Hierbij gaat voor de delegaties de gederubriceerde versie van bovengenoemd document.

Transcriptie

1 Raad van de Europese Unie Brussel, 3 juni 2019 (OR. en) 13933/10 DCL 1 DERUBRICERING 1 van document: d.d.: 22 september 2010 nieuwe status: Betreft: JAI 763 CDN 12 DATAPROTECT 66 AVIATION 130 RELEX 787 ST 13933/10 RESTREINT UE/EU RESTRICTED Publiek Aanbeveling van de Commissie aan de Raad om machtiging te verlenen tot het openen van onderhandelingen voor een overeenkomst tussen de Europese Unie en Canada betreffende de doorgifte en het gebruik van passagiersgegevens (PNR-gegevens) met het oog op de voorkoming en bestrijding van terrorisme en zware grensoverschrijdende criminaliteit Hierbij gaat voor de delegaties de gederubriceerde versie van bovengenoemd document. De tekst van dit document is identiek aan die van de voorgaande versie. 1 Door de Europese Commissie op 24 mei 2019 gederubriceerd document /10 DCL 1 fb SMART.2.C.S1 NL

2 RESTREINT UE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 22 september 2010 (30.09) (OR. en) 13933/10 RESTREINT UE JAI 763 CDN 12 DATAPROTECT 66 AVIATION 130 RELEX 787 INGEKOMEN DOCUMENT van: de heer Jordi AYET PUIGARNAU, directeur, namens de secretaris-generaal van de Europese Commissie ingekomen: 21 september 2010 aan: de heer Pierre de BOISSIEU, secretaris-generaal van de Raad van de Europese Unie Betreft: Aanbeveling van de Commissie aan de Raad om machtiging te verlenen tot het openen van onderhandelingen voor een overeenkomst tussen de Europese Unie en Canada betreffende de doorgifte en het gebruik van passagiersgegevens (PNR-gegevens) met het oog op de voorkoming en bestrijding van terrorisme en zware grensoverschrijdende criminaliteit Hierbij gaat voor de delegaties Commissiedocument SEC(2010) 1084 def. Bijlage: SEC(2010) 1084 def /10 lv 1 DG H 2B RESTREINT UE NL

3 EUROPESE COMMISSIE Brussel, SEC(2010) 1084 definitief RESTREINT UE AANBEVELING VAN DE COMMISSIE AAN DE RAAD om machtiging te verlenen tot het openen van onderhandelingen voor een overeenkomst tussen de Europese Unie en Canada betreffende de doorgifte en het gebruik van passagiersgegevens (PNR-gegevens) met het oog op de voorkoming en bestrijding van terrorisme en zware grensoverschrijdende criminaliteit NL RESTREINT UE NL

4 A. TOELICHTING 1. De Canadese wetgeving verleent het Canadese Bureau voor douanezaken (Canada Border Services Agency CBSA) de bevoegdheid om van elke luchtvaartmaatschappij die passagiersvluchten naar Canada inlegt te verlangen dat zij hem vóór de aankomst van de passagier in Canada elektronisch toegang geeft tot PNR-gegevens. Deze eisen van de Canadese autoriteiten zijn gebaseerd op sectie van de Customs Act alsmede op paragraaf 148(d) van de Immigration and Refugee Protection Act en de uitvoeringsbepalingen daarvan. 2. Met deze wettelijke bepalingen wordt beoogd de PNR-gegevens nog vóór de aankomst van een vlucht in elektronische vorm te verkrijgen, hetgeen het CBSA veel beter de gelegenheid geeft om een efficiënte en doeltreffende voorafgaande risicobeoordeling van de passagiers uit te voeren en bonafide reizen te vergemakkelijken, waardoor de veiligheid in Canada toeneemt. De Europese Unie werkt met Canada samen bij de bestrijding van terrorisme en andere zware grensoverschrijdende criminaliteit en acht het doorgeven van PNR-gegevens aan Canada bevorderlijk voor de internationale politiële en justitiële samenwerking. Die samenwerking zal met name worden bereikt doordat Canada analytische informatie die uit de PNR-gegevens is afgeleid doorgeeft aan de bevoegde autoriteiten van de lidstaten en aan Europol en Eurojust, elk binnen zijn eigen bevoegdheidsterrein. 3. De PNR-gegevens zijn een weergave van de reisbehoeften van elke passagier, die alle informatie behelst die nodig is voor boekingen die door luchtvaartmaatschappijen moeten worden verwerkt of gecontroleerd. Binnen het bestek van deze aanbeveling wordt onder PNR-gegevens verstaan, de gegevens die zijn verzameld en opgeslagen in het geautomatiseerde boekingssysteem en vertrekcontrolesysteem van de luchtvaartmaatschappij. 4. De luchtvaartmaatschappijen zijn verplicht het CBSA toegang te verlenen tot bepaalde PNR-gegevens, voor zover die zijn verzameld en opgeslagen in het geautomatiseerde boekingssysteem en vertrekcontrolesysteem van de luchtvaartmaatschappij. 5. De EU-regelgeving inzake gegevensbescherming staat Europese en andere luchtvaartmaatschappijen die vluchten organiseren met vertrek in de EU niet toe de PNR-gegevens van hun passagiers door te geven aan derde landen die geen toereikend niveau van bescherming van persoonsgegevens waarborgen, zonder dat passende beschermingsmaatregelen worden genomen. Als erkenning van de noodzaak en het belang van het gebruik van PNR-gegevens in de strijd tegen terrorisme en zware grensoverschrijdende criminaliteit en om rechtsonzekerheid voor de luchtvaartmaatschappijen te vermijden, moet een oplossing worden gevonden die een rechtsgrondslag biedt voor het doorgeven van PNR-gegevens uit de EU naar Canada. Om de luchtvaartmaatschappijen rechtszekerheid te bieden en te zorgen dat de rechten van personen op bescherming van hun persoonsgegevens en van hun fysieke veiligheid worden geëerbiedigd, moet deze oplossing daarenboven op homogene wijze in de hele Europese Unie worden toegepast. NL 2 RESTREINT UE NL

5 6. De Europese Gemeenschap ondertekende in 2005 een overeenkomst met Canada over de doorgifte en verwerking van PNR-gegevens, nadat het CBSA een reeks toezeggingen had gedaan met betrekking tot de toepassing van zijn PNRprogramma De overeenkomst trad in werking op 22 maart 2006 en was gebaseerd op een aantal verbintenissen die het CBSA ten aanzien van de EG was aangegaan met betrekking tot de behandeling van uit de EG afkomstige PNR-gegevens, en op een beschikking van de Europese Commissie waarin deze de door het CBSA aangegane verbintenissen erkende als een passende bescherming van persoonsgegevens. De geldigheidsduur van de door het CBSA aangegane verbintenissen en van de beschikking van de Commissie is op 22 september 2009 verstreken. In de verbintenissen van het CBSA was bepaald dat het CBSA één jaar voor het verstrijken ervan onderhandelingen zou aangaan met de Commissie om de verbintenissen onder wederzijds aanvaardbare voorwaarden te verlengen. 8. De Canadese regering heeft de Commissie verzocht onderhandelingen te openen om ofwel het bestaande kader aan te passen, ofwel een nieuwe overeenkomst te sluiten. Het CBSA heeft schriftelijk bevestigd dat zijn API/PNR-programma een beveiligingsprogramma is en dat het toepassingsgebied ervan de strijd tegen terrorisme en zware grensoverschrijdende criminaliteit is. 9. Na het vervallen van de verbintenissen van Canada en van de beschikking van de Commissie hebben de lidstaten de verantwoordelijkheid op zich genomen om de voortzetting van de doorgiften van PNR-gegevens naar Canada in de overgangsperiode te verzekeren. Het CBSA van zijn kant heeft ten aanzien van de lidstaten, het voorzitterschap en de Commissie toegezegd dat het de verbintenissen gedurende diezelfde overgangsperiode zal blijven nakomen, aangezien het noodzakelijk is dat onderhandelingen worden gevoerd die leiden tot de sluiting van een langlopende overeenkomst tussen de EU en Canada. 10. De Unie dient derhalve met Canada onderhandelingen te openen met het oog op de ondertekening van een nieuwe bilaterale overeenkomst waarin wordt vastgesteld onder welke voorwaarden en binnen welk kader de luchtvaartmaatschappijen aan het CBSA de PNR-gegevens ter beschikking stellen van passagiers die van en naar de EU en Canada vliegen. De Unie moet ernaar streven dat die nieuwe overeenkomst hetzelfde niveau van gegevensbescherming waarborgt als de oorspronkelijke overeenkomst. 11. Die overeenkomst moet algemene beginselen zoals non-discriminatie en wederkerigheid in acht nemen en voorzien in de mogelijkheid van politiële en justitiële samenwerking en in mechanismen voor het uitoefenen van toezicht op de naleving van de overeenkomst. 12. Deze aanbeveling houdt rekening met en ligt in de lijn van de algemene criteria die zijn neergelegd in de mededeling van de Commissie over de algemene aanpak van de 2 PB L 82 van , blz. 15, en PB L 91 van , blz. 49. NL 3 RESTREINT UE NL

6 doorgifte van passagiersgegevens (Passenger Name Record PNR) aan derde landen In november 2008 heeft de Commissie een gezamenlijke evaluatie verricht van het functioneren van de overeenkomst van 2007, waarbij zij tot de bevinding kwam dat het CBSA de overeenkomst en de daarin vervatte voorwaarden in zeer hoge mate naleeft. 14. Overeenkomstig artikel 218 VWEU zal de Commissie worden aangewezen als onderhandelaar namens de Unie. De voorgenomen overeenkomst dient gebaseerd te zijn op de artikelen 87 en 82 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie. 15. De Commissie beveelt de Raad dan ook aan machtiging te verlenen tot het openen van onderhandelingen met Canada met het oog op het sluiten van een overeenkomst over het gebruik van PNR-gegevens ter voorkoming en bestrijding van terrorisme en andere zware grensoverschrijdende criminaliteit, waaronder georganiseerde criminaliteit. B. AANBEVELING Gelet op het voorgaande doet de Commissie de aanbeveling dat de Raad: - de Commissie machtigt te onderhandelen over een overeenkomst tussen de Europese Unie en Canada over de doorgifte en het gebruik van passagiersgegevens (Passenger Name Record PNR) ter voorkoming en bestrijding van terrorisme en andere zware grensoverschrijdende criminaliteit; - bijgaande onderhandelingsrichtsnoeren vaststelt; - een bijzonder comité aanstelt, in overleg waarmee de onderhandelingen moeten worden gevoerd. 3 COM(2010) XXXXX. NL 4 RESTREINT UE NL

7 BIJLAGE ONDERHANDELINGSRICHTSNOEREN De Commissie zal tijdens de onderhandelingen trachten de specifieke doelstellingen te bereiken die hieronder in detail zijn beschreven: De overeenkomst moet recht doen aan de noodzaak en het belang van het gebruik van PNR-gegevens voor het voorkomen en bestrijden van terrorisme en andere zware grensoverschrijdende criminaliteit. Het doel van de overeenkomst dient dan ook te zijn de doorgifte en het gebruik van PNR-gegevens te regelen, uitsluitend ten behoeve van de voorkoming en bestrijding van terrorisme en andere zware grensoverschrijdende criminaliteit, waarbij de bescherming van persoonsgegevens onder de in de overeenkomst op te nemen voorwaarden onverkort wordt gewaarborgd. In de overeenkomst moet ook worden erkend dat de doorgifte van PNR-gegevens aan Canada bijdraagt tot de internationale politiële en justitiële samenwerking, wat zal worden bereikt door het doorgeven van analytische informatie die uit de PNRgegevens wordt afgeleid. Daarom moet de overeenkomst verzekeren dat uit PNRgegevens afgeleide analytische informatie door de bevoegde Canadese autoriteiten wordt doorgegeven aan de politiële en justitiële instanties van de lidstaten, alsmede aan Europol en Eurojust, elk binnen hun eigen bevoegdheidsterrein. De overeenkomst moet garanderen dat persoonsgegevens uitsluitend worden verwerkt voor het voorkomen, opsporen, onderzoeken of vervolgen van terrorisme en andere zware grensoverschrijdende criminaliteit, op basis van definities zoals die zijn opgenomen in desbetreffende EU-instrumenten. De overeenkomst moet volledige eerbiediging garanderen van de fundamentele rechten die zijn neergelegd in artikel 6 van het Verdrag betreffende de Europese Unie, met name het recht op bescherming van persoonsgegevens bij de verwerking daarvan, zoals bepaald in artikel 16 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie. Ze moet ook de volledige inachtneming verzekeren van de beginselen van noodzakelijkheid en evenredigheid met betrekking tot het recht op eerbiediging van privé-, familie- en gezinsleven en de bescherming van persoonsgegevens, zoals beschreven in artikel 8 van het Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en in de artikelen 7 en 8 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie. De overeenkomst moet rechtszekerheid bieden, met name voor de luchtvaartmaatschappijen, door hen een rechtsgrondslag te bieden voor het doorgeven van PNR-gegevens die opgeslagen zijn in hun geautomatiseerde boekings- en vertrekcontrolesystemen. Daarom moeten de overeenkomst en alle begeleidende documenten in rechte bindend zijn voor de partijen. De overeenkomst moet voorzien in beschermingsmaatregelen en controles om de privacy van de vliegtuigpassagiers te beschermen, met een voldoende hoog niveau van bescherming van persoonsgegevens. Ze moet beantwoorden aan de normen die zijn vastgelegd in Verdrag nr. 108 van de Raad van Europa van 1981 en aanvullend NL 5 RESTREINT UE NL

8 protocol nr. 181 daarbij van 2001 of andere gelijkwaardige internationale verdragen op het gebied van gegevensbescherming. Deze beschermingsmaatregelen moeten: een uitputtende opsomming bevatten van de door te geven categorieën PNRgegevens, die zo beperkt mogelijk moeten zijn en in verhouding moeten staan tot de genoemde doeleinden van de overeenkomst, alsook van de diverse wijzen waarop PNR-gegevens worden gebruikt; ervoor zorgen dat gevoelige gegevens niet worden gebruikt, behalve in uitzonderlijke omstandigheden, wanneer er een onmiddellijk gevaar is voor het verlies van mensenlevens en mits de Canadese autoriteiten passende waarborgen bieden, bijvoorbeeld dat de betrokken gegevens uitsluitend geval per geval mogen worden gebruikt, met de toestemming van een hooggeplaatste ambtenaar, en dat het gebruik strikt beperkt blijft tot de doeleinden van de oorspronkelijke doorgifte; regelingen bevatten op het gebied van gegevensbeveiliging, waarbij met name slechts een beperkt aantal specifiek gemachtigden toegang krijgen tot PNRgegevens en een verplichting wordt ingesteld om inbreuken op de gegevensbeveiliging die tot onrechtmatige toegang tot PNR-gegevens leiden onverwijld te melden bij de Europese autoriteiten; een systeem instellen van toezicht door een onafhankelijke overheidsinstantie die verantwoordelijk is voor gegevensbescherming en die over effectieve onderzoeks- en handhavingsbevoegdheden beschikt om toezicht uit te oefenen op de overheidsinstanties die PNR-gegevens gebruiken. De laatstgenoemde instanties moeten kunnen worden aangesproken op de naleving van de geldende voorschriften inzake de bescherming van persoonsgegevens en moeten bevoegd zijn om kennis te nemen van klachten van individuele personen betreffende de verwerking van persoonsgegevens; toezicht verzekeren door te voorzien in periodieke gezamenlijke evaluaties van de tenuitvoerlegging van de overeenkomst in al haar aspecten, waaronder de beperking qua doeleinden, de rechten van passagiers en de verdere doorgifte van PNR-gegevens, en waarbij een evenredigheidstoetsing van de bewaarde gegevens plaatsvindt op basis van hun waarde voor de voorkoming en bestrijding van terrorisme en zware grensoverschrijdende criminaliteit, waaronder georganiseerde criminaliteit; regels vaststellen voor het verstrekken van voldoende, passende en transparante informatie aan de passagiers over de verwerking van persoonsgegevens, alsmede over hun recht van inzage en, in voorkomend geval, van correctie en wissing; aan eenieder wiens gegevens op grond van deze overeenkomst worden verwerkt, overeenkomstig artikel 47 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie het recht waarborgen om op niet-discriminerende basis en ongeacht nationaliteit of verblijfplaats bij een administratieve of rechterlijke instantie beroep in te stellen; NL 6 RESTREINT UE NL

9 garanderen dat besluiten die voor een persoon tot ongunstige maatregelen of effecten leiden, niet uitsluitend gebaseerd zijn op de automatische verwerking van persoonsgegevens, zonder menselijke tussenkomst; een evenredige en beperkte termijn vaststellen voor de bewaring van gegevens. Bij het vaststellen van de bewaringstermijn kan rekening worden gehouden met de diverse wijzen waarop PNR-gegevens worden gebruikt, waarbij de mogelijkheden kunnen worden verkend om de toegangsrechten in de loop van de bewaringstermijn te beperken, bijvoorbeeld door middel van inactieve bewaringsperioden of door anonimisering van gegevens. De overeenkomst moet garanderen dat de gegevens na het verstrijken van de bewaringstermijn worden gewist; ervoor zorgen dat alle soorten verwerking, toegang en inzage van PNRgegevens worden geregistreerd en gedocumenteerd door de bevoegde instantie in Canada, zodat de wettigheid van de gegevensverwerking kan worden geverifieerd; PNR-gegevens mogen uitsluitend worden verstrekt aan andere overheidsinstanties waarvan de taken rechtstreeks verband houden met de doeleinden van de overeenkomst en die zich ertoe verbinden dezelfde bescherming te bieden als die welke de ontvangende instantie conform de overeenkomst moet bieden. PNR-gegevens mogen nooit als pakket worden doorgegeven, maar alleen geval per geval. De instanties waaraan potentieel PNR-gegevens kunnen worden doorgegeven, moeten worden gespecificeerd; en elke verdere doorgifte aan bevoegde autoriteiten in derde landen moet met passende waarborgen worden omringd. Met name moet het ontvangende land zich ertoe verbinden bij de behandeling van de gegevens hetzelfde beschermingsniveau te waarborgen als in de overeenkomst is opgelegd, en moet de doorgifte strikt beperkt blijven tot de doeleinden van de oorspronkelijke doorgifte van de PNR-gegevens. Voorts moet elke verdere doorgifte geregistreerd en gedocumenteerd worden, en mogen PNR-gegevens nooit als pakket maar alleen geval per geval worden doorgegeven. De overeenkomst moet voorschrijven dat de gegevens uitsluitend via een pushsysteem mogen worden doorgegeven. De overeenkomst moet ervoor zorgen dat het aantal doorgiften van PNR-gegevens voor de luchtvaartmaatschappijen geen buitensporige financiële en werkbelasting vormt en in verhouding staat tot het te bereiken doel. In uitzonderlijke omstandigheden moet Canada het recht hebben te verlangen dat de luchtvaartmaatschappijen de gegevens vaker doorgeven dan standaard is overeengekomen. Van dat recht moet oordeelkundig en evenredig gebruik worden gemaakt en de gegevens mogen uitsluitend via het pushsysteem worden doorgegeven. De overeenkomst moet ervoor zorgen dat van de luchtvaartmaatschappijen niet wordt verlangd dat zij meer gegevens verzamelen dan zij thans reeds doen of dat zij verplicht bepaalde soorten gegevens verzamelen. Van de luchtvaartmaatschappijen NL 7 RESTREINT UE NL

10 mag alleen verlangd worden dat zij doorgeven wat zij reeds aan gegevens verzamelen in het kader van hun activiteiten. In de overeenkomst moet worden bepaald dat bijkomende informatie die uit PNRgegevens kan worden afgeleid, alleen met wettige middelen kan worden verkregen en uitsluitend voor de doeleinden die de overeenkomst vermeldt voor het gebruik van PNR-gegevens. De overeenkomst moet worden herzien indien dat het functioneren van een Europees PNR-systeem in de veronderstelling dat een dergelijk systeem er komt zou vergemakkelijken, teneinde wederkerigheid te waarborgen. De overeenkomst moet voorzien in een systeem van geschillenbeslechting met betrekking tot de interpretatie, toepassing en tenuitvoerlegging ervan. De overeenkomst moet worden gesloten voor een termijn van 7 jaar en dient te voorzien in de mogelijkheid van opzegging door elk van de partijen, alsmede in de mogelijkheid van verlenging met eenzelfde termijn, tenzij een van de partijen de overeenkomst beëindigt. Er moet worden voorzien in de mogelijkheid van een herziening na 4 jaar. De overeenkomst moet een bepaling bevatten betreffende het territoriale toepassingsgebied ervan. De overeenkomst moet gelijkelijk authentiek zijn in de Bulgaarse, de Deense, de Duitse, de Engelse, de Estse, de Finse, de Franse, de Griekse, de Hongaarse, de Italiaanse, de Letse, de Litouwse, de Maltese, de Nederlandse, de Poolse, de Portugese, de Roemeense, de Sloveense, de Slowaakse, de Spaanse, de Tsjechische en de Zweedse taal en een taalclausule bevatten waarin dat wordt vermeld. NL 8 RESTREINT UE NL