Patiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE. onderdeel. Dikke darmkanker. COLONCARE Dikke darmkanker
|
|
- Pieter Brander
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Patiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE onderdeel COLONCARE
2 INHOUDSOPGAVE Inleiding... 3 Hoe werkt de darm?... 4 Wat is dikke darmkanker?... 4 Wat zijn de klachten?... 6 Alarmsignalen... 7 Wat is de oorzaak?... 7 Wat kan de (huis-) arts doen? Onderzoek Bloedonderzoek Röntgenonderzoek - coloninloopfoto Endoscopie Endo-echografie Behandeling Operatie Bestraling Chemotherapie Aanvullende en experimentele therapieën Wat kunt u zelf doen? Hoe verder?
3 Inleiding Ik wist gewoon dat het niet goed zat! Ik was al een tijdje moe en eigenlijk had ik ook al maandenlang bloed bij de ontlasting. Daar schaamde ik me voor, dus daar zei ik eerst niets van. Op een gegeven ogenblik was ik bij de huisarts voor iets anders en toen vertelde ik hem van dat bloed. Hij stuurde me direct door naar het ziekenhuis en toen kreeg ik een uitgebreid darmonderzoek en daar bleek uit dat ik darmkanker had! Geweldig schrikken, hoewel ik voorheen wel het gevoel had, dat er iets met me aan de hand was. Ik ben geopereerd en bestraald en nu krijg ik ook nog een half jaar lang chemotherapie. Dat valt niet mee, maar ik heb ervoor gekozen, dus ga ik ervoor. Tot nu toe kan ik het vrij goed aan en de artsen zijn dan ook best optimistisch. Wel heb ik vaak last van kleine ongemakken zoals zweertjes in mijn mond, diarree, misselijkheid, tranende ogen, vervellende handen en blauwe plekken. Volgens mijn huisarts gaat dat weer over zodra ik die chemokuur af heb. Gewoon volhouden dus, aldus een vastberaden Richard Taal. 3
4 Hoe werkt de darm? De darm is een belangrijk onderdeel van het spijsverteringsstelsel. Met het spijsverteringsstelsel worden alle organen bedoeld die samen zorgen voor de voedselvertering. De darm bestaat uit twee delen: de dunne en de dikke darm. In de dunne darm worden belangrijke verteringssappen aan het voedsel toegevoegd. Hierdoor verteert het voedsel waarna de bij de vertering vrijkomende voedingsstoffen aan het bloed worden afgegeven. Dit zijn de bouwstoffen en de brandstoffen voor het lichaam. De rest, een dunne, onverteerbare massa stroomt de dikke darm in. De dikke darm onttrekt water en zouten aan de brij waardoor de ontlasting wordt ingedikt. Wat overblijft, is de normale vaste ontlasting. Deze wordt door het samentrekken van de dikke darm voortgeduwd naar het laatste deel van de darm: de endeldarm. Als deze vol is, krijgt u aandrang, het signaal om naar het toilet te gaan. Een volwassen mens heeft gemiddeld 100 tot 200 gram ontlasting per dag. Wat is dikke darmkanker? Ons lichaam bestaat uit miljarden cellen. Die cellen zijn niet allemaal hetzelfde. Een darmcel ziet er bijvoorbeeld heel anders uit dan een huidcel of een 4
5 bloedcel. Al deze cellen moeten constant vervangen worden, omdat ze verouderen of beschadigd raken. Nieuwe cellen ontstaan door celdeling: uit één cel ontstaan twee nieuwe cellen, die zich vervolgens weer gaan delen, telkens weer. Bij kanker is de celdeling verstoord. Cellen blijven zich in snel tempo delen, terwijl er geen behoefte is om verouderde cellen te vervangen. De cellen die op deze manier ontstaan zijn iets anders van structuur dan de oorspronkelijke cel, zodat ze geen nuttige functie hebben. Op den duur ontstaat een opeenhoping van kwaadaardige cellen, ofwel een kwaadaardige tumor. De tumor kan zich steeds verder uitbreiden, in het omringende weefsel binnendringen en veel schade aanrichten. Losgeraakte cellen van een dergelijk tumor komen in de bloedbaan of het lymfestelsel terecht en verspreiden zich zo door het hele lichaam. Dit noemen we uitzaaiingen of metastasen. Zo kunnen op drift geraakte cellen van een darmtumor zich nestelen in de lever of de longen en daar nieuwe tumoren vormen. komt veel voor in de Westerse wereld, voornamelijk op oudere leeftijd. Jaarlijks worden in Nederland ongeveer nieuwe gevallen van dikke darmkanker vastgesteld. Bij vrouwen komt dikke darmkanker, na borstkanker, op de tweede plaats. Bij mannen op de derde plaats, na long- en prostaatkanker. 5
6 komt meestal voor in het laatste deel van de dikke darm. Bij vroegtijdige opsporing is dikke darmkanker over het algemeen goed te behandelen. In een vergevorderd stadium zijn de vooruitzichten veel minder gunstig, waardoor elk jaar in Nederland ongeveer 5000 mensen aan deze ziekte overlijden. Wat zijn de klachten? De klachten zijn afhankelijk van de plaats waar de tumor zich bevindt. Zit het gezwel in het eerste deel van de dikke darm, dan zult u lange tijd geen of slechts wat vage klachten hebben. Immers, vlak na de uitmonding van de dunne darm in de dikke darm vormen de voedselrestanten nog een dunne brij, die het gezwel gemakkelijk kan passeren. U merkt in dit stadium dus weinig en zult misschien wat vage buikpijn hebben of een gevoelige plek in uw buik. In een later stadium krijgt u meer klachten. Bevindt de tumor zich in het laatste deel van de dikke darm of in de endeldarm, dan treden de klachten meestal veel eerder en duidelijker op. De vaste ontlasting kan dan immers moeilijk de tumor passeren. 6
7 De klachten kunnen zijn: Bloed en/of slijm bij de ontlasting Veranderde stoelgang: verstopping of juist diarree Buikpijn, vaak krampend Bloedarmoede Gewichtsverlies Vermoeidheid Voor het oog onzichtbare hoeveelheden bloed in de ontlasting (occult bloed) Alarmsignalen U moet meteen naar uw huisarts als: u bloed in de ontlasting ziet. uw ontlastingspatroon verandert. u gewicht verliest zonder aanwijsbare oorzaak. u steeds terugkerende buikpijn hebt. Wat is de oorzaak? ontstaat uit poliepen. Heel veel mensen hebben poliepen. Meestal zijn darmpoliepen goedaardig, maar sommige veranderen na verloop van tijd in kwaadaardige gezwellen en veroorzaken dan darmkanker. Waarom sommige poliepen uitgroeien tot kankergezwellen is niet bekend. 7
8 Welke poliepen wel en welke niet uitgroeien, kun je aan de buitenkant niet zien. De verwijdering van alle poliepen vermindert dan ook het risico van darmkanker. Mensen die een hoger risico hebben op dikke darmkanker wordt aangeraden om zich te laten onderzoeken op poliepen. Deze risicogroep bestaat uit mensen die: a. chronische darmontstekingen hebben, in het bijzonder colitis ulcerosa; b. eerder behandeld zijn voor tumoren in de dikke darm. De kans op herhaling ligt voor iemand die al eerder darmkanker heeft gehad aanzienlijk hoger; c. familieleden met dikke darmkanker hebben. Komt darmkanker in de familie voor dan is het risico hierop voor familieleden ook groter. Dit geldt in het bijzonder voor mensen met: 1. één eerstegraads familielid (ouders, broers, zussen, kinderen) met dikke darmkanker vastgesteld voor de leeftijd van 50 jaar; 2. twee eerstegraads familieleden met dikke darmkanker, ongeacht de leeftijd waarop de ziekte werd vastgesteld; 3. een erfelijke aandoening in de familie. Er bestaan twee vrij zeldzame vormen van 8
9 erfelijke darmaandoeningen die de kans op darmkanker enorm doen toenemen: Familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP), kortweg polyposis genoemd. Deze ziekte kenmerkt zich door het optreden van honderden poliepen in de dikke darm, vaak al op jonge leeftijd. Als hier niets aan wordt gedaan, ontaarden deze poliepen meestal in darmkanker. Heriditaire Non-Polyposis Colorectum Carcinoom (HNPCC of Lynch syndroom). Dit is een vorm van erfelijke darmkanker, die zich vaak al rond 45 jaar aandient. De tumoren bevinden zich vooral in het eerste deel van de dikke darm. Bij gewone darmkanker is dat voornamelijk het laatste deel. NB Denkt u te behoren tot de categorie zoals hierboven omschreven bij 1, 2 of 3, dan kunt u voor meer informatie contact opnemen met de Stichting Opsporing Erfelijke Tumoren (zie onder belangrijke adressen). Voor meer informatie over Darmpoliepen en Chronische darmontstekingen kunt u de brochures van de Maag Lever Darm Stichting bestellen op 9
10 Wat kan de (huis-) arts doen? Onderzoek Uw huisarts zal eerst naar uw klachten vragen en u vervolgens lichamelijk onderzoeken. Hierbij hoort ook een rectaal onderzoek, waarbij de arts met een vinger via de anus de binnenkant van de endeldarm bevoelt. Vervolgens zal hij uw ontlasting doorsturen voor onderzoek in een laboratorium. Kan de huisarts geen verklaring voor uw klachten vinden terwijl u deze wel blijft houden of vermoedt hij dikke darmkanker of een andere aandoening, dan zal hij u doorsturen naar een internist of maag-darm-lever-arts (MDL-arts). De MDL-arts zal u ook lichamelijk onderzoeken en nog meer onderzoeken (laten) doen om een juiste diagnose te kunnen stellen, zoals: Bloedonderzoek Naast een algemeen bloedonderzoek wordt een speciaal onderzoek gedaan om te zien of er sprake is van dikke darmkanker. Hierbij wordt het CEAgehalte (Carcino-Embryonaal-Antigeen) van het bloed bepaald. Sommige gezwellen produceren deze stof. Röntgenonderzoek - coloninloopfoto Voor het doen van dit onderzoek moeten uw darmen leeg zijn. Daarom moet u de avond voor het onderzoek laxeermiddelen innemen. Vlak voor het 10
11 onderzoek krijgt u ook een klysma met lauw water toegediend om de darm te reinigen (de methode die wordt toegepast kan per ziekenhuis verschillen). Daarna laat de arts via een slang in uw endeldarm bariumpap in de darm lopen, waarna een serie foto s wordt gemaakt. Röntgenstralen kunnen niet door barium heendringen, waardoor op de foto s goed te zien is hoe de binnenkant van uw darm eruit ziet. Als de bariumpap is weggelopen, worden de darmen door dezelfde slang met lucht gevuld en wordt weer een serie foto s gemaakt. Hierna wordt de slang verwijderd. Het is mogelijk dat er een paar dagen na het onderzoek in de ontlasting nog restjes witte bariumpap zitten. Hier hoeft u zich niet ongerust over te maken. Endoscopie Dit is een onderzoek waarbij de binnenkant van de dikke darm wordt bekeken met behulp van een endoscoop. Dit is een dunne flexibele glasvezelbuis die licht kan doorgeven. Aan de onderkant van de buis zit een klein lampje dat de binnenkant van uw darm verlicht. Aan de bovenkant zit een kijkertje waar de arts doorheen kijkt. De meeste endoscopen hebben aan de bovenkant ook een piepkleine videocamera, waardoor het onderzoek op een televisiescherm te volgen is. Bovendien kunnen er tijdens de endoscopie foto s, films of dia s worden gemaakt. Dit stelt uw arts en uzelf in staat de beel- 11
12 den achteraf nog eens rustig te bekijken. Tijdens een endoscopie kunnen ook kleine stukjes weefsel worden weggenomen, we noemen dit een biopsie, voor verder onderzoek in een laboratorium. Voor het opsporen van dikke darmkanker kunnen drie verschillende soorten endoscopieën worden uitgevoerd, afhankelijk van het gebied dat de specialist wil controleren. Bij een proctoscopie wordt alleen het rectum (de endeldarm) onderzocht. Bij een sigmoïdoscopie wordt behalve naar de endeldarm ook nog verder gekeken naar het laatste, bochtige deel van de dikke darm (het sigmoïd) vlak voor de endeldarm. Bij een colonoscopie wordt de gehele dikke darm en het laatste deel van de dunne darm bekeken. Voor meer informatie over deze onderzoeken kunt u de brochures Colonoscopie, Sigmoïdoscopie en Proctoscopie van de Maag Lever Darm Stichting bestellen: Endo-echografie Bij dit onderzoek wordt gebruik gemaakt van geluidsgolven. Via de anus wordt een buis in uw endeldarm geschoven met daaraan gekoppeld een echografie-apparaatje. Dit zendt geluidsgolven uit 12
13 en ontvangt ze vervolgens weer. De verschillende soorten weefsels in de darm kaatsen deze golven allemaal op een andere manier terug. De teruggekaatste golven zijn zichtbaar op een monitor en hierdoor kan de arts zien of de tumor reeds door de darmwand is heen gegroeid. Een endo-echografie is op zich pijnloos en neemt slechts weinig tijd in beslag. Wel vinden veel mensen het inbrengen van de buis in de endeldarm vervelend. Bij verdenking op uitzaaiingen en om te kunnen bekijken of, en zo ja hoever de tumor is doorgegroeid in andere organen in de buikholte, kunnen nog één of meer onderzoeken worden gedaan: CT-scan of computertomografie Dit is een bijzondere röntgentechniek, waarbij u heel langzaam door een kokervormige scanner wordt bewogen. De scanner maakt veel afbeeldingen van telkens kleine stukjes van het lichaam. Vaak moet u op de dag van het onderzoek nog contrastvloeistof innemen waardoor het beeld nog duidelijker wordt. Soms wordt ook nog bij aanvang van het onderzoek contrastvloeistof in de aders gespoten, om een zo optimaal mogelijk beeld te krijgen van de tumor en eventuele uitzaaiingen. De contrastvloeistof is belastend voor de nieren, wanneer u nierfunctie niet goed is, zal u in overleg met de nefrologiepoli een voorbereiding krijgen. 13
14 X-thorax of longfoto Er wordt een röntgenfoto van de borstkas gemaakt, waarop de longen staan afgebeeld. Bij de opname wordt u gevraagd, bij voorkeur staand, diep in te ademen, terwijl de foto wordt gemaakt. MRI of magnetic resonance imaging Dit is een soort CT-scan, waarbij in plaats van röntgenstralen een magnetisch veld wordt gebruikt. Ook hier ligt u in een kokervormige scanner. Vaak wordt voor dit onderzoek ook contrastvloeistof in een ader gespoten. Echografie van de lever Omdat dikke darmkanker kan uitzaaien naar de lever wordt soms een echografie van de bovenbuik gedaan. Bij dit onderzoek wordt gebruik gemaakt van geluidsgolven, waarvan de weerkaatsing zichtbaar is op een beeldscherm. Tijdens het onderzoek ligt u op een onderzoekstafel en wordt uw huid met een (koude) gel ingesmeerd. Daarna beweegt de arts een instrumentje over uw buik dat geluidsgolven opvangt en weer terugkaatst. De teruggekaatste geluidsgolven zijn zichtbaar op het beeldscherm. Een echografie is een eenvoudig en pijnloos onderzoek. 14
15 U hoeft meestal slechts een deel van de bovenstaande onderzoeken te ondergaan om een juiste diagnose te kunnen stellen. Behandeling De behandeling die u krijgt, hangt af van de grootte en de plaats van de tumor in de dikke darm en of deze al door de darmwand heen groeit en of er uitzaaiingen zijn. Operatie De meest toegepaste behandeling is een operatie, waarbij alleen een tumor, een deel van de darm of de gehele dikke darm wordt verwijderd al naar gelang de grootte en het aantal gezwellen in de darm. Een kleine tumor in de endeldarm kan worden verwijderd door zogenaamde elektro-fulguratie, een methode waarbij het gezwel met een elektrisch apparaat als het ware wordt verdampt. Bij een tumor in de dikke darm zelf wordt aan beide kanten van het gezwel ook gezond weefsel en een deel van het lymfe- en bloedvatstelsel weggenomen. Daarna worden de twee darmuiteinden weer aan elkaar vast gemaakt. We noemen dit een anastomose. Als de hele dikke darm wordt verwijderd, of de tumor zit in de endeldarm, dan krijgt u een (tijdelijk) stoma. Dit is een kunstmatige 15
16 darmuitgang door de buikwand heen. De ontlasting wordt dan opgevangen in een speciaal stomazakje. Bestraling Bestraling (radiotherapie) wordt alleen toegepast bij een tumor in de endeldarm, het laatste stuk van de dikke darm. Bestraling beschadigt de kankercellen, maar ook de gezonde cellen eromheen. De kankercellen herstellen zich moeilijk of niet, de gezonde cellen herstellen zich meestal wel. Bestraling wordt meestal toegepast vóór de operatie, om de tumor zo klein mogelijk te maken en de operatie te vergemakkelijken. Zie ook het onderdeel Radiotherapie voor verdere informatie. Chemotherapie Door het toedienen van kankerremmende medicijnen kunnen ook uitgezaaide kankercellen worden aangepakt. Chemotherapie remt de celdeling van kankercellen en hiermee kunnen uitzaaiingen worden verkleind. Tegenwoordig wordt chemotherapie meer toegepast dan vroeger, omdat onderzoek heeft aangetoond dat deze behandeling als aanvulling zinvol is voor patiënten met uitzaaiingen in de lymfeklieren, vlakbij de tumor. Zie ook het onderdeel Chemotherapie voor verder informatie. 16
17 Aanvullende en experimentele therapieën Er wordt op dit moment in de diverse academische ziekenhuizen en gespecialiseerde kankercentra veel onderzoek gedaan naar nieuwe behandelingsmogelijkheden van dikke darmkanker. Hiertoe behoren o.a.: cryotherapie (bevriezing van weefsel), immuno-, thermo- en gentherapie. Wat kunt u zelf doen? U kunt uw risico op darmkanker zo klein mogelijk houden door gezond te leven (zie onderstaande adviezen). Heeft u darmkanker, dan houdt u uw conditie en kwaliteit van leven het best op peil door eveneens de volgende leefregels aan te houden: Eet gezond en gevarieerd. Rook niet en vermijd teveel alcoholgebruik. Houd uw conditie en gewicht op peil. Probeer zoveel mogelijk te bewegen, wandelen in de buitenlucht doet wonderen. Ook sporten, zwemmen en fietsen zijn prima. Doe zoveel mogelijk prettige dingen en vermijd te veel stress. Leef ontspannen en neem voldoende rust. Recent onderzoek heeft de relatie van voeding en leefstijl met dikke darmkanker duidelijk aangetoond. Door gezond en gevarieerd te eten en 17
18 voldoende te bewegen, kunt u de kans op darmkanker zo klein mogelijk houden. Hoe verder? is een ernstige ziekte, die uw leven en dat van uw naasten behoorlijk overhoop kan halen. Na de diagnose breekt vaak een moeilijke periode aan vol angst, zorg en verdriet. Praat hierover met de mensen om u heen, hoe moeilijk dat misschien ook is. Overleg ook met uw huisarts. Hij of zij zal u meer kunnen vertellen, wat de kansen en de vooruitzichten zijn. Vraag indien nodig via uw huisarts professionele hulp aan van een psycholoog of een andere hulpverlener. In ziekenhuizen zijn ook mensen, die u kunnen ondersteunen bij verschillende emotionele en praktische problemen, zoals geestelijk verzorger, oncologieverpleegkundigen en psycholoog. Ze zijn er ook voor u! Misschien hebt u meer aan praten met lotgenoten. Zij weten immers wat u doormaakt. Uitgave: Patiënteninformatie en -communicatie Harderwijk, april 2015 Internet: 18 CAZ CH
Maag Lever Darm Stichting Postbus 430, 3430 AK Nieuwegein Telefoon 030 60 55 88 1 Fax 030 60 49 87 1 Internet www.mlds.nl E-mail info@mlds.
Ik wil de Maag Lever Darm Stichting steunen: Ja, natuurlijk steun ik het belangrijke werk van de MLDS. Ik betaal na ontvangst van uw acceptgiro. Ik wil de MLDS actief helpen en geef mij op als collectant.
Nadere informatieInformatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Dikkedarmkanker
Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen Dikkedarmkanker De Maag Lever Darm Stichting heeft deze brochure met de grootst mogelijke zorgvuldigheid
Nadere informatieDikke darmpoliepen. MDL-centrum IJsselland Ziekenhuis. www.mdlcentrum.nl
Dikke darmpoliepen MDL-centrum IJsselland Ziekenhuis www.mdlcentrum.nl Inhoudsopgave 1. Wat zijn darmpoliepen? 2 2. Darmpoliepen en darmkanker 2 3. Wat kunnen de klachten zijn bij dikke darmpoliepen? 3
Nadere informatieInleiding In deze folder leest u meer over de diagnose maagkanker, de onderzoeken en de behandelmogelijkheden.
MAAGKANKER 17852 Inleiding In deze folder leest u meer over de diagnose maagkanker, de onderzoeken en de behandelmogelijkheden. Maagkanker is een kwaadaardige tumor in de maag, het wordt ook wel maagcarcinoom
Nadere informatieFamiliaire Adenomateuze Polyposis (FAP) Informatie over het ziektebeeld
Familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP) Informatie over het ziektebeeld Wat is FAP? Familiaire adenomateuze polyposis (FAP) is een erfelijke ziekte die zich kenmerkt door het ontstaan van honderden poliepen
Nadere informatieDE DIKKE DARM DE DIKKE DARM
DE DIKKE DARM DE DIKKE DARM Om te begrijpen wat dikkedarmkanker is, wordt eerst het spijsverteringsstelsel en de werking van de spijsvertering uitgelegd. Om te begrijpen wat dikkedarmkanker is, wordt eerst
Nadere informatieHoe werkt de dikke darm?
Sigmoïdoscopie Inleiding Uw arts heeft voorgesteld om bij u een sigmoïdoscopie te laten doen. Dit is een onderzoek, waarbij met een kijkinstrument (de endoscoop) de binnenkant van het laatste deel van
Nadere informatieDarmkanker: Het openbaren van het onbekende. Vasilios Kousoulas MDL-arts ziekenhuis Nij Smellinghe, Drachten
Darmkanker: Het openbaren van het onbekende Vasilios Kousoulas MDL-arts ziekenhuis Nij Smellinghe, Drachten Wanneer kun je spreken van een normale dikke darm? (1) Wanneer kun je spreken van een normale
Nadere informatieDikke-darmkanker. vrijdag 24 april 2015. Bas van Balkom MDL-arts
Dikke-darmkanker Bas van Balkom MDL-arts Inhoud Darmkanker en risicofactoren Lichamelijke klachten bij darmkanker Endoscopie (inwendig darmonderzoek) Vervolgonderzoeken Behandeling 2 Darmkanker 13.000
Nadere informatieFamiliaire Adenomateuze Polyposis (FAP) Informatie over het ziektebeeld
Familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP) Informatie over het ziektebeeld Wat is FAP? Familiaire adenomateuze polyposis (FAP) is een erfelijke ziekte die zich kenmerkt door het ontstaan van honderden poliepen
Nadere informatiePatiënteninformatie. Longkanker
Patiënteninformatie Longkanker Inhoudsopgave Pagina Wat is longkanker? 4 Onderzoek en diagnose 4 De meest voorkomende onderzoeken. 5 Behandeling 7 De meest voorkomende behandelmethoden 8 Revalidatie 9
Nadere informatieAls er bloed in uw ontlasting is gevonden
Als er bloed in uw ontlasting is gevonden januari 2014 2 3 Als er bloed in uw ontlasting is gevonden U heeft meegedaan aan het proefbevolkingsonderzoek darmkanker. De uitslag is dat er bloed in uw ontlasting
Nadere informatieDivertikels en diverticulitis. Oorzaak en behandeling
Divertikels en diverticulitis Oorzaak en behandeling In deze folder krijgt u informatie over divertikels en diverticulitis. Deze folder geeft informatie over de oorzaak van divertikels en diverticulitis.
Nadere informatieoperatie van de endeldarm
patiënteninformatie operatie van de endeldarm Uw arts heeft een afwijking aan uw endeldarm vastgesteld. Hoe stelt de arts de diagnose? Wat is de behandeling? Hoe gaat de operatie? Dat en meer leest in
Nadere informatie(MAP) Informatie over het ziektebeeld
MUTYH-geassocieerde polyposis (MAP) Informatie over het ziektebeeld Wat is MAP? Polyposis coli is een erfelijke aandoening die wordt D gekenmerkt door de ontwikkeling van poliepen in de dikke darm. De
Nadere informatieSigmoïdoscopie met moviprep voorbereiding
Sigmoïdoscopie met moviprep voorbereiding Inleiding Uw arts heeft voorgesteld om bij u een sigmoïdoscopie te laten doen. Dit is een onderzoek, waarbij met een kijkinstrument (de endoscoop) de binnenkant
Nadere informatieInformatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Slokdarmkanker
Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen Slokdarmkanker Deze brochure is ontwikkeld door de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging
Nadere informatieDarmkanker, achtergrondinformatie
Supplement informatiewijzer oncologie Darmkanker, achtergrondinformatie Inhoudsopgave 1. Voorwoord 2. Wat is vooraf gegaan 3. Bespreken van de bevindingen 3.1 Kanker 3.2 Dikkedarmkanker 4. Oorzaken van
Nadere informatieoperatie van de endeldarm
patiënteninformatie operatie van de endeldarm Uw arts heeft een afwijking aan uw endeldarm vastgesteld. Hoe stelt de arts de diagnose? Wat is de behandeling? Hoe gaat de operatie? Dat en meer leest in
Nadere informatieLeveruitzaaiingen. Chirurgie
Leveruitzaaiingen Chirurgie Inhoudsopgave Inleiding...5 Wat is de rol van de lever?...6 Wat is leverkanker?...7 Wat zijn de klachten?...8 Wat zijn de oorzaken?...9 Onderzoek... 10 Behandeling... 13 Wat
Nadere informatiebaarmoederhalskanker-pid-h2-baarmoederhalskanker-enonderzoeken/
https://www.isala.nl/patientenfolders/7210- baarmoederhalskanker-pid-h2-baarmoederhalskanker-enonderzoeken/ Baarmoederhalskanker (PID): H2 Baarmoederhalskanker en onderzoeken Kanker is een verzamelnaam
Nadere informatieBehandelwijzer kwaadaardige poliepen.
Behandelwijzer kwaadaardige poliepen www.nwz.nl Inhoud 1 Waarom deze behandelwijzer? 3 2 Het behandelteam 4 3 Een kwaadaardige poliep in de darmen 5 4 Controles 8 5 Registratie van kanker 9 6 Meer informatie,
Nadere informatieSamenvatting van dr. J.J. Koornstra (maag-darm-leverarts) en prof. dr. R.M.W.Hofstra
Medische Publieksacademie UMCG Thema: Dikkedarmkanker Samenvatting van dr. J.J. Koornstra (maag-darm-leverarts) en prof. dr. R.M.W.Hofstra (moleculair geneticus). Dikkedarmkanker is één van de meest voorkomende
Nadere informatieDikke darmoperatie. Polikliniek Chirurgie Route 10
00 Dikke darmoperatie Polikliniek Chirurgie Route 10 1 Deze folder geeft u een globaal overzicht over de gebruikelijke gang van zaken rond een dikkedarmoperatie. Ook geeft deze folder enige informatie
Nadere informatieKanker van de baarmoeder
Kanker van de baarmoeder Endometriumcarcinoom Deze informatiebrochure is bestemd voor vrouwen met baarmoederkanker en hun omgeving. De brochure geeft u een antwoord op volgende vragen: Wat is baarmoederkanker?
Nadere informatieInformatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Poliepen in de dikke darm
Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen Poliepen in de dikke darm De Maag Lever Darm Stichting heeft deze brochure met de grootst mogelijke zorgvuldigheid
Nadere informatieWerkstuk Nederlands Kanker
Werkstuk Nederlands Kanker Werkstuk door een scholier 1713 woorden 17 januari 2003 7,2 361 keer beoordeeld Vak Nederlands 1 Wat is kanker? Kanker is de derde ergste doodsoorzaak in Nederland. Er zijn meer
Nadere informatieSLOKDARMKANKER 25-10-2010
SLOKDARMKANKER 25-10-2010 Bij slokdarmkanker is er sprake van een kwaadaardige tumor in de slokdarm. In de medische wereld worden vaak de namen slokdarmcarcinoom en oesofaguscarcinoom gebruikt. De medische
Nadere informatieRefaja Ziekenhuis Stadskanaal. TEM-operatie Operatie via de anus
TEM-operatie Operatie via de anus TEM-OPERATIE OPERATIE VIA DE ANUS INLEIDING Bij u is een gezwel in de endeldarm geconstateerd, dat door middel van een operatie moet worden verwijderd. De operatie die
Nadere informatieBevolkingsonderzoek darmkanker. Vervolgonderzoek in het ziekenhuis. Polikliniek maag-, darm-, leverziekten
Bevolkingsonderzoek darmkanker Vervolgonderzoek in het ziekenhuis Polikliniek maag-, darm-, leverziekten Over Alrijne Zorggroep Het Diaconessenhuis Leiden en Rijnland Zorggroep (Rijnland Ziekenhuis en
Nadere informatieEndeldarmoperatie. Poli Chirurgie
00 Endeldarmoperatie Poli Chirurgie Deze folder geeft u informatie over operaties aan de endeldarm vanwege een kwaadaardig gezwel. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders
Nadere informatieRode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Sigmoïdoscopie Onderzoek van de darm. rkz.nl
Patiënteninformatie Sigmoïdoscopie Onderzoek van de darm rkz.nl Uw afspraak U wordt verwacht op de Dagbehandeling A1, 1e etage, wachtruimte Endoscopie. op: -------------------------------------------------------------------------------------
Nadere informatieCHIRURGIE. Operatie via de anus
TEM-operatie Operatie via de anus CHIRURGIE Bij u is een gezwel in de endeldarm geconstateerd, dat door middel van een operatie moet worden verwijderd. De operatie die bij u zal worden toegepast is een
Nadere informatieInformatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Poliepen in de dikke darm
Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen Poliepen in de dikke darm De Maag Lever Darm Stichting heeft deze brochure met de grootst mogelijke zorgvuldigheid
Nadere informatieDarmstoma Een kunstmatige uitgang van de darm
Darmstoma Een kunstmatige uitgang van de darm U heeft van uw arts gehoord dat u een stoma krijgt of dat de kans op een stoma bij uw operatie aanwezig is. Het is een ingrijpende verandering in uw leven
Nadere informatieAls er bloed in uw ontlasting. is gevonden. Bevolkingsonderzoek
Als er bloed in uw ontlasting 2014 is gevonden Bevolkingsonderzoek Als er bloed in uw ontlasting is gevonden U heeft meegedaan aan het bevolkingsonderzoek darmkanker. De uitslag is dat er bloed in uw ontlasting
Nadere informatiePATIËNTENINFORMATIE DIKKEDARMOPERATIE
PATIËNTENINFORMATIE DIKKEDARMOPERATIE 2 DIKKEDARMOPERATIE Inleiding Deze folder geeft u informatie over operaties aan de dikke darm. Uw persoonlijke situatie kan echter anders zijn dan beschreven. Informatie
Nadere informatieInformatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Divertikels en diverticulitis
Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen Divertikels en diverticulitis De Maag Lever Darm Stichting heeft deze brochure met de grootst mogelijke
Nadere informatieAls er bloed in uw ontlasting is gevonden
Als er bloed in uw ontlasting is gevonden 2015 Als er bloed in uw ontlasting is gevonden U heeft meegedaan aan het bevolkingsonderzoek darmkanker. De uitslag is dat er bloed in uw ontlasting (poep) is
Nadere informatieDeze folder bevat informatie over het Lynch-syndroom. Het beschrijft:
Lynch-syndroom Deze folder bevat informatie over het Lynch-syndroom. Het beschrijft: Wat Lynch-syndroom is. Hoe het Lynch-syndroom te herkennen is. Wat te doen als het Lynch-syndroom is vastgesteld. Wat
Nadere informatieDikkedarm- en endeldarmkanker
Dikkedarm- en endeldarmkanker Inhoud Voor wie is deze brochure? 3 Dikkedarm- en endeldarmkanker 4 Symptomen 6 Onderzoek voor de diagnose 7 Onderzoek na de diagnose 10 Behandeling 16 Behandeling bij dikkedarmkanker
Nadere informatieKanker. Inleiding. Wat is kanker. Hoe ontstaat kanker
Kanker Inleiding Ik heb dit onderwerp gekozen omdat veel mensen niet weten wat kanker precies inhoud en ik zelf er ook meer van wil weten omdat mijn oma er in de zomervakantie aan gestorven is. Dat je
Nadere informatieCHIRURGIE. Dikke darmoperatie BEHANDELING
CHIRURGIE Dikke darmoperatie BEHANDELING Dikke darmoperatie Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten en de behandeling. Het is goed u te realiseren dat de situatie voor iedereen anders
Nadere informatieDikke darmoperatie. Chirurgie. Beter voor elkaar
Dikke darmoperatie Chirurgie Beter voor elkaar 2 Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht over de gebruikelijke gang van zaken rond een dikke darmoperatie. Ook geeft deze folder enige informatie
Nadere informatieHet is een ziekte die jarenlang door verschillende factoren zich ontwikkeld. Sommige factoren kun je zelf voorkomen, een paar niet.
Werkstuk door een scholier 1583 woorden 23 april 2011 4,9 12 keer beoordeeld Vak Zorg en welzijn KANKER: Ik ga vandaag mijn spreekbeurt houden over kanker om twee redenen. De eerste is dat iedereen kanker
Nadere informatiep a t i ë n t e n i n f o r m a t i e 2
Sigmoïdoscopie Inleiding Wanneer iemand buikklachten heeft, kunnen verschillende soorten onderzoek nodig zijn. Deze brochure vertelt iets over het onderzoek waarbij het laatste deel van de dikke darm van
Nadere informatieInhoudsopgave. Wat is een ileus?...4. Wat is de oorzaak van een ileus?...4. Wat zijn de klachten?...5. Hoe wordt de diagnose gesteld?...
Ileus Chirurgie Inhoudsopgave Wat is een ileus?...4 Wat is de oorzaak van een ileus?...4 Wat zijn de klachten?...5 Hoe wordt de diagnose gesteld?...7 Welke behandeling is mogelijk?...8 Wat zijn de vooruitzichten?...9
Nadere informatieDIKKEDARMOPERATIE voor beeldverslagen, zie ingrepen in beeld
DIKKEDARMOPERATIE voor beeldverslagen, zie ingrepen in beeld Inleiding Deze folder geeft u informatie over operaties aan de dikke darm. Informatie over aandoeningen, waarvoor een dikke darm operatie als
Nadere informatieBorstkanker. Celdeling
Borstkanker In Nederland wordt per jaar bij ongeveer 12.000 vrouwen borstkanker (mammacarcinoom) ontdekt. Daarnaast wordt bij ongeveer 1.300 vrouwen in Nederland een voorstadium van borstkanker (ductaal
Nadere informatieDikke darmoperatie. Poli Chirurgie
00 Dikke darmoperatie Poli Chirurgie 1 Deze folder geeft u informatie over de gebruikelijke gang van zaken rond een dikke darmoperatie. Ook geeft deze folder informatie over de aandoeningen waarbij een
Nadere informatieBevolkingsonderzoek darmkanker
Bevolkingsonderzoek darmkanker vervolgonderzoek in het ziekenhuis polikliniek maag-, darm-, leverziekten U bent doorverwezen naar Rijnland Ziekenhuis omdat er bloed in uw ontlasting is gevonden bij het
Nadere informatieKanker in het hoofd-halsgebied
Kanker in het hoofd-halsgebied Afdeling Mond-, Kaak-, Aangezichtschirurgie Deze patiënteninformatie map is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Plaats: Telefoon: 09-2015-6212 Geachte... U heeft een bezoek
Nadere informatieDeze informatie is gemaakt door de Stomavereniging, in samenwerking met patiënten en verpleegkundigen.
Dit is darmkanker Je hebt een dunne darm, een dikke darm en een endeldarm. Je kunt overal in je darmen kanker krijgen. Meestal in de dikke darm, maar ook in de endeldarm of in de dunne darm. Darmkanker
Nadere informatieEndeldarmoperatie. Poli Chirurgie
00 Endeldarmoperatie Poli Chirurgie Deze folder geeft u informatie over operaties aan de endeldarm vanwege een kwaadaardig gezwel. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders
Nadere informatiePatiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE. onderdeel BORSTKANKER
Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE onderdeel BORSTKANKER Inhoud Wat is borstkanker?... 3 Vormen van kanker... 4 DCIS... 4 Ductaal carcinoom... 4 Lobulair carcinoom... 4 Erfelijke en familiare belasting...
Nadere informatieZaadbalkanker. typen en behandeling. Urologie
Zaadbalkanker typen en behandeling Urologie Inhoudsopgave 1. Inleiding...4 2. Wat is kanker?...5 3. Kenmerken van de tumor...6 4. Behandeling...8 5. Verloop van de ziekte... 13 6. Het leven met kanker...
Nadere informatieMedische Publieksacademie
Medische Publiekacademie Medisch Centrum Leeuwarden Leeuwarder Courant Dinsdag 20 januari 2015 Welkom! #mclmpa 1 Programma 19:30 Welkom door moderator Hans Willems, redacteur gezondheidszorg Leeuwarder
Nadere informatie7.2. Boekverslag door I woorden 28 december keer beoordeeld. Nederlands. Inleiding
Boekverslag door I. 1330 woorden 28 december 2004 7.2 104 keer beoordeeld Vak Nederlands Inleiding Wij houden onze spreekbeurt over kanker omdat we zelf mensen konden die kanker hebben gehad of hebben.
Nadere informatieInformatie. Rectosigmoïdoscopie
Informatie Rectosigmoïdoscopie Inleiding Binnenkort krijgt u een onderzoek van het onderste gedeelte van de dikke darm Een rectosigmoïdoscopie of sigmoïdoscopie. In deze folder leggen wij u uit wat het
Nadere informatieInhoud. Voor wie is deze brochure?
Dikkedarmkanker Inhoud Voor wie is deze brochure? Voor wie is deze brochure?3 Wat is kanker? 4 Het lymfestelsel 6 De dikke darm 8 Dikkedarmkanker 11 Oorzaken 13 Klachten 16 Onderzoek voor de diagnose 17
Nadere informatieInleiding. Wat is longkanker?
Inleiding U wordt onderzocht omdat u mogelijk longkanker hebt. Of er is longkanker bij u vastgesteld. Dit is voor u een onzekere tijd, waarin er veel op u afkomt. U krijgt in korte tijd veel informatie
Nadere informatieDarmkanker opsporen? Poepsimpel!
Darmkanker opsporen? Poepsimpel! Dokter Luc Colemont was enkele maanden geleden te gast bij LM Limburg om zijn missie uit te dragen. Want de missie van de liberale mutualiteit en de dokter is dezelfde.
Nadere informatieTransanale Endoscopische Operatie Chirurgie Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis
Transanale Endoscopische Operatie Chirurgie Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Chirurgie Waregem_Versie 1_Jan 2016 1. Inleiding Binnenkort ondergaat u een operatie wegens een afwijking in uw endeldarm
Nadere informatieZaadbalkanker. Urologie
Zaadbalkanker Urologie Inhoudsopgave 1. Inleiding...4 2. Wat is kanker?...5 3. Risicofactoren...6 4. Misverstanden...7 5. Stellen van de diagnose...9 6. Operatie... 10 7. Verder onderzoek... 12 9. Verloop
Nadere informatieSlokdarmkanker. Supplement informatiewijzer oncologie
Supplement informatiewijzer oncologie Slokdarmkanker Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Algemene informatie over de slokdarm en slokdarmkanker 3. Het stellen van de diagnose 4. Behandeling van slokdarmkanker
Nadere informatieBevolkingsonderzoek Darmkanker
Bevolkingsonderzoek Darmkanker In verband met deelname aan het Bevolkingsonderzoek Darmkanker heeft u ontlasting afgestaan voor onderzoek. Uit dit onderzoek is gebleken dat in uw ontlasting sporen van
Nadere informatieWAT IS KANKER? KANKERCENTRUM. Onco_alg_008
WAT IS KANKER? KANKERCENTRUM Onco_alg_008 WAT VINDT U TERUG IN DEZE BROCHURE 01 Inleiding 3 02 Celindeling 3 03 Het lymfestelsel 4 WAT IS KANKER? 2 01 INLEIDING Kanker is een verzamelnaam voor meer dan
Nadere informatiePatiënteninformatiedossier (PID) Prostaatkanker. onderdeel ZIEKTEBEELD. PROSTAATKANKER Ziektebeeld
Patiënteninformatiedossier (PID) Prostaatkanker onderdeel ZIEKTEBEELD PROSTAATKANKER 2 Inhoud Prostaatkanker... 4 De prostaat... 4 Hoe werkt de prostaat?... 5 Wat is kanker?... 7 Onderzoeken... 7 Bloedonderzoek...
Nadere informatieDe behandeling van baarmoederkanker
Gynaecologie Patiënteninformatie De behandeling van baarmoederkanker U ontvangt deze informatie, omdat bij u (mogelijk) baarmoederkanker is geconstateerd. In deze informatie kunt u meer lezen over deze
Nadere informatieInformatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Divertikels en diverticulitis
Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen Divertikels en diverticulitis De Maag Lever Darm Stichting heeft deze brochure met de grootst mogelijke
Nadere informatieBaarmoerderhalskanker
Baarmoerderhalskanker Cervixcarcinoom Deze informatiebrochure is bestemd voor vrouwen met baarmoederhalskanker en hun omgeving. Ze geeft u een antwoord op volgende vragen: Wat is kanker? Wat is het HPV-virus
Nadere informatieKanker in het hoofd-halsgebied
Kanker in het hoofd-halsgebied Afdeling Keel- Neus- en Oorheelkunde Deze patiënteninformatie map is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Plaats: Telefoon: 10-2015-6094 Geachte... U heeft een bezoek gebracht
Nadere informatieDarmkanker, fase van controle
Supplement informatiewijzer oncologie Darmkanker, fase van controle Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Controle na de operatie 3. Controle bij de stomaverpleegkundige 4. Controle bij de internist-oncoloog /
Nadere informatieOperatie aan de dikke darm. Functie en ligging van de dikke darm
Operatie aan de dikke darm Op deze pagina vindt u informatie over operaties aan de dikke darm. Informatie over aandoeningen, waarvoor een dikke darm operatie als behandelingsmethode aangewezen kan zijn,
Nadere informatieVerwijderen van de endeldarm (rectumextirpatie)
Verwijderen van de endeldarm (rectumextirpatie) De endeldarm is het laatste deel van onze dikke darm. Dit darmdeel heeft een reservoir-functie voor de darminhoud, die als ontlasting het lichaam via de
Nadere informatieKlachten Meestal heeft de patiënt last van een veranderd ontlastingspatroon en/of bloed bij de ontlasting.
Endeldarmkanker De diagnose 2 Waarom een endeldarmoperatie? 3 Voorbereiding voor de operatie 3 De opname 3 De operatie 4 Na de operatie 5 Mogelijke complicaties 5 Gevolgen van de operatie 6 Na de behandeling
Nadere informatieDikke darm operatie. Functie en ligging van de dikke darm. Waarom een dikke darm operatie?
Dikke darm operatie Deze brochure geeft u informatie over operaties aan de dikke darm. Informatie over aandoeningen, waarvoor een dikke darm operatie als behandelingsmethode aangewezen kan zijn, komt in
Nadere informatieInfoblad. DARMKANKER Behandeling endeldarmkanker BESTRALING OF CHEMORADIATIE
Infoblad DARMKANKER Behandeling endeldarmkanker U kunt de volgende behandelingen krijgen: bestraling of chemoradiatie voor de operatie operatie van de darm behandelingen van uitzaaiingen: operatie uitzaaiingen,
Nadere informatieHet verwijderen van de endeldarm Rectumamputatie
Afdeling: Onderwerp: Chirurgie Het verwijderen van de endeldarm Inleiding Deze folder geeft u informatie over operaties aan de endeldarm wegens een kwaadaardig afwijking. Het is goed u te realiseren dat
Nadere informatieBevolkingsonderzoek darmkanker Vervolgonderzoek
Bevolkingsonderzoek darmkanker Vervolgonderzoek 2 Waarom deze folder? U heeft meegedaan aan het bevolkingsonderzoek darmkanker. We hebben bloed in uw ontlasting gevonden Bloed in uw ontlasting kan verschillende
Nadere informatieBevolkingsonderzoek darmkanker Vervolgonderzoek
Bevolkingsonderzoek darmkanker Vervolgonderzoek 2 Waarom deze folder? U heeft meegedaan aan het bevolkingsonderzoek darmkanker. We hebben bloed in uw ontlasting gevonden Bloed in uw ontlasting kan verschillende
Nadere informatieU wordt verwacht op de Dagbehandeling A1, 1e etage, wachtruimte Endoscopie.
Sigmoidoscopie Uw afspraak U wordt verwacht op de Dagbehandeling A1, 1e etage, wachtruimte Endoscopie. op: ------------------------------------------------------------------- -------------------------------------
Nadere informatieVerklein de kans op Darmkanker
Verklein de kans op Darmkanker 1...er is zoveel te bereiken Het Wereld Kanker Onderzoek Fonds Onze visie Het Wereld Kanker Onderzoek Fonds streeft naar een wereld waarin niemand een kanker krijgt die voorkomen
Nadere informatieKanker van de schaamlippen
Kanker van de schaamlippen Vulvacarcinoom Deze informatiebrochure is bestemd voor vrouwen met kanker van de schaamlippen en voor de mensen in hun omgeving. We geven u een antwoord op volgende vragen: Wat
Nadere informatieOorzaken Diagnose stellen Medische behandeling
Prikkelbare darm Een prikkelbare darm is een onschuldige darmaandoening, die wel veel lichamelijke klachten kan geven. Men spreekt niet van een ziekte omdat een prikkelbare darm niet samengaat met zichtbare
Nadere informatieChirurgie T.E.M. Transanale Endoscopische Microchirurgie
Chirurgie T.E.M. Transanale Endoscopische Microchirurgie Wat is Transanale Endoscopische Microchirurgie (T.E.M.) Transanale endoscopische microchirurgie is een vrij nieuwe operatietechniek waarbij afwijkingen
Nadere informatieSigmoïdoscopie. Onderzoek van de endeldarm. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden
Sigmoïdoscopie Onderzoek van de endeldarm Informatie voor patiënten F0032-4380 februari 2015 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260
Nadere informatieSigmoïdoscopie / colonoscopie darmonderzoek
Sigmoïdoscopie / colonoscopie darmonderzoek 2 SIGMOÏDOSCOPIE / COLONOSCOPIE (darmonderzoek) Afdeling: Scopie afdeling (route G, locatie G.04.) Telefoon: 0596-644 591 Datum:. Tijd:. Er is met u op bovengenoemde
Nadere informatieMOGELIJKE BEHANDELINGEN
Patiënteninformatiedossier (PID) PROSTAATKANKER onderdeel MOGELIJKE BEHANDELINGEN PROSTAATKANKER 2 Inhoud Behandelingen bij prostaatkanker... 4 Curatieve behandelingen... 4 Active surveillance... 4 Operatie...
Nadere informatieKijkonderzoek van de endeldarm en anus
Chirurgie Kijkonderzoek van de endeldarm en anus Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep U hebt een afspraak gekregen voor een kijkonderzoek van de endeldarm.
Nadere informatieZiekte van Crohn & Colitis Ulcerosa
Ziekte van Crohn & Colitis Ulcerosa Informatie Patiënteninformatie 1175798PR/1-2011 - Ziekte van Crohn & Colitis Ulcerosa 1 Inleiding Bij u is kort geleden geconstateerd dat u mogelijk een chronische darmontsteking
Nadere informatieDE SLOKDARM DE SLOKDARM
DE SLOKDARM DE SLOKDARM De slokdarm (oesofagus) is een onderdeel van het spijsverteringskanaal. Het grootste deel van de slokdarm ligt in de borstholte. De slokdarm loopt ongeveer midden door de borstholte
Nadere informatie1 Algemeen... 3. 2 Wat is eierstokkanker en bij wie komt het voor?... 3. 3 Hoe ontstaat eierstokkanker?... 3. 4 Uitzaaiingen bij eierstokkanker...
eierstokkanker Inhoud 1 Algemeen... 3 2 Wat is eierstokkanker en bij wie komt het voor?... 3 3 Hoe ontstaat eierstokkanker?... 3 4 Uitzaaiingen bij eierstokkanker... 3 5 Wat zijn de klachten bij eierstokkanker?...
Nadere informatiePatiënteninformatie. Chirurgie Nazorg na de behandeling van dikke darmkanker
Patiënteninformatie Chirurgie Nazorg na de behandeling van dikke darmkanker Inleiding Deze folder informeert u over de manier waarop u onder controle blijft na uw chirurgische behandeling voor dikke darmkanker
Nadere informatieDikkedarm- en endeldarmkanker
Dikkedarm- en endeldarmkanker Inhoud Voor wie is deze brochure? 3 Dikkedarm- en endeldarmkanker 4 Symptomen 6 Onderzoek voor de diagnose 7 Onderzoek na de diagnose 11 Behandeling 16 Behandeling van dikkedarmkanker
Nadere informatieOperatie aan de dikke darm
Operatie aan de dikke darm HMC (Haaglanden Medisch Centrum) en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) werken intensief samen binnen het Universitair Kankercentrum Leiden - Den Haag (UKC). De belangrijkste
Nadere informatieRectale endoechografie
Rectale endoechografie Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Reanimatie In principe worden alle patiënten in ons ziekenhuis gereanimeerd, tenzij u met uw arts die het onderzoek
Nadere informatieRadiotherapie Medische Oncologie Chemoradiotherapie gevolgd door chirurgie bij slokdarmkanker
Radiotherapie Medische Oncologie Chemoradiotherapie gevolgd door chirurgie bij slokdarmkanker Uitwendige bestraling van slokdarmkanker in combinatie met chemotherapie, voorafgaand aan een operatie van
Nadere informatieDikke darm onderzoek MDL. Colonoscopie
MDL Dikke darm onderzoek Colonoscopie U krijgt binnenkort een colonoscopie-onderzoek. Bij dit onderzoek wordt met een endoscoop (flexibele slang met videocamera aansluiting) de gehele dikke darm bekeken.
Nadere informatieSt. Anna Borstzorg (mammapoli)
St. Anna Borstzorg (mammapoli) Uw huisarts heeft u doorverwezen naar St. Anna Borstzorg (mammapoli), van het St. Anna Ziekenhuis. In deze folder geven wij u meer informatie over de werkwijze binnen St.
Nadere informatie