Intergenerationele overdracht van criminaliteit. Steve van de Weijer

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Intergenerationele overdracht van criminaliteit. Steve van de Weijer"

Transcriptie

1 Intergenerationele overdracht van criminaliteit Steve van de Weijer

2 GODDARD (1912): THE KALLIKAK FAMILY: A STUDY IN THE HEREDITY OF FEEBLE-MINDEDNESS 2

3 KRITIEK OP GODDARD EN DUGDALE > Studies verkeerd geïnterpreteerd > Nadruk op genetische invloeden > Gedwongen sterilisatie in VS > Bevooroordeelde interviewers > The Jukes: niet 1 familie > Bewerkte foto s Kallikak s 3

4 4 FARRINGTON: 6 MOGELIJKE MECHANISMEN

5 FARRINGTON: 6 MOGELIJKE MECHANISMEN > Assortative mating > Genetische mechanismen > Social learning > Official bias > (Stigmatisering, labelling) 5

6 MULTIGENERATIONELE STUDIES > Meerdere generaties prospectief onderzocht > Cambridge Study in Delinquent Development > Rochester Youth Development Study > Criminal Career and Lifecourse Study > Populatie studies: > Nederland: > Zweden: > Enschede: > Stockholm:

7 TRANSFIVE STUDIE: HARREVELD 1911: Het St. Vincentiusgesticht te Harreveld 7

8 TRANSFIVE STUDIE: 198 JONGENS Moeder dood. Vader een berucht sujet, voortvluchtig te Brussel Vader ruw en potator. Kinderen werden verwaarloosd en gingen stelen Jongen zeer driftig en kwetste een andere jongen met een mes Diefstallen en bedelen. Moeder verliet het gezin en werd publieke vrouw 8

9 TRANSFIVE STUDIE: 198 JONGENS Jongen bleek later protestant te zijn Knaap raakte op hol door het lezen van romans Knappe ouders. Jongen stal, snoepte, rookte, bezocht bioscopen en las detective romans 9

10 10 TRANSFIVE STUDIE: STUDIE DESIGN

11 RESULTATEN: ALGEHELE CRIMINALITEIT 120 Concentratie criminaliteit binnen families Percentage van de criminaliteit Percentage van de families Evenredig verdeeld (α=0) 11

12 RESULTATEN: ALGEHELE CRIMINALITEIT 120 Concentratie criminaliteit binnen families Percentage van de criminaliteit Percentage van de families Evenredig verdeeld (α=0) Nederland:Transfive (α=0.766) 12

13 RESULTATEN: ALGEHELE CRIMINALITEIT 120 Concentratie criminaliteit binnen families Percentage van de criminaliteit Percentage van de families Evenredig verdeeld (α=0) Nederland:Transfive (α=0.766) Engeland: CSDD (α=0.774) 13

14 RESULTATEN: ALGEHELE CRIMINALITEIT 120 Concentratie criminaliteit binnen families Percentage van de criminaliteit Percentage van de families Evenredig verdeeld (α=0) Amerika: PYS (α=0.749) Engeland: CSDD (α=0.774) Nederland:Transfive (α=0.766) 14

15 RESULTATEN: ALGEHELE CRIMINALITEIT 2,5 2,3 Overdracht van vader op kind ,5 1,3 1 0,5 0 G1-G2 G2-G3 G3-G4 G4-G5 Bron: Bijleveld & Wijkman,

16 FOCUS OP ALGEHELE CRIMINALITEIT > Containerbegrip: > grote diversiteit aan delicten: > diverse motieven > vaardigheden > persoonlijkheidskenmerken > Bijv. vader fraudeur, zoon brandstichter > Focus specifieke subset criminaliteit informatiever: > Overdracht van geweld > Achterliggende mechanismen? > Invloed van timing delict vader, scheiding ouders, hartslag zoon 16

17 CONCENTRATIE DELINQUENTIE BINNEN FAMILIES Concentratie criminaliteit binnen families Percentage van de criminaliteit Percentage van de families Evenredig verdeeld 17

18 CONCENTRATIE DELINQUENTIE BINNEN FAMILIES Concentratie criminaliteit binnen families Percentage van de criminaliteit Percentage van de families Evenredig verdeeld Gewelddadige delinquentie 18

19 CONCENTRATIE DELINQUENTIE BINNEN FAMILIES Concentratie criminaliteit binnen families Percentage van de criminaliteit Percentage van de families Evenredig verdeeld Niet-gewelddadige delinquentie Gewelddadige delinquentie 19

20 OVERDRACHT VAN VADER OP ZOON 4 3,5 3,4 3 2,5 2 2,3 1,9 1,5 1 1,1 0,5 0 Geweld Niet-geweld Geweld Niet-geweld Generatie 3 - Generatie 4 Generatie 4 - Generatie 5 20

21 OVERDRACHT VAN GROOTVADER OP KLEINZOON 1,6 1,5 1,5 1,4 1,3 1,3 1,2 Geweld Niet-geweld* 21 * Significantie verdwijnt na controle voor niet-geweldsdelict van de vader

22 OVERDRACHT ZEDENDELINQUENTIE ,9 8 5, Van vader op zoon Tussen broers Tussen andere familieleden 22

23 TIMING VAN HET GEWELD VAN DE VADER 4, ,5 3 2, ,5 1 0,5 0 Alleen voor de geboorte Ook na de geboorte Generatie 4 - Generatie 5 Vergelijkbare resultaten voor overdracht van G3 naar G4 23

24 TIMING VAN HET GEWELD VAN DE VADER 7 6, Kindertijd Adolescentie Beide Volwassenheid Generatie 4 - Generatie 5 0,9 Vergelijkbare resultaten voor overdracht van G3 naar G4 24

25 INVLOED VAN OUDERLIJKE ECHTSCHEIDING ,5 2,4 2 1,6 1 0 Ouders gehuwd Ouders gescheiden Generatie 3 - Generatie 4 Ouders gehuwd Ouders gescheiden Generatie 4 - Generatie 5 25

26 INVLOED VAN HARTSLAG ZOON 4 3,5 3,4 3 2,5 2 1,5 1,4 1 0,5 0 Lage hartslag Hoge hartslag 26

27 DISCUSSIE: ACHTERLIGGENDE MECHANISMEN > Blootstelling lijkt belangrijk social learning > Alleen overdracht wanneer geweld vader tijdens jeugd kind > Geen overdracht wanneer ouders gescheiden zijn > Meer blootstelling aan geweldsdelicten vader dan aan nietgeweldsdelicten vader > Biologische invloeden niet uitgesloten > Invloed van hartslag op overdracht > Mogelijke interactie: blootstelling aan geweld met genen 27

28 DISCUSSIE: TOENAME VAN DE OVERDRACHT? > Toename intergenerationele overdracht: > G3-G4: OR=2.3 > G4-G5: OR=3.4 > Samenleving juist mobieler: > Ontzuiling > Meer mobiliteit in beroepsstatus, sociale klasse en opleiding > Mogelijke verklaringen: > Trends in veroordelingen > Invloed Tweede Wereld Oorlog 28

Nederlandse samenvatting (Dutch summary)

Nederlandse samenvatting (Dutch summary) Nederlandse samenvatting (Dutch summary) De intergenerationele overdracht van gewelddadig delinquentie De appel valt niet ver van de boom. Dit gezegde illustreert dat ouders en kinderen op elkaar lijken,

Nadere informatie

Samenvatting Inleiding Methode

Samenvatting Inleiding Methode Samenvatting Inleiding In de ene familie komt criminaliteit vaker voor dan in de andere. Uit eerder onderzoek blijkt dan ook dat kinderen van criminele ouders zelf een groter risico lopen op het plegen

Nadere informatie

De overdracht van gewelddadige delinquentie tussen drie generaties mannen *

De overdracht van gewelddadige delinquentie tussen drie generaties mannen * De overdracht van gewelddadige delinquentie tussen drie generaties mannen * Steve van de Weijer, Catrien Bijleveld & Arjan Blokland De overdracht van gewelddadige delinquentie tussen mannen uit drie opeenvolgende

Nadere informatie

Kinderen van beroepscriminelen: Valt de appel ver van de boom?

Kinderen van beroepscriminelen: Valt de appel ver van de boom? Masterscriptie Criminologie 2015 Kinderen van beroepscriminelen: Valt de appel ver van de boom? Een exploratief onderzoek naar de mate van, de mechanismen achter en de mechanismen ter voorkoming van intergenerationele

Nadere informatie

Criminele carrières van adolescenten en jongvolwassenen

Criminele carrières van adolescenten en jongvolwassenen Criminele carrières van adolescenten en jongvolwassenen Arjan Blokland Hanneke Palmen Jonge criminelen die volwassen worden 22 september 2015 Utrecht Aangehouden verdachten per 1.000 Leeftijd en criminaliteit

Nadere informatie

Intergenerationele overdracht en criminele families: introductie

Intergenerationele overdracht en criminele families: introductie REDACTIONEEL Intergenerationele overdracht en criminele families: introductie In deze introductie geven we een overzicht van het criminologische onderzoek dat naar intergenerationele overdracht is en wordt

Nadere informatie

Het gezin de bron van criminaliteit?

Het gezin de bron van criminaliteit? Het gezin de bron van criminaliteit? Een onderzoek naar de invloed van het gezin op het criminele gedrag van een individu Bachelor scriptie Sociologie Berend Jansen (3280764) Tom Jansen (3373274) Begeleidster:

Nadere informatie

Criminaliteit van ouders en de kans op letsel of sterfte van kleine kinderen

Criminaliteit van ouders en de kans op letsel of sterfte van kleine kinderen Criminaliteit van ouders en de kans op letsel of sterfte van kleine kinderen Ruben van Gaalen Demografische en Sociaaleconomische Statistieken CBS Microdata-gebruikersmiddag Demografie 6 november 2014

Nadere informatie

Van probleemmeisje naar delinquente vrouw?

Van probleemmeisje naar delinquente vrouw? Van probleemmeisje naar delinquente vrouw? Criminele carrières van residentieel behandelde meisjes van -3 jaar Juni, 9 Thessa Wong Catrien Bijleveld Anne-Marie Slotboom VU Amsterdam Wie zijn de meisjes?

Nadere informatie

Ondanks dat het in Nederland niet is toegestaan om alcohol te verkopen aan jongeren onder de 16 jaar, drinkt een groot deel van deze jongeren

Ondanks dat het in Nederland niet is toegestaan om alcohol te verkopen aan jongeren onder de 16 jaar, drinkt een groot deel van deze jongeren Ondanks dat het in Nederland niet is toegestaan om alcohol te verkopen aan jongeren onder de 16 jaar, drinkt een groot deel van deze jongeren alcohol. Dit proefschrift laat zien dat de meerderheid van

Nadere informatie

Het gezin van morgen. Rood of blauw?

Het gezin van morgen. Rood of blauw? Het gezin van morgen. Rood of blauw? OUTLINE Lessen voor de 21 ste eeuw Maandag 16 november 2015 Koen Matthys & Sofie Vanassche Family and Population Studies Structuur Historische aanloop Van standaardgezin

Nadere informatie

Adverse Childhood Experience oftewel ACE s

Adverse Childhood Experience oftewel ACE s Adverse Childhood Experience oftewel ACE s Er zijn 10 soorten kindertrauma gemeten in de ACE-studie. Vijf zijn persoonlijk fysieke mishandeling, verbaal geweld, seksueel misbruik, fysieke verwaarlozing

Nadere informatie

Kinderen van beroepscriminelen: Valt de appel ver van de boom?

Kinderen van beroepscriminelen: Valt de appel ver van de boom? Kinderen van beroepscriminelen: Valt de appel ver van de boom? Een exploratief onderzoek naar de mate van, de mechanismen achter en de mechanismen ter voorkoming van intergenerationele criminaliteit binnen

Nadere informatie

Zo vader, zo zoon? De intergenerationele overdracht van crimineel gedrag Rakt, Marieke van de; Nieuwbeerta, Paul; Graaf, Nan Dirk de

Zo vader, zo zoon? De intergenerationele overdracht van crimineel gedrag Rakt, Marieke van de; Nieuwbeerta, Paul; Graaf, Nan Dirk de University of Groningen Zo vader, zo zoon? De intergenerationele overdracht van crimineel gedrag Rakt, Marieke van de; Nieuwbeerta, Paul; Graaf, Nan Dirk de Published in: Tijdschrift voor Criminologie

Nadere informatie

Met vallen en opstaan

Met vallen en opstaan Dichter bij huis. Een toekomstgerichte aanpak van intergenerationele overdracht van geweld. Symposium huiselijk geweld voorkomen Rotterdam, 4 februari 2010 Sietske Dijkstra, www.sietske-dijkstra.nl Bureau

Nadere informatie

Genetische variatie en inteelt : basisconcepten. Steven Janssens Nadine Buys

Genetische variatie en inteelt : basisconcepten. Steven Janssens Nadine Buys Genetische variatie en inteelt : basisconcepten Steven Janssens Nadine Buys Inteelt Inteelt treedt op voor dieren waarvan de ouderdieren met elkaar verwant zijn (dit betekent dat in de afstamming van vader

Nadere informatie

Artikelen. Een terugblik op het ouderlijk gezin. Arie de Graaf

Artikelen. Een terugblik op het ouderlijk gezin. Arie de Graaf Artikelen Een terugblik op het ouderlijk gezin Arie de Graaf Driekwart van de kinderen die in de jaren zeventig zijn geboren, is opgegroeid bij twee ouders. Een op de zeven heeft een scheiding van de ouders

Nadere informatie

ANALYSIS van interviews met dak- en thuisloze jongeren NEDERLAND. Samenvatting van belangrijkste uitkomsten

ANALYSIS van interviews met dak- en thuisloze jongeren NEDERLAND. Samenvatting van belangrijkste uitkomsten ANALYSIS van interviews met dak- en thuisloze jongeren NEDERLAND 1. 17 interviews 2. Leeftijd van 16 tot 25 3. 59% was jongen en 41% meisje Samenvatting van belangrijkste uitkomsten 4. 41% noemen als etniciteit

Nadere informatie

Criminele meisjes: Specifieke zorg en aandacht of niet?

Criminele meisjes: Specifieke zorg en aandacht of niet? Stijging criminaliteit meisjes Criminele meisjes: Specifieke zorg en aandacht of niet? Anne-Marie Slotboom Vrije Universiteit Amsterdam 1 BRISBANE 2010 - Steeds meer jonge meisjes tussen tien en veertien

Nadere informatie

Samenvatting (Dutch Summary)

Samenvatting (Dutch Summary) Samenvatting (Dutch Summary) CRIMINALITY AND FAMILY FORMATION Disentangling the relationship between family life events and criminal offending for high-risk men and women Het terugdringen van criminaliteit

Nadere informatie

Adverse Childhood Experiences:

Adverse Childhood Experiences: Adverse Childhood Experiences: Mentale en fysieke gevolgen bij jeugdigen met een verstandelijke beperking Jaarcongres Kinder- en jeugdpsychiatrie 30 oktober 2018 Esther Moonen, Verpleegkundig Specialist

Nadere informatie

Autisme spectrum stoornissen en delinquentie

Autisme spectrum stoornissen en delinquentie Autisme spectrum stoornissen en delinquentie Lucres Nauta-Jansen onderzoeker kinder- en jeugdpsychiatrie VUmc Casus Ronnie jongen van 14, goed en wel in de puberteit onzedelijke handelingen bij 5-jarig

Nadere informatie

Individuele verschillen in. persoonlijkheidskenmerken. Een genetisch perspectief

Individuele verschillen in. persoonlijkheidskenmerken. Een genetisch perspectief N Individuele verschillen in borderline persoonlijkheidskenmerken Een genetisch perspectief 185 ps marijn distel.indd 185 05/08/09 11:14:26 186 In de gedragsgenetica is relatief weinig onderzoek gedaan

Nadere informatie

Jong en laat ouderschap en delinquentie van de kinderen

Jong en laat ouderschap en delinquentie van de kinderen Jong en laat ouderschap en delinquentie van de kinderen Buitenlands onderzoek liet zien dat kinderen van tienermoeders een verhoogd risico hebben op delinquentie. Wij onderzochten de effecten van vroeg

Nadere informatie

Stay in or drop out. 10 november Dit project wordt mogelijk gemaakt door:

Stay in or drop out. 10 november Dit project wordt mogelijk gemaakt door: Stay in or drop out 10 november 2011 Dit project wordt mogelijk gemaakt door: Promotie onderzoek 2010-2014 Symptom dimensions in youth on the pathway to drop-out Prof. Dr. Frans Feron Dr. Petra Verdonk

Nadere informatie

Ouderschap voor de rest van je leven KOPP op de KIB in Eindhoven

Ouderschap voor de rest van je leven KOPP op de KIB in Eindhoven Ouderschap voor de rest van je leven KOPP op de KIB in Eindhoven Ilona van Houten en Gaston van Gaalen, GGzE KIB Cecilia van der Zeeuw, GGzE Kind&Jeugd programma KOPP Stellingen Hoe is er aandacht voor

Nadere informatie

Risk factors for the development and outcome of childhood psychopathology NEDERLANDSE SAMENVATTING

Risk factors for the development and outcome of childhood psychopathology NEDERLANDSE SAMENVATTING Risk factors for the development and outcome of childhood psychopathology EDERLADSE SAMEVATTIG 157 Het komt regelmatig voor dat psychiatrische klachten clusteren in families. Met andere woorden, familieleden

Nadere informatie

LANGE TERMIJN GEVOLGEN VAN FAMILIECOMPLEXITEIT IN DE JEUGD

LANGE TERMIJN GEVOLGEN VAN FAMILIECOMPLEXITEIT IN DE JEUGD LANGE TERMIJN GEVOLGEN VAN FAMILIECOMPLEXITEIT IN DE JEUGD Matthijs Kalmijn, Katya Ivanova, Ruben van Gaalen, Suzanne de Leeuw, Kirsten van Houdt, Maaike Hornstra NVD/CBS Seminar over Familiecomplexiteit,

Nadere informatie

Ontwikkelingen van gezinsdiversiteit in Nederland. KNAW-seminar Wie is de familie doorsnee? 10 september Ruben van Gaalen

Ontwikkelingen van gezinsdiversiteit in Nederland. KNAW-seminar Wie is de familie doorsnee? 10 september Ruben van Gaalen Ontwikkelingen van gezinsdiversiteit in Nederland KNAW-seminar Wie is de familie doorsnee? 10 september 2015 Ruben van Gaalen Vooraf (1) Wat is een gezin? Definitie Rijksoverheid (1996) Elk leefverband

Nadere informatie

Welzijn van Kinderen van Gedetineerde Moeders. Voorlopige Resultaten. Menno Ezinga, Sanne Hissel, Anne-Marie Slotboom, Catrien Bijleveld

Welzijn van Kinderen van Gedetineerde Moeders. Voorlopige Resultaten. Menno Ezinga, Sanne Hissel, Anne-Marie Slotboom, Catrien Bijleveld Welzijn van Kinderen van Gedetineerde Moeders Voorlopige Resultaten Menno Ezinga, Sanne Hissel, Anne-Marie Slotboom, Catrien Bijleveld INLEIDING Stijgend aantal gedetineerde vrouwen (100%) Weinig bekend

Nadere informatie

P. de Beurs, psychiater en adviseur voor de IGZ

P. de Beurs, psychiater en adviseur voor de IGZ P. de Beurs, psychiater en adviseur voor de IGZ Dilemma s bij risicotaxatie Risicotaxatie is een nieuw en modieus thema in de GGZ Veilige zorg is een illusie Hoe veiliger de zorg, hoe minder vrijheid voor

Nadere informatie

Disconnected of valt het wel mee? & ( Risicogedrag en de invloed van media en ouders

Disconnected of valt het wel mee? & ( Risicogedrag en de invloed van media en ouders Disconnected of valt het wel mee? & ( Risicogedrag en de invloed van media en ouders Natascha Notten 12 oktober 2017 Email: n.notten@maw.ru.nl Socioloog Risicogedrag van jongeren Algemene verklaringen

Nadere informatie

Is een bipolaire stoornis erfelijk?

Is een bipolaire stoornis erfelijk? Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen p/a Dimence Postbus 398 7600 AJ Almelo www.kenbis.nl Vragen over erfelijkheid bij de bipolaire stoornis Op dit moment wordt ervan uitgegaan dat een combinatie van erfelijke

Nadere informatie

Families onder druk. Huiselijk geweld binnen Marokkaanse en Turkse gezinnen. Drs. Ibrahim Yerden. Probleemstelling

Families onder druk. Huiselijk geweld binnen Marokkaanse en Turkse gezinnen. Drs. Ibrahim Yerden. Probleemstelling Families onder druk Huiselijk geweld binnen Marokkaanse en Turkse gezinnen Drs. Ibrahim Yerden Probleemstelling Hoe gaan Marokkaanse en Turkse gezinsleden, zowel slachtoffers als plegers om met huiselijk

Nadere informatie

SAMENVATTING (SUMMARY IN DUTCH)

SAMENVATTING (SUMMARY IN DUTCH) SAMENVATTING (SUMMARY IN DUTCH) SAMENVATTING (SUMMARY IN DUTCH) Sinds de jaren zestig is het aandeel migranten in de Nederlandse bevolking aanzienlijk gegroeid. Van de totaal 16,3 miljoen inwoners in

Nadere informatie

Improving Mental Health by Sharing Knowledge. Effectieve interventies en aanpakken voor opvoeders van adolescenten

Improving Mental Health by Sharing Knowledge. Effectieve interventies en aanpakken voor opvoeders van adolescenten Improving Mental Health by Sharing Knowledge Effectieve interventies en aanpakken voor opvoeders van adolescenten Alcohol en opvoeding 15 Ouders rond 2008 onderschatten alcoholgebruik van hun kinderen

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository)

UvA-DARE (Digital Academic Repository) UvA-DARE (Digital Academic Repository) Parenting and child adjustment after divorce: family relationship quality, parental stress, and child adjustment in post-divorce families Hakvoort, E.M. Link to publication

Nadere informatie

Samenvatting. (Dutch Summary)

Samenvatting. (Dutch Summary) (Dutch Summary) In dit proefschrift is de ontwikkeling van gedrags- en emotionele problemen van tweelingen en eenlingen in de leeftijd van 3 tot 12 jaar onderzocht. In hoofdstuk 1 wordt een introductie

Nadere informatie

Kindermishandeling: Prevalentie. Psychopathologie

Kindermishandeling: Prevalentie. Psychopathologie Wereldwijd komt een schrikbarend aantal kinderen in aanraking met kindermishandeling, in de vorm van lichamelijke mishandeling of seksueel misbruik, verwaarlozing, of gebrek aan toezicht. Soms zijn kinderen

Nadere informatie

Twee criminele generaties? De intergenerationele overdracht van veroordelingen

Twee criminele generaties? De intergenerationele overdracht van veroordelingen Marieke van de Rakt Twee criminele generaties? De intergenerationele overdracht van veroordelingen SAMENVATTING Eerder onderzoek heeft al laten zien dat de veroordelingen van vaders en kinderen een flinke

Nadere informatie

Inleiding op Divers jong. Diversiteit. What s in a name? Stefaan Pleysier. Leuvens Instituut voor Criminologie, KU Leuven

Inleiding op Divers jong. Diversiteit. What s in a name? Stefaan Pleysier. Leuvens Instituut voor Criminologie, KU Leuven Inleiding op Divers jong Diversiteit What s in a name? Stefaan Pleysier Leuvens Instituut voor Criminologie, KU Leuven Studiedag Divers jong, 11 april 2016, BIP Brussel Inhoud Aanleiding tot het boek Wat

Nadere informatie

Hersenontwikkeling tijdens adolescentie

Hersenontwikkeling tijdens adolescentie Hersenontwikkeling tijdens adolescentie Een longitudinale tweelingstudie naar de ontwikkeling van hersenstructuur en de relatie met hormoonspiegels en intelligentie ALGEMENE INTRODUCTIE Adolescentie is

Nadere informatie

7.2. Boekverslag door J woorden 13 juni keer beoordeeld. Filosofie. Inhoudstafel Inleiding Rapport Interview Enqûete Bronnen

7.2. Boekverslag door J woorden 13 juni keer beoordeeld. Filosofie. Inhoudstafel Inleiding Rapport Interview Enqûete Bronnen Boekverslag door J. 1355 woorden 13 juni 2003 7.2 54 keer beoordeeld Vak Filosofie Inhoudstafel Inleiding Rapport Interview Enqûete Bronnen Inleiding Het aantal jongeren dat bij een echtscheiding is betrokken

Nadere informatie

Co-ouderschap na scheiding: de beste oplossing? Anne-Rigt Poortman

Co-ouderschap na scheiding: de beste oplossing? Anne-Rigt Poortman Co-ouderschap na scheiding: de beste oplossing? Anne-Rigt Poortman 17-10-2018 50/50 regeling: kind verblijft ongeveer helft van de tijd bij de ene ouder en de andere helft bij de andere Co-ouderschap in

Nadere informatie

PhD Thesis Wouter J. Peyrot

PhD Thesis Wouter J. Peyrot PhD Thesis Wouter J. Peyrot NEDERLANDSE SAMENVATTING In het eerste deel van dit proefschrift wordt de complexe relatie tussen genetische effecten en omgevingsfactoren bij het ontstaan van depressie onderzocht

Nadere informatie

Demografische evoluties in Vlaamse gezinnen vanaf 1970

Demografische evoluties in Vlaamse gezinnen vanaf 1970 Demografische evoluties in Vlaamse gezinnen vanaf 197 Edith Lodewijckx Departement Kanselarij en Bestuur, Studiedienst Vlaamse Regering 1 Vijftig jaar evolutie van huishoudens in Vlaanderen: 197-22. Edith

Nadere informatie

De stad en wijk als motor voor sociale mobiliteit

De stad en wijk als motor voor sociale mobiliteit De stad en wijk als motor voor sociale mobiliteit Prof. Dr. Stijn Oosterlynck Stijn.Oosterlynck@uantwerpen.be Centrum OASeS & Urban Studies Institute University of Antwerp Inhoud Stad als oord van problemen?

Nadere informatie

2016_1. Studie design - Patiënt-controle of cohort: wanneer doe ik wat, hoe kies ik en waar moet ik aan denken

2016_1. Studie design - Patiënt-controle of cohort: wanneer doe ik wat, hoe kies ik en waar moet ik aan denken Tele-ARENA (Telefonisch Aangenaam Refereren En Netwerken AMPHI) 2016_1. Studie design - Patiënt-controle of cohort: wanneer doe ik wat, hoe kies ik en waar moet ik aan denken Host: Ellen van Jaarsveld

Nadere informatie

Training complexe echtscheidingen. 1 Regio Gooi en Vechtstreek

Training complexe echtscheidingen. 1 Regio Gooi en Vechtstreek Training complexe echtscheidingen 1 Regio Gooi en Vechtstreek Training complexe echtscheidingen Programma: 13.45 u Inloop 14.00 u Opening Catelijne van der Hoeven, stafarts Jeugd en Gezin 14.05 Juridisch

Nadere informatie

Familiecomplexiteit in Nederland

Familiecomplexiteit in Nederland Familiecomplexiteit in Nederland NVD/CBS Seminar Familiecomplexiteit: Over nieuwe gezinsstructuren en veranderde relaties 17 oktober 2018 Ruben van Gaalen Wat is een gezin? (1) Definitie Rijksoverheid

Nadere informatie

De ouder-kindrelatie en jeugdtrauma s. Nr. 2018/11, Den Haag, 22 mei Samenvatting

De ouder-kindrelatie en jeugdtrauma s. Nr. 2018/11, Den Haag, 22 mei Samenvatting De ouder-kindrelatie en jeugdtrauma s Nr. 2018/11, Den Haag, 22 mei 2018 De ouder-kindrelatie en jeugdtrauma s pagina 2 van 6 Bij kinderen met traumatische ervaringen (ernstige negatieve jeugdervaringen),

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting Dit proefschrift bestaat uit een aantal studies waarin onderzocht is waar individuele verschillen vandaan komen in welbevinden (WB) en gerelateerde menselijke eigenschappen, zoals

Nadere informatie

Stay In Or Drop Out (SIODO)

Stay In Or Drop Out (SIODO) Stay In Or Drop Out (SIODO) 22 oktober 2013 Dit project wordt mogelijk gemaakt door: Promotie onderzoek 2010-2014 The early identification of risk factors on the pathway to school dropout Prof dr. Frans

Nadere informatie

De leefvorm van moeders bij de geboorte van een kind: evolutie in het Vlaamse Gewest tussen 1999 en 2007

De leefvorm van moeders bij de geboorte van een kind: evolutie in het Vlaamse Gewest tussen 1999 en 2007 2010/19 De leefvorm van bij de geboorte van een kind: evolutie in het Vlaamse Gewest tussen 1999 en 2007 Martine Corijn D/2010/3241/451 Samenvatting In het Vlaamse Gewest nam tussen 1999 en 2007 het aandeel

Nadere informatie

Jonge mantelzorgers in beweging. Alice de Boer Simone de Roos

Jonge mantelzorgers in beweging. Alice de Boer Simone de Roos Jonge mantelzorgers in beweging Alice de Boer Simone de Roos 1 NIZW 2000 Er komen steeds meer ervaringen naar buiten, [toch] is de situatie van jonge mantelzorgers nog nauwelijks in kaart gebracht en staat

Nadere informatie

Zwangerschap bij de psychiatrische patient. Cijfers telefoondienst TIS. TIS kenniscentrum. vragen/exposities SSRI s 20-11-2015

Zwangerschap bij de psychiatrische patient. Cijfers telefoondienst TIS. TIS kenniscentrum. vragen/exposities SSRI s 20-11-2015 Zwangerschap bij de psychiatrische patient Bernke te Winkel Wetenschappelijk medewerker Teratologie Informatie Service TIS kenniscentrum Cijfers telefoondienst TIS Informatie geven Website (en boek) -

Nadere informatie

6 Haagse periode, politieke aktiviteiten...32 6.1 Partijbestuur PvdA...32 6.2 Drees...32. 7 Stukjes schrijven...33

6 Haagse periode, politieke aktiviteiten...32 6.1 Partijbestuur PvdA...32 6.2 Drees...32. 7 Stukjes schrijven...33 Inhoudsopgave 1 Inleiding...3 2 Fa milieachtergrond en vroege jeugd...3 2.1 Geboorte en doop...3 2.2 Eerste herinneringen...3 2.3 Eerste schooltijd...4 2.4 Moeder en haar familie...4 2.5 Grootvader geheelonthouder...5

Nadere informatie

Jongeren en diversiteit in gezinsvormen. Kim Bastaits, Universiteit Antwerpen

Jongeren en diversiteit in gezinsvormen. Kim Bastaits, Universiteit Antwerpen Jongeren en diversiteit in gezinsvormen Kim Bastaits, Universiteit Antwerpen In welke gezinnen groeien kinderen op? Kinderen geboren buiten huwelijk Bron: FOD Economie 4 Scheiding: belangrijke transitie

Nadere informatie

Genetische diversiteit in de Shetland pony populatie. Anouk Schurink, Bart Ducro NSPS voorlichtingsbijeenkomst, 23 november 2013

Genetische diversiteit in de Shetland pony populatie. Anouk Schurink, Bart Ducro NSPS voorlichtingsbijeenkomst, 23 november 2013 Genetische diversiteit in de Shetland pony populatie Anouk Schurink, Bart Ducro NSPS voorlichtingsbijeenkomst, 23 november 2013 Inhoud Introductie Belang genetische diversiteit Inteelt Resultaten onderzoek

Nadere informatie

Dinie Ea van Oort Verhaalland Taalleerlijn www.verhaalland.nl

Dinie Ea van Oort Verhaalland Taalleerlijn www.verhaalland.nl E1. De werkwoorden 1. horen: ik hoor 2. zien: ik zie jij hoort jij ziet u hoort u ziet hij hoort hij ziet zij hoort zij ziet het hoort het ziet wij horen jullie horen zij (meer) horen wij zien jullie zien

Nadere informatie

Verklaringen voor intergenerationele criminaliteit: Statische versus dynamische theorieën

Verklaringen voor intergenerationele criminaliteit: Statische versus dynamische theorieën Verklaringen voor intergenerationele criminaliteit: Statische versus dynamische theorieën Marieke van de Rakt, Stijn Ruiter, Paul Nieuwbeerta & Nan Dirk de Graaf 1 Summary Static versus dynamic theories

Nadere informatie

Samenvatting In hoofdstuk één van dit proefschrift worden verscheidene theoretische perspectieven beschreven die relevant zijn voor de vraag in

Samenvatting In hoofdstuk één van dit proefschrift worden verscheidene theoretische perspectieven beschreven die relevant zijn voor de vraag in Samenvatting In hoofdstuk één van dit proefschrift worden verscheidene theoretische perspectieven beschreven die relevant zijn voor de vraag in hoeverre de psychosociale ontwikkeling gerelateerd is aan

Nadere informatie

Crimineel gedrag en schoolverzuim onder jongeren met jeugdreclasseringsmaatregel bij de WSG

Crimineel gedrag en schoolverzuim onder jongeren met jeugdreclasseringsmaatregel bij de WSG Lectoraat LVB en jeugdcriminaliteit Factsheet 7 - december 2015 Expertisecentrum Jeugd Hogeschool Leiden Crimineel gedrag en school onder jongeren met jeugdreclasseringsmaatregel bij de WSG Door: Paula

Nadere informatie

had, maar ook zij is achteraf alles kwijt geraakt door de oorlog.

had, maar ook zij is achteraf alles kwijt geraakt door de oorlog. 1. MIJN JEUGDJAREN De bedoeling waarom ik over mijn jeugd wil schrijven is om jullie mee te voeren in mijn verhaal, te laten meevoelen en te laten begrijpen hoe een kind van 4 à 5 jaar leeft in een moeilijke

Nadere informatie

De zwangere centraal. Naar multidisciplinaire samenwerking rondom geboortezorg in de Regio Rivierenland

De zwangere centraal. Naar multidisciplinaire samenwerking rondom geboortezorg in de Regio Rivierenland De zwangere centraal Naar multidisciplinaire samenwerking rondom geboortezorg in de Regio Rivierenland Rivierenland 2300 zwangeren per jaar 7 verloskundige praktijken - kring de Betuwe VSV Rivierenland

Nadere informatie

De appel valt niet ver van de oom

De appel valt niet ver van de oom De appel valt niet ver van de oom De invloed van ooms op statusverwerving in Nederland in de 19 e eeuw Juni 2013 Marius Koops Rutger Clijnk Onder begeleiding van: Antonie Knigge, MSc Bachelor scriptie

Nadere informatie

WERKBLAD KITTY WURMS

WERKBLAD KITTY WURMS WERKBLAD KITTY WURMS Bron 1. foto Kitty Kitty Wurms is geboren op 4 oktober 1923. Deze foto is gemaakt na de oorlog, in 1945. Hoe oud is Kitty op deze foto? of.. Er zijn geen foto s meer van Kitty op een

Nadere informatie

Brits werelderfgoed. Maart, Beste Helen Pearson,

Brits werelderfgoed. Maart, Beste Helen Pearson, Brits werelderfgoed Maart, 2017 Beste Helen Pearson, Jij noemt de naoorlogse Britse cohortstudies (de vijf studies die er in jouw land sinds 1946 zijn opgezet om de ontwikkeling van het leven van gewone

Nadere informatie

Rolnummer Arrest nr. 172/2009 van 29 oktober 2009 A R R E S T

Rolnummer Arrest nr. 172/2009 van 29 oktober 2009 A R R E S T Rolnummer 4725 Arrest nr. 172/2009 van 29 oktober 2009 A R R E S T In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 323 van het Burgerlijk Wetboek, zoals van kracht vóór de opheffing ervan bij artikel

Nadere informatie

Roepnaam. Achternaam. Voornamen (voluit) Geboortedatum. Geboorteplaats. Nationaliteit. Taal die thuis gesproken wordt. Adres

Roepnaam. Achternaam. Voornamen (voluit) Geboortedatum. Geboorteplaats. Nationaliteit. Taal die thuis gesproken wordt. Adres Vragenlijst voor ouders/verzorgers U heeft uw kind aangemeld voor een psychodiagnostisch e/o een pedagogisch-didactisch onderzoek. Om een zo volledig mogelijk beeld van uw kind te krijgen, wordt u verzocht

Nadere informatie

Toespraak G. Verbeet Zwolle, 15 augustus 2016

Toespraak G. Verbeet Zwolle, 15 augustus 2016 Toespraak G. Verbeet Zwolle, 15 augustus 2016 Dames en heren, jongens en meisjes, Dank voor de uitnodiging om vandaag te mogen spreken bij deze bijzondere herdenking bij het monument Indië-Nieuw-Guinea

Nadere informatie

Rolnummer 3630. Arrest nr. 174/2005 van 30 november 2005 A R R E S T

Rolnummer 3630. Arrest nr. 174/2005 van 30 november 2005 A R R E S T Rolnummer 3630 Arrest nr. 174/2005 van 30 november 2005 A R R E S T In zake : de prejudiciële vraag betreffende artikel 320, 4, van het Burgerlijk Wetboek, gesteld door de Rechtbank van eerste aanleg te

Nadere informatie

Dominante Overerving. Informatie voor patiënten en hun familie. Illustraties: Rebecca J Kent www.rebeccajkent.com rebecca@rebeccajkent.

Dominante Overerving. Informatie voor patiënten en hun familie. Illustraties: Rebecca J Kent www.rebeccajkent.com rebecca@rebeccajkent. 12 Dominante Overerving Aangepaste informatie van folders geproduceerd door Guy s and St Thomas Hospital en Londen Genetic Knowledge Park, aangepast volgens hun kwaliteitsnormen. Juli 2008 Vertaald door

Nadere informatie

The influence of parental and offspring ASD and ADHD symptoms on family functioning. Daphne J. Vinke- van Steijn

The influence of parental and offspring ASD and ADHD symptoms on family functioning. Daphne J. Vinke- van Steijn The influence of parental and offspring ASD and ADHD symptoms on family functioning Autisme Spectrum Stoornissen (autisme) 1. Sociale interactie 2. Communicatie 3. Starheid en stereotypieën Attention Deficit

Nadere informatie

echtscheidingsrecht Gegevens uit sociaal wetenschappelijk onderzoek

echtscheidingsrecht Gegevens uit sociaal wetenschappelijk onderzoek Kinderen en het echtscheidingsrecht Gegevens uit sociaal wetenschappelijk onderzoek Amsterdam, 23 mei 2006 Ed Spruijt 1 1 2 Hoofdartikel in Trouw, vorige maand: Veel kinderen slechts één ouder Vooral contact

Nadere informatie

Werkgroep kleine herkauwers. bepaald sjabloon. U kan deze website zelf gebruiken op

Werkgroep kleine herkauwers. bepaald sjabloon. U kan deze website zelf gebruiken op vzw Steunpunt Levend Erfgoed 29 Werkgroep kleine herkauwers Genetische diversiteit van Vlaamse en Kempense geit vraagt gezamenlijke actie Wat heel wat fokkers van deze twee oude geitenrassen al vermoedden

Nadere informatie

Gezinsmilieu en het vooruitzicht op een huwelijk voor kinderen

Gezinsmilieu en het vooruitzicht op een huwelijk voor kinderen Pagina 1 / 14 Gezinsmilieu en het vooruitzicht op een huwelijk voor kinderen Kinderen uit intacte gezinnen hebben vaker een positieve houden ten opzicht van het huwelijk en hogere verwachtingen van hun

Nadere informatie

Echtscheiding, de start van een criminele carrière?

Echtscheiding, de start van een criminele carrière? Echtscheiding, de start van een criminele carrière? In hoeverre is een ouderlijke echtscheiding van invloed op het criminele gedrag van jong volwassenen? Naam: Coen Nikken (3270955) Tom Oosterman (3498859)

Nadere informatie

Samenvatting. Opvoeding en thuis omgeving als aangrijpingspunten in de preventie van overgewicht bij kinderen: resultaten van de ChecKid studie

Samenvatting. Opvoeding en thuis omgeving als aangrijpingspunten in de preventie van overgewicht bij kinderen: resultaten van de ChecKid studie Opvoeding en thuis omgeving als aangrijpingspunten in de preventie van overgewicht bij kinderen: resultaten van de ChecKid studie Overgewicht is een snel groeiend wereldwijd probleem en is geassocieerd

Nadere informatie

Inteelt en genetische diversiteit van de Cavalier King Charles Spaniel op basis van afstammingsgegevens

Inteelt en genetische diversiteit van de Cavalier King Charles Spaniel op basis van afstammingsgegevens Inteelt en genetische diversiteit van de Cavalier King Charles Spaniel op basis van afstammingsgegevens // dr. Steven Janssens, lic. Katrien Wijnrocx en prof. Nadine Buys Livestock Genetics, KULeuven Data

Nadere informatie

De rol van het sociale netwerk bij (v)echtscheidingen

De rol van het sociale netwerk bij (v)echtscheidingen De rol van het sociale netwerk bij (v)echtscheidingen Catrin Finkenauer, Margreet Visser, Kim Schoemaker, Justine van Lawick, Esther Kluwer, Rachel van der Rijken, & Annelies de Kruiff Kwaliteit contact

Nadere informatie

Kinderen uit gebroken gezinnen hebben een groter risico op armoede tijdens de jeugd. Uit het

Kinderen uit gebroken gezinnen hebben een groter risico op armoede tijdens de jeugd. Uit het Pagina 1 / 16 Huwelijk en armoede Het huwelijk blijkt de kans op armoede als kind en volwassene te verkleinen. Kinderen uit gebroken gezinnen hebben een grotere kans op armoede tijdens het opgroeien. De

Nadere informatie

Veiligheid voorop? Lokale aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling: belemmeringen, uitdagingen en oplossingsrichtingen

Veiligheid voorop? Lokale aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling: belemmeringen, uitdagingen en oplossingsrichtingen Veiligheid voorop? Lokale aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling: belemmeringen, uitdagingen en oplossingsrichtingen Nic Drion Senior adviseur ndrion@nji.nl 1 Waarvoor doen we het ook al weer? 119.000

Nadere informatie

Achternaam. Meisjesnaam. Roepnaam. Initialen. Geboortedatum. man / vrouw / anders, namelijk.. Straat en huisnr. Postcode. Woonplaats. Telefoonnr.

Achternaam. Meisjesnaam. Roepnaam. Initialen. Geboortedatum. man / vrouw / anders, namelijk.. Straat en huisnr. Postcode. Woonplaats. Telefoonnr. INSCHRIJFFORMULIER Met dit formulier kunt u zich inschrijven in onze praktijk. Achternaam Meisjesnaam Roepnaam Initialen Geboortedatum Geslacht Straat en huisnr. Postcode Woonplaats Telefoonnr. Evt 2 e

Nadere informatie

Inteelt, verwantschappen en consequenties van inteelt

Inteelt, verwantschappen en consequenties van inteelt Inteelt, verwantschappen en consequenties van inteelt Jack J. Windig CGN Agrobiodiversiteit Oude rassen Waard om te bewaren Mooi Cultureel Erfgoed Herbergen unieke genetische eigenschappen Ook in: Conventie

Nadere informatie

Samenvatting. (Summary in Dutch)

Samenvatting. (Summary in Dutch) (Summary in Dutch) 142 In dit proefschrift is de rol van de gezinscontext bij probleemgedrag in de adolescentie onderzocht. We hebben hierbij expliciet gefocust op het samenspel met andere factoren uit

Nadere informatie

Extra materiaal nummer 8.1 Groep 5&6

Extra materiaal nummer 8.1 Groep 5&6 Extra materiaal nummer 8.1 Groep 5&6 1. Ouderbrief 2. Kenmerken familie, les 1, afronden 3. Het verhaal van Ruth, les 1, extra 4. De oude grootvader en zijn kleinzoon, les 3, extra. Beste ouders, We hebben

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting De onderzoeken beschreven in dit proefschrift zijn onderdeel van een grootschalig onderzoek naar individuele verschillen in algemene cognitieve vaardigheden. Algemene cognitieve

Nadere informatie

Voorkómen van huiselijk geweld

Voorkómen van huiselijk geweld Voorkómen van huiselijk geweld hoe profiteren we van wetenschappelijke kennis? Nico van Oosten senior adviseur Huiselijk en Seksueel Geweld Movisie There is nothing more practical than a good theory (Kurt

Nadere informatie

Van de TIMSS papieren toets naar de TIMSS tablet toets, zijn er verschillen? Eva Hamhuis Universiteit Twente Faculteit BMS Afdeling OMD

Van de TIMSS papieren toets naar de TIMSS tablet toets, zijn er verschillen? Eva Hamhuis Universiteit Twente Faculteit BMS Afdeling OMD Van de TIMSS papieren toets naar de TIMSS tablet toets, zijn er verschillen? Eva Hamhuis Universiteit Twente Faculteit BMS Afdeling OMD Voorstellen Eva Hamhuis Psychologie & Onderwijskunde Junior Onderzoeker

Nadere informatie

Intergenerationeel leren, family learning en family literacy. Dr. Christine Clement Kennisdag Basisvaardigheden

Intergenerationeel leren, family learning en family literacy. Dr. Christine Clement Kennisdag Basisvaardigheden Intergenerationeel leren, family learning en family literacy Dr. Christine Clement Kennisdag Basisvaardigheden Intergenerationeel leren 2 of meer generaties leren samen met elkaar en/of van elkaar Er is

Nadere informatie

Samenvatting (Dutch summary)

Samenvatting (Dutch summary) (Dutch summary) Een studie naar het welbevinden, psychosociaal functioneren en de verzorgingssituatie van kinderen van gedetineerde moeders Introductie Een overzicht van onderzoeksliteratuur in dit proefschrift

Nadere informatie

MEE: PARTNER IN HET CJG

MEE: PARTNER IN HET CJG 1e kwartaal 2016 MEE: PARTNER IN HET CJG MEE ondersteunt mensen met een beperking zodat zij mee kunnen doen in de samenleving. Wij helpen iedereen (weer) grip op hun leven te krijgen, onder andere door

Nadere informatie

ZELF-DETERMINATIE THEORIE EN PSYCHISCH WELZIJN

ZELF-DETERMINATIE THEORIE EN PSYCHISCH WELZIJN ZELF-DETERMINATIE THEORIE EN PSYCHISCH WELZIJN Prof. Dr. Inge Antrop Dr. Katrijn Brenning MSc. Lana De Clercq Prof. Dr. Sarah De Pauw Ph.D. Lisa Dieleman Prof. Dr. Patrick Luyten Ph.D. Elien Mabbe Dr.

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting De adolescentie is lang beschouwd als een periode met veelvuldige en extreme stemmingswisselingen, waarin jongeren moeten leren om grip te krijgen op hun emoties. Ondanks het feit

Nadere informatie

ONDERZOCHT. Welke gevolgen kan een (echt)scheiding hebben voor kinderen?

ONDERZOCHT. Welke gevolgen kan een (echt)scheiding hebben voor kinderen? ONDERZOCHT Welke gevolgen kan een (echt)scheiding hebben voor kinderen? Welke gevolgen kan een (echt)scheiding hebben voor kinderen? Ik ben ervan overtuigd dat het echt de moeite loont om dieper in te

Nadere informatie

Partners in crime? De criminele carrières van veroordeelden en hun huwelijkspartners Schellen, Marieke van; Nieuwbeerta, Paul; Poortman, Anne-Rigt

Partners in crime? De criminele carrières van veroordeelden en hun huwelijkspartners Schellen, Marieke van; Nieuwbeerta, Paul; Poortman, Anne-Rigt University of Groningen Partners in crime? De criminele carrières van veroordeelden en hun huwelijkspartners Schellen, Marieke van; Nieuwbeerta, Paul; Poortman, Anne-Rigt Published in: Tijdschrift voor

Nadere informatie

Zorg op Tijd. EIF Conferentie Nijmegen

Zorg op Tijd. EIF Conferentie Nijmegen Zorg op Tijd EIF Conferentie Nijmegen 19-11-2015 Projectpartners Project in Gouda Scholen in Gouda Onderdelen Training van professionals Overleg over de screening Bijeenkomsten met ouders Individuele

Nadere informatie

Korps Politie Suriname. Criminaliteitsoverzicht KPS 2017

Korps Politie Suriname. Criminaliteitsoverzicht KPS 2017 Korps Politie Suriname Criminaliteitsoverzicht KPS 217 Paramaribo, 12 januari 218 1 Criminaliteitsbeeld 217 Onderstaand wordt een overzicht gegeven van delicten die een nog al grote impact hebben op de

Nadere informatie