Voorstel HACCP-plan Zuigelingenvoeding versie april 2006

Transcriptie

1 Voorstel HACCP-plan Zuigelingenvoeding versie april 2006 Regionale Werkgroep Ziekenhuishygiëne Vlaams-Brabant en Limburg leden werkgroep: Hasselt Heusden Leuven Leuven Maaseik St Truiden Tongeren Vilvoorde Virga Jesse Ziekenhuis St Franciscusziekenhuis UZ Leuven Reg Ziekenhuis H. Hart ZH Maas en Kempen ZH Bree Reg Ziekenhuis St. Trudo AZ Vesalius Portaels Ziekenhuis contactpersoon Reg Ziekenhuis H. Hart Apr.Biol. C. Vanhentenrijk 1/27

2 Bij het uitschrijven van dit HACCP-plan werden volgende informatiebronnen en referenties geraadpleegd: 1) KB van 18 februari 1991 betreffende voedingsmiddelen bestemd voor bijzondere voeding. Sectie geeft de microbiologische criteria voor volledige zuigelingenvoeding. 2) KB van 7 februari 1997 inzake de algemene voedingsmiddelenhygiëne (omzetting van richtlijn 93/43/EEG). 3) KB van 8 februari 1999 betreffende natuurlijk mineraal water en bronwater. 4) Advies van de Hoge Gezondheidsraad betreffende neonatale infecties veroorzaakt door Enterobacter sakazakii H.G.R (29 mei 2002). 5) Advies van de Hoge Gezondheidsraad betreffende het gebruik van steriele zuigelingenvoeding (kant en klare voeding) H.G.R. : 7819/1 (26 maart 2003). 6) Omzendbrief Algemene Eetwareninspectie: "Hygiënemaatregelen voor en ter beschikkingstelling van zuigelingenvoeding in materniteiten" (ref. EW35157/L31/PVDM). 7) Praktijkhandboek HACCP&Voedselveiligheid. 8) American Dietetic Association "Preparation of Formula for Infants: Guidelines for Health-care Facilities." revised version 4/23/02. 9) U.S. FDA "Health Professionals Letter on Enterobacter sakazakii Infections Associated With Use of Powdered (Dry) Infant Formulas in Neonatal Intensive Care Units April 11,2002; Revised October 10, ) Richtlijnen voor het bereiden van kunstvoeding voor de zuigeling: een Belgische consensus. Standpunt van de "Voedingscel" van de Vlaamse Vereniging Kindergeneeskunde en de Belgische Academie voor Kindergeneeskunde. Tijdschr. voor Geneeskunde, 59, nr. 19, ) Advies van het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen - advies : betreft risico's verbonden aan Enterobacter sakazakii 12) Risico's verbonden aan Enterobacter sakazakii in zuigelingenvoeding. Tijdschr. Voor Geneeskunde, 62, nr. 1, /27

3 INLEIDING Enterobacter sakazakii is een zeldzame maar bekende oorzaak van neonatale sepsis en meningitis. Verschillende infecties werden in verband gebracht met de consumptie van zuigelingenvoeding. Het productieproces van melkpoeder bestaat uit verschillende stappen, waardoor Enterobacteriaceae (o.a. Enterobacter sakazakii) uiteindelijk in het afgewerkt product (melkpoeder) kunnen terechtkomen. Volgens de Verordening nr 852/2004 inzake levensmiddelenhygiëne moeten Enterobacteriaceae afwezig zijn in 10 g poeder voor zuigelingenvoeding (industrie). Kant-en-klare zuigelingenvoeding wordt tijdens het productieproces onderworpen aan een hoge temperatuurbehandeling die voldoende is om het product steriel te maken. 1. ONTVANGST VAN PRODUCTEN Traceerbaarheid van alle producten vanaf ontvangst tot en met de toediening van de voeding aan de zuigeling is noodzakelijk. Bij ontvangst van poeders, kant-en-klare voeding en flessenwater dienen stockbeheerlijsten aangelegd met vermelding van soort (naam) product, lotnummer, vervaldatum, hoeveelheid en datum ontvangst. Flessenwater met natuurlijk mineraal water geschikt voor de bereiding van zuigelingenvoeding wordt aanbevolen. Het geschikt zijn voor zuigelingenvoeding hangt af van de samenstelling, voornamelijk van het mineraalgehalte. De vermelding op het etiket "geschikt voor de bereiding van zuigelingenvoeding" betekent dat een gunstig advies werd bekomen van de Hoge Gezondheidsraad voor Hygiëne. Het KB betreffende natuurlijk mineraal water en bronwater (KB 8 februari 1999/publicatie ) bepaalt de normen waaraan natuurlijk mineraal water dient te voldoen. 2. STOCKAGE IN DE MELKKEUKEN Het KB van 15/12/1978 en 20/08/1996 bepaalt de architectonische normen van de NIC dienst: een melkkeuken waar de voeding voor de pasgeborenen bereid moet worden bestaat uit 2 afzonderlijke lokalen: één voor de reiniging en één voor de bereiding van de zuigflessen nadat ze gesteriliseerd werden. Vooral belangrijk is dat de vuile en de propere zone gescheiden worden gehouden zodat voldaan is aan het KB van 7/2/1997 betreffende de algemene voedingsmiddelenhygiëne. Indien uitsluitend wegwerpmateriaal (kant en klare flesjes, wegwerpspeentjes, ) gebruikt wordt, dan is er in principe geen vuil materiaal dat moet gereinigd worden en dus zouden er ook geen 2 afzonderlijke lokalen moeten zijn. De toegang tot de melkkeuken dient beperkt te worden tot bevoegde personen. Het afsluiten van de melkkeuken is de enige mogelijkheid om onbevoegden uit te keuken te weren. Een verantwoordelijke voor de melkkeuken die de werking organiseert en het toezicht daadwerkelijk realiseert, dient te worden aangesteld. 3. BEREIDING ZUIGELINGENVOEDING Er wordt aanbevolen om beschermende kledij (schort, muts, handschoenen en masker) te dragen (of adequate handontsmetting toe te passen) tijdens de bereiding van de zuigelingenvoeding. Bij de start van de bereiding dient gecontroleerd te worden of al de noodzakelijke producten aanwezig zijn in de melkkeuken. In de bereidingszone wordt een temperatuur tussen 18 C en 22 C aanbevolen. Het gebruik van steriele melkflessen en spenen wordt aanbevolen, het risico op besmetting dient immers zo laag mogelijk gehouden. Een industriële vaatwasser (80-95 C) is evenwel een uitstekend alternatief voor het desinfecteren van glazen flessen. Het bereidingsmateriaal (maatschepje, menger, ) wordt voor elke bereiding minstens ontsmet. Elke voeding heeft zijn eigen schepje. Er wordt aanbevolen om gekoeld water (<10 C) te gebruiken bij de bereiding, dit om te vermijden dat de bereide voedingen een te lange periode blootgesteld worden aan te hoge temperaturen. Het flessenwater dat een gunstig advies heeft bekomen van de Hoge Gezondheidsraad, hoeft geen verdere behandeling (bv. koken) te ondergaan. Indien leidingwater wordt gebruikt, dient het gecontroleerd te worden. In sommige streken bevat het leidingwater daarenboven te veel nitraat om veilig te zijn. De Hoge Gezondheidsraad gebruikt als limiet voor nitraat: 25 mg/l nitraat. Leidingwater moet gedurende enkele minuten worden gekookt. Na bereiding wordt de zuigelingenvoeding onmiddellijk in de koelkast geplaatst. De voeding moet binnen (maximaal) 2 uur een kerntemperatuur bereiken van maximaal 5 C. Op basis van experimentele studies heeft men immers kunnen aantonen dat groei van Enterobacter sakazakii bij temperaturen < 5,5 C niet mogelijk is. Een maximale toegestane tijd van 24 uur tussen de bereiding en de toediening van de zuigelingenvoeding wordt aanbevolen, voor zover de volledige veiligheidsprocedures vanaf ontvangst van de producten t.e.m. de 3/27

4 toediening van de melkvoeding aan de zuigeling stipt worden nageleefd. Deze procedures moeten dezelfde veiligheidsgarantie bieden als bij de onmiddellijke toediening van de zuigelingenvoeding na de bereiding. De maximale bewaartijd van 24 uur is eveneens geldig voor kant-en-klare voeding na verdeling vanuit een "bulk"-verpakking. 4. BEWARING MELKVOEDING De bereide zuigelingvoeding wordt in een koelkast bewaard. Deze koelkast mag enkel gebruikt worden voor de bewaring van zuigelingenvoeding. Ook moedermelk kan in dezelfde koelkast worden bewaard. De kerntemperatuur van de zuigelingenvoeding dient - bij voorkeur - continu geregistreerd te worden. Een kerntemperatuur van < 5 C tijdens de volledige duur van bewaring in de koelkast wordt geadviseerd. Hierbij is groei van Enterobacter sakazakii op basis van experimentele studies uitgesloten. Op basis van dezelfde experimentele studies werd vastgesteld dat de lag-fase bij 10 C minimaal 19 uur bedraagt. Vanuit een pragmatisch standpunt (ervaring vanuit het werkveld) en rekening houdende met een belangrijke veiligheidsmarge, meent de werkgroep dat een bufferzone tot 8 C getolereerd kan worden, voor zover de totale bewaartijd tussen 5 C en 8 C niet meer dan 4 uur bedraagt. De bewaring van een getuigenschotel is zinvol. Deze dient bij voorkeur genomen bij elke bereiding (100 ml). Een bewaring van de getuigenschotel gedurende 72 uur in de koelkast is aanvaardbaar. Eventueel kan deze periode verlengd worden door bewaring in diepvries. Kant-en-klare voedingen welke verdeeld worden vanuit "bulk" verpakkingen dienen te worden bewaard op koelkasttemperatuur (< 5 C) en dienen dezelfde veiligheidsmaatregelen te volgen als de bereide poedermelken. 5. TRANSPORT EN AFLEVERING VAN MELKVOEDINGEN AAN MATERNITEITS - OF PEDIATRIEAFDELINGEN Ook tijdens het transport wordt een kerntemperatuur van de zuigelingenvoeding van < 5 C geadviseerd. De werkgroep meent dat een bufferzone tot 8 C getolereerd kan worden, voor zover de totale bewaartijd tussen 5 C en 8 C niet meer dan 4 uur bedraagt. 6. ONTVANGST EN STOCKAGE MELKVOEDINGEN OP MATERNITEITS - OF PEDIATRIEAFDELINGEN De bereide zuigelingvoeding wordt in een koelkast bewaard. De koelkast mag enkel gebruikt worden voor de bewaring van zuigelingenvoeding. Ook moedermelk kan in dezelfde koelkast worden bewaard. Een kerntemperatuur van < 5 C tijdens de volledige duur van bewaring in de koelkast wordt geadviseerd. De werkgroep meent dat een bufferzone tot 8 C getolereerd kan worden, voor zover de totale bewaartijd tussen 5 C en 8 C niet meer dan 4 uur bedraagt. Kant-en-klare voedingen welke verdeeld worden vanuit "bulk" verpakkingen dienen te worden bewaard op koelkasttemperatuur (< 5 C) en dienen dezelfde veiligheidsmaatregelen te volgen als de bereide poedermelken. 7. OPWARMEN VAN MELKVOEDINGEN Er mag maximaal 1 uur verlopen vanaf het begin van opwarming tot einde van de consumptie. Bij de opwarming van de flessen wordt de voorkeur gegeven aan een techniek met droge, warme lucht waarbij de opwarmtijd wordt beperkt tot maximum 30 minuten. Er bestaat steeds een risico van besmetting van de voeding bij het gebruik van een flessenverwarmer op basis van warm (stilstaand) water (bain-marie). Dit risico kan beperkt worden door een systematische dagelijkse reiniging en ontsmetting van de flessenverwarmer bestaande uit het leeggieten, ontsmetten met HAC 3,5% of alcohol 70%, drogen en vullen met water. Een klassieke flessenverwarmer is zeker geen eerste keuze. Bij gebruik dient evenwel geadviseerd om het opwarmen van de bereide zuigelingenvoeding in een bain-marie op 37 C te beperken tot 30 minuten. De American Dietetic Association raadt het gebruik van een magnetron (microgolfoven) af, omwille van het risico op niet-homogene opwarming van de inhoud. Hierdoor neemt het risico op verbranding toe en kan de voedingswaarde aangetast worden. In geval een microgolfoven gebruikt wordt, is schudden van de voeding voor gebruik uitermate belangrijk wegens de onregelmatige verhitting, naast temperatuurscontrole van de melk op de hand. Onder geen enkele omstandigheid mogen restjes van voeding verzameld en terug opgewarmd worden. Ook indien de baby niet hongerig bleek, en weinig of niets van een voeding gedronken heeft, mag de voeding noch bewaard noch opgewarmd worden. Onder geen beding kan een voeding "opgewarmd bewaard" worden. 8. AFGEKOLFDE MOEDERMELK Moedermelk moet afgekolfd worden met steriel materiaal en moet bewaard worden in steriele flesjes. Moedermelk wordt bewaard in een koelkast voor maximaal 24 uur, langdurige bewaring in de diepvries bij -18 C. 9. BACTERIOLOGISCHE CONTROLES 4/27

5 Zuigelingenvoeding op basis van poeder is niet steriel. Volgens het ontwerp van Verordening over microbiologische criteria voor voedingsmiddelen, mag in 10 g poeder geen Enterobacteriaceae aangetoond worden. Indien een Enterobacteriaceae wordt aangetoond, dient verder getest op aanwezigheid van Enterobacter sakazakii en Salmonella. Er dienen eveneens bacteriologische controles te gebeuren op aanwezigheid van Listeria monocytogenes. Bacteriologische controles op poeder worden niet noodzakelijk geacht. De verantwoordelijkheid ligt bij de fabrikant. Droog poeder leidt niet tot bacteriële groei. Zodra water aan het poeder wordt toegevoegd, is er wel bacteriële groei mogelijk. Bacteriologische controles van bereide zuigelingenvoeding zijn wel aangewezen. Met betrekking tot het totaal aëroob kiemgetal, wordt geadviseerd om de maximale norm van 1 x 10 4 kve/ml te hanteren. Indien een Enterobacteriaceae wordt aangetoond, dient verder getest op aanwezigheid van Enterobacter sakazakii. De frequentie van staalname dient individueel te worden vastgelegd, aanvankelijk of bij een wijziging van een proces kunnen bijvoorbeeld 1x per week analyses gebeuren, indien deze resultaten keer op keer goed zijn, zouden maandelijkse analyses kunnen volstaan. Kant-en-klare zuigelingenvoeding wordt gesteriliseerd. Bacteriologische controles worden niet noodzakelijk geacht. De verantwoordelijkheid ligt bij de fabrikant. Minerale waters moeten aan bacteriologische veiligheidseisen voldoen, doch dit betekent niet dat ze volledig steriel zijn. Bacteriologische controles worden niet noodzakelijk geacht. De verantwoordelijkheid ligt bij de fabrikant. Leidingwater moet aan bacteriologische veiligheidseisen voldoen, doch dit betekent niet dat leidingwater volledig steriel is. Er wordt geadviseerd om controles uit te voeren en het nitraatgehalte te bepalen. Afgekolfde moedermelk omvat een aantal manipulaties die niet op een steriele manier kunnen gebeuren en is aldus niet steriel. Het aantal toegelaten bacteriën in moedermelk mag niet hoger zijn dan bacteriën per mililiter. 10. BEWAREN VAN DOCUMENTEN Alle documenten die betrekking hebben op autocontrole en traceerbaarheid moeten bewaard worden gedurende 2 jaar volgend op het verstrijken van de periode van houdbaarheid van het betreffende product of bij gebrek daaraan minimum 2 jaar. INHOUDSTAFEL 5/27

6 1) Ontvangst van producten a) Melkpoeders (toegeleverd door industrie) 7 b) Melkpoederspecialiteiten (toegeleverd door ouders) 8 c) Kant-en-klare voeding 9 d) Water (flessenwater) 11 e) Melkflessen wegwerp (plastic) en spenen 12 2) Stockage in de melkkeuken a) Poeders (gesloten verpakkingen) 13 b) Kant-en-klare voeding 13 c) Flessenwater 14 d) Melkflessen wegwerp (plastic) 14 e) Spenen 15 f) Materiaal voor bereiding 15 3) Bereiding zuigelingenvoeding a) Bereidingszone melkkeuken 16 b) Openen van verpakking melkpoeder 16 c) Openen van flessenwater 16 d) Afwegen/afmeten 17 e) Bereiding 17 f) Vullen en afsluiten 18 g) Verdelen van "bulk" verpakking kant-en-klare voeding 19 4) Bewaring melkvoeding Koelen 20 5) Transport en aflevering van melkvoedingen aan materniteits - of pediatrische afdelingen Transport/ aflevering 21 6) Ontvangst en stockage melkvoedingen op materniteits - of pediatrische afdelingen a) Melkvoedingen bereid door melkkeuken 22 b) Kant-en-klare voedingen na verdeling vanuit "bulk" verpakking 23 c) Kant-en-klare voedingen 24 7) Opwarmen van melkvoedingen Opwarming 25 8) Afgekolfde moedermelk a) Afkolven 26 b) Meegebracht van thuis 27 c) Ontdooien van moedermelk 27 9) Bacteriologische controles 28 10) Bewaren van documenten 28 De volgende documenten dienen deel uit te maken van dit HACCP-plan: 1) Brochure met richtlijnen over afkolven, bewaren en transport van moedermelk. 2) Brochure met richtlijnen voor het thuis klaarmaken van kunstvoeding voor zuigelingen op basis van poeder. 3) Procedure handhygiëne. 4) Voorschriften afvalverwijdering. 6/27

7 1. ONTVANGST VAN PRODUCTEN Poeders (toegeleverd bevuilde buitenverpakking leverancier en transportfirma X zichtbaar bevuilde buitenverpakking visuele controle verwijderen van controles gedaan bij leveringsdocumenten door industrie) schriftelijk vragen naar conformiteit buitenverpakking levering conformiteitsbewijzen met de HACCP-wetgeving en registratiedocumenten akkoord sluiten over de schriftelijke afspraken terugname van de producten met leverancier m.b.t. die niet aan de normen terugname van voldoen producten bevuilde binnenverpakking leverancier en transportfirma X zichtbaar bevuilde binnenverpakking visuele controle indien mogelijk reinigen en controles gedaan na registratiedocumenten schriftelijk vragen naar conformiteit ontsmetten met alcohol verwijderen van met de HACCP-wetgeving en 70% of geen aanvaarding buitenverpakking akkoord sluiten over de leverancier verwittigen van terugname van de producten terugname van de die niet aan de normen/ producten voorwaarden voldoen geschonden verpakking leverancier en transportfirma X kartonnen verpakking: vochtig visuele controle geen aanvaarding controles gedaan bij registratiedocumenten schriftelijk vragen naar conformiteit open, beschadigd of niet- leverancier verwittigen van levering en na met de HACCP-wetgeving en identificeerbaar terugname van de verwijderen van de akkoord sluiten over de blikken dozen: open, beschadigd producten buitenverpakking terugname van de producten niet egaal van vorm en uitzicht of non-conformiteiten en die niet aan de normen/ niet identificeerbaar genomen maatregelen voorwaarden voldoen vervallen poeders bij voorkeur: houdbaarheidsdatum X vervaldatum datumcontrole geen aanvaarding controles gedaan bij registratiedocumenten minstens 6 maanden en leverancier verwittigen van levering schriftelijke afspraken met leverancier schriftelijk terugname van de non-conformiteiten en met leverancier m.b.t. afspraken maken m.b.t. producten genomen maatregelen minimale de minimale houdbaarheids- houdbaarheidsdatum periode bij levering bij levering leverancier schriftelijk vragen naar conformiteit met de HACCPwetgeving en akkoord sluiten over de terugname van de producten die niet aan de normen voldoen niet-conforme etikettering leverancier schriftelijk vragen naar X onleesbaarheid van de wettelijk visuele controle geen aanvaarding controles gedaan bij registratiedocumenten conformiteit met de HACCP- verplichte gegevens op het leverancier verwittigen van levering wetgeving en akkoord sluiten over etiket terugname van de non-conformiteiten en de terugname van de producten producten genomen maatregelen die niet aan de normen voldoen 1. ONTVANGST VAN PRODUCTEN 7/27

8 Poederspecialiteiten bevuilde verpakking ouders inlichten i.v.m. de X zichtbaar bevuilde verpakking visuele controle indien mogelijk reinigen en controles gedaan bij registratiedocumenten (toegeleverd vereisten m.b.t. de ontvangst ontsmetten met alcohol ontvangst door ouders) van de poeders 70% of geen aanvaarding geschonden verpakking ouders inlichten i.v.m. de X kartonnen verpakking: vochtig visuele controle geen aanvaarding controles gedaan bij registratiedocumenten vereisten m.b.t. de ontvangst open, beschadigd of niet- ontvangst van de poeders identificeerbaar blikken dozen: open, beschadigd niet egaal van vorm en uitzicht of niet identificeerbaar geopende verpakking ouders inlichten i.v.m. de X open verpakking visuele controle geen aanvaarding controles gedaan bij registratiedocumenten vereisten m.b.t. de ontvangst ontvangst van de poeders vervallen melkpoeders ouders inlichten i.v.m. de X vervaldatum datumcontrole geen aanvaarding controles gedaan bij registratiedocumenten vereisten m.b.t. de ontvangst ontvangst van de poeders niet-conforme etikettering ouders inlichten i.v.m. de X onleesbaarheid van de wettelijk visuele controle geen aanvaarding controles gedaan bij registratiedocumenten vereisten m.b.t. de ontvangst verplichte gegevens op het ontvangst van de poeders etiket 1. ONTVANGST VAN PRODUCTEN 8/27

9 Kant-enklare bevuilde buitenverpakking leverancier en transportfirma X zichtbaar bevuilde buitenverpakking visuele controle verwijderen van controles gedaan bij leveringsdocumenten voeding schriftelijk vragen naar conformiteit buitenverpakking levering conformiteitsbewijzen met de HACCP-wetgeving en registratiedocumenten akkoord sluiten over de schriftelijke afspraken terugname van de producten met leverancier m.b.t. die niet aan de normen terugname van voldoen producten bevuilde melkflessen leverancier en transportfirma X zichtbaar bevuilde melkflessen visuele controle geen aanvaarding controles gedaan na registratiedocumenten schriftelijk vragen naar conformiteit leverancier verwittigen van verwijderen van met de HACCP-wetgeving en terugname van de buitenverpakking akkoord sluiten over de producten non-conformiteiten en terugname van de producten genomen maatregelen die niet aan de normen voldoen geschonden melkflessen leverancier en transportfirma X ingedeukt, aanwezigheid van visuele controle geen aanvaarding controles gedaan na registratiedocumenten schriftelijk vragen naar conformiteit barstjes of niet volledig intact leverancier verwittigen van verwijderen van met de HACCP-wetgeving en terugname van de buitenverpakking akkoord sluiten over de producten non-conformiteiten en terugname van de producten genomen maatregelen die niet aan de normen voldoen niet-conforme melkflessen leverancier schriftelijk vragen naar X geen markering per 5 ml (streepjes) visuele controle geen aanvaarding controles gedaan na registratiedocumenten conformiteit met de HACCP- of geen cijfermarkering per 10 ml leverancier verwittigen van verwijderen van wetgeving en akkoord sluiten over terugname van de buitenverpakking de terugname van de producten producten non-conformiteiten en die niet aan de normen voldoen genomen maatregelen niet-conforme inhoud: abnormale kleur of leverancier schriftelijk vragen naa X afwijkende kleur visuele controle geen aanvaarding controles gedaan na registratiedocumenten onvoldoende of overmatige conformiteit met de HACCP- X >10% volume-verschil visuele controle leverancier verwittigen van verwijderen van hoeveelheid wetgeving en akkoord sluiten over X aanwezigheid van stolsels terugname van de buitenverpakking de terugname van de producten producten non-conformiteiten en die niet aan de normen voldoen genomen maatregelen vervallen producten bij voorkeur: houdbaarheidsdatum X vervaldatum datumcontrole geen aanvaarding controles gedaan na registratiedocumenten minstens 2 maanden en leverancier verwittigen van verwijderen van schriftelijke afspraken met leverancier schriftelijk terugname van de buitenverpakking met leverancier m.b.t. afspraken maken m.b.t. producten non-conformiteiten en minimale de minimale houdbaarheids- genomen maatregelen houdbaarheidsdatum periode bij levering bij levering 1. ONTVANGST VAN PRODUCTEN 9/27

10 Kant-enklare niet-conforme etikettering leverancier schriftelijk vragen naar X onleesbaarheid van de wettelijk visuele controle geen aanvaarding controles gedaan na registratiedocumenten voeding conformiteit met de HACCP- verplichte gegevens op het leverancier verwittigen van verwijderen van wetgeving en akkoord sluiten over etiket terugname van de buitenverpakking de terugname van de producten producten non-conformiteiten en die niet aan de normen voldoen genomen maatregelen 1. ONTVANGST VAN PRODUCTEN Water 10/27

11 Flessenwater bevuilde buitenverpakking leverancier en transportfirma X zichtbaar bevuilde buitenverpakking visuele controle verwijderen van controles gedaan bij leveringsdocumenten schriftelijk vragen naar conformiteit buitenverpakking levering conformiteitsbewijzen met de HACCP-wetgeving en registratiedocumenten akkoord sluiten over de schriftelijke afspraken terugname van de producten met leverancier m.b.t. die niet aan de normen terugname van voldoen producten bevuilde flessen leverancier en transportfirma X zichtbaar bevuilde flessen visuele controle reinigen en ontsmetten van controles gedaan na registratiedocumenten schriftelijk vragen naar conformiteit de flessen met alcohol 70% verwijderen van met de HACCP-wetgeving en buitenverpakking akkoord sluiten over de terugname van de producten die niet aan de normen voldoen geschonden flessen leverancier en transportfirma X glazen flessen: niet intact of visuele controle geen aanvaarding controles gedaan na registratiedocumenten schriftelijk vragen naar conformiteit niet volledig afgesloten leverancier verwittigen van verwijderen van leveringsdocumenten met de HACCP-wetgeving en plastic flessen: niet volledig terugname van de buitenverpakking akkoord sluiten over de afgesloten of ingedeukt producten non-conformiteiten en terugname van de producten genomen maatregelen die niet aan de normen voldoen niet-conforme inhoud leverancier schriftelijk vragen naar X niet helder water visuele controle geen aanvaarding controles gedaan na registratiedocumenten conformiteit met de HACCP- leverancier verwittigen van verwijderen van wetgeving en akkoord sluiten over terugname van de buitenverpakking de terugname van de producten producten non-conformiteiten en die niet aan de normen voldoen genomen maatregelen niet-conforme etikettering leverancier schriftelijk vragen naar X afwezigheid van de vermelding van visuele controle geen aanvaarding controles gedaan na registratiedocumenten conformiteit met de HACCP- de samenstelling op het etiket leverancier verwittigen van verwijderen van wetgeving en akkoord sluiten over afwezigheid van de uiterste terugname van de buitenverpakking de terugname van de producten verbruiksdatum op de fles producten non-conformiteiten en die niet aan de normen voldoen genomen maatregelen vervallen producten bij voorkeur: houdbaarheidsdatum X vervaldatum datumcontrole geen aanvaarding controles gedaan na registratiedocumenten minstens 6 maanden en leverancier verwittigen van verwijderen van schriftelijke afspraken met leverancier schriftelijk terugname van de buitenverpakking met leverancier m.b.t. afspraken maken m.b.t. producten non-conformiteiten en minimale de minimale houdbaarheids- genomen maatregelen houdbaarheidsdatum periode bij levering bij levering 1. ONTVANGST VAN PRODUCTEN Melkflessen 11/27

12 wegwerp bevuilde buitenverpakking leverancier en transportfirma X zichtbaar bevuilde buitenverpakking visuele controle verwijderen van controles gedaan bij leveringsdocumenten (plastic) schriftelijk vragen naar conformiteit buitenverpakking levering conformiteitsbewijzen en spenen met de HACCP-wetgeving en registratiedocumenten akkoord sluiten over de terugname van de producten die niet aan de normen voldoen bevuilde melkflessen leverancier en transportfirma X zichtbaar bevuilde melkflessen visuele controle geen aanvaarding controles gedaan na registratiedocumenten schriftelijk vragen naar conformiteit leverancier verwittigen van verwijderen van schriftelijke afspraken met de HACCP-wetgeving en terugname van de buitenverpakking met leverancier m.b.t. akkoord sluiten over de producten non-conformiteiten en terugname van terugname van de producten genomen maatregelen producten die niet aan de normen voldoen geschonden melkflessen leverancier en transportfirma X plastic flessen: niet volledig visuele controle geen aanvaarding controles gedaan na leveringsdocumenten schriftelijk vragen naar conformiteit afgesloten of ingedeukt of leverancier verwittigen van verwijderen van registratiedocumenten met de HACCP-wetgeving en aanwezigheid van barstjes terugname van de buitenverpakking akkoord sluiten over de producten non-conformiteiten en terugname van de producten genomen maatregelen die niet aan de normen voldoen niet-conforme melkflessen leverancier schriftelijk vragen naar X geen markering per 5 ml (streepjes) visuele controle geen aanvaarding controles gedaan na registratiedocumenten conformiteit met de HACCP- of geen cijfermarkering per 10 ml leverancier verwittigen van verwijderen van wetgeving en akkoord sluiten over of niet-intacte schroefring terugname van de buitenverpakking de terugname van de producten of niet-intacte afsluitdop producten non-conformiteiten en die niet aan de normen voldoen of niet-gave speentjes genomen maatregelen of vreemd materiaal in de fles 2. STOCKAGE IN DE MELKKEUKEN Poeders (gesloten niet-conforme opslagruimte aanpassen van de infrastructuur X vochtige ruimte of in direct zonlicht visuele controle via technische dienst of 12/27

13 verpakkingen) zodanig dat de producten kunnen bouwcomité gestockeerd worden in een droge X temperaturen onder 18 C of temp. controle via technische dienst of dagelijks kamertemp. registratiedocumenten ruimte, buiten direct zonlicht en boven 22 C bouwcomité bij kamertemperatuur tussen 18 C en 22 C propere kasten uitsluitend gebruikt X zichtbaar bevuilde kasten visuele controle maandelijkse reiniging maand. reiniging registratiedocumenten voor het stockeren van producten X aanwezigheid van andere producten visuele controle verwijderen van andere bestemd voor zuigelingenvoeding producten bijscholing personeel vervallen producten toepassen fifo-principe X vervaldatum datumcontrole verwijderen volgens non-conformiteiten en registratiedocumenten voorschriften afvalverwerking genomen maatregelen bijscholing personeel Kant en klare voeding niet-conforme opslagruimte aanpassen van de infrastructuur X vochtige ruimte of in direct zonlicht visuele controle via technische dienst of zodanig dat de producten kunnen bouwcomité gestockeerd worden in een droge X temperaturen onder 18 C of temp. controle via technische dienst of dagelijks kamertemp. registratiedocumenten ruimte, buiten direct zonlicht en boven 22 C bouwcomité bij kamertemperaturen tussen 18 C en 22 C propere kasten uitsluitend gebruikt X zichtbaar bevuilde kasten visuele controle maandelijkse reiniging maand. reiniging registratiedocumenten voor het stockeren van producten X aanwezigheid van andere producten visuele controle verwijderen van andere bestemd voor zuigelingenvoeding producten bijscholing personeel vervallen producten toepassen fifo-principe X vervaldatum datumcontrole verwijderen volgens non-conformiteiten en registratiedocumenten voorschriften afvalverwerking genomen maatregelen bijscholing personeel 2. STOCKAGE IN DE MELKKEUKEN Flessenwater niet-conforme opslagruimte koele berging, buiten direct zonlicht X temperaturen boven 26 C temp. controle via technische dienst of dagelijks kamertemp. registratiedocumenten en bij temperaturen onder 26 C bouwcomité 13/27

14 propere kasten uitsluitend gebruikt X zichtbaar bevuilde kasten visuele controle maandelijkse reiniging maand. reiniging registratiedocumenten voor het stockeren van producten X aanwezigheid van andere producten visuele controle verwijderen van andere bestemd voor zuigelingenvoeding producten bijscholing personeel vervallen producten toepassen fifo-principe X vervaldatum datumcontrole verwijderen volgens non-conformiteiten en registratiedocumenten voorschriften afvalverwerking genomen maatregelen bijscholing personeel Er wordt aanbevolen om zuigelingenvoeding te bereiden met gekoeld water. Dagelijks en aantal flessen water in de koelkast plaatsen. Melkflessen wegwerp niet-conforme opslagruimte aanpassen van de infrastructuur X vochtige ruimte of in direct zonlicht visuele controle via technische dienst of (plastic) zodanig dat de producten kunnen bouwcomité en spenen gestockeerd worden in een droge X temperaturen onder 18 C of temp. controle via technische dienst of dagelijks kamertemp. registratiedocumenten ruimte, buiten direct zonlicht en boven 26 C bouwcomité bij kamertemperaturen tussen 18 C en 26 C propere kasten uitsluitend gebruikt X zichtbaar bevuilde kasten visuele controle maandelijkse reiniging maand. reiniging registratiedocumenten voor het stockeren van producten X aanwezigheid van andere producten visuele controle verwijderen van andere bestemd voor zuigelingenvoeding producten bijscholing personeel desterilisatie van de fles: - niet steriele manipulatie van melkfles en dop niet aan de X niet steriele melkflessen visuele controle verwijderen van niet steriele melkfles en dop bij binnenzijde aanraken met de melkflessen openen van de handen bijscholing personeel binnenverpakking - door langdurig bewaren datum openen van binnenverpakking X langer dan 1 maand na openen visuele controle verwijderen van melkflessen na openen van de noteren van de binnenverpakking binnenverpakking toepassen fifo-principe geschonden melkflessen het stockeren moet op een X niet volledig afgesloten fles of visuele controle verwijderen van geschonden controles gedaan na zorgvuldige manier gebeuren ingedeukt of aanwezigheid van melkflessen verwijderen van barstjes binnenverpakking vervallen producten toepassen fifo-principe X vervaldatum datumcontrole verwijderen van flessen non-conformiteiten en registratiedocumenten volgens voorschriften genomen maatregelen afvalverwerking 2. STOCKAGE IN DE MELKKEUKEN Spenen niet-conforme opslagruimte aanpassen van de infrastructuur X vochtige ruimte of in direct zonlicht visuele controle via technische dienst of zodanig dat de producten kunnen bouwcomité gestockeerd worden in een droge X temperaturen onder 18 C of temp. controle via technische dienst of dagelijks kamertemp. registratiedocumenten ruimte, buiten direct zonlicht en boven 26 C bouwcomité 14/27

15 bij kamertemperaturen tussen 18 C en 26 C propere kasten uitsluitend gebruikt X zichtbaar bevuilde kasten visuele controle wekelijkse reiniging wekelijkse reiniging registratiedocumenten voor het stockeren van producten X aanwezigheid van andere producten visuele controle verwijderen van andere bestemd voor zuigelingenvoeding producten bijscholing personeel Materiaal niet-conforme opslagruimte aanpassen van de infrastructuur X vochtige ruimte of in direct zonlicht visuele controle via technische dienst of voor zodanig dat de producten kunnen bouwcomité bereiding gestockeerd worden in een droge X temperaturen onder 18 C of temp. controle via technische dienst of dagelijks kamertemp. registratiedocumenten ruimte, buiten direct zonlicht en boven 26 C bouwcomité bij kamertemperaturen tussen 18 C en 26 C propere kasten uitsluitend gebruikt X zichtbaar bevuilde kasten visuele controle wekelijkse reiniging wekelijkse reiniging registratiedocumenten voor het stockeren van materiaal X aanwezigheid van andere materialen visuele controle verwijderen van andere bestemd voor zuigelingenvoeding materialen bijscholing personeel 3. BEREIDING ZUIGELINGENVOEDING Bereidingszone niet-conforme bereidingszone: melkkeuken te hoge temperatuur aanpassen van de infrastructuur X temperaturen onder 18 C of temp. controle via technische dienst of dagelijks kamertemp. registratiedocumenten zodanig dat tijdens de bereiding boven 22 C bouwcomité een omgevingstemperatuur tussen 15/27

16 18 C en 22 C wordt bereikt vuile bereidingszone gemakkelijk afwasbare X zichtbaar bevuilde kasten of visuele controle voor de aanvang van de dagelijkse reiniging van registratiedocumenten bereidingszone werkoppervlakken bereidingen en tussen de de werkoppervlakken bereidingen worden de werkoppervlakken ontsmet op het einde worden de werkoppervlakken afgewassen met proper water en detergent Openen van bijbesmetting door vuile handen dragen van handschoenen X niet ontsmette handen of geen visuele controle bijscholing personeel verpakking of ontsmetten van handen handschoenen handhygiëne melkpoeder niet-conforme producten datum van opening vermelden op X langer dan 1 maand na opening visuele controle indien verpakking > 1 maand non-conformiteiten en registratiedocumenten de verpakking tenzij de fabrikant strengere eisen geopend: verwijderen genomen maatregelen oplegt volgens voorschriften afvalverwerking vervallen producten toepassen van het fifo-principe X vervaldatum datumcontrole verwijderen volgens non-conformiteiten en registratiedocumenten stockeren in de melkkeuken voorschriften afvalverwerking genomen maatregelen in functie van het verbruik Openen van bijbesmetting door vuile handen dragen van handschoenen X niet ontsmette handen of geen visuele controle bijscholing personeel flessenwater of ontsmetten van handen handschoenen handhygiëne niet-conforme producten datum en uur van opening X geopende flessen: langer dan 24 visuele controle indien fles > 24 uur geopend: non-conformiteiten en vermelden op de fles uur bij een gekoelde temperatuur temp. controle verwijderen genomen maatregelen vervallen producten toepassen van het fifo-principe X vervaldatum datumcontrole verwijderen volgens non-conformiteiten en stockeren in de melkkeuken in voorschriften afvalverwerking genomen maatregelen functie van het verbruik 3. BEREIDING ZUIGELINGENVOEDING Afwegen/ Afmeten afwijkingen: t.a.v. soort melkpoeder steeds nazicht van soort melk- X foutief soort melkpoeder visuele controle bijscholing personeel poeder en per soort melkpoeder een afzonderlijke bereiding t.a.v. aantal schepjes/ steeds 1 afgestreken maatje/ X niet afgestreken of onvoldoend visuele controle bijscholing personeel 16/27

17 volume water 30 ml water (tenzij anders gevuld maatschepje vermeld op voorschrift) bijbesmetting door gebruik van thermische desinfectie of X < 60 sec bij 80 C temp. controle nazicht industriële jaarlijks nazicht jaarlijks nazicht niet ontsmet schepje sterilisatie < 19 sec bij 85 C vaatwasser < 6 sec bij 90 C Elke voeding heeft een eigen specifiek schepje. Bereiding bijbesmetting door gebruik: van bevuilde of beschadigde voorzichtige manipulatie van de X zichtbaar bevuilde of niet-intacte visuele controle bijscholing personeel melkflessen/speentjes melkflessen/ speentjes zodanig melkflessen/speentjes dat er geen contaminatie of beschadiging kan optreden van onreine recipiënten en hygiënisch handelen tijdens het X zichtbaar bevuilde recipiënten of visuele controle bijscholing personeel materialen bereidingsproces materialen vermenigvuldiging micro- aanvaardbare omgevingstemp. X temperaturen boven 22 C temp. controle via technische dienst of dagelijks kamertemp. registratiedocumenten organismen tijdens het of gebruik van koeltogen bouwcomité bereidingsproces 3. BEREIDING ZUIGELINGENVOEDING Vullen en afsluiten bijbesmetting door: langdurig openstaan van de onmiddellijk afsluiten van de flessen X langer dan 10 minuten openstaan tijdscontrole bijscholing personeel flessen met aseptische speen, flessen- van de flessen ring en beschermdeksel slecht gesloten flessen verwijderen van lekkende flessen X lekkende flessen visuele controle verwijderen volgens voorschriften afvalverwijdering 17/27

18 bevuiling van de buitenzijde accidentele bevuiling wordt X zichtbaar bevuilde melkflessen visuele controle bijscholing personeel onmiddellijk opgekuist afwezigheid van etikettering de flesjes worden onmiddellijk X afwezigheid van etiket of visuele controle bijscholing personeel registratie van de registratiedocumenten voorzien van een identificatie afwezigheid van de vermelding op bereide voedingen: het etiket van: naam baby naam baby identificatienummer of identificatienummer type voeding of type voeding hoeveelheid (ml) of hoeveelheid (ml) datum en uur bereiding of uiterste verbruiksdatum en -uur lotnummer of vermelding: "te bewaren in koelkast op maximum 5 C" 3. BEREIDING ZUIGELINGENVOEDING Verdelen van "bulk" bijbesmetting door: verpakking langdurig openstaan van de onmiddellijk afsluiten van de flessen X langer dan 10 minuten openstaan tijdscontrole bijscholing personeel kant-en- flessen met aseptische speen, flessen- van de flessen klare ring en beschermdeksel voeding slecht gesloten flessen verwijderen van lekkende flessen X lekkende flessen visuele controle verwijderen volgens voorschriften afvalverwijdering 18/27

19 bevuiling van de buitenzijde accidentele bevuiling wordt X zichtbaar bevuilde melkflessen visuele controle bijscholing personeel onmiddellijk opgekuist afwezigheid van etikettering de flesjes worden onmiddellijk X afwezigheid van etiket of visuele controle bijscholing personeel registratie van de registratiedocumenten voorzien van een identificatie afwezigheid van de vermelding op verdeelde voedingen: het etiket van: naam baby naam baby identificatienummerr of identificatienummer type voeding of type voeding datum en uur verdeling of hoeveelheid (ml) lotnummer of uiterste verbruiksdatum en -uur of vermelding: "te bewaren in koelkast op maximum 5 C" bijbesmetting van geopende na opening van de "bulk" verpakking, X koelkasttemperatuur > 5 C temp. controle verwijderen volgens temperatuur en tijd registratiedocumenten "bulk" verpakking moet de resterende voeding in de of langer dan 24 uur en tijdscontrole voorschriften afvalverwijdering originele verpakking in de koelkast koelcapaciteit van koelkast bewaard worden aanpassen datum en uur van het openen van bijscholing personeel de verpakking vermelden 4. BEWARING MELKVOEDING Koelen max. 5 C vermenigvuldiging micro- onmiddellijk in koelkast plaatsen X langer dan 2 uur om een kerntemp. tijdscontrole en verwijderen volgens temp. registraties registratiedocumenten organismen tijdens het van maximaal 5 C te bereiken temp. controle voorschriften van non-conformiteiten en afkoelen door onvoldoende afvalverwerking genomen maatregelen koelcapaciteit van de koelcapaciteit koelkast koelkast aanpassen vermenigvuldiging micro- koelkast met voldoende koel- X kerntemperatuur > 5 C temp. controle koelcapaciteit koelkast temp. registraties registratiedocumenten organismen tijdens de capaciteit aanpassen 19/27

20 bewaring in koelkast X kerntemperatuur > 8 C of tijdscontrole en verwijderen volgens temp. registraties registratiedocumenten langer dan 4 uur een kerntemp. temp. controle voorschriften van non-conformiteiten en tussen 5 C en 8 C afvalverwerking genomen maatregelen koelcapaciteit koelkast aanpassen bijbesmetting: door onzuivere koelruimten accidentele bevuiling wordt X zichtbaar bevuilde koelruimte visuele controle wekelijkse reiniging van de wekelijkse reiniging registratiedocumenten onmiddellijk opgekuist koelkast met proper water en huishoudelijk detergent 5. TRANSPORT EN AFLEVERING VAN MELKVOEDINGEN AAN MATERNITEITS - OF PEDIATRISCHE AFDELINGEN Transport/ Aflevering vermenigvuldiging micro- gekoeld transport zo snel mogelijk X onderbreking van de koude keten temp. controle transport optimaliseren temp. registraties registratiedocumenten organismen tijdens het door temperaturen boven 5 C zodat transporttijd beperkt non-conformiteiten en transport door te hoge (zie opmerking bij bewaring) blijft (bijscholing van het genomen maatregelen temperatuur transportpersoneel) bij onderbreking van de koude keten: verwijderen volgens voorschriften afvalverwerking 20/27

21 bijbesmetting door onzuivere accidentele bevuiling wordt X zichtbaar bevuild visuele controle wekelijkse reiniging met wekelijkse reiniging registratiedocumenten manden, transportkarren, onmiddellijk opgekuist proper water en koelboxen, huishoudelijk detergent 6. ONTVANGST EN STOCKAGE MELKVOEDINGEN OP MATERNITEITS - OF PEDIATRISCHE AFDELINGEN Melkvoedingen vermenigvuldiging micro- koelkast met voldoende koel- X kerntemperatuur > 5 C temp. controle koelcapaciteit koelkast temp. registraties registratiedocumenten bereid door organismen tijdens de capaciteit aanpassen melkkeuken bewaring in koelkast X kerntemperatuur > 8 C of tijdscontrole en verwijderen volgens temp. registraties registratiedocumenten langer dan 4 uur een kerntemp. temp. controle voorschriften afvalverwijdering non-conformiteiten en tussen 5 C en 8 C binnen een koelcapaciteit koelkast genomen maatregelen periode van 24 uur aanpassen opnieuw laten bereiden bijbesmetting: door onzuivere koelruimten accidentele bevuiling wordt X zichtbaar bevuilde koelruimte visuele controle wekelijkse reiniging van de wekelijkse reiniging registratiedocumenten 21/27

22 onmiddellijk opgekuist koelkast met proper water en huishoudelijk detergent slecht gesloten flessen verwijderen van lekkende flessen X lekkende flessen visuele controle verwijderen volgens non-conformiteiten en voorschriften afvalverwijdering genomen maatregelen personeel melkkeuken op de hoogte brengen van de non-conformiteiten opnieuw laten bereiden geschonden melkflessen verwijderen van geschonden X ingedeukt, aanwezigheid van visuele controle verwijderen volgens non-conformiteiten en melkflessen barstjes of niet volledig intact voorschriften afvalverwijdering genomen maatregelen verantwoordelijke transport op de hoogte brengen van de non-conformiteiten opnieuw laten bereiden niet-conforme inhoud: abnormale kleur verwijderen van melkflessen X afwijkende kleur visuele controle verwijderen volgens non-conformiteiten en onvoldoende of overmatige verwijderen van melkflessen X >10% volume-verschil visuele controle voorschriften afvalverwijdering genomen maatregelen hoeveelheid personeel melkkeuken op de hoogte brengen van de non-conformiteiten opnieuw laten bereiden vervallen producten verwijderen van melkflessen X overschrijding uiterste verbruiks- datumcontrole verwijderen volgens non-conformiteiten en datum en - uur, zoals vermeld voorschriften afvalverwerking genomen maatregelen op het etiket personeel melkkeuken op de hoogte brengen van de non-conformiteiten opnieuw laten bereiden 6. ONTVANGST EN STOCKAGE MELKVOEDINGEN OP MATERNITEITS - OF PEDIATRISCHE AFDELINGEN Kant-enklare vermenigvuldiging micro- koelkast met voldoende koel- X kerntemperatuur > 5 C temp. controle koelcapaciteit koelkast temp. registraties registratiedocumenten voedingen organismen tijdens de capaciteit aanpassen na bewaring in koelkast verdeling X kerntemperatuur > 8 C of tijdscontrole en verwijderen volgens temp. registraties registratiedocumenten vanuit langer dan 4 uur een kerntemp. temp. controle voorschriften afvalverwijdering non-conformiteiten en "bulk"- tussen 5 C en 8 C binnen een koelcapaciteit koelkast genomen maatregelen verpakking periode van 24 uur aanpassen opnieuw laten verdelen bijbesmetting: door onzuivere koelruimten accidentele bevuiling wordt X zichtbaar bevuilde koelruimte visuele controle wekelijkse reiniging van de wekelijkse reiniging registratiedocumenten onmiddellijk opgekuist koelkast met proper water en huishoudelijk 22/27

23 detergent slecht gesloten flessen verwijderen van lekkende flessen X lekkende flessen visuele controle verwijderen volgens non-conformiteiten en voorschriften afvalverwijdering genomen maatregelen personeel melkkeuken op de hoogte brengen van de non-conformiteiten opnieuw laten verdelen geschonden melkflessen verwijderen van geschonden X ingedeukt, aanwezigheid van visuele controle verwijderen volgens non-conformiteiten en melkflessen barstjes of niet volledig intact voorschriften afvalverwijdering genomen maatregelen verantwoordelijke transport op de hoogte brengen van de non-conformiteiten opnieuw laten verdelen niet-conforme inhoud: abnormale kleur verwijderen van melkflessen X afwijkende kleur visuele controle verwijderen volgens non-conformiteiten en onvoldoende of overmatige verwijderen van melkflessen X >10% volume-verschil visuele controle voorschriften afvalverwijdering genomen maatregelen hoeveelheid personeel melkkeuken op de hoogte brengen van de non-conformiteiten opnieuw laten verdelen vervallen producten verwijderen van melkflessen X overschrijding uiterste verbruiks- datumcontrole verwijderen volgens non-conformiteiten en datum en - uur, zoals vermeld voorschriften afvalverwerking genomen maatregelen op het etiket opnieuw laten verdelen 6. ONTVANGST EN STOCKAGE MELKVOEDINGEN OP MATERNITEITS - OF PEDIATRISCHE AFDELINGEN Kant-enklare niet-conforme opslagruimte aanpassen van de infrastructuur X vochtige ruimte of in direct zonlicht visuele controle via technische dienst of voedingen zodanig dat de producten kunnen bouwcomité gestockeerd worden in een droge X temperaturen onder 18 C of temp. controle via technische dienst of dagelijks kamertemp. registratiedocumenten ruimte, buiten direct zonlicht en boven 26 C bouwcomité bij kamertemperaturen tussen 18 C en 26 C propere kasten uitsluitend gebruikt X zichtbaar bevuilde kasten visuele controle maandelijkse reiniging maand. reiniging registratiedocumenten voor het stockeren van producten X aanwezigheid van andere producten visuele controle verwijderen van andere bestemd voor zuigelingenvoeding producten bijscholing personeel 23/27

24 bijbesmetting door: geschonden melkflessen verwijderen van geschonden X aanwezigheid van barstjes of visuele controle verwijderen volgens non-conformiteiten en melkflessen ingedeukt voorschriften afvalverwijdering genomen maatregelen verantwoordelijke transport op de hoogte brengen niet-conforme inhoud: abnormale kleur of stolsels verwijderen van melkflessen X afwijkende kleur visuele controle verwijderen volgens non-conformiteiten en of onvoldoende of verwijderen van melkflessen X >10% volume-verschil visuele controle voorschriften afvalverwijdering genomen maatregelen overmatige hoeveelheid leverancier op de hoogte brengen van de nonconformiteiten vervallen producten toepassen van fifo-principe X vervaldatum datumcontrole verwijderen volgens non-conformiteiten en stockering i.f.v. verbruik voorschriften afvalverwerking genomen maatregelen 7. OPWARMEN VAN MELKVOEDINGEN Opwarming vermenigvuldiging micro-organismen door: te lange opwarmtijd opwarmtijd beperken X langer dan 30 minuten tijdsregistratie melkvoeding verwijderen begin- en eindtijd van registratiedocumenten bijscholing personeel opwarmen heropwarming van de melk heropwarming niet toegelaten X heropwarming bijscholing personeel bijbesmetting door: bevuiling van de buitenzijde systematische reiniging van X zichtbaar bevuild visuele controle dagelijkse reiniging van dagelijkse reiniging registratiedocumenten van de fles flessenverwarmer, microgolfoven, flessenverwarmer: verwarmer op basis droge lucht leeggieten, ontsmetten met HAC 3,5% of alcohol 70%, drogen en vullen met water 24/27

25 wekelijkse reiniging van de wekelijkse reiniging registratiedocumenten microgolfoven en verwarmer op basis van droge lucht 8. AFGEKOLFDE MOEDERMELK Afkolven bijbesmetting moedermelk: door vuile afkolfapparatuur reinigen conform procedure X zichtbaar bevuild visuele controle reinigen conform procedure reiniging registratiedocumenten afkolven moedermelk afkolven moedermelk tijdens afkolven hand - en tepelhygiëne moeder X zichtbaar bevuild visuele controle infobrochure voor de ouders gebruik steriele (aseptische) X niet steriel visuele controle wegwerpzuigflessen na afkolven zuigfles onmiddellijk sluiten X langer dan 10 minuten open laten tijdscontrole informatie aan ouders na afkolven staan tijd tussen afkolven en koel bewaren X langer dan 10 minuten uit de temp. controle koelcapaciteit koelkast temp. registraties registratiedocumenten moet minimaal zijn koelkast (maximaal 5 C) laten tijdscontrole aanpassen staan voor het eerst volgend instructies geven aan voedingsmoment moeder en personeel X langer dan 10 minuten uit de temp. controle koelcapaciteit diepvries temp. registraties registratiedocumenten diepvries (-18 C) laten tijdscontrole aanpassen 25/27