Het gezin van morgen. Rood of blauw?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Het gezin van morgen. Rood of blauw?"

Transcriptie

1 Het gezin van morgen. Rood of blauw? OUTLINE Lessen voor de 21 ste eeuw Maandag 16 november 2015 Koen Matthys & Sofie Vanassche Family and Population Studies

2 Structuur Historische aanloop Van standaardgezin naar relatieprisma Her story: een verborgen history Wat is de kern van een kerngezin? De rood-blauwe Januskop van hedendaags ouderschap Recente evoluties ouderschap: algemeen Recente evoluties ouderschap: na scheiding Vragen voor/over de toekomst Discussie

3 Na Wereldoorlog II: triomf van het klassieke kerngezin Veel en jong huwen Spoedig na huwelijkssluiting drie tot vier kinderen (binnen het huwelijk) Geen zijpistes (zoals onwettige kinderen) Geen tussenstations (zoals ongehuwd samenwonen) Scheiding: privé-ongeval, geen berekend risico

4 Vanaf 1965: verandering Toename van het opleidingsniveau van vrouwen Meer tewerkstelling buitenshuis van vrouwen Minder en later huwen Minder hertrouw Minder en later kinderen, met meerdere partners Meer ongehuwd samenwonen, op alle leeftijden Meer geboortes buiten het huwelijk Meer echtscheiding en relatie-ontbinding Resultaat: meer diversiteit, heterogeniteit, flexibiliteit en permeabiliteit

5 Oppassen met voorbarige conclusies over vroeger Begin 19 de eeuw: (bijna) evenveel vrouwen buitenshuis tewerkgesteld als nu. Weinig en laat trouwen is een historische constante in West-Europa ( ) Veel vandaag samenlevende koppels zouden volgens de regels van 500 jaar geleden beschouwd worden als gehuwd In vergelijking met vandaag, waren er in bepaalde periodes en regio s evenveel Buitenechtelijke geboortes Ongehuwd samenwonenden Stiefgezinnen Eénoudergezinnen Dubbel-inkomengezinnen Echtscheidingen

6 Wat is wél nieuw? Het gelijktijdig voorkomen van verschillende ontwikkelingen. Het gaat om verandering van de genderverhouding: de recente history moet men lezen als her story. Die processen hebben gevolgen voor: Het partnersysteem Het oudersysteem Het broer-zussysteem Hypothese: het oudersysteem wordt belangrijker dan het partnersysteem. Gezinsinterne omgang: van horizontaal naar vertikaal, met nieuwe vragen: Ouderschapsbelofte Co-ouderschapsplan Stiefouderschapsplan

7 Recente evoluties ouderschap: algemeen De kenmerken van hedendaags ouderschap: structureel Van binnen naar buiten het huwelijk Uitgestelde kinderen en half verwante kinderen Genderspecialisatiemodel genderneutrale taakverdeling De kenmerken van hedendaags ouderschap: cultureel Doing family and showing family Toename sociaal-emotionele invulling ter compensatie van afname private, praktische, zorgende functie? De paradox van hedendaags ouderschap: Gedeelde arbeid, huishouden en zorg versus arbeid-gezin conflict Hoge opvoedingsverwachtingen creëren opvoedingsstress

8 Recente evoluties ouderschap: algemeen De onvoltooide genderrevolutie: Publiek (arbeid, vrije tijd) : mannen > vrouwen Privaat (huishouden, zorg) : vrouwen > mannen De onvoltooide genderrevolutie als oorzaak van echtscheiding? Cultural lag? Structural lag?

9 Recente evoluties ouderschap na scheiding: co-ouderschap Culturele en juridische context Tot begin jaren 90: hoederecht voor moeder 1995: gezagsco-ouderschap 2006: verblijfsco-ouderschap Gedeeld ouderschap Sociale diffusie: neemt toe en wordt minder selectieve groep Gedeelde opvoedingstaken, meer gendergelijkheid (privaat & publiek) Faciliteert hechte ouder-kind relaties Verdeeld ouderschap Samen opvoeden in praktijk is beperkt en niet gemakkelijk Strikte verdeling van kind als recht Ouderlijke rol na scheiding niet altijd weerspiegeling rol voor de scheiding Toename van conflictueuze co-ouderschapsgezinnen

10 Recente evoluties ouderschap na scheiding: plusouderschap Demografische, culturele en juridische context; Grote groep ouders herpartnert -> sociaal ouderschap Twee-oudermodel versus meervoudig ouderschap Verschillende discours rond biologische verwantschap en sociaal ouderschap naargelang context en maatschappelijk domein Ouderschap in meervoud: kansen Opvoedingspartners Additionele ouderfiguren Additionele socialisatiefiguren: resources, solidariteit, sociale mobiliteit Ouderschap in meervoud: bedreigingen Verschillende gezins culturen Rol-ambiguïteit: tussen ouders, tussen ouderrollen, grootouders & kleinkinderen Sociale ongelijkheden in coping-strategieën Intergenerationele overdracht van resources & solidariteit wordt complex

11 Vragen voor/over voor de toekomst Toekomstige ontwikkelingen Verblijfsco-ouderschap als katalysator in voltooiing gender revolutie? Leidt een voltooide genderrevolutie tot hogere relatiestabiliteit? Impact van nieuwe kennis en technologieën? Ontwikkeling van sociale ongelijkheid? Culturele shifts in ouderschaps(ideaal)? Beleidvraagstuk: Kan en moet de overheid deze processen sturen? Rood of blauw?

Workshop Gedeeld ouderschap na scheiding Inzichten uit het onderzoek Scheiding in Vlaanderen. 20 maart 2013 Raadzaal Faculteit Sociale Wetenschappen

Workshop Gedeeld ouderschap na scheiding Inzichten uit het onderzoek Scheiding in Vlaanderen. 20 maart 2013 Raadzaal Faculteit Sociale Wetenschappen Workshop Gedeeld ouderschap na scheiding Inzichten uit het onderzoek Scheiding in Vlaanderen 20 maart 2013 Raadzaal Faculteit Sociale Wetenschappen Inleiding Scheiding in Vlaanderen onderzoek Team van

Nadere informatie

Ontwikkelingen van gezinsdiversiteit in Nederland. KNAW-seminar Wie is de familie doorsnee? 10 september Ruben van Gaalen

Ontwikkelingen van gezinsdiversiteit in Nederland. KNAW-seminar Wie is de familie doorsnee? 10 september Ruben van Gaalen Ontwikkelingen van gezinsdiversiteit in Nederland KNAW-seminar Wie is de familie doorsnee? 10 september 2015 Ruben van Gaalen Vooraf (1) Wat is een gezin? Definitie Rijksoverheid (1996) Elk leefverband

Nadere informatie

Demografische evoluties in Vlaamse gezinnen vanaf 1970

Demografische evoluties in Vlaamse gezinnen vanaf 1970 Demografische evoluties in Vlaamse gezinnen vanaf 197 Edith Lodewijckx Departement Kanselarij en Bestuur, Studiedienst Vlaamse Regering 1 Vijftig jaar evolutie van huishoudens in Vlaanderen: 197-22. Edith

Nadere informatie

Jongeren en diversiteit in gezinsvormen. Kim Bastaits, Universiteit Antwerpen

Jongeren en diversiteit in gezinsvormen. Kim Bastaits, Universiteit Antwerpen Jongeren en diversiteit in gezinsvormen Kim Bastaits, Universiteit Antwerpen In welke gezinnen groeien kinderen op? Kinderen geboren buiten huwelijk Bron: FOD Economie 4 Scheiding: belangrijke transitie

Nadere informatie

De leefvorm van moeders bij de geboorte van een kind: evolutie in het Vlaamse Gewest tussen 1999 en 2007

De leefvorm van moeders bij de geboorte van een kind: evolutie in het Vlaamse Gewest tussen 1999 en 2007 2010/19 De leefvorm van bij de geboorte van een kind: evolutie in het Vlaamse Gewest tussen 1999 en 2007 Martine Corijn D/2010/3241/451 Samenvatting In het Vlaamse Gewest nam tussen 1999 en 2007 het aandeel

Nadere informatie

Nog steeds liever samen

Nog steeds liever samen Nog steeds liever samen Steeds meer alleenstaanden 20 procent van de bevolking van 15 jaar of ouder alleenstaand Momenteel zijn er 486 duizend eenoudergezinnen 16 Trouwen niet uit de gratie Ongeveer drie

Nadere informatie

Ouders en hun partnerrelaties

Ouders en hun partnerrelaties Ouders en hun partnerrelaties Inge Pasteels Studiedag 15 mei 2018 Partners in tijden van ouderschap Ouders en relaties in gezinnen vandaag Gezinsenquête Surveyjaar 2016 Schriftelijke enquête (postenquête)

Nadere informatie

SAMENVATTING (SUMMARY IN DUTCH)

SAMENVATTING (SUMMARY IN DUTCH) SAMENVATTING (SUMMARY IN DUTCH) SAMENVATTING (SUMMARY IN DUTCH) Sinds de jaren zestig is het aandeel migranten in de Nederlandse bevolking aanzienlijk gegroeid. Van de totaal 16,3 miljoen inwoners in

Nadere informatie

LANGE TERMIJN GEVOLGEN VAN FAMILIECOMPLEXITEIT IN DE JEUGD

LANGE TERMIJN GEVOLGEN VAN FAMILIECOMPLEXITEIT IN DE JEUGD LANGE TERMIJN GEVOLGEN VAN FAMILIECOMPLEXITEIT IN DE JEUGD Matthijs Kalmijn, Katya Ivanova, Ruben van Gaalen, Suzanne de Leeuw, Kirsten van Houdt, Maaike Hornstra NVD/CBS Seminar over Familiecomplexiteit,

Nadere informatie

Artikelen. Een terugblik op het ouderlijk gezin. Arie de Graaf

Artikelen. Een terugblik op het ouderlijk gezin. Arie de Graaf Artikelen Een terugblik op het ouderlijk gezin Arie de Graaf Driekwart van de kinderen die in de jaren zeventig zijn geboren, is opgegroeid bij twee ouders. Een op de zeven heeft een scheiding van de ouders

Nadere informatie

Echtscheiding en nieuw samengestelde gezinnen. Invloeden op ouderschap en kinderontwikkeling

Echtscheiding en nieuw samengestelde gezinnen. Invloeden op ouderschap en kinderontwikkeling Echtscheiding en nieuw samengestelde gezinnen Invloeden op ouderschap en kinderontwikkeling Cruciale vragen Verschillen in psychisch welbevinden ts. personen uit gescheiden en nietgescheiden gezinnen?

Nadere informatie

Huwelijk en echtscheiding in een migratiecontext Birsen Taspinar 24 april 2012

Huwelijk en echtscheiding in een migratiecontext Birsen Taspinar 24 april 2012 Huwelijk en echtscheiding in een migratiecontext Birsen Taspinar 24 april 2012 Maatschappelijke Context Toenemende individualisering Economische crisis Migratie en Huwelijksmigratie Globalisering en diversiteit

Nadere informatie

Gezinsmilieu en het vooruitzicht op een huwelijk voor kinderen

Gezinsmilieu en het vooruitzicht op een huwelijk voor kinderen Pagina 1 / 14 Gezinsmilieu en het vooruitzicht op een huwelijk voor kinderen Kinderen uit intacte gezinnen hebben vaker een positieve houden ten opzicht van het huwelijk en hogere verwachtingen van hun

Nadere informatie

Ouders, kinderen & scheiding. Mie Jacobs VCOK

Ouders, kinderen & scheiding. Mie Jacobs VCOK Ouders, kinderen & scheiding Mie Jacobs VCOK Deze workschop Juridische bril: ouders, kinderen & scheiding Hulp- en dienstverlening, informatie Conflictueuze scheiding: vaak voorkomende vragen Uw vragen

Nadere informatie

Grootouders en het welzijn van kleinkinderen na echtscheiding. Maaike Jappens 1 & Jan Van Bavel 1,2

Grootouders en het welzijn van kleinkinderen na echtscheiding. Maaike Jappens 1 & Jan Van Bavel 1,2 Grootouders en het welzijn van kleinkinderen na echtscheiding Maaike Jappens 1 & Jan Van Bavel 1,2 1Vrije Universiteit Brussel, 2 KU Leuven Grootouders kunnen een belangrijke rol spelen in het leven van

Nadere informatie

Partnerschap en ouderschap in hedendaagse gezinnen. Inhoud

Partnerschap en ouderschap in hedendaagse gezinnen. Inhoud Partnerschap en ouderschap in hedendaagse gezinnen Kathleen Emmery Coördinator kenniscentrum Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen 1 Inhoud 1. Focus op partners en ouderschap? 2. Partnerschap en ouderschap

Nadere informatie

Wet bevordering voortgezet ouderschap en zorgvuldige scheiding

Wet bevordering voortgezet ouderschap en zorgvuldige scheiding Ouderschapsplan opstellen bij scheiding en afschaffing van flitsscheiding Maart 2009 / F&A 9882 Ministerie van Justitie Directie Voorlichting Schedeldoekshaven 100 Postbus 20301 2500 EH Den Haag T 070

Nadere informatie

Huishoudensprognose : belangrijkste uitkomsten

Huishoudensprognose : belangrijkste uitkomsten Huishoudensprognose 26 2: belangrijkste uitkomsten Elma van Agtmaal-Wobma en Coen van Duin Het aantal huishoudens blijft de komende decennia toenemen, van 7,2 miljoen in 26 tot 8,1 miljoen in 23. Daarna

Nadere informatie

1 Inleiding: scheiden en de kinderen 11 2 Opzet van het boek 22 3 Cijfers en feiten over scheiden en kinderen 29

1 Inleiding: scheiden en de kinderen 11 2 Opzet van het boek 22 3 Cijfers en feiten over scheiden en kinderen 29 Inhoud 1 Inleiding: scheiden en de kinderen 11 1.1 Inleiding 11 1.2 Scheiden: een complex proces 1 2 Kader 1.2 Relatietherapie 13 1.3 Effecten in vele landen 1 4 1.4 Matige of ernstige problemen bij kinderen

Nadere informatie

Kinderen en de gezinsvorm waarin ze opgroeien: een schets van de veranderingen tussen 1990 en 2008

Kinderen en de gezinsvorm waarin ze opgroeien: een schets van de veranderingen tussen 1990 en 2008 2/14 Kinderen en de gezinsvorm waarin ze opgroeien: een schets van de veranderingen tussen 199 en 28 Edith Lodewijckx D/2/3241/326 Vraagstelling Maatschappelijke en culturele ontwikkelingen hebben ingrijpende

Nadere informatie

Training complexe echtscheidingen. 1 Regio Gooi en Vechtstreek

Training complexe echtscheidingen. 1 Regio Gooi en Vechtstreek Training complexe echtscheidingen 1 Regio Gooi en Vechtstreek Training complexe echtscheidingen Programma: 13.45 u Inloop 14.00 u Opening Catelijne van der Hoeven, stafarts Jeugd en Gezin 14.05 Juridisch

Nadere informatie

Marriages and births in the Netherlands/nl

Marriages and births in the Netherlands/nl Marriages and births in the Netherlands/nl Statistics Explained Waarom nog trouwen? Burgerlijke staat en geboortes in Nederland Tekst: Lydia Geijtenbeek - Centraal Bureau voor de Statistiek. Gegevens geëxtraheerd

Nadere informatie

Worklife balance & loonkloof. Facts & figures. Inez Hoeijmakers OnderwijsServiceCentrum (OSC) lid van Vrouwen Overleg Komitee

Worklife balance & loonkloof. Facts & figures. Inez Hoeijmakers OnderwijsServiceCentrum (OSC) lid van Vrouwen Overleg Komitee Worklife balance & loonkloof Facts & figures Inez Hoeijmakers OnderwijsServiceCentrum (OSC) lid van Vrouwen Overleg Komitee Traditionele mannen verdienen meer donderdag 22 januari 2009 (mdg) Mannen die

Nadere informatie

Samenvatting Inleiding Methode

Samenvatting Inleiding Methode Samenvatting Inleiding In de ene familie komt criminaliteit vaker voor dan in de andere. Uit eerder onderzoek blijkt dan ook dat kinderen van criminele ouders zelf een groter risico lopen op het plegen

Nadere informatie

Families onder druk. Huiselijk geweld binnen Marokkaanse en Turkse gezinnen. Drs. Ibrahim Yerden. Probleemstelling

Families onder druk. Huiselijk geweld binnen Marokkaanse en Turkse gezinnen. Drs. Ibrahim Yerden. Probleemstelling Families onder druk Huiselijk geweld binnen Marokkaanse en Turkse gezinnen Drs. Ibrahim Yerden Probleemstelling Hoe gaan Marokkaanse en Turkse gezinsleden, zowel slachtoffers als plegers om met huiselijk

Nadere informatie

In de afgelopen decennia heeft ongehuwd samenwonen overal in Europa. toegenomen populariteit van het ongehuwd samenwonen is onderdeel van

In de afgelopen decennia heeft ongehuwd samenwonen overal in Europa. toegenomen populariteit van het ongehuwd samenwonen is onderdeel van Nederlandse samenvatting (summary in Dutch) De verschillende betekenissen van ongehuwd samenwonen in Europa: Een studie naar verschillen tussen samenwoners in hun opvattingen, plannen en gedrag. In de

Nadere informatie

Inhoud. 2 Opzet van het boek... 11 2.1 Inleiding... 12 2.2 Onderzoek Scholieren en Gezinnen... 12 2.3 Indeling van het boek... 14

Inhoud. 2 Opzet van het boek... 11 2.1 Inleiding... 12 2.2 Onderzoek Scholieren en Gezinnen... 12 2.3 Indeling van het boek... 14 V 1 Inleiding............................................................................. 1 1.1 Inleiding bij de tweede druk.......................................................... 2 1.2 Scheiden: een

Nadere informatie

Als ouders scheiden: kinderen en hun grootouders Maaike Jappens 1 & Jan Van Bavel 1,2

Als ouders scheiden: kinderen en hun grootouders Maaike Jappens 1 & Jan Van Bavel 1,2 Als ouders scheiden: kinderen en hun grootouders Maaike Jappens 1 & Jan Van Bavel 1,2 1 Vrije Universiteit Brussel, 2 Katholieke Universiteit Leuven Wanneer ouders scheiden, gaan grootouders mogelijk een

Nadere informatie

Co-ouderschap na scheiding: de beste oplossing? Anne-Rigt Poortman

Co-ouderschap na scheiding: de beste oplossing? Anne-Rigt Poortman Co-ouderschap na scheiding: de beste oplossing? Anne-Rigt Poortman 17-10-2018 50/50 regeling: kind verblijft ongeveer helft van de tijd bij de ene ouder en de andere helft bij de andere Co-ouderschap in

Nadere informatie

Flanders ISSP 2002 Family and Changing Gender Roles III Questionnaire

Flanders ISSP 2002 Family and Changing Gender Roles III Questionnaire Flanders ISSP 2002 Family and Changing Gender Roles III Questionnaire 1 RESPONDENTNUMMER In te vullen door de interviewer. Dit nummer wordt alleen gebruikt om de gegevens uit deze vragenlijst samen te

Nadere informatie

Toelichting op de opzet en inhoud van de bundel 1 Katharina Boele-Woelki & Susanne Burri

Toelichting op de opzet en inhoud van de bundel 1 Katharina Boele-Woelki & Susanne Burri Auteurs en referenten ix Toelichting op de opzet en inhoud van de bundel 1 Katharina Boele-Woelki & Susanne Burri Regulering van ouderschap na scheiding: Nieuw recht en nieuwe mentalité de gouvernement?

Nadere informatie

2011/5 De (in)stabiliteit van huwelijken in België

2011/5 De (in)stabiliteit van huwelijken in België 2011/5 De (in)stabiliteit van huwelijken in België Martine Corijn D/2011/3241/020 Inleiding Het dalende aantal huwelijken en het stijgende aantal echtscheidingen maakt dat langdurende huwelijken soms minder

Nadere informatie

DE TIPI Onderzoek naar de leefsituatie en huidige kwaliteit van leven van ouders en kinderen die het Tipi-programma hebben doorlopen

DE TIPI Onderzoek naar de leefsituatie en huidige kwaliteit van leven van ouders en kinderen die het Tipi-programma hebben doorlopen DE TIPI Onderzoek naar de leefsituatie en huidige kwaliteit van leven van ouders en kinderen die het Tipi-programma hebben doorlopen Jachna Beck Evelien Van Rompaye Promotor: Prof. Dr. Wouter Vanderplasschen

Nadere informatie

Lijst met veel gebruikte afkortingen. Introductie 1. Deel I Grondslagen van partneralimentatie in het Nederlandse recht 9

Lijst met veel gebruikte afkortingen. Introductie 1. Deel I Grondslagen van partneralimentatie in het Nederlandse recht 9 INHOUDSOPGAVE Lijst met veel gebruikte afkortingen XII Introductie 1 Deel I Grondslagen van partneralimentatie in het Nederlandse recht 9 Hoofdstuk 1 Het onderscheid tussen de twee grondslagen in het huidige

Nadere informatie

koppel geboorte Familie bemiddeling huwelijk uit elkaar gaan scheiding wettelijk samenwonen opvang voor kinderen zwangerschap

koppel geboorte Familie bemiddeling huwelijk uit elkaar gaan scheiding wettelijk samenwonen opvang voor kinderen zwangerschap uit elkaar gaan huwelijk geboorte wettelijk samenwonen bemiddeling opvang voor kinderen koppel zwangerschap scheiding Familie We wonen samen maar willen niet trouwen. Kan dat? Ja. In België leven vele

Nadere informatie

Trouwen, samenwonen en kinderen

Trouwen, samenwonen en kinderen Trouwen, samenwonen en kinderen Uitgave maart 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds DSM Nederland, gevestigd te Heerlen (het pensioenfonds ) is van algemene

Nadere informatie

Pedagogische Begeleidingsdienst Basisonderwijs GO! wereldoriëntatie

Pedagogische Begeleidingsdienst Basisonderwijs GO! wereldoriëntatie & Pedagogische Begeleidingsdienst Basisonderwijs GO! wereldoriëntatie E HO DIT T RK AL E W ITA? G I D IER H CA mens & maatschappij specifieke visie van leerlijn naar methodiek van methodiek naar leerlijn

Nadere informatie

Welfare vs Workfare: op weg naar maatschappelijke tweedeling?

Welfare vs Workfare: op weg naar maatschappelijke tweedeling? Welfare vs Workfare: op weg naar maatschappelijke tweedeling? Mara Yerkes Institute for Social Science Research The University of Queensland m.yerkes@uq.edu.au Een essentiële functie van de verzorgingsstaat

Nadere informatie

Huishoudensprognose : ontwikkelingen naar type en grootte

Huishoudensprognose : ontwikkelingen naar type en grootte Huishoudensprognose 5: ontwikkelingen naar type en grootte Andries de Jong Het aantal huishoudens neemt de komende decennia fors toe, van 6,9 miljoen in naar 8, miljoen in 5. Deze groei wordt vooral bepaald

Nadere informatie

Gelijkwaardig ouderschap en co-ouderschap; belang van kind doorslaggevend

Gelijkwaardig ouderschap en co-ouderschap; belang van kind doorslaggevend Regelingen en voorzieningen CODE 7.2.3.38 Gelijkwaardig ouderschap en co-ouderschap; belang van kind doorslaggevend jurisprudentie bronnen EB, Tijdschrift voor scheidingsrecht, afl. 10 - oktober 2010 Gerechtshof

Nadere informatie

Familiecomplexiteit in Nederland

Familiecomplexiteit in Nederland Familiecomplexiteit in Nederland NVD/CBS Seminar Familiecomplexiteit: Over nieuwe gezinsstructuren en veranderde relaties 17 oktober 2018 Ruben van Gaalen Wat is een gezin? (1) Definitie Rijksoverheid

Nadere informatie

Trouwen, samenwonen en kinderen

Trouwen, samenwonen en kinderen Trouwen, samenwonen en kinderen Uitgave maart 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds SABIC, gevestigd te Sittard (het pensioenfonds ) is van algemene aard,

Nadere informatie

Veranderingen in arbeidsparticipatie van gescheiden moeders

Veranderingen in arbeidsparticipatie van gescheiden moeders Veranderingen in arbeidsparticipatie van gescheiden moeders Suzanne Peek Gescheiden moeders stoppen twee keer zo vaak met werken dan niet gescheiden moeders. Ook beginnen ze vaker met werken. Wanneer er

Nadere informatie

27 30 oktober 2011 KAV - Belgium. Wanted: Genderproof systems of Social Security and Protection!

27 30 oktober 2011 KAV - Belgium. Wanted: Genderproof systems of Social Security and Protection! EBCA seminarie Londen Marietje Van Wolputte 27 30 oktober 2011 KAV - Belgium Wanted: Genderproof systems of Social Security and Protection! 1 Inleiding: Armoede is vrouwelijk. Dat is een wereldwijd gegeven.

Nadere informatie

SAMENLEVINGVORMEN EN SAMENLEVINGSCONTRACT

SAMENLEVINGVORMEN EN SAMENLEVINGSCONTRACT SAMENLEVINGSVORMEN SAMENLEVINGVORMEN EN SAMENLEVINGSCONTRACT Algemeen De gevolgen van het huwelijk en het geregistreerd partnerschap worden in de wet uitgebreid geregeld. Andere samenwonenden worden door

Nadere informatie

HUWELIJK WETTELIJK SAMENWONENDEN FEITELIJK SAMENWONENDEN

HUWELIJK WETTELIJK SAMENWONENDEN FEITELIJK SAMENWONENDEN Wie: 2 ongehuwde personen die minstens 18 jaar zijn en geen dichte verwantschap hebben 2 ongehuwde personen die minimum 18 jaar zijn en bekwaam zijn om een contract af te sluiten contract ook enkel mogelijk

Nadere informatie

VERTeL Het SAMEN. Kinderen in echtscheiding 010-30 70 518

VERTeL Het SAMEN. Kinderen in echtscheiding 010-30 70 518 VERTeL Het SAMEN Kinderen in echtscheiding 7.1 Hoe vertel je het de kinderen? Kinderen herinneren zich het gesprek waarin hun ouder hun echtscheiding aankondigen vaak hun hele leven. Het is een ingrijpend

Nadere informatie

Samenvatting. Vraagstelling. In het onderhavige onderzoek staan de volgende vragen centraal:

Samenvatting. Vraagstelling. In het onderhavige onderzoek staan de volgende vragen centraal: Samenvatting Naar schatting hebben jaarlijks ongeveer 50 à 60 duizend minderjarige kinderen te maken met een scheiding. Deze kinderen hebben gemiddeld vaker problemen dan kinderen van gehuwde of samenwonende

Nadere informatie

Bevolkingsstatistieken geven een eerste beeld van de levensloop en de levensomstandigheden van vrouwen en mannen in België.

Bevolkingsstatistieken geven een eerste beeld van de levensloop en de levensomstandigheden van vrouwen en mannen in België. 1 Bevolking Laatste update 2017 Inhoud 1.1 Leeftijdsverdeling... 1 1.2 Vruchtbaarheid... 2 1.3 Sterfte... 2 1.4 Levensverwachting... 3 1.5 Huwelijken en echtscheidingen... 4 1.6 Wettelijk samenwonen...

Nadere informatie

Mannen en vrouwen in Nederland

Mannen en vrouwen in Nederland en vrouwen in Nederland Elma Wobma Ondanks de voortdurend veranderende samenstelling van de Nederlandse bevolking en huishoudens zijn vrouwen in de hoogste leeftijdsgroepen nog steeds fors oververtegenwoordigd.

Nadere informatie

Scheiding en kinderen

Scheiding en kinderen Scheiding en kinderen Dat ik van mijn vader hou, Doet moeder soms verdriet En dat ik van mijn moeder hou Dat weet mijn vader niet. Zo draag ik mijn geheimen mee En loop van hier naar daar. Nog altijd hou

Nadere informatie

Protocol Kind en echtscheiding

Protocol Kind en echtscheiding Protocol Kind en echtscheiding Voorwoord/inhoud Het doel van dit protocol is een handreiking te geven hoe te handelen in een situatie waarin de ouders van het kind de intentie hebben te gaan scheiden of

Nadere informatie

Protocol Kind en echtscheiding

Protocol Kind en echtscheiding Protocol Kind en echtscheiding Protocol kind en echtscheiding Pagina 1 Voorwoord/inhoud Het doel van dit protocol is een handreiking te geven hoe te handelen in een situatie waarin de ouders van het kind

Nadere informatie

Kinderarmoede in het Brussels Gewest

Kinderarmoede in het Brussels Gewest OBSERVATOIRE DE LA SANTÉ ET DU SOCIAL BRUXELLES OBSERVATORIUM VOOR GEZONDHEID EN WELZIJN BRUSSEL Senaat hoorzitting 11 mei 2015 Kinderarmoede in het Brussels Gewest www.observatbru.be DIMENSIES VAN ARMOEDE

Nadere informatie

12. Een breder perspectief

12. Een breder perspectief 12. Een breder perspectief Aart Liefbroer en Pearl Dykstra Veranderende trends In de voorgaande hoofdstukken zijn vooral de naoorlogse ontwikkelingen rond relatie- en gezinsvorming aan de orde geweest.

Nadere informatie

PROTOCOL KIND EN ECHTSCHEIDING

PROTOCOL KIND EN ECHTSCHEIDING PROTOCOL KIND EN ECHTSCHEIDING Versie september 2015, versie 01 Verantwoordelijke Beleidsmedewerker Kwaliteit Aantal pagina s 8 Geldig tot 31 december 2017 Voorwoord/inhoud Het doel van dit protocol is

Nadere informatie

Handboek scheiden en de kinderen

Handboek scheiden en de kinderen Handboek scheiden en de kinderen Handboek scheiden en de kinderen Voor de beroepskracht die met scheidingskinderen te maken heeft Ed Spruijt Helga Kormos Houten 2010 2010 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord Dynamisch overheidsbestel Verschuivingen van bevoegdheden inzake gezin 62

Inhoud. Voorwoord Dynamisch overheidsbestel Verschuivingen van bevoegdheden inzake gezin 62 Inhoud Lijst met tabellen 11 Lijst met figuren 15 Voorwoord 19 Deel 1 Inleiding 21 1 Opzet en structuur 23 Deel 2 Gezinsbeleid 29 2 Waarom zich met gezinnen bemoeien? 31 2.1 Hedendaagse gezinnen: dynamisch,

Nadere informatie

Protocol kind en scheiding

Protocol kind en scheiding Protocol kind en scheiding Versie 10 januari 2017, versie 2 Verantwoordelijke leidinggevende PSZ de Stampertjes Aantal pagina s 10 Geldig tot 31 januari 2018 Voorwoord Het doel van dit protocol is een

Nadere informatie

Trouwen en samenwonen. Versie

Trouwen en samenwonen. Versie Trouwen en samenwonen Versie 08-11-2017 Versie 08-11-2017 Trouwen en samenwonen Trouwen en geregistreerd partnerschap Als je gaat trouwen is het goed even stil te staan bij je pensioen. Veel hoef je zelf

Nadere informatie

Familiecomplexiteit Over nieuwe gezinsstructuren en veranderde relaties

Familiecomplexiteit Over nieuwe gezinsstructuren en veranderde relaties NVD/CBS Seminar Familiecomplexiteit Over nieuwe gezinsstructuren en veranderde relaties 17 oktober 2018 CBS, Den Haag 10-17 uur In Westerse samenlevingen lijkt familiecomplexiteit steeds normaler te worden.

Nadere informatie

HUWELIJK WETTELIJK SAMENWONENDEN FEITELIJK SAMENWONENDEN

HUWELIJK WETTELIJK SAMENWONENDEN FEITELIJK SAMENWONENDEN Wie: 2 ongehuwde personen die minstens 18 jaar zijn en geen dichte verwantschap hebben Hoe: men doet aangifte bij de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waar één van beide partners woont

Nadere informatie

HUWELIJK WETTELIJK SAMENWONENDEN FEITELIJK SAMENWONENDEN

HUWELIJK WETTELIJK SAMENWONENDEN FEITELIJK SAMENWONENDEN Wie: 2 ongehuwde personen die minstens 18 jaar zijn en geen dichte verwantschap hebben 2 ongehuwde personen die minimum 18 jaar zijn en bekwaam zijn om een contract af te sluiten contract ook enkel mogelijk

Nadere informatie

HUWELIJK WETTELIJK SAMENWONENDEN FEITELIJK SAMENWONENDEN

HUWELIJK WETTELIJK SAMENWONENDEN FEITELIJK SAMENWONENDEN Wie: 2 ongehuwde personen die minstens 18 jaar zijn en geen dichte verwantschap hebben 2 ongehuwde personen die minimum 18 jaar zijn en bekwaam zijn om een contract af te sluiten contract ook enkel mogelijk

Nadere informatie

2011/4 Ze leefden lang (en gelukkig) en scheidden dan Echtscheiding op latere leeftijd en na langere huwelijksduur

2011/4 Ze leefden lang (en gelukkig) en scheidden dan Echtscheiding op latere leeftijd en na langere huwelijksduur 2011/4 Ze leefden lang (en gelukkig) en scheidden dan Echtscheiding op latere leeftijd en na langere huwelijksduur Martine Corijn D/2011/3241/019 Inleiding FOD ADSEI-cijfers leidden tot de krantenkop Aantal

Nadere informatie

Inleiding in de Sociologie

Inleiding in de Sociologie Inleiding in de Sociologie Johan Wets Academiejaar 2006-2007 SOCIOLOGIE Contact: Johan.Wets@hiva.kuleuven.be Met de vermelding cursus sociologie Info: http:// ://perswww.kuleuven.be/johan_wets/sociologie.html

Nadere informatie

Proefschrift Girigori.qxp_Layout 1 10/21/15 9:11 PM Page 129 S u m m a r y in Dutch Summary 129

Proefschrift Girigori.qxp_Layout 1 10/21/15 9:11 PM Page 129 S u m m a r y in Dutch Summary 129 S u m m a r y in Dutch Summary 129 Gedurende de geschiedenis hebben verschillende factoren zoals slavernij, migratie, de katholieke kerk en multinationals zoals de Shell raffinaderij de gezinsstructuren

Nadere informatie

van Caroline Gennez en Rob Beenders

van Caroline Gennez en Rob Beenders ingediend op 1112 (2016-2017) Nr. 1 17 maart 2017 (2016-2017) Voorstel van decreet van Caroline Gennez en Rob Beenders houdende wijziging van het decreet van 24 mei 2002 betreffende water bestemd voor

Nadere informatie

Brevet van rechthebbende

Brevet van rechthebbende Identificatie van de volgende instelling Kenmerk van de werkgever Brevet van rechthebbende Identificatie van het oorspronkelijke fonds Naam van de beheerder verantwoordelijk voor het dossier e-mail : tel.

Nadere informatie

Intergenerationele overdracht van criminaliteit. Steve van de Weijer

Intergenerationele overdracht van criminaliteit. Steve van de Weijer Intergenerationele overdracht van criminaliteit Steve van de Weijer s.vande.weijer@vu.nl GODDARD (1912): THE KALLIKAK FAMILY: A STUDY IN THE HEREDITY OF FEEBLE-MINDEDNESS 2 KRITIEK OP GODDARD EN DUGDALE

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Module 2: Gezin en samenleving

Samenvatting Geschiedenis Module 2: Gezin en samenleving Samenvatting Geschiedenis Module 2: Gezin en samenleving Samenvatting door een scholier 1475 woorden 9 juni 2007 5,6 6 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1. In Nederland kennen we op dit moment veel verschillende

Nadere informatie

Brochure Trouwen en samenwonen

Brochure Trouwen en samenwonen Brochure Trouwen en samenwonen Trouwen en samenwonen Trouwen en geregistreerd partnerschap Als je gaat trouwen is het goed even stil te staan bij je pensioen. Veel hoef je zelf niet te doen, maar het is

Nadere informatie

Man behoudt vaker huis na echtscheiding

Man behoudt vaker huis na echtscheiding rhonald Blommestijn Rhonald Blommestijn Wie van de twee verlaat de gezinswoning bij een echtscheiding? Net iets vaker de vrouw. Tenzij ze hoger opgeleid is of ouder

Nadere informatie

Gehuwden en geregistreerde partners zijn altijd fiscale partners.

Gehuwden en geregistreerde partners zijn altijd fiscale partners. Fiscale partnerschap Fiscale partnerschap Fiscale partnerschap kan voordeel opleveren. Fiscale partners mogen elkaars aftrekposten verdelen. Vaak kan de algemene heffingskorting aan de minst verdienende

Nadere informatie

Tabellen uit de positionpaper, opgesteld in opdracht min OCW, januari 2014

Tabellen uit de positionpaper, opgesteld in opdracht min OCW, januari 2014 1 Tabellen uit de positionpaper, opgesteld in opdracht min OCW, januari 2014 De meeste relevante tabellen met betrekking tot partneralimentatie zijn uit de positionpaper 1. Persoonlijk bruto inkomen Tabel

Nadere informatie

Trouwen en samenwonen. Versie 29-12-2015

Trouwen en samenwonen. Versie 29-12-2015 Trouwen en samenwonen Versie 29-12-2015 Versie 29-12-2015 Trouwen en samenwonen Trouwen en geregistreerd partnerschap Als je gaat trouwen is het goed even stil te staan bij je pensioen. Veel hoef je zelf

Nadere informatie

GEZINSBELEID. Het gezin in al zijn vormen

GEZINSBELEID. Het gezin in al zijn vormen VRIJE BASISSCHOOL HERZELE Kerkstraat 12 9550 Herzele Telfax: (053)62 36 98 info@vsbh.be www.vbsh.be Vestigingen: Kerkstraat Station Woubrechtegem GEZINSBELEID Het gezin in al zijn vormen Een groot aantal

Nadere informatie

Argumentenkaart Deeltijdwerken 3. Samenleving. Wat zijn de voor- en nadelen voor de samenleving als vrouwen meer gaan werken?

Argumentenkaart Deeltijdwerken 3. Samenleving. Wat zijn de voor- en nadelen voor de samenleving als vrouwen meer gaan werken? Argumenten Deeltijdwerken Wat zijn de - en nadelen de samenleving als meer gaan werken? Argumenten Deeltijdwerken Wat zijn de - en nadelen de samenleving als meer gaan werken? Argumenten Deeltijdwerken

Nadere informatie

voor de pensioenregeling van Henkel Nederland B.V. gevestigd te Nieuwegein

voor de pensioenregeling van Henkel Nederland B.V. gevestigd te Nieuwegein Addendum op het op 1 januari 2008 in werking getreden pensioenreglement-b (= middelloon) 2008 (Pensioenregling 55-minners) van Nationale-Nederlanden Levensverzekering Maatschappij N.V. voor de pensioenregeling

Nadere informatie

ZOEM Steunpunt Gelijkekansenbeleid zoemt in op verblijfsco-ouderschap en de loopbaan van de ouders vanuit een genderperspectief

ZOEM Steunpunt Gelijkekansenbeleid zoemt in op verblijfsco-ouderschap en de loopbaan van de ouders vanuit een genderperspectief ZOEM Steunpunt Gelijkekansenbeleid zoemt in op verblijfsco-ouderschap en de loopbaan van de ouders vanuit een genderperspectief Auteur: Marcia Poelman Promotoren: Dimitri Mortelmans en Nan Torfs December

Nadere informatie

Kinderen uit gebroken gezinnen hebben een groter risico op armoede tijdens de jeugd. Uit het

Kinderen uit gebroken gezinnen hebben een groter risico op armoede tijdens de jeugd. Uit het Pagina 1 / 16 Huwelijk en armoede Het huwelijk blijkt de kans op armoede als kind en volwassene te verkleinen. Kinderen uit gebroken gezinnen hebben een grotere kans op armoede tijdens het opgroeien. De

Nadere informatie

Het recht van kinderen op levensonderhoud: een gedeelde zorg

Het recht van kinderen op levensonderhoud: een gedeelde zorg Het recht van kinderen op levensonderhoud: een gedeelde zorg Een rechtsvergelijking tussen Nederland, Noorwegen en Zweden Child maintenance: a shared responsibility A legal comparison between the Netherlands,

Nadere informatie

Het nieuwe Program van Uitgangspunten van het CDA wordt in mei op het congres een feit. Duidelijk staat daarin vermeld dat het

Het nieuwe Program van Uitgangspunten van het CDA wordt in mei op het congres een feit. Duidelijk staat daarin vermeld dat het Jongma-Roelants Stellingen 1. 'Solidariteit' binnen zorg en arbeid kan slechts in beperkte mate worden afgedwongen door de overheid. Zo blijkt ook dat mensen minder profijt van de overheid willen trekken

Nadere informatie

Sterke toename alleenstaande moeders onder allochtonen

Sterke toename alleenstaande moeders onder allochtonen Carel Harmsen en Joop Garssen Terwijl het aantal huishoudens met kinderen in de afgelopen vijf jaar vrijwel constant bleef, is het aantal eenouderhuishoudens sterk toegenomen. Vooral onder Turken en Marokkanen

Nadere informatie

Trouwen, samenwonen en kinderen. Versie 03-03-2016

Trouwen, samenwonen en kinderen. Versie 03-03-2016 Trouwen, samenwonen en kinderen Versie 03-03-2016 Versie 03-03-2016 Trouwen en samenwonen Trouwen en geregistreerd partnerschap Als je gaat trouwen is het goed even stil te staan bij je pensioen. Veel

Nadere informatie

inhoudstafel Hoofdstuk 1 Samenwonen 9 Hoofdstuk 2 Huwen 29 Hoofdstuk 3 Het samenlevingscontract 53 Voorwoord 3

inhoudstafel Hoofdstuk 1 Samenwonen 9 Hoofdstuk 2 Huwen 29 Hoofdstuk 3 Het samenlevingscontract 53 Voorwoord 3 voorwoord Samenleven met een partner, een broer, een beste vriend, de ouders... kan verschillende vormen aannemen. Het huwelijk is enkel mogelijk binnen een partnerrelatie, maar men kan ook opteren om

Nadere informatie

Met vallen en opstaan

Met vallen en opstaan Dichter bij huis. Een toekomstgerichte aanpak van intergenerationele overdracht van geweld. Symposium huiselijk geweld voorkomen Rotterdam, 4 februari 2010 Sietske Dijkstra, www.sietske-dijkstra.nl Bureau

Nadere informatie

Anders opvoeden. Opvoeden evolueert. Opvoeden in een multiculturele context.

Anders opvoeden. Opvoeden evolueert. Opvoeden in een multiculturele context. Kenniscentrum Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Anders opvoeden. Opvoeden evolueert. Opvoeden in een multiculturele context. Naïma Lafrarchi EXPOO Brussel 10 december 2015 1 OVERZICHT - Inleiding

Nadere informatie

Trouwen en scheiden in tijden van voor- en tegenspoed

Trouwen en scheiden in tijden van voor- en tegenspoed dem s Jaargang 8 Mei ISSN 69-47 Een uitgave van het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut Bulletin over Bevolking en Samenleving inhoud Trouwen en scheiden in tijden van voor- en tegenspoed

Nadere informatie

RESULTATEN VRAGENLIJST ROZE OUDERSCHAP

RESULTATEN VRAGENLIJST ROZE OUDERSCHAP RESULTATEN VRAGENLIJST ROZE OUDERSCHAP Deze vragenlijst is opgesteld en uitgezet door Stichting Meer dan Gewenst in samenwerking met de Universiteit van Amsterdam t.b.v. de Europese Verkiezingen op 22

Nadere informatie

Trouwen, geregistreerd partnerschap en samenwonen

Trouwen, geregistreerd partnerschap en samenwonen Trouwen, geregistreerd partnerschap en samenwonen Wilt u uw relatie met uw partner officieel vastleggen? Dan hebt u daarvoor drie mogelijkheden: trouwen, geregistreerd partnerschap of een samenlevingscontract.

Nadere informatie

8 Voorwoord. 2012, het Europees jaar van het actief ouder worden en de solidariteit tussen de generaties.

8 Voorwoord. 2012, het Europees jaar van het actief ouder worden en de solidariteit tussen de generaties. Voorwoord In alle Europese landen en zeker ook in Vlaanderen leven steeds meer mensen langer. Daardoor neemt het relatieve aandeel van de ouderen in de bevolking toe. De bevolking vergrijst. Deze vergrijzing

Nadere informatie

Voorwoord 11. Hoofdstuk 1. Scheiden doet lijden 15. Hoofdstuk 2. Hoe gaan kinderen om met de echtscheiding van hun ouders? 21

Voorwoord 11. Hoofdstuk 1. Scheiden doet lijden 15. Hoofdstuk 2. Hoe gaan kinderen om met de echtscheiding van hun ouders? 21 Inhoudstafel Voorwoord 11 Deel I. De echtscheiding verwerken 13 Joey lost het op 13 Hoofdstuk 1. Scheiden doet lijden 15 Het gezin van Rolf, Arianne en Eline, plots één grote chaos 18 Hoofdstuk 2. Hoe

Nadere informatie

Handleiding Samenloop

Handleiding Samenloop Handleiding Samenloop Inleiding Steeds vaker krijgt u te maken met samenloop. De situatie dat er meer dan twee onderhoudsplichtigen zijn, die dan ook nog een onderhoudsplicht hebben voor kinderen in verschillende

Nadere informatie

Ciska Sikkel-Spierenburg. Scheiden. Financiële en juridische aspecten

Ciska Sikkel-Spierenburg. Scheiden. Financiële en juridische aspecten Ciska Sikkel-Spierenburg Scheiden Financiële en juridische aspecten 3 e, geheel herziene druk, september 2011 Copyright 2011 Consumentenbond, Den Haag Auteursrechten op tekst, tabellen en illustraties

Nadere informatie

Protocol School en Scheiding

Protocol School en Scheiding Instemming GMR PO 19 april 2018 Definitief besluit CvB 29 mei 2018 Protocol School en Scheiding Dit protocol legt uit wie voor de wet ouder van een kind is, beschrijft hoe de scholen van SCO Delft omgaan

Nadere informatie

Urbanisatie en de-urbanisatie in Nederland 1400-1850

Urbanisatie en de-urbanisatie in Nederland 1400-1850 Urbanisatie en de-urbanisatie in Nederland 1400-1850 Richard Paping Rijksuniversiteit Groningen Tweede Dag van de Historische Demografie Tilburg, 4 december 2009 Een nieuwe schatting voor de bevolking

Nadere informatie

o gebrek aan verwantschap: de wet verbiedt huwelijken tussen mensen die onderling een te nauwe bloedband of aanverwantschap hebben.

o gebrek aan verwantschap: de wet verbiedt huwelijken tussen mensen die onderling een te nauwe bloedband of aanverwantschap hebben. Het huwelijk Wilt u uw relatie officieel regelen, dan kunt u trouwen, een geregistreerd partnerschap aangaan of een samenlevingscontract opstellen. U kunt ook gaan samenwonen zonder zonder een contract

Nadere informatie

De stad en wijk als motor voor sociale mobiliteit

De stad en wijk als motor voor sociale mobiliteit De stad en wijk als motor voor sociale mobiliteit Prof. Dr. Stijn Oosterlynck Stijn.Oosterlynck@uantwerpen.be Centrum OASeS & Urban Studies Institute University of Antwerp Inhoud Stad als oord van problemen?

Nadere informatie

Artikelen. Huishoudensprognose : belangrijkste uitkomsten. Maarten Alders en Han Nicolaas

Artikelen. Huishoudensprognose : belangrijkste uitkomsten. Maarten Alders en Han Nicolaas Artikelen Huishoudensprognose 2 25: belangrijkste uitkomsten Maarten Alders en Han Nicolaas Het aantal huishoudens neemt de komende jaren toe, van 7,1 miljoen in 25 tot 8,1 miljoen in 25. Dit blijkt uit

Nadere informatie