Deloïtte. Gemeenschappelijke regeling Intergemeentelijke Sociale Dienst Noordoost. Accountantsverslag april 2015

Transcriptie

1 Deloitte Accountants B.V. Eemsgolaan DW Groningen Postbus AZ Groningen Nederland Tel; Fax; Gemeenschappelijke regeling Intergemeentelijke Sociale Dienst Noordoost Accountantsverslag Deloitte Accountants BV. is ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel te Rotterdam onder nummer Member of Deloitte Touche Tohmatsu Limited

2 De 1 o ï tte. Deloitte Accountants B.V. Eemsgolaan DWGroningen Postbus AZ Groningen Nederland Tel: Fax: Het algemeen bestuur van Intergemeentelijke Sociale Dienst Noordoost Postbus AC DELFZIJL Datum Behandeld door Ons kenmerk 21april2015 E.J.JongsmaRA RV/mh Onderwerp Accountantsverslag van de gemeenschappelijke regeling Intergemeenteliike Sociale Dienst Noordoost voor het boekjaar 2014 Uw kenmerk Geacht bestuur, Wij hebben de jaarrekening 2014 van de Intergemeentelijke Sociale Dienst Noordoost (hierna: ISD Noordoost) gecontroleerd. De jaarrekening van de ISD Noordoost is opgesteld onder eindverantwoordelijkheid van het dagelijks bestuur. Dit accountantsverslag bevat onze belangrijkste bevindingen. Bij de jaarrekening 2014 hebben wij op een goedkeurende controleverklaring verstrekt. Het verslag van bevindingen is bedoeld om u te ondersteunen in de beoordeling van de jaarreke ning De bevindingen en beschouwingen in dit verslag komen voort uit onze controle werkzaamheden. Wij wijzen u erop dat uw controlerende taak uiteraard verder gaat dan uitslui tend het financieel getinte perspectief vanuit de accountantscontrole. Bij onze controlewerkzaamheden maken we, zoveel als mogelijk, gebruik van de uitkomsten van de interne controlewerkzaamheden die gedurende het jaar al door u zijn uitgevoerd. De diepgang van onze controlewerkzaamheden 2014 moet mede gezien worden in de huidige context van het accountantsberoep. Zoals u waarschijnlijk bekend is, heeft de toezichthouder, de AFM, maar ook de eigen beroepsgroep, de NBA, zich het afgelopen jaar kritisch uitgelaten over de kwaliteit van door accountants uitgevoerde werkzaamheden. Die kritiek nemen wij serieus en dat betekent dat onze werkzaamheden soms worden aangescherpt en soms een andere invalshoek krijgen. Deloitte Accountants BV. is ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel te Rotterdam onder nummer Member of Deloitte Touche Tohmatsu Limited

3 - Frauderisico s - Voor Blad 3 Voor de controle 2014 betekent dit onder andere dat wij kritisch hebben gekeken naar de wijze waarop de ISD Noordoost: - Zijn - Schattingen analyseert. werkwijzen formaliseert in procedurebeschrjvingen, en belangrijke interne controles duidelijk vastlegt hoe deze controles precies werken en wat hiermee bereikt wordt of welk risico hiermee wordt afgedekt (aan de hand van de vragen: wie, wat, waarmee, wanneer, met welk doel?). maakt en aangeeft hoe deze worden onderbouwd. Aangescherpte internationale richtlijnen voor accountants maken dat wij ook kritischer kijken naar de interne controlefunctie. Dit heeft als gevolg dat wij, meer dan voorgaande jaren, nadrukkelijker gevraagd hebben om onderbouwingen. Graag maken wij van deze gelegenheid gebruik uw Organisatie en de ambtelijk medewerkers te bedanken voor de prettige samenwerking en uw constructieve houding tijdens onze controle. Mochten er vragen zijn naar aanleiding van dit verslag, dan zijn wij graag bereid die te beantwoorden. Hoogachtend, Deloitte Acco ntants B.V. Ï drs. H. uperus RA

4 Blad 4 Inhoud 1. Inleiding De opdracht die u ons hebt verstrekt Strekking controleverklaring, toleranties en controleverschillen en rapportage SiSa 5 2. Controlebevindingen jaarrekening Opbouw jaarstukken: jaarverslag en jaarrekening Verantwoording participatiebudget in de jaarrekening Bevindingen betalingsorganisatie Frauderisico s, beheersmaatregelen en bestuurlijke betrokkenheid daarbij Rechtmatigheid Aanpak controle rechtmatigheid Naleving Europese aanbestedingsregels is een aandachtspunt Begroting is op programmaniveau overschreden: overschrjdingen zijn verklaarbaar Naleving overige verordeningen is op orde Invoering drie decentralisaties in het sociaal domein vanaf Appendix A Frauderisico 16 Appendix B Bevestiging onafhankelijkheid 16 Appendix C Overzicht belangrijkste wijzigingen BBV 17 Appendix D Disclaimer en beperking in gebruik 19

5 - Is Blad 5 21april RV/mh 1. Inleiding 1.1 De opdracht die u ons hebt verstrekt Door middel van de door u getekende opdrachtbevestiging van 12 september 2014 heeft u ons opdracht gegeven tot de controle van de jaarrekening 2014 van uw Organisatie. De doelstelling van de controle is het afgeven van een controleverklaring bij de jaarrekening 2014 van de ISD Noordoost. De accountantscontrole omvat naast de controle op de getrouwheid van de cijfers ook de rechtmatigheid van het financiële beheer over het jaar 2014, zoals uitgeoefend door of namens het dagelijks bestuur. Het dagelijks bestuur legt door middel van de jaarstukken, de jaarrekening en het jaarverslag verantwoording af aan het algemeen bestuur. Het dagelijks bestuur is verantwoordelijk voor de jaarrekening en heeft die verantwoordelijkheid schriftelijk aan ons bevestigd. In dit accountantsverslag geven wij een toelichting op de bevindingen naar aanleiding van de controle. 1.2 Strekking controleverklaring, toleranties en controleverschullen en rapportage SiSa Het oordeel op basis van ons onderzoek naar de getrouwheid en de rechtmatigheid geven wij weer in de controleverklaring. Bij dit onderzoek geven wij antwoord op de volgende vragen: - Zijn - Zijn - Maken - Is de in de jaarrekening gepresenteerde baten en de lasten over 2014 en de activa en passiva per 31 december 2014 getrouw weergegeven? de baten en lasten en de balansmutaties in overeenstemming met de begroting en met de van toepassing zijnde wettelijke regelingen, waaronder de verordeningen van de ISD Noordoost, en zijn deze rechtmatig tot stand gekomen? de inrichting van het financieel beheer en de financiële Organisatie een getrouwe en rechtmatige verantwoording mogelijk? de jaarrekening opgesteld in overeenstemming met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten? het jaarverslag verenigbaar met de jaarrekening?

6 Blad 6 In overeenstemming met het Besluit accountantscontrole decentrale overheden (BADO) hebben wij de navolgende goedkeurings- en rapporteringstoleranties gehanteerd: Goedkeuringstoleranties Fouten 1% van het totaal van de lasten Onzekerheden (inclusief toevoegingen aan de reserves) % van het totaal van de lasten Rapporteringstoleranties Zoals bepaald door het dagelijks bestuur in het controleprotocol: Fouten Onzekerheden 5% van bovenstaande goedkeu ringstoleranties

7 Blad 7 Hieronder geven wij een overzicht van geconstateerde én gecorrigeerde verschillen gedurende de jaarrekeningcontrole (in ): Gecorrigeerde controleverschillen Soort Invloed Invloed Eigen ver- Resultaat mogen Totaal verschillen Vrijval verplichtingen reserveringsregeling als Getrouwheid gevolg van decentralisaties en In verband met de invoering van de drie decentralisaties, per 1januari 2015, zijn de verantwoording en afrekening van het participatiebudget uttimo 2014 gewijzigd. Voor het deel aan onderbestedingen ultimo 2014 dat minder bedraagt dan 25% van het budget 2014 (voorheen reserveringsregeling ) geldt na 2014 geen bestedings- of terugbetalingsplicht. De ISD verantwoordt het bedrag daarom als vrjval ten gunste van het resultaat rechtmatigheid Er zijn in 2015 facturen ontvangen die betrekking hebben op 2014, maar niet waren verwerkt in de jaarrekening Getrouwheid en rechtmatigheid Totaal onzekerheden n.v.t. 0 0 Totaal verschillen en onzekerheden n.v.t Er resteren daarnaast de volgende fouten of onzekerheden in de jaarrekening die op basis van onze controle zijn geconstateerd. Niet-gecorrigeerde controleverschfllen Soort Rechtmatigheid Uit een evaluatie van de controlewerkzaamheden n.v.t ten aanzien van rechtmatigheid blijkt dat niet alle uitkeringen rechtmatig zijn verstrekt. Totaal onzekerheden n.v.t. 0 Totaal verschillen en onzekerheden n.v.t

8 Blad 8 Een relatief klein deel van de totale uitkeringen is niet rechtmatig verstrekt; het totale bedrag blijft ruim onder de goedkeuringstoleranties. Het dagelijks bestuur heeft op 9 april 2015 de gedetailleerde interne controlerapportage over 2014 vastgesteld. In deze rapportage zijn nadere details opgenomen omtrent de rechtmatigheidsbevindingen. Het totaal van de niet-gecorrigeerde controleverschillen is lager dan de goedkeuringstoleranties. Bij de door het dagelijks bestuur opgestelde jaarrekening 2014 hebben wij op een verklaring met een goedkeurende strekking afgegeven, zowel voor het aspect getrouwheid als voor het aspect rechtmatigheid. fouten en onzekerheden SiSa Op grond van het Besluit accountantscontrole decentrale overheden, artikel 5, lid 4, rapporteren wij in dit rapport over de fouten en onzekerheden van de specifieke uitkeringen die in 2014 vallen onder SiSa. Wij doen dit door middel van een tabel, die ook moet worden opgenomen als er geen fouten of onzekerheden geconstateerd zijn. Wij hebben de controle op deze regelingen uitgevoerd op basis van de door u opgemaakte SiSa-bijlage en de nota verwachtingen accountantscontrole SiSa Per regeling wordt aangegeven of, en zo ja welke financiële fouten of onzekerheden zijn geconstateerd. In deze tabel zijn alleen fouten opgenomen voor zover die de (wettelijk bepaalde) grens van overschrijden. Zoals hierboven vermeld, zijn er bij de rechtmatigheid van de uitkeringsverstrekking fouten geconstateerd. Echter, deze liggen onder de grens van en zijn daarom niet opgenomen in onderstaande tabel. Specifieke uitkering Fout of Finan- Toelichting onzeker- ciële fout/onzeker heid omvang held in euro s SZW G2B Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 Geen 0 n.v.t. WWB SZW G3B Besluit bijstandsverlening zelfstandigen 2004 Geen 0 n.v.t. (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen) SZW G5B Wet Participatiebudget (WPB) Geen 0 n.v.t. Totaal Geen 0 n.v.t.

9 Blad 9 2. Controlebevindingen jaarrekening 2014 In dit hoofdstuk rapporteren wij u de belangrijkste bevindingen naar aanleiding van de controle van de jaarrekening 2014 van de ISD Noordoost. 2.1 Opbouw jaarstukken: jaarverslag en jaarrekening Het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten (BBV) schrijft voor hoe de jaarstukken dienen te worden ingericht. De jaarstukken zijn voor het algemeen bestuur een belangrijk instrument om invulling te geven aan de controlerende functie. De jaarstukken bestaan uit het jaarverslag en de jaarrekening: Het jaarverslag bestaat uit de programmaverantwoording en de paragrafen (onderwerpen van belang voor het inzicht in de financiële positie). De jaarrekening bestaat uit de balans en het overzicht van baten en lasten met de toelichting. In de jaarstukken 2014 wordt in het jaarverslag een beeld geschetst van de activiteiten van de ISD Noordoost. Er wordt in de paragrafen nader ingegaan op het weerstandsvermogen, de financiering, en de bedrijfsvoering. Wij hebben vastgesteld dat het jaarverslag, zoals opgenomen in de jaarstukken, verenigbaar is met de jaarrekening. Het BBV is op een aantal onderdelen gewijzigd, wat ook effect heeft op de wijze waarop de cijfers in de jaarrekening van de ISD Noordoost worden gepresenteerd. In appendix C van dit rapport is meer detailinformatie opgenomen over de wijzigingen. 2.2 Verantwoording participatiebudget in de jaarrekening 2014 In verband met de invoering van de drie decentralisaties per 1januari 2015, zijn de verantwoording en afrekening van het participatiebudget ultimo 2014 gewijzigd. Voor de jaarrekening 2014 betekent dit het volgende: Re-integratie en inburgering Bestedingen in 2014 komen ten laste van het budget Voor het deel aan onderbestedingen ultimo 2014 dat minder bedraagt dan 25% van het budget 2014 (voorheen reserveringsregeling ) geldt na 2014 geen bestedings- of terugbetalingsplicht. De ISD Noordoost heeft dit bedrag daarom als vrjval ten gunste van het resultaat 2014 verantwoord. Het bedrag is in de balans opgenomen als nog te bestemmen resultaat. Het algemeen bestuur van de ISD Noordoost dient nog een besluit te nemen over de aanwending hiervan. De behandeling van deze post vraagt derhalve bestuurlijk om bijzondere aandacht, omdat deze afwijkend is van de behandeling in Voor het deel aan onderbestedingen ultimo 2014 dat meer bedraagt dan 25% van het budget 2014, geldt dat de gemeente dit moet terugbetalen aan het Rijk. Hier is geen sprake van.

10 Blad 10 Educatie Bestedingen in 2014 komen ten laste van het budget Voor het deel aan onderbestedingen ultimo 2014 dat minder bedraagt dan 25% van het budget 2014 geldt wél een bestedings- of terugbetalingsplicht. De ISD heeft dit daarom verantwoord als transitorische post (vooruitontvangen rjksmiddelen). 2.3 Bevindingen betalingsorganisatie Uit onze controle blijkt dat de betalingsorganisatie nog niet volledig dicht is. Er zijn medewerkers die de betaaladviesljst zowel kunnen aanmaken als deze ook klaarzetten voor betaling. Er is daarmee een risico aanwezig dat rekeningnummers en/of bedragen aangepast worden nadat de controle op het rekeningnummer/bedrag is uitgevoerd. Vanwege dit betalingsrisico hebben wij voor onze controle aanvullende werkzaamheden uitgevoerd, om dit risico weg te nemen. Wij dringen erop aan om de betalingsorganisatie op dit punt aan te passen. Met de directie hebben wij afgesproken om in overleg te gaan bekijken hoe dit risico, rekening houdend met de omvang van de organisatie, weggenomen kan worden. 2.4 Frauderisico S, beheersmaatregelen en bestuurlijke betrokkenheid daarbij Vanwege de ontwikkelingen in het accountantsberoep, als gevolg van de onderzoeken naar de kwaliteit van de accountantscontroles, heeft een aantal onderwerpen meer aandacht gekregen van de accountant. Eén van deze onderwerpen betreft de interne frauderisicoanalyse van een Organisatie als onderdeel van de eigen kwaliteitsbeheersing. Het beheersen van kwaliteit is uitsluitend mogelijk indien vooraf ook inzicht wordt verkregen en bewustwording is gecreëerd omtrent de gebieden die gevoelig zijn voor fraude. Het onderkennen van dergelijke risico s is een startpunt om (goede) interne beheersingsmaatregelen in te voeren, die het risico op fraude zoveel als mogelijk beperken. De interne frauderisicoanalyse geeft dus nadere richting aan de wijze waarop de Organisatie haar eigen interne beheersingsomgeving heeft ingericht. We hebben aan de ISD Noordoost verzocht om de interne frauderisicoanalyse voor aanvang van de jaarrekeningcontrole op papier te zetten, waarbij op bestuursniveau is nagedacht over mogelijke risicogebieden en indien reeds aanwezig, de bijbehorende interne beheersingsmaatregelen. Een dergelijke analyse is nog niet opgesteld. Voor 2014 heeft de ISD volstaan met een globale analyse, die nu is opgenomen in het interne controleplan, dat tevens is vastgesteld door het dagelijks bestuur. Wij hebben inmiddels begrepen dat u voornemens bent om in 2015 alle processen opnieuw in kaart te brengen en in procesbeschrjvingen uiteen te zetten. U heeft aangegeven dat dan ook per proces een frauderisicoanalyse wordt opgesteld.

11 - Leveringen interne en Blad Rechtmatigheid 3.1 Aanpak controle rechtmatigheid De jaarrekening 2014 is de financiële resultante van de handelingen die binnen uw Organisatie plaatsvinden. De betrouwbaarheid van deze financiële uitkomsten wordt mede bepaald door de mate waarin er binnen uw Organisatie interne controles plaatsvinden. Deze controles zijn voor ons als accountant van belang om ons oordeel op te baseren. Rechtmatigheid is in essentie het vast stellen dat de gemaakte afspraken en regels worden nageleefd. Heldere en duidelijke procedures vormen hiervoor een belangrijke bouwsteen. Om ons als accountants als het ware de goede weg te wijzen en ook de interne controle richting te geven, is het van belang dat er een controleprotocol is waarin het normenkader is opgenomen. Het normenkader is in feite niets anders dan een overzicht van de van toepassing zijnde - daarmee te toetsen - en externe spelregels. Het van toepassing zijnde normenkader is op 23 oktober 2014 door het dagelijks bestuur vastgesteld. Wij hebben onze werkzaamheden uit gevoerd aan de hand van dit normenkader, rekening houdend met de goedkeuringstolerantie zoals deze vastliggen in het Besluit accountantscontrole decentrale overheden, namelijk voor fouten 1% en voor onzekerheden 3%. 3.2 Naleving Europese aanbestedingsregels is een aandachtspunt Decentrale overheden, waaronder ook gemeenschappelijke regelingen, moeten bij overheidsopdrachten rekening houden met Europese drempelbedragen. Een opdracht die evenveel of meer dan het drempelbedrag bedraagt, moet worden aanbesteed. Bij de controle zijn we nagegaan of de Europese aanbestedingsregels zijn nageleefd. De belangrijkste Europese drempelwaarden zijn vastgelegd in art. 7 richtlijn 2004/18. De bedragen voor decentrale overheden voor 2014 tot en met 2015 zijn hieronder opgenomen. De bedragen zijn in euro s en exclusief btw. - Werken - Diensten Voor de ISD Noordoost zijn met name de drempelbedragen ten aanzien van leveringen en diensten van belang. Voor de vraag welke aanbestedingsvorm gekozen dient te worden, geldt een zogenaamde referentieperiode van 48 maanden, oftewel vier jaar. Contracten of diensten met een jaarlijks verwachte opdrachtwaarde van meer dan dienen in beginsel te worden aanbesteed.

12 Deloitte. Blad 12 Uit onze controle komt naar voren dat de ISD voor de re-integratie activiteiten gebruïkmaakt van externe dienstverleners. Deze zijn aangemerkt als zogenaamde 2B diensten, want deze diensten richten zich op de arbeidsbemiddeling (re-integratie) en scholing van werkzoekenden naar een zelfstandig beroep op de arbeidsmarkt. Voor deze diensten geldt een verlicht Europees regime, waarbij geen volledige EU-procedure gevolgd hoeft te worden. De inkoop van deze diensten dient echter wél te worden gepubliceerd en aan deze eis is niet voldaan. Dit betreft een administratieve verplichting. Het niet naleven hiervan telt uiteindelijk niet mee voor de oordeelsvorming in de controleverklaring. Wel dienen wij deze afwijking te rapporteren. 3.3 Begroting is op programmaniveau overschreden: overschrjdingen zijn verklaarbaar Eén van de belangrijkste elementen van de kaderstellende taak van het algemeen bestuur is het budgetrecht. Het algemeen bestuur heeft het recht om de budgetten toe te kennen. Het dagelijks bestuur is vervolgens verantwoordelijk voor het opzetten van een systeem van budgetbeheer dat moet waarborgen dat de baten en lasten binnen de begroting blijven. Omdat het algemeen bestuur de kaders stelt, is het overschrijden van de begroting in beginsel onrechtmatig. Het begrotingscriterium is uitgewerkt in de Kadernota Hieruit blijkt dat in de volgende gevallen de overschrijding niet meeweegt in het accountantsoordeel: kostenoverschrjdingen die worden gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten; kostenoverschrjdingen die passen binnen het beleid; kostenoverschrijdingen bij openeinderegelingen. Uitgaande van de programmarekening zijn er de volgende verschillen tussen begroting en realisatie (in ): Onderdeel. Werkelijke lasten Begrote lasten... Overschrijding jaarrekening 2014 begroting 2014 Programma inkomen Gemeente Delfztjt Gemeente Appingedam Gemeente Loppersum Programma bijzondere bijstand en overige regelingen Gemeente Delfziji Gemeente Appingedam Gemeente Loppersum Programma werk en participatie, inburgering, educatie Alle gemeenten

13 Deloitte. Blad RV/mh In onderstaande tabel zijn deze overschrijdingen nader geanalyseerd en toegelicht: Onrecht- Onrecht matig, telt matig, telt Lastenoverschrijding Analyse begrotingsafwijking niet mee wel mee Overschrjdingen Bij twee gemeenten is sprake van een hogere toename V programma inkomen van het uitkeringsbestand dan waar bij de begrotingswijziging rekening mee was gehouden. Het betreft overschrijdingen die ontstaan vanwege de uitvoering van de relevante regelgeving, waarbij sprake is van een zogenaamde openeinderegeling. Ons valt op dat de afwijking ten opzichte van de gewijzigde begroting fors is: deze bedraagt ten opzichte van de gewijzigde begroting ,wat neerkomt op 2% van de totale begrote lasten voor het programma inkomen. In de begroting was niet voorzien dat het uitkeringsbestand verder zou stijgen. Tegenover de hogere lasten staan eveneens hogere baten van het Rijk. Overschrijding. bijzondere bijstand en overige regelingen Overschrijding.. participatie Bij alle drie de gemeenten (Appingedam, Deifzijl en Loppersuin) is sprake van een overschrijding van de begroting. Deze overschrijding ontstaat door een grotere toename van het uitkeringsbestand dan waar bij de begrotingswijziging rekening mee was gehouden. Tegenover de hogere lasten staan eveneens hogere baten van het Rijk..... V De overschrijding ontstaat door hogere verstrekkingen bij het product participatie.... v Het dagelijks bestuur is van mening dat de overschrijding past binnen het beleid van de ISD Noordoost. Bij goedkeuring van de jaarstukken door het algemeen bestuur worden deze overschrj dingen alsnog rechtmatig.

14 Blad Naleving overige verordeningen is op orde De controle op de naleving van de overige verordeningen wordt intern gewaarborgd door het inrichten van de processen en het uitvoeren van interne controles. De werkzaamheden die de Organisatie hiervoor verricht, zijn door ons beoordeeld en geven geen aanleiding tot het maken van opmerkingen. Van de overige verordeningen en wetgeving die leiden tot financiële beheersmaatregelen in 2014 op materiële aspecten hebben we kunnen vaststellen dat deze door het bestuur worden nageleefd. Controleverschillen rechtmatigheid Soort Bedrag Totaal verschillen - Totaal verwachte fout inzake uitkeringen die niet Recht-matigheid rechtmatig zijn verstrekt. Totaal onzekerheden n.v.t. 0 Totaal verschillen en onzekerheden n.v.t. 0

15 Blad RV/mh 4. Invoering drie decentralisaties in het sociaal domein vanaf 2015 Algemeen Met ingang van 1januari 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wet op de Jeugdzorg, de Participatiewet, de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) en een deel van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). De decentralisatie van deze regelingen naar gemeenten zorgt voor grote veranderingen binnen het sociale domein voor alle betrokken partijen, zoals gemeenten, zorgaanbieders en inwoners. Tevens gaan de decentralisaties gepaard met een (forse) taakstelling voor de gemeenten. Het stelt gemeenten daarom voor de uitdaging het sociale domein opnieuw in te richten met scherpe budgetten. Voor gemeenten ontstaan er meer en andere relaties met partijen, is sprake van nieuwe en complexe taken, nemen de (financiële) risico s en daarmee de druk op goed toezicht toe, et cetera. Er wordt op het gebied van de drie decentralisaties een integrale aanpak verwacht, onder het motto 1 gezin, 1 plan, 1 regisseur. Het leggen van verbanden tussen de AWBZ/WMO, jeugdzorg en participatie is kunnen van essentieel belang om op een zo efficiënt mogelijke wijze de juiste zorg en ondersteuning te verlenen, tegen een zo laag mogelijke prijs. Financiën en accountantscontrole Voor de nieuwe taken op het gebied van zorg, jeugd en participatie is straks minder budget beschikbaar dan voorheen. Aan het Gemeentefonds wordt in ,3 mijard toegevoegd voor de uitvoering van de gedecentraliseerde taken in het sociaal domein (zorg, jeugd en participatie). Er zal sprake zijn van horizontale verantwoording: het college legt met de jaarrekening verantwoording af over de besteding aan de gemeenteraad. Deze verantwoording zal voort het eerst worden afgelegd vanaf het verslagjaar Decentralisaties en de ISD Noordoost In het jaarverslag wordt bij de inleiding geschetst wat de landelijke en regionale ontwikkelingen zijn op dit punt. Op dit moment gaat de aandacht uit naar het lopende fusietraject met SW-bedrjf Fivelingo. Met ingang van de jaarrekeningcontrole 2015 zullen wij hier eveneens de verantwoording van de re-integratie nieuwe stijl van de ISD Noordoost controleren. Graag bespreken wij met u in overleg hoe hier nader invulling aan kan worden gegeven.

16 Blad 16 Appendix A Frauderisico In Nederland is de accountant wettelijk verplicht om alle ontdekte fraudegevallen te rapporteren aan het management van de Organisatie. Wij merken op dat onze controle niet specifiek is ingericht op het ontdekken van fraude. De accountant is wel verantwoordelijk voor het betrekken van frauderisico s in de planning en uitvoering van zijn controleopdracht. Wij hebben een fraudediscussie gevoerd met het controleteam en met het management van de Intergemeentelijke Sociale Dienst Noordoost, waarbij wij de nadruk hebben gelegd op de vermoedens van materiële onjuistheden als gevolg van fraude in de jaarstukken. Van het management hebben wij de bevestiging ontvangen dat er geen onregelmatigheden zijn geconstateerd waarbij het management of werknemers zijn betrokken die een belangrijke rol spelen bij de maatregelen van interne beheersing of anderen in het geval dat de fraude van materieel belang kan zijn voor de jaarrekening. Tevens hebben wij zelfstandig werkzaamheden uitgevoerd die erop gericht waren om het risico van het omzeilen van de interne beheersingsmaatregelen door het management te detecteren. Wij hebben specifieke controles uitgevoerd op memoriaalboekingen en schattingen en hebben significante en ongebruikelijke transacties met behulp van gegevens analyses onderzocht. Hoewel wij een kritische houding hebben ten opzichte van risico s van fraude in de jaarrekening, willen wij opmerken dat onze controle niet specifiek is gericht op het ontdekken hiervan. Tijdens de uitvoering van onze controle van de jaarrekening 2014 hebben wij geen aanwijzingen verkregen dat er sprake is geweest van fraude. Appendix B Bevestiging onaffiankelijkheid De voorschriften in het kader van onafhankelijkheid zijn binnen de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (de NBA) opgenomen in de Verordening inzake Onafhankelijkheid (ViO) en vormen een belangrijk onderdeel van het normenkader waaraan een accountant moet voldoen. De naleving van de ViO is binnen de Organisatie van Deloitte ingebed. Op basis van onze toetsing concluderen wij dat onze onafhankelijkheid als certificerend accountant bij de Intergemeentelijke Sociale Dienst Noordoost in 2014 voldoende is gewaarborgd. Een overzicht van de aanvullende dienstverlening hebben wij hieronder opgenomen. Aanvullende dienstverlening Niet van toepassing.

17 Blad 17 Appendix C Overzicht belangrijkste wijzigingen BBV Wijzigingen BBV Op 25juni en 13 december 2013 is een tweetal wijzigingen van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) gepubliceerd. Deze wijzigingen houden verband met: 1. De evaluatie van de financiële functie van gemeenten en provincies door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrjkrelaties (BZK); en 2. Een aantal kleinere, meer technische aanpassingen. Hierna komen achtereenvolgens en de belangrijkste inhoudelijke aanpassingen van het BBV aan bod. Verduidelijking begrippen Paragraaf weerstandsvermogen De paragraaf weerstandsvermogen is verplicht gesteld in het BBV, om te voorzien in de behoefte aan meer informatie over risico s die gemeenten lopen en de middelen en mogelijkheden die beschikbaar zijn om onverwachte tegenvallers op te vangen (= weerstandscapaciteit). Om het onderdeel risicobeheersing nog beter tot uitdrukking te brengen, is in de artikelen 9 en 11 de naam van de paragraaf weerstandsvermogen aangepast in weerstandsvermogen en risicobeheersing. Het gaat bij de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing dus nadrukkelijk niet alleen om een inventarisatie en beschrijving van risico s en de middelen en mogelijkheden van de gemeente om deze op te vangen, maar zeker ook om de wijze waarop en de processen en systemen waarmee de gemeente de risico s beheerst. Paragraaf verbonden partijen Gemeenten brengen taken onder bij verbonden partijen, zoals gemeenschappelijke regelingen. Voor het adequaat invullen van het toezicht door de gemeenteraad is het van belang dat de begroting en jaarrekening inzicht geven in de verbonden partijen waar de gemeente in deelneemt, het belang dat de gemeente hierin heeft en in de financiële positie van de verbonden partijen. Met de wijziging van artikel 15 van het BBV zijn gemeenten verplicht deze informatie in de paragraaf verbonden partijen op te nemen. De verplichting in de artikelen 67 en 69 om de lijst met verbonden partijen op te nemen in de toelichting op de productenrealisatie is geschrapt.

18 Deloitte. Blad 1$ Programmarekening Om de relatie tussen de begroting en de jaarstukken te verduidelijken, is in artikel 24 het begrip programniarekening gewijzigd in het overzicht van baten en lasten in de jaarrekening. Na de wijziging van het BBV bestaan de begroting respectievelijk de jaarstukken van een gemeente ten minste uit de volgende onderdelen: BEGROTING JAARSTUKKEN Beleidsbegroting: Jaarverslag: Programmaplan Programmaverantwoording Paragrafen Paragrafen financiële begroting: Jaarrekening: Overzicht van baten en lasten in de Overzicht van baten en lasten in de jaarrekening en begroting en de toelichting de toelichting Uiteenzetting financiële positie en de Balans en de toelichting toelichting. Bijlage verantwoordingsinformatie specifieke uitkeringen (SiSa-bijlage) Resultaatbestemmen Het BBV staat toe dat de raad al bij de begroting autoriseert dat toevoegingen en onttrekkingen aan bestemmingsreserves plaatsvinden. feitelijk bestemt de raad hiermee gedurende het jaar al een deel van het verwachte resultaat. Om die reden kende het BBV tot de huidige wijziging de begrippen geraamd en gerealiseerd resultaat voor en na bestemmen. Het verschil tussen de genoemde geraamde respectievelijk gerealiseerde resultaten betreft het saldo van de geraamde respectievelijk gerealiseerde mutaties in reserves. Het begrip resultaatbestemmen kan verwarring geven. Om hierin meer duidelijkheid te scheppen, zijn de begrippen in de artikelen 17 en 27 van het BBV als volgt aangepast: VOOR WIJZIGING BBV NA WIJZIGING BBV Geraamd resultaat voor bestemmen Geraamd resultaat na bestemmen Gerealiseerd resultaat voor bestemmen Gerealiseerd resultaat na bestemmen Geraamde totaal saldo van baten en lasten Geraamde resultaat Gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten Gerealiseerde resultaat

19 Blad 19 Appendix D Uisclaimer en beperking in gebruik Dit verslag is alleen bestemd voor de leden van het algemeen en het dagelijks bestuur van de Intergemeentelijke Sociale Dienst Noordoost, de deelnemende gemeenten en het ministerie van BZK en mag niet in zijn geheel of gedeeltelijk aan derden worden verstrekt of aangehaald zonder onze schriftelijke toestemming vooraf. Er wordt geen verantwoordelijkheid aan een derde partij geaccepteerd, omdat dit verslag daar niet voor is opgesteld en bedoeld. Dientengevolge nemen wij geen enkele verplichting of plicht van zorg op ons aan ieder ander persoon aan wie dit verslag getoond wordt of in wiens handen het komt. De in dit verslag aan de orde gestelde onderwerpen waarvan wij van mening zijn dat zij uw aandacht behoeven, zijn door ons geconstateerd gedurende onze controleopdracht. Het is geen allesomvattend verslag van alle geconstateerde zaken en in het bijzonder kunnen wij niet verantwoordelijk worden gesteld voor het rapporteren van alle bedrjfsrisico s of tekortkomingen in het systeem van interne beheersing. Elke conclusie, opinie of opmerking in dit verslag is verstrekt in de context van ons oordeel over de jaarrekening als geheel, welke zal worden verstrekt in onze controleverklaring. Evenzo geldt dat eventuele opmerkingen, bevindingen en aanbevelingen met betrekking tot het systeem van interne beheersing niet gelezen dienen te worden als een afzonderlijke opinie over het systeem van interne beheersing en de werking daarvan.