Verdoving met een ruggenprik bij kinderen

Transcriptie

1 Binnenkort kom je naar het MCL voor een operatie waarbij je een ruggenprik krijgt. Het is belangrijk dat je je goed voorbereidt op de operatie. Het is namelijk belangrijk dat je weet wat je moet doen tijdens de ruggenprik. Anders kun je je misschien minder goed ontspannen en zal de ruggenprik misschien niet lukken. Je kunt zelf de brochure lezen. Als je iets niet begrijpt vraag het dan aan je ouders of in het ziekenhuis aan de verpleegkundigen. Hebben jij of je ouders na het lezen van de brochure nog vragen, dan kunnen jullie deze stellen aan de anesthesioloog. Waarom een ruggenprik Kinderen worden meestal onder algehele anesthesie (narcose) geopereerd. Dit betekent dat ze in slaap worden gebracht. Bij operaties aan de onderbuik en de benen is het soms mogelijk om kinderen plaatselijk (regionaal) te verdoven. Dit gebeurt dan met een ruggenprik. In het ziekenhuis wordt een ruggenprik ook wel spinale anesthesie genoemd. De ruggenprik wordt niet vaak gedaan. Veel kinderen vinden het namelijk eng om wakker te blijven tijdens de operatie. Daarom is een ruggenprik niet voor iedereen geschikt. Voordelen van de ruggenprik Er is maar één medicijn nodig. Er is dus minder kans op bijwerkingen zoals misselijkheid en overgeven. De verdovingsvloeistoffen werken meestal langer dan de operatie duurt. Je bent dan dus na de operatie langer pijnvrij en hebt dus minder pijnstilling nodig MCL Patiënteninformatie

2 De nadelen van een ruggenprik kunnen zijn: Je maakt alles bewust mee en moet hier wel tegen kunnen. Eventueel kun je tijdens de operatie een slaapmiddel krijgen zodat je weinig tot niets van de operatie merkt. Je moet stil kunnen zitten tijdens de ruggenprik en stil kunnen liggen tijdens de operatie. Je kunt alles eng vinden en hierdoor in paniek raken. Maar de mensen om je heen stellen je steeds gerust. Je kunt voelen dat de arts met je bezig is, maar je voelt geen pijn. Je kunt je benen even niet bewegen. Je kunt een blaaskatheter krijgen. Je krijgt een infuus in je arm. Waarom niet altijd een ruggenprik? Een ruggenprik kan prima. Maar in de meeste ziekenhuizen gebeurt het niet vaak. Je moet wel de uitleg van de anesthesioloog begrijpen en weten wat er gaat gebeuren, anders kun je niet goed meewerken bij de ruggenprik. Bij kleine kinderen is dit vaak lastig. De ruggenprik Je krijgt de prik laag in je rug. De verdovingsvloeistof wordt in het ruggenmergzakje gespoten. Dit zakje zit om de zenuwen heen die uit het ruggenmerg komen. Het ruggenmergzakje is gevuld met hersenvloeistof (liquor). Deze vloeistof beschermt het ruggenmerg en werkt als een soort schokdemper. De verdovingsvloeistof wordt in deze liquor gespoten. De zenuwen uit het ruggenmerg die naar je buik en benen gaan, komen in een soort zwembadje van verdovingsvloeistof te liggen waardoor ze niet meer werken. Je onderlichaam is dan dus verdoofd. Welke operaties kunnen met een ruggenprik gedaan worden? Een ruggenprik is geschikt voor allerlei operaties onder de navel: dus bijvoorbeeld operaties aan de heup, knie of enkels MCL Patiënteninformatie

3 Wat is het doel van de ruggenprik? Het doel van een ruggenprik is het gevoelloos maken van de onderhelft van het lichaam. Soms kun je nog wel druk of aanraking voelen. Dit hangt af van welke verdovingsvloeistof er gebruikt wordt. Wat je voelt is lastig te benoemen, maar je voelt in ieder geval geen pijn. Hoe wordt de verdoving toegediend? Je gaat rechtop zitten, eventueel op de rand van het bed. Je moet proberen een zo bol mogelijke rug te maken. Je huid wordt met alcohol schoongemaakt. Dit voelt koud aan. Vervolgens zoekt de anesthesioloog met een speciale dunne naald de goede plaats op om daar de verdovingsvloeistof te spuiten. Je krijgt een prik laag in de rug. De verdovingsprik kan wat branderig aanvoelen. Na het inspuiten is de verdoving binnen een paar minuten merkbaar. Het begint met een warm gevoel in je stuit en/of benen. Maar het kan ook een tintelend of koud gevoel geven. Even later heb je geen gevoel meer van de navel tot de tenen en je kan het onderlichaam niet meer bewegen. Alles gebeurt letterlijk achter jouw rug. Maar we vertellen je steeds wat er gebeurt. Doet het toedienen van de verdoving pijn? Je krijgt een prik; dat voel je wel natuurlijk. Maar achteraf vinden kinderen deze prik meestal minder pijnlijk dan een gewone prik om bloed af te nemen. Afhankelijk van de anesthesioloog krijg je soms eerst een verdovingsprik in de rug en dan pas de ruggenprik zelf. Hoe snel werkt de verdoving? De verdoving van de ruggenprik werkt al heel snel. Binnen enkele minuten (5/10 minuten) kun je je benen niet meer bewegen MCL Patiënteninformatie

4 Hoe weten jullie of de verdoving goed werkt? Dit testen we eerst. De bovengrens van de verdoving testen we met een koude vloeistof. Het is belangrijk dat je verschillen die je aanvoelt in warmte en kou zo goed mogelijk aangeeft. Zo komen we te weten of de verdoving op de goede plaats zit en of het goed werkt. Effecten, bijwerkingen en risico s van de ruggenprik Tijdens het prikken merk je soms een schokje naar een bil of been toe. Dat moet je ons direct vertellen, want dat betekent dat er een zenuw wordt aangetikt. Dat voelt erg vervelend en je kan ervan schrikken. De naald moet dan anders gericht worden. Overigens is zo n aanraking onschadelijk voor de zenuw door de speciale vorm van de naald. Soms daalt de bloeddruk doordat de zenuwen die de bloedtoevoer in de benen regelen ook uitgeschakeld worden. Maar wij houden je bloeddruk goed in de gaten. Als je bloeddruk te laag wordt, dan krijg je infuusvloeistof en/of medicijnen. Maar gebeurt dit niet vaak. Omdat je blaas in het gebied ligt dat verdoofd wordt, wordt je blaas ook verdoofd. Zolang de verdoving werkt voel je dus niet dat je blaas vol raakt. Daarom krijg je als je blaas vol is een blaaskatheter. Dit is een dun slangetje in je plasbuis. Je plas kan dan weg stromen. Soms krijg je al direct na de verdoving een blaaskatheter. Heel soms kun je, nadat de verdoving is uitgewerkt, bij het overeind komen hoofdpijn krijgen. Dit kan gebeuren bij 1 op de 5000 mensen. Als je dit merkt, zeg dit dan tegen de verpleegkundige. We kunnen namelijk iets tegen deze hoofdpijn doen. Deze complicatie heet PSH (post spinal headache). Dit ontstaat als er niet goed is geprikt. Plat liggen kan de hoofdpijn laten verdwijnen. Blijft de hoofdpijn? Dan moet je uur plat blijven liggen. Zo kan het gaatje goed dichtgroeien. Heb je na 48 uur nog hoofdpijn? Dan komt dit door de lekkage van het hersenvocht. Dan moeten je ouders contact opnemen met de dokter MCL Patiënteninformatie

5 Soms kun je na de verdoving een pijnlijk en branderig of schrijnend gevoel van het zitvlak of achterkant van de bovenbenen krijgen. Dit gaat na een aantal dagen vanzelf weer over. Heel soms treedt een tijdelijke zenuwbeschadiging op door bloeduitstorting of een ontsteking. Preoperatief spreekuur Om veilige verdoving te kunnen geven wil de anesthesioloog (slaapdokter) alles weten over jouw gezondheid en de medicijnen die je eventueel gebruikt. Hij wil je gewicht en lengte weten om uit te rekenen hoeveel anesthesiemiddelen je nodig hebt. Heb je al eens eerder een verdoving gehad? Dan willen we graag weten hoe dit gegaan is. Ging het niet helemaal goed of vond je het vervelend, dan willen we dit ook graag weten. De anesthesioloog kan hier dan rekening mee houden. De anesthesioloog wil ook nog van je weten: Of je ergens allergisch/overgevoelig voor bent. Of je loszittende tanden of kiezen hebt. Voorbereiding thuis Je moet nuchter zijn voor de operatie. Dit betekent dat je vanaf een bepaald tijdstip niet meer mag eten en drinken. Volg daarom goed de instructies van de anesthesioloog op. Deze heb je gekregen tijdens het spreekuur. Nuchter zijn is nodig omdat je altijd onder gehele narcose gebracht kan worden als de ruggenprik niet lukt. Heb je lang haar, bind dit dan vast in een staart of een vlecht. Neem extra schone kleding, ondergoed en pantoffels mee. Je mag geen sieraden dragen en geen nagellak en make-up opdoen. Je mag eventueel een knuffel meenemen. Je kunt ook je eigen muziek ( MP3 of ipod) meenemen voor tijdens de operatie. Vergeet niet de patiëntenpas van het ziekenhuis en een geldig identiteitsbewijs mee te nemen MCL Patiënteninformatie

6 Gang van zaken voor de operatie Jij en je ouders melden je op de afgesproken tijd op de kinderafdeling (afdeling D) op de 1e verdieping. De verpleegkundige brengt je naar je kamer. Dit is meestal een kamer waar vier kinderen kunnen liggen. De verpleegkundige stelt dan wat vragen aan jou en je ouders. Ook wordt je gewogen en getemperatuurd. Je krijgt een verdovingspleister (emla) op de arm. Zo wordt de huid van je arm verdoofd en voel je het inbrengen van het infuus minder. Ook krijg je een polsbandje met naam en geboortedatum om. Vervolgens komt de pedagogisch medewerkster langs om jou voor te bereiden met een fotoboek over de operatie. Je kunt voor de operatie beter nog even naar de wc zodat je blaas leeg is. Een van je ouders mag mee naar de operatiekamer waar je de ruggenprik krijgt. Meer informatie hierover kunnen je ouders lezen in de folder: Aanwezigheid bij de anesthesie, informatie voor ouders en begeleiders. Gang van zaken tijdens de operatie Je mag van je eigen bed op de operatietafel klimmen. Daar krijg je een bloeddrukmeter en een saturatiemeter om. Er worden drie elektroden op je borst geplakt. De bloeddrukmeter meet je bloeddruk. Een saturatiemeter is om te kijken hoeveel zuurstof er in het bloed zit. De elektroden zijn om de hartfrequentie en ademhaling in de gaten te houden. Wanneer het infuus in je hand/arm ingebracht wordt mag je gaan liggen MCL Patiënteninformatie

7 De ruggenprik wordt geprikt in zithouding of in zijligging. Je vader of moeder en de pedagogisch medewerkster komen voor je staan om je af te leiden. Je vader of moeder en de pedagogisch medewerkster gaan weer weg als de anesthesioloog dit aangeeft. Na de operatie Na de operatie ga je naar de verkoeverkamer (uitslaapkamer). Hier zijn altijd een of meer verpleegkundigen die je in de gaten houden. De afdeling wordt gebeld als een van je ouders naar de verkoeverkamer mag komen. Samen met de verpleegkundige van de afdeling loopt een van je ouders naar jou toe en blijft bij je totdat je weer naar de afdeling mag. Dit mag als alle controles goed zijn. Meestal komt de arts later op de dag nog even langs om te vertellen wat er precies gedaan is. Of je na operatie naar huis mag of dat je een nachtje blijft slapen, hangt af van welke operatie je hebt gehad. Een van je ouders mag bij je blijven slapen. Dit is gratis. Soms heb je nog een katheter (slangetje) in je blaas. Op de afdeling wordt besloten wanneer de katheter er weer uit mag. Pijn Na de operatie raken de verdoving en pijnstillers uitgewerkt. Je krijgt weer gevoel in je benen en kunt dan pijn krijgen. Daarom krijg je medicijnen tegen de pijn. Meestal zijn dit in het begin zetpillen, in sommige gevallen kun je ook pilletjes krijgen tegen de pijn MCL Patiënteninformatie

8 Tot slot Heb je na het lezen van deze folder nog vragen? Stel deze dan aan de dokter of verpleegkundige. Kinderafdeling (afd. D) Polikliniek anesthesiologie MCL juni 2015 Docnr (4) MCL Patiënteninformatie