Het begin van de Tachtigjarige Oorlog
|
|
- Myriam Boender
- 4 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Ontdekkers en Hervormers Het begin van de Tachtigjarige Oorlog TIJD VAN ONTDEKKERS EN HERVORMERS : Slag bij Heiligerlee Slag bij Jemmingen 1 april 1572: De watergeuzen nemen Den Briel in 1580 TIJD VAN REGENTEN EN VORSTEN Tachtigjarige Oorlog : Spanjaarden veroveren Haarlem Van Alkmaar begint de victorie : Wraaktocht Don Frederik Minimum 1. Welke broers van Willem van Oranje trokken met een leger in 1568 het Groninger land binnen? 1. Lodewijk en Adolf. 2. Waar werd het Spaanse leger verslagen? 2. Bij Heiligerlee. 3. Welke broer van Willem van Oranje sneuvelde daar? 3. Adolf van Nassau. 4. Wat deed Alva nadat het Spaanse leger was verslagen? 4. Hij liet de edelen Egmond en Horne onthoofden. 5. Waar werd het leger van Lodewijk door Alva verslagen? 5. Bij Jemmingen. 6. Over welke rivier trok Willem van Oranje met een leger de Nederlanden binnen? 6. Over de Maas. 7. Waarom moest hij de soldaten afdanken (ontslaan)? 7. Omdat zijn geld op was. 25
2 8. Wat is de tiende penning? 8. Een belasting die Alva wilde invoeren. 9. Wie was Lumey van der Marck? 9. Een aanvoerder van de watergeuzen. 10. Welke stad namen de watergeuzen op 1 april 1572 in? 10. Den Briel. 11. Wat gebeurde na de inname van Den Briel? 11. Veel steden kozen de kant van Willem van Oranje. 12. Wat werd Willem van Oranje van de steden die zijn kant kozen? 12. Stadhouder. 13. Wat zijn hugenoten? 13. De protestanten in Frankrijk. 14. Wie waren de leiders van de hugenoten? 14. Hendrik van Navarre en Gaspard de Coligny. 15. Wat gebeurde er tijdens de bloedbruiloft? 15. Duizenden hugenoten werden vermoord, ook admiraal De Coligny. 16. Wie begon in 1572 een wraaktocht tegen de opstandige steden? 16. Don Frederik. 17. Welke steden werden uitgemoord? 17. Mechelen, Zutphen en Naarden. 18. Welke stad werd lang belegerd en ingenomen? 18. Haarlem. 19. Welke stad werd na Haarlem belegerd? 19. Alkmaar. 20. Waarom moesten de Spanjaarden dat beleg opbreken? 20. Omdat het land onder water werd gezet. Basis Jaartallen : 1568: Slag bij Heiligerlee en Slag bij Jemmingen 1572: De watergeuzen nemen Den Briel in (1 april) : 1573: 26 De Tachtigjarige Oorlog Wraaktocht van Don Frederik De Spanjaarden veroveren Haarlem Van Alkmaar begint de victorie
3 Het bevrijdingsplan van Zet in de goede rij. Filips II Graaf van Egmond Lodewijk van Nassau Adolf van Nassau Alva Graaf van Horne Familie van Willem van Oranje Vrienden van Willem van Oranje Vijanden van Willem van Oranje 2. Bekijk de strip en beantwoord de vragen. a. Wie is de verkoper? c. Waar heeft hij een leger voor nodig? 3. Graaf Adolf sneuvelt. Zet in de juiste volgorde door te nummeren van 1 t/m 8. Samen met zijn broers Adolf en Lodewijk bedacht prins Willem van Oranje een plan om de Spaanse troepen te verslaan. Ze verkochten allerlei waardevolle bezittingen om voldoende geld te hebben om de soldij van de soldaten te kunnen betalen. De graven Egmond en Horne werden op de markt in Brussel onthoofd. 1 Alva werd naar de Nederlanden gestuurd. Hoofdstuk 3 2 Het De oudste begin van bewoners de Tachtigjarige Oorlog b. Wat verkoopt hij? 27
4 In de slag bij Heiligerlee werd de eerste overwinning op de Spaanse troepen behaald. Wel sneuvelde graaf Adolf van Nassau in de strijd. Alva nam de zestien veroverde kanonnen mee naar Antwerpen en liet ze omsmelten tot een groot ijzeren beeld van zichzelf. Vanaf die tijd droeg hij de bijnaam: de ijzeren hertog. Belangrijke edelen werden gevangen genomen, zoals de graven Egmond en Horne. Willem van Oranje kon ontsnappen en vluchtte naar Duitsland. In de Slag bij Jemmingen werd het leger van de prins verslagen en graaf Lodewijk kon ternauwernood ontsnappen. De aanval was mislukt. Met een legertje trokken de graven Adolf en Lodewijk de Groningerlanden binnen om de Spaanse soldaten te verslaan. 4. In deze moeilijke tijd van oorlog en geweld werd het Wilhelmus gemaakt. Hieronder zie je de tekst van couplet 4 uit het Wilhelmus. Beantwoord de vragen. Lijf ende goed al te samen Heb ick u niet verschoont, Mijn Broeders, hooch van Namen, Hebbent u oock vertoont: Graef Adolff is ghebleven, In Vrieslandt in den Slach, Sijn siel int eewich leven Verwacht den jonghsten dach. a. den Slach (regel 6). Welke slag wordt hier bedoeld? b. Hier wordt de naam Vrieslandt gebruikt. In welke provincie ligt het nu? c. Wat denkt de dichter over de ziel van Graaf Adolf? 28
5 5. De Prins trekt over de Maas, Zet de goede nummers voor de zinnen De lichte maan beschijnt een bijzonder tafereel. Rillend van de kou staan zo n honderd paarden achter een gespannen touw dicht bij elkaar in het water van de snelstromende rivier. Met hun zware lijven breken ze de kracht van de stroom. Voor de hoofden van de paarden langs gaan de soldaten door de rivier. Sterke paarden trekken kanonnen en legerwagens. Zo trekt het leger van de Prins van Oranje op een ondiepe plaats over de Maas. Met enkele van de voornaamste onderbevelhebbers heeft Willem van Oranje de hoge oever beklommen. Nu staat hij daar, de veldheersstaf in zijn hand en staart voor zich uit. Ginds moet het leger van Alva zijn. Hoofdstuk 3 2 Het De oudste begin van bewoners de Tachtigjarige Oorlog 3 29
6 De vaandeldrager houdt het vaandel met het wapen van Willem van Oranje omhoog. Het zware vaandel rust in een koker die aan de stijgbeugel vast zit. Eén van de ruiters in het water houdt de princevlag omhoog. 6. Bij de tocht over de Maas werd voor het eerst de princevlag meegevoerd. Geef de vlag de kleuren van de princevlag en schrijf de betekenis van de kleur er naast. Kies uit: bleu oranje blanje de kleur van het Huis van Oranje. de kleur van de hugenoten. de kleur van het Huis van Nassau. Op de vlag stond ook: Pro Lege, Pro Rege en Pro Grege. Maak de zinnen verder af, kies uit: de koning moet geëerd worden. het volk moet in vrijheid naar Gods Woord kunnen leven. de koning en het volk moeten zich houden aan de wet. Pro Lege betekent: voor de wet, want Pro Rege betekent: voor de koning, want Pro Grege betekent: voor het volk, want In welke taal staan deze woorden? 30
7 De watergeus voor Den Briel 7. Bekijk de striptekening en beantwoord de vragen. a. Wie zijn deze mannen? b. Ze hebben van Willem van Oranje kaperbrieven gekregen. Wat betekent dat? c. Voor welke stad staan ze hier in 1572? Alva neemt wraak 8. Op het kaartje hieronder zie je de wraaktocht van Don Frederik aangegeven. Schrijf de namen van de plaatsen op Hoofdstuk 3 2 Het De oudste begin van bewoners de Tachtigjarige Oorlog d. Het werd de eerste stad voor de Prins. Wat was het gevolg? 31
8 Extra Het bevrijdingsplan van Hieronder zie je de tekst van couplet 12 uit het Wilhelmus. Dit couplet verwijst naar de tweede aanval op de Spaanse troepen, onder leiding van Willem van Oranje. a. Verbind met een lijn de woorden met de juiste betekenis. Soo het den wil des Heeren Op die tijt had gheweest, Had ick geern willen keeren Van u dit swaer tempeest: Maer de Heer van hier boven Die alle dinck regeert, Die men altijt moet loven, En heeftet niet begeert. geern zwaar swaer dingen tempeest graag dinck storm b. Deze aanval mislukte, omdat: c. Wat zegt dit couplet over de mislukking van deze aanval? 32
9 d. Datzelfde lezen we in een brief van de Prins aan zijn broer Lodewijk. Alle dingen gebeuren zoals God het wil. Dus ook alles wat ons nu overkomt. Daarom moeten wij geduldig blijven. En wij moeten de moed niet verliezen. Maar ons buigen onder Zijn wil. Dat heb ik besloten te doen in alles wat mij zal overkomen. Ik ben vast van plan met Gods hulp door te zetten. Onderstreep de zinnen waarin je leest dat het mislukken van de aanval door de Heere bestuurd is. e. Zoek alle coupletten van het Wilhelmus op. Wat valt je op als je kijkt naar de eerste letter van elk couplet? f. Er komen ook twee Bijbelse personen in het Wilhelmus voor. Schrijf hun namen op en schrijf er achter met wie ze vergeleken worden. vergeleken met g. In het laatste couplet staat het werkwoord obediëren. Dit woord komt oorspronkelijk uit het Latijn. Nu gebruiken we in het Nederlands een ander woord. In het Engels wordt het woord nog wel steeds gebruikt. Zoek beide woorden op en vul onderstaand schema in. Latijn Oudnederlands obedire obediëren Huidig Nederlands Engels h. Luister naar de oorspronkelijke melodie van het Wilhelmus. Welke coupletten worden gezongen? Hoofdstuk 3 2 Het De oudste begin van bewoners de Tachtigjarige Oorlog vergeleken met 33
10 i. Welke verschillen hoor je tussen de oorspronkelijke en de huidige melodie? 2. Alva had een groot leger en hij had moeite om voldoende geld bijeen te krijgen om al zijn soldaten te betalen. a. Wat bedacht hij daarop? b. Uiteindelijk werd dit niet ingevoerd. Waarom niet? c. Als je nu iets koopt, betaal je btw. at staat hier over het betalen van belasting? d. Hoeveel procent is dat nu? e. Wat betekent: belasting ontduiken? f. Lees Mattheüs 22 : Wat staat hier over het betalen van belasting? g. Tegen welk gebod zondig je als je geen belasting betaalt? Tegen het 34 gebod.
11 Alva neemt wraak 3. Volgens een legende was er tijdens het beleg van Haarlem een moedige vrouw die meevocht tegen de Spaanse soldaten: Kenau Simonsdochter Hasselaer. Wat er precies van waar is, weten we niet, maar toch leeft haar naam voort in een spreekwoord. Die vrouw is echt een kenau! Hoofdstuk 3 Het begin van de Tachtigjarige Oorlog Schrijf op wat dit spreekwoord betekent. 35
Calvijn. Vrede van Augsburg. Margaretha van Parma. Hertog van Alva. De keurvorst van Saksen. Karel V. Buitenlandse zaken en oorlog
In welk jaar publiceerde Luther zijn 95 stellingen? Welke Frans-Zwitserse hervormer kreeg veel aanhang in de Nederlanden? Welke vrede bepaalde, dat de vorst de religie van zijn volk bepaalt? 1517 Calvijn
Nadere informatieHet verhaal van de 80 jarige oorlog!
Het verhaal van de 80 jarige oorlog! Filips II erft het grote "Europese Rijk" van zijn vader Karel V. Om te beginnen gaat hij strenge belastingen heffen. 1 Na een aantal jaar vertrekt hij naar Spanje,
Nadere informatiePartijen Staatsgezinden: 3900 man infanterie en 200 man cavalerie, geleid door graaf Lodewijk van Nassau en graaf Adolf van Nassau, voornamelijk
Partijen Staatsgezinden: 3900 man infanterie en 200 man cavalerie, geleid door graaf Lodewijk van Nassau en graaf Adolf van Nassau, voornamelijk bestaande uit huurlingen en een kleine groep getrouwe troepen
Nadere informatieHoofdstuk 1C8. Hoe ontstond Nederland?
Hoofdstuk 1C8 Hoe ontstond Nederland? Cursus 8.1 De koning en de prins Wat leer je deze cursus? Dat hervormers de Katholieke kerk wilden veranderen Dat zij de Protestante kerk stichtten Wat de reformatie
Nadere informatie3a. Denk opdracht- Wie ben ik?
3a. Denk opdracht- Wie ben ik? Instructie: Wie ben ik is een spel waarbij de kinderen gebruik maken van de hoofdpersonen uit de Opstand der Nederlanden: Johannes Calvijn, Angelus Merula, Willem van Oranje,
Nadere informatie1c. Losse opdracht- Memoryspel
1c. Losse opdracht- Memoryspel Instructie: Op de volgende pagina van deze instructie vindt u het memory-spel met de portretten van de hoofdrolspelers tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Op elk portret staat
Nadere informatieNEDERLAND IN DE 16e EEUW
NEDERLAND IN DE 16e EEUW In de 16e eeuw vielen de Nederlanden onder de Spaanse overheersing. Er bestonden grote verschillen tussen de gewesten (= provincies), bv: - dialect - zelfstandigheid van de gewesten
Nadere informatieNaar het einde van de Tachtigjarige Oorlog
prehistorie 44 oudheid 3000 v. Chr. 2500 v. Chr. 2000 v. Chr. 1500 v. Chr. Regenten en Vorsten Naar het einde van de Tachtigjarige Oorlog Een korenmolen maalt koren en een watermolen maalt Nee Jos, ik
Nadere informatie4 De Nederlandse opstand
4 De Nederlandse opstand Kenmerken Nederlanden: * veel water * weinig goede wegen * weinig steden * veel dorpen * aparte gewesten * gewesten zeer zelfstandig Habsburgse Nederlanden 1477-1581 * 17 gewesten
Nadere informatieLeerdoel Leerlingen herhalen op een speelse manier kennis over het ontstaan en het bestuur van de Republiek.
HISTORISCHE BLINGO Korte omschrijving werkvorm Deze kennisquiz is een combinatie van Bingo en Lingo. De klas wordt verdeeld in zes teams. Ieder team heeft een bingokaart met daarop negen jaartallen. Het
Nadere informatie3b. Doe opdracht- Mijn eigen Geuzenlied
3b. Doe opdracht- Mijn eigen Geuzenlied Inleiding: Deze opdracht kan klassikaal gedaan worden. In deze handleiding zit een informatieblad met een duidelijke beschrijving van de opdracht. De beschrijving
Nadere informatieToelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7
Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Hierbij treft u een toelichting aan bij de beelden die in de tijdbalk van Argus Clou Geschiedenis groep 7 zijn opgenomen. Inhoud Thema 1 Boze
Nadere informatieNaam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn
Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Filips II In 1566, meer dan vierhonderd jaar geleden, zijn veel mensen boos. Er is onrust in de Nederlanden. Er zijn spanningen over het geloof, veel mensen
Nadere informatie1 Friesland 2 Stad en Lande 3 Drenthe 4 Overijssel 5 Gelre 6 Limburg 7 Sticht 8 Holland 9 Zeeland 10 Brabant 11 Vlaanderen 12 Artesië
Werkblad Ω Hoe Nederland ontstond Ω Les : Nederland nu en toen een Rond 500 krijgt ons land de naam de Lage Landen of de Nederlanden. Ons land ligt namelijk erg laag. Het gebied is zo groot als Nederland,
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Tachtigjarige oorlog
Werkstuk Geschiedenis Tachtigjarige oorlog Werkstuk door een scholier 1871 woorden 13 jaar geleden 6,3 46 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De tachtigjarige oorlog Hoofdstuk 1 Het begin van de 80-jarige
Nadere informatieSamenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties
Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De
Nadere informatieWie was de eerste prins van Oranje? Leer het aan de hand van het Wilhelmus.
Wie was de eerste prins van Oranje? Leer het aan de hand van het Wilhelmus. 2013 is het jaar van de Troonsopvolging en de viering van het 200 jarig Koninkrijk, maar hoe is het allemaal begonnen? Wie was
Nadere informatie1 Friesland 2 Stad en Lande 3 Drenthe 4 Overijssel 5 Gelre 6 Limburg 7 Sticht 8 Holland 9 Zeeland 10 Brabant 11 Vlaanderen 12 Artesië
Werkblad Ω Hoe Nederland ontstond Ω Les : Nederland nu en toen Rond 500 krijgt ons land de naam de Lage Landen of de Nederlanden. Ons land ligt namelijk erg laag. Het gebied is zo groot als Nederland,
Nadere informatiePINKSTEREN DRIE: Bokkie kopen!
PINKSTEREN DRIE: Bokkie kopen! Met PINKSTEREN hebben we in Nederland altijd vrij! Er is een 1 e Pinksterdag, een 2 e Pinksterdag. En in Purmerend (en omgeving) hebben we zelfs een 3 e Pinksterdag. Op deze
Nadere informatie7. De Republiek der Zeven Verenigde
Ontdekkers en Hervormers De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden TIJD VAN ONTDEKKERS EN HERVORMERS 1540 1560 TIJD VAN REGENTEN EN VORSTEN 1600 1580 1620 1640 1660 Tachtigjarige Oorlog 1568-1648 1585:
Nadere informatieDe nieuwe tijd. Gemaakt door: Imke, Guusje en Miika. In de tijd van de ontdekkers en hervormers 1500 tot 1600.
De nieuwe tijd. Gemaakt door: Imke, Guusje en Miika. In de tijd van de ontdekkers en hervormers 1500 tot 1600. Les 1: Miika. De tijd van Maarten Luther. Eeuwenlang kenden mensen in West-Europa alleen de
Nadere informatieGetrouw tot in de dood
Ontdekkers en Hervormers Getrouw tot in de dood TIJD VAN ONTDEKKERS EN HERVORMERS 1540 1560 TIJD VAN REGENTEN EN VORSTEN 1600 1580 1620 1640 1660 Tachtigjarige Oorlog 1568-1648 1584: Willem van Oranje
Nadere informatieBij de tijd Groep 6 thema 3, les 1 De Opstand Werkblad 1. dit is Klaas. Klaas is veer-tien jaar. hij loopt al heel lang.
Bij de tijd Groep 6 thema 3, les 1 De Opstand Werkblad 1 Rouwdouwen Kleur de woorden: sol-daat = geel vecht = rood vrij-heid = groen held = blauw dit is Klaas Klaas is veer-tien jaar hij loopt al heel
Nadere informatieHandleiding Willem van Oranje
Korte lesomschrijving In deze les staat de vensterplaat over Willem van Oranje centraal. De leerlingen ontdekken aan de hand van deze interactieve vensterplaat wie hij was en hoe hij aan zijn einde is
Nadere informatie2. Bourtange I. Kijk naar het plaatje en lees bovenstaande titel. Waar zou de luistertekst over gaan? Kruis het juiste antwoord aan.
2. Bourtange I. Kijk naar het plaatje en lees bovenstaande titel. Waar zou de luistertekst over gaan? Kruis het juiste antwoord aan. 1. Boeren gebruiken een tang om de nagels van hanen bij te knippen.
Nadere informatieTijd van regenten en vorsten 1600 1700. 6.2 Wie heeft de macht? Deel 2. Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht?
Onderzoeksvraag: Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht? Kenmerkende aspect: Het streven van vorsten naar absolute macht. De bijzondere plaats in staatskundig opzicht
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis De Nederlandse opstand
Werkstuk Geschiedenis De Nederlandse opstand Werkstuk door een scholier 2412 woorden 19 januari 2002 6 627 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoudsopgave Inleiding Hoofdstuk 1, Oorzaken van de Nederlandse
Nadere informatieMoord Willem van Oranje hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/61304
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 21 september 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/61304 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van
Nadere informatieTijd van ontdekkers en hervormers (1500 1600) 5.4 Uit de Opstand een Republiek geboren. (1500 1600) (1500 1600)
5.4 Uit de Opstand een Republiek geboren (2). Onderzoeksvraag: Welke bestuurlijke, godsdienstige en economische oorzaken waren bij de Opstand in de Nederlanden het belangrijkst, en wat waren de gevolgen?
Nadere informatieWerkvorm Escape Room. Voorbereidingen
Werkvorm Escape Room Voorbereidingen Materiaal in orde maken: - De puzzel kopiëren. Per groep twee exemplaren zodat elk groepslid mee kan denken. - Het blad met de stellingen van de Missie 50/50 kopiëren.
Nadere informatieGeschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren
Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers
Nadere informatie6,1. Werkstuk door een scholier 3190 woorden 21 april keer beoordeeld. Geschiedenis. Inhoudsopgave
Werkstuk door een scholier 3190 woorden 21 april 2001 6,1 439 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoudsopgave Hst 1: Het ontstaan van de Opstand Hst 2: De Hertog van Alva als landvoogd Hst 3: De Nederlandse
Nadere informatieStofomschrijving Deze opdracht hoort bij 2.1-3.1 en 3.2 van De Republiek in tijd van Vorsten (Geschiedenis Werkplaats).
Het verhaal van 1588 Bodystorming Inleiding Het jaar 1588 is een belangrijk jaar in de geschiedenis van de Republiek. De gebeurtenissen die eraan vooraf gaan worden als feiten voorgelezen en tussen de
Nadere informatieHertogen, Graven, Baronnen en Heren rond de Baronie van Acquoy ca Door A. F. Verstegen. 1. Heerlijkheid Hagestein. 2.
Hertogen, Graven, Baronnen en Heren rond de Baronie van Acquoy ca. 1555 Door A. F. Verstegen 1. Heerlijkheid Hagestein 2. Land van Vianen 1 3. Graafschap Culemborg 2 3 4. Land van Arckel 5. Graafschap
Nadere informatie8,5. Samenvatting door K woorden 18 juni keer beoordeeld. Geschiedenis. Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
Samenvatting door K. 1578 woorden 18 juni 2016 8,5 2 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden 1515-1648 Verklaring begin- en eindtijd: 1515: Erfenissen en huwelijken à
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Willem van Oranje
Werkstuk Geschiedenis Willem van Oranje Werkstuk door een scholier 420 woorden 1 april 2008 6,1 381 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Voorwoord Ik wil mijn werkstuk houden over Willem van Oranje, want ik
Nadere informatieDE GOUDEN EEUW (1555-1648)
DE GOUDEN EEUW (1555-1648) Deel 1: 1555-1587 De Nieuwe Tijd: de Gouden Eeuw en het begin van de 80-jarige oorlog. Karel V besluit aan het eind van zijn regeerperiode om het Habsburgse Rijk op te splitsen
Nadere informatieOversteek van de Maas door Willem van Oranje bij Obbicht op 6 oktober 1568
Les brief Oversteek van de Maas door Willem van Oranje bij Obbicht op 6 oktober 1568 Introductie In het kader van het tijdperk Ontdekkers en hervormers wordt in deze lesbrief aandacht besteed aan het kenmerkende
Nadere informatieWILHELMUS Bewerkt en hertaald door Rom Molemaker
GEDICHT WILHELMUS Bewerkt en hertaald door Rom Molemaker Bewerkt en hertaald door Rom Molemaker Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd of openbaar gemaakt door middel
Nadere informatieTijd van ontdekkers en hervormers (1500 1600) / Renaissance
Tijdvakken Tijd van ontdekkers en hervormers (1500 1600) / Renaissance K.A. * Het begin van de Europese overzeese expansie * Het veranderende mens- en wereldbeeld van de Renaissance en het begin van een
Nadere informatieTIJD VAN MONNIKEN EN RIDDERS. 732: Karel Martel verslaat de Arabieren bij Poitiers
Monniken en Ridders Het Frankische rijk TIJD VAN MONNIKEN EN RIDDERS 400 500 700 600 800 732: Karel Martel verslaat de Arabieren bij Poitiers 1000 500 732: Karel de Grote overlijdt en wordt begraven te
Nadere informatieNoord-Nederlandse gewesten. Smeekschift
Habsburgs gezag Vanaf dat moment stonden de zuidelijke Nederlanden onder Habsburgs gezag. Noord-Nederlandse gewesten Door vererving en verovering vielen vanaf dat moment ook alle Noord- Nederlandse gewesten
Nadere informatieWilhelmus. Doel: Na deze opdracht weet je meer over de geschiedenis van het Wilhelmus. Uitleg opdracht Je gaat een werkblad maken over het Wilhelmus.
Wilhelmus Thema: Bestaat vrede? Samenleving Nederland Het land Moeilijkheid; *** Tijd: * Juf Yvonne Doel: Na deze opdracht weet je meer over de geschiedenis van het Wilhelmus. Uitleg opdracht Je gaat een
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis 2.1 t/m 3.1
Samenvatting Geschiedenis 2.1 t/m 3.1 Samenvatting door een scholier 1543 woorden 18 januari 2016 7,1 54 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Geschiedenis 2.1 Deelvraag: waartoe leidde de modernisering
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Willem van Oranje
Werkstuk Geschiedenis Willem van Oranje Werkstuk door een scholier 3073 woorden 10 april 2006 5,1 96 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdstuk indeling Hoofdstuk 1: Zijn jeugd. Hoofdstuk 2: De erfenis.
Nadere informatieJagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten
Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Van de oogst van hun land en van hun dieren Jagers & boeren Wat
Nadere informatieIn hoofdstuk 3 vertel ik over de tachtigjarige oorlog, Willem heeft daarin een grote rol gespeeld. Daar sluit hij zich aan bij de protestantse kerk.
Verslag door een scholier 3768 woorden 28 januari 2016 7,5 24 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Bronwijzer Voorwoord Ik heb voor mijn 2 e werkstuk Willem van Oranje gekozen. Ik heb dit gekozen omdat
Nadere informatie1: De nederlanden komen in verzet tegen Filips II
1: De nederlanden komen in verzet tegen Filips II Wat wilden Karel V en Filips II bereiken? Op politiek gebied wilden ze dat de macht van de regering in Brussel vergroot werd Grote ontevredenheid onder
Nadere informatieLang geleden... Lesbrief
Lesbrief Lang geleden... Deze lesbrief dient als voorbereiding op een bezoek aan de theatervoorstelling Lang geleden... een muzikale tijdreis voor kinderen vanaf 6 jaar. Door de lesbrief in de klas te
Nadere informatieHoe reageerde de mensen in Israël op de overwinning op de Filistijnen?
Saul probeert David te doden. Hoe reageerde de mensen in Israël op de overwinning op de Filistijnen? 1 Samuel 18:6 6 Toen David en zijn mannen terugkwamen na het verslaan van de Filistijnen, gebeurde het
Nadere informatieLandenspel. Duur: 30 minuten. Wat doet u?
Landenspel Korte omschrijving werkvorm: In deze opdracht wordt de klas verdeeld in vijf groepen. Iedere groep krijgt een omschrijving van een land en een instructie van de opdracht. In het lokaal moeten
Nadere informatievictorie! onderdelen Lesstofvervangend voor tijdvak Ontdekkers en Hervormers Nederlandse Opstand Stedelijk Museum Alkmaar
victorie! Lesstofvervangend voor tijdvak Ontdekkers en Hervormers Nederlandse Opstand Stedelijk Museum Alkmaar Willem van oranje 1533-1584 Margaretha van Parma 1522-1586 Filips II 1527-1598 Hertog van
Nadere informatieGebeurtenis Regeerperiode 1403-1442
Johanna van Polanen is pas 11 jaar als ze trouwt. Dit komt doordat haar familie een verstandshuwelijk sluit. Ontvang 100 florijnen. 1403 Engelbrecht de Eerste van Nassau trouwt met Johanna van Polanen.
Nadere informatieFrederik Maurits de La Tour d'auvergne: Sedan, 22 oktober Pontoise, 9 augustus 1652
Frederik Maurits de La Tour d'auvergne: Sedan, 22 oktober 1605 - Pontoise, 9 augustus 1652 Frederik Maurits (Frans: Frédéric Maurice) de La Tour d'auvergne was een kleinzoon van Willem van Oranje. Als
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis deelcontext 1.
Samenvatting Geschiedenis deelcontext 1. Samenvatting door een scholier 1675 woorden 5 mei 2018 4,8 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Geschiedenis deelcontext 1.1 1515 Karel V werd heerser
Nadere informatieBrandaan. Geschiedenis WERKBOEK
7 Brandaan Geschiedenis WERKBOEK 7 Brandaan Geschiedenis WERKBOEK THEMA 4 Eindredactie: Monique Goris Leerlijnen: Hans Bulthuis Auteurs: Juul Lelieveld, Frederike Pals, Jacques van der Pijl Controle historische
Nadere informatieKarel XII van Zweden: Stockholm, 17 juni 1682 Halden, 30 november 1718
Karel XII van Zweden: Stockholm, 17 juni 1682 Halden, 30 november 1718 Karel XII was van 1697 tot 1718 koning van Zweden. Hij was de derde koning uit het geslacht Wittelsbach en één der partijen in de
Nadere informatieTwee afbeeldingen van Spaanse soldaten.
Twee afbeeldingen van Spaanse soldaten. De stadstimmerman Van der Mey werd naar Hoorn gestuurd waar de afgevaardigden van de Noordhollandse steden vergaderden met de vraag of de dijken doorgestoken mochten
Nadere informatieVoor jongeren in het praktijkonderwijs. Aanslag winkelcentrum Kenia
PrO -weekkrant Week 39 september 2013 Voor jongeren in het praktijkonderwijs 23-29 september 2013 Aanslag winkelcentrum Kenia Foto: ANP Foto: Shutterstock In Kenia zijn dit weekend 68 mensen doodgegaan
Nadere informatieJOZUA WORDT DE NIEUWE LEIDER
Bijbel voor Kinderen presenteert JOZUA WORDT DE NIEUWE LEIDER Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Janie Forest Aangepast door: Ruth Klassen Vertaald door: Importantia Publishing Geproduceerd
Nadere informatieLink it: Republiek in tijd van Vorsten
Link it: Republiek in tijd van Vorsten Uitleg Link it werkt in principe als een soort domino (hoewel je er andere varianten op kunt bedenken). Het idee is dat de leerlingen moeten proberen om een begrip
Nadere informatieNaam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem
Naam: EEN BRUG TE VER De Slag om Arnhem A Bridge too Far is een film over de meest tragische blunder van de Tweede Wereldoorlog en vertelt heel precies over een groot plan. Dat plan kostte meer Geallieerden
Nadere informatieJan zonder Vrees (hertog): Dijon, 28 mei 1371 Montereau, 10 september 1419
Jan zonder Vrees (hertog): Dijon, 28 mei 1371 Montereau, 10 september 1419 Hij was hertog van Bourgondië. Hij werd geboren in Dijon en was de oudste zoon van Filips de Stoute, hertog van Bourgondië en
Nadere informatieGeuzen in Brielle Peter van der Sluijs Nummer: 42 kijk op voor digitale boeken
Geuzen in Brielle Peter van der Sluijs Nummer: 42 kijk op www.absolutefigures.nl voor digitale boeken Geuzen in Brielle www.absolutefigures.nl DOOR PETER VAN DER SLUIJS Colofon Dit is een uitgave van:
Nadere informatieSamenvatting Gouden Eeuw ABC
Samenvatting Gouden Eeuw ABC Week 1ABC: Gouden Eeuw algemeen Info: De Gouden Eeuw (1600-1700) De 17 e eeuw wordt de Gouden Eeuw genoemd, omdat er in Nederland veel geld werd verdiend. Vooral door de handel.
Nadere informatieKarel van Gelre of Karel van Egmond: Grave, 9 november 1467 Arnhem, 30 juni 1538
Karel van Gelre of Karel van Egmond: Grave, 9 november 1467 Arnhem, 30 juni 1538 Karel van Gelre of Karel van Egmond, uit het huis Egmond, was van 1492 tot aan zijn dood in 1538 hertog van Gelre en graaf
Nadere informatieOEFENTOETS HISTORISCHE CONTEXT REPUBLIEK (HAVO)
OEFENTOETS HISTORISCHE CONTEXT REPUBLIEK (HAVO) Voor de uitvoering van zijn centralisatiepolitiek stelde Karel V drie centrale raden in. 1 Noem één van deze centrale raden en leg uit op welke wijze deze
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis De Repuliek in een tijd van vorsten - H3
Samenvatting Geschiedenis De Repuliek in een tijd van vorsten - H3 Samenvatting door een scholier 1891 woorden 7 jaar geleden 7 8 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Geschiedenis Samenvatting
Nadere informatieRoem rijkdom en macht; eigen staat, rijkdom en, handel in aflaten, veel luxe en onwetendheid
Samenvatting door A. 1819 woorden 27 april 2016 7,1 5 keer beoordeeld Vak Geschiedenis HC de republiek Luther en de reformatie Begin 16 e eeuw kritiek van maarten Luther op de katholieke kerk: Roem rijkdom
Nadere informatieWie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht?
Dit deel van 6.2 hoort bij de HC De republiek Onderzoeksvraag: Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht? Kenmerkende aspect: Het streven van vorsten naar absolute macht.
Nadere informatiePaasfeest een traditie?
1Corintiërs 15: 3-7; 3 Het belangrijkste dat ik u heb doorgegeven, heb ik op mijn beurt ook weer ontvangen: dat Christus voor onze zonden is gestorven, zoals in de Schriften staat, 4 dat hij is begraven
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Historische context; De republiek
Samenvatting Geschiedenis Historische context; De republiek Samenvatting door F. 1442 woorden 27 februari 2015 4,4 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Historische context; De republiek
Nadere informatieONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN
STUDIONLINE JAARGANG 2, NR. 10 ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN DL 2 D O M I N E E O N L I N E. O R G Vierhonderd jaar geleden vergaderde de synode in Dordrecht. Je weet inmiddels wat een synode is: een
Nadere informatieb) Waarom? Roeselare wordt in oktober 1914 veroverd en wordt dus bezet gebied. Het ligt aan de Duitse kant van het front
1. Inleiding a) De oude stedelijke begraafplaats van Roeselare is meer dan tweehonderd jaar oud (van 1806). Tijdens de oorlog werden hier vooral Duitse soldaten begraven. b) Waarom? Roeselare wordt in
Nadere informatieKastelen in Nederland
Kastelen in Nederland J In ons land staan veel kastelen. Meer dan honderd. De meeste van die kastelen staan in het water. Bijvoorbeeld midden in een meer of een heel grote vijver. Als er geen water was,
Nadere informatie2 De oprichting van de VOC en de WIC zorgde ervoor dat overal op de wereld Zeeuwse en Hollandse schepen voeren.
Tijdvak 6 Toetsvragen 1 In de Tijd van Vorsten en Regenten werden in ook in de Nederlanden de eerste handelstochten naar Azië georganiseerd. Hoe werden deze tochten gefinancierd? A De Nederlandse overheid
Nadere informatieHoofdvraag: Is het terecht dat Willem de ere titel Vader des Vaderlands kreeg.
Praktische-opdracht door een scholier 1750 woorden 14 april 2004 5,7 185 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: Is het terecht dat Willem de ere titel Vader des Vaderlands kreeg. Deelvraag 1: Hoe
Nadere informatiecolumbus Boeren tegen Britten: oorlog in Zuid-Afrika lesbrief HAVO/V leerjaa brengt het beste uit twee werelden samen
columbus brengt het beste uit twee werelden samen lesbrief HAVO/V leerjaa WO r3 Boeren tegen Britten: oorlog in Zuid-Afrika columbus Inleiding Deze zomer vindt het WK voetbal plaats in Zuid-Afrika. Allerlei
Nadere informatie100 jaar geleden. t Is Oorlog! Een lesmap voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar, door juffrouw Anita en de papa van Anna.
100 jaar geleden t Is Oorlog! Een lesmap voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar, door juffrouw Anita en de papa van Anna. t Is oorlog! Binderveld, Kozen, Nieuwerkerken en Wijer 100 jaar geleden is een
Nadere informatieeen zee In de zeventiende eeuw worden de handelaren en kooplieden steeds belangrijker. De edelen en de geestelijken krijgen veel minder macht.
Werkblad 3 Ω De Republiek Ω Les : Regenten, burgers en gemeen In de zeventiende eeuw worden de handelaren en kooplieden steeds belangrijker. De edelen en de geestelijken krijgen veel minder macht. Rijk
Nadere informatieDE LATE MIDDELEEUWEN (1300-1555)
DE LATE MIDDELEEUWEN (1300-1555) Deel 1: 1305-1354 De groei van de macht van het volk en het uitbreken van de Hoekse en Kabeljouwse twisten. In deze periode zien we de macht van de graafschappen en hertogdommen
Nadere informatieWerkboek klas 2 Hoofdstuk 3
Werkboek klas 2 Hoofdstuk 3 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Marco Harmsen 13 oktober 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/67292 Dit lesmateriaal is gemaakt
Nadere informatieDE VERGETEN ZOON VAN WILLEM VAN ORANJE Tafel van Vijf, 2018 ACHTERGROND
DE VERGETEN ZOON VAN WILLEM VAN ORANJE Tafel van Vijf, 2018 ACHTERGROND Filips II van Spanje was een fundamentalistische katholiek die andere geloven dan het zijne verbood. Nederland viel toen nog onder
Nadere informatieOtto van Egmond, heer van Keenenburg, Schipluiden en Maasland
Otto van Egmond, heer van Keenenburg, Schipluiden en Maasland Een van de belangrijkste inwoners van Midden-Delfland is Otto van Egmond geweest. Hij leefde van 1522 tot 1586. In deze lesbrief wordt uitgelegd
Nadere informatieWie kreeg van God de opdracht om te pleiten voor de profeet Jeremia?
Welke profetie kreeg koning Zedekia te horen. Wie kreeg van God de opdracht om te pleiten voor de profeet Jeremia? Jeremia 38:7-9 7 Toen Ebed-Melech, de Cusjiet, een van de hovelingen die toen in het huis
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Kenau
Samenvatting Geschiedenis Kenau Samenvatting door R. 3739 woorden 21 februari 2014 4,3 19 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Serie: Verloren verleden Een moedige mannin Kenau Simonsdochter Hasselaer (1526-1588/1589)
Nadere informatie1 Het ontstaan van het Koninkrijk 10. 2 De geboorte van een prins 16. 3 De jeugd van prins Willem-Alexander 20
Inhoud Stamboom van het Koninklijk Huis 6 Inleiding 9 e 1 Het ontstaan van het Koninkrijk 10 2 De geboorte van een prins 16 3 De jeugd van prins Willem-Alexander 20 4 De studententijd van prins Willem-Alexander
Nadere informatieHendrik I van Brabant: Leuven, ca Keulen, 5 september 1235
Hendrik I van Brabant: Leuven, ca. 1165 - Keulen, 5 september 1235 Hendrik I was hertog van Brabant vanaf 1183 en hertog van Neder-Lotharingen vanaf 1190. Hij wordt ook Hendrik de Krijgshaftige genoemd.
Nadere informatieMaandag. God is toch sterker
Gezinsdagboek Biddag 2018 Maandag God is toch sterker Bijbel lezen Leesvraag: Wat doet de koning met de brief? Lees samen: 2 Koningen 19: 14-19 Het is oorlog. Oorlog is iets verschrikkelijks. Jeruzalem
Nadere informatieDe Franse keizer Napoleon voerde rond 1800 veel oorlogen in Europa. Hij veroverde verschillende gebieden, zoals Nederland en België. Maar Napoleon leed in 1813 een zware nederlaag in Duitsland. Hij trok
Nadere informatieTijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus
138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de
Nadere informatieverwerkingsopdrachten Willem-Alexander
verwerkingsopdrachten Willem-Alexander Van kind tot koning Vragen bij Stamboom van het Koninklijk huis (bladzijde 6 en 7) 1 Als je goed kijkt, zie een schild met het wapen van Nederland. Op het schild
Nadere informatieKarel VI van Frankrijk: Parijs, 3 december 1368 aldaar, 21 oktober 1422
Karel VI van Frankrijk: Parijs, 3 december 1368 aldaar, 21 oktober 1422 Koning van Frankrijk Periode: 16 september 1380-21 oktober 1422 Voorganger: Karel V Opvolger: Karel VII Karel VI, bijgenaamd de Waanzinnige
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Tijdvak 5 Tijd van ontdekkers en hervormers
Samenvatting Geschiedenis Tijdvak 5 Tijd van ontdekkers en hervormers Samenvatting door Monir 1036 woorden 2 maart 2015 5,2 9 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Tijdvak 5 Tijd van
Nadere informatieLesschema 2 graad t.g.v. 500 jaar Koninklijke Sint Sebastiaansgilde Essen
Lesschema 2 graad t.g.v. 500 jaar Koninklijke Sint Sebastiaansgilde Essen 1 Naamsverklaring: Een gilde is een vereniging van mensen die hetzelfde beroep uitoefen(d)en, vb bakkers of wevers waren allemaal
Nadere informatieLimburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon. les 1: Wie waren de graven van Loon
Limburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon les 1: Wie waren de graven van Loon Na deze les kan je de geschiedenis van het graafschap Loon aanduiden op je tijdbalk; kan je informatie opzoeken
Nadere informatieWillem II van Holland:?, februari Hoogwoud, 28 januari 1256
Willem II van Holland:?, februari 1227 - Hoogwoud, 28 januari 1256 Willem II was graaf van Holland en Zeeland (1234-1256) en koning van het Heilige Roomse Rijk (1248-1256). Rooms-Duits (tegen-)koning Regeerperiode:
Nadere informatieEindexamen geschiedenis havo 2009 - II
Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen In 1792 begon de eerste Coalitieoorlog. 1p 1 Welk politiek doel streefde Oostenrijk met de strijd tegen Frankrijk na? Gebruik
Nadere informatieOver het toneelstuk Gijsbrecht van Amstel
Voorwoord Gijsbrecht van Amstel leefde rond 1300. Hij was de belangrijkste man van de stad Amsterdam in die tijd. Gijsbrecht was geliefd bij de bevolking van Amsterdam, maar hij had ook veel vijanden.
Nadere informatie