Voorbereid door Laborelec Ir. Bénédicte Collard en Marc Vanden Bosch. Lichtplan Herentals April

Transcriptie

1 L II C H T P L A N H E R E N T A L S A P R I LL Voorbereid door Laborelec Ir. Bénédicte Collard en Marc Vanden Bosch Lichtplan Herentals April

2 I NHOUD INTRODUCTIE LICHTPLAN 5 STADSVERLICHTING & LICHTSTEDENBOUWKUNDE 6 HET ONTSTAAN VAN LICHTPLANNEN 6 EEN LICHTPLAN 7 HET LICHTPLAN EEN PROCES 8 ANALYSE & ASSIMILATIE 11 DE STAD HERENTALS 12 LIGGING 12 DE GRENZEN VAN DE STUDIE 12 HISTORISCHE EVOLUTIE EN HUIDIGE STRUCTUUR VAN DE STAD 13 OORSPRONGEN 13 ONTWIKKELING 14 DE WALLEN EN DE GRENZEN VAN DE STAD 15 DE WATERWEGEN 16 TOPOGRAFIE EN LANDSCHAPPEN 17 VISUELE PERSPECTIEVEN 18 STADSNETWERK EN PROFIELEN 19 HERENTALS CENTRUM 19 DIEPENDAAL 19 MOLEKENS 19 INRICHTINGEN 20 SITUERING COMMERCIËLE ACTIVITEITEN 20 HET JAARLIJKS RITME 21 DE HAVEN 22 TOERISME TE VOET, MET DE FIETS, MET DE BOOT 22 Lichtplan Herentals April

3 HET MOBILITEITSPLAN 23 DE BESTAANDE LICHTPUNTEN 25 DE LICHTBRONNEN - DE KLEURTEMPERATUUR 25 DE ARMATUREN EN DE MASTHOOGTEN 26 AANTAL LICHTPUNTEN EN ACTUEEL GEPLAATST VERMOGEN 28 INDRUKKEN OVERDAG EN TIJDENS DE NACHT 29 ENKELE INDRUKKEN. 29 DOELSTELLINGEN PRIORITEITEN 30 COHERENTIE MET HET MOBILITEITSPLAN 31 VERKEERSVEILIGHEID & GEVOELSVEILIGHEID 32 RATIONEEL ENERGIE GEBRUIK 33 VERMINDERING VAN LICHTHINDER & LICHTVERVUILING 34 EEN THEMA, EEN SCENARIO 36 EEN THEMA 37 VOORSTELLEN 38 EEN ALGEMEEN PRINCIPE VOOR EEN STAD 39 VERDELING VAN DE KLEURTEMPERATUUR 40 VERDELING VAN DE VERLICHTINGSTOESTELLEN 42 DE GROTE MARKT 43 DE ZANDSTRAAT 46 DE STRATEN VAN HET STADSCENTRUM 50 DE STRATEN VAN DE TUSSENZONE 54 DE HISTORISCHE WANDELING DE VESTEN 56 DE WEG TER HOOGTE VAN HET OCMW 60 HET BEGIJNHOF 61 DE INVALSWEGEN EN DE RING 62 DIEPENDAAL EN MOLENKENS 63 DE BRUGGEN 64 DE OPMERKELIJKE GEVELS 66 Lichtplan Herentals April

4 PLANNING EN PRIORITEITEN 67 SCHATTING VAN DE KOSTEN 68 TECHNISCHE ASPECTEN 69 DEFINITIES 71 NORMEN EN AANBEVELINGEN VOOR WEGVERLICHTING DE FOTOMETRISCHE VEREISTEN 74 HUIDIGE BELGISCHE NORMEN VOOR DE OPENBARE VERLICHTING 74 ALGEMEEN TYPEBESTEK 005 DEEL II-2: HET LEVEREN VAN VERLICHTINGSTOESTELLEN (BFE) 78 CEN-ONTWERPNORMEN 81 VLAAMSE GEWEST MOBILITEITSCONVENANTEN BIJAKTE 4 EN BIJAKTE REFERENTIEDOCUMENTEN 82 NORMEN 83 BIBLIOGRAFIE 83 Lichtplan Herentals April

5 IINTRODUCT IIE L IICHTPLAN Lichtplan Herentals April

6 S ttadsver ll iich tt iing & ll iich tts ttedenbouwkunde He tt on tts ttaan van l ichi ttp lannen l Met een cultureel patrimonium van 120 tot 130 jaar is kunstverlichting een nog jonge discipline tot op heden gekenmerkt door een heel functionalistische benadering. Stadsverlichting vindt zijn oorsprong en zijn basislegitimatie bij een bezinning over de veiligheid. Deze rechtvaardiging heerst tot eind de jaren 50 en heeft de verwezenlijking van het grootste deel van de openbare verlichtingsinstallaties in ons land als gevolg. De verlichting van de Eifeltoren in 1985 is het begin van een nieuwe bezinningsperiode in Frankrijk. Gevolgen hiervan zijn merkbaar bij de concerten van Jean-Michel Jarre, de feestelijkheden rond de vieringen van de 200 ste verjaardag van de Franse revolutie in 1989, de grote werken uitgevoerd onder het bewind van François Mitterand, Eind jaren 80 leidde deze nieuwe denkwijze in Frankrijk tot het ontstaan van Lichtplannen als leidraad voor verlichtingsuitrustingen. Er is niet meer enkel sprake van verlichten, maar men zal voortaan «illumineren» of spreken van mise en lumière. In België is het opstellen van lichtplannen vrij recent. Slechts enkele steden hebben reeds zo n studie uitgevoerd: Gent, Kortrijk, Namen,... Herentals is dus pionier voor België voor wat betreft het opstellen van een globaal lichtplan. Lichtplan Herentals April

7 Een l ichi ttp lan l Het Leidend Schema voor Licht Planologie - waarvan de officiële benaming regelmatig vervangen wordt door de benaming Lichtplan omvat twee gescheiden domeinen die elkaar echter overlappen: de openbare verlichting enerzijds, de verlichting en illuminatie van het patrimonium anderzijds. Een lichtplan op zich is een leidraad voor de toekomstige ontwikkeling van verlichting voor urbanistische ruimten binnen de gemeente. Het laat toe, voor een bepaalde site en een bepaalde periode, coherentie in de verlichtingsprojecten te handhaven. Een lichtplan bevat een globaal omschrijvend schema, anticiperend op mogelijke technologische evoluties van verlichting. Het dimensioneren van de installaties maakt geen deel uit van een lichtplan maar wel van een verlichtingsproject. Een lichtplan wordt meestal opgesteld voor een periode van 10 tot 15 jaar. Terwijl men voor de afschrijvingsperiode van een openbare verlichtingsinstallatie een dertigtal jaren mag rekenen. In het algemeen beschouwt men de renovatie van 35 verlichtingspunten als de jaarlijkse capaciteit van een stad van inwoners Met een bevolking van tot inwoners, zou Herentals een jaarlijkse renovatie capaciteit kunnen hebben van 80 tot 100 lichtpunten. Lichtplan Herentals April

8 He tt l ichi ttp lan l een p rroces Na het aanduiden van de Verlichtingsontwerper omvat de eerste taak de samenstelling van de Begeleidingscommissie bestaande uit de gemeentelijke bestuursleden, de technische diensten van de stad, eventuele plaatselijke personaliteiten, De Verlichtingsontwerper begint dan met de assimilatie en analyse van de bestaande site, verzamelt gegevens, plannen, en indrukken. Op basis van deze analyse kan de Verlichtingsontwerper vervolgens een globaal en coherent scenario opstellen. Na validatie van de analyse en het voorgestelde scenario door de Begeleidingscommissie begint het werkelijk op punt stellen van het lichtplan: het ontwikkelen van een nachtelijk landschap. Dit lichtplan ontwikkelt zich rond verschillende thematische onderwerpen, zoals een wijk, het historische centrum, een stadsingang, Het werk wordt beëindigd met het opstellen van een hiërarchisch overzicht van de te ondernemen acties en de planning ervan voor de eerst komende jaren (dit ter verwezenlijking van het lichtplan). Na verspreiding en communicatie kan het lichtplan beginnen leven en zijn eigen leven leiden Het is fundamenteel dat elk stadium van het proces gevalideerd wordt door de Begeleidingscommissie. Lichtplan Herentals April

9 De Begeleidingscommissie voor het lichtplan van de stad Herentals bestaat uit volgende personen: Kris Peeters, schepen milieu en mobiliteit, stad Herentals Fons Vercalsteren, schepen ruimtelijke ordening en openbare werken, stad Herentals Koen Dierckx, milieuambtenaar, stad Herentals Karlien Anseeuw, stedebouwkundige, stad Herentals Gisela Vindevogel, adjunct van de directeur afdeling Algemeen Milieu- en Natuurbeleid, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Aangevuld met volgende experten: Tom Van Lommel ontwerpdienst infrastructuur, Electrabel Liliane Fonteyn, technische dienst, stad Herentals Els Verbert, AROHM Monumenten en Landschappen Bart Callaert, architect renovatie Lakenhal en stadspoorten Paul Bellemand, architect - renovatie Begijnhofkerk Lichtplan Herentals April

10 Verschillende overleg- en opvolgingsvergaderingen vonden plaats : Op 23 mei, vergadering van het stuurcomité valideren van de analyse en het globaal scenario / eerste schetsen voor monumentverlichting Op 13 juni, vergadering van het stuurcomité met als voornaamste onderwerp de monumentverlichting Op 13 juni, vergadering van Laborelec met de verantwoordelijke van Electrabel, belast met de openbare verlichting te Herentals voorstelling van de reeds uitgevoerde taken Op 08 augustus, vergadering Ad Lumino met de verantwoordelijken van het patrimonium en van de stad Herentals verlichting van monumenten Op 06 september, vergadering van het stuurcomité evolutie van het lichtplan, eerste concrete voorstellen - voorstelling van de technische aspecten Op 19 september, vergadering met de architecten verantwoordelijk voor renovatie van de verschillende monumenten opgenomen in het lichtplan Op 22 november, eindvoorstelling van het lichtplan aan het stuurcomité, voorafgaand aan verspreiding Lichtplan Herentals April

11 ANALYSE & ASS IIM IILAT IIE Lichtplan Herentals April

12 De s tt a d Heren tta lls Liggi ing i Herentals, als historische hoofdstad van de Kempen, is prachtig gelegen in de typisch groene omgeving van de Kempen, in het hartje van de provincie Antwerpen. Gelegen aan de noordoost-rand van de economische as Antwerpen Mechelen Brussel is Herentals gemakkelijk op allerlei manieren te bereiken : met de wagen via de Boudewijnsnelweg (E313/A13), met de trein (lijn Antwerpen Neerpelt) Sinds kort heeft Herentals zelfs een aanleghaven voor pleziervaartuigen, zodat men Herentals ook via het Albert kanaal en het Kempisch kanaal kan bezoeken. Herentals, «het bruisend hart der Kempen» De g rrenzen van de s ttud ie i Met de gemeentefusie van 1977 heeft Herentals zijn grondgebied zien uitbreiden tot ha. Binnen deze entiteit zijn de grenzen van het lichtplan duidelijk omschreven door de aanvrager: de stad Herentals zelf (begrensd door het Albert kanaal, de omsluitingsring en de spoorweg) evenals de twee woonwijken extra muros, Diependaal en Molekens. Lichtplan Herentals April

13 H iis ttor iische evo llu tt iie en hu iid iige s ttruc ttuur van de s tt a d Oo rrsp rrongen De naam Herentals werd voor het eerst vermeld rond Op dat ogenblik ontstond de stad uit een eerste kern, een landbouwvestiging of «Villa» - van het kapittel van de reguliere kanunnikessen van Bergen. Deze eerste inplantingskern ontwikkelde zich toen vertrekkende van de huidige Sint-Waldetrudiskerk. De opleving van de handel in West-Europa tijdens de 12 de eeuw was de oorsprong van het ontstaan van de tweede kern van de stad, langs de Nete ten noorden van Herentals. Belangenconflicten tussen deze twee kernen waren de oorzaak van de tussenkomst van Hendrik I, Hertog van Brabant. In oktober 1209 stichtte deze laatste de stad Herentals op de gronden van de reguliere kanunnikessen van Bergen. Tijdens deze periode heeft Herentals een centrale situering in Brabant, langs de Nete en gelegen aan de kruising van twee belangrijke wegen: Brugge Antwerpen Maestricht Keulen enerzijds, Leuven Friesland anderzijds Lichtplan Herentals April

14 On ttw ikkei l ing i De bevoorrechte situering begunstigt de ontwikkeling van de nieuwe stad Herentals waar de noordwaartse ontwikkeling duidelijker merkbaar is dan de zuidelijke. Tijdens de middeleeuwen is de ontwikkeling van Herentals nauw verbonden met de lakennijverheid. Met de oprichting van een Latijnse school gedurende de 14 de eeuw wordt Herentals een geografisch cultureel en economisch centrum. Talrijke gebouwen verwijzen nog steeds naar deze glorierijke dagen: de poorten, de lakenhal, de Sint-Waldetrudiskerk,. Herentals zal dit statuut van hoofdstad behouden tot de 16de eeuw, en uitbreiden als administratief, juridisch en religieus centrum. Bovenpoort Zandpoort Lakenhal Sint Waldetrudiskerk Lichtplan Herentals April

15 De wal len l en de g rrenzen van de s ttad In 1209 krijgt Herentals het recht om fortificatie, wallen en poorten te bouwen. Daar men de ouderdom van de oudste muur van de stad niet kent rest ons de Bovenpoort, gebouwd in 1361, en de zandpoort, opgericht in De oorspronkelijke omwalling, gebouwd uit grond, is tot op heden nog steeds zichtbaar (Nonnen- en Begijnenvest). Herentals, een stad gebrandmerkt door zijn wallen en natuurlijke begrenzing Gravuur Eind XVI / Begin XVII Lichtplan Herentals April

16 De wa tte rrwegen In 1839 wordt de gekanaliseerde Kleine Nete tussen Lier en Herentals plechtig ingehuldigd. Tussen 1843 en 1846 wordt het kanaal Herentals-Bocholt aangelegd en vanaf 1856 verbindt het Kempisch kanaal Antwerpen met Herentals waar deze waterweg sinds een honderdtal jaar het stadsbeeld bepaalt. In de jaren wordt uiteindelijk het Albert kanaal gegraven. Karakteristiek in het Herentalse stadsbeeld zijn de verschillende kanaalbruggen, onder andere de vierdendeelbrug ter hoogte van de De Beukelaer-Pareinlaan uit de jaren 1930 en de sluis ter hoogte van de Herenthoutseweg. Lichtplan Herentals April

17 Topogra ff iie en llandschappen Een uiterst vlak reliëf Lichtplan Herentals April

18 V iisue lle perspec tt iieven Station - Belgiëlaan Zandstraat Nieuwstraat Belgiëlaan Lakenhal Molekens De Lakenhal en de Sint- Waldetrudiskerk Lichtplan Herentals April

19 S ttadsne ttwerk en pro ff iie llen He rren tta ls l Cen tt rrum D iependaai l Molekens l Collegestraat Musketstraat Zandstraat Een dicht netwerk, ééngezinswoningen in het centrum van Herentals Een licht netwerk, afzonderlijke woningbouw te Diepenbeek en Molekens Lichtplan Herentals April

20 IInr iich tt iingen Op het grondgebied van Herentals vinden activiteiten van verschillende aard plaats: commercieel, cultureel, sportief, godsdienstig Si ttue rr ing i comme rrc iëi le l ac tt ivi i tte i tten Zandstraat Zandstraat Belgiëlaan Lichtplan Herentals April

21 He tt jj a ar ll ii jjks r ii ttme Herentals heeft elke week twee openbare markten. Eén op vrijdagvoormiddag opgesteld op de Grote Markt, het Hofkwartier, de Belgiëlaan en de Augustijnenlaan en één op zondagvoormiddag op de Augustijnenlaan, aan het stedelijk administratief centrum. Twee kermissen (met Pasen en in september) brengen eveneens animatie in het centrum van Herentals. Ook zijn er: een bloemenmarkt (1 mei, Grote Markt), een Kerstmarkt (Grote Markt) en een Jaarmarkt. En de lijst der festiviteiten is geenszins afgelopen jaarlijkse braderij in juni waarvoor het hele Herentalse centrum autovrij is de «Lakenhal Live», elke vrijdagavond van de maanden juli en augustus op de verkeersvrije Grote Markt Het leven van Herentals wordt regelmatig opgevrolijkt door talrijke feestelijkheden die meestal plaatsvinden in het centrum van de stad Lichtplan Herentals April

22 De haven Toer iisme tte voe tt,, me tt d e ff iie tt s,, me tt de boo tt Jachthaven : sinds 28 april 1996 Dorian Gray, het taverneschip Een wandelcircuit in het centrum van de stad dat de middeleeuwse vestigingen omvat Herentals, fietsstad van de provincie Antwerpen De mogelijkheid om Herentals met trein of boot te bereiken Lichtplan Herentals April

23 He tt m ob ii ll ii tt e ii ttsp ll an Midden 2002 verscheen het Mobiliteitsplan voor Herentals. (03 juni 2002 IRIS Consulting) De doelstellingen van dit lichtplan zijn in overeenstemming met deze van het Mobiliteitsplan Vlaanderen. Het basisidee is te Herentals een selectieve auto-bereikbaarheid van het centrum in te voeren, dit door het ontwerpen van randparkings, het nemen van restrictieve maatregelen in de stadskern (o.a. Zone 30) en het verminderen van het aantal penetratie-assen in de stad (de as Augustijnenlaan, Belgiëlaan, Olympiadelaan zou de hoofdingang naar het centrum van Herentals worden). Dit wordt voornamelijk uitgedrukt in vijf strategische doelstellingen: De doelstellingen van het Mobiliteitsplan zullen een positieve weerklank vinden binnen de verwezenlijking van het Lichtplan. Het verlichten van elementen zoals het station en haar omgeving, het commerciële centrum, de poorten, zijn in overeenstemming met het lichtplan. Een wel omschreven verlichting zal een duidelijke identificatie van de ruimtes in zones met conflictsituaties toelaten. Voorrang verlenen aan de bereikbaarheid van het centrum en het station, met oog voor de fietsers. De toegankelijkheid tot het commerciële centrum vergemakkelijken en toch de voertuigen op afstand houden door opwaardering van het openbaar vervoer door voorrang te verlenen aan voetgangers en fietsers. De verkeersveiligheid verhogen door conflictsituaties op te lossen aan het station door reorganisatie van het verkeer op de Ring en aan de ingangspoorten. Verhogen van de verkeersleefbaarheid door het centrum van Herentals aan zijn inwoners terug te geven door de doortocht van vrachtwagens te verminderen. Een milieuvriendelijke houding ontwikkelen Lichtplan Herentals April

24 De mobiliteitcel van Herentals wil gedurende zomer meer speelstraten creëren in de stad (bv Goudbloemstraat ) Lichtplan Herentals April

25 De bes ttaande ll iich ttpun tten De l ichi ttb rronnen - de kleul rr ttempe rra ttuu rr Lichtplan Herentals April

26 De a rrma ttu rren en de mas tthoog tten De verschillende kleuren gebruikt op dit plan komen overeen met de kleuren / armaturen op de volgende bladzijde. Lichtplan Herentals April

27 De weergegeven lichtsterktekrommen zijn die van het vlak Deze worden standaard gebruikt in catalogussen. Dit laat toe het verschil tussen efficiënte en minder efficiënte armaturen aan te duiden. Bij voorbeeld is de Industria PTA 2000 niet echt efficiënt aangezien een deel van de lichtstroom verloren gaat boven de horizontale en lichthinder veroorzaakt. Lichtplan Herentals April

28 Aan tta l l ichi ttpun tten en ac ttuee l geplaal tts tt ve rrmogen Type Lampen Aantal Totaalvermogen (kw) Hogedruk kwikdamplampen (HgHD-lamp) Ballon fluorescerende poederlaag - 125W 2 0,32 Ballon fluorescerende poederlaag - 50W 6 0,3 Ballon fluorescerende poederlaag - 80W 14 1,4 Metaaliodidelampen Buislampen - 70W 42 3,6 Muislampen - 250W 9 2,6 Lampen - G12-70W 12 0,8 Lampen - PGX Berekening op basis van de gegevens verstrekt door de technische diensten van de stad Herentals en de intercommunale IVEKA. Deze gegevens geven slechts een grootteorde van het geïnstalleerd vermogen voor openbare verlichting op het tijdstip van de studie. Natriumdamplampen hogedruk (NaHDlamp) Ballon fluorescerende poederlaag - 150W 24 4,6 Ballon fluorescerende poederlaag - 50W 3 0,2 Ballon fluorescerende poederlaag - 70W ,1 Buislampen - 50W ,3 Buislampen - 70W ,2 Buislampen - 100W ,9 Buislampen - 150W Buislampen - 250W 89 28,3 Buislampen - 400W 44 21,8 Buislampen - TCW-PG12-50W 8 0,4 Natriumdamplampen lagedruk (NaLD-lamp) Buislampen BY22-131W (180W) ,8 Buislampen BY22-18W 5 0,145 Buislampen BY22-36W ,5 Buislampen BY22-66W (90W) Buislampen BY22-91W (135W) TOTAAL kw Lichtplan Herentals April

29 IIndrukken overdag en tt ii jjdens de n ach tt Enkele l indi rrukken.. Tijdens de dag biedt de stad Herentals talrijke activiteiten aan zijn bewoners, het is er gezellig leven, even pauzeren aan een terrasje of wandelen in de winkelstraten, Eén enkel probleem, de hoge snelheid en de niet aangepaste rijstijl van de bestuurders, voornamelijk ter hoogte van de Zandstraat en de Grote Markt. In Diependaal en Molekens daartegenover heerst weinig dagactiviteit. Het is er kalm, groen en aangenaam. Tijdens de nacht overdekt een oranjegloed Herentals. Het gemoedelijke uitzicht van de stad wordt gedeeltelijk gemaskeerd door de niet aangepaste masthoogte. De nachtelijke ruimten zijn niet uitnodigend. Deze indruk wordt nog meer geaccentueerd in Diependaal en Molekens. Niemand op straat De bewoners blijven thuis opgesloten. Het oranje trekt hen niet aan en de talrijke schaduwhoeken zullen hen zeker niet geruststellen. En wat te zeggen van de omgeving rond het station? Lichtplan Herentals April

30 DOELSTELL IINGEN PR IIOR IITE IITEN Lichtplan Herentals April

31 Coheren tt iie me tt h e tt mob ii ll ii tte ii ttsp ll an Het voorgestelde lichtplan zal trachten deel te nemen aan de acties die ondernomen zijn of zullen ondernomen worden in het kader van het Mobiliteitsplan. Het slagen van beide plannen steunt op de samenhang van beide, en hun samenhang met de bestaande situatie. Hierop steunend zal het lichtplan prioritair rekening houden met de conflictzones weergegeven in het Mobiliteitsplan, met de eventuele nieuwe ontwikkelingen, In het bijzonder heeft het lichtplan als doel het stadscentrum terug voetgangersvriendelijk te maken, van de zone rond het station terug een uitnodigende en aangename plaats te maken en de problemen rond de conflictzones langs de ring en de invalswegen uit te klaren. Lichtplan Herentals April

32 V erkeersve ii ll iighe ii d & g evoe llsve ii ll ii g he iid Veiligheid is eerst en vooral het verwezenlijken van voldoende verlichting met een bevredigende uniformiteit. Even belangrijk is het aanpassen van het verlichtingsniveau in functie van de verkeerssituatie. Bijvoorbeeld door de snelheid van wagens niet te bevoordelen op plaatsen waar er conflictsituaties met voetgangers kunnen ontstaan. Hierop steunend dient bijzondere aandacht aan de Grote Markt en de Zandstraat besteed worden. Naast verkeersveiligheid is ook het subjectieve veiligheidsgevoel belangrijk. In dit verband is het nodig te vermelden dat oranjekleurig licht een weinig verzekerende en onaangename atmosfeer schept. Kanstanjelaan Lichtplan Herentals April

33 Ra tt iionee ll Energ iie Gebru iik Het verschijnen van artikel in het Belgisch Staatsblad van betreffende de verplichting voor netbeheerders om gebruik van primaire energie te verminderen, door onder andere het elektrisch verbruik te verminderen herinnert ons aan het Rationeel Energie Gebruik, een thema dat vandaag zeker niet vergeten mag worden. [Artikel 18845: Besluit van de Vlaamse regering inzake de openbare dienst verplichtingen ter bevordering van het rationeel energiegebruik.] In stadsverlichting betekent REG: de keuze van adequaat en efficiënt materiaal, geplaatst waar het nodig is en gebruikt wanneer het nodig is Hierbij wordt vanzelfsprekend rekening gehouden met de minimum veiligheidscriteria! Een Lichtproject start met een correcte keuze van de lichtbronnen. Op basis van de aard van de activiteiten en de gebruikers zullen efficiënte lichtbronnen verschillend zijn. Zo hebben wetenschappers bevestigd dat lichtbronnen met oranje kleur bijzonder efficiënt zijn bij een rechtlijnige visie voor niveaus van ongeveer 3 cd/m². In het geval het zicht periferisch moet zijn en waar de luminantieniveaus laag zijn, moet men bij voorkeur kiezen voor lichtbronnen met witte kleur of met hoge kleurtemperatuur. Hierna worden de armaturen en hulptoestellen op optimale wijze bepaald. Maar de huidige technologieën laten ons toe een stap verder te zetten door stadsverlichting te beheren al naargelang de omgevingsfactoren. Inderdaad waarom een stadscentrum met weinig doorgang op volle kracht verlichten gedurende een hele nacht, als technologieën ons toelaten dimscenario s op punt te stellen. Lichtplan Herentals April

34 V erm ii nder ii ng v a n ll iich tth iinder & ll ii ch ttvervu ii ll iing Augustijnenlaan Lichthinder is de overlast veroorzaakt door kunstlicht. Dit kan gaan om een gevoel van onbehagen, regelrechte verblinding of verstoring van nachtelijke activiteiten bijvoorbeeld het bemoeilijken - of zelfs onmogelijk maken - van het werk van astronomen. Lichtvervuiling is een verhoogde helderheid van de nachtelijke omgeving door kunstlicht. Lichtbronnen die te fel schijnen, te veel en verkeerd licht uitstralen, in de verkeerde richting of op het verkeerde moment schijnen, veroorzaken strooilicht (pandoverschrijdende verlichting), storend licht of hemelgloed. Lichtvervuiling wordt dus veroorzaakt door slechte verlichtingsinstallaties die licht rechtstreeks of door reflectie de hemel insturen. Lichthinder en lichtvervuiling verminderen betekent: Armaturen met aangepaste fotometrie kiezen... en deze optimaal ruimtelijk opstellen en op de juiste manier monteren... De naar de hemel gerichte lichtemissie vermijden. Of deze van een raam van een buurman afwenden Stadspark Het verminderen van de luminantie van aanduidingen en andere reclameborden Een lichtbeheer op puntstellen, zodat de hoeveelheid uitgestraald licht daalt op ogenblikken dat de volle kracht niet meer nodig is... Vermindering van lichthinder en lichtvervuiling steunt dus op een geheel van technische mogelijkheden die correct moeten ontworpen worden. Lichtplan Herentals April

35 Lichtplan Herentals April

36 EEN THEMA,, EEN SCENAR IIO Lichtplan Herentals April

37 Een tthema In de loop van de geschiedenis is Herentals uitgegroeid tot een economisch, cultureel, geografisch centrum. Dit gegeven vormt de rode draad doorheen de uitgevoerde analyse. De stad, met als oorspronkelijke kern de Lakenhal, breidde zich geleidelijk concentrisch uit. In eerste instantie werd de grens gevormd door de stadsomwallingen, later vormden fysische elementen uit het landschap een 2 e grens. Vandaag verbinden enkele doorgangen Herentals met zijn extra muros buitenwijken. Hierdoor ontstond het idee deze uitbreidingen te reconstrueren door vertrekkende van een centraal punt de opeenvolgende evoluties van de stad op de voorgrond te brengen en zo de geschiedenis te doen herleven De verbindingswegen met de buitenwijken worden aanzien als tentakels die de omringende wijken verbinden met het kloppende hart dat Herentals is. Het lichtplan wordt zo opgevat dat er 3 verschillende concentrische verlichtingszones, met als centrum de Lakenhal, ontstaan. Het hart van de stad, omringd door de oude wallen en poorten - vandaag tot leven gebracht door vele commerciële en culturele activiteiten - zal weer leefbaar worden voor bewoners en voetgangers. De tussenzone, geklemd tussen de oude wallen en de fysische begrenzingen, heeft voornamelijk residentiële doeleinden. Deze zone zal hoofdzakelijk voorbehouden worden aan de bewoners maar tezelfdertijd ook een plaats verlenen aan voertuigen. De perifere zone, bestaande uit de ring langs het kanaal en de spoorweg zal de bevoorrechte ruimte zijn voor voertuigen. Groeiende dynamiek vertrekkende van een centrum waar de snelheid stapvoets is naar een perimeter waar de auto heerst Groeiende dynamiek vertrekkende van een centrum met historische resten naar een moderne en hedendaagse perimeter Lichtplan Herentals April

38 VOORSTELLEN Lichtplan Herentals April

39 Een a ll gemeen pr ii nc iipe voor e en s ttad Een dynamische opeenvolging lichtbronnen en hun kleurtemperatuur masthoogten luminantieniveaus beheer Lichtplan Herentals April

40 Ve rrde l ing i van de kleul rr ttempe rra ttuu rr 2200 K CRI > 60 Oranje 3000 K CRI > 80 Lichtplan Herentals April

41 In het centrum van de stad, daar waar prioriteit aan de voetgangers wordt gegeven, zal men "witte" bronnen, met een kleurtemperatuur van 3000 K verkiezen. Bij het lage luminantie niveau dat in deze zone moet bereikt worden, is het witte licht immers het meest efficiënt. Bovendien bevordert zij eerder een perifere visie dan een unidirectionele visie. Indien er ook accenten op de vegetatie gelegd worden, kunnen deze lichtbronnen gecombineerd worden met lichtbronnen met een kleurtemperatuur van 4000 K. Van bovenstaande bronnen wordt een goede kleurweergave-index vereist (CRI > 80), teneinde de kleurerkenning te bevorderen. Enkele voorbeelden van lichtbronnen die momenteel op de markt zijn en voldoen aan de gestelde vereisten qua kleurtemperatuur en kleurweergave-index (CRI): Centrum van Herentals 3000 K en CRI > 80: metaalhalogeniden met keramische brander Verlichting vegetatie K en CRI > 80: metaalhalogeniden met keramische brander Langs de ring, waar de auto prioriteit krijgt, wordt een geeloranje lichtbron verkozen. Voor de niveaus die in deze situatie moeten bereikt worden, is dit licht immers het meest efficiënt. Het bevordert bovendien een unidirectionele visie, de bevoorrechte visie voor de bestuurders. Op het niveau van kleurenweergave zijn er geen vereisten. In de tussenzone waar zowel voetgangers als voertuigen een plaats krijgen, wordt een gele lichtbron verkozen. Ook aan de kleurerkenning worden minder strenge eisen gesteld en volstaat een CRI van 60 of meer. Tussenzone K en CRI > 60 : Ring - oranje licht - geen vereisten : NaHD-lampen, type comfort (2200 K) of white SON (2500 K) NaLD-lampen Zoals gezegd bevat het lichtplan een globaal omschrijvend schema, anticiperend op mogelijke technologische evoluties van verlichting. Het dimensioneren van de installaties maakt echter geen deel uit van een lichtplan maar wel van een verlichtingsproject. Het is dan ook moeilijk om in een lichtplan een opsomming te geven van de lichtbronnen die gebruikt dienen te worden aangezien deze in de loop van de tijd zullen evolueren. Daarom worden er enkel eisen in verband met kleurtemperatuur en kleurweergave-index geformuleerd. Lichtplan Herentals April

42 Ve rrde l ing i van de ve rr l ichi tt ingsi ttoes tte l len l Deze kaart illustreert de tekst die op volgende pagina s wordt beschreven. Elke kleur stemt overeen met een type van armatuur. Lichtplan Herentals April

43 Bij het opstellen van het lichtplan van de stad Herentals werd bijzondere aandacht besteed aan het beperken van het aantal verschillende armaturen, dit om onderhoud en behoud van de reserve onderdelen te vereenvoudigen. Ook werd er met nadruk gevraagd dat de armaturen discreet en sober zouden zijn! De Gro tte M ark tt Eisen qua bron 3000 K CRI > 80 Beschrijving De Grote Markt is een langgerekt plein gelegen in het centrum van Herentals tussen de Bovenrij en de Bovenpoort. Blikvanger is de centraal gelegen Lakenhal. Het plein wordt gebruikt als parkeerzone en is omringd door cafés en terrasjes. Vandaag de dag is de Grote Markt gekenmerkt als een zone met conflicten tussen voertuigen en voetgangers. Het lijkt of de voertuigen worden opgeslorpt door de Zandstraat, de bloembakken bemoeilijken een duidelijk overzicht van de voor de verschillende weggebruikers voorbehouden zones. Binnen het gemeentebestuur van Herentals leeft de wil de Grote Markt weer ter beschikking te stellen van de voetgangers en de omwonenden. Om dit te verwezenlijken zal de Grote Markt integraal deel uitmaken van de zone 30 met beperkt verkeer; de parkeerruimte zal verdwijnen en de paaltjes en bloembakken die hinderlijk opgesteld staan zullen verdwijnen. Te weerhouden verlichtingstype Voor het stadscentrum wordt de voorkeur gegeven aan decoratieve verlichting die tevens zorgt voor optische geleiding en afbakening van de verschillende conflictzones. Er wordt gekozen voor een zachte en witte lage verlichting. Lichtplan Herentals April

44 Normatieve vereisten Op basis van de synthese van de diverse aanbevelingen en waarden die weergegeven worden in het technische gedeelte van deze studie, kan men volgende vereisten definiëren: L m = 1,5 cd/m² tot 2 cd/m² U m = 40% U l = 60 tot 70% TI max = 15% Comfortfactor G = 6 E hm min = 30 lx Escmin = 2 lx Ehmin / Ehmax = 5% Ehmin = 5 lx e Eh min = 30 I 0,80 = 150 cd/lm UFF max = 15% Architecturaal concept De algemene verlichting van de Grote Markt zou de structuur van de plaats moeten versterken en coherent zijn met de hiernaast aangegeven intentie schets. De verlichting moet de voornaamste richting van het plein aanduiden (as Bovenrij - Bovenpoort) en op punctuele wijze de zijgevels van de lakenhal verlichten. Hierbij zal rekening moeten gehouden worden met de bestaande verlichting van de cafés. Te weerhouden armatuurtype De armatuur waarmee op dit ogenblik de Grote Markt van Herentals is uitgerust, is de Royal van de firma Schreder, een uniek model dat enkel hier wordt gebruikt. Het zou bedroevend zijn geen gebruik te maken van dit bijzonder toestel. We stellen dan ook voor de bestaande armaturen te behouden. Deze dienen wel herschikt te worden, zodat het misschien nodig zal zijn nieuwe bijkomende armaturen type Royal te bestellen. Lichtplan Herentals April

45 Inwendig zullen deze armaturen moeten heruitgerust worden: een nieuwe lichtbron, nieuwe voorschakelapparatuur en misschien een nieuwe reflector. Inplanting van de armaturen Bij het plaatsen van de armaturen dient een lichtpunthoogte van ongeveer 4 m in acht genomen te worden. Dit verhoogt het menselijke gehalte van de plaats en komt tegemoet aan de vereisten uitgedrukt voor de verticale verlichtingssterkte. De armaturen moeten op voldoende afstand geplaatst worden van café en restaurantgevels, om zo onnodige concurrentie te verhinderen. Ze moeten echter voldoende dicht bij de zijgevels van de Lakenhal geplaatst worden zodat ze hun lichtschaduw op het gebouw kunnen werpen. Dezelfde armaturen krijgen tevens een andere opdracht: het optisch geleiden van de bestuurder en de markering van de grenzen tussen voetgangerszone en voertuigzone. Dankzij armaturen verwijderd van de gevels krijgen uitstalramen van handelszaken en caféterrasjes meer ruimte - ter illustratie Beheerssysteem Op een bepaald tijdstip, zal de verlichting van de cafés en handelszaken moeten gedoofd worden. Eventueel kan één uur later de algemene verlichting van de plaats met de helft verminderd worden of volledig gedoofd worden. De omgevingsverlichting voldoet soms, men moet geen zee van licht scheppen. Lichtplan Herentals April

46 De Z a nds ttraa tt Eisen qua bron 3000 K CRI > 80 Beschrijving De Zandstraat is de voornaamste handelsstraat van Herentals. Zij verbindt de Grote Markt en de Lakenhal met de Zandpoort. Als domein van zowel voetgangers als automobilisten wordt zij vandaag gekenmerkt door zones met conflictsituaties. Te weerhouden verlichtingstype De verlichting van deze handelsstraat moet verbonden zijn met de verlichting ontworpen voor de Grote Markt: laag, zacht en wit. Deze verlichting is half decoratief half functioneel. Indien de zones voetgangers / voertuigen in de toekomst niet beter gedefinieerd worden zal de verlichting waarschijnlijk moeten aangevuld worden met optische geleidingselementen. De aanwezigheid van handelszaken maakt het verlichten van de weg iets complexer: men moet contrasten herscheppen maar niet in de val van concurrentieël overaanbod vallen. Ook dient men een beperking van verlichte reclame te voorzien. Normatieve vereisten Op basis van de synthese van de diverse aanbevelingen en waarden die weergegeven worden in het technische gedeelte van deze studie, kan men volgende vereisten definiëren: L m = 1,5 tot 2 cd/m² U m = 40% U l = 60 tot 70% Comfortfactor G = 6 E hm min = 30 lx Lichtplan Herentals April

47 E scmin = 2 lx E Hmin / E Hmax = 5% E hmin = 2,5 lx e Eh min = 25 I 0,80 = 200 cd/lm UFF max = 25% Architecturaal concept Het basis idee is het ritme van de unilateraal geplaatste verlichtingsmasten te gebruiken om een perspectief op te bouwen in deze handelsstraat. De armaturen worden aan de rand van de voetgangerszone en zo ver mogelijk van de uitstalramen geplaatst. Dit zal als gevolg hebben dat de ruimte voorbehouden aan de voertuigen visueel verkleind word en dat de voetganger weer voorrang krijgt. Om deze straat s nacht een menselijke schaal te geven zal men werken met een lage plaatsingshoogte voor de armaturen. Indien bij toekomstige renovatie van deze straat geen supplementaire stoep wordt voorzien, zal men aan de zijde tegenover de armaturen een optisch geleidingssysteem moeten voorzien. Zo zal men fysisch de grens tussen de zone voorbehouden voor de voetgangers en deze voor de voertuigen aanduiden. Dit kan verwezenlijkt worden aan de hand van LED of met in de bodem ingebouwde armaturen. Lichtplan Herentals April

48 Te weerhouden armatuurtype Men kan twee mogelijkheden weerhouden: De armatuur Royal geplaatst op de Grote Markt en in de Zandstraat kan hier eveneens behouden. Net zoals op de Grote Markt zal men de armatuur intern moeten heruitrusten. Men kan kiezen voor een functioneel toestel op paal, rekening houdend met het type dat in de omliggende straten zal geplaatst worden. De armatuur moet beantwoorden aan de mechanische vereisten weergegeven op het einde van deze studie en dient extensieve fotometrische karakteristieken te hebben. Ze dient sober en discreet te zijn, maar toch hedendaags. Lichtplan Herentals April

49 Voorbeelden van armaturen HESS Canto PHILIPS Iridium THORN Triumph SCHREDER Citea 3E INTERNATIONAL Alliance I GUZZINI Argo Inplanting van de armaturen De armaturen worden op een paal geplaatst, langs één zijde van de Zandstraat en met een lichtbronhoogte van 4 tot 5 meter. Deze hoogte wordt bepaald in functie van de breedte van de baan en de hoogte van de omliggende gebouwen. Lichtplan Herentals April

50 Beheerssysteem De verlichting van de handelszaken zal relatief vroeg kunnen gedoofd worden (in ieder geval vroeger dan de verlichting van de cafés op de Grote Markt). Voor de functionele verlichting van de Zandstraat kan men gebruik maken van hetzelfde beheerssysteem en dezelfde tijdstippen als op de Grote Markt. De s ttra tten v an he tt s tt adscen ttrum Eisen qua bron 3000 K CRI > 80 Beschrijving De wegen in het centrum van Herentals vertonen een middeleeuwse structuur, met redelijke hoge aan elkaar gekleefde woningen en smalle straten. Te weerhouden verlichtingstype Functionele verlichting voor een stedelijk centrum. Normatieve vereisten Op basis van de synthese van de diverse aanbevelingen en waarden die weergegeven worden in het technische gedeelte van deze studie, kan men volgende vereisten definiëren: L m = 0,5 tot 1,5 cd/m² U m = 30% tot 40% U l = 50% tot 60% TI max = 20% Comfortfactor G = 4 E hm min = 4 tot 10 lx E scmin = 0,8 lx E hmin / E hmax = 5% E hmin = 2,5 lx e Eh min = 25 I 0,80 = 200 cd/lm UFF max = 25% Architecturaal concept s Nachts kan de drukkende sfeer, uitgestraald door de typologie van deze straten, schrikwekkend lijken. Het is aangeraden de proporties van de ruimte om te keren en deze horizontaal te laten overkomen. Zo creëert men een meer intimistisch karakter. Deze straten zijn bijna uitsluitend voorbehouden als woonzone: het is dus normaal ze terug te geven aan haar bewoners! Lichtplan Herentals April

51 Te weerhouden armatuurtype De voorkeur dient gegeven te worden aan een functionele armatuur met muurbevestiging, die sober en discreet maar toch hedendaags is. De armatuur moet beantwoorden aan de mechanische vereisten weergegeven op het einde van deze studie en dient extensieve fotometrische karakteristieken te hebben. Voorbeelden van armaturen HESS Canto PHILIPS Iridium THORN Triumph SCHREDER Citea 3E INTERNATIONAL Alliance I GUZZINI Argo Lichtplan Herentals April

52 Lichtplan Herentals April

53 Inplanting van de armaturen De armaturen worden bevestigd door muurbevestiging op een lichtpunt hoogte van 4 tot 5 meter. Deze plaatsingswijze heeft volgende voordelen: Het voetpad wordt volledig vrijgemaakt Men dient geen rekening te houden met de aanwezigheid van inritten van garages De straat kan gezien worden als één visuele ruimte Bovendien is het, sinds de laatste wijziging van het AREI, mogelijk om naast armaturen van klasse I (geaarde toestellen) ook armaturen van klasse II (toestellen met dubbele isolatie) in open lucht te plaatsen. Dit betekent dat het niet meer noodzakelijk is om elke armatuur die bevestigd is via een gevelsteun te verbinden met een aardingscontact. In straten met een breedte kleiner dan 6 meter dienen de armaturen langs één zijde geplaatst te worden. Indien de straat een bocht vormt zal men bij voorkeur de buitenkant van de bocht verkiezen als plaatsingslijn: de optische geleiding zal hierbij immers efficiënter zijn. Een voorbeeld van de inplanting van armaturen met lichtpunthoogte lager dan de hoogte van de omliggende gebouwen In straten met een breedte groter dan 6 m zal men de armaturen recht over elkaar langs beide zijden van de straat plaatsen. Zig-zag opstellingen zijn te vermijden: zij hebben een negatieve invloed op de langse gelijkmatigheid en verstoren de optische geleiding bij bochten. Beheerssysteem Het gebruik van beheerssystemen wordt ook hier aangeraden. Waarschijnlijk zal men moeten kiezen voor een twee-vermogen systeem. Dit laat toe de lichtstroom te verminderen zonder de installatie volledig te moeten doven. Lichtplan Herentals April

54 De s ttra tten v an de ttussenzone Eisen qua bron 2200 K CRI > 60 Beschrijving Deze straten vertonen dezelfde typologie als deze in het centrum van Herentals. De functie woonzone wordt hier nog meer onderstreept. Te weerhouden verlichtingstype Functionele verlichting voor een stedelijk centrum. Normatieve vereisten Op basis van de synthese van de diverse aanbevelingen en waarden die weergegeven worden in het technische gedeelte van deze studie, kan men volgende vereisten definiëren: L m = 1 to 1,5 cd/m² U m = 30 tot 40% U l = 60% TI max = 15 tot 20% Comfortfactor G = 4 E hm min = 10 lx E hmin = 2,5 tot 4 lx e Eh min = 25 I 0,80 = 200 cd/lm UFF max = 25% E scmin = 0,8 lx E hmin / E hmax = 5% Architecturaal concept Het basis idee is hetzelfde als dat ontwikkeld voor het centrum van Herentals, ook al zijn er verschillen tussen beide zones door de keuze van een andere kleurtemperatuur en een lagere lichtpunthoogte. Lichtplan Herentals April

55 Te weerhouden armatuurtype Globaal gezien zal men kiezen voor hetzelfde type van armaturen als in het stadscentrum, maar uitgerust met een ander type lichtbron en met een semiextensieve fotometrie. Inplanting van de armaturen Deze moeten - bij voorkeur - bevestigd worden aan de gevels op een lichtpunthoogte van 6 tot 7 meter. Beheerssysteem Ook hier wordt het gebruik van beheerssystemen aangeraden. De tijdstippen van dit beheerssysteem moeten aangepast worden aan het levensritme van de bewoners. Lichtplan Herentals April

56 De h iis ttor iische wande ll iing de ves tten Eisen qua bron K CRI > 80 Beschrijving Wie de Vesten, een herinnering aan de oude stadswallen, volgt, maakt een wandeling door de historische stad. Langs de Vesten zijn verschillende groene zones ingeplant (Kleine Markt, Molenvest, Vest, Nonnenvest, Begijnenvest) die een groene leidraad door Herentals vormen. De wil bestaat om de Vesten te herwaarderen. Te weerhouden verlichtingstype Het gaat hier om decoratieve verlichting waarbij de verlichting van plantengroei een belangrijke plaats inneemt. Bij deze vorm van verlichting wordt het aspect lichthinder gemakkelijk uit het oog verloren en dient er extra aandacht aan besteed te worden. Normatieve vereisten Op basis van de synthese van de diverse aanbevelingen en waarden die weergegeven worden in het technische gedeelte van deze studie, kan men volgende vereisten definiëren: E hm min = 5 lx E hm = 1 tot 4 lx E scmin = 0,8 lx E Hmin / E Hmax = 5% e Eh min = 20 I 0,80 = 200 cd/lm UFF max = 25% Lichtplan Herentals April

57 Architecturaal concept Het doel is het herscheppen van de eenheid van de vesten, vertrekkend aan het station en eindigend aan de Begijnenvest. Het meerdere malen accentueren van de groene kleur evenals één enkel type armatuur voor het geheel van de vesten, zal hierbij fungeren als leidraad. De sfeerverlichting zal niet verlengd worden in de Begijnvest daar deze als stadszicht beschermd is. Er moet voor gewaakt worden dat er slechts enkele groene zones verlicht worden en dan nog beperkt tot bepaalde periodes. Lichtplan Herentals April

58 Voorbeelden van armaturen PHILIPS Grandeville PHILIPS Light Column DISANO Vista HESS Canto THORN Fidji HESS Amalfi Lichtplan Herentals April

59 I GUZZINI HESS Laax HESS Mera Lichtplan Herentals April

60 De weg tter hoog tt e v an he tt O CMW Eisen qua bron 3000 of 4200 K CRI > 80 Beschrijving Het gaat hier om een weg die aan de ene kant geflankeerd wordt door een continu doorlopende bomenlijn en langs de andere kant door een parking, een school en enkel gebouwen. Te weerhouden verlichtingstype Functionele verlichting Normatieve vereisten: Zijn dezelfde als deze voor de vesten E hm min = 5 lx E hm = 1 tot 4 lx E scmin = 0,8 lx E Hmin / E Hmax = 5% e Eh min = 20 I 0,80 = 200 cd/lm UFF max = 25% Architecturaal concept Men wil door middel van verlichting de straat tot zijn recht laten komen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de open ruimte die de parking biedt. Te weerhouden armatuurtype Globaal gezien zal men hetzelfde type armaturen kiezen als voor het standscentrum. Inplanting van de armaturen Een lichtpunt hoogte van 4 m en een tussenafstand van ongeveer 20 m (extensieve fotometrie) worden aanbevolen. Lichtplan Herentals April

61 He tt B eg ii jjnho ff Eisen qua bron 3000 K CRI > 80 Beschrijving Begijnhof (start bouw in 1590) met pittoreske huizen dat kan bereikt worden via de toegangspoorten in de Begijnenstraat en de Burchtstraat. In het begijnhof ligt het begijnenkerkje daterend van De verlichting van het begijnenkerkje wordt besproken in deel I van de studie. Verlichtingstype Functionele verlichting Normatieve vereisten Zijn dezelfde als deze voor de vesten en de weg ter hoogte van het OCMW E hm min = 5 lx E hm = 1 tot 4 lx E scmin = 0,8 lx E Hmin / E Hmax = 5% e Eh min = 20 I 0,80 = 200 cd/lm UFF max = 25% Te weerhouden armatuurtype Aangezien de armaturen van het Begijnhof zeer bijzonder zijn, wordt er voorgesteld om deze te behouden. De binnenuitrustingen worden door efficiëntere moderne technologieën vervangen. Lichtplan Herentals April

62 De iinva llswegen e n de r iing Dit zijn N-wegen (Gewestwegen) en horen in die zin niet echt thuis in een gemeentelijk lichtplan. Desondanks zijn ze in de besprekingen aan bod gekomen. Er is besloten de huidige bestaande oplossingen, functionele armaturen met NaLD-lampen, te behouden. Hierbij dient de aandacht toch gevestigd worden op het volgende feit. Zoals ook beschreven in het mobiliteitsplan wil men de voertuigen zoveel mogelijk op de ring rond Herentals houden en enkel de Augustijnenlaan als invalsweg naar voor schuiven. Hiervoor is een opstelling van de lichtmasten langs beide zijden van de baan de meest efficiënte. Dit laat toe een tunneleffect te creëren waardoor de bestuurders van de laterale omgeving worden gescheiden en aangemoedigd wordt om hun rijbaan te blijven volgen. Zoals te zien is op de illustraties wordt dit effect niet bereikt bij een opstelling van de lichtmasten op de middenberm. Eisen qua bron Geen bijzondere eisen. Normatieve vereisten Op basis van de synthese van de diverse aanbevelingen en waarden die weergegeven worden in het technische gedeelte van deze studie, kan men volgende vereisten definiëren: L m = 1,5 to 2,5 cd/m² U m = 40% U l = 70% Ut = 35% TI max = 10 tot 15% e Lmin = 2,0 UFF max = 10% Lichtplan Herentals April

63 D iiependaa ll en Mo llekens De wijken Diependaal en Molekens vertonen gelijkenis met de woonzone van Herentals zelf (de tussenzone). Deze woonwijken worden dus op gelijke manier behandeld qua bron en keuze van de armaturen. Eisen qua bron 2200 K CRI > 60 Normatieve vereisten Op basis van de synthese van de diverse aanbevelingen en waarden die weergegeven worden in het technische gedeelte van deze studie, kan men volgende vereisten definiëren: L m = 0,5 cd/m² U m = 30% U l = 50% TI max = 20% Comfortfactor G = 4 E hm min = 5-10 lx E hmin = 2,5 lx e Eh min = 25 I 0,80 = 200 cd/lm UFF max = 25% E scmin = 0,8 lx E hmin / E hmax = 5% Te weerhouden armatuurtype Armaturen met half extensieve fotometrische karakteristieken, geplaatst op een lichtpunthoogte van ongeveer 6 meter worden aanbevolen. De masten dienen langs beide zijden van de rijweg geplaatst te worden. Lichtplan Herentals April

64 De bruggen De bruggen zijn een belangrijk visueel element in Herentals: zij duiden op de nabijheid van de stad, tonen de invalswegen aan en verbinden het centrum van Herentals met zijn woonwijken. Deze bruggen verdienen zeker een opwaardering door middel van verlichting. Aangezien de bruggen niet beheerd worden door de gemeente, wordt de verlichting hiervan niet verder besproken in dit rapport. Lichtplan Herentals April

65 Voorbeelden van verlichte bruggen Lichtplan Herentals April

66 De opmerke ll ii jjke geve lls In het standscentrum bevinden zich verschillende opmerkelijke gevels sommige zelfs beschermd. De Grote Markt en het Begijnhof zijn de plaatsen bij uitstek om prachtige architecturale verwezenlijkingen te vinden. Een iets attenter oog zal deze echter ook ontdekken tijdens wandelingen langs de Nederrij, de Fraikinstraat, de Kerkstraat, de Molenstraat, de Nonnenstraat, Om deze voorgevels op te waarderen, kan men als volgt te werk gaan: Ter hoogte van de opmerkelijke voorgevel de functionele straatverlichting onderbreken. De voorgevel verlichten met licht dat rakelings langs de gevels schijnt. Dit zal een onderbreking in het verlichtingssysteem van de straat te weeg brengen en een omkering van de verlichte vlakken veroorzaken. Zo wordt de verlichting van het wegoppervlak - ter hoogte van minder opmerkelijke gebouwen - onderbroken door de verlichting van architecturaal interessante voorgevels. Voorbeeld in de Nonnenstraat Lichtplan Herentals April

67 P llann ii ng en pr iior ii tte ii tten Een adequate planning zal rekening houden met de toekomstige en reeds in uitvoering zijnde werken en dient prioriteit te verlenen aan de oudste installaties. Gelijktijdig moet het aanleggen van een ondergronds net in overweging genomen worden. In geval van heraanleg van wegen, mag men niet vergeten de keuze mogelijkheid van een helder wegdek te overwegen (cf. beperking van de lichtsluier door adequate keuze van het wegdek ). Voorstel tot opstellen van een planning Fase 1 Werken in uitvoering: voetpad OCMW, Wilgenlaan, Grote Markt (parallel aan de Lakenhal en de Bovenpoort) Zandstraat (parallel aan de Zandpoort) Fase 2 Vesten Fase 3 Resterende zones met luchtlijnen Bruggen + haven Kleine raadgeving: niet vergeten de bevolking in te lichten (voorbeeld stad Saint-Quentin: kiosk info punt, publiciteit, vuurwerk, ) Fase 4 en 5 De andere straten van het centrum van Herentals Later De Woonwijken De middenzone tussen het centrum en de ring Lichtplan Herentals April

68 Scha tt tt iing van de k os tten Hierbij, als raming, de kosten van de werken uitgevoerd in Saint-Quentin in het kader van de verwezenlijking van het lichtplan. Wegwerken van 20 km luchtlijnen door EDF: nieuwe lichtpunten: Raadgeving van de schepen van Saint-Quentin: Het is aan te raden een zware investering in een korte tijdsperiode te aanvaarden om het slagen van een lichtplan te verzekeren. Bovendien dient men te werken volgens het principe van realisaties in de rechtstreekse leefomgeving van de burger. Lichtplan Herentals April

69 TECHN IISCHE ASPECTEN Lichtplan Herentals April

70 Het stadslicht ordent het nachtzicht en schept een verband tussen de ruimtes en hun omgeving. Het licht karakteriseert zich door: Haar functie Haar uitstraling (rechtsreeks, onrechtstreeks, gemengd, diffuus, gefilterd) Haar uitstralingsrichting Elke verlichting in een stad moet ontworpen worden in functie van de gewenste impact maar in samenhang met de verre en dichte nachtelijke omgeving zodanig dat de impressies, die het oog ontvangt, worden beheerst en geordend. Lichtplan Herentals April