INSPECTIERAPPORT 2009 Objectnummer LB0278 Franciscanenkerk Aldenborch Biest 43 Weert

Transcriptie

1 INSPECTIERAPPORT 2009 Objectnummer LB0278 Weert Monumentenwacht Limburg Postbus Z Thorn info@monumentenwachtlimburg.nl tel. +31(0) / +31(0)

2 INSPECTIERAPPORT Objectnummer LB0278 Objectgegevens Objectnummer : Object : elegen te : Eigenaar/beheerder : Adres eigenaar : Monumentnummer R.D.M.Z. : Categorie : LB AP Weert Bestuur van de stichting De Biest Emmasingel BA Weert kerkelijke gebouwen Inspectiegegevens Inspectienummer : LB Datum Uitgevoerd door Activiteit Aantal uren Peter Nouwen Inspectie 6, Peter Nouwen Tekening Peter Nouwen Tekening 1, Peter Nouwen Rapport Peter Nouwen Rapport 4,5 Jan Kuppens Inspectie 6, Peter Nouwen Rapport 2 Totaal aantal uren 23

3 INSPECTIERAPPORT Objectnummer LB0278 Franciscanerkerk Biest Weert onderdeel Rijksnummer Redengevende omschrijving: Franciscanenkerk en klooster, gelegen op een omgracht terrein waar vroeger de Aldenborch van de graven van Horn stond. Laatgotische kloosterkerk, die niet georienteerd is, bestaande uit een diep op het noorden gericht koor, een dwarsarm en een schip met zijbeuk. Rijke inventaris o.a.: oksaal, altaren, orgel, XVII, preekstoel, XVIII. Tegen de koorsluiting aangebouwd een kapel, Kloostergebouwen XVII-XVIII, o.a. hoofdgebouw, losse zijvleugel, kloosterpoort tussen twee huisjes, XVII. Klokkenstoel met gelui bestaande uit een klok van een anonieme gieter, 1668, diam. 65 cm, een klok van P. de Clerck, 1641, diam. 35 cm en een klok van een onbekende gieter uit In de tuin een combinatie van drie verschillend georiënteerde zonnewij-zers. Algemeen De constructieve toestand (casco) van de kerk is goed. De onderhoudstaat is redelijk. Sinds de vorige inspectie blijkt de toestand aanzienlijk te zijn verbeterd. Voor wat de recent vernieuwde leibedekking van de daken van de sacristie en Portunculiakapel betreft moet nadrukkelijk worden opgemerkt dat volstaan had kunnen worden met reparatie. Anderzijds was het wel nodig de leibedekking van de drie lessenaarsdaken tegen het koor te vernieuwen en dat nu is juist niet gebeurd. Vanwege de wet Arbo heeft inspectie van het complex onder navolgende voorwaarden plaatsgevonden. NB. Wegens de strenge richtlijnen van de Arbowet kunnen ontoegankelijke, onbereikbare en/of onbeveiligde gebouwdelen niet meer door ons geïnspecteerd worden. In dergelijke gevallen kan, indien mogelijk, alleen steekproefsgewijs geïnspecteerd worden, eventueel met gebruikmaking van ladders, optische apparatuur en/of specifiek klimmaterieel. Conform onze richtlijnen wordt daarom geadviseerd om alsnog veiligheid/ bereikbaarheidsmiddelen te realiseren. Die voorziening is absoluut noodzakelijk voor het veilig inspecteren en onderhouden van daken en goten. Desgewenst kunnen wij u nader adviseren. Zie voorts 4.2. Uitgevoerde werkzaamheden Sinds de vorige inspectie zijn inmiddels navolgende werkzaamheden uitgevoerd of voorzieningen getroffen De leibedekking en goten van de sacristie en Portunculiakapel zijn vernieuwd. De bekroning is gelijktijdig gereviseerd. De kapconstructie van schip, transept en westbeuk is plaatselijk hersteld 1 Het dak van de westbeuk is dmv een dakluik en vlonders veilig bereikbaar en toegankelijk gemaakt. De zolders zijn voor zoveel nodig van verlichting voorzien en de treden bovenaan de wenteltrap zijn hersteld. De glas in loodvensters van het schip zijn ingrijpend gerestaureerd. De sacristie is opnieuw gevoegd. De got aan de westzijde van het koor is provisoir gerepareerd. De scheur in de zuidelijke kopgevel van het schip is (erg opzichtig) gedicht. De buitendeuren zijn geverfd. 1 Zie kanttekening onder pagina 1

4 INSPECTIERAPPORT Objectnummer LB0278 Franciscanerkerk Biest Weert Aanbevolen werkzaamheden Hieronder treft u de meest noodzakelijk uit te voeren werkzaamheden aan op grond van de huidige inspectie Onderdelen Rubriek Techn.staat Termijn De riolering achter de Portinculiakapel ontstoppen Slecht Zonder uitstel De goot aan de westzijde van het koor definitief herstellen en gelijktijdig veiligheidshaken aanbrengen en 4.2 Matig/slecht Zo spoedig mogelijk Diverse verankeringen in de kapconstructie van de westbeuk vastzetten en de slordig ondervangen Matig/slecht Zo spoedig mogelijk korbeelstellen deugdelijk restaureren. Alsnog enige andere veiligheid/bereikbaarheidsvoorzieningen treffen. 3.5 en 4.2 N.v.t. Zo spoedig mogelij De leibedekking van de oostelijke lessenaarsdaken vernieuwen Matig/slecht Zonder uitstel De gebrekkige p.v.c. afvoeren vervangen Matig Binnen 1 jaar De glas in loodramen van het koor 1.4 en1.7.1 Redelijk Binnen 2 jaar herstellen/restaureren. Enkele onderdelen opnieuw voegen Slecht 3 jaar De gewelven herstellen. 3.3 Redelijk Binnen 3 jaar De overige vetgedrukte adviezen opvolgen. Passim Variabel Naar eigen initiatief Bereikbaarheid en toegankelijkheid Volgens de geldende normen en richtlijnen voldoet het gebouw niet geheel aan de eisen. Bijlagen Dakoverzicht en nummering daken en gevels Diverse foto s Tijdens de inspectie extra uitgevoerde werkzaamheden door de Monumentenwacht Wij hebben tijdens de inspectie de uitvalketting van het nieuwe luik vastgezet. Opnieuw werd de uitgezakte en lekkende pvc-afvoer aan de zuidzijde van het transept gecorrigeerd. pagina 2

5 Rubriek Kwalificatie* Toelichting Objectnummer LB0278 Franciscanerkerk Biest Weert 1. EVELS 1.1 FUNDERINEN 1.2 EVELS Voor zover waarneembaar en gezien de kwaliteit van het opgaande werk Baksteen Algemene toestand Verspreid enige lichte scheurvorming. In 1 is bij de zijbeuk een duidelijke verticale scheuring zichtbaar. De scheur in de topgevel van 1 is erg opzichtig gedicht. Alsnog te verbeteren. Tandlijst van 4 S In de loop van de tijd ernstig beschadigd. Omdat betreffende gevel niet zichtbaar is en de beschadiging weinig invloed heeft op de stabiliteit van de gevel wordt aangeraden om de lijst alleen bij gelegenheid te herstellen. Voegwerk algemeen R Op enkele plaatsen zijn wat voegen losgeraakt en/of zijn beperkte voegdelen uitgevallen. Het van oorsprong in knipvoeg uitgevoerde voegwerk is met uitzondering van gevel 3 niet overal meer intact. Bij verscheidene restauratieperiodes is het voegwerk in platvol uitgevoerd. plintgedeelte 1 en 1 e travee van 18 drietal steunberen tegen 12 en 16 en de eerste van 18 M M Het voegwerk begint meer en meer te verzanden. Bij gelegenheid te herstellen. Onder de onderste afzaten is wat begroeiing ontstaan, zijn voegen losgeraakt en/of uitgevallen. In de eerste steunbeer van 18 is het voegwerk niet meer sluitend. Betreffende steunbeerfragmenten opnieuw te voegen. 2, 4 en 5 S Het oude voegwerk is in de loop van de tijd verzand, uitgesleten of niet goed sluitend meer. Niet zichtbaar en daarom niet perse opnieuw te voegen. steunbeer op hoek 1-18 S Het voegwerk van de steunbeer is grotendeels losgeraakt en/of uitgesleten. Beide onderdelen integraal opnieuw te voegen. * = goed R = redelijk M = matig S = slecht pagina 3

6 Rubriek Kwalificatie* Toelichting Objectnummer LB0278 Franciscanerkerk Biest Weert Natuursteen Lijsten, afzaten en hoekvlechten (kalk- en hardsteen) algemeen Enkele mechanische beschadigingen of provisorische reparaties. in 1 R Diverse cementmortel- reparaties en enige vrij forse beschadigingen. 1.3 PLEISTERWERK Afdekkingen steunberen Plaatselijk wat gescheurd. 1.4 VENSTERS Natuursteen Algemene toestand (mergel/savonniere) Onlangs gerestaureerd. Enige kleine beschadigingen in de vensters van het koor ietijzer/staal Rondraam oostzijde kapel R Van binnenuit ontstaat roestontwikkeling. Brugijzers en ventilatieramen koor 1.5 DEUREN POORTJES EN TOEANEN R Zowel aan de binnen- als buitenzijde is roestontwikkeling zichtbaar. Zie advies onder Natuursteen Zuid en oostzijde (hardsteen) Enkele kleine beschadigingen Hout Algemene toestand R Het beschot van de dubbele deur in 1 is onderaan wat aangetast. Reparatie nog uit te stellen. Een enkele deur klemt. * = goed R = redelijk M = matig S = slecht pagina 4

7 Rubriek Kwalificatie* Toelichting Objectnummer LB0278 Franciscanerkerk Biest Weert 1.7 LAS EN SCHILDERWERK Beglazing las-in-lood schip koor M Het staalwerk vertoont roestontwikkeling van binnenuit en de beglazing is vuil. Enkele ruitjes zijn stuk. Het lichte loodnet is plaatselijk verzwakt, en enige ruitjes zijn slordig vervangen/ ingezet waarbij de loodzetting beschadigd is. Door roestontwikkeling van binnenuit is het stopwerk van het stalen rondraampje aan de oostzijde van het koor losgeraakt. Eveneens op termijn grondig te herstellen of te restaureren sacristieramen M In de ramen van de sacristie zijn diverse ruitjes gebroken of ten gevolge van de druk door roestafzetting op de brugijzers stuk gesprongen. rondig te herstellen. Voorzetbeglazing Wel is geconstateerd dan er onderlangs en boven in de tracering erg weinig ontluchtingsopeningen zijn gelaten. Vooral het onderste paneel staat doorgaans vast op de loodafwerking Schilderwerk Algemene toestand Staalwerk S Zowel het staalwerk van de ramen als de diverse gevelankers zijn schraal of geroest. Dringend te conserveren. Verwijzing naar * = goed R = redelijk M = matig S = slecht pagina 5

8 Rubriek Kwalificatie* Toelichting Objectnummer LB0278 Franciscanerkerk Biest Weert 2. DAKEN 2.1 KAPCONSTRUCTIES Hout Algemene toestand R Enige kreupelstijlen onder de daksporen ontbreken. Enkele verbindingen in de constructie zijn wat losgeraakt. Enkele opleggingen van de spanten zijn recent hersteld, de meeste echter zijn geheel onnodig aangegoten en/of geplamuurd en bestreken met een composiet. Het suggereert noodzakelijk herstel, maar is verre van dat en absoluut niet wenselijk! Ook en vooral boven de westbeuk zijn diverse reparaties onnodig en bovendien onzorgvuldig uitgevoerd. Zo zijn de korbeelstellen zeer slordig ondervangen. Bovendien hadden de al in 1900 gerepareerde trekbalken boven de westbeuk niet nog eens verstevigd hoeven te worden. Overigens zijn diverse ijzeren ankers losgemaakt en niet meer vastgezet. Dient alsnog te gebeuren. Angelustoren 2.2 DAKBEDEKKIN Leien Schip DV1en DV2, westbeuk DV3 alsmede koor DV6 R Op DV2 en Dv3 veel doffe Angers-leien, waarvan er enige wat zachter zijn geworden. Voorts zijn enkele leien gebroken of beschadigd. Periodieke controle nodig. Schip DV1, koor DV8 en DV9 alsmede transept DV4 en DV5 waterdichtheid Voldoende overdekking en goed waterdicht. dekking M Verspreid gapers of opstekers tengevolge van het gebruik van slecht gesorteerde leien. Uitzonderlijk dikke, dunne, en/of kromme leien door mekaar geven de bedekking een rommelige indruk. een correctie meer mogelijk. Sacristie en Portinculiakapel Enkele gebroken of beschadigde leien op de sacristie alsnog te vervangen. Angelustorentje ondergedeelte * = goed R = redelijk M = matig S = slecht pagina 6

9 Rubriek Kwalificatie* Toelichting Objectnummer LB0278 Franciscanerkerk Biest Weert spits DV18 R Het betreft een gerepareerde oude Fumay-leibedekking waarvoor nog geen vervangingstermijn geldt.. Lessenaarsdaken DV15,16,17 S De leien zijn spijkervuil en herhaaldelijk zijn leien gebroken of uitgezakt. Door ons weer enkele uitgezakte leien gecorrigeerd. Dringend te vernieuwen. 2.3 OVERIE DAKAFWERKINEN EN AANSLUITINEN Algemene toestand R Loodbedekking en bekleding angelustoren 2.4 OTEN EN HEMELWATERAFVOEREN oten (overwegend zink) Bakgoot en zalinggoot sacristie en Portinculiakapel Wel worden de goten van de sacristie bevuild door duiven. Schampgoten algemeen koor (westzijde) M De naden zijn van oorsprong te licht gesoldeerd waardoor er enkele zijn losgeraakt en recent provisorisch gerepareerd zijn moeten worden. Definitief te herstellen. Zakgoten bij westbeukdak DV3 Vlonder echter glad en onbeloopbaar. Ter zake wordt geadviseerd om de vlonder van een gegalvaniseerd kippengaas te voorzien zodat het oppervlak stroef wordt. Kilgoten (lood) Hemelwaterafvoeren Zink Incl. de vergaarbak. P.v.c. (westzijde) M De gebrekkige en kwetsbare afvoeren dienen rigoureus te worden vervangen door zinken afvoeren, zeker de zwak gebeugelde afvoer tegen 2 van het transept. Rioolaansluitingen achter Portinculiakapel S Ernstig verstopt. Dringend te ontstoppen. * = goed R = redelijk M = matig S = slecht pagina 7

10 Rubriek Kwalificatie* Toelichting Objectnummer LB0278 Franciscanerkerk Biest Weert 2.5 DAKOPENINEN Dakkapellen Algemene toestand Dakluik westbeuk Wel erg licht geheng. 2.7 OOTLIJSTEN ootlijsten schampgoten 2.8 DIVERSEN Torenkruizen/dakbekroningen angelustoren en koor R Beide bekroningen vertonen in meer of mindere mate roestvorming terwijl het verguldsel van de haan en bol is afgesleten. Te conserveren. sacristie Recent gereviseerd. 3. INTERIEUR 3.0 ALEMEEN 3.1 BINNENWANDEN 3.2 DRAENDE CONSTRUCTIES EN VLOEREN Dragende constructies Vloerafwerking Natuursteen (tegelvloeren) Terrazzo algemeen bij de doorgang van de absis naar de sacristie en noordwestelijke kapel M escheurd en in de absis twee losliggende vloerfragmenten. Een en ander te herstellen. * = goed R = redelijk M = matig S = slecht pagina 8

11 Rubriek Kwalificatie* Toelichting Objectnummer LB0278 Franciscanerkerk Biest Weert 3.3 EWELVEN Baksteen (schip en koor) Pleisterwerk op hout (westbeuk) R Een vijftal kraagstenen onder de aanzet van de gewelfribben is verdwenen. Te restaureren/herstellen. Bovendien wordt aangeraden om de van bovenaf nog zichtbare openstaande scheurnaden met een geschikte mortel te dichten. In de scheiboog tussen schip en transept is een boogdeel in het verre verleden wat verzakt 3.5 TRAPPEN LADDERS EN LOOPBRUEN Algemeen constructief Recent vernieuwd en aangepast. Wel dienen alsnog enkele slechte planken in het torentje te worden vervangen. Boven de westbeuk Wenteltrap R Bovenaan ontbreekt een hek. Alsnog te realiseren. 3.6 TIMMER EN LIJSTWERK Lambrisering algemeen op zuidoosthoek schip S Mede door vocht vanuit de muur aangetast en losgeraakte panelen. Te herstellen. 3.7 BINNENPLEISTERWERK Pleisterwerk Algemene toestand Zuidelijke wand van het schip M In het onderste wandgedeelte mortelrot en/of losgeraakt van de achtergrond Muurschilderingen en -verfwerk Algemene toestand Oostzijde onderlangs M Onder de banken afgebladderd. ewelven koor M Vuil geworden. Sacristie en Portunculiakapel S Erg vuil * = goed R = redelijk M = matig S = slecht pagina 9

12 Rubriek Kwalificatie* Toelichting Objectnummer LB0278 Franciscanerkerk Biest Weert Verfwerk trapopgang oksaal S Nagenoeg afgebladderd. Oude verflagen te verwijderen en opnieuw te verven. 3.8 BETIMMERINEN EN MEUBILAIR Algemeen 3.9 DIVERSEN Klokkenstoel (staal) Wel bevuild door vogels. 4. DIVERSEN 4.1 TECHNISCHE INSTALLATIES Algemeen NB. Uitsluitend op bevestiging en uiterlijke toestand gecontroleerd. Voor wat het functioneren betreft dient u een ter zake gespecialiseerd bedrijf te raadplegen Bliksembeveiliging De gewikkelde draad op het dak is overwegend verslapt. De gootverbinding tussen de 1 e en 2 e dakkapel aan de oostzijde van het schip is losgeraakt. Aan de westzijde zijn enkele (te korte) bevestigingspennen langs de zuidgevel losgeraakt. Ook de koppeling met de zakgoot aldaar is losgeraakt. Een en ander dient te worden hersteld Brandbeveiliging Enkele tijdig gekeurde brandblussers en een vluchtroutesignalering aanwezig. 4.2 BEREIKBAARHEID EN TOEANKELIJKHEID Algemeen NB. Bij inspectie is rekening gehouden met de richtlijnen ingevolge de wet Arbo, welke onder andere de veiligheid van werken beoogt. Toegang tot daken en goten algemeen torentje R Het met lood beklede luik is erg zwaar en dient daarom van een uithangketting en handgrepen te worden voorzien. Voorziening daken en goten algemeen westzijde koor S Er ontbreken veiligheidshaken. Alsnog in samenhang met definitieve reparatie van de goot te realiseren. * = goed R = redelijk M = matig S = slecht pagina 10

13 Rubriek Kwalificatie* Toelichting Objectnummer LB0278 Franciscanerkerk Biest Weert Ladders/bordessen zolders Verlichting zolders 4.3 BESTRATIN EN TERREIN Entrees Enige open naden tussen de elementen van het hardstenen trappenbordes bij de oostelijke zij-ingang en begroeiing in de voetroosterput Plaveisel (baksteen en betontegels) 4.7 OVERIE Wet en regelgeving NB. Wij adviseren u, voordat u met onderhouds- of restauratiewerkzaamheden wilt beginnen, tijdig contact op te nemen met de ambtenaar monumentzaken binnen uw gemeente. Deze kan u informeren omtrent eventueel noodzakelijke vergunningen, goedkeuringen of subsidiemogelijkheden. U voorkomt hiermee problemen of vertragingen tijdens de uitvoering. Peter Nouwen * = goed R = redelijk M = matig S = slecht pagina 11

14 Objectnummer: LB AP Weert 04 Verzand voegwerk 1 05 Beschadigde afzaten Steunbeer op hoek 1-18 Pagina 1

15 Objectnummer: LB AP Weert 06 Roestend ondereind van afvoer Bij linker steunbeer 1 07 Slecht gesloten voegwerk 4 en 5 Pagina 2

16 Objectnummer: LB AP Weert 08 Beschadigd en weggevallen metselwerk Tandlijst 4 09 Bevuiling met duivenmest oten sacristie Pagina 3

17 Objectnummer: LB AP Weert 10 Breuklei Sacristiedak 11 Beschadigde hoeklei Sacristie Pagina 4

18 Objectnummer: LB AP Weert 12 eroest staalwerk en gebrekkige beglazing las in loodramen priesterkoor 13 Verstopt en lekkend riool Achter Portunculiakapel Pagina 5

19 Objectnummer: LB AP Weert 14 Totaal verstopte rioolaansluiting Achter Portinculiakapel 15 Losrakend voegwerk en begroeiing Enkele steunberen oostzijde Pagina 6

20 Objectnummer: LB AP Weert 16 Beschadigd rondraampje Enige houtaantasting Toegangsdeur in 1 Pagina 7

21 Objectnummer: LB AP Weert 18 Opzichtig gedichte scheurnaad 1 19 ebrekkig voegwerk Steunbeer op hoek 1-18 Pagina 8

22 Objectnummer: LB AP Weert 20 Scheurpatroon 1 ter plaatse van westbeuk 21 Beschadigde waterlijst 1 Pagina 9

23 Objectnummer: LB AP Weert 22 Ontbrekende kraagsten ewelven in en bij westbeuk 23 Loszittende ankers Kapconstructie westbeuk Pagina 10

24 Objectnummer: LB AP Weert 24 Loszittend anker Kapconstructie westbeuk 25 Foute herstelling Korbeelstellen in kap westbeuk Pagina 11

25 Objectnummer: LB AP Weert 26 Overzicht van onnodig te herstellen oplegging Kap schip 27 Te gladde en gevaarlijke vlonder In zakgoot bij DV3 Pagina 12

26 Objectnummer: LB AP Weert 28 Loshangende pvc afvoer Tegen 2 29 enige zachte en poreuze leien die geschilferd zijn DV2 en DV3 Pagina 13

27 Objectnummer: LB AP Weert 30 Provisorische goot herstelling met dakleer Schampgoot aan DV6 31 Niet gerepareerde schade Kap schip Pagina 14

28 Objectnummer: LB AP Weert 32 Detailfoto onnodige reparaties met composiet Diverse plaatsen kapconstructies 33 Met composiet "geverfde" balkoplegging Diverse plaatsen kapconstructie schip Pagina 15

29 Objectnummer: LB AP Weert 34 Begroeide voetroosterput Zij-ingang 35 Beschadigde afzaat/afdekking 1 linksboven Pagina 16

30

31

32