EX-LEERLINGEN ONTWERPEN GEZAMENLIJK NIEUW SCHOOLGEBOUW VOOR KOUDUM

Transcriptie

1 EX-LEERLINGEN ONTWERPEN GEZAMENLIJK NIEUW SCHOOLGEBOUW VOOR KOUDUM Wanneer je als oud-leerling van een basisschool uitgekozen wordt om een ontwerp te maken voor een nieuwe school, dan is dat bijzonder. Als er twee architecten gaan samenwerken om een ontwerp te maken voor hun vroegere basisscholen, dan is dat vrij uniek. Het nieuwe schoolgebouw in het Friese Koudum is het mooie resultaat van deze samenwerking. De architecten werken voor Penta Architecten en VNL Architecten. Jorritsma Bouw voerde het project uit, LindHorst trad op als bouwmanager. Het installatiewerk was in handen van Pranger-Rosier. Het moet voor elke architect een droomopdracht zijn: nieuwbouw ontwerpen voor je oude basisschool. Het overkwam Hylke Zijlstra van Penta Architecten en Teunis Vonk van VNL Architecten. Zijlstra bezocht in Koudum cbs It Grovestinshôf, Vonk ging naar obs De Welle. Hoewel ze niet meer in Koudum wonen, komen ze elkaar nog geregeld tegen in het vak. En zo werd het idee geboren om gezamenlijk in te schrijven op deze opdracht. Of ze die hebben verworven omdat ze oud-leerlingen zijn, weten ze eigenlijk niet. Wel hebben ze bij deze opdracht allebei nét een stapje extra gezet, mede omdat het in eigen dorp is. Hun doel: een mooi, warm en toegankelijk gebouw ontwerpen, waar beide scholen voorlopig zelfstandig, maar in de toekomst mogelijk als één school, gebruik van maken. Onderwijsconcept Klaas Noordhof van LindHorst huisvestingsadviseurs begeleidde het bouwproces. In overleg met de gebruikers hebben we gekeken hoe we het onderwijsconcept konden vertalen naar een gebouw. Dat mondde uit in een programma van eisen, waarbij budget, vierkante meters en locatie de kaders vormden. Het moest bovendien een duurzaam en toekomstgericht gebouw worden. De oude christelijke school heeft het veld geruimd voor de nieuwbouw. En ook voor de oude kastanjeboom was geen plek meer. Maar er is een nieuwe boom geplant, zodat over enkele jaren de kinderen weer kastanjes kunnen verzamelen. 74

2 Flexibele dorpsschool Teunis Vonk vertelt dat er in het dorp wel discussie is geweest over hoe de school eruit moest zien. De opdracht was: maak een ontwerp voor in beginsel twee scholen die onder één dak zitten. Maar het gebouw moet ook kunnen functioneren mocht er over een jaar of vijf worden gefuseerd. Beide architecten vonden de oplossing in een gebouw met aan twee zijden een houten bouwvolume, en daartussen een transparant deel waarin functies gedeeld worden, zoals een doe-lokaal, de speelzaal, de personeelskamer en de entreehal. Dat alles is gevat onder het doorlopende dak met drie kappen. Zijlstra: Naast leslokalen hebben we in ons ontwerp ook stilteruimtes en leerpleinen opgenomen. Die bieden leerlingen de mogelijkheid om zelfstandig te werken. De stilteruimtes zijn steeds tussen twee lokalen gesitueerd. De leerpleinen grenzen direct aan de lokalen en zijn op die manier een verlengstuk van het lokaal. Zijlstra: We hebben rekening gehouden met flexibiliteit. Alle lokalen zijn uitwisselbaar, mocht het tot een fusie van beide scholen komen. et is een geborgen Hplek geworden - Hylke Zijlstra 75

3 Bouwlocatie met mogelijkheden Volgens Noordhof bood de locatie mogelijkheden: Voldoende bouwhoogte en geen bestemmingsplanprocedure, dus redelijk veel vrijheid voor een leuk ontwerp. Hoewel de bouwlocatie groot genoeg was voor één bouwlaag, hebben de architecten gekozen voor een verdieping om het gebouw zo compact mogelijk bouwen. Daardoor, én door de grote vide in de middenzone, is er meer interactie mogelijk tussen de kinderen. Het is een geborgen plek geworden, aldus architect Zijlstra. Warm, speels en natuurlijk De architecten ontwierpen een alzijdig gebouw met kap. Zijlstra: Je moet er omheen kunnen lopen, dat maakt het gebouw sociaal veiliger. Vonk: De uitdaging was om de twee scholen te vervlechten, en er toch een dorpse school van te maken. Twee bouwlagen met een plat dak was wel het goedkoopst, maar dan krijg je een heel andere uitstraling. Door de kantoren aan de voorzijde te situeren, kon het schuine dak daar doorlopen. De leslokalen zitten wat meer naar achteren, daar zijn grote dakkapellen geplaatst. De buitengevels zijn bekleed met Modiwood, een Finse houtsoort die wordt gekookt om te verduurzamen. Het heeft een warme uitstraling. Voor een speels effect is het aangebracht in drie verschillende plankbreedtes. Vonk: Door de combinatie met zink, keramische dakpannen en aluminium kozijnen heeft het gebouw een natuurlijke uitstraling die past bij de prachtige, groene omgeving. We hebben er bewust voor gekozen om niet met veel kleur te werken. lkaar dingen kunnen Egunnen is goed voor proces, planning en eindproduct - Klaas Noordhof 77

4 eter zeker te Bweten dat je het goed doet, dan achteraf aan te moeten passen - Dennis van Weerdenburg Regeren is vooruitzien Jorritsma Bouw trad op als hoofdaannemer, zonder het installatiewerk. Projectleider Dennis van Weerdenburg vertelt dat ze op een aantal punten alternatieven hebben voorgesteld. De belangrijkste aanpassing was het gebruik van het Isobouw Slimfort systeem. Slimfort is een vrij nieuw product. Bij dit systeem ontstaan geen koudebruggen. De aannemer heeft technici van Isobouw gevraagd om hen tijdens de bouw te begeleiden. Van Weerdenburg: Het is beter zeker te weten dat je het goed doet, dan achteraf aan te moeten passen. De bouwpartners waren gebonden aan een zeer strakke planning. Doordat de aanbesteding twee weken is opgeschoven, schoof de opleverdatum op naar de week voor de kerstvakantie. Dat betekende dat er geen enkele uitloopmogelijkheid meer was. Van Weerdenburg: In de planning hebben we veel aandacht geschonken aan het afbouwproces. Dit vergt veel tijd, o.a. door de droogtijd van materialen. We zijn zo vroeg mogelijk gestart met de afbouw, en konden daardoor de opleverdatum van 15 december halen. W e hebben er bewust voor gekozen om niet met veel kleur te werken - Teunis Vonk Ook het hoge puntdak zorgde voor spannende momenten. Het dak is zes meter hoog en voorzien van akoestische plafondplaten. Die zijn vrij kwetsbaar, daar moest iedereen die daar werkte zich goed bewust van zijn. Het manoeuvreren met rolsteigers en hoogreikertjes moest dan ook heel zorgvuldig gebeuren, aldus Van Weerdenburg. Extra budget voor duurzaamheid Noordhof legt uit dat de normvergoeding voor onderwijs onder druk staat, ook waar het gaat om duurzaamheid. De budgetten worden steeds lager, en de eisen vanuit Frisse Scholen en het bouwbesluit steeds strenger. Toch is het gelukt om een mooi gebouw neer te zetten met een gezond binnenklimaat, omdat de gemeente extra budget toekende voor duurzaamheidsmaatregelen. Vonk licht toe: Daardoor konden we een hoogwaardige isolatieschil voor vloeren, gevels en dak toepassen. Verder zijn de aluminium kozijnen voorzien van triple glas. Op het zuidelijk dak liggen, mooi geïntegreerd in het pannendak, PVpanelen. Er is ledverlichting toegepast en een mechanische balansventilatie met warmteterugwinning. 78

5 Prettige bouw Beide architecten hebben heel intensief met elkaar samengewerkt. Regelmatig brainstormen en plannen maken resulteerde in het definitieve ontwerp. Ze hadden een goede taakverdeling. Desgevraagd noemt Vonk de samenwerking met Penta architecten zeker voor herhaling vatbaar. Noordhof vindt dat in het bouwteam een heel ontspannen sfeer heerste: Als je elkaar dingen kunt gunnen, dan is dat goed voor het proces, je planning en je eindproduct. Van Weerdenburg is het eens met Noordhof. Zonder overdrijven is het van begin tot eind een zeer prettige bouw geweest. Het project is zo gelopen als we bedacht hadden, zonder onvoorziene dingen. Maar dat is misschien wel heel saai voor dit blad. Koudum heeft een schoolgebouw gekregen dat goed past in de landelijke omgeving. Ook aan de binnenkant komt dat terug. Dat zit hem vooral in het kleurgebruik. Vonk en Zijlstra stelden groene en witte tinten voor. Voor de kleurige noten zorgen de leerlingen en leraren zelf wel. Want na de kerstvakantie hangen in de gangen de bontgekleurde jasjes weer aan de kapstokken en verschijnen vast heel snel de eerste tekeningen op de nieuwe ramen. COMBI SCHOOL: BREDE SCHOOL DE WELLE EN DE GROVESTINS, KOUDUM Opdrachtgever : Stichting Nije Gaast, Balk en Bestuursbureau Gearhing, Bolsward Gebruikers : De Welle en De Grovestins, Koudumt BOUWTEAMLEDEN Bouwmanagement : LindHorst huisvestingsadviseurs, Hoogeveen Architect : Penta architecten, Harlingen en VNL architecten, Grou Constructeur : Goudstikker-de Vries, Sneek Adviseur akoestiek : WNP raadgevende ingenieurs, Groningen Aannemer : Jorritsma Bouw, Bolsward Installateur E&W : Pranger-Rosier, Dokkum ONDERAANNEMERS & LEVERANCIERS Kranen : BKF kraanbedrijf, Franeker Prefab betontrap, penanten & lateien : N.P.B. Buitenpost, Buitenpost Kanaalplaatvloeren : VBI, Huissen Grondwerk, buitenriolering, terreininrichting & beplanting : Van Kalsbeek, Ferwoude Tekst: Vera Bosma Fotografie: Henri Vos 79