FLESVOEDING. Van harte gefeliciteerd met de geboorte van uw baby en welkom op de kraamafdeling van het Ruwaard van Putten Ziekenhuis!

Transcriptie

1 FLESVOEDING Van harte gefeliciteerd met de geboorte van uw baby en welkom op de kraamafdeling van het Ruwaard van Putten Ziekenhuis! U heeft ervoor gekozen uw baby flesvoeding te geven. In deze folder geven wij u algemene informatie over het geven van flesvoeding. Het is een aanvulling op de informatie die u van ons en van uw kraamverzorgster ontvangt en dient tevens als naslagwerk als u weer thuis bent. Zo kunt u alles op uw gemak nog eens rustig doorlezen. In ons ziekenhuis gebruiken wij kant en klare flesvoeding, maar thuis zult u zelf de voeding gaan klaarmaken. In deze folder informeren wij u over alle facetten die horen bij het geven van flesvoeding. Wij wensen u veel geluk en gezondheid toe met uw baby!

2 Hoeveelheid voeding Een baby heeft gemiddeld 150 ml per kg lichaamsgewicht per dag nodig. Dit is onder andere afhankelijk van leeftijd, gewicht en activiteit van de baby. Vraag uw huisarts, verloskundige of arts op het consultatiebureau naar de juiste hoeveelheid voor uw baby. Op de laatste bladzijde van deze folder vindt u een tabel met de algemene richtlijn. De meeste pasgeboren baby's vragen zelf om de twee à vier uur om een voeding. In de eerste maand zijn dit ongeveer zes tot acht voedingen per dag, de maanden daarna ongeveer vijf tot zes voedingen per dag. Soms kan een schema prettig en duidelijk zijn, maar als leidraad kunt u het beste de behoefte van uw baby volgen. Het is normaal dat een baby per voeding de ene keer wat meer en de andere keer wat minder drinkt. Let op zijn behoefte, opdringen van voeding is niet verstandig! Het dagtotaal in ml is belangrijker dan het aantal voedingen. Heeft u een baby die veel slaapt of een uiterst tevreden baby, houd dan in de gaten dat u toch zes tot acht voedingen per 24 uur geeft. Een voeding geven duurt ongeveer 15 tot 30 minuten. Flesvoeding gereed maken Baby s zijn nog zeer vatbaar voor infecties. Het gereed maken van flesvoeding dient dan ook precies en hygiënisch te gebeuren. Wees ervan bewust, dat in gereed gemaakte zuigelingenvoeding bacteriën zich snel kunnen vermenigvuldigen. Water uit de kraan of uit de fles? Koud water dat rechtstreeks uit de kraan komt is veilig. In Nederland is het leidingwater van een goede kwaliteit en wordt voortdurend gecontroleerd. Kalk in het leidingwater is geen probleem. Het is in de meeste gevallen geschikt voor het gereed maken van zuigelingenvoeding. Let op: als in uw huis nog loden waterleidingen aanwezig zijn, dient u altijd bronwater uit een fles of pak te gebruiken! Het is niet waar dat water uit een pak of fles veiliger is dan water uit de kraan. Waarschijnlijk gebruikt u niet iedere keer een ongeopend pak water en als een pak of fles bronwater een tijdje openstaat, kunnen ook hier bacteriën in groeien

3 Bij gebruik kraanwater Gebruik altijd koud kraanwater dat rechtstreeks uit de waterleiding komt. Laat de kraan even lopen voor u het koude water gebruikt, zodat eventuele restjes van boilerof geiserwater uit de leidingen gelopen zijn. Bij gebruik water uit een fles of pak Kies een variant met weinig mineralen en zonder koolzuur. Deze merken van water dragen de vermelding geschikt voor de bereiding van babyvoeding. Moet ik het water koken? Als u een fles klaarmaakt voor direct gebruik, dan hoeft u het koude water alleen maar te verwarmen tot de temperatuur waarbij de poeder het beste oplost. Voor de meeste voedingen is dit 37 C (= handwarm). In verband met bacteriën dient bronwater uit een geopende verpakking na 24 uur 1 minuut te worden gekookt voordat het gebruikt mag worden voor het bereiden van flesvoeding. Indien u meerdere voedingen tegelijk wilt klaarmaken, dan is het aan te raden om zowel koud leidingwater als bronwater uit een pak of fles eerst te koken. Bacteriën kunnen zich minder goed ontwikkelen in een voeding die is klaargemaakt met gekookt water. Eén of twee minuten doorkoken is al voldoende. Gebruik voor het koken van het water geen fluitketel van aluminium of met een aluminium bodem. Hoe maak ik flesvoeding gereed? Was uw handen voor de bereiding en zorg voor een schoon werkvlak. Bij gebruik van koud water - Koud stromend kraanwater (of bronwater) afmeten in de zuigfles. - Verwarm het water met behulp van de flessenwarmer of in de magnetron tot 37 C. Bij gebruik van gekookt water - Afgekoeld water (37 C) afmeten in de zuigfles (indien het water te warm of te koud is, lost het poeder minder goed op). - Voeg het benodigde aantal schepjes melkpoeder aan het water toe. Schepjes afstrijken met de rug van een schoon mes en eventueel via een droog trechtertje in de fles laten lopen. - Gebruik altijd het maatschepje dat bij het pak of blik hoort! Het gebruikte maatschepje liever niet in het pak bewaren omdat hier vaak vocht aan komt

4 - Schroef de dop en het afdekplaatje op de fles (maar zonder speen!). - Het water en het melkpoeder mengen door licht te schudden. Schud niet te hard anders komt er lucht in de fles (schuimvorming). - Verwijder het afdekplaatje en zet de speen op de fles. - Sluit het pak melkpoeder na gebruik goed en zet het droog weg (niet in de koelkast). Melkpoeder is na openen maximaal 4 weken houdbaar. Tip: noteer de datum van opening op het deksel van het pak melkpoeder! Mag ik een maatschepje meer of minder nemen? De normale verhouding is 1 afgestreken maatschepje melkpoeder per 30 ml water. * Het maatschepje moet volledig vol zijn (geen torentje). Druk het poeder niet aan. Voegt u meer maatschepjes toe, dan is de melk te geconcentreerd. Uw baby krijgt dan minder vocht binnen waardoor spijsvertering en nieren zwaarder worden belast. Voeg ook geen extra maatschepjes toe tegen de honger. Geef uw baby dan iets meer melk met de juiste concentratie. Voegt u minder maatschepjes toe, dan is de melk te waterachtig. Uw baby krijgt dan niet voldoende voedingsstoffen binnen voor een normale groei en ontwikkeling. In uitzonderingsgevallen kan uw arts voor een korte periode een andere verhouding water/ poedermelk voorschrijven. Naast de gebruikelijke hoeveelheid flesvoeding kunt u uw baby bij erg warm weer wat extra (afgekoeld gekookt) water geven op een lepeltje of uit de fles. * Alle flesvoedingen in Nederland hebben de verhouding 1:30. Enige uitzondering is Similac met een verhouding 1:60. Bereiden, bewaren en opwarmen Mag ik meerdere flessen tegelijk gereed maken? U kunt flesvoeding op verschillende manieren bereiden - per fles voor direct gebruik of, indien echt noodzakelijk, - een paar flessen voor later gebruik. Dit kan bijvoorbeeld praktisch zijn voor s nachts. Houdt u er rekening mee dat de meeste kinderdagverblijven geen vooraf bereide zuigelingenvoeding accepteren

5 Hoe bewaar ik bereide zuigelingenvoeding? - Bij bereiding per fles Geef de voeding direct (in ieder geval binnen een uur) aan uw baby. - Bij bereiding van meerdere voedingen Bewaar bereide voeding in een goed afgesloten maatbeker of in gesloten zuigflessen. De bereide voeding dient direct gekoeld te worden bewaard in de koelkast bij een temperatuur lager dan 4 C. Controleer of de koelkast op deze temperatuur is ingesteld. Bewaar de voeding niet langer dan acht uur en gooi niet-gebruikte voeding daarna weg. Giet na het voeden restjes voeding weg, nooit opwarmen en tussendoor geven! Opwarmen van de fles Flesvoeding kan in de magnetron, flessenwarmer of au bain marie (= in een maatbeker of pannetje met warm water) worden verwarmd. Laat de voeding niet te heet worden en zeker nooit koken! - een fles van 150 ml circa 45 seconden op 600 Watt - een fles van 200 ml circa 60 seconden op 600 Watt Bij afwijkend vermogen van de magnetron de tijden aanpassen. Let er op dat bij een magnetron de buitenkant van de fles koud kan aanvoelen, terwijl de inhoud al heet is. Een flesje uit de magnetron moet daarom altijd even rustig worden geschud om de warmte van de melk goed te verdelen. Hoe controleer ik de temperatuur van de melk? Controleer altijd de temperatuur van de melk door een paar druppels op de binnenkant van uw pols te laten lopen. Als de melk even warm aanvoelt als uw huid, is de temperatuur goed en kunt u de melk aan uw baby geven. Drink nooit zelf van de fles! Zo kunt u bacteriën uit uw mond overbrengen op uw baby. Bij het verwarmen in de magnetron zijn de volgende tijden een richtlijn. - een fles van 100 ml circa 30 seconden op 600 Watt

6 De fles geven Hoe geef ik mijn baby de fles? Geef als ouders, vooral bij een jonge baby, de voedingen niet te veel uit handen. - Ga zitten en neem een ontspannen houding aan. Zorg dat uw arm steun heeft, gebruik zo nodig een kussen. - Neem de tijd om uw baby rustig en ongestoord te voeden. - Neem uw baby tijdens het voeden op schoot, het lichamelijke contact met uw baby is belangrijk. - Voed afwisselend links en rechts op uw arm. Dit is goed voor de ontwikkeling van uw baby. - Laat uw baby niet zelf en zonder toezicht in een babystoeltje of in bed drinken, uw baby kan zich verslikken. stand bij een meer-standen-speen. Afhankelijk van de stand van de speen in het mondje, kan uw baby hiermee sneller of langzamer drinken. Boertje na de voeding Stop niet tijdens de voeding om uw baby te laten boeren. Het boertje komt meestal pas na de voeding. Drinkt uw baby heel gulzig of hapt uw baby lucht, stop dan wel halverwege de voeding voor een boertje. Uw baby boert makkelijker als u hem/haar optilt en hem/haar tegen u aan houdt, zijn/ haar hoofdje boven uw schouder. Meestal volstaan 1 of 2 boertjes. Leg uw baby daarna weer neer. Huilt uw baby, probeer het dan opnieuw. Hoe voorkom ik dat mijn baby lucht hapt? - Draai de schroefdop niet te vast aan. - Let er op dat u de fles zo geeft, dat de speen al vol melk is als die in het mondje van uw baby komt. - Zorg dat de speen tijdens het voeden continu met melk is gevuld, anders zuigt uw baby te veel lucht naar binnen. - Zorg dat uw baby de speen niet plat zuigt en vervang spenen op tijd. - Bij een gulzige drinker is een speen met een klein gaatje beter of kies een lagere Drinkt uw baby rustig, geef hem/haar dan ruim de tijd om te boeren. Maakt u zich niet ongerust als hij toch niet boert. Mijn baby huilt na de fles, wat nu? Ga eerst na of uw baby echt nog honger zou kunnen hebben. Drinkt hij gewoon te vlug, laat hem dan langzamer drinken door de speenopening te verkleinen of de schroefdop wat vaster aan te draaien. Van flesvoeding krijgt een baby gemakkelijker te veel binnen dan van borstvoeding. Het drinken

7 uit de fles gaat soms snel. Hierdoor ontstaat de neiging om door te gaan met voeden. Wil uw baby nog zuigen, geef hem/haar dan een fopspeen. Blijft uw baby onverzadigbaar, bespreek dit probleem dan met uw arts of wijkverpleegkundige. Voeg niets aan bereide flesvoeding toe! Reinigen van zuigflessen en spenen Spoel de fles en de speen onmiddellijk na de voeding uit met koud water. Geen heet water gebruiken, omdat eiwitten bij 40 C en hoger klonteren. Hoe langer u wacht, hoe moeilijker u de melkresten kunt verwijderen. Melkrestjes zijn een voedingsbodem voor bacteriën, die uw baby kunnen besmetten. Door grondig te reinigen voorkomt u dat uw baby een darminfectie krijgt. Voordat de fles opnieuw wordt gebruikt, kunt u deze op de volgende manieren verder reinigen. - Was de fles en de speen met heet water en afwasmiddel. - Vergeet de randen van de fles en de schroefdop niet. - Gebruik een flessenborstel om alles goed schoon te krijgen. Gebruik deze borstel uitsluitend voor het schoonmaken van de zuigflessen en houd deze goed schoon. - Spoel na met warm water (zonder afwasmiddel). Flessen en spenen kunnen ook prima worden gereinigd in een afwasmachine. Bewaar de fles op een schone, droge en stofvrije plaats. De droge speen kan in een afgesloten bakje of boterhamzakje worden bewaard. Is het nodig om flessen en spenen te steriliseren? Het is voldoende om voedingsflessen en spenen voor baby s na gebruik goed te reinigen en te drogen. Uitkoken is niet nodig. Fles en speen hoeven niet steriel te zijn maar wel goed schoon. Wilt u toch steriliseren? De flessen en spenen kunnen enkele minuten worden uitgekookt in een pan water of u kunt gebruik maken van een speciale (magnetron)sterilisator. Gedurende uw opnameperiode in het ziekenhuis zullen strengere hygiënemaatregelen gelden

8 Antwoord op meest gestelde vragen Mag mijn baby na de fles in bad? Doe uw baby liever eerst in bad en geef daarna de fles. Als u toch eerst de fles geeft, wacht dan even met in bad doen. Zo voorkomt u dat uw baby melk teruggeeft. Heeft mijn baby extra vitamines nodig? Bij volledige zuigelingenvoeding heeft uw baby geen extra vitamine D en K nodig. Deze vitamines zijn aan het melkpoeder toegevoegd. Geschikte oplossingen zijn - gekookt, heet water in een thermoskan meenemen en de juiste hoeveelheid poeder los meenemen. Zo kunt u de voeding ter plekke gereed maken. - een kant-en-klaar pakje zuigelingenvoeding meenemen. Bereiding van opvolgmelk en groeimelk Opvolgmelk voor oudere baby s kunt u voor de hele dag gereed maken. Zie voor algemene aandachtspunten voorgaande hoofdstukken. Overstappen op speciale voeding? Naast gewone, volledige zuigelingenvoeding is ook speciale voeding verkrijgbaar voor hongerige en spugende baby s, voeding op sojabasis en lactosearme voeding. Bij eventuele klachten is het niet verstandig om zomaar over te stappen op een andere voeding. Wij adviseren dit eerst te overleggen met de huisarts, kinderarts of arts op het consultatiebureau. Op stap en op reis Het is niet verstandig een reeds bereide flesvoeding mee te nemen. Het is bijna niet mogelijk flesvoeding buiten de koelkast goed gekoeld op 4 C te houden. Bij het maken van een fles voor direct gebruik, is het voldoende het koude water te verwarmen tot de temperatuur waarbij het poeder het beste oplost (= 37 C). Bij bereiding van de voeding voor de hele dag, is het beter het water voor gebruik te koken. In voeding met ongekookt water kunnen bacteriën zich in de loop van de dag vermenigvuldigen. Bewaar bereide flesvoedingen niet langer dan 24 uur in de koelkast bij een temperatuur van ongeveer 4 C. Gereed gemaakte opvolgmelk is buiten de koelkast maximaal 2 uur houdbaar

9 Uw advies voor de bereiding van flesvoeding Naam. Ontslagdatum. Tot slot Heeft u na het lezen van deze algemene informatie nog vragen, stelt u deze dan gerust aan de verpleegkundigen op de afdeling of aan uw huisarts, kinderarts of arts op het consultatiebureau. Voedingstijden Hoeveelheid per voeding cc Oplossen per voeding. afgestreken schepjes melkpoeder op. cc gekookt en afgekoeld water. NB 1 schepje voeding + 30cc water = ± 33 cc voeding

10 Tabel algemene richtlijn Gewicht baby (kg) Aantal voedingen per 24 uur Water (ml) Afgestreken maatschepjes poeder * Is ±.. ml voeding < , , > * Alle flesvoedingen in Nederland hebben de verhouding 1:30. Enige uitzondering is Similac met een verhouding 1: