Knokken voor het levenslied
|
|
- Mark van den Brink
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 69 Etherpiraten Knokken voor het levenslied Arno van der Hoeven In het oosten en noorden van het land heeft het Agentschap Telecom de handen vol aan de etherpiraten. Met hun op de regionale volkscultuur gerichte uitzendingen hebben deze illegale radio makers een bijzondere plek in het Nederlandse medialandschap. Over de voort durende strijd om aandacht voor het Nederlandstalige lied. 1 Bij het afscheid nemen van Veronica sterft ook een beetje de democratie in Nederland. Dat spijt mij. Voor Nederland. Met deze woorden luidde Rob Out op 31 augustus 1974 het einde van de illegale zeezender Veronica in. Na zijn gedragen afscheidswoorden volgde het Wilhelmus en ging de zender op het uitzendschip definitief uit. Het populaire radiostation werd hiertoe gedwongen door de ratificatie van het Verdrag van Straatsburg, beter bekend als de antipiratenwet. De rust in de ether was echter niet van lange duur, want de jaren zeventig kende de grootschalige opkomst van de zogeheten landpiraten. Via het illegale gebruik van radiofrequenties kon iedere amateur de concurrentie aangaan met de als oubollig beschouwde programmering van Hilversum. Deze activiteit wordt tot op de dag van vandaag fel bestreden door het Agentschap Telecom. 2 (Navis 2011) De frequenties behoren immers toe aan de radiostations die daarvoor betalen. Daarbij is er het risico dat de piraten storen op het radiocontact van het vliegverkeer. In de jaren zeventig en tachtig bracht de etherpiraterij een aantal illegale, maar goed georganiseerde, commerciële radiostations voort, die zich met Engelstalige muziek op een jong publiek richtten. Op de kleinere piratenstations waren vooral de levensliederen goed vertegenwoordigd. Hoewel Veronica voornamelijk naam heeft gemaakt door rock- n-rollmuziek te introduceren bij rebellerende jongeren in de jaren zestig, was er bij de zeezender ook ruimte voor Nederlandstalige plaatjes van bijvoorbeeld Vader Abraham en de Heikrekels. (Kok 2008, 238) Na het verdwijnen van Veronica was het publiek voor deze muziek noodgedwongen aangewezen op de illegale landpiraten. Een rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (Intomart b.v. 1982), dat inzicht moest geven in de invloed van ether piraterij op het omroepbestel, laat zien dat meer dan de helft van de luisteraars (53 procent) afstemde op de piraten vanwege
2 70 Boekman 88 Volkscultuur? het Nederlandse lied. Iets minder dan helft van de ondervraagden (44 procent) gaf onvrede met de Hilversumse zenders aan als belangrijke reden om naar de illegale radio te luisteren. In een op single uitgebrachte open brief aan opsporingsambtenaar Van de Werf van de Radio Controle Dienst, voorgelezen op de klanken van een levensliedje, verwoordt zanger Kees Kremer begin jaren tachtig de kritiek als volgt: Die jongens in Hilversum weigeren gewoon om Nederlands te draaien, hoewel zij daar toch een dienende taak hebben. [ ] Zonder inspraak krijgen wij elke dag dezelfde platen te horen, in een taal die slechts weinig mensen verstaan. Is dat eerlijk en democratisch, meneer Van de Werf? Tegenwoordig hebben meneer Van de Werf en zijn collega s die verantwoordelijk zijn voor de aanpak van illegale radio nog steeds hun handen vol aan de piraten. Een rapport van het Agentschap Telecom uit 2010 toont aan dat ongeveer 1800 stations op illegale wijze gebruikmaken van de frequentieband van 87,5 tot en met 107,9 MHz. Deze piraten zijn voornamelijk actief in de landelijke gebieden van Overijssel, Drenthe, Friesland en de Achterhoek. Ondanks de boetes die inmiddels oplopen tot 2500 euro, door de in 2010 geïntroduceerde strengere aanpak van het Agentschap Telecom, blijven deze stations opkomen voor hun piratenmuziek (levensliederen en schlagers). Wat verklaart de volharding van deze etherpiraten? Gewoon in je moerstaal Het hoofdargument waarmee de piraten de illegale activiteiten verdedigen, is dat zij muziek draaien waar de reguliere media geen aandacht aan besteden. Je knokt eigenlijk voor je piratenmuziek, legt Frank (43) uit. 3 Zoals zoveel piraten in de Randstad moest hij die strijd uiteindelijk opgeven gevangenisstraf dreigde en promoot hij het levenslied nu via een legale internetzender. Het is de toegankelijkheid van deze muziek die hem aanspreekt: Het is puur op z n Nederlands, gewoon in je moerstaal. Je geeft er een riedeltje aan en de mensen begrijpen het. De eigenheid van de piratenmuziek kan nader worden begrepen aan de hand van wat muzieksocioloog Simon Frith (1990) het folk discourse noemt. Hiermee beschrijft hij de eigenschappen van verschillende muziekgenres die gemeen hebben dat de nadruk ligt op het sociale aspect van muziek; de wijze waarop deze mensen samenbrengt. Deze karakterisering is ook van toepassing op de piratengenres als levensliederen en schlagers. 4 De focus op de sociale dimensie staat in tegenstelling tot het art discourse, waarbij het publiek een unieke esthetische ervaring verwacht van muziek. In deze meer kunst zinnige benadering moet de muziek juist ver afstaan van het alledaagse leven. 5 Bij de piratenmuziek ontbreekt echter de scheiding tussen kunst en leven. De gezelligheid en het alledaagse is juist waar het om draait bij dit genre. Daarbij is het onderscheid tussen publiek en uitvoerder, zoals we dat doorgaans zien bij concerten, grotendeels opgeheven. Binnen het folk discourse is er een voortdurende poging tot ontkenning van het (commerciële) onderscheid tussen folk stars en folk fans. 6 (Frith 1990, 99) Bij het Mega Piraten Festijn, het rondreizende festival van themakanaal Sterren.nl dat maandelijks tienduizenden bezoekers trekt, is dit zichtbaar door de aanwezigheid van het publiek op het podium. Juist het gewone, alledaagse karakter van de artiesten wordt gecultiveerd. De authenticiteit van de vertolkers van de levensliederen staat centraal. De piraten promoten op hun illegale zenders dan ook de plaatjes van deze artiesten, die in ruil daarvoor optreden op de populaire piratenfeesten. Over de noodzaak van deze promotie is Frank duidelijk: Er komen elke week veel nieuwe platen uit, die wij wel draaien, maar de andere zenders niet! Is het inderdaad zo slecht gesteld met de
3 73 Etherpiraten aandacht voor het Nederlandse lied? Taboe op Nederlands lied Het is in Nederland net alsof het een soort taboe is, merkt Berry (45) op. Als je van Nederlandstalig houdt, dan hoor je er niet bij. Dit sluit aan bij de conclusies van een onderzoek naar classificatieprocessen in de muziekindustrie (Hitters 2010), waarin wordt geconstateerd dat de grote platenmaatschappijen maar moeizaam inspelen op de populariteit van het Nederlandse lied. De majors kijken neer op artiesten als Jan Smit en Frans Bauer, en laten de promotie en distributie ervan liever over aan kleinere, onafhankelijke platenmaatschappijen. Ook Van de Kamp (2009, 63) merkt op dat de Nederlandse taal lange tijd niet gangbaar was 7 : Zingen in de eigen taal werd eigenlijk not done gevonden en vooral geassocieerd met artiesten in het volkse genre zoals de Zangeres Zonder Naam en Corry Konings. Tegenwoordig is deze weerstand tegen het Nederlandstalige lied echter grotendeels verdwenen. Door middel van analyses van hitlijsten laten verschillende onderzoekers zien dat in de jaren negentig de interesse voor Nederlandstalige muziek weer toenam. (Achterberg 2011; Kamp 2009) Als gangbare verklaring wordt doorgaans de voortschrijdende globalisering en daarmee gepaard gaande Europese eenwording aangedragen. Door het vervagen van (culturele) grenzen en de vermeende bedreiging van de eigen cultuur ontstond er een hernieuwde interesse voor lokale identiteit, is hierbij de redenering. Dit zou ook de opleving van het zingen in het eigen dialect kunnen verklaren. Met de opkomst van artiesten uit de regio als Bløf, Skik en De Kast wordt het zingen in het Nederlands, of een dialect ervan, steeds In de jaren negentig nam de interesse voor Nederlandstalige muziek toe meer geaccepteerd. Als daarbij een documentaire over het leven van André Hazes in 1999 wordt gekozen als openingsfilm op het IDFA en daarmee de serieuze aandacht voor de zanger toeneemt, lijkt de emancipatie van de volksmuziek compleet. In een biografie over het leven van de volkszanger schrijft popjournalist Robert Haagsma (2004, 135) daarover: Het leek alsof veel recensenten en journalisten, vooral die van de betere kranten en bladen, zich opeens bewust werden van de kwaliteiten van de geportretteerde zelf. Opeens mocht Hazes. Dit past in een algemene trend waarbij de kwaliteitsjournalistiek meer aandacht gaat besteden aan popmuziek en bestaande culturele hiërarchieën onder druk komen te staan. (Janssen 2010; Schmutz 2010) Als reactie op de toegenomen populariteit van de Nederlandstalige muziek heeft Buma Cultuur zelfs een conferentie voor het Nederlandstalige lied geïntroduceerd. Op Buma NL kunnen professionals uit de muziekindustrie
4 74 Boekman 88 Volkscultuur? zich laten bijpraten over de laatste ontwikkelingen in dit genre. 8 Ook op de televisie en radio zijn er recentelijk nieuwe spelers bij gekomen. Via de digitale stations zijn dat TV Oranje en Sterren24, het themakanaal van de TROS. Maandelijks ligt het aantal mensen dat langer dan één minuut naar Sterren24 kijkt boven de 1 miljoen. (SKO 2011) In de ether zijn Radio NL en 100%NL in de afgelopen jaren gestart als commerciële zenders. Op de vraag of er bijvoorbeeld met de laatstgenoemde niet genoeg aandacht voor het Nederlandse lied is, geeft piratenliefhebber Otto (30) een veelbetekend antwoord: Je hebt Nederlandstalig en Nederlandstalig: bijvoorbeeld Bløf en Frans Bauer. Het verschil kan je zelf wel invullen, hè. Lokale gemeenschap De nadruk op het sociale aspect van muziek, zoals belicht tegen de achtergrond van het folk discourse, blijkt tevens uit de andere activiteiten van de piratenzenders. De studioapparatuur staat doorgaans achter een zelfgebouwde bar, zodat buurtgenoten bij de uitzending aanwezig kunnen zijn. Deze betrokkenheid bij de lokale gemeenschap vormt een belangrijke verklaring voor de populariteit van de piratenzenders. Dit lokale karakter is inherent aan het medium, door het beperkte bereik van de radiozenders. Een presentatie in dialect geeft uitdrukking aan de plaatselijke identiteit. Daarbij is een vast onderdeel van de uitzendingen de verzoekplaatjes met groeten aan buren en andere bekenden. Ook het spelen van bingo via de ether behoort tot de mogelijkheden. Op zelfgeorganiseerde piratenfeesten komen doorgaans honderden mensen af. In grote feesttenten treden dan lokale artiesten op, terwijl alles via de zender de ether in wordt Op zelfgeorganiseerde piratenfeesten komen doorgaans honderden mensen af gestuurd. Dit gaat regelmatig samen met een inzamelingsactie voor het goede doel. Ook rond de feestdagen zit de ether traditiegetrouw volgepakt, want met de kerstdagen zijn de opsporingsambtenaren van het Agentschap Telecom immers ook een aantal dagen vrij. Door samen te werken in een team met meerdere piraten, een zogenoemde piratencombinatie, worden de risico s nog verder verkleind, weet Pedro (33): Als het misgaat, deel je de boete gewoon en dan heb je toch een paar leuke dagen gehad. Piraten uit de Randstad, waar de hele ether is schoongeveegd van illegale radio, kijken jaloers naar de levendige piratenwereld in andere delen van het land. Die tijd zal nooit meer terugkomen, blikt Frank uit Waddinxveen weemoedig terug. Hij is overgestapt naar het zenden via internet, maar zoals zoveel piraten mist hij daarbij de vertrouwde spanning: Je kunt niet meer gepakt worden en je betaalt netjes de muziekrechten. Geef mij maar het risico dat je elk moment een
5 75 Etherpiraten Arno van der Hoeven is promovendus aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Hij doet onderzoek naar popmuziekerfgoed en culturele identiteit inval kan krijgen. Door dit illegale karakter blijft de etherpiraterij een grote aantrekkingskracht houden en staat er zelfs een nieuwe generatie jonge zenders op. Daarmee is dit een van de weinige cultuurvormen die gebaat zijn bij actieve tegenwerking door de overheid. Literatuur Achterberg, P. (et al.) (2011) A cultural globalization of popular music? American, Dutch, French and German Pop Charts ( ). In: American behavioral scientist, jrg. 55, nr. 5, Agentschap Telecom (2010) Staat van de Ether. Update Geraadpleegd van op 2 mei Eijck, K. van en J. Lievens (2008) Cultural omnivorousness as a combination of highbrow, pop, and folk elements: The relation between taste patterns and attitudes concerning social integration. In: Poetics, jrg. 36, nr. 2-3, Frith, S. (1990) What is good music? In: Canadian University Music Review, jrg. 10, nr. 2, Hitters, E. en M. van de Kamp (2010) Tune in, fade out: Music companies and the classification of domestic music products in the Netherlands. In: Poetics, jrg. 38, nr. 5, Intomart b.v. (1982) Etherpiraten in Nederland; voorstudies en achtergronden mediabeleid. s-gravenhage: Staatsuitgeverij. Janssen, S., M. Verboord en G. Kuipers (2010) Classificaties in de kunstjournalistiek. Hoge en populaire cultuur in Europese en Amerikaanse elitekranten In: Sociologie, jrg. 6, nr. 4, Kamp, M. van de (2009) Regiopop: meer dan dialect. In: Boekman, jrg. 21, nr. 78, Kok, A. (2008) Dit was Veronica. Geschiedenis van een piraat. Amsterdam: Thomas Rap. Lelieveldt, Ph. en J. van Leeuwen (2008) Prick up your ears! De idealen van Vrije Autonome Radio in Nederland, In: Tijdschrift voor Mediageschiedenis, jrg. 11, nr. 1, Navis, J. (2011) Steeds stiller in de ether. In: Spits, 5 april. Schmutz, V. (et al.) (2010) Change and continuity in newspaper coverage of popular music since Evidence from the United States, France, Germany, and the Netherlands. In: Popular Music and Society, jrg. 33, nr. 4, Stichting Kijk Onderzoek (2011) Jaarrapport Geraadpleegd van and their significance for music audiences and music industries in Europe (POPID). Zie: hera_popid/ 2 Voorheen de Radio Controle Dienst. 3 Gezien het illegale karakter van de etherpiraterij worden op verzoek van de respondenten alleen de voornamen vermeld. 4 Van Eijck en Lievens (2008) tonen dit empirisch aan in een studie naar muziekvoorkeuren en sociale waarden in relatie tot onder meer de theorie van Simon Frith. 5 Het art discourse was binnen de piratenwereld in zekere mate aan de orde op de piratenzenders die voortkwamen uit de kraakscene. Zij experimenteerden onder meer met geluidscollages (Lelieveldt 2008). De activiteiten van de grotere illegale radiostations uit de jaren tachtig sluiten aan bij wat Frith het pop discourse noemt, met een commerciële opzet die is gecentreerd rond hitlijsten. 6 Mijn vertaling. 7 Met uitzondering van de kortstondige hype voor Nederlandstalige pop (Kamp 2009, 63) begin jaren tachtig met groepen als Doe Maar en Het Goede Doel. 8 Zie Noten 1 Dit artikel is gebaseerd op het promotieonderzoek over popmuziekerfgoed dat de auteur verricht in het kader van het door HERA gesubsidieerde onderzoeksproject Popular music heritage, cultural memory and cultural identity: localised popular music histories
Rapport Nederlandstalige Muziek
Rapport Nederlandstalige Muziek 11 september 2015 1 INLEIDING Buma Cultuur, dat het Nederlands muziekauteursrecht in zowel Nederland als in het buitenland ondersteunt en promoot, heeft TNS Nipo onderzoek
1. Luister je naar de radio?
Muziek In hoeverre ben je het (on)eens met de volgende stellingen? 10 95% 1. Luister je naar de radio? (n=538) 9 8 7 6 5 4 3 2 1 5% Ja Nee Weet niet Toelichting: Ja Alleen naar muziek De hele dag door...3fm
Was er duidelijke invloed op de etherpiraten in 1964?
Was er duidelijke invloed op de etherpiraten in 1964? In de zomer van 1964 begonnen zowel de radio- als televisieprogramma s vanaf het REM-eiland en was Radio Veronica al een aantal jaren populair in ons
gegeven. Op een later moment lieten de handtekeningenjagers het afweten.
In herinnering ga ik terug naar het begin van de jaren zeventig van de vorige eeuw. Radio was als het ging om de commerciële stations actief vanaf internationale wateren glorieus. Hilversum 3, dat 6 jaar
Nationalism and the national dimension of cultural consumption Wave 2
Nationalism and the national dimension of cultural consumption Wave 2 Vragenlijst afgenomen in het LISS panel Versie 1.0 datum Januari 2014 auteur Marije Oudejans T: +31 13 466 8327 E: m.oudejans@uvt.nl@uvt.nl
Mediawijsheid. Auteursrecht bij muziek. Voorbereiding. Inleiding 15 min
Lesbrief 2 Auteursrecht bij muziek Voorbereiding Doelen: - De leerlingen weten wie er allemaal betrokken zijn in het proces rondom het maken van muziek en welke rechten deze betrokkenen hebben. - De leerlingen
Hoe haal je als adverteerder voordeel uit NOM Doelgroep Monitor?
Hoe haal je als adverteerder voordeel uit NOM Doelgroep Monitor? Voor adverteerders en mediaplanners is het interessant om inzicht te hebben in het profiel van de luisteraars op basis van meer dan alleen
De Groninger hitparade in de jaren zeventig
De Groninger hitparade in de jaren zeventig Sinds meer dan een halve eeuw wordt Nederland overspoeld door hitlijsten. Was het bellen van bevriende platenhandelaren verspreid over het hele land, om te vernemen
Tarieven Adverteren. RTV Focus Zwolle
Tarieven Adverteren RTV Focus Zwolle Wat is RTV Focus Zwolle? RTV Focus Zwolle is een vernieuwend lokaal RTV station in Zwolle dat plaatselijk nieuws, evenementen, kunst, cultuur, weer, sport en lifestyle
Opiniepeiling tegenover luisteronderzoek
Opiniepeiling tegenover luisteronderzoek Op 13 en 14 april 1973 werd er in opdracht van CV Veronica door het Bureau Veldkamp Marktonderzoek BV. een opinieonderzoek uitgevoerd onder de Nederlandse bevolking
radio&tv station voor veteranen en door veteranen.
Als DJ in Libanon (UNIFIL Detachement DUTCHBATT 83/03-83/10 Nederlandse Unifil Vereniging (NUV) T.a.v. Bestuur NUV Betreft: oprichting www.veteransradio.nl internet online veteranen radio&tv station voor
Bereiksonderzoek Lokale omroep
BRAND REALITY Bereiksonderzoek Lokale omroep DVJ Insights consultant research expert Inhoud: achtergrond onderzoek Resultaten Televisie Resultaten Radio Resultaten Website conclusies 2 ACHTERGROND - DOELSTELLINGEN
Tarieven Adverteren. RTV Focus Zwolle
Tarieven Adverteren RTV Focus Zwolle P3. Wat is RTV Focus Zwolle? P4. Banners op nieuwssite P5. Nieuwspagina P6. Homepagina P7. Video commercial P9. Wekelijkse nieuwsupdate Zwolle P10. Radiocommercial
Radio: Still going strong? Radio: Still going strong?
Ieder jaar weer worden er voor het Continu Luisteronderzoek ongeveer 17. personen geworven, een mooie landelijke representatieve steekproef. Ruim tweederde van deze personen wordt telefonisch een korte
Omdat het kan, 10. grootste toekomstwensen. Inspiratie bronnen/persoonlijke. over de redacteur:
Jfor one time only Jelle Burger is geen man die graag met zichzelf te kooop loopt. Hij laat liever zelf zien wat hij in huis heeft. Geboren in Woerden, maar getogen in Helmond; hij heeft van beide kanten
De zakelijke kant van muziek
De zakelijke kant van muziek Leerlingentekst en opdrachten Muziek en tekst: eigendom, rechten en geld verdienen Je bent gek op muziek en wat is nou leuker dan van je hobby je werk maken? Als je een bandje
Samenvatting. Clay Shirky Iedereen Hoofdstuk 4 Eerst publiceren, dan filteren. Esther Wieringa - 0817367 Kelly van de Sande 0817383 CMD2B
Samenvatting Clay Shirky Iedereen Hoofdstuk 4 Eerst publiceren, dan filteren Esther Wieringa - 0817367 Kelly van de Sande 0817383 CMD2B Deze samenvatting gaat over hoofdstuk 4; eerst publiceren dan filteren,
De Bijbel open 2013 44 (09-11)
1 De Bijbel open 2013 44 (09-11) Als ouders zondigen, dan worden hun kinderen daarvoor gestraft. Is dat zo? Dat kan toch niet waar zijn. Toch lijkt dat wel zo te staan in Deut. 5:9 en Ex. 20:5. In deze
- De man die Radio Veronica bedacht -
Op 21 april 2010 was het vijftig jaar geleden dat de eerste uitzendingen van Radio Veronica te horen waren. Amsterdammer Max Lewin nam ruim vijftig jaar geleden het initiatief. Amsterdammer Frank Roos
Adverteren op de radio in digitale tijden. Door Rutger Mackenbach in samenwerking met frank.publishing
Adverteren op de radio in digitale tijden Door Rutger Mackenbach in samenwerking met frank.publishing juni 2018 "Wij delen onze visie en kansen voor adverteerders We bespreken de volgende onderwerpen Ontwikkelingen
Samenvatting onderzoek Muziek en Werk
Samenvatting onderzoek Muziek en Werk In opdracht van Randstad zijn er twee onderzoeken uitgevoerd door R2Research. Met het eerste onderzoek is het fundament gelegd voor de link tussen Werk en Muziek.
ENQUETE POPCULTUUR IN NOORD-LIMBURG voor podia
ENQUETE POPCULTUUR IN NOORD-LIMBURG voor podia BELANGRIJK Gegeven antwoorden worden strikt vertrouwelijk en naamloos verwerkt. Deelname aan de enquête is anoniem. Wil je echter kenbaar maken waar je voor
Interview met DJ Kit T
Interview met DJ Kit T Ik denk dat heel veel mensen nieuwsgierig zijn naar wie Kit-T nu precies is. Kun je ons wat over jezelf vertellen? Mijn naam is Kitty Nendels, geboren in Kerkdriel en opgegroeid
Maak je muziek? En wordt die muziek gebruikt of afgespeeld door anderen? Dan heb jij waarschijnlijk recht op een vergoeding!
Maak je muziek? En wordt die muziek gebruikt of afgespeeld door anderen? Dan heb jij waarschijnlijk recht op een vergoeding! In ons dagelijkse leven kunnen we niet zonder muziek. Voor heel wat winkels,
Vijftien jaar internet. Wat heeft het voor ons betekend?
Rapport Vijftien jaar internet. Wat heeft het voor ons betekend? Voor: Online Breedband B.V. Door: Synovate Synovate Inhoud Samenvatting 3 Onderzoeksopzet 5 Belangrijkste resultaten 6 - Internetgebruik
Rob van Stuivenberg. 23 januari 2005
Young Votes KLO Informatie & advies Rob van Stuivenberg 23 januari 2005 Onderzoeksverantwoording Young Votes uitgevoerd door De Vos en Jansen uit Nijmegen Online onderzoek onder 520 jongeren van 15-34
Internet Radio. Intomart GfK. GfK. Growth from Knowledge. Leendert van Meerem
GfK. Growth from Knowledge Internet Radio Leendert van Meerem Radio, het oudste elektronische medium 2 - Gestart, 100 jaar geleden op de Amplitude Modulatie : AM - Voor de oorlog al krakend met de Korte
Presskit 538Koningsdag 2016
Presskit 538Koningsdag 2016 538Koningsdag 2016 Op woensdag 27 april strijkt Radio 538 voor de derde maal neer op het Chasséveld in Breda en viert samen met 40.000 bezoekers 538Koningsdag. Meer dan 27 nationale
Mediabeleid in Nederland
Opgave 1 Massamedia tekst 1 Mediabeleid in Nederland 5 10 15 20 25 30 35 In de afgelopen tien jaar konden Nederlandse burgers, naast de drie publieke tv-zenders en vijf publieke radiozenders, steeds meer
Tradities en gebruiken in de Groningse cultuur
Tradities en gebruiken in de Groningse cultuur Groningen kent verschillende tradities en gebruiken. Denk hierbij aan de Groningse streektaal, de vlag en het Groningse volkslied. Maar het gaat ook om het
rtv noordoost twente twentefm accentfm twentetv jouw keuze in Twente de leukste piratenmix hier zie je de streek
rtv noordoost twente twentefm jouw keuze in Twente accentfm de leukste piratenmix twentetv hier zie je de streek tarieven 2015 twentefm jouw keuze in Twente Twente FM is hét station voor Noordoost Twente.
Opwekking 346: Opwekking 167:
Opwekking 346: Maak ons tot een stralend licht een stralend licht Tot de wereld ziet wie haar het leven geeft. Laat het schijnen door ons heen. Maak ons tot een woord van hoop een levend woord dat U verlossing
Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie
Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl
RTV Amstelveen. Een onderzoek naar de bekendheid en waardering van RTVA
Een onderzoek naar de bekendheid en waardering van RTVA In opdracht van: Gemeente Amstelveen Projectnummer: 15202 Merel van der Wouden MSc drs. Josca Boers Bezoekadres: Oudezijds Voorburgwal 300 Telefoon
Musical De Eendenclub verdwaalt
Pagina 1 van 9 Musical De Eendenclub verdwaalt Normale versie voor 3 typetjes (Otto/Elle/Izzi) Een eigen productie van Recrateam Zang: Leonie van Gent en Martijn Boer Stemmen op de cd-versie: Martijn Boer
Promoveren : gekkenwerk!
Promoveren : gekkenwerk! 1. Een onderwerp vinden Neem je broedtijd: zeer functioneel Blijf dicht bij jezelf Jij moet het boeiend blijven vinden Mijn zoektocht Poging I: september 2005 Innovatie op entertainment
OOG TV en Radio. Marjolein Kolstein. Mei 2016. Laura de Jong. Kübra Ozisik. www.os-groningen.nl
OOG TV en Radio Marjolein Kolstein Laura de Jong Mei 2016 Kübra Ozisik www.os-groningen.nl BASIS VOOR BELEID Inhoud Inhoud 1 Samenvatting 3 1. Inleiding 5 1.1 Aanleiding van het onderzoek 5 1.2 Doel van
Luisteren: muziek (B1 nr. 4)
OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. Kijk
Terugblik op rapport uit 1960
Terugblik op rapport uit 1960 Tegen het einde van de vijftiger en aan het begin van de jaren zestig van de vorige eeuw kwamen de spaarzame onderzoeksrapporten van het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek),
Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek
Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Welkom in de bibliotheek. Je gaat op ontdekking in de bibliotheek. Hierbij doe je een onderzoek naar verschillende soorten media; zoals
Factsheet. Onderzoek uitgevoerd door Direct Research in opdracht van Pepsi, onder 500 jongeren in de leeftijd van 18 t/m 24 jaar.
Factsheet Nederland dj-land Onderzoek uitgevoerd door Direct Research in opdracht van Pepsi, onder 500 jongeren in de leeftijd van 18 t/m 24 jaar. 38% lijkt het remixen van een track leuk. In de grote
Introducties telefonisch interview
Introducties telefonisch interview Onderstaande fragmenten zijn uitsuitend bedoeld voor gebruik bij het boek Onderzoek doen met vragenlijsten. Het is niet toegestaan deze fragmenten te publiceren of anderszins
Olon onderzoek lokale media landelijk. 2 april 2014 Sandra van Laar en Dirk Pieterse
Olon onderzoek lokale media landelijk 2 april 2014 Sandra van Laar en Dirk Pieterse Inhoud Inleiding & Definities Samenvatting Achtergrond Lokale nieuwsvoorziening & Informatiebehoefte Bekendheid (van
Het afzien van 2008 verschijnt: 27 november 2008
Het afzien van 2008 verschijnt: 27 november 2008 voorlopige cover Uitgeverij Catullus, ISBN 9789078753209 paperback 14,5 X 20 CM, 112 pagina s 8,95 Fokke & Sukke - Het afzien van 2008 Reid, Geleijnse &
Onderzoek in het kader van de 100 ste editie van de Internationale Vierdaagse Afstandsmarsen Nijmegen. Nienke Lammertink en Koen Breedveld
NEDERLANDERS OVER DE VIERDAAGSE Onderzoek in het kader van de 100 ste editie van de Internationale Vierdaagse Afstandsmarsen Nijmegen Nienke Lammertink en Koen Breedveld Mei 2016 1 Nederlanders over de
Onderzoek Inwonerspanel: Geinbeat (Cityplaza) Festival
1 (12) Onderzoek Inwonerspanel: Auteur Tineke Brouwers Respons onderzoek Op 26 maart kregen de panelleden van 18 jaar en ouder (1.155 personen) een e-mail met de vraag of zij digitaal een vragenlijst over
Bereiksonderzoek Lokale omroep
BRAND REALITY Bereiksonderzoek Lokale omroep DVJ Insights consultant research expert Inhoud: achtergrond onderzoek Resultaten Televisie Resultaten Radio Resultaten Website conclusies 2 ACHTERGROND - DOELSTELLINGEN
Heer, U kent mij als geen ander U weet of ik zit of sta en U kent ook mijn gedachten voordat ik iets zeggen ga
Hieronder staan de teksten van nieuwe liedjes, zodat jullie ze thuis ook kunnen oefenen: 'k Heb Jezus nodig heel mijn leven 'k Heb Jezus nodig, heel mijn leven. 'k Heb Jezus nodig, dag aan dag, in m'n
2015 LIVE RADIO VANAF DE NOORDZEE! YOUR OFFSHORE MUSIC STATION
2015 LIVE RADIO VANAF DE NOORDZEE! YOUR OFFSHORE MUSIC STATION Het evenement voor 2015 belooft een spannend radio-avontuur te worden! Onder de slogan YOUR OFFSHORE MUSIC STATION is het de bedoeling om
Luisteren: muziek (A2 nr. 3)
OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U
EEN ZENDSCHIP IN MAASSLUIS RADIO DELMARE
EEN ZENDSCHIP IN MAASSLUIS RADIO DELMARE De brugwachter in Maassluis was ingelicht Door: Jan van Gelderen De tijd van radiopiraten op de Noordzee ligt alweer zo n veertig jaar achter ons. In 1961 begon
Opstartlessen. Lesbrief 9. Muziek. Wat leert u in deze les? Veel succes! www.edusom.nl
www.edusom.nl Opstartlessen Lesbrief 9. Muziek Wat leert u in deze les? Wat u kunt zeggen als u iets mooi vindt. Een gesprek voeren over muziek. Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente
13/6/2012 TRANSCRIPT RIET INTERVIEW. Sanni
13/6/2012 INTERVIEW TRANSCRIPT RIET Naam interviewer Naam respondent Pseudoniem respondent Datum interview 30-05-2012 Plaats interview Alkmaar Begintijd interview 12.00 Eindtijd interview 13.20 Leeftijd
Wegwijzer: Een geschikt medium kiezen
Wegwijzer: Een geschikt medium kiezen Vandaag de dag heb je verschillende media ter beschikking om je doelgroep te bereiken. Maar welk medium kies je? Dat hangt af van je doel, doelgroep en de context
Onderzoeksmogelijkheden voor kabelraden Kabelraden.nl, Jaarbeurs Utrecht Lex van Meurs, Intomart GfK Ronald Lavooi, programmaraad Zuidoost Brabant
GfK Media Onderzoeksmogelijkheden voor kabelraden Lex van Meurs 2 oktober 2010 1 Onderzoeksmogelijkheden voor kabelraden Kabelraden.nl, Jaarbeurs Utrecht Lex van Meurs, Intomart GfK Ronald Lavooi, programmaraad
Bereiksonderzoek RTV Stichtse vecht
BRAND REALITY Bereiksonderzoek RTV Stichtse vecht April 2015 Ronald Jansen - Leon Pouwels Inhoud: achtergrond onderzoek Resultaten Televisie Resultaten Radio Resultaten Website Resultaten extra vragen
Inleiding. Oorsprong gebruiksbeperkingen
Toelichting Inleiding Op 31 augustus 2017 lopen de vergunningen af die de Minister van Economische Zaken heeft verleend voor commerciële radio-omroepen. Het gaat om vergunningen voor gebruik van het spectrum
Neem nu even tijd om de Heilige Geest te vragen je te helpen bij deze studie en inzicht te geven in zowel het Woord als in je eigen leven.
Doel B: Relatie met Jezus de Koning : studenten ontwikkelen zich, vanuit een persoonlijke overtuiging, als leerling, vertrouweling en toegewijde volgeling van Jezus op elk terrein van hun leven. Doel van
TuinHulp.com, Nieuwe Webservice voor Hoveniersbedrijven 2014
Even voorstellen: Mijn naam is Marcel van Leeuwen, ben van oorsprong hovenier, en tuincentrum deskundige. Sinds eind jaren negentig ontwerp en publiceer ik ook websites. Nadat ik ben overgestapt naar Wordpress
VERSLAG ARENABIJEENKOMST STROMING JONGEREN OP 15 SEPTEMBER 2011
VERSLAG ARENABIJEENKOMST STROMING JONGEREN OP 15 SEPTEMBER 2011 Joep Hahn voorzitter van de stichtingsraad opent de bijeenkomst met een welkom aan iedereen en geeft kort de taak weer van de stichtingsraad.
RTV Papendrecht. 1 Conclusies. Bereik en waardering onder het Bewonerspanel Papendrecht
RTV Papendrecht Bereik en waardering onder het Bewonerspanel Papendrecht Inhoud: RTV Papendrecht is de lokale radio- en televisiezender van Papendrecht. Het aanbod bestaat uit radio-uitzendingen op Papendrecht
Liederen voor zondag 5 oktober 2014
Liederen voor zondag 5 oktober 204 Lied 224 God wijst mij een weg als ik zelf geen uitkomst zie. Langs wegen die geen mens bedenkt maakt Hij mij zijn wil bekend. Hij geeft elke dag nieuwe liefde, nieuwe
9 Vader. Vaders kijken anders. Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd
53 9 Vader Wat doe ik hier vandaag? P Ik leer mijn Vader beter kennen. P Ik weet dat Hij mij geadopteerd heeft. P Ik begin steeds beter te begrijpen dat het heel bijzonder is dat ik een kind van God, mijn
JE CULTURELE ZELFPORTRET
JE CULTURELE ZELFPORTRET Dit is het culturele zelfportret van Vul alles in hele antwoordzinnen in. Gebruik een ander lettertype of een andere kleur voor de antwoorden. Plak hier je pasfoto Film/tv 1 Ga
ENQUETE POPCULTUUR IN NOORD LIMBURG voor muzikanten
ENQUETE POPCULTUUR IN NOORD LIMBURG voor muzikanten BELANGRIJK: Gegeven antwoorden worden strikt vertrouwelijk en naamloos verwerkt. Deelname aan de enquête is anoniem. Wil je echter kenbaar maken waar
Voorwoord Met oprechte blijdschap schrijf ik het voorwoord voor dit boek. Ik ken Henk Rothuizen al vele jaren en heb hem zien opgroeien tot een man van God, met een bediening die verder reikt dan zijn
Tolstoj als pedagoog CAHIER. Waarom Tolstoj onderwijs in aardrijkskunde en geschiedenis overbodig en zelfs schadelijk vond
Tolstoj als pedagoog CAHIER 3h Waarom Tolstoj onderwijs in aardrijkskunde en geschiedenis overbodig en zelfs schadelijk vond Waarom Tolstoj onderwijs in aardrijkskunde en geschiedenis overbodig en zelfs
RADIO DEL MARE: EEN AVONTURENROMAN, DIE SLECHT KAN AFLOPEN
1 van 7 22-5-2012 15:52 DOSSIER DEL MARE * Haagse Courant, Zaterdag 9 Juni 1979 RADIO DEL MARE: EEN AVONTURENROMAN, DIE SLECHT KAN AFLOPEN Door Jacques Geluk Radio Del Mare begint morgenmiddag om twaalf
Luisteren: muziek (B2 nr. 1)
OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U
Bevrijdingsfestival Overijssel
Bevrijdingsfestival Overijssel Activiteitenplan 2018 21-8-2017 Inleiding Zwolle, augustus 2017 In dit activiteitenplan leest u onze plannen voor de 28 e editie van het Bevrijdingsfestival Overijssel. Het
Docent Kunsteducatie in de schijnwerpers
Docent Kunsteducatie in de schijnwerpers Master-thesis over de werkwijze van de docent kunsteducatie in het VMBO en VWO Tirza Sibelo Faculteit der Historische en Kunstwetenschappen Richting: Sociologie
Stichting SQPN Jaarverslag voor 2010
Stichting SQPN Jaarverslag voor 2010 Inhoudsopgave Voorwoord... 3 Activiteiten... 4 Publiciteit... 5 Externe Contacten... 5 Interne Organisatie... 5 Conclusies en aanbevelingen... 6 Stichting SQPN - Jaarverslag
Tekst lezen en vragen stellen
1. Lees de uitleg. Tekst lezen en vragen stellen Als je een tekst leest, kunnen er allerlei vragen bij je opkomen. Bijvoorbeeld: Welke leerwegen zijn er binnen het vmbo? Waarom moet je kritisch zijn bij
Factsheet persbericht
Factsheet persbericht Nut vakbonden onbekend bij jongeren 30 november 2011 Inleiding Van oktober 2011 tot november 2011 hield Zoekbijbaan.nl het Nationale Bijbanen Onderzoek. Aan het onderzoek deden 2464
2015 LIVE RADIO VANAF DE NOORDZEE! YOUR OFFSHORE MUSIC STATION
2015 LIVE RADIO VANAF DE NOORDZEE! YOUR OFFSHORE MUSIC STATION Het evenement voor 2015 belooft een spannend radio-avontuur te worden! Onder de slogan YOUR OFFSHORE MUSIC STATION is het de bedoeling om
Gedragscode. Gewoon goed doen
Gedragscode Gewoon goed doen 2 Inhoudsopgave pagina 1. Missie, ambitie en kernwaarden 4 2. Gewoon goed doen 5 3. Waarom een gedragscode? 6 4. Omgaan met de patiënt/klant: respectvol en gastvrij 7 5. Professioneel
1 Korintiërs 12 : 27. dia 1
1 Korintiërs 12 : 27 kerk in deze (21 e ) eeuw een lastige combinatie? want juist in deze tijd hoor je veel mensen zeggen: ik geloof wel in God maar niet in de kerk kerk zijn lijkt niet meer van deze tijd
de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.
Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.
Goede buren. Startzondag 13 september 2015 m.m.v. Jeugdkoor Joy uit Streefkerk o.l.v. Vincent van Dam
Goede buren Startzondag 13 september 2015 m.m.v. Jeugdkoor Joy uit Streefkerk o.l.v. Vincent van Dam Voorganger: ds. Joke van der Neut Organist: Alex Hommel Orgelspel Welkom door ouderling van dienst Jan
Schrijver Trent Stewart
Schrijver Trent Stewart Door : Thomas Pereira School : het Baken Klas : 7A Datum : 2010-02-15 Pagina: 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1. Inleiding... 3 2. Biografie... 4 3. Boeken die geschreven staan....
Wat vinden kijkers en luisteraars van de Omroep Organisatie Groningen?
Wat vinden kijkers en luisteraars van de Omroep Organisatie Groningen? Marjolein Kolstein Juli 2017 www.os-groningen.nl BASIS VOOR BELEID Inhoud Samenvatting 2 1. Inleiding 3 1.1 Aanleiding van het onderzoek
Mediawijsheid. Werkblad Auteursrecht bij muziek. Muziek en auteursrecht
Werkblad Auteursrecht bij muziek Muziek en auteursrecht Wanneer je een liedje op de radio hoort, luister je naar de zanger of zangeres die het liedje zingt. Maar wist je dat er heel veel mensen meewerken
Maatschappelijke vorming
toelichting Hoe kan de school de leerling helpen om zich te ontwikkelen tot een actieve, verantwoordelijke en sociale burger? Een belangrijke taak van de school is om leerlingen voor te bereiden op hun
Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.
Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.
Directe subsidies voor kunsten, erfgoed en media
134 Boekman 97 De Staat van Cultuur voor kunsten, erfgoed en media Bastiaan Vinkenburg De eerste tekenen van de bezuinigingen op de overheidsuitgaven aan kunst en cultuur zijn in 2011 zichtbaar. De verwachting
60 jaar tv geüpload; u mag er niet in
60 jaar tv geüpload; u mag er niet in - NRC Handelsblad van... http://www.nrc.nl/handelsblad/van/2015/maart/23/60-jaar-tv-... (//www.nrc.nl (http://www.nrc.nl/) Profiel Zoeken Menu 60 jaar tv geüpload;
Inhoud. Voorwoord. 1 Inleiding pg.5. 2 Identiteit & Imago pg.7. 3 Ervaar het merk pg.9. 4 Kernwaarde & Merkpropositie pg.11
Voorwoord Voor u ligt het Merkdocument van Nick Pilmeyer. Nick Pilmeyer is een sing/song writer die gebrand wilt worden. Dit document zorgt voor duidelijkheid in het proces om een goede branding te maken
WIJ zijn hier gekomen niet alleen om jullie en alle anderen hier te
SAMENVATTING VAN DE REDEVOERINGEN GEHOUDEN VOOR DE JEUGD IN SURINAME EN DE NEDERLANDSE ANTILLEN Willemstad, 19 oktober 1955, Oranjestad, 22 oktober 1955. Paramaribo, 5 november t 955 WIJ zijn hier gekomen
Thema In en om het huis.
http://www.edusom.nl Thema In en om het huis. Les 22. Een huis zoeken Wat leert u in deze les? Praten over uw huis Informatie over het vinden van een nieuwe woning Praten over wat afgelopen is Veel succes!
- Dossier 10.1: Globalisering en de behoefte aan versterking van de nationale identiteit
1 - Dossier 10.1: Globalisering en de behoefte aan versterking van de nationale identiteit (hoofdstuk 10, MtH) In het begin van de eenentwintigste eeuw bleek dat een groeiende groep Nederlanders behoefte
Noach bouwt een ark Genesis 6-8
2 Noach bouwt een ark Genesis 6-8 Het is niet fijn meer op de aarde. De mensen maken ruzie, ze vechten en ze zijn God vergeten. Maar er is één man die anders is. Dat is Noach. Op een dag praat God met
Nieuwsbrief Mediamix december 2013
Sponsors: Nieuwsbrief Mediamix december 2013 Er is veel te melden, dus tijd voor een nieuwsbrief! We kijken in deze nieuwsbrief terug op het jaar 2013, waarin we wekelijks een aflevering hebben gemaakt
Radio in Nieuw Guinea voorzet onafhankelijke radio
Radio in Nieuw Guinea voorzet onafhankelijke radio In 1962 werd, onder auspiciën van de Telegraaf, een groot aantal radioprogramma s opgenomen voor de militairen die in die tijd gelegerd waren in Nieuw
Heer, U zocht mij, toen ik was weggegaan U bracht mij veilig in Uw gezin U vergaf mij, mijn schuld is weggedaan U gaf mijn leven een nieuw begin
Met Deliver zingen we voor de dienst; Dat is genade! - Opwekking 722 Heer ik dank U Voor wat U heeft gedaan Ik kon niet doorgaan op eigen kracht Maar dankzij Jezus mag ik nu voor U staan U spreekt mij
De examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet?
TIPS VOOR DE EXAMENS De examenperiode is een moeilijke tijd. Je moet hard studeren en je hebt veel stress. Wat is een goede studiemethode en wat doe je beter niet? Wat moet je doen? 1. Lees de tekst op
Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 4: Nieuwsbrief 1 (januari 2015) In deze nieuwsbrief aandacht voor:
Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching Jaargang 4: Nieuwsbrief 1 (januari 2015) In deze nieuwsbrief aandacht voor: Terugblik Kinderyoga Rots & Water De Sterrenplukmachine Theaterweek Thema avond (hoog)gevoeligheid
Vrijheid daar strijd je voor Symposium 21 Mei 2015 Van 14.00 17.00 uur Bredero College Amsterdam
Vrijheid daar strijd je voor Symposium 21 Mei 2015 Van 14.00 17.00 uur Bredero College Amsterdam Beste mensen, Uitnodiging Stichting Spanje 1936-1939 nodigt u uit om op donderdag 21 mei a.s. het Symposium
Minder nieuws voor hetzelfde geld?
www.nieuwsmonitor.net Minder nieuws voor hetzelfde geld? Van broadsheet naar tabloid Meer weten? Onderzoekers Nieuwsmonitor Carina Jacobi Joep Schaper Kasper Welbers Kim Janssen Maurits Denekamp Nel Ruigrok
SLB24 Onderzoeksrapport. Tony Roozen M2B1 76004
SLB24 Onderzoeksrapport Tony Roozen M2B1 76004 Inhoudsopgave Voorkant Inhoudsopgave Blz. 2 Inleiding Blz. 3 Week 1 Blz. 4 Week 2 Blz. 5, 6 Week 3 Blz. 7 Week 4 Blz. 8 Week 5 Blz. 9 Conclusie Blz. 9 2 Inleiding