Plan van Aanpak Invulling Mantelzorgwaardering 2015

Transcriptie

1 Plan van Aanpak Invulling Mantelzorgwaardering 2015

2 Invulling Mantelzorgwaardering September

3 1. Inhoudsopgave 2. Inleiding Aanleiding Proces Leeswijzer Wat zijn onze kaders? Wettelijk kader: Wmo Beleidskader Meppel Wat verstaan we onder mantelzorg? Wie komen in aanmerking voor de waardering? Invulling van de mantelzorgwaardering in Meppel Hoe is de invulling van de waardering in natura tot stand gekomen? Waardering in natura Uitvoering van de mantelzorgwaardering Hoe kan de waardering in natura worden aangevraagd? Communicatie Hoe bereiken en informeren we mantelzorgers? Evaluatie en kosten Evaluatie van het plan van aanpak Kosten voor waardering mantelzorgers Bijlage 1: Nadere regels mantelzorgwaardering

4 2. Inleiding 2.1. Aanleiding In de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo) is vastgelegd dat gemeenten vanaf 2015 verantwoordelijk zijn voor de ondersteuning van mantelzorgers, door middel van algemene voorzieningen en maatwerkvoorzieningen. Daarnaast regelt de Wmo specifiek dat gemeenten in de verordening dienen te bepalen op welke wijze het college zorg draagt voor een jaarlijkse blijk van waardering voor de mantelzorgers. Tot 1 januari 2015 kwamen mantelzorgers ieder jaar in aanmerking voor een door het Rijk gefinancierd mantelzorgcompliment van 200,-. Dit werd toegekend aan een zorgvrager met een indicatie voor AWBZ zorg aan huis (extramurale indicatie) voor minimaal 53 weken. Deze regeling is met de herziening van de AWBZ vervallen. Omdat er veel waarde wordt gehecht aan het werk dat mantelzorgers doen, is er gezocht naar een alternatief. Gemeenten zijn binnen de Wmo al verantwoordelijk voor de ondersteuning van mantelzorgers. Daarom ligt het voor de hand om de waardering van mantelzorgers bij gemeenten onder te brengen. Dat biedt meteen een mogelijkheid voor gemeenten om beter zicht te krijgen op mantelzorgers. 2.2 Proces Op 23 oktober 2014 heeft de gemeenteraad het beleidsplan Wmo Samen veranderen en de verordening Wmo 2015 vastgesteld. Hierbij is door de raad een amendement aangenomen met betrekking tot de waardering van mantelzorgers. Dit amendement geeft de opdracht aan het college om de waardering van mantelzorgers in beginsel vorm te geven als een waardering in natura en niet in een financiële tegemoetkoming. In 2015 is gestart met de uitwerking en invulling van de waardering van mantelzorgers. Samen met een groep betrokken partijen (mantelzorgers, vertegenwoordigers van mantelzorgers en professionals) is gebrainstormd over de invulling voor de waardering van mantelzorgers in natura. Deze bijeenkomst vond plaats op 4 mei Op de bijeenkomst stonden de volgende thema s centraal: 1. Wat willen mantelzorgers zelf qua waardering? Waar liggen de behoeftes? 2. Hoe kunnen we de mantelzorgers vinden/bereiken? Veel blijven nog onder de radar of herkennen zich niet als mantelzorger (of willen niet als zodanig aangesproken worden). Hoe zorgen we dat de communicatie hen bereikt? 3. Concrete ideeën voor waardering in natura en gezamenlijke brainstorm. Op deze bijeenkomst is gezamenlijk gekomen tot een concreet voorstel voor de invulling van de mantelzorgwaardering. Dat is in dit plan verder uitgewerkt. 2.3 Leeswijzer In het volgende hoofdstuk gaan we eerst in op de kaders van de mantelzorgwaardering, zowel de wettelijke kaders als onze beleidskaders. In hoofdstuk 4 wordt ingegaan op de concrete invulling van de mantelzorgwaardering in Meppel, waar de input uit de bijeenkomst van 4 mei in is meegenomen. Hoofdstuk 5 gaat in op communicatie, hoe bereiken we zoveel mogelijk mantelzorgers om hen te kunnen informeren? Tenslotte gaan we in hoofdstuk 6 in op de kosten van de mantelzorgwaardering en hoe en wanneer we gaan evalueren. In dit plan van aanpak staan de begrippen zorgvrager en mantelzorger. Voor alle duidelijkheid: Zorgvrager is de persoon die wordt verzorgd/ondersteund. Mantelzorger is de persoon die (vrijwillig) voor een zorgvrager zorgt (meestal een familielid, partner of vriend van de zorgvrager). 3

5 3. Wat zijn onze kaders? 3.1 Wettelijk kader: Wmo 2015 De waardering van mantelzorgers is geregeld in artikel van de Wmo Bij verordening wordt bepaald op welke wijze het college zorg draagt voor een jaarlijkse blijk van waardering voor de mantelzorgers van cliënten in de gemeente. De regering vindt goede ondersteuning van mantelzorgers belangrijk en hecht daarnaast aan een daadwerkelijke blijk van waardering voor de inzet. Er bestond hiervoor een separate regeling mantelzorgcompliment. Als gevolg van de hervorming van de langdurige zorg vervalt de grondslag hiervoor. Immers, iemand kwam in aanmerking voor het mantelzorgcompliment als de cliënt een langdurige extramurale AWBZ-indicatie heeft en deze verdwijnt met de herziening van de AWBZ. Omdat er veel waarde wordt gehecht aan de inzet en betrokkenheid van mantelzorgers, is gezocht naar een alternatief. Gemeenten spreken mensen in het kader van de Wmo eerst zelf aan op wat ze kunnen doen en eventueel het netwerk, daarom ligt het voor de hand de gemeente de verantwoordelijkheid te geven voor de waardering van mantelzorgers. Groot voordeel hiervan is dat de gemeente zelf ook meer zicht krijgt op mantelzorgers. Dat maakt het voor gemeenten beter mogelijk om mantelzorgers tijdig te ondersteunen bij hun mantelzorgtaak en daarmee overbelasting te voorkomen. Zo kunnen gemeenten mantelzorgers dus direct waarderen voor hun inzet. Gemeenten worden daartoe verplicht in de verordening op te nemen op welke wijze het college jaarlijks zorg draagt voor een blijk van waardering voor mantelzorgers. De gemeente waar de cliënt woont, is verantwoordelijk voor de waardering van mantelzorgers, ook als deze in een andere gemeente wonen. Deze blijk van waardering kan bestaan uit een geldbedrag, zoals dat bij het mantelzorgcompliment het geval was, maar kan ook bestaan uit een waardering in natura. 3.2 Beleidskader Meppel Ons beleidskader is de beleidsnota Wmo , Samen veranderen en de bijhorende Wmo verordening. In de beleidsnota staat opgenomen dat we in overleg gaan met betrokken partijen over hoe we de waardering kunnen vormgeven. We kiezen voor een waardering in natura. Een geldbedrag is praktisch niet uitvoerbaar als dit op het niveau van het mantelzorgcompliment ( 200,- per zorgvrager) gehandhaafd moet worden. Het beschikbare budget is hiervoor niet toereikend. Daarnaast moeten criteria worden ontwikkeld voor toekenning (wie wel, wie niet) en de uitvoeringskosten zullen daardoor stijgen. Een ander punt is dat de groep mantelzorgers die nu voor waardering in aanmerking komen veel groter is. Dat maakt dat een financiële waardering, zoals het mantelzorgcompliment, voor alle mantelzorgers niet haalbaar is. Voorbeelden van een waardering in natura zijn: gratis deelname aan activiteiten, kortingspas of vouchers, extra ondersteuningsmogelijkheden waarbij we zoeken naar innovatieve ideeën. Een belangrijke andere vorm van waardering is de jaarlijkse dag van de mantelzorg. Uit peilingen onder deelnemers blijkt dat dit zeer gewaardeerd wordt. De jaarlijkse dag van de mantelzorg als vorm van waardering blijft gehandhaafd. In onze verordening is opgenomen dat de waardering van mantelzorgers in een nadere regeling door het college wordt uitgewerkt. Dit plan van aanpak is de nadere uitwerking van de waardering van mantelzorgers. Er zijn nadere regels opgesteld voor de mantelzorgwaardering (zie bijlage 1), die voor 2016 worden toegevoegd aan de verordening en beleidsregels maatschappelijke ondersteuning. Bij het vaststellen van de beleidsnota Wmo Samen veranderen heeft de raad een amendement aangenomen dat de mantelzorgwaardering in beginsel een waardering in natura is. 4

6 Omdat er minder middelen beschikbaar zijn om mantelzorgers een jaarlijkse financiële tegemoetkoming te geven, zal hier op een creatieve manier naar alternatieven gezocht moeten worden. Daarom ondersteunt de raad het uitgangspunt om de waardering in natura te doen en niet in een geldelijke beloning. De raad hecht er echter ook erg veel waarde aan dat maatwerk geboden kan worden. De gemeente moet kunnen beoordelen wat de mantelzorgers nodig hebben en daar naar kunnen handelen. Wanneer blijkt dat een financiële tegemoetkoming het beste passend is, moet die beleidsvrijheid er zijn. Dit mag echter niet leiden tot een "recht op" een financiële tegemoetkoming. 3.3 Wat verstaan we onder mantelzorg? De wettelijke definitie van mantelzorg zoals het is opgenomen in de Wmo 2015 en zoals deze ook in de verordening Wmo 2015 van de gemeente Meppel is opgenomen is als volgt: Mantelzorg: hulp ten behoeve van zelfredzaamheid, participatie, beschermd wonen, opvang, jeugdhulp, het opvoeden en opgroeien van jeugdigen en zorg en overige diensten als bedoeld in de Zorgverzekeringswet, die rechtstreeks voortvloeit uit een tussen personen bestaande sociale relatie en niet wordt verleend in het kader van een hulpverlenend beroep. De definitie die door de Nationale Raad van de Volksgezondheid en Mezzo (landelijke vereniging voor mantelzorgers en vrijwilligers) gehanteerd wordt: Mantelzorg is zorg die niet in het kader van een hulpverlenend beroep wordt gegeven aan een hulpbehoevende door één of meerdere leden van diens directe omgeving, waarbij de zorgverlening direct voortvloeit uit de sociale relatie. Mantelzorgers zijn dus mensen die langdurig en onbetaald zorgen voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende persoon uit hun omgeving. Dit kan een partner, ouder of kind zijn, maar ook een ander familielid, vriend of kennis. Het is waardevol dat mensen zich op basis van de sociale relatie die zij met iemand hebben, soms langdurig en intensief, inzetten om een ander te helpen. In de omschrijving van het begrip mantelzorger in de Wmo 2015 is vastgelegd dat het gaat om hulp die voortvloeit uit een tussen personen bestaande sociale relatie. Bij het verlenen van mantelzorg gaat het om het bieden van iets extra's dat qua duur en qua intensiteit de normale gang van zaken overstijgt. Het gaat om hulp die verder gaat dan de hulp die mensen geacht worden elkaar te geven op basis van algemeen aanvaarde opvattingen over wat gebruikelijke hulp is. Vaak is er in tegenstelling tot normale situaties in het huishouden sprake van een situatie die wordt gekenmerkt door het in de knel komen van maatschappelijke verplichtingen en persoonlijke voorkeuren. Mantelzorgers zorgen voor iemand vanwege persoonlijke verbondenheid en genegenheid bij deze persoon. Het geven van mantelzorg is vaak iets vanzelfsprekends, het overkomt je en er is vaak geen keus. Een kind is gehandicapt, een ouder gaat dementeren, een partner krijgt een chronische ziekte. Het kan iedereen overkomen en vaak groeit men er vanzelf in. Hiermee verschilt mantelzorg van vrijwilligerswerk. Vrijwilligerswerk gebeurt vanuit andere motieven, zoals betrokkenheid bij een bepaalde organisatie. Bij vrijwilligerswerk is wel sprake van een bewuste keuze en een afgebakende periode en tijd waarin het vrijwilligerswerk plaatsvindt. 3.4 Wie komen in aanmerking voor de waardering? Vanwege de vele definities die er zijn van het begrip mantelzorger is het van belang duidelijk aan te geven wie wel en niet in aanmerking komen voor de mantelzorgwaardering. Wij kiezen er voor om alle mantelzorgers te waarderen die voor iemand zorgen die in Meppel woont, ook als de zorgvrager in een zorginstelling woont. Dit beschouwen wij namelijk ook als mantelzorgers, zij doen vaak heel veel voor de zorgvrager en voorkomen daarmee ook (meer) inzet van duurdere zorg. Ook als deze persoon niet meer thuis woont. Daarnaast zijn mantelzorgers van iemand die in een zorginstelling woont wel lid van het CPM en worden via die weg ook aangeschreven om 5

7 de mantelzorgwaardering aan te vragen. Ook worden ze uitgenodigd voor de Dag van de Mantelzorg. Omdat we de bonnen ook op de Dag van de Mantelzorg willen uitreiken, willen we daar geen onderscheid maken tussen mantelzorgers en zeker geen mensen uitsluiten. Op de bijeenkomst van 4 mei werd door betrokkenen ook benadrukt dat het de voorkeur heeft als alle mantelzorgers een waardering krijgen, en hier geen onderscheid in wordt gemaakt. Om hier gehoor aan te geven zal in elk geval voor de looptijd van dit plan deze brede definitie worden gehanteerd. Bij de evaluatie zal worden gekeken of het budget toereikend is om de brede waardering voor 2016 en verder te handhaven. 6

8 4. Invulling van de mantelzorgwaardering in Meppel 4.1 Hoe is de invulling van de waardering in natura tot stand gekomen? Omdat we het belangrijk vinden dat we de waardering voor mantelzorgers samen met mantelzorgers en vertegenwoordigers van mantelzorgers vormgeven, is er een bijeenkomst georganiseerd om gezamenlijk te komen tot invulling van de waardering van mantelzorgers is natura. Deze bijeenkomst heeft op 4 mei 2015 plaatsgevonden. Hieruit is een concreet voorstel gekomen wat in dit hoofdstuk is uitgewerkt. We hebben een aantal kaders die van belang zijn voor de waardering. De volgende randvoorwaarden zijn gesteld waaraan de waardering in natura moet voldoen: zoveel mogelijk mantelzorgers bereiken; uitvoeringskosten zo laag mogelijk; passend voor een brede groep. Om aan deze randvoorwaarden te kunnen voldoen, was iedereen het erover eens dat waardebonnen het meest geschikt zijn. Deze zijn geschikt voor een brede groep, zowel jong als oud en de verstrekking is gemakkelijk uit te voeren waardoor de uitvoeringskosten laag kunnen blijven. Bovendien kunnen we een grotere groep mantelzorgers bereiken omdat de mantelzorgers die de waardering ontvangen, worden geregistreerd bij het Platform Mantelzorgondersteuning. Op die manier krijgen we zicht op meer mantelzorgers. 4.2 Waardering in natura Om tegemoet te komen aan de verschillende wensen en behoeften van mantelzorgers is gezocht naar een manier van waardering die passend is voor een brede en zeer gemêleerde groep. Waardebonnen bleken hiervoor een geschikte vorm. In Meppel zijn speciale Meppel bonnen in omloop, die worden uitgegeven door Stichting de Grote Trek. Dit zijn waardebonnen die bij alle leden die zijn aangesloten bij de Meppeler Handelsvereniging te besteden zijn. De bonnen zijn dus bij uiteenlopende zaken te besteden, van winkels tot restaurants tot kappers. Kortom, bij uitstek geschikt voor een brede groep. Daarnaast kan de mantelzorger het gebruiken om zichzelf echt te trakteren op een extraatje. De waarde van de bonnen zijn 30,- per mantelzorger. Naast de Meppel bonnen blijft de Dag van de Mantelzorg gehandhaafd als waardering van mantelzorgers. Er is een groep mantelzorgers die dit met groot plezier bezoekt en dit erg waardeert. Belangrijk is om de Dag van de mantelzorg interessant te maken voor een bredere groep mantelzorgers en daarvoor o.a. de aansluiting te zoeken met jonge mantelzorgers en mantelzorgers van mensen met bijv. GGZ problematieken. Ook hebben we in Meppel diverse vormen van ondersteuning speciaal voor mantelzorgers. Hierbij kan gedacht worden aan de mantelzorgconsulente, maar ook aan mogelijkheden voor respijtzorg. Dit kan gezien worden als een vorm van waardering voor het werk dat mantelzorgers doen. Echter, op de bijeenkomst werd door aanwezigen benadrukt dat de waardering echt iets extra s zou moeten zijn voor mantelzorgers zelf, en dat ondersteuning voor mantelzorgers er gewoon zou moeten zijn. Daarom is gekozen voor de bonnen als specifieke en individuele mantelzorgwaardering. In de uitwerking van respijtzorg kijken we wat er verder nog nodig is op het gebied van ondersteuning van mantelzorgers en respijtzorg. Voor de duidelijkheid: de mantelzorger hoeft geen keuze uit bovenstaande zaken te maken. Als een mantelzorger de Meppel bonnen ontvangt, is het ook nog steeds mogelijk om deel te nemen aan de dag van de mantelzorg en om gebruik te maken van ondersteuningsmogelijkheden voor mantelzorgers. 7

9 4.3 Uitvoering van de mantelzorgwaardering De vraag wie de waardering van mantelzorgers (het verstrekken van de Meppel bonnen) het beste zou kunnen uitvoeren is ook op de bijeenkomst gesteld. Daarbij werd de welzijnsorganisatie (WMW) genoemd als de meest geschikte uitvoeringsorganisatie. WMW is al onze belangrijkste uitvoeringspartner op het gebied van mantelzorgondersteuning. Daarnaast is CPM een belangrijke partner, mede omdat zij de Dag van de Mantelzorg organiseren en al een bestand hebben van geregistreerde mantelzorgers. Het CPM wordt ondersteund door een professional van WMW. Daarnaast is WMW bezig met het opzetten van een Platform Mantelzorgondersteuning. Dit is het centrale punt voor alles op het gebied van mantelzorgondersteuning in Meppel. Dit biedt een mooie kans om de mantelzorgwaardering een plek te geven binnen het platform mantelzorgondersteuning, zodat we via de aangesloten partijen de waardering direct aan de mantelzorgers kunnen uitreiken. Daarnaast hebben we via het platform breder zicht op mantelzorgers en kunnen we mantelzorgers zelf benaderen (in plaats van dat mantelzorgers het initiatief moeten nemen om zelf de waardering aan te vragen) zodat je een grotere groep mantelzorgers bereikt. WMW heeft een voorstel ingediend hoe zij de uitvoering van de mantelzorgwaardering via het Platform Mantelzorgondersteuning kunnen vormgeven. Via partijen die bij het platform zijn aangesloten en die rechtstreeks contacten hebben met mantelzorgers, worden de bonnen direct aan mantelzorgers verstrekt. Mantelzorgers die niet via die weg bereikt worden, kunnen de waardering zelf aanvragen bij WMW of gemeente. In de volgende paragraaf wordt daar verder op ingegaan. 4.4 Hoe kan de waardering in natura worden aangevraagd? We verwachten een groot deel van de Meppel bonnen rechtstreeks aan mantelzorgers te kunnen uitreiken via de partijen van het Platform mantelzorgondersteuning. Zij zien in hun dagelijkse contacten veel mantelzorgers, en kunnen de bonnen dan direct uitreiken. Thuiszorgorganisaties delen de waardering uit aan mantelzorgers van hun cliënten, lotgenotengroepen delen de waardering uit aan deelnemende mantelzorgers, het CPM deelt de bonnen uit aan haar leden etc. De partijen die de Meppelbonnen uitdelen registreren gegevens van de mantelzorger, dit om te voorkomen dat bonnen dubbel worden uitgedeeld en om een goed beeld te krijgen van een aantal mantelzorgers in Meppel en de aard van de mantelzorg. Niet alle mantelzorgers zullen via de partijen uit het Platform mantelzorgondersteuning worden bereikt. Daarom is er ook nog de mogelijkheid voor mantelzorgers om zelf de waardering aan te vragen. Daarvoor wordt een aanvraagformulier geplaatst op de website van WMW. Ook kunnen de bonnen telefonisch bij WMW worden aangevraagd. De bonnen kunnen worden aangevraagd van 15 oktober 2015 tot 1 januari Op de website van de gemeente en CPM wordt een link geplaatst naar het aanvraagformulier op de website van WMW. Daarnaast kunnen mensen bij de gemeente telefonisch of aan het loket de waardering aanvragen als ze de benodigde gegevens achterlaten. De medewerker van de gemeente geeft deze gegevens dan door aan WMW en die zorgt ervoor dat de mantelzorger de bonnen thuisgestuurd krijgt. Om zoveel mogelijk mantelzorgers te attenderen op demogelijkheid de waardering aan te vragen, zal er in de maanden oktober t/m december een informatiecampagne worden gestart (zie hoofdstuk 5). Voorwaarde voor het ontvangen van de Meppel bonnen is dat men zich als mantelzorger registreert bij het Platform mantelzorgondersteuning. Dit biedt namelijk de mogelijkheid om het bestand van geregistreerde mantelzorgers uit te breiden, waarmee wij als gemeente ook meteen beter zicht hebben op het aantal mantelzorgers. Daarnaast is het belangrijk om een goed bestand te hebben, zodat wij mantelzorgers gericht kunnen informeren over evt. vormen van ondersteuning. Dit werkt ook preventief. Meestal melden mantelzorgers zich pas als er echt wat aan de hand is en ze al overbelast zijn. Nu kunnen we mantelzorgers beter informeren over vormen van ondersteuning, waardoor ze wellicht bij problemen of dreigende overbelasting zich ook eerder zullen melden. Daarnaast verwachten we dat de registratie een kleine drempel opwerpt voor evt. 8

10 misbruik van het aanvragen van de bonnen. Er zal steekproefsgewijs worden gecontroleerd of de mantelzorgers die de waardering aanvragen ook echt mantelzorgers zijn. De registratie bij het Platform mantelzorgondersteuning is eenmalig, de waardering dient wel ieder jaar opnieuw te worden aangevraagd. Daarnaast zal aandacht zijn voor het up to date houden van het bestand mantelzorgers, door eens in de zoveel tijd een ronde te doen onder de geregistreerde mantelzorgers of zij nog mantelzorger zijn en nog geregistreerd willen blijven. 9

11 5. Communicatie 5.1 Hoe bereiken en informeren we mantelzorgers? De mantelzorgers die voorheen een mantelzorgcompliment ontvingen, kunnen we niet rechtstreeks aanschrijven. In verband met privacy overwegingen mag de Sociale Verzekeringsbank (die de uitbetalingen van het mantelzorgcompliment regelde) de gegevens niet aan gemeenten doorgeven. Daarom is het van belang om zo breed mogelijk te communiceren, zodat we zoveel mogelijk mantelzorgers (en zorgvragers) bereiken en men geïnformeerd is hoe de mantelzorgwaardering in de gemeente Meppel is geregeld. De SVB heeft wel een brief gestuurd aan alle mensen die in Meppel een mantelzorgcompliment hebben ontvangen. Dat waren er in Enkele hebben naar aanleiding van die brief contact opgenomen met de gemeente. Die gegevens hebben we genoteerd en kunnen we rechtstreeks aanschrijven. Daarnaast zijn er enkele mantelzorgers bekend bij het Wmo loket, de mantelzorgconsulent en het Contactpunt mantelzorg. Om zoveel mogelijk mantelzorgers te bereiken, willen we een breed communicatietraject starten. Daarnaast zullen via de partijen van het platform mantelzorgondersteuning veel mantelzorgers rechtstreeks worden benaderd. We hebben van mantelzorgers en betrokkenen als input meegekregen dat we mantelzorgers moeten aanspreken op hun eigen kracht, en niet als slachtoffer of als doelgroep. Daarmee wordt in de communicatie rekening gehouden. Na besluit van het college starten we met communicatie rondom de mantelzorgwaardering: - een persbericht uitbrengen over de invulling van de mantelzorgwaardering. - het besluit toe te laten lichten door de verantwoordelijke portefeuillehouder tijdens de persbriefing. - de raad te informeren over de invulling van de mantelzorgwaardering door het plan van aanpak en de nadere regels ter informatie naar de raad te sturen. - in de themapagina zorg en ondersteuning aandacht te besteden aan de invulling van de mantelzorgwaardering. Informatievoorziening/communicatie mantelzorgwaardering Na besluit van het college start de informatievoorziening/communicatie over het aanvragen van een mantelzorgwaardering (aanvragen kan van 15 oktober 2015 tot 1 januari 2016). De communicatie is in eerste instantie gericht op geregistreerde mantelzorgers. Daarvoor worden gerichte communicatiemiddelen ingezet zoals brieven. Daarnaast is er de meer algemene communicatie, waarmee we ook een bredere groep mantelzorgers hopen te bereiken en/of omgeving van mantelzorgers (de zorgvragers). Brief Mantelzorgers die geregistreerd zijn bij het Contactpunt Mantelzorg (CPM), gemeente en de mantelzorgconsulent ontvangen een brief waarin wordt uitgelegd hoe en wanneer zij de mantelzorgwaardering kunnen aanvragen. Flyers Er worden flyers gemaakt met daarop informatie over de aanvraag voor een mantelzorgwaardering. Deze flyers worden gericht uitgedeeld door de partijen die zijn aangesloten bij het platform mantelzorgondersteuning (onder andere het CPM, Dementheek, Alzheimercafé, zorginstellingen, bij dagbesteding, bij bijeenkomsten aan mantelzorgers). Wijkkranten/ wijkplatforms Er worden teksten aangeleverd aan de wijkkranten over de aanvraag van de mantelzorgwaardering met het verzoek deze te plaatsen. De flyers worden uitgedeeld aan 10

12 wijkplatforms met het verzoek deze verder te verspreiden in de wijken. Dag van de mantelzorg Op de Dag van de Mantelzorg wordt extra aandacht gegeven aan de mantelzorgwaardering. Hierover gaan we in overleg met WMW en CPM. Themapagina zorg en ondersteuning/ gemeentepagina In de themapagina zorg en ondersteuning in de Nieuwe Meppeler wordt in de maanden oktober t/m december aandacht besteed aan de mantelzorgwaardering en hoe mantelzorgers deze kunnen aanvragen. Ook WMW zal in haar tweewekelijkse advertentie aandacht besteden aan de mantelzorgwaardering. Website gemeente Op de website van de gemeente wordt uitgelegd hoe mantelzorgers de waardering kunnen aanvragen en vanaf wanneer. Er wordt met een link verwezen naar de site van WMW, zodat mensen die de gemeentelijke website bezoeken ook rechtstreeks door kunnen linken naar de pagina waar ze hun aanvraag kunnen indienen. Website Welzijn Mensenwerk/ CPM / Platform mantelzorgondersteuning Op de website van Welzijn Mensenwerk komt een korte introductietekst over de mantelzorgwaardering met daarbij een aanvraagformulier. De directe links naar de pagina s op de websites van de gemeente en Welzijn Mensenwerk worden gecommuniceerd in alle andere communicatiemiddelen: themapagina zorg en ondersteuning, teksten in wijkkranten, flyers en brieven. Vanaf november wordt de website van het Platform mantelzorgondersteuning gelanceerd. Uiteraard zal hier ook de mantelzorgwaardering een plek krijgen en wordt er doorgelinkt naar het aanvraagformulier. De mensen die geen beschikking hebben over internet kunnen de waardering telefonisch aanvragen bij WMW of gemeente. Facebook We zetten Facebook in om te proberen ook jonge mantelzorgers te bereiken. Er vindt ook overleg plaats met Welzijn Mensenwerk en betrokken instellingen over hoe jonge mantelzorgers te bereiken. Op de Dag van de Mantelzorg zal daar ook aandacht voor zijn. Twitter In de periode dat de mantelzorgwaardering kan worden aangevraagd zal er regelmatig worden getwitterd over de aanvraagmogelijkheid met een link naar de website 11

13 6. Evaluatie en kosten 6.1 Evaluatie van het plan van aanpak De waardering van mantelzorgers is een nieuwe taak voor gemeenten. Het is moeilijk in te schatten hoeveel mantelzorgers precies de waardering zullen aanvragen. Een risico is dat de toeloop groot is en het budget overschreden wordt. Daarnaast willen we kijken of de huidige vorm wel aansluit bij de vraag en behoeftes van mantelzorgers. We gaan het eerste kwartaal van 2016 evalueren met de organisaties die in mei ook hebben meegedacht over de invulling van de mantelzorgwaardering. Dan is de Dag van de Mantelzorg geweest en is de aanvraagperiode voor de Meppel bonnen afgelopen en kunnen we de eerste ervaringen delen. We willen kijken hoe het loopt, of de huidige vorm van waardering aansluit bij de behoeftes van mantelzorgers en of er punten voor verbetering zijn. Daarnaast wordt gekeken hoeveel aanvragen er zijn geweest en of het budget toereikend is. Na de evaluatie wordt gekeken hoe de mantelzorgwaardering definitief invulling krijgt voor 2016 en verder binnen het Platform mantelzorgondersteuning. 6.2 Kosten voor waardering mantelzorgers Per 2015 zijn gemeenten met de nieuwe Wmo verantwoordelijk voor de ondersteuning en waardering van mantelzorgers. Het bedrag dat structureel beschikbaar wordt gesteld voor de ondersteuning en waardering van de mantelzorgers wordt in miljoen. In 2015 ligt dit bedrag lager omdat gecorrigeerd moet worden voor nabetalingen over voorgaande jaren voor het mantelzorgcompliment. Er wordt op basis van historische gegevens uitgegaan van 30 miljoen aan nabetalingen waarmee het budget voor gemeenten in 2015 op 70 miljoen uitkomt. Deze 70 miljoen in 2015 loopt op tot 100 miljoen in 2016 en verder en is bedoeld voor de waardering en ondersteuning van mantelzorgers. Voor Meppel is voor 2015 en verder voor de ondersteuning en waardering van mantelzorgers structureel ,- opgenomen in de begroting (budgetnummer 68134). Dit betreft de nieuwe taken voor mantelzorg die vanuit de transitie naar de gemeente zijn gekomen, dus ook voor eventuele nieuwe initiatieven op het gebied voor respijtzorg. Hier volgt nog een apart voorstel voor. Dit budget is dus niet voor de reeds bestaande mantelzorgondersteuning die o.a. door WMW wordt uitgevoerd. De kosten voor de uitvoering van het plan van aanpak zijn als volgt opgebouwd: - Kosten voor waardering in natura: ,- (maximaal 1000 Meppel bonnen ter waarde van 30,-). - Kosten voor uitvoering WMW: 2.250,- (gebaseerd op maximaal 1000 aanvragen). Totaal: ,- Het budget dat nu is gereserveerd voor de waardering is gebaseerd op schattingen hoeveel mensen de waardering zullen aanvragen. Dit is een risico omdat er vooralsnog sprake is van een open einderegeling. We verwachten echter dat het gereserveerde budget (op basis van 1000 aanvragen) voor 2015 ruim voldoende is om het plan van aanpak voor de mantelzorgwaardering mee te kunnen uitvoeren. 12

14 7. Bijlage 1: Nadere regels mantelzorgwaardering Nadere regels voor Mantelzorgwaardering 2015 Het college van burgemeester en wethouders van Meppel; overwegende dat op grond van de verordening maatschappelijke ondersteuning 2015 het college nadere regels vaststelt over de jaarlijkse blijk van waardering voor mantelzorgers, gelet op de belangrijke taak van mantelzorgers waarbij het tonen van begrip en respect, leveren van maatwerk en waardering voor de mantelzorger belangrijk wordt gevonden, gelet op artikel van de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 en artikel 15 van de Verordening maatschappelijke ondersteuning 2015, besluit vast te stellen de volgende: Nadere regels voor Mantelzorgwaardering 2015 Artikel 1 Begripsomschrijvingen In deze regels wordt verstaan onder: - Mantelzorg: zorg/ondersteuning die wordt gegeven aan een zorgvrager door iemand uit diens omgeving; - Zorgvrager: de persoon die wordt verzorgd/ondersteund; - Gebruikelijke zorg: de normale, dagelijkse zorg die partners of ouders en inwonende kinderen geacht worden elkaar onderling te bieden omdat ze als leefeenheid een gezamenlijk huishouden voeren en op die grond een gezamenlijke verantwoordelijkheid hebben voor het functioneren van dat huishouden. Artikel 2 Doelgroepen Een vorm van mantelzorgwaardering kan gegeven worden aan iedereen die mantelzorg geeft aan een inwoner van de gemeente Meppel. Ook als de zorgvrager in een zorginstelling woont. De mantelzorger zelf hoeft geen inwoner van de gemeente Meppel te zijn. Artikel 3 Vorm mantelzorgwaardering Mantelzorgwaardering bestaat uit een waardering in natura: - een waardering per kalenderjaar in de vorm van Meppel bonnen ter waarde van 30,- per geregistreerde mantelzorger; - en/of gebruikmaken van ondersteuningsmogelijkheden voor mantelzorgers o.a. respijtzorg, ondersteuning en begeleiding door de mantelzorgconsulente, deelname aan de dag van de mantelzorg etc. De mantelzorger hoeft hier geen keuze uit te maken. Als een mantelzorger de Meppel bonnen aanvraagt, is het ook nog steeds mogelijk om deel te nemen aan de dag van de mantelzorg en om gebruik te maken van ondersteuningsmogelijkheden. 13

15 Artikel 4 Aanvraag en uitvoering mantelzorgwaardering 1. De Meppel bonnen worden verstrekt door uitvoerende partijen die zijn aangesloten bij het Platform Mantelzorgondersteuning. Gegevens van de mantelzorgers worden dan geregistreerd. 2. Indien mantelzorgers niet via het Platform mantelzorgondersteuning zijn benaderd, kunnen zij zelf de bonnen aanvragen via een aanvraagformulier op de website van Stichting Welzijn Mensenwerk. Het aanvraagformulier moet volledig ingevuld worden met de naam van de mantelzorger, de naam van de zorgvrager en de aard en duur van de mantelzorg. 3. De Meppel bonnen kunnen worden aangevraagd van 15 oktober 2015 tot 1 januari Het verstrekken van de Meppel bonnen wordt uitgevoerd door Stichting Welzijn Mensenwerk. De uitvoerende organisatie: - legt verantwoording af over de uitvoering; - draagt zorg voor een actueel bestand van mantelzorgers; - draagt zorg voor het bereiken en informeren van zoveel mogelijk mantelzorgers (jong en oud). Artikel 5 Evaluatie Deze regels worden jaarlijks geëvalueerd. Artikel 6 Inwerkingtreding Deze regels treden in werking op de dag na bekendmaking en werken terug tot en met 1 januari Artikel 7 Citeertitel Deze regels kunnen worden aangehaald als nadere regels mantelzorgwaardering 2015 gemeente Meppel. 14