Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 3, stedelijke gebieden

Transcriptie

1 Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 3, stedelijke gebieden Samenvatting door L woorden 6 jaar geleden 4,1 5 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand 2 Stedelijke distributie = het bevoorraden van winkels en horeca Bereikbaarheid = de mate waarin je binnen korte tijd en zonder moeite kunt komen waar je wilt Verkeersknooppunt = een punt waar vaak meerdere (lucht- spoor- water- of auto) wegen bij elkaar komen Reikwijdte = de afstand die je maximaal wilt afleggen om gebruik te maken van een voorziening Verzorgingsgebied = het gebied waarvoor de stad allerlei voorzieningen (bv: café of musea) aanbiedt Drempelwaarde = het minimum aantal klanten dat een bedrijf of voorziening nodig heeft om rendabel te zijn Voorzieningen = bv cafe of musea. In grote stad veel hoogwaardige voorzieningen, in dorp laagwaardige. Hoogwaardige voorzieningen à voorzieningen met een grote reikwijdte à verzorgingsgebied van die stad is groter à hoge drempelwaarde. Verschillende belangen botsen bij stedelijke distributie: De transportondernemingen moeten zorgen voor betrouwbare aanvoer van goederen tegen redelijke tarieven De winkeliers willen steeds kleinere voorraden van een steeds groter assortiment. Dit leidt tot kleine zendingen en daardoor veel verkeer Het winkelpubliek wil sfeervol winkelen en dichtbij parkeren. Maar parkeerplaatsen en straatmeubilair nemen veel ruimte in beslag. Stadsbesturen willen de bebouwing in de binnensteden verdichten. Maar dan moet de stad jarenlang op de schop, wat slecht is voor de omzet van de bedrijven. Waarom zijn de grondprijzen en de huren zo hoog in de stad? Omdat er ruimtegebrek is en iedereen wil op de beste plek zitten Dit heeft gevolgen voor de soort bedrijven die er zitten. Geen grote bouwmarkten want voorraad en parkeerplaatsen nemen veel ruimte in beslag. Waar vind je kantoren vaak? Pagina 1 van 7

2 Bij verkeersknooppunten omdat deze locatie een goede bereikbaarheid heeft. 3 Kenniseconomie = een economie waarbij de productiefactoren arbeid en kapitaal sterk gericht zijn op de ontwikkeling en toepassing van nieuwe technologie Zakelijke dienstverlening = die bedrijven in de tertiaire sector die allerlei diensten aan het bedrijfsleven en de overheid bieden, bv: juristen en reclamemakers. Zij wisselen informatie en kennis uit. Creatieve stad = een stad met een hoog aandeel werkenden in creatieve beroepen Duale arbeidsmarkt = de grote kloof tussen banen voor hoog- en laagopgeleiden 2 soorten kennis: harde technologische kennis: Wordt in de industrie gebruikt en gaat vooral over het ontdekken van nieuwe dingen zachte sociale kennis: Vooral in de handel en dienstverlening gebruikt. Vooral over het promoten van nieuwe dingen zodat ze daadwerkelijk worden verkocht. De creatieve stad is een motor achter de economische ontwikkeling. Waarom? De creatieven wonen graag in steden en geven relatief veel geld uit aan stedelijke voorzieningen. Veel (en vooral nieuwe) bedrijven vestigen zich graag in de buurt van de creatieven om een graantje mee te pikken van hun succes. Stadsbesturen willen om 2 redenen bedrijven aantrekken: werkgelegenheid belastingopbrengsten Dit doen ze door : Luxe appartementen te bouwen, goede digitale en infrastructuur verbindingen. Broedplaatsen te maken: op oude industrieterreinen en fabrieken mogen beginnende bedrijfjes gaan zitten. Pagina 2 van 7

3 In nederland is er veel werk voor de hoogopgeleiden omdat: Werk voor laagopgeleiden is verplaatst naar het buitenland Er een grote vraag is naar goedopgeleide specialisten, hier zijn er niet veel van. Door dit tekort stijgen de salarissen en ontstaat er een duale arbeidsmarkt 4 Stadsvernieuwing = investeringen in het verbeteren van de kwaliteit van de woningen (ca ) Herstructurering = het slopen van slechtere huurwoningen en de nieuwbouw van duurdere koopwoningen. Tevens het verbeteren van de openbare ruimte (na 1990) Gentrification = oude wijken krijgen meer inwoners uit de midden- en hogere sociaal-economische klasse. Dit zorgt voor een hogere koopkracht en het voorzieningsniveau stijgt. Segregatie = verdeling Kenmerken van probleemwijken: Goedkope huurwoningen Slecht bouwmateriaal Te klein Verloederde kinderspeelplaatsen Asociaal gedrag, berovingen, vernielingen, graffiti Sociale en etnische spanningen tussen de verschillende bevolkingsgroepen Stedelijke vernieuwing: In de jaren 80 werd er alarm gelagen, veel huizen die waren gebouwd, waren verkrot. De overheid gaat dit in twee soorten beleid oplossen: Stadsvernieuwing daarbij werden enorme investeringen gedaan in het verbeteren van de kwaliteit van woningen. Dat gebeurde deels door opknappen, deels door sloop en nieuwbouw. Deze operatie is inmiddels zo goed als voltooid. Herstructurering, daarbij zorg je in een buurt voor woningen in verschillende prijsklassen. De slechtste huurwoningen worden gesloopt en er komen duurdere koopwoningen voor in de plaats. 5 Regionale samenwerking = samenwerking tussen de 3 bestuurslagen: gemeenten (stadsregio s), provincies en Rijk. Die noodzakelijk is omdat de aanspraken van bewoners en bedrijven op de ruimte en voorzieningen vaak de gemeentegrens overschrijden Pagina 3 van 7

4 Bestuurlijke netwerken = vrijwillige samenwerkingsverbanden tussen bestuuren van overhende en maatschappelijke organisaties Publiek-private samenwerking = de samenwerking tussen bedrijfsleven en overheid Het bestuur van Nederland bestaat uit drie lagen. 3. het rijk de 12 provincies 3. de 431 gemeenten Op 2 manieren lossen zij stedelijke problemen op: op basis van de wet gemeenschappelijke regeling: De 8 WGR regio s worden ook wel netwerksteden genoemd, om aan te geven dat de omgeving met die stad verbonden is. Die regio s krijgen geld van het Rijk om stedelijke problemen op te lossen. bestuurlijke netwerken: vrijwillige samenwerkingsverbanden tussen gemeenten, de stedennetwerken en de provincie. 6 Buurtprofiel = de belangrijkste kenmerken van een bepaalde buurt samengevat: bewoners-, woning en omgevingskenmerken corporaties = woningbouwverenigingen De kwaliteit van de woningen: Eind 19e eeuw: door particulieren werden op grote schaal goedkope huurwoningen gebouwd voor arbeiders = slechte leefomstandigheden in steden. 1901: woningwet = eisen aan nieuwe woningen = veel woningbouwverenigingen (corporaties) werden opgericht. Na WOII: woningnood, dus inhaalslag van nieuwbouw. Arbeiderswijken met goede, maar kleine eengezinswoningen. Wat later: portiekflats Jaren 70: galerijflats met meer privacy. Ruime flats, alle voorzieningen dichtbij en veel openbaar groen. Na 1980: veel huizen gerenoveerd of afgebroken + ontstaan van nieuwbouwwijken met woonerven voor middeninkomens. Na 1985: bouw van dure appartementen en huizen om de stad aantrekkelijk te maken voor hogere inkomensgroepen. Buurtprofiel: Woningkenmerken: Pagina 4 van 7

5 Ouderdom (bouwjaar) Eigendom (koop, huur) Woningtype (vrijstaand, rijtjeshuis, portiekflat, galerijflat) Staat van onderhoud (goed, slecht, gerenoveerd of niet) Bewonerskenmerken: Grootte v huishoudens (aantal personen) Etniciteit (allochtoon, autochtoon, westers, niet-westers) Inkomen (hoogte in euro s per jaar, uitkering of niet) Gezinsfase (alleenstaande ouder, paar zonder of met kinderen, ouderen) 3. Woonomgeving: Overlast (harde muziek, vervuilig op straat) Verloedering (vandalisme, graffiti) Buurtwijkvoorzieningen Grachten, water 7 overlast = hinder die buurtbewoners ondervinden, door bv: harde muziek op ongewone tijden, vervuiling op staat, luidruchtige jongeren, intimidatie, drugsteelt- of handel enzo. verloedering = achteruitgang v/d fysieke omgeving door bv: vandalisme, graffiti, zwerfvuil en hondenpoep sociale (on)veiligheid = de bedreiging v/d veiligheid die van binnen de samenleving komt, zoals misdrijven en overtredingen tussen burgers onderling objectieve sociale (on)veiligheid = de (on)veiligheid afgemeten aan het aantal criminele feiten dat door de politie is geteld subjectieve sociale (on)veiligheid = het gevoel van (on)veiligheid dat veel mensen in de buurt hebben openbare ruimte = ruimte die er voor iedereen is, maar die soms van niemand lijkt te zijn toegankelijk = ook kwetsbare mensen kunnen gebruik maken v openbare ruimte onderhoud = tijdig opruimen en herstellen vd openbare ruimte overzichtelijk = een goede inrichting en indeling vd openbare ruimte toezicht = aanwezigheid van een aanspreekpersoon in de openbare ruimte sociale cohesie = de bereidheid van burgers om een actieve rol te spelen in een burt, elkaar te informeren en te helpen buurt-of wijkvoorzieningen = ontmoetingsmogelijkheden voor de bewoners van een buurt of wijk Pagina 5 van 7

6 Stadsbestuurders zorgen ervoor dat alle gebieden toegankelijk blijven voor iedereen door: Onderhoud: verkeerd: Niet-werkende lantaarnpalen Afval op straat Dichtgespijkerde ramen Oplossing: Meteen opruimen overzichtelijkheid openbare plaatsen, scholen, megastores zijn te grootschalig dat ze onoverzichtelijk worden, je voelt je anoniem. Oplossing: Goede inrichting en indeling voor een intiemere sfeer 3. Toezicht Begane grond veiliger dan in een wijk met flats, je voelt je bekeken Uitgestorven plekken (zoals een perron in de avond) zijn eng. Factoren voor een veilig gevoel; sociale cohesie; bereidheid van burgers in een buurt/ elkaar informeren etc ontmoetingsmogelijkheden in een wijk (buurt- of wijkvoorzieningen) sociale netwerken (relaties die de mensen ind e buurt met elkaar hebben) Toegankelijkheid van enge plekken verbeteren; 3. Onderhoud (lantaarnpalen die het doen, geen afval op straat) Overzichtelijkheid (plattegronden bij grote openbare ruimtes) Toezicht (camera s, politie op straat) 8 Relatieve afstand = hoeveel minuten of uren je er over doet om ergens te komen Absolute afstand = hoeveel km je er over doet om ergens te komen Pagina 6 van 7

7 Amsterdam Historische stad Historisch centrum Minder forenzen (meer fietsers) Veel stadsvernieuwing Veel nieuwkomers Universiteit en haven, veel functies Veel toerime Almere Nieuwe stad Nieuw centrum Veel forenzen (heen en weer naar werk en huis, meer auto s) Weinig stadsvernieuwing Oude a dammers Geen universiteit en haven, weinig functies Weinig toerisme Creatieve sector en kantoren: gevarieerd Kantoren zijn niet gevarieerd Veel werkgelegenheid in de stad Werkgelegenheid buiten de stad Yuppenwijk Veel bevoorrading van winkels Pagina 7 van 7