Overheid % -10% Onderwijs % +2% Zorg % +5% Overige diensten % +13% Totaal % -2% Stand van zaken 2003 In 2003 telt Simpelveld in 1516 werkzame personen van 12 uur of meer per week. De grootste bedrijfssecties qua werkgelegenheid zijn Zorg (319), Handel (283) en Transport (154). Middellange termijnontwikkeling In de periode is het totale aantal werkzame personen in Simpelveld met 4% afgenomen. De sectie met verreweg de sterkste daling is de Industrie (-67%; -136 werkzame personen), op grote afstand gevolgd door Handel en in mindere mate Financiële instellingen (-38%) en Overheid (-21%). De stijging is het sterkst in de sectie Transport (+81%; +69 werkzame personen), gevolgd door Zorg, Onderwijs en Overige dienstverlening, en Financiële instellingen. Korte termijnontwikkeling Tussen 2002 en 2003 is het totale aantal werkzame personen in Simpelveld in met 2% afgenomen. Wanneer we kijken naar de afzonderlijke secties zien we in absolute zin de grootste verschuivingen in de Zorg (+14 werkzame personen) en Zakelijke dienstverlening (-12 werkzame personen). 23

24 3.8 Voerendaal Tabel 17 geeft een beeld van de structuur en dynamiek van de werkgelegenheid in de gemeente Voerendaal. De tabel toont het aantal werkzame personen in de jaren 2000 t/m 2003, zowel in als naar sectie. Daarbij wordt zowel het totale aantal werkzame personen weergegeven als het aantal werkzame personen dat 12 uur of meer per week werkt. Verder laten groeipercentages zien hoe het aantal werkzame personen van 12 uur of meer per week zich op middellange termijn ( ) en op de korte termijn ( ) ontwikkeld heeft. Het commentaar na de tabel beperkt zich tot de werkzame personen van 12 uur of meer per week aangezien deze groep het meest beleidsrelevant is. Tabel 17: Werkzame personen in Voerendaal in en naar bedrijfssectie, VOERENDAAL ontwikkeling Landbouw % -19% Delfstofwinning n.v.t. n.v.t. Industrie % -15% Nutsbedrijven n.v.t. n.v.t. Bouwnijverheid % -6% Handel % +1% Horeca % -8% Transport % -22% Financieel % -7% Zakelijke diensten % -6% Overheid % +8% Onderwijs % -4% Zorg % +8% Overige diensten % +4% Totaal % -3% Stand van zaken 2003 In 2003 zijn in Voerendaal in 1982 personen 12 uur of meer per week werkzaam. De bedrijfssecties met de grootste werkgelegenheid zijn Handel (440), Zorg (320) en Zakelijke dienstverlening (253). Middellange termijnontwikkeling In de periode is het aantal werkzame personen in Voerendaal in met 1% afgenomen. De afname is getalsmatig sterkst in de sectie Industrie (-48 werkzame personen), gevolgd door Landbouw en Financiële instellingen. De sectie met de in absolute zin sterkste groei is de Zorg (+35 werkzame personen), gevolgd door de Overheid en Bouwnijverheid. Korte termijnontwikkeling Tussen 2002 en 2003 is het totale aantal werkzame personen in Voerendaal gedaald met 3%. De sectie met de qua aantallen sterkste daling is de Industrie (-31 werkzame personen), gevolgd door de secties Transport, Zakelijke dienstverlening en Bouwnijverheid. De sterkst groeiende sectie is de Zorg (+23 werkzame personen), gevolgd door de Overheid. 24