Servicedocument 850 urennorm MBO

Transcriptie

1 Servicedocument 850 urennorm MBO A. Relevante definities voor de onderwijsintensiteit 1. Leerwegen Binnen de WEB worden twee leerwegen onderscheiden, de Beroepsopleidende leerweg (BOL) en de Beroepsbegeleidende leerweg (BBL). De BOL-leerweg heeft niet altijd betrekking op volledig dagonderwijs. Deelnemers aan beroepsopleidingen kunnen zich inschrijven voor het volgen van een volledig opleidingstraject maar ook voor het volgen van delen van opleidingen. Deze opleidingstrajecten worden aangeduid als Deeltijd-BOL. Inschrijving voor delen van opleidingen kan bijvoorbeeld aan de orde zijn als een deelnemer door EVC s geen volledig programma meer hoeft te volgen om gediplomeerd te kunnen worden. 2. Onderwijsintensiteit, studiebelasting en nominale studieduur De onderwijsintensiteit wordt gemeten als de jaarlijkse omvang van In Instellingstijd Verzorgd Onderwijs (IIVO). Een deelnemer aan een BOL-traject met tenminste jaarlijks 850 uren IIVO geldt als voltijddeelnemer. Deze deelnemer heeft recht op studiefinanciering (als hij tenminste 18 jaar oud is) en telt zwaarder mee in de verdeling van het landelijk beschikbare budget dan deeltijddeelnemers. Alle ureneenheden gelden als klokuren, dus uren van 60 minuten. In de berekeningen moeten lesuren van een geringere omvang, bijvoorbeeld 50 minuten, worden herberekend naar klokuren. Naast de omvang van het IIVO speelt ook het aantal uren studiebelasting een rol. Voor een heel jaar geldt een studiebelasting van 1600 uur (40 weken van 40 uur). Deze norm geeft de studiebelasting voor de nominale deelnemer weer. Individuen kunnen van deze norm afwijken. In deze norm wordt niet alleen de tijd gemoeid met IIVO meegerekend, maar ook huiswerk en dergelijke. Voor de bekostiging of voor de toewijzing van studiefinanciering heeft deze norm geen effect. Aan de hand van de nominale studieduur wordt bepaald hoe lang verouderde programma s nog uitgevoerd moeten blijven (bezemklassen) om deelnemers de mogelijkheid te geven een oude opleiding alsnog af te ronden. Hiervoor wordt uitgegaan van de nominale studieduur + 1 jaar. Wanneer deelnemers gedurende het opleidingstraject zonder vertraging kunnen overstappen naar een nieuwe opleiding hoeven de oude programma s niet meer te worden aangeboden. MWE/43871/2007

2 3. Overzicht opleidingsmogelijkheden Intensiteit in uren IIVO Studiefinanciering bekostigingsfactor BOL Meer dan 850 uur Ja tot 850 uur Nee 0,3 Minder dan 300 Nee 0 BBL met BPV Meer dan 300 Nee 0,4 Minder dan 300 Nee 0 BBL zonder BPV Meer dan 300 Nee 0,3 Minder dan 300 Nee 0 De vraag of er recht bestaat op studiefinanciering hangt niet uitsluitend af van de intensiteit van het onderwijsprogramma. De Wet Studiefinanciering kent een leeftijdsgrens (18 jaar, beneden deze leeftijd gelden de regelingen uit de Wet Tegemoetkoming Onderwijs- en Scholingskosten) en ook zijn er bepalingen rond de vorm van de toelage (beurs, prestatiebeurs, leenmogelijkheden). Deze randvoorwaarden worden in het kader van deze notitie niet verder uitgewerkt. B. Wettelijke bepalingen rond de onderwijsintensiteit uur in Wet Studiefinanciering en WEB De ondergrens voor zowel de studiefinanciering als voor de volledige bekostiging als voltijddeelnemer vindt zijn grondslag in de Wet Studiefinanciering. De WEB definieert een voltijddeelnemer als een deelnemer, die conform de bepalingen uit de wet studiefinanciering als voltijddeelnemer wordt aangemerkt. Hierbij geldt de ondergrens van 850 uur IIVO. Om de minimumnorm van 850 uur IIVO voor voltijddeelnemers meer te benadrukken als verplichting van de onderwijsinstelling zal wetswijziging plaatsvinden. De omschrijving van deelnemers als voltijddeelnemers zal direct in de WEB worden gedefinieerd. De volumebepalingen blijven gelijk aan de huidige vastgelegde grenzen in de wet studiefinanciering. Door het opnemen van de minimumnormen voor voltijdonderwijs in de WEB worden verantwoordelijkheden eenduidiger gedefinieerd. De wet studiefinanciering legt de rechten van de deelnemer op studiefinanciering vast. Als de instelling een aanbod van tenminste 850 uur IIVO in het programma voor de deelnemer heeft vastgelegd, krijgt de deelnemer studiefinanciering. Als de instelling in gebreke blijft met een aanbod van minder dan 850 uur, is het duidelijk dat de deelnemer geen verwijt treft en dat de uitbetaalde studiefinanciering niet op de deelnemer verhaald kan worden. In de huidige situatie wordt de voltijdnorm afgeleid uit de bepalingen in de wet studiefinanciering. Dit zou kunnen leiden tot de conclusie dat studiefinanciering wordt teruggevorderd bij de deelnemer, die dan weer verhaalsrecht zou kunnen hebben op de instelling voor zover deze nalatig is geweest in het aanbieden van onderwijs van voldoende omvang, blijkend uit de overeenkomst met de deelnemer. Door de minimumnorm van 850 uur IIVO in de WEB op te nemen is eenduidig geregeld, dat een deelnemer die zich inschrijft voor een programma binnen het volledig MWE/43871/2007 2/7

3 dagonderwijs waaraan rechten op studiefinanciering kunnen worden ontleend, geen partij meer is indien de instelling in gebreke blijft en studiefinanciering zou worden teruggevorderd uur en studiefinanciering Voor deeltijdonderwijs zijn de vraagstukken rond studiefinanciering niet aan de orde. Slechts voor de bekostiging van de onderwijsinstellingen zijn de normen voor de omvang van het minimale aanbod (300 uur IIVO) van belang uur en bekostiging Voor de volledigheid is het van belang op te merken, dat de minimale bekostigingsnorm van 300 uur IIVO van belang is voor de bepaling van de inputbekostiging (de bekostiging berekend op basis van alle op 1 oktober van enig jaar ingeschreven deelnemers). Naast de inputbekostiging kent de mbosector ook een bekostiging op basis van output, berekend aan de hand van de in enig jaar behaalde diploma s. In principe is de bekostiging van de diplomacomponent niet direct afhankelijk van het aantal uren IIVO dat aan de betreffende deelnemer voor het behalen van dat diploma is aangeboden. Ook met een minder aantal uren IIVO dan 300 zou er aanspraak op outputbekostiging kunnen blijven bestaan. De algemene regel voor de verdeling van (delen van) het macrobudget is dat de door de instelling geleverde inspanning zich redelijk moet verhouden tot de te ontvangen vergoeding. Dit geldt uiteraard ook voor declaraties binnen het outputgedeelte van het landelijk beschikbare budget. C. Controle op de omvang van het onderwijsaanbod Controle op de omvang van het onderwijsaanbod vindt op twee manieren plaats: de public accountant controleert op de realistische planning van het onderwijsaanbod, auditdienst en inspectie gezamenlijk controleren op planning en realisatie. Op beide controles wordt in de twee volgende paragrafen ingegaan. C.1. Controle op de planning door de public accountant In het controleprotocol 2006 is opgenomen dat de public accountant dient te controleren op de opgave in de onderwijs- en examenregeling (OER) de vraag of een aantoonbaar en reëel aanbod is geprogrammeerd van 850 uur voor voltijddeelnemers en 300 uur voor deeltijddeelnemers aan de hand van lesroosters, perioderoosters, jaarplannen 1. Aanpak Onderwijsactiviteiten die mogen worden meegeteld dienen te voldoen aan de volgende drie criteria: Programmering van de onderwijsactiviteiten is verantwoord in de OER en vastgelegd in een planningsdocument (rooster/studieplan of jaarplan) De onderwijsactiviteiten zijn gericht op het behalen van de eindtermen van de eindtermgerichte opleidingen of het bereiken van de competenties van de competentiegerichte opleidingen MWE/43871/2007 3/7

4 Onderwijsactiviteiten worden onder verantwoordelijkheid, regie en toezicht van de instelling uitgevoerd De public accountant toetst de programmering aan de volgende drie criteria: Voldoende omvang van de geprogrammeerde uren Realistische planning in verband met voorzienbare uitval van onderwijstijd door feestdagen, ziekte, cursussen en dergelijke De geplande uren moeten vallen binnen de hierboven geformuleerde criteria De public accountant controleert dus niet op de realisatie van het aantal uren. De public accountant gaat bij de controleaanpak uit van: Beoordeling van de betrouwbaarheid rond de totstandkoming van de interne informatievoorziening in het AO/IC (Administratieve Organisatie en Interne Controle)-proces rond programmering en toepassing van een normenkader van de instelling ten aanzien van onderwijsactiviteiten Uitvoering van een globale risicoanalyse van het proces Afhankelijk van de kwaliteit van AO/IC wordt de controle systeemgericht dan wel gegevensgericht uitgevoerd. Bij de systeemgerichte controle (steunend op de vastgelegde AO/IC) wordt de programmering van deelnemers beoordeeld binnen de bekostigingspopulatie. Indien niet kan worden uitgegaan van een deugdelijk omschreven AO/IC dan wel bij geconstateerde grote fouten in de statistische steekproef wordt de controle gegevensgericht, dat wil zeggen een integrale controle op deelnemersniveau. 2. Consequenties De deelnemers voor wie geldt dat de geprogrammeerde uren in het onderzochte leerjaar niet aan de minimumnorm voldoen mogen niet worden meegeteld voor de bekostiging. Een deelnemer voor wie een aanbod van 850 uur geprogrammeerd zou moeten worden en bij wie wordt vastgesteld dat dit aantal niet kan worden gehaald wordt dus volledig uit de bekostiging geschrapt. Deelbekostiging omdat het daadwerkelijke aantal uren wel boven de 300 maar onder de 850 ligt is niet aan de orde. De instelling heeft de contractuele verplichtingen richting de deelnemer niet waargemaakt, waardoor bekostiging wordt geschrapt. C.2. Controle op programmering en realisatie door de inspectie/ad Inspectie en AD controleren niet alleen op de programmering maar ook op de realisatie van het aantal uren IIVO. 1. Aanpak In het tweede kwartaal van 2007 zal een representatieve steekproef worden getrokken voor de controle op de naleving van de aan te bieden onderwijsintensiteit. Deze MWE/43871/2007 4/7

5 controle zal weer onaangekondigd plaatsvinden. In tegenstelling tot het uitgevoerde onderzoek in het najaar van 2006 en het vervolgonderzoek bij een beperkt aantal opleidingen in dit voorjaar, zullen de resultaten van het komende onderzoek tot sancties kunnen leiden. De steekproef wordt mede bepaald aan de hand van het bij inspectie/ad bekende risicoprofiel van de instellingen. 2. Consequenties Voor dit eerste jaar zullen sancties niet leiden tot intrekking van licenties maar wel ingrijpende financiële consequenties kunnen hebben. Als niet wordt voldaan aan de minimale voorwaarden voor bekostiging, kan de bekostiging volledig worden teruggevorderd. Ook zullen onterecht uitgekeerde bedragen voor studiefinanciering bij de instelling kunnen worden teruggevorderd. D. Resultaten van voorgaande onderzoeken 1. Nadere duiding De door de inspectie/ad uitgevoerde onderzoeken hebben geleid tot een nadere duiding van de onderwijsactiviteiten die kunnen meetellen voor de realisatie van de minimale onderwijstijd. Als randvoorwaarden gelden de volgende drie bepalingen: De programmering van de onderwijsactiviteiten is verantwoord in de OER en de programmering van de onderwijsuren is vastgelegd in een planningsdocument. De onderwijsactiviteiten zijn gericht op het bereiken van de eindtermen resp. de competenties van de opleiding De onderwijsactiviteiten worden onder verantwoordelijkheid, regie en toezicht van de instelling uitgevoerd. De uitvoering vindt plaats onder verantwoordelijkheid van onderwijspersoneel dat op grond van de wet BO met die werkzaamheden mag worden belast. Dit betekent dat er sprake is van begeleiding (dat kan ook via de computer) of aanwezigheid van onderwijspersoneel. Onderwijsactiviteiten, mits ze voldoen aan alle drie de hier genoemde criteria, waarvan de uren dan meegerekend kunnen worden zijn bijvoorbeeld: Ingeroosterde lessen Beroepspraktijkvorming (inclusief stage). Voor BOL-opleidingen dus tenminste 20% en minder dan 60% van de opleidingstijd, voor BBL-opleidingen ten minste 60% of meer. Activiteiten na uur. Deze bepaling is van belang, omdat de wet studiefinanciering activiteiten na 18 uur in beginsel niet meetelde. Activiteiten in Open Leercentrum of mediatheek Binnen- en buitenschoolse praktijksimulatie Individuele begeleiding Studiebegeleiding Toets- en examenactiviteiten Voorbereidende en Ondersteunende Activiteiten (VOA), voor zover deze zijn opgenomen in MWE/43871/2007 5/7

6 het onderwijsprogramma van een opleidingstraject en de deelnemers zijn ingeschreven in de opleiding waarbinnen dit traject valt. Activiteiten buiten de instelling zoals bijvoorbeeld excursies en werkbezoeken ICT-toepassingen en buitenschools onderwijs Activiteiten in de vorm van individuele of groepsopdrachten in het kader van een opleiding en waarvan de begeleidings- en voortgangsregistratie inzichtelijk is (de instelling kan de voortgang van de individuele deelnemer met behulp van een voortgangsregistratiesysteem volgen en inzichtelijk maken), uitgevoerd binnen de instelling of indien noodzakelijk uiten de instelling. Inloop-, mentor- of begeleidingsuren. Deze opsomming is niet limitatief en dient als voorbeeld. 2. Belang van aantoonbaarheid Van belang is naast de planning van voldoende uren, de aantoonbaarheid van de realisatie. Dat kan gezien de bovenstaande opsomming aan de hand van aanwezigheidsregistratie, maar ook aan de hand van begeleidings- en voortgangsregistratie. Het ontbreken van betrouwbare registratie betekent dat uren in de beoordeling van de realisatie niet worden meegeteld. 3. Gesignaleerde tekortkomingen Uit voorgaande onderzoeken bleek de registratie van uren of activiteiten vaak niet voldoende. Dat leidde tot de conclusie dat niet of niet aantoonbaar aan de minimumvoorwaarden van de onderwijstijd werd voldaan. Ook constateert de inspectie/ad dat een aantal problemen vaak voorkomt: Er blijken nog steeds misverstanden te bestaan rond de normering: de minimale urenomvang in IIVO geldt per jaar en niet als gemiddelde voor een meerjarige opleiding. Wijzigingen in de programmering worden vaak niet voldoende in de administratieve systemen vastgelegd. Dit geldt bijvoorbeeld sterk voor vervanging wegens ziekte van docenten. Uren die slechts door een deel van de deelnemers worden gevolgd (hertoetsing, begeleidingsuren, extra ondersteuning en dergelijke) worden slechts naar rato toegerekend: alleen de deelnemers die deze uren daadwerkelijk volgen voldoen aan de voorwaarden waaronder deze uren mogen worden meegeteld. Deelnemers die geen gebruik maken van deze uren zullen op een andere wijze het minimale aantal IIVO-uren moeten halen. De minimumnorm geldt voor een geheel cursusjaar. Als deelnemers eerder de opleiding hebben afgerond moeten deze deelnemers worden uitgeschreven. Als een deelnemer bijvoorbeeld na een half jaar wordt uitgeschreven, voldoet deze deelnemer aan de voltijdnorm indien er 425 uur IIVO is gerealiseerd. Als de uitschrijving wordt uitgesteld tot het einde van het schooljaar zal er 850 uur IIVO aantoonbaar moeten zijn gerealiseerd. Het programmeren van opleidingen voor deelnemers met EVC vermindert de minimale eisen voor de omvang van het aantal IIVO-uren niet. Een deelnemer met vrijstellingen zal sneller het opleidingstraject moeten doorlopen of extra verrijkingsstof MWE/43871/2007 6/7

7 aangeboden moeten krijgen. In dat laatste geval is van belang dat aan de drie hoofdcriteria wordt voldaan. Registratie van veranderingen binnen de programmering is vaak geheel niet vastgelegd in de AO/IC van de instelling. Dit geldt zeker ook voor ziektevervanging. Wanneer dergelijke mutaties niet afdoende in de AO/IC zijn opgenomen betekent dit dat niet meer kan worden uitgegaan van systeemcontrole, maar dat teruggevallen moet worden op gegevenscontrole. Het ontbreken van eenduidige regelingen binnen de AO/IC van de instelling leidt vaak tot de conclusie dat ook bij de gegevenscontrole de administratieve verantwoording van afwijkende planningen onvoldoende op orde is. Verbeteringen zijn te bereiken door te werken met vastgestelde protocollen, waarop binnen de instelling controle plaatsvindt. E. Vragen? Zowel voor de controle door de public accountant op het aantal geplande uren als voor de controle door inspectie/auditdienst op planning en realisatie geldt dat nog veel onduidelijkheden bestaan. Voor de controle door de public accountant zal Cƒi en auditdienst een helpdesk opzetten om vragen van accountants te beantwoorden. De MBO Raad krijgt toegang tot deze helpdesk en zal de vragen en antwoorden verspreiden naar de instellingen. De vagen en antwoorden zijn daarvoor in te zien op de website van de MBO Raad en verder zullen de leden van de netwerken bekostiging actief worden geïnformeerd over de informatie op deze site. Ook vragen en antwoorden met betrekking tot de controle door inspectie/ad zullen op de website van de MBO Raad worden gepubliceerd. F. Belangrijke documenten 1. Controleprotocol 2006, ondergrens in bekostiging van 300 en 850 klokuren onderwijstijd. 2. Beleidsreactie onderwijstijd naleving urennorm in VO en MBO. Brief aan de Tweede Kamer, kenmerk BVE/I&I/2007/4019, 12 februari Rapport Meer onderwijstijd in het MBO, programmering en verantwoording. Inspectie van het onderwijs en Auditdienst van OCW, januari Aankondigingsbrief instellingen, naleving urennorm in VO en MBO Kenmerk BVE/stelsel/2007/3815, 12 februari Beleidsreactie op inspectieonderzoeken naar naleving urennorm in MBO en VO. Brief aan de Tweede Kamer, kenmerk BVE/stelsel/2006/35263, 7 september Rapport 850 uur in de BVE, onderzoek naar het voldoen aan de urennorm Inspectie van het Onderwijs en Auditdienst OCW, augustus Beleidsreactie op de onderzoeken van de inspectie naar naleving van de 850 urennorm in het MBO en de urennorm in het VO. 8. Aankondigingsbrief instellingen betreffende naleving 850 urennorm. Kenmerk: BVE/Stelsel/2006/ MWE/43871/2007 7/7