Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 6: De islamitische wereld

Transcriptie

1 Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 6: De islamitische wereld Samenvatting door A woorden 9 september ,4 54 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Terra 1 Eén cultuurgebied A Wat is de islamitische wereld? Islamitisch wereld->cultuurgebied overheersende godsdienst gebaseerd op de overheersende cultuurgeschiedenis, ligging v.d. landen. Pakistan Indonesië-> behoren niet tot het cultuurgebied vanwege de godsdienst, geschiedenis, ligging. Islamitisch cultuurgebied ->verschillende cultuurgebieden -Midden-Oosten Veel oorlog vooral bij de grenzen met Israël Maghreb: een groep landen in het Noordwesten van Afrika Uitbreiding islam 7 e eeuw->arabische invloed daarna Turks bestuur->19 e & 20 ste eeuw Noord-Afrika gekoloniseerd door Frankrijk, Spanje, Italië Grote delen Midden-Oosten->Frankrijk, Engeland bestuurd met als gevolg dat de landsgrenzen pas in de vorige eeuw zijn getrokken. En dat Algerije pas in 1962 onafhankelijk is geworden, nog Frans spreken in het onderwijs. B Wat kenmerkt de islamitische wereld? Overeenkomsten godsdienst, taal, klimaat ->Kenmerk islamitische wereld Arabisch islam->koran, heilige boek v.d. islam in Arabisch officiële taal -> niet in Turkije, Iran, Afghanistan, Israël. ->klimaat steppe/woestijn klimaat Er zijn verschillende soorten woestijnen namelijk: Zandwoestijnen: een woestijn die uit zandduinen bestaat. Rots & steen woestijnen: woestijn die uit hoekige stenen bestaat. Pagina 1 van 6

2 Grind & kiezelwoestijnen: woestijn die uit afgeronde stenen bestaat. warmte+ droogte ->ligging verwarming lucht->stijgt->deze lucht stroomt op grote hoogte weg v.d. evenaar en daalt in gebieden op 20 tot 30 graden breedte warmer + weinig neerslag->noord-afrika -steppegebied: weinig neerslag minder dan 200 mm -woestijn: minder dan 100 mm neerslag, grote temperatuur verschillen huizen->leem->mengsel zand +klei. Ramen meestal bovenverdieping voor de koele wind. Kleding: loszittend Landbouw: alleen akkerbouw wanneer irrigatie mogelijk. C Wat zijn overgangsgebieden? Waar cultuurgebieden elkaar grenzen->overgangsgebieden vaak conflicten -lijkt te gaan over taal + godsdienst-> maar in werkelijkheid over de overheersing van één bevolkingsgroep. Sudan burgeroorlog islamitische noorden Christelijke zuiden ->mensen Zuid-> noord te veel macht wapenstilstand. Maken de afspraak om zelfstandige landen te worden. De strijd verplaatst zich naar Darfur een provincie in het westen van Tsjaad. Opstandelingen vinden en dat de regering te veel steun geeft aan Arabische bevolkingsgroepen. 2 Grote verschillen A Wat kenmerkt de islam? islam->onderwerping aan Gods wil Allah->God Koran->heilig boek woorden profeet Mohammed 7 e eeuw Engel Gabriel in Mekka. Vijf leefregels/zuilen voor goed & kwaad: 1. Geloofsbelijdenis Het dagelijks uitspreken v.d. kern van het geloof er is maar één god, Allah en Mohammed is zijn profeet. 2. Gebed 5 keer per dag bidden, met het gezicht naar Mekka. 3. Liefdadigheid of armenbelasting Het geven van giften aan de Moskee of de imam (voorganger) die het aan de armen geeft. 4. Vasten Tijdens de ramadan tussen zonsopgang en zonsondergang net eten en drinken. 5. Bedevaart naar Mekka Islamieten die het kunnen betalen en die gezond genoeg zijn om de lange reis te maken moeten nog één keer in hun leven naar Mekka. Oliemaatschappijen niet Arabische vanwege hadden zelf in begin kennis niet om het uit de grond te halen. Meer regels -halal: wel eten Pagina 2 van 6

3 -haram: niet eten->varkensvlees -alcohol + gokken sterk afgeraden -leert erfenis verdelen + gevolgen van als je steelt rol man en vrouw Vrouw: maagdelijkheid voor huwelijk, trouw echtgenoot Man: vrouw met respect behandelen, zorgen voor inkomen Internet-> jongeren vinden dat mannen + vrouwen meer rechten B Welke verschillen zijn er binnen het geloof? Islamieten verschillen onderling veel->elke stroming->legt het iets anders uit Stromingen: Sjiieten -kleinste groep -staat met leiders islam-> Ayatollah: belangrijkste geestelijke leiders van de Sjiieten. -Iran + Irak machtig Soennieten -vormen overgrote meerderheid islam -scheiding kerk & staat -godsdienstelijke leiders bemoeien zich niet zoveel met politiek Niet iedere moslim houdt zich aan de regels v.d. Koran->platteland strikt. Moslimfundamentalisten: moslims groepering die terug wil naar de waarden en normen van het begin v.d. islam -alle wat boeken aangepast regels koran -tegen Westerse waarden; vrijheid van meningsuiting + individualisme -meesten zijn wel vreedzaam -doen aan sociale projecten->bouwen scholen -voedsel armen->daardoor veel steun arme bevolking -kleine groep is moslimextremist: een moslimfundamentalist die vindt dat in de strijd tegen het Westen alles is toegestaan->bomaanslagen; Al Qaida C Welke minderheden zijn er? Islamitische wereld->mensen met andere cultuur->culturele minderheid Maghreb: afstammeling oorspronkelijke bewoners Noord-Afrika; Berbers -beïnvloed door Arabische cultuur -spreken nog wel Berbers -verspreid over landen -discriminatie Koerden -willen eigen staat, leven verspreid over Turkije, Irak, Syrië, Iran, Armenië en Azerbeidzjan. 30 miljoen-> deze landen willen geen staat voor hen Koerdistan. De koerden krijgen veel verzet tegen hun zelfstandigheid. Israël niet islamitisch veel oorlogen sinds Het witte goud A Hoe gebruikt men het beschikbare water? Woestijngebieden: droog steppegebieden: droog Pagina 3 van 6

4 Dat kan alleen verholpen worden door irrigatie: alle manieren om water naar akkers te brengen om iets te kunnen verbouwen of om hogere opbrengsten te krijgen. Soorten: Oppervlakte-irrigatie: -boeren leggen dijkjes rond de akkers; bij d aanvoerkanaaltje staat het meeste water -eenvoudig en goedkope -50% tot 80% water zakte weg of verdampt Beregening -sproeiers verdelen water gelijkmatig over het land -pompen en sproeiers zijn duur; 20% tot 40% water verdwijnt Micro-irrigatie -buizen met gaatjes gaan naar elke plant; soms regelt een computer de watertoevoer -technisch ingewikkeld en duur; vrijwel geen druppel water gaat verloren B Is er genoeg water? Genoeg water-> index waterschaarste minder dan 1000 m³-> chronisch watertekort-> Midden-Oosten Oorzaken; -snelle bevolkingsgroei grote verschillen water situatie islamitische wereld in bergachtige gebieden: soms meer dan genoeg water beschikbaar door stuwingsregen; ontstaat als lucht tegen berghelling moet stijgen-> stijgende lucht koelt af een waterdamp condenseert.->libanon wisselende maanden met droogte en voldoende de neerslag-> belangrijk waterbalans: het evenwicht tussen neerslag & verdamping Nuttige neerslag: neerslag die overblijft na verdamping Sommige landen zijn afhankelijk van rivieren die water aanvoeren uit andere landen. Kwaliteit verbeteren-. Zuiveringsinstallaties_>of door inspoelen kunstmest & bestrijdingsmiddelen C Waterprojecten oplossing of probleem Stuwdam & stuwmeer -gelijkmatige verdeling water over een jaar -boeren water voorraad uit stuwmeer->droge tijden -waterkrachtcentrale-> levert energie Aanleg stuwdammen Nadelen -geen overstroming meer waardoor geen slim met voedingsstoffen die de landbouwgrond vruchtbaar maakten. -veel water verdampt -internationale conflicten Naar boenpompen van water uit grond Libië pompt water op grote diepte uit de woestijn op uit de miljoenen jaren geleden opgeslagen in zandlagen water Aquifer: waterhoudende laag pijpleidingen->water->uit woestijn->kust->leeft grootste deel Libische bevolking->fossiele water wordt niet meer aangevuld->bevolking niet zuiging met water er door nu nog overvloed. Pagina 4 van 6

5 Ontziltingsinstallaties fabrieken zout uit zee water verwarmt zee water zout uit zeewater water verdampt zout blijft er water dampt opvangen -> zoet water. 4 Olie, zegen of vloek? A welke rol speelt het Midden-Oosten in de olieproductie? Islamitische wereld->grootste olievoorraden ter wereld->halen staatsoliemaatschappijen olie uit grond bijv. Q8-> verkopen landen concessies aan buitenlandse oliemaatschappijen zoals Shell, Exxon Olieconcessie: een vergunning om op een bepaalde plaats olie te winnen. Stappen Oppompen ruwe aardolie Verwerkt in olieraffinaderijen tot benzine, diesel, olie, asfalt 3. Leveren halffabricaten->petrochemische industrie->maakt verf, plastic, medicijnen etc. olielanden-> bouwen raffinaderijen eigen land->verkoop olieproducten meer winst dan ruwe olie 12 grote olielanden vee l olie exporteren->opec: Organization of the Petroleum Exporting Countries Afspraak over omvang olieproductie->stabiele prijs swing producten: te lage prijs verlagen productie, te hoge prijs meer olie produceren. B Welke invloed heeft olie op de islamitische wereld? -groot verschil welvaart -veel werk waardoor te weinig arbeidskrachten->pakistan, India, Indonesië, Filipijnen->Egypte+ Jordanië-> beroepsbevolking 70% naar huis gestuurd. Saudi s hebben ze geprobeerd dit werk te laten doen maar zij wilden dit niet doen om ze minder goed betaald kregen. Oliewinning + grote bouwprojecten Veel westerse bedrijven betrokken; technici & adviseurs-> wonen met hun westerse gewoonten + gebruiken in afgescheiden woonwijken een deel v.d. Arabische bevolking leeft in twee werelden op werk-> hoogwaardige technologie contacten buiteland en westerse gewoonten thuis-> volgen s traditioneel gebruiken C Hoe veranderen de internationale betrekkingen? IN veel landen islamitische wereld-> geen democratie De regering autoritair bepalen water er gebeurt, de inwoners hebben eer niets over te zeggen en de tegenstanders gaan zonder proces de gevangenis in. De pers mag er niet oververtellen omdat dat verboden is en er is censuur. Wereldhandel (olie export), grote bouwprojecten, internet-> mensen kin de islamitische wereld komen zo in contact met de rest van de wereld. ->invloeden buitenaf westerse landen vinden dat de islamitische regering -meer democratie -geen censuur -internationale organisaties ook Amnestie internationaal voor politieke gevangenen eerlijk proces-> beroepen verklaring rechtenv.d. mens die door de VN zijn opgesteld> Veel landen daar zijn niet blij met de verwestering: de invloed van den normen en waarden van Westers industrielanden op de cultuur va niet westerse landen. Islamieten vinden namelijk dat ze ook zelf veel kunnen daarom is er ook buitenlands nieuw vio de VS zender CNN-> onafhankelijke zender Al Jazeera-> Arabisch mediabedrijf in Katar. De zender wordt niet door de overheid Pagina 5 van 6

6 gecontroleerd. Atretische bron: bron waar het grondwater door druk naar boven komt. Verzilting: een langzame toename van het zoutgehalte van de bodem. Drainage: het afvoeren van grondwater. Pagina 6 van 6