Basis voor brandveiligheid De onderbouwing van brandbeveiliging in gebouwen

Transcriptie

1 Basis voor brandveiligheid De onderbouwing van brandbeveiliging in gebouwen Louis Witloks Congres NIBHV, 28 november 2013

2 Inhoud Context en stand van zaken Ontwikkelingen Basis voor brandveiligheid (vernieuwd brandbeveiligingsconcept) *) *) benadrukken samenhang met bedrijfshulpverlening vanuit risicogedachte 2

3 Schematisering brandveiligheid: Kenmerkenschema Vluchtscenario Repressief scenario Mate brandveiligheid Brandscenario Mens Brand Psychonomie Gebouw Bouw- en installatietechniek Brandfysica Omgeving Interventie Bedrijfshulpverlening en brandweer 3

4 Uitvoering brandveiligheid Vluchtscenario Mens Psychonomie Mate brandveiligheid Gebouw Bouw- en installatietechniek Repressief scenario Brandscenario Regels uit Brand wetgevingsstelsel. Bouw Brandfysica. Arbo (BHV). Brandweerzorg Gericht op? Gemeenschappelijke doelen? Totstandkoming & uitvoering? Omgeving Interventie Bedrijfshulpverlening en brandweer Sectoraal 4

5 Uitvoering brandveiligheid Vluchtscenario Mens Psychonomie Mate brandveiligheid Gebouw Bouw- en installatietechniek Repressief scenario Brandscenario Regels uit Brand wetgevingsstelsel. Bouw Brandfysica. Arbo (BHV). Brandweerzorg Gaat het goed met de gegeven regels? Omgeving Korte verkenning: Regels voeren boventoon F.mens nauwelijks verdisconteerd Risico s worden niet gewogen Interventie Bedrijfshulpverlening en brandweer Sectoraal 5

6 Bouwregelgeving Niveau nieuwbouw 1992 Niveau nieuwbouw 2013 Tussenniveau s - tijdelijke bouw - verbouw -> van rechtens verkregen Substantieel verschil Soms factor 2 3 Te denken aan o.a : - opp. compartimenten - brandwerendheid compart. - loopafstanden - functiewijziging Niveau bestaande bouw

7 Boven niveau nieuwbouw 2013 Minimum niveau plus Niveau nieuwbouw 2013 Minimum niveau Tussenniveau s Substantieel verschil verworven rechten spelen rol Niveau bestaande bouw 1910 Minimum niveau min 7

8 Boven niveau nieuwbouw 2013 Minimum niveau plus Niveau nieuwbouw 2013 Minimum niveau Tussenniveau s Substantieel verschil verworven rechten spelen rol Niveau bestaande bouw 1910 Minimum niveau min Wettelijk vastgesteld maar. heeft dit met risico s te maken? 8

9 Bedrijfshulpverlening en risico s Interactie gebouw en bedrijfshulpverlening Goede gebouwkenmerken hebben positief effect op bedrijfshulpverlening *) Bouwkundige staat gebouw in relatie met veilig optreden BHV bij ontruiming (vluchtveiligheid) *) kwalitatief en kwantitatief 9

10 Onderzoeken brandveiligheid Inspectie onderzoeken Kleinere hotels Studentenhuisvesting Zorginstellingen Justitiële inrichtingen Opslag gevaarlijke stoffen Incident onderzoeken Rivierduinen Cellencomplex Schiphol 10

11 Onderzoeken brandveiligheid - Analyse Inspectie onderzoeken Kleinere hotels *) Zorginstellingen *) Justitiële inrichtingen Studentenhuisvesting *) Incident onderzoeken Rivierduinen *) Cellencomplex Schiphol *) Bouwkundige staat gebouw in relatie met veilig optreden BHV bij ontruiming (vluchtveiligheid) *) pas op: referentieniveaus 11

12 Onderzoeken brandveiligheid - Analyse Inspectie onderzoeken Kleinere hotels *) Zorginstellingen *) Justitiële inrichtingen Studentenhuisvesting *) Incident onderzoeken Rivierduinen *) Cellencomplex Schiphol *) Conclusie: Laat te wensen over Bouwkundige staat gebouw in relatie met veilig optreden BHV bij ontruiming (vluchtveiligheid) *) pas op: referentieniveaus Sectorale insteek wringt met integrale noodzaak Onderzoeksraad: integrale benadering moet norm zijn 12

13 Zorginstelling Praktijkvoorbeelden - gebouwkenmerken / < niveau 2013 compensatie i.k.v. gelijkwaardigheid door bedrijfshulpverlening Kantoorgebouw - gebouwkenmerken / niveau 2013 volgens regels en gelijkwaardige veiligheid / bedrijfshulpverlening moet gefaseerde ontruiming reguleren Receatiegebouw - gebouwkenmerken / niveau 2013 volgens regels / bedrijfshulpverlening moet extra inspanning leveren (in aantal) Woonzorg-complex - gebouwkenmerken / niveau 2013 volgens regels en gelijkwaardige veiligheid / dag situatie BHV - nachtsituatie nauwelijks BHV! 13

14 Conclusies Zorginstelling (nieuwbouw) - gebouwkenmerken / < niveau 2013 compensatie i.k.v. gelijkwaardigheid door bedrijfshulpverlening Kantoorgebouw - gebouwkenmerken / niveau 2013 volgens regels en gelijkwaardige veiligheid / bedrijfshulpverlening moet gefaseerde ontruiming reguleren Conclusie: Receatiegebouw - De gebouwkenmerken brandveiligheid laten te wensen over - BHV voorziet in leemten?????????? - gebouwkenmerken / niveau 2013 volgens regels / Oorzaak: bedrijfshulpverlening moet extra inspanning leveren (in aantal) 14

15 15

16 Turbulentie: Licht zwaar / hinderlijk gevaarlijk Oorzaak: Instabiele omgeving Verwachting: In 2050 verwachten meteorologen tussen Europa en de Verenigde Staten zeker twee keer zo veel turbulentie als nu. 16

17 Vraag: Is een parallel te trekken met de brandveiligheid? 17

18 Turbulentie ten gevolge van ontwikkelingen 18

19 Ontwikkelingen vanuit het brede perspectief Regeringsverklaring in 2003 : de bureaucratie ontneemt de ondernemer en de professional het eigen initiatief Kernbegrippen zijn verantwoordelijkheidbesef en burgerschap Andere en slimmere manier van werken bij de overheid, die minder dwingt tot voortdurende bijstelling, overheidsinterventie en conflictbeslechting door de rechter Deregulering maakt er onderdeel van uit 19

20 Ontwikkeling Commissie Dekker Scope: fundamentele herbezinning over bouwproces Kernbegrippen: vertrouwen en verantwoordelijkheid (plicht) Insteek: Privaat wat kan, publiek wat moet Private bouwplantoets (toetsing BB). private toets, controle en gebouwdossier Duaal stelsel Sectorale insteek wringt met integrale noodzaak 20

21 Ontwikkeling Commissiemoet Dekker onvermijdelijk is Scope: fundamentele herbezinning over bouwproces Kernbegrippen: vertrouwen en verantwoordelijkheid (plicht) Insteek: Privaat wat kan, publiek wat moet Private bouwplantoets (toetsing BB). private toets, controle en gebouwdossier Duaal stelsel Sectorale insteek wringt met integrale noodzaak 21

22 Basis voor Brandveiligheid De onderbouwingvan brandbeveiliging in gebouwen Kennisdocument met modellering, onderbouwing, argumentatie en achtergrondinformatie over brandpreventie Integrale benaderingswijze voor verbetering kwaliteit brandpreventie 22

23 Risicobeheersing Kerngedachte Sectorale insteek wringt met integrale noodzaak Onveiligheid toelaten is veiligheid duiden Dwingen tot nadenken Koers van sectoraal integraal van regelgericht risicogericht preventie resultaat verbeteren Visie brandweer: meer initiatieven voor het vlammetje en slimmer en efficienter er na / rendement 23

24 Basis voor brandveiligheid De onderbouwing van brandbeveiliging in gebouwen A: Denkraam & aanpak 1. Denkraam 2. Brandpreventie: van regelgeving naar risicogericht 3. Risicogerichte brandpreventie (FSE) 4. Voorzieningen en maatregelen B: Kaders 5. Risico s bij brand 6. Wettelijk kader en doelen brandpreventie 7. Wetenschappelijke onderbouwing in historisch kader 8. Brand en brandverloop C: Bijlagen A. Kenschets gebouwen B. Analysemodel vluchtveiligheid C. Casuïstiek van branden D. Literatuurlijst Reikwijdte: publieke brandveiligheid 24

25 Brandrisico - typering Risicofactoren (primair*) - gebouw - omstandigheden van verblijf menselijk gedrag Risicofactoren (secundair*) - gebruik De meest effectieve methode van risicoreductie is de kans op brand zoveel als mogelijk te beperken. Als er geen brand ontstaat, zijn er immers ook geen gevolgen *geen duiding mate van belangrijkheid 25

26 4 gebouwgroepen meest bepalende risicofactoren gebouwsoort *) 1 personen zelfredzaam kantoorgebouwen onderwijsgebouwen gebouwen met een publieksfunctie industriegebouwen 2 personen zelfredzaam en slapen 3 personen niet zelfredzaam en slapen 4 bewoners zelfredzaam en slapen logiesgebouwen gezondheidszorggebouwen cellen en cellengebouwen woongebouwen en woningen *) niet limitatief 26

27 Model voor risico-indicatie - Richtinggevend hulpmiddel voor inventarisatie - Dwingt tot nadenken over risicoprofiel Risicobenadering 27

28 Risicobenadering Methodisch - Probabilistisch - Kwalitatief Schematisch 6 stappen Risico-reductiemodel Scenario s (oorzaak-gevolg relaties) Kerngebeurtenis Oorzaken Gevolgen Instrumenten 28

29 Denkraam brandpreventie Risico reduceren tot maatschappelijk aanvaardbaar niveau van Brandveiligheid. - voorkomen - veilig vluchten - beheersen (geen schadepreventie) - veilig en effectief optreden Input Hoofddoelen brandpreventie Kenmerkenschema Kern: gevaar met risico s centraal stellen Brandgebeurtenissenschema Output Voorz.en maatregelen 29

30 Kenmerkenschema Vluchtscenario Repressief scenario Mate brandveiligheid Brandscenario Mens Brand Psychonomie Gebouw Bouw- en installatietechniek Brandfysica Omgeving Interventie Bedrijfshulpverlening en brandweer 30

31 Gebeurtenissenschema brand Gebeurtenissen - Ontstaan - Ontdekken - Alarmeren (intern) - Ontruimen /vluchten - Blussen (BHV/pers.) - Automatisch blussen - Melden - Opkomen brandweer - Inzetten brandweer - Redden brandweer - Blussen brandweer - Nazorg Ontruimen Alarmeren Blussen Ontstaan brand Ontdekken brand Automatische blussen Begidsen Melden Opkomen Inzetten Redden Blussen Nazorg *) Begidsen is verdisconteerd in overige gebeurtenissen 31

32 Beveiligen is beinvloeden gebeurtenissen (in tijd) met behulp van voorzieningen en/of maatregelen Gebeurtenis Beveiligingsdoel Concretisering dmv voorzieningen en/of maatregelen Koppelen brandverloop aan prestatie beoogde optie -> Fasering 32

33 Voorbeeld van fasering in tijd BHV Ontdekkingstijd & alarmeringstijd Minuten 0 BRANDWEER Ontdekkingstijd & meldtijd Verdeling bepaald brandverloop in fasen (dealenin tijd) Ontvluchtingsontruimingstijd Interventietijd brandweer 60 4 groepen - Utiliteit: zelfredzaam - Utiliteit: zelfredzaam en slapen - Utiliteit: niet-zelfredzaam en slapen - Wonen: bewoners zelfredzaam Opmerking: De gegeven tijden zijn uiterste tijden en niet doelstellend. enz, enz 33

34 Voorbeeld van fasering in tijd BHV Ontdekkingstijd & alarmeringstijd Minuten 0 BRANDWEER Ontdekkingstijd & meldtijd Verdeling bepaald brandverloop in fasen (dealenin tijd) Ontvluchtingsontruimingstijd Interventietijd brandweer 60 4 groepen - Utiliteit: zelfredzaam - Utiliteit: zelfredzaam en slapen - Utiliteit: niet-zelfredzaam en slapen - Wonen: bewoners zelfredzaam Opmerking: De gegeven tijden zijn uiterste tijden en niet doelstellend. enz, enz 34

35 BHV Minuten BRANDWEER Ontdekkingstijd & alarmeringstijd 0 Ontdekkingstijd & meldtijd Ontvluchtingsontruimingstijd 15 BHV 30 Interventietijd brandweer Niet zelfredzaam 60 Opmerking: De gegeven tijden zijn uiterste tijden en niet doelstellend. enz, enz 35

36 Brandbeveiligingsvoorzieningen& maatregelen op hoofdlijnen Aandachtsgebieden: - Omgeving - Bouwkunde - Installatietechniek - Inventaris - Gebruik - Bedrijfshulpverlening - Brandweer Als voorbeeld: 2.4 Het tijdig ontruimen / vluchten bij brand 2.4 Het tijdig ontruimen /vluchten bij brand Groep 1: zelfredzaam utiliteitsgebouwen Groep 2: zelfredzaam, slapen / utiliteitsgebouwen Groep 3: niet zelfredzaam, slapen utiliteitsgebouwen Groep 4: zelfredzaam, slapen woongebouwen en woningen Nadere typering van beveiligingsdoel: Het tijdig ontruimen en/of vluchten heeft als doel enz. Toelichtingen :. Bedrijfshulpverlening Er behoort een doeltreffend ontruimingsplan aanwezig te zijn dat is afgestemd op het aanvalsplan van de brandweer. Aandachtspunten:. De organisatie dient te zijn afgestemd op de... Specifieke brandveiligheidsanalyse voor risicovolle gebouwen en als doel onderlinge afstemming gebouw en interventie kenmerken van BHV (ARI&E). Brandweer Het aanvalsplan moet zijn afgestemd op het ontruimingsplan van het gebouw Aandachtspunten:... 36

37 Stap A Stap B Gebouw Beoordeling staat Brandweer Inventarisatie interventie Besluitvorming op basis van analyse biedt mogelijkheid voor keuzes: A.1 Voldoet aan maat A.2 Voldoet niet aan maat - Risico-acceptatie *) - Aanvullende voorzieningen en / of maatregelen Stap C Analyse gebouw <-> brandweer *) Wel weten wat anders loterij 37

38 38

39 39

40 40

41 41

42 42

43 43

44 44

45 Brandbeveiligen is de brandrisico s inventariseren, analyseren en vertalen naar beveiligingsopties. Risico-acceptatie Risico-perceptie Risico-aversie Voertuig: brandscenario s bedrijfshulpverlening 45

46 Voertuig: brandscenario s bedrijfshulpverlening NIBHV is voornemens op het deelgebied scenario s bedrijfshulpverlening onderzoek te verrichten met als doel de uitvoeringspraktijk te kunnen ondersteunen door middel van een handreiking. 46

47 DANK 47