Onregelmatige werkwoorden -

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Onregelmatige werkwoorden -"

Joke van Veen
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Onregelmatige werkwoorden - naar klank (systematisch) Woorden met en, uit 1000 en 2000 meest gebruikte woorden (naar P. de Kleijn en E. Nieuwborg, Basiswoordenboek Nederlands). Woorden met *, ** en ***, uit 3000, 4000 en 5000 meest gebruikte woorden (uit Hazenberg & Hulstijn-lijst woorden uit geschreven taal.) 1. Het voltooid deelwoord eindigt op -en 1. Groep 1. Het voltooid deelwoord = ge + hele werkwoord. (bijvoorbeeld: lopen ge-lopen, vallen, ge-vallen) werkwoord verleden tijd voltooide tijd imperfectum perfectum ee / a / ee geven gaf, gaven gegeven genezen genas, genazen... lezen las, lazen... meten* eten at, aten gegeten! (let op de extra g) vreten*** (be)treden optreden trad op opgetreden aa / ie / aa blazen blies geblazen laten slapen raden* aa / oe / aa dragen droeg gedragen gedragen** graven** varen voer (vaarde) gevaren a / i / a hangen hing gehangen vangen ontvangen a / ie / a vallen viel gevallen x / ie / x lopen liep gelopen roepen riep geroepen behouden houden hield gehouden onthouden houwen hieuw gehouwen worden werd geworden De verleden tijd is regelmatig. bakken** bakte gebakken lachen wassen barsten* braden braadde gebraden heten heette geheten weven weefde geweven hoeven hoefde gehoeven vouwen vouwde gevouwen stoten stootte gestoten 1

Het voltooid deelwoord = ge + hele werkwoord.

2 1. Groep 2. De klank van het voltooid deelwoord is anders dan in het werkwoord. Eerst een paar grote groepen werkwoorden die op dezelfde manier gaan, 1. werkwoorden met ij. Bijna alle werkwoorden met ij zijn onregelmatig. Ze krijgen een lange ee in de verleden tijd en de voltooide tijd. ij / ee begrijpen begreep begrepen bijten beet gebeten blijken blijven drijven glijden grijpen hijsen*** kijken knijpen* krijgen krijsen*** kwijten lijden lijken ontbijten ontbeet ontbeten overlijden overschrijden*** rijden rijzen* schijnen schrijden schrijven slijpen slijten smijten** snijden spijten splijten stijgen stijven strijden** strijken verdwijnen vergelijken vermijden verwijten * vrijen** wijken** ontwijken** wijten** wijzen wrijven zwijgen Werkwoorden met een lange oo in de verleden tijd en voltooide tijd. 2. werkwoorden met ui. De onregelmatige werkwoorden met ui krijgen een lange oo in de verleden tijd en voltooide tijd. ui / oo sluiten sloot gesloten buigen druipen** duiken opduiken *** fluiten* kluiven kruipen pluizen

..... drijven...... glijden...... grijpen...... hijsen***...... kijken...... knijpen*...... krijgen...... krijsen***...... kwijten...... lijden...... lijken...... ontbijten ontbeet ontbeten overlijden.

3 2. werkwoorden met ui - vervolg ruiken schuilen* (ook regelmatig) verschuilen* schuiven sluipen** snuiven spuiten** stuiven wuiven* zuigen* zuipen werkwoorden met ie (en met ee). Ook de onregelmatige werkwoorden met ie krijgen een lange oo in de verleden tijd en voltooide tijd. ie / oo vliegen vloog gevlogen bieden bedriegen** genieten gieten* kiezen liegen schieten verbieden vriezen*** vroor gevroren bevriezen** verliezen verloor verloren Twee onregelmatige werkwoorden met ee hebben een lange oo in de verleden tijd en voltooide tijd ee / oo wegen woog gewogen scheren** Werkwoorden met een korte klank en met een korte o in de verleden tijd en voltooide tijd. 4. een grote groep werkwoorden met i krijgt o in de verleden tijd en voltooide tijd. i / o beginnen begon begonnen blinken** dringen drinken dwingen glimmen klimmen klinken krimpen*** schrikken spinnen springen stinken* verzinnen vinden winnen wringen** zingen zinken** verzinnen*

..... bedriegen**...... genieten...... gieten*...... kiezen...... liegen...... schieten...... verbieden...... vriezen*** vroor gevroren bevriezen**.

4 5. ook een groep werkwoorden met e krijgt o in de verleden tijd en voltooide tijd. e / o trekken trok getrokken bederven*** (op)bergen** schenken schelden** smelten** treffen vechten vertrekken verbergen zenden zwellen** zwemmen zwerven ** Verder zijn er een aantal kleinere groepen onregelmatige werkwoorden Onregelmatige werkwoorden met een lange ee. ee / a / oo breken brak, braken gebroken bevelen aanbevelen** nemen spreken steken stelen ee / a / ee (de klank van het voltooid deelwoord is gelijk aan het hele werkwoord) eten at, aten gegeten betreden** geven lezen meten ee / oo wegen woog gewogen scheren ee / oe zweren zwoer gezworen bezweren** * Onregelmatige werkwoorden met lange ee hebben verschillende klanken in verleden tijd en voltooide tijd. Onregelmatige werkwoorden met een korte e en i. i / a / ee liggen lag, lagen gelegen bidden zitten e / ie / o helpen hielp geholpen bederven sterven werpen werven Onregelmatige werkwoorden met korte e en i hebben verschillende klanken in verleden tijd en voltooide tijd. 4

..... Verder zijn er een aantal kleinere groepen onregelmatige werkwoorden Onregelmatige werkwoorden met een lange ee. ee / a / oo breken brak, braken gebroken bevelen...... aanbevelen**...... nemen.

5 Let op: Een aantal werkwoorden met ee en met i hebben allebei een korte a en een lange ee in de verleden tijd en voltooide tijd. eten at, aten gegeten geven lezen meten liggen lag, aten gelegen bidden zitten Volledig onregelmatige werkwoorden. De volgende werkwoorden zijn helemaal onregelmatig komen kwam. kwamen gekomen moeten moest gemoeten mogen mocht gemogen weten wist geweten plegen placht gaan ging gegaan staan stond gestaan bestaan verstaan zien zag, zagen gezien doen deed gedaan slaan sloeg geslagen scheppen schiep geschapen 2. Het voltooid deelwoord heeft t of d. Een aantal onregelmatige werkwoorden heeft een voltooid deelwoord dat eindigt met t of d. - Het voltooid deelwoord is regelmatig. vragen vroeg gevraagd (ver)jagen*** waaien woei (waaide)... zeggen zei, zeiden gezegd kunnen kon, konden gekund willen wou, wouden (wilde) gewild zullen zou, zouden (geen voltooid deelwoord) - Het voltooid deelwoord is onregelmatig. hebben had, hadden gehad brengen bracht gebracht denken kopen kocht gekocht zoeken zocht gezocht zijn was, waren geweest 5

kwamen gekomen moeten moest gemoeten mogen mocht gemogen weten wist geweten plegen placht gaan ging gegaan staan stond gestaan bestaan...... verstaan.

Vergelijkbare documenten

v.t. jij, hij, v.t. v.t. v.t. jij, hij, v.t. wij, jullie v.t. v.t. jij, hij, v.t. wij, jullie v.t. v.t. jij, hij, v.t. wij, jullie v.t. v.t.

v.t. jij, hij, v.t. v.t. v.t. jij, hij, v.t. wij, jullie v.t. v.t. jij, hij, v.t. wij, jullie v.t. v.t. jij, hij, v.t. wij, jullie v.t. v.t. bakken bannen heb, ben, word heb, ben, word barsten behangen heb, ben, word heb, ben, word braden brouwen heb, ben, word heb, ben, word heten hoeven heb, ben, word heb, ben, word houwen lachen heb, ben,