Jaarplan RIEC Den Haag Een georganiseerde overheid voor de aanpak van georganiseerde criminaliteit

Transcriptie

1 Jaarplan RIEC Den Haag 2014 Een georganiseerde overheid voor de aanpak van georganiseerde criminaliteit 1

2 1. Algemeen 1.1. Inleiding Om georganiseerde criminaliteit effectief te kunnen opsporen en aanpakken is samenwerking nodig. Politie, Openbaar Ministerie, gemeenten, Belastingdienst en andere partners trekken hierbij dan ook gezamenlijk op. Dat betekent dat informatie wordt gedeeld (binnen de grenzen van de privacywetgeving en met inachtneming van het tussen partijen afgesloten convenant), interventies op elkaar worden afgestemd en acties gezamenlijk worden uitgevoerd. De partners spreken samen af welke thema s prioriteit hebben, welke concrete zaken met voorrang moeten worden aangepakt, welke interventies het meest effectief zijn en wie wat doet. Bijzondere aandacht gaat uit naar de verwevenheid van bovenwereld en onderwereld: het bedoeld of onbedoeld faciliteren van criminele activiteiten door derden. Denk aan het witwassen van crimineel geld via een door de gemeente vergund horecabedrijf of aan verhuurders die mensenhandelaars accommoderen. Met de aanpak van georganiseerde criminaliteit en de partijen die georganiseerde criminaliteit faciliteren wordt een groot maatschappelijk belang gediend. Daarom zetten de partners hier fors op in. Het RIEC is een belangrijke verbindende schakel in de samenwerking tussen de diverse partners. Als informatieplein, expertisecentrum, ondersteuner van gemeenten en behandelaar van opgeschaalde casuïstiek. In dit jaarplan wordt aangegeven waar in 2014 de accenten worden gelegd Taken RIEC: ondersteuning gemeenten en informatieplein Het RIEC heeft twee hoofdtaken: ondersteuning van gemeenten en het verzamelen en analyseren van informatie ten behoeve van interventies. Ondersteuning Het RIEC ondersteunt gemeenten bij de toepassing van de wet Bibob en de bestuurlijke aanpak van ondermijnende criminaliteit. Een casus die niet binnen een gemeente door de daar actieve lokale partners kan worden opgelost, kan worden opgeschaald naar het RIEC. Als gemeenten daarom vragen biedt het RIEC hen ondersteuning bij het opstellen van het onderdeel aanpak georganiseerde criminaliteit in hun Veiligheidsplan Informatie Het RIEC vervult voor de samenwerkingspartners de functie van informatieplein. Concreet betekent dit dat het RIEC de bij de partners aanwezige informatie, die van belang is voor de aanpak van georganiseerde criminaliteit bundelt en analyseert en op basis daarvan praktische, op specifieke casussen gerichte interventie-adviezen opstelt voor de Integrale Gemeenschappelijke Ondermijnings Stuurploeg (IGOS, zie hoofdstuk 2.1). Het RIEC beschikt daartoe over een vaste kern van medewerkers die voor bepaalde onderwerpen flexibel kan worden uitgebreid met materiespecialisten, werkzaam bij de RIEC-partners. Het verzamelen en analyseren van informatie staat steeds in het teken en ten dienste van concrete aanpak-activiteiten. Elke RIEC-partner kan een verzoek 2

3 indienen voor het maken van een informatieanalyse en een interventie-adavies. Het interventieoverleg, bestaande uit vertegenwoordigers van politie, OM, Belastingdienst en gemeenten beoordeelt deze verzoeken. Daarbij wordt onder meer gekeken naar belang, mate van concreetheid en verwacht tijdsbeslag. Als het verzoek positief wordt beoordeeld, stelt het RIEC analysecapaciteit beschikbaar en gaat het aan de slag. Voordat het interventie-advies wordt voorgelegd aan de IGOS wordt het door het interventieoverleg getoetst op kwaliteit en uitvoerbaarheid. Met het oog op de noodzakelijke informatie-uitwisseling en het belang van kennen en gekend worden organiseert het RIEC op elk van de thema s waarmee het zich bezig houdt tenminste drie keer per jaar een netwerkbijeenkomst. I.3 Taken RIEC-partners De RIEC-partners zijn zelf verantwoordelijk voor de uitvoering van de eigen activiteiten op operationeel niveau. Uitgangspunt is dat het RIEC geen taken en bevoegdheden van de gemeente en/of (veiligheids)partners overneemt Beleidsontwikkeling Het RIEC houdt zich niet met gemeentelijk beleid en beleidsontwikkeling bezig. Eind 2013 is ter ondersteuning van het Regionaal Bestuurlijk Overleg het Regionaal Samenwerkingsverband Integrale Veiligheid (RSIV) opgericht. Dit bureau gaat ten behoeve van de aangesloten gemeenten de prioriteiten uitwerken die zijn vastgesteld in het Regionaal Beleidsplan Het RSIV trekt de totstandkoming van het Regionaal Beleidsplan van gemeenten, politie en OM. De partners leveren daarvoor input. Ook het RIEC zal dat doen, vanuit zijn praktijkervaring met de behandeling van casuïstiek en vanuit haar rol als expertisecentrum. Prioriteiten van de partners (lokaal, regionaal en landelijk) worden bij het opstelling van het Regionaal Beleidsplan betrokken RIEC/LIEC-bestel Het RIEC Den Haag functioneert als regionaal samenwerkingsverband in een landelijk bestel van 10 RIEC's en een LIEC. In dat bestel wordt gesproken over landelijke ontwikkelingen die ook regionale uitstraling hebben en over regionale ontwikkelingen die mogelijk ook elders in het land aan de orde kunnen komen. Binnen dat bestel functioneert een landelijk overleg van RIEC hoofden waarin het hoofd van RIEC Den Haag participeert. Daar worden onder meer voorstellen voor landelijk aan te pakken thema's (zoals de Outlaw Motor Gangs) geagendeerd en besproken. Voorstellen om als regionaal RIEC te participeren in een landelijk thema worden altijd aan de regionale stuurgroep voorgelegd. Het RIEC Den Haag wil ook in 2014 een actieve rol spelen in dit landelijke bestel. Zo is het hoofd van het RIEC den haag onder meer voorzitter van de landelijke expertgroep Bibob van de samenwerkende RIEC's. 3

4 2. Bestuurlijke Criminaliteitsbeeld Analyse (BCBA) Traditioneel is de aanpak van de georganiseerde criminaliteit vooral gericht op de criminele onderwereld. Zo n ééndimensionale aanpak is niet altijd effectief. Er is meer nodig dan alleen een strafrechtelijke benadering. Het succes van criminaliteit wordt immers net als in de gewone economie mede bepaald door de mate waarin criminele organisaties gebruik kunnen maken van legale voorzieningen en structuren, waaronder begrepen faciliteiten die door de overheid worden geboden. Tot nu toe ontbreekt het aan een integraal inzicht in de wijze waarop bovenwereld en onderwereld, bewust of onbewust, met elkaar verweven zijn. Mede om die reden heeft de Stuurgroep RIEC in september 2013 besloten tot de opstelling van een integrale BCBA dat is toegespitst op de aandachtsgebieden hennep, mensenhandel, vastgoedfraude / witwassen en handhavingsknelpunten. In aanvulling op concrete signalen wordt informatie over zichtbare dadergroepen, de criminele structuren en de belangrijkste criminele activiteiten verzameld en geanalyseerd. Daarbij worden concrete en terugkerende problemen in beeld gebracht die als basis kunnen dienen voor een integrale aanpak van casussen. Een eerste proeve van een BCBA zal in juni 2014 gereed zijn. Dat zal niet compleet zijn: het BCBA is naar zijn aard een dynamisch stuk, dat voortdurend wordt aangevuld met nieuwe informatie, zoals input uit de (boven) lokale overleggen, de resultaten van acties en de uitkomsten van analyses van RIEC-partners zoals de Gebiedsscan Criminaliteit & Overlast (GCO) van de politie Integrale Gemeenschappelijke Ondermijnings Stuurploeg De Integrale Gemeenschappelijke Ondermijnings Stuurploeg / IGOS besluit welke casussen worden aangepakt en stelt op basis van het interventie-advies van het RIEC vast welke instrumenten daarbij worden ingezet: bestuursrechtelijke, strafrechtelijke, fiscale of een combinatie daarvan. De aanpak wordt uitgevoerd door de verantwoordelijke RIEC-partners, onder aansturing c.q. coördinatie van de IGOS. De IGOS is in september 2013 ingesteld als multidisciplinaire stuurploeg voor de aanpak van ondermijnende criminaliteit. Tot de taken van de IGOS, waarin gemeenten, Belastingdienst, politie en OM zijn vertegenwoordigd, behoren: * het selecteren c.q. prioriteren van interventie-adviezen; * het monitoren van de genomen besluiten. Aan de districtscolleges is gevraagd vanuit elk district een gemeentelijke vertegenwooridiger aan te wijzen. Vanuit voormalig Haaglanden zijn de burgemeesters van Delft, Den Haag en Zoetermeer aangewezen. Vanuit voormalig Hollands-Midden zijn aangewezen de burgemeesters van Bodegraven-Reeuwijk en Leiden. De burgemeesters kunnen er voor kiezen zich op hoog ambtelijk niveau te laten vertegenwoordigen. Per 1 januari 2014 is de IGOS operationeel. 4

5 3. Beoogde resultaten 3.1 (Boven)lokale overleggen In 2014 organiseert het RIEC tenminste drie keer per jaar een bovenlokaal overleg op het niveau van het politiedistrict. Daarbij wordt zoveel mogelijk aangesloten bij het ambtelijk vooroverleg van de districtscolleges. In aanvulling daarop kan indien nodig en/of gewenst ook op gemeentelijk niveau overleg plaatsvinden. Dat zal in 2014 in ieder geval gebeuren in Delft, Leiden en Gouda. Met Den Haag en Zoetermeer loopt nog overleg over een eventueel eigen lokaal overleg. 3.2 Lokale casussen Ook in 2014 zal het RIEC ondersteuning bieden bij casussen die voortkomen uit lokaal overleg en door lokale partners worden afgehandeld. Casussen kunnen ook naar het RIEC worden opgeschaald. Na goedkeuring van het interventieoverleg stelt het RIEC hiervoor de noodzakelijke capaciteit beschikbaar. 3.3 Netwerk OOV Ook in 2014 is het RIEC vertegenwoordigd in het ambtelijk netwerk OOV, een door de politie eenheid Den Haag georganiseerde periodieke bijeenkomst voor OOVambtenaren uit de gemeenten in het werkgebied van de eenheid. Afhankelijk van het onderwerp levert het RIEC input bij de voorbereiding van de themadiscussies. 3.4 Bestuurlijke Criminaliteitsbeeldanalyse (BCBA) In juni 2014 is een eerste proeve van een BCBA gereed. Op basis van deze BCBA zullen casussen via het Interventieoverleg met een interventie-advies aan de IGOS worden voorgelegd. Zie hierover verder par Bestuurlijke rapportage / bestuurlijk dossier Waar mogelijk zal het RIEC het bestuur ondersteunen bij het geven van opvolging aan bestuurlijk dossiers en bestuurlijke rapportages. Bestuurlijk dossier Het bestuurlijk dossier richt zich op structurele knelpunten en kwetsbaarheden in legale maatschappelijke processen. Het bestuurlijk dossier bestaat uit een beschrijving van de situatie en mondt uit in adviezen aan de relevante instantie(s) om de geconstateerde lacunes in wet- en regelgeving en/of procedures aan te pakken. Het LIEC is het landelijk loket voor bestuurlijke dossiers en zorgt ervoor dat deze dossiers worden aangeboden aan de landelijke partij(en), die gelet op de conclusies en aanbevelingen verantwoordelijk zijn voor het oppakken van de voorstellen en aanbevelingen. Bestuurlijke rapportage Naar aanleiding van geconstateerde concrete feiten biedt de politie gemeenten bestuurlijke rapportages / processen verbaal van bevindingen aan, met het verzoek om een bestuurlijke maatregel te treffen. Dat kan variëren van de constatering dat in een seksinrichting geen beheerder aanwezig was tot de informatie dat in een horecagelegenheid hard drugs zijn aangetroffen / een schietpartij heeft 5

6 plaatsgevonden etc. Deze rapportages komen rechtstreeks van de wijkbureaus. Afhankelijk van de geconstateerde feiten overlegt de politie met het OM over de rapportage voordat deze naar de gemeente gaat. Op basis van het toepasselijke handhavingsarrangement of vigerend beleid neemt de gemeente vervolgens een besluit. Gemeenten beschikken over een breed scala van interventiemogelijkheden, zoals een waarschuwing, tijdelijke of definitieve intrekking van een vergunning, tijdelijke of definitieve sluiting, het opleggen van een bestuurlijke boete, en combinaties daarvan. Sommige bestuurlijke rapportages worden door de politie in afschrift aan het RIEC gestuurd, zodat het RIEC bij de betreffende gemeente actief kan informeren of er behoefte is aan ondersteuning vanuit de expertiserol van het RIEC. In 2014 zal met de politie worden bezien of het mogelijk is alle bestuurlijke rapportages gerelateerd aan RIEC-thema s in afschrift aan het RIEC te sturen. 3.6 Handhavingsknelpunten In september 2013 heeft de stuurgroep RIEC besloten het winkelgebiedgebied Schilderswijk Noord en Oost in Den Haag als handhavingsknelpunt te benoemen. Daarnaast blijven de eerder aangewezen handhavingsknelpunten ook in 2014 onverminderd aandacht vragen: - bedrijven terreinen - cashconverters, gruthokkers en heling - financiering/sponsoring van sportclubs - horeca, met daaronder vallend exploitatie van speelautomaten en internetgokken vanuit horecagelegenheden - outlaw motor gangs - prostitutie - verzameladressen - witwassen - woonwagencentra. 6

7 4. Beschikbare analysecapaciteit Binnen het bureau RIEC zijn 4 fte beschikbaar voor de lokale overleggen, de analyse van de lokale casussen, het vervullen van de expertiserol richting het lokaal bestuur en de bestuurlijke ondersteuning (stuurgroep RIEC, LIEC etc.). Daarnaast is 5 fte beschikbaar voor de integrale analyses van casussen en wordt 1 fte ingezet voor de op te stellen BCBA. De nu beschikbare analysecapaciteit biedt ruimte voor 6 tot 10 grote(re) analyses. In deze grotere analyses komt de meerwaarde van het RIEC het best tot uitdrukking. Zij dragen bij aan het inzicht in de werkwijze van de georganiseerde criminaliteit en bieden bouwstenen voor een verdere verbetering van de verschillende barrièremodellen te komen. Daarnaast kan het RIEC ook een bijdrage leveren aan kleinere interventies door RIEC-partners. Daarbij valt onder meer te denken aan interventies die zijn gericht op cruciale personen in een crimineel netwerk, zoals een facilitator. De rol van het RIEC zal per casus moeten worden vastgesteld, waarbij het uitgangspunt is dat de trekkersrol bij een partnerorganisatie ligt. Met deze capaciteit ondersteunt het RIEC vier bovenlokale overleggen op districtsniveau (vier keer per jaar), vijf specifieke lokale casusoverleggen (afhankelijk van de gemeente vier tot twaalf keer per jaar) en het driewekelijkse interventieoverleg. Dat overleg beoordeelt welke casus door het Bureau RIEC worden geanalyseerd en daarnaast of de gemaakte interventieadviezen geschikt zijn voor doorgeleiding naar de IGOS. Naast de in het jaarplan genoemde 6 tot 10 grote analyses en een eerste proeve van een BCBA, zal het Bureau RIEC ondersteuning bieden aan het bestuur ten behoeve van alle Bibob-casus die worden aangedragen (in 2013 ruim 60 stuks), aan 60 lokale casus en aan maximaal 30 integrale casus gericht op een persoonsgerichte aanpak. In 2013 ontving het Bureau RIEC in afschrift ruim 40 bestuurlijke rapportages op het gebied van niet vergunde prostitutie, waarbij gemeenten is gevraagd of zij ondersteuning wensten in de bestuurlijke aanpak. Het streven is in 2014 ook bestuurlijke rapportages met betrekking tot geruimde hennepkwekerijen in afschrift te krijgen. Ook daarbij zullen gemeenten dan actief ondersteund worden in het eventuele bestuurlijke vervolg. In 2013 hebben in de regio Den Haag ongeveer 600 ruimingen plaatsgevonden. Onbekend is hoeveel bestuurlijke rapportages daaruit voortvloeien. 7

8 5 Communicatie 5.1 Interne communicatie Het RIEC Den Haag is een kleine organisatie met 12 medewerkers, die in dienst zijn van de diverse RIEC-partners, maar hun werkplek hebben op de locatie van het RIEC Den Haag. Het team bestaat uit medewerkers van Belastingdienst, politie, OM en gemeenten. Deze diversiteit vereist een heldere interne communicatie, zodat de resp. medewerkers eenduidige boodschappen afgeven aan de organisatie, waar zij vandaan komen. Tot de doelgroep van de interne communicatie worden eveneens gerekend de overige negen RIEC s, het LIEC (inclusief landelijke werkgroepen, expertgroepen etc.) en het ministerie van V&J 5.2 Externe communicatie De primaire doelgroep van de externe communicatie bestaat uit de regionale convenantpartners. Omdat de georganiseerde misdaad vrijwel altijd haar wortels heeft op het lokale niveau, spelen gemeenten een cruciale rol in de externe communicatie. Het werkgebied van het RIEC Den Haag bestaat na de gemeentelijke herindeling - uit 32 gemeenten, waarvan het aantal inwoners varieert van ruim in een stad als Den Haag tot tienduizend in een dorp in bijvoorbeeld het Groene Hart. Daarnaast is er sprake van een (relatief) omvangrijk landelijk gebied, vormt de Noordzee de westgrens met de haven van Scheveningen en zijn er twee internationaal opererende veilingen in het gebied gesitueerd (Bollenstreek en Westland). Deze geografische diversiteit vereist maatwerk in de communicatie richting gemeenten. Persoonlijk contact speelt hierbij een belangrijke rol. Deze contacten vinden plaats in het (boven)lokale overleg al dan niet in aansluiting op de districtelijke vooroverleggen. Om ervoor te zorgen dat de convenantpartners als primaire doelgroep beter bekend worden met het RIEC is het noodzakelijk dat de RIEC medewerkers dezelfde boodschap communiceren naar hun partners. Hetzelfde geldt zij het in mindere mate voor de zgn. overige doelgroepen van communicatie. Hierbij kan worden gedacht aan private regionale partners (woningcorporaties, energiebedrijven), Bureau Financieel Toezicht, Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid, burgers, ondernemers en media. De gezamenlijke aanpak wordt door de RIEC-partners expliciet naar buiten uitgedragen. Alle resultaten (van het oprollen van een hennepkwekerij in de regio tot een grote strafzaak, van integrale handhavingsactie tot een beslaglegging door de Belastingdienst) worden gecommuniceerd als resultaat van deze samenwerking. 8

9 6. Begroting