Ik word oud in Nederland. En dan?

Transcriptie

1 Ik word oud in Nederland. En dan? NISBO Leerdam Nederlandse Hindoe Ouderen Bond Ontmoetingsdagen 2010 Mede mogelijk gemaakt dankzij financiële bijdrage van ActiZ

2 Mijn presentatie Er was eens.. Deel 1 - Gesprekken - Brochure - Minisymposium En toen? Deel 2 - Ontmoetingen En nu? Deel 3 - Daar gaan we het vandaag over hebben

3 Er was eens Juni 2008: ActiZ -project Op weg naar interculturele ouderenzorg : inbreng cliënt belangrijk Oktober 2008: LOC/Actiz project Diversiteit in cliëntenparticipatie

4 ActiZ Brancheorganisatie van 415 ondernemers in de verpleeg- en verzorgingshuiszorg, thuiszorg, jeugdgezondheid- en kraamzorg Ongeveer twee miljoen cliënten Ruim medewerkers Visie: de cliënt staat centraal in het beleid

5 LOC Zeggenschap in zorg aangesloten cliëntenraden (Verpleging& Verzorging (V&V), Thuiszorg, Welzijn, Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) Maatschappelijke opvang en vrouwenopvang (MoVo). LOC-Visie: Waarde-volle zorg

6 Diversiteit in cliëntenparticipatie (1): LOC en Actiz: verbetering kwaliteit zorg voor alle ouderen Versterking stem migrant Vraaggerichte zorg voor iedereen

7 Diversiteit in cliëntenparticipatie (2) Project met: Nieuwe Nederlanders in verpleging en verzorging en thuiszorg, en met LOC- cliëntenraadsleden uit de verpleging, verzorging en thuiszorg

8 Gesprekken (1) Oktober januari 2009: Onderzoekster mevr. Sahar Noor voert gesprekken met 12 personen: 6 cliëntenraadsleden 2 cliënten 1 verzorgende 1 Marokkaanse zorgaanbieder 1 Turkse ouderenadviseur 1 deskundige interculturele zorg (ex-zorgaanbieder)

9 Gesprekken (2) Sahar Noor stelt drie hoofdvragen: 1. Zijn er specifieke aandachtspunten in de zorg voor cliënten met diverse culturele achtergronden? 2. Spelen de interculturele cliëntenraden in op (eventuele) verschillende behoeften in zorg en welzijn? 3. Is er sprake van een effectieve samenwerking tussen leden van een interculturele cliëntenraad?

10 Gesprekken (3) Antwoord op alle drie vragen: Ja!

11 Brochure

12 Brochure (2) Voor: Cliëntenraden in de ouderenzorg (direct) Zorgaanbieders in de ouderenzorg (indirect)

13 Brochure (3) Titel brochure: Medezeggenschap in alle tonen, naar een interculturele cliëntenraad in drie stappen Titel uit één van de interviews: Het gaat niet om zorg voor allochtonen maar zorg voor alle tonen

14 Brochure (7) Verspreiding brochure: Aan zorgaanbieders, slotcongres Actiz Op weg naar een interculturele ouderenzorg, 12 mei 2009, Amsterdam Aan cliëntenraden, minisymposium over interculturalisatie van cliëntenparticipatie,16 juni 2009, Gouda Op verzoek aan LOC-cliëntenraden Te downloaden en

15 Minisymposium 16 juni 2009 Hier oproep: Leer eerst elkaar goed kennen door met elkaar te praten en naar elkaar te luisteren en kijk dan verder wat nodig is

16 En toen.? Najaar 2009: Vervolg project LOC en ActiZ, met NOOM, Netwerk van Organisaties van Oudere Migranten

17 NOOM Missie: Opkomen voor gemeenschappelijke belangen oudere migranten (IOT, LSMO, NEHOB, LIZE, Fos'ten, Chun Pah, SMN, IOC, MOBIN) Bevorderen welzijn oudere migranten. Visie: Samen waar dat kan, apart waar dat (nog) nodig is.

18 Diversiteit in cliëntenparticipatie, deel : Deel 2 project: Interculturalisatie van cliëntenparticipatie. Onderdelen: 1) Ontmoetingen migranten en LOC - cliëntenraadsleden uit de verpleging, verzorging en thuiszorg 2) Inventarisatie vertaalde informatie bij zorgaanbieders cliëntenparticipatie en cliëntenrechten. Uitbesteed aan BuningAdvies

19 Waarom ontmoeting? Bedoeling: Met elkaar praten over de zorg voor ouderen in Nederland en hoe de ouderen zelf daarover kunnen en willen meepraten.

20 Wie ontmoeten elkaar? Nieuwe Nederlandse ouderen (migranten) en LOCcliëntenraadsleden van verpleging, verzorging en thuiszorg

21 Ontmoetingen 2010 Amsterdam, met: Nehob en Vikaash Den Haag, met: Jonker Frans (CR en directie) Enschede, met: CR de Posten Dordrecht, met: Zorgbelang ZH, WMSD, NISBO Leerdam, de Crabbehof (CR en directie) Tilburg, met: de Twern en Antaru Eindhoven, met: Nehob en CR Kortonjo Roermond, met: PPM Limburg en Mobin

22 Ontmoetingen 2010 Opzet ontmoetingsdag (1) Uitgebreide kennismaking Film Meer dan vergeten, (NOOM en Unie KBO) Turks gezin en twee Surinaamse gezinnen en hun dementerende ouders Film Wat doen we met onze ouders (VPRO) Turkse man zoekt zijn ouders op in Turkije Discussie over ieders waarden en normen naar aanleiding van de film

23 Ontmoetingen 2010 Opzet ontmoetingsdag (2) Informatie door adviseurs van LOC: de zorg voor ouderen in Nederland met invalshoek cliënt Informatie door cliëntenraadsleden over hun werk Samen lunchen of vooraf samen eten

24 Ontmoetingen 2010 Inhoud ontmoetingsdag Wat is belangrijk in uw leven? Hoe wilt u graag ouder worden? Wat is voor u waarde-volle zorg? Met wie praat u over het ouder worden? Wat kunt u zelf doen? Wat zijn rechten van cliënten die zorg ontvangen?

25 Ik word ouder in Nederland. Wat wil ik het liefst? Thuis wonen? Woongroep? Met mensen uit het land waar ik vandaan kom? Verzorgingshuis? Verpleeghuis? Of specifiek verzorgings-/verpleeghuis?

26 Wat doe ik als ik zorg nodig heb? Praten: met mijn partner, kinderen, familie of huisarts over wat ik het liefste wil. Bijvoorbeeld: Wat heb ik nodig als ik thuis blijf wonen? - Hulp bij het huishouden; - Geen drempels in huis; - Iemand die mij helpt bij het aankleden; - Iemand die voor mij kookt; - Gezelligheid.

27 Wat vind ik belangrijk als ik zorg nodig heb....en ga wonen in een verzorgingsof verpleeghuis? Kan eigen meubilair mee? Kan ik eten wat, waar en wanneer ik wil? Zijn er vaste bezoektijden? Kan ik mijn eigen huisarts behouden? Kan ik mijn geloof uitoefenen?

28 Waar kan ik informatie krijgen als ik zorg nodig heb? 1. Huisarts 2. Vraagwijzers of zorgloketten gemeenten 3. Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). (Indicatie). 4. Overzicht van alle zorginstellingen in Nederland 5. Afspraak maken met zorginstelling, ook met cliëntenraad

29 Wat vind ik belangrijk? De zorgverlener heeft bv. weet van: Rituele wassing Moslims. Speciale rouwceremonies. Gescheiden douche en toilet voor Moslims, hygiëne.

30 Kan ik meepraten over mijn zorg (1)? Ja, met het zorgleefplan: Is verplicht; min. één keer per jaar samen bespreken Klachtenregeling. Is verplicht

31 Kan ik meepraten over mijn zorg (2)? Ervaringen cliënten: Verplichting elke twee jaar een cliëntervaringsonderzoek Verbeterplan door de zorginstelling Verzwaard advies cliëntenraad over verbeterplan Kwaliteit en veiligheid van de zorg: Verplichting één keer per jaar onderzoek Toezicht door Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ)

32 De cliëntenraad De cliëntenraad = inspraakorgaan cliënten / bewoners en heeft wettelijke bevoegdheden. Sinds 1996 is cliëntenraad verplicht in alle zorginstellingen (m.u.v. particuliere instellingen)!

33 De interculturele cliëntenraad Spreekt taal cliënten Ziet en begrijpt details Weet wanneer cliënten zich thuis voelen

34 De interculturele cliëntenraad Heeft kennis hoe mensen willen meepraten over de zorg Wil culturen en achtergronden kennen Is creatief in het betrekken van cliënten en familie bij advisering over de zorg

35 Informatie voor de cliëntenraad:

36 Handig om te weten AWBZ: Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten Informatie over AWBZ bij het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) CIZ: Centrum Indicatiestelling Zorg Inspectie voor de Gezondheidszorg en

37 Discussie Wat kunnen Nieuwe Nederlandse ouderen (cliënten) zelf doen,om hun inbreng en zeggenschap in de zorginstellingen te vergroten?

38 Resultaten (1) De ontmoetingen: leuk, ontspannend en informatief Veel gedeelde waarden: respect, bejegening, eigen regie willen houden Religie: voor migranten heel belangrijk Veel migranten: vol lof zorgvoorzieningen Nederland

39 Resultaten (2) De ontmoetingen: Soms heftig: discussies over wie zet eerste stap Zorgverlening moet meer aansluiten op levenswijze en gewoonten migranten Soms conclusie: deze zorginstelling daar nog niet aan toe Cliëntenraden en rechten van cliënten: oudere migranten (nog) niet echt mee bezig, maar wel goed dat het bestaat

40 Resultaten (3) De ontmoetingen: taalprobleem eerste generatie Marokkanen en Turken en andere niet-westerse ouderen: moeilijk wat men wil en wat men nog kan bij één ontmoetingsochtend een tolk. Gaandeweg gesprek steeds losser Chinese ouderen: niet aanwezig, geen Nederlands

41 Enige vragen. Welke rechten heb ik op zorg? Hoe zit het Nederlands systeem van oud worden in elkaar? Kan mijn moeder naar een woongemeenschap voor Surinaamse Nederlanders, zonder indicatie? Is dementie echt een taboe onder Turken?

42 Enige wensen. Graag verzorgenden uit verschillende culturen: eten, muziek, inrichting e.d. Zorginstelling: verdiepen in de religie, keuken migranten Aparte afdeling voor moslimouderen mogelijk? Aanpassingen kosten weinig: halal keuken, kleine bidruimte, geen honden op de afdeling Integratie moet van twee kanten komen

43 Enige tips. Voor migranten: Bezoek open dagen van zorginstellingen Organiseer als zelforganisatie meer informatieavonden Partner, kinderen en familie, accepteer de groeiende beperkingen en informeer je hierover Draag een steentje bij aan de zorg van de mensen die in een instelling wonen, bijv. door vrijwilligerswerk te verrichten

44 Enige tips. Voor migranten (vervolg) Vrijwilligerswerk is niet betaald, maar je krijgt er van de mensen heel veel voor terug Sluit aan op ontmoetingsdagen voor allochtonen (bijv. WMO-voorlichting in de moskee) en sluit aan op activiteiten op lokaal niveau. Nodig hierbij ook cliëntenraden uit Breng allochtone organisaties in contact met intercultureel werkende zorginstellingen en hun cliëntenraden

45 Enige tips. Voor cliëntenraden: Kijk vooruit (3 tot 5 jaar) want de allochtone cliënt komt naar uw zorgcentrum of verpleeghuis Organiseer met ons activiteiten voor mensen met een Islamitische achtergrond Hou een contactavond met buurtbewoners Het nadenken over een en ander is (nog) belangrijker dan de (eventuele) oplossing

46 Enige tips. Voor zorgaanbieders: Kom bij onze migrantenwerkgroep om de mogelijkheden te bespreken Hou rekening met analfabetisme onder allochtone ouderen Heb aandacht voor beeldvorming over verzorgings-en verpleeghuizen en over ziektes, zoals dementie Leg contact binnen migrantengemeenschappen en creëer ontmoetingsmogelijkheden Breng de benodigde zorg in kaart

47 Enige tips. Voor zorgaanbieders (vervolg): Taal is zeker een probleem, maar belangrijker dan het te verspreiden drukwerk, is een persoonlijke presentatie Betrek de moskee (leiding en bezoekers) in het uitdragen van de informatie en nagaan behoeften Zoek naar mogelijkheden om spiegelgroepen samen te stellen, zij kunnen u procesmatig ondersteunen

48 Enige tips. Voor zorgaanbieders (vervolg): Streef na dat meer en meer meertalige medewerkers in dienst komen. Pas hier ook de salariëring op aan (het is een pré als je meer talen kent) Benut de verplichte maatschappelijke stages om de jeugdige te informeren en te laten ervaren welke waarden het verzorgen of verplegen kan bieden. Het zijn uw potentiële medewerkers!

49 Enige uitspraken... Ik wil mijn kind niet stimuleren om in de zorg te gaan werken. Ik wil haar stimuleren om datgene te doen wat zij zelf wil (Turkse man) Er is onder oudere migranten nog te veel onwetendheid over de mogelijkheden van thuiszorg Zolang je niet weet waar je pijn hebt, ga je niet naar de dokter In ons zorgcentrum grijpt soms een Marokkaanse schoonmaker in om te voorkomen dat een dementerende Moslim varkensvlees krijgt voorgeschoteld door onwetendheid van het personeel

50 Enige uitspraken... Het ontbreken van diversiteit in het bestaande zorgsysteem (huizen) beperkt de opnamemogelijkheden van de medelanders De basisvoorwaarde voor het ontmoeten is dat je uit moet gaan van jezelf. Dat kan je tonen welke belemmeringen je daarbij ervaart en waar je dus aan kan werken of rekening mee houden. Voor de ouder wordende cliënt speelt het verloren gaan van zijn (moeizaam) verworven tweede taal een betekenisvol verlies

51 Enige uitspraken... Religie is het cement voor de sociale cohesie. Welvaart is daarin eerder contraproductief Levensfases tonen per cultuur interessante en belangrijke verschillen. Realiseer je dat voortdurend en ga dan niet te snel uit van je eigen levensfasebeoordeling/waardering In gesprek komen met de ander opent de weg naar verbetering van de kwaliteit van leven. Ontmoetingen zijn de bouwstenen voor de dag van morgen. Daarom: gisteren is niet de maat voor morgen. De verandering toetsen blijft daarbij een must.

52 En nu.? Daar gaan we het vandaag over hebben SAMEN! Maar eerst: heimweewonen