Gezondheidseffecten bij straling (draadloze communicatie)
|
|
- Karen Beckers
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Gezondheidseffecten bij straling (draadloze communicatie) Luc Verschaeve Wetenschappelijk Instituut Brussel & Universiteit Antwerpen Rue Juliette Wytsmanstraat Brussels Belgium T F info@wiv-isp.be
2 Discussie rond gevaren van draadloze communicatiesystemen Verschillende opinies ondanks zelfde wetenschappelijke gegevens Verschillende sprekers verschillende standpunten
3 Verschillende oorzaken 1. Thermische effecten vs. niet thermische effecten Chemische stoffen: hoge dosis Extrapolatie naar lage dosis meestal mogelijk RF- straling: Hoge dosis (vermogens) laten geen extrapolatie toe.
4 Vb. 4 W/kg = thermisch effect Maes A., Verschaeve L., Arroyo A., De Wagter C., Vercruyssen L. (1993) In vitro cytogenetic effects of 2450 MHz waves on human peripheral blood lymphocytes. Bioelectromagnetics 14, Effecten aangetoond in menselijke witte bloedcellen bij 79 W/kg werden ten onrechte als bewijs voor de schadelijkheid van mobiele telefoons aanzien! Dit is volstrekt onjuist en irrelevant! Vele positieve studies zijn t.w.a. hoge vermogens (thermische effecten) ook al werd dat niet als zodanig beschreven of was dit niet de bedoeling in vitro studie..
5 Verschillende oorzaken 2. Verschillende studies = Verschillende betekenis Epidemiologische studies zijn theoretisch het meest aangewezen maar in werkelijkheid is dat niet zo. Daarom zijn andere studies onontbeerlijk al hebben zij ook tekortkomingen.
6 Verschillende oorzaken 3. WEIGHT OF EVIDENCE! A single study can form the basis of an hypothesis, but does not provide the basis for hazard identification. Confirmation of the results of any study are needed through replication and/or supportive studies. The resulting body of evidence forms the basis for science-based judgments by defining exposure levels for adverse health effects and no observable adverse effects. 6
7 Verschillende oorzaken Weight of evidence : DIT IS GEEN MATHEMATISCH GEMIDDELDE!!
8 Verschillende oorzaken 4. -(Foute) dosimetrie -Verschillende voorstellingen van de blootstelling (V/m, W/m 2, mw/cm 2, ). -Frequentie -Modulatie van het signaal -Blootstellingsduur -Verschillende biologische systemen & celtypes -Verschillende gevoeligheden -Verschillende studieprotocols -Aantal bestudeerde personen en/of cellen statististiek! -Foute interpretatie van studieresultaten ( overinterpretatie e.a.) -Foute studies.
9 Belangrijke onderzoeksdomeinen 1. Genetische effecten 2. Bloed-hersen barrière 3. Kanker 4. Alzheimer en andere neurodegeneratieve ziekten
10 Genetische effecten = studie van de effecten op het genetisch materiaal (DNA) Somatische cellen geslachtscellen Overdracht op nageslacht Teratogene effecten kanker (Initiatie, promotie & progressie) Sterfte Erfelijke ziekten 10
11 Number of investigations Genetische effecten DNA schade: alkalische komeettest 18 -Human 16 white blood cells 14 -Human cell lines (glioblastoma, lymphoblastoid cells, 12 fibroblasts, ) 10 -Mouse and rat cells (fibroblasts, ) comet assay in vitro no effect effect
12 Mean SCEs/cell Maes A., Collier M., Slaets D., Verschaeve L. (1996) Environ. Molec. Mutagen. 28, Zhang MB, He JL., Jin LF., Lu DQ. (2002) Biomed. Environ. Sci. 15 ( Synergy: 954MHz+MMC 8 different donors , ,05 0+0, ,1 donor , ,05 0+0, ,1 donor , ,05 0+0, ,1 Maes A., Collier M., Verschaeve donor4 L. (2001) 0+0 Bioelectromagnetics 22, , ,05 0+0, ,1 Stronati L., Testa A., Moquet donor5j., Edwards A., Cordelli E., 0+0 et al (2006) 0+0, ,05 Int. J. Radiat. Biol , ,1 donor ,05 Microwave news: Belgian study: tower radiation strengthens chemical mutagen
13 Cytogenetische biomonitoring van GSM gebruikers en andere RFblootgestelden 17 studies, 3 vinden GEEN effect Bewijs voor schadelijkheid? NEEN Nagenoeg alle studies bevatten te veel onnauwkeurigheden en zelfs grove fouten waardoor elke conclusie onmogelijk wordt.
14 Foute methodologie! Cf. Verschaeve L. (2009) Mutation Research 681,
15 Genetische effecten: conclusie Geen duidelijkheid. De meeste positieve effecten kunnen eenvoudig verklaard worden als zijnde het gevolg van thermische effecten, foute dosimetrie of foute experimenten (zie ook eerder: onvoldoende grote steekproeven, aantal bestudeerde cellen, enz.). De meeste experts gaan ervan uit dat genetische effecten als gevolg van RF (GSM) straling zowel als synergetische effecten onwaarschijnlijk zijn.
16 Bloed hersen barrière De BBB (blood brain barrier) is een fysiological barrière die wordt gevormd door de endothele cellaag langs de bloedcappilairen. De BBB controleert de doorgang van metabolieten en toxische chemische stoffen (zoals bacteriën en virussen) naar de hersenen.
17 Bloed - hersen barrière Sham exposed rat brain Blootgestelde rathersenen, albumine lekkage rond de cappilairen Normaal voorkomen van albumine in de hypothalamus Salford
18 Bloed-hersenbarrière Eerste studies toonden m.b.v. verschillende methoden effecten aan in laboratoriumdieren: Frey et al. (1975) Oscar and Hawkins (1977) Albert et al. (1977ab, 1979,1981)
19 Latere studies konden dit niet bevestigen: Vb. Merritt et al. (1978) Preston et al. (1979) Preston and Prefontaine (1980) Lin and Lin (1980) Ward et al. (1982) Ward and Ali (1985) Tsurita et al. (2000) Twee follow-up studies door Oscar et al. (1981, 1982) konden de originele resultaten niet confirmeren (bewijs dat de eerdere studieresultaten artefacten waren) Inmiddels > 60 studies over de bloed hersen barrière!
20 Inmiddels > 60 studies over de Bloed hersen barrière! Algemene conclusie: Geen aanwijzingen voor een effect op de bloed hersen barrière wanneer de blootstelling niet thermisch is! Een weight of evidence benadering leert dat effecten alleen mogelijk zijn in geval van thermische blootstellingen Cf. Stam R. (2010) Electromagnetic fields and the blood-brain barrier. Brain Res Rev. 65,
21 Kanker In vivo onderzoek bij dieren Geen aanwijzingen voor kankerinductie op een drietal uitzonderingen na (op één na te verklaren) Epidemiologisch onderzoek bij de mens
22 Glioma: kortdurende blootstelling
23 Glioma: Langdurige blootstelling
24 Meningioma: kortdurende blootstelling
25 Meningioma: langdurige blootstelling
26 IARC = International Agency For Research on Cancer
27 IARC Klassificatie Groep 1: Groep 2A: Groep 2B: Groep 3: Groep 4: Kankerverwekkend bij de mens Waarschijnlijk kankerverwekkend bij de mens Mogelijk kankerverwekkend bij de mens Niet klasseerbaar Waarschijnlijk niet kankerverwekkend
28 EVALUATIE EVIDENCE IN EXPERIMENTAL ANIMALS Evidence in humans Sufficient Limited Inadequate ESLC Sufficient Limited Group 2A Group 1 Group 2B Inadequate Group 2B Group 3 Evidence suggesting lack of Carcinogenicity (ESLC) Group 3 Group 4 Andere gegevens (mechanismen e.a.) kan de klassering beïnvloeden wanneer de gegevens bij mens en dier onvoldoende duidelijk zijn
29 RF en de ziekte van Alzheimer
30 CHAMPS RF ET MALADIE D ALZHEIMER Lettre aux parlementaires Wallon (audition téléphonie mobile du 12 janvier 2012) Nous avons aujourd'hui six études internationales qui montrent qu'il y a un lien entre exposition prolongées aux champs électromagnétiques et maladie d'alzheimer." il faut que les pouvoirs publics prennent conscience de la gravité de la situation actuelle et fassent qu'on n'installe plus une antenne à côté d'une crèche ou d'une école maternelle. Ceci est absolument inacceptable en termes de santé publique."
31
32 Mobiele telefonie en de ziekte van Alzheimer
33 Internationale expertgroeprapporten Meer dan 30 internationale expertgroepen hebben zich de afgelopen 10 jaar gebogen over de mogelijke schadelijke effecten van radiofrequenties, i.h.b. deze van mobiele telefoonfrequenties: Alle, op één na, zijn van mening dat er geen aanwijzingen zijn voor effecten van welke aard ook (ten hoogste limited evidence in sommige, vooral in vitro studies) Alle onderstrepen wel de onzekerheid m.b.t. lange termijneffecten wegens te vroeg Alle kunnen zich vinden in een aanpak van het gezonde verstand
34 Dus.. Onzekerheid blijft maar. IARC: kent geen GROEP 5: Niet kankerverwekkend! Je kunt de aanwezigheid van een effect bewijzen maar niet de afwezigheid ervan Dit betekent ook niet dat er geen effecten mogelijk zijn!
35
36 Dus...??? En in scholen.?
37 De beslissing of draadloos internet op alle plaatsen, of GSM en wifi in scholen kan of niet kan is nauwelijks een wetenschappelijke maar wel een maatschappelijke discussie Moet men altijd en overal draadloos bereikbaar zijn (in ondergrondse parkeergarages, op het strand, ) Moet men een GSM antenne op het dak van een school weren? Is dat een oplossing? Wat zijn de consequenties? (slecht bereik, grotere uplinkblootstelling, ) Is het dat wat men wil?
38 Wat zijn de gevolgen van het bannen van GSM op school? Is dat OK? Indien niet is een GSM antenne op het dak van de school wellicht nog de betere oplossing. Is wifi op school en in het straatbeeld een probleem? Risico s niet bewezen en volgens de meeste experts niet direct waarschijnlijk (bij de lage blootstellingen, zelfs cumulatief) je kunt het voorzorgsprincipe toepassen, maar niet tot het extreme Maak een lijst van risico s op school: er is niet alleen de GSM en wifi straling vb. geweld, pesten, verkeersveiligheid, toestand van de gebouwen,..waaraan dient men de prioriteit te geven?
39 Je hoeft geen kleine gaten te dichten als er geen aandacht wordt geschonken aan grote gaten elders!
40
41
42
43
44
45 EVALUATIE EVIDENCE IN EXPERIMENTAL ANIMALS Evidence in humans Sufficient Limited Inadequate ESLC Sufficient Limited Group 2A Group 1 Group 2B Inadequate Group 2B Group 3 Evidence suggesting lack of Carcinogenicity (ESLC) Group 3 Group 4 Andere gegevens (mechanismen e.a.) kan de klassering beïnvloeden wanneer de gegevens bij mens en dier onvoldoende duidelijk zijn
46 INTERPHONE STUDIE GLIOMA 13 landen, gevallen van glioma s, 2972 controles 50-70% deelnemers Persoonlijke interviews Relatief risico sinds gebruik mobiele telefoon < 2 jaar 0.6 ( ) 2-4 jaar 0.8 ( ) 3-9 jaar 0.8 ( ) 10 jaar 1.0 ( )
47 INTERPHONE STUDIE: GLIOMA Relatief risico volgens cumulatief gebruik van een mobiele telefoon < 5 uur 0.7 ( ) 5-13 uur 0.7 ( ) uur 1.1 ( ) uur 0.7 ( ) uur 0.8 ( ) uur 0.7 ( ) uur 0.8 ( ) uur 0.8 ( ) uur 0.7 ( ) > 1640 uur 1.4 ( )
48 Hardell studies: GLIOMA 1148 gevallen, 2438 controles ~90% deelname Vragenlijsten + follow-up via telefonisch interview Relatief risico sinds gebruik mobiele telefoon 1-5 jaar 1.1 ( ) 5-10 jaar 1.3 ( ) > 10 jaar 2.5 ( ) Relatief risico volgens cumulatief gebruik van een mobiele telefoon uur 1.2 ( ) uur 1.8 ( ) >2000 uur 3.2 ( )
UW PARTNER IN GEZONDHEID
UW PARTNER IN GEZONDHEID LOGO-WAASLAND VZW Lokaal Gezondheidsoverleg Waasland Hinder en risico s 8 november 2011 Logo-Waasland vzw Onze-Lieve-Vrouwstraat 26 9100 Sint-Niklaas Telefoon: 03/766 87 78 Fax:
Radiofrequente velden: risico s en voorzorgbeginsel. L.Reijnders
Radiofrequente velden: risico s en voorzorgbeginsel L.Reijnders Soorten velden 4 G: ~ 800 MHz GSM: ~ 900 & 1800 MHz UMTS: ~2100 MHz Bluetooth: 2400-2500 MHz Veldsterkte/flux in relatie tot zendmast voorbeeld:
Stefaan Van Gool, M.D., Ph.D. Kliniekhoofd kinderhemato-oncologie UZL Buitengewoon Hoogleraar KUL Fundamenteel Klinisch Navorser FWO-V
Stefaan Van Gool, M.D., Ph.D. Kliniekhoofd kinderhemato-oncologie UZL Buitengewoon Hoogleraar KUL Fundamenteel Klinisch Navorser FWO-V Stefaan Van Gool, M.D., Ph.D. Kliniekhoofd kinderhemato-oncologie
Zendantennes in Vlaanderen. Mart Verlaek Vlaams Planbureau voor Omgeving
Zendantennes in Vlaanderen Mart Verlaek Vlaams Planbureau voor Omgeving Hoe werkt een gsm-netwerk Netwerk zendantennes bestaat uit cellen. Meestal 3 antennes per cel. Grootte cel varieert, ø tientallen
Kan veelvuldig gsm en je gezondheid ernstige schade toebrengen? Feiten en onzekerheden rond het effect van elektromagnetische straling
SAFE Kan veelvuldig gsm en je gezondheid ernstige schade toebrengen? Feiten en onzekerheden rond het effect van elektromagnetische straling Luc Martens, Universiteit Gent Zijn draadloze communicatiesystemen
Nachtwerk en borstkanker: een causaal verband?
Nachtwerk en borstkanker: een causaal verband? Dr.ir. A. Pijpe Afd. Psychosociaal onderzoek en Epidemiologie Heijermanslezing Kanker en Werk 14 juni 2013 Soorten kanker in verband gebracht met ploegendienst
Hardell: mobiel bellen en hersentumoren aan de belzijde
Hardell: mobiel bellen en hersentumoren aan de belzijde Kennisbericht over een publicatie in een wetenschappelijk tijdschrift: Hardell L, Carlberg M, Söderqvist F, Hansson Mild K, Meta-analysis of long-term
Elektromagnetische straling voorrang voor gezondheid!
Elektromagnetische straling voorrang voor gezondheid! Stefaan Van Gool, M.D., Ph.D.; Kliniekhoofd kinderhemato-oncologie UZL Buitengewoon Hoogleraar KUL; Fundamenteel Klinisch Navorser FWO-V 400 nm
Aan de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer
Aan de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer Uw kenmerk : SAS/GDE/2007/046920 Ons kenmerk : I-784/EvR/iv/673-F1 Publicatienummer: 2007/24 Bijlagen : - Geachte minister, Op
Huygens Institute - Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences (KNAW)
Huygens Institute - Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences (KNAW) Citation: P.H.M. Lohman, Levensbericht F.H. Sobels, in: Levensberichten en herdenkingen, 1994, Amsterdam, pp. 93-96 This PDF was
Controverses tussen grenswaarden De casus benzeen Het duiveltje zit in het detail. Gerard Swaen, Universiteit Maastricht NvT 8 maart 2018
Controverses tussen grenswaarden De casus benzeen Het duiveltje zit in het detail Gerard Swaen, Universiteit Maastricht NvT 8 maart 2018 Wat gaan we doen? 3 benzeen grenswaarden van drie expert commissies
Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/33222 holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/33222 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Braak, Bas ter Title: Carcinogenicity of insulin analogues Issue Date: 2015-06-18
GSM-straling - wat weten we zeker!
GSM-straling - wat weten we zeker! Prof. Dr. ir. Guy Vandenbosch ESAT-TELEMIC, K.U.Leuven tel.: 32-(0)16-32.11.10 email: guy.vandenbosch@esat.kuleuven.ac.be Guy Vandenbosch departement Elektrotechniek,
In vitro methoden bij genotoxiciteit L. Verschaeve
In vitro methoden bij genotoxiciteit L. Verschaeve Rue Juliette Wytsmanstraat 14 1050 Brussels Belgium T +32 2 642 54 36 email: luc.verschaeve@wiv-isp..be GENETISCHE EFFECTEN genotoxiciteit ERFELIJKE AANDOENINGEN
Elektromagnetische velden en volksgezondheid Basisstations en draadloze technologieën
Fact sheet Nr 304 Mei 2006 Elektromagnetische velden en volksgezondheid Basisstations en draadloze technologieën Tegenwoordig is mobiele telefonie over de hele wereld gemeengoed. Deze draadloze technologie
Chemisch toxicologische eigenschappen van acrylonitril en medische aspecten van een blootstelling
Chemisch toxicologische eigenschappen van acrylonitril en medische aspecten van een blootstelling Prof. Dr. Benoit Nemery KU Leuven Prof. Dr. Christophe Stove UGent Acrylonitril: chemische eigenschappen
Veiligheid van voeding, chemische producten en medicatie. Twan van den Beucken Department of Toxicogenomics Maastricht University
Veiligheid van voeding, chemische producten en medicatie Twan van den Beucken Department of Toxicogenomics Maastricht University Inhoud Risicofactoren voor kanker Wat zijn carcinogene stoffen? Wetgeving
Klasse 9: Diverse gevaarlijke stoffen en voorwerpen
Klasse 9: Diverse gevaarlijke stoffen en voorwerpen Voorbeeldstoffen uit deze klasse zijn: asbest en asbestbevattende mengsels, PCB s, lithiumbatterijen, reddingsmiddelen en verwarmde stoffen. 1.1 Transport
Dosis Blootstellingsduur Nagegaan effect besluit Referentie
Tabel : Studies i.v.m. de gezondheidseffecten van GSM-straling. Stralingsfrequentie 900MHz Dosis Blootstellingsduur Nagegaan effect besluit Referentie VD = 0.1 mw/cm_ SAR = 17.5-70 mw/kg Continu Bij ratten
Welke agentia uit het milieu zijn kankerverwekkend? Prof.Dr.M.van Sprundel Universiteit Antwerpen Epidemiologie en Sociale Geneeskunde
Welke agentia uit het milieu zijn kankerverwekkend? Prof.Dr.M.van Sprundel Universiteit Antwerpen Epidemiologie en Sociale Geneeskunde Een beetje geschiedenis 18 eeuw : eerste gedocumenteerde studies naar
1 Epidemiologie van multipel myeloom en de ziekte van Waldenström
1 Epidemiologie van multipel myeloom en de ziekte van Waldenström Dr. S.A.M. van de Schans, S. Oerlemans, MSc. en prof. dr. J.W.W. Coebergh Inleiding Epidemiologie is de wetenschap die eenvoudig gezegd
Antennebureau. Bart Huizing. Bleskensgraaf 8 oktober 2013
Antennebureau Bart Huizing Bleskensgraaf 8 oktober 2013 Inhoud Wat is het Antennebureau? Wat zijn antennes? Hoe zit het met de gezondheid? De rol van de gemeente Wat is het Antennebureau? Het bureau van
dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht
dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht Ypsilon 30 jaar Schizofrenie onderzoek staat in Nederland nu 20 jaar op de kaart - Ypsilon en onderzoekers trekken met elkaar op sinds die tijd Epidemiologische studies genetica
Nachtdienst en Borstkanker: wat is er van aan? Pia Cox
Nachtdienst en Borstkanker: wat is er van aan? Pia Cox Oostende, 26 maart 2009 2 Meldpunt Nederland FNV januari 2009 Leden met borstkanker en 10 jaar of langer nachtwerk Op basis van ontwikkelingen in
Samenvatting, conclusies en aanbevelingen
Samenvatting, conclusies en aanbevelingen Blootstelling aan elektromagnetische velden die afkomstig zijn van apparatuur voor mobiele telecommunicatie is in toenemende mate een bron van zorg in de maatschappij.
Zijn jullie nu zo dom of ben Ik nu zo slim?
Risicoperceptie Tjabe Smid Zijn jullie nu zo dom of ben Ik nu zo slim? Schattingen van het aantal vroegtijdige doden door luchtvervuiling in Nederland lopen uiteen van 6.700 tot 12.900 per jaar. 298 (193
Gezondheid & Voeding
Lage niveaus straling WiFi mobiele telefoons slimme meters gevaarlijk Zelfs lage niveaus van straling zoals bij WiFi, mobiele telefoons en de zogenaamde intelligente elektriciteitsmeters of slimme meters
Informatie met betrekking tot Belgisch onderzoek naar gezondheidseffecten van HAWK radar
Postbus 20701 2500 ES Den Haag Telefoon (070) 318 81 88 Fax (070) 318 78 88 Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Afschrift aan de Voorzitter en leden van de
Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofd- stuk 4
S a m e n vat t i n g Dit proefschrift beschrijft onderzoek naar de relatie tussen betapapillomavirussen (betapv) en het cutane plaveiselcelcarcinoom (PCC) en diens voorloper actinische keratose (AK).
Samenvatting. Doel van het advies
Samenvatting Doel van het advies Mobiele telefonie is gemeengoed geworden. Bijna iedereen in westerse landen heeft een mobiele telefoon. Maar met de toename van het gebruik van mobiele telefoons onstonden
Gezondheid en elektromagnetische velden (Bron nationaal antennebureau)
Gezondheid en elektromagnetische velden (Bron nationaal antennebureau) Onderzoek Effecten Blootstellinglimieten Wonen en werken Weigeren van een bouwvergunning Iedereen wordt op vrijwel elk moment van
De minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM)
De minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM) Uw kenmerk : - Bijlagen : - Geachte minister, In het overleg op 27 september met de leiding van de Gezondheidsraad bracht u
Waarom kunnen omgevingsfactoren een belangrijk risico op kanker inhouden?
Waarom kunnen omgevingsfactoren een belangrijk risico op kanker inhouden? 1.Mechanistische inzichten in belang van lage dosissen 1.1Carcinogenese berust op accumulatie van mutaties 1.2 Dosis-antwoord voor
Radiofrequente velden en gezondheid. Peter Zwamborn PE1GEX pe1gex@veron.nl Dag van de Radiozendamateur 2012
Radiofrequente velden en gezondheid Peter Zwamborn PE1GEX pe1gex@veron.nl Dag van de Radiozendamateur 2012 Vandaag Is EM-straling gevaarlijk voor de gezondheid? Is niet alleen maatschappelijk een issue,
Voorzorg is niet onredelijk. WF Passchier Gezondheidsraad en Universiteit Maastricht
Voorzorg is niet onredelijk WF Passchier Gezondheidsraad en Universiteit Maastricht Kindermobieltjes en voorzorg Child warning over mobile phones Parents should ensure their children use mobile phones
Luc Verschaeve, Ethel Brits. Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid, O.D. Volksgezondheid & Surveillance, dienst Toxicologie
INVENTARISATIE EN KRITISCHE EVALUATIE VAN INTERNATIONALE RAPPORTEN BETREFFENDE GEZONDHEIDSEFFECTEN VAN BLOOTSTELLING AAN RADIOFREQUENTE ELEKTROMAGNETISCHE VELDEN: METHODOLOGIE, CONCLUSIES EN BELEIDSAANBEVELINGEN
Elektrische en magnetische velden
Elektrische en magnetische velden 10 veelgestelde vragen EnergieNed Elektrische en magnetische velden 10 veelgestelde vragen EnergieNed januari 2003 2 Inleiding Elektriciteit is nauwelijks meer weg te
17/04/2013. 1. Epidemiologische studies. Children should not be treated as miniature men and women Abraham Jacobi
Aanpak en interpretatie van een epidemiologische studie Aanpak en interpretatie van een epidemiologische studie Katia Verhamme, MD, PhD Epidemioloog OLV Ziekenhuis-Aalst Erasmus MC Rotterdam 20 april 2013
Samenvatting. Samenvatting 8. * COgnitive Functions And Mobiles; in dit advies aangeduid als het TNO-onderzoek.
Samenvatting In september 2003 publiceerde TNO de resultaten van een onderzoek naar de effecten op het welbevinden en op cognitieve functies van blootstelling van proefpersonen onder gecontroleerde omstandigheden
Milieu als oorzaak van kanker
Prof. Dr. Luc Hens Vakgroep Menselijke Ecologie - Vrije Universiteit Brussel Laarbeeklaan 103-1090 Brussel Tel: 02/4774281 Fax: 02/4774964 E-mail: Human.ecologgy@vub.ac.be Homepage: http//www/vub.ac.be/meko
RF-straling van antennes van het ASTRID- etwerk
Mol, 16 mei 2007 RF-straling van antennes van het ASTRID- etwerk Gilbert Decat Inleiding A.S.T.R.I.D. is een vereniging van publiek recht in verband met de radiocommunicaties van de hulp- en veiligheidsdiensten.
GEZONDHEIDSKUNDIG ONDERBOUWDE GRENSWAARDEN
GEZONDHEIDSKUNDIG ONDERBOUWDE GRENSWAARDEN Waar ligt de grens? Is een grens te bepalen? Grenzen: België-Nederland GEZONDHEIDSKUNDIG ONDERBOUWDE GRENSWAARDEN Hoe deden/doen we het in de GBBS van de Gezondheidsraad?
Risicoperceptie. en reizen. Tjabe Smid
Risicoperceptie en reizen Tjabe Smid Reizen en risico sterfte Hoeveel mensen uit Nederland overlijden jaarlijks tijdens een buitenlandse reis? ziekenhuisopname overige ziekten en letsel Hoeveel mensen
Mobiele telefoons en hersentumoren 15 redenen voor bezorgdheid
Samenvatting artikel Cellphone and Brain Tumors 15 Reasons for Concern Mobiele telefoons en hersentumoren 15 redenen voor bezorgdheid De wetenschappelijke onderbouwing is er al; Het probleem is er ook
Rapport Veldsterktemeting
Rapport Veldsterktemeting Plaats meting gemeente Heerde Plaats: Heerde Datum Meting: 19 maart 2014 Copyright: Agentschap Telecom 2014 Onderdeel Ministerie van Economische Zaken Agentschap Telecom Samenvatting
Rapport Veldsterktemeting
Zeewolde - Juttepeerlaan Plaats: Zeewolde Aanleiding: Steekproefmeting Datum meting: 22 september 2014 Copyright: AgentschapTelecom 2014 Onderdeel Ministerie van Economische Zaken Agentschap Telecom Samenvatting
Workshop Straling Go!
Workshop Straling Go! Workshop straling Dienst Milieu & Gezondheid, Afd. LHRMG, LNE i.s.m. Medische Milieukundigen van de Logo s en VIGeZ Voorstellingsrondje Wie ben jij en hoe sta je in het dagelijkse
Rapport Veldsterktemeting
Rapport Veldsterktemeting Plaats meting gemeente Amsterdam Plaats: Amsterdam Aanleiding: Verzoek Antennebureau Datum Meting: 29 augustus 2013 Copyright: Agentschap Telecom 2013 Onderdeel Ministerie van
Paul Jonkergouw. Lage-dosiseffecten
Paul Jonkergouw Lage-dosiseffecten Inhoud Validiteit LNT-model Lage-dosis effecten: Adaptieve respons Bystander effecten (Genomische instabiliteit) Belang voor de stralingsbescherming Validiteit LNT-model
Samenvatting. Vraagstelling
Samenvatting Vraagstelling Op verzoek van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid leidt de Commissie Gezondheid en beroepsmatige blootstelling aan stoffen (GBBS) van de Gezondheidsraad gezondheidskundige
INTERACTION OF LOW DENSITY LIPOPROTEINS WITH RAT LIVER CELLS
INTERACTION OF LOW DENSITY LIPOPROTEINS WITH RAT LIVER CELLS INTERAKTIE VAN LAGE DICHTHEIDS LIPOPROTEINEN MET LEVERCELLEN VAN DE RAT PROEFSCHRIFT TER VERKR!JGING VAN DE GRAAD VAN DOCTOR IN DE GENEESKUNDE
Floww health technology
Floww health technology Straling en Gezondheid Gerenommeerde wetenschappers zeggen dat straling de gezondheid kan beïnvloeden. Er zijn inmiddels vele duizenden wetenschappelijke onderzoeken die een verband
uitgevoerd met behulp van een smalbandmeettoestel. Met dit meettoestel kan de bijdrage van elke zendantenne afzonderlijk in kaart gebracht worden.
Q & A 1. Metingen Hoeveel zendantennes voor gsm zijn er in Vlaanderen? In België zijn er in totaal een 50.000 vast opgestelde zendantennes van gsm-operatoren. Ongeveer 3/5 hiervan bevindt zich in Vlaanderen.
Afbakening presentatie Gaat niet zo zeer over technische aspecten, b.v. meetstrategie, representativiteit, adembescherming, retrospectief inschatten v
Het gebruik van blootstellingsgegevens in epidemiologisch onderzoek Gerard Swaen, Dow 20 november 2008 Afbakening presentatie Gaat niet zo zeer over technische aspecten, b.v. meetstrategie, representativiteit,
Welkom. Informatieavond Basisschool Burgemeester Willeme i.r.t. zendmast
Welkom Informatieavond Basisschool Burgemeester Willeme i.r.t. zendmast 1 Blootstelling aan elektromagnetische straling in Nieuwstadt drs. Adèle Dummer 14 augustus 2012 2 Inhoud Nationaal Antennebeleid
de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag
Postbus 20701 2500 ES Den Haag Telefoon (070) 318 81 88 Fax (070) 318 78 88 Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Datum 10 juli 2009 Ons kenmerk P/2009010971
Rapport Veldsterktemeting
Stavoren - Stationsweg / Meerweg Plaats: Stavoren Aanleiding: Herhalingsmeting Datum Meting: 6 maart 2013 Copyright: Agentschap Telecom 2013 Onderdeel Ministerie van Economische Zaken Agentschap Telecom
Hype vs Reality Is de arbeidshygiënist gebaat bij hypes? Bureau PRM ST CLAS Kapitein Richard Berends Stoff Personeels risico management
Hype vs Reality 10-0 Is de arbeidshygiënist gebaat bij hypes? Bureau PRM ST CLAS Kapitein Richard Berends Stoff Personeels risico management Wie ben ik? Richard Berends (1962) Werkzaam bij de (1981) Arbeidshygiënist
Rapport Veldsterktemeting
Rapport Veldsterktemeting Amersfoort - Stadhuisplein Plaats: Amersfoort Aanleiding: Voorlichtingsactiviteit Datum Meting: 25 april 2013 Copyright: Agentschap Telecom 2013 Onderdeel Ministerie van Economische
COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS
COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS Gezondheidsgedrag als compensatie voor de schadelijke gevolgen van roken COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS Health behaviour as compensation for the harmful effects of smoking
Acute myeloïde leukemie. Dimitri A. Breems, MD, PhD Internist-Hematoloog Ziekenhuis Netwerk Antwerpen
Acute myeloïde leukemie Dimitri A. Breems, MD, PhD Internist-Hematoloog Ziekenhuis Netwerk Antwerpen Normale bloedcelvorming Acute myeloïde leukemie (AML) Klonale proliferatie van immature hematopoëtische
Het Verband Tussen Negatieve Levensgebeurtenissen, 5-HTTLPR en Reactieve. Agressie. Pien S. Martens. Open Universiteit Heerlen
REACTIEVE AGRESSIE Het Verband Tussen Negatieve Levensgebeurtenissen, 5-HTTLPR en Reactieve Agressie Pien S. Martens Open Universiteit Heerlen Naam student: Pien Sophie Martens Studentnummer: 850945172
Kwalitatieve Studie naar Motivatie en Barrières van Etnische Minderheden uit Amsterdam
Kwalitatieve Studie naar Motivatie en Barrières van Etnische Minderheden uit Amsterdam Zuidoost om zich bij de Soa-polikliniek van de GGD Amsterdam te laten Testen op Soa s en Hiv A Qualitative Research
Rapport Veldsterktemeting
Rapport Veldsterktemeting Plaats meting: Oegstgeest - Mien Ruyspark Plaats: Oegstgeest Aanleiding: Voorlichtingsactiviteit Antennebureau Datum Meting: 4 december 2014 Copyright: Agentschap Telecom 2014
Profylactische chirurgie bij erfelijke borstkanker. I. Nevelsteen
Profylactische chirurgie bij erfelijke borstkanker I. Nevelsteen Erfelijke belasting 1. Incidentie wereldwijd - België Beleid 2. Borstcentra in België UZ Leuven High risk screening 3. Risico - Analyse
Gezondheids effecten. van ioniserende straling. Stralingsbeschermingsdienst SBD-TU/e
Gezondheids effecten van ioniserende straling Ioniserende straling bron straling ontvanger zendt straling uit absorptie van energie:dosis mogelijke biologische effecten Opbouw van de celkern Celkern Cel
Hierbij bied ik u de antwoorden aan op de kamervragen van het lid Poppe van 28 november jl. over elektromagnetische velden kenmerk
> Retouradres Postbus 30945 2500 GX Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Rijnstraat 8 Postbus 30945 2500 GX Den Haag www.vrom.nl Uw kenmerk
Rapport Veldsterktemeting
Groningen - Zernikelaan Plaats: Groningen Aanleiding: Steekproefmeting Datum Meting: 20 maart 2013 Copyright: Agentschap Telecom 2013 Onderdeel Ministerie van Economische Zaken Agentschap Telecom Samenvatting
beperkingen zijn opgelegd aan het plaatsen van zendmasten; maatregelen worden genomen om de mensheid en de natuur te beschermen;
Ik reageer als geschokte burger door het beleid van de overheid welke zich niet bekommert om de gezondheid van haar burgers en tevens om uw eigen gezondheid als persoon. Na lezing van zoveel bewijslast
Rapport Veldsterktemeting
Voorburg - Soomerluststraat Plaats: Voorburg Aanleiding: Steekproefmeting Datum meting: 2 juli 2013 Copyright: AgentschapTelecom 2013 Onderdeel Ministerie van Economische Zaken Agentschap Telecom Samenvatting
Rapport Veldsterktemeting
Amsterdam - Oosterdoksstraat Plaats: Amsterdam Aanleiding: Voorlichtingsactiviteit Antennebureau Datum Meting: 13 februari 2013 Copyright: Agentschap Telecom 2013 Onderdeel Ministerie van Economische Zaken
Type Dementie als Oorzaak van Seksueel Ontremd Gedrag. Aanwezigheid van het Gedrag bij Type Alzheimer?
Type Dementie als Oorzaak van Seksueel Ontremd Gedrag Aanwezigheid van het Gedrag bij Type Alzheimer? Type of Dementia as Cause of Sexual Disinhibition Presence of the Behavior in Alzheimer s Type? Carla
WELKOM BLOOTSTELLING VAN BENZINEPOMPSTATION MEDEWERKERS AAN BENZEEN, TOLUEEN EN XYLENEN IN SRI LANKA
WELKOM BLOOTSTELLING VAN BENZINEPOMPSTATION MEDEWERKERS AAN BENZEEN, TOLUEEN EN XYLENEN IN SRI LANKA Laurie de Werdt Kennismaking Laurie de Werdt Bachelor Gezondheidswetenschappen (Maastricht) Master Biomedische
Mobiele telefoon en gezondheid. Normen, wetenschappelijke feiten en tips voor verstandig gebruik
Mobiele telefoon en gezondheid Normen, wetenschappelijke feiten en tips voor verstandig gebruik Wat vindt u in deze brochure? Wenst u een gsm te kopen? Wilt u weten of de elektromagnetische golven van
Veilig gebruik van UV-uithardende inkten Een case study bij Océ-Technologies B.V. Jannie Jansema
Veilig gebruik van UV-uithardende inkten Een case study bij Océ-Technologies B.V. Jannie Jansema Situatieschets Océ-Technologies B.V. in Venlo Verschuiving in marktsegment Verschillende gebruikers, andere
KENNISBERICHT 2013-1. Elektromagnetische velden bij 24-uurs stralers Michiel Haas
Stichting Kennisplatform EMS High Tech Campus 9 5656 AE Eindhoven www.kennisplatformems.org KENNISBERICHT 2013-1 Eindhoven, 19 juni 2012 Elektromagnetische velden bij 24-uurs stralers Michiel Haas Op elektromagnetisch
Hartelijk welkom bij EMC en Gezondheid!
Nederlandse EMC-ESD Vereniging 14 november 2017 Hartelijk welkom bij EMC en Gezondheid! Rob Kersten Gastheer / bestuurslid NL EMC-ESD vereniging rob.kersten@miwconsultants.nl 2017-1 Een extra welkom voor
Rapport Veldsterktemeting ambulancevoertuig
Rapport Veldsterktemeting ambulancevoertuig Meetlocatie: Meetveld Leusden Agentschap Telecom Plaats : Amersfoort Aanleiding : Voorlichting Datum : Meting 18 mei 2010 Copyright : Agentschap Telecom 2010
Blokzijltcl installatietechniek B.V.
Bedrijfsnaam: Onderwerp: B.V. Locatie van uitvoering: Datum van uitvoering: Uitgevoerd door: Tijdsduur van de Toolboxmeeting: Zijn er onveilige situaties / handelingen voorgevallen in de afgelopen periode?
6.5 Verslag expertworkshop
60 6.5 Verslag expertworkshop Er is een relatie gevonden tussen wonen in de buurt van bovengrondse hoogspanningslijnen en verhoogde kans op leukemie bij kinderen. Veel van de experts in het algemeen zijn
Versnellen melkproducten de ziekte van Huntington? Je bent wat je eet
Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Versnellen melkproducten de ziekte van Huntington? Is er een verband
Themasessie 2: Fietsen brengt op. Voordelen en risico s van fietsen voor de gezondheid
Themasessie 2: Fietsen brengt op Voordelen en risico s van fietsen voor de gezondheid Luc Int Panis (VITO/UH) Brugge 24 maart 2014 25/03/2014 1 Agenda (en conclusies)» Is fietsen gezond? (ja, meestal wel)»
Vragen en antwoorden nachtdiensten en borstkanker
Vragen en antwoorden nachtdiensten en borstkanker Dat nachtdienst draaien risico s geeft voor de gezondheid, daarvoor waren toch al aanwijzingen? Daar bestaan inderdaad al langer aanwijzingen voor. Maar
BANQUE NATIONALE DE BELGIQUE I. BILAN. I.1. Actifs immobilisés 22/27 = 22 + 23 + 24 + 25 + 26 + 27 22 = 22/91 + 22/92
NATIONALE BANK VAN BELGIE Lijst van de rekenkundige en logische controles waaraan de jaarrekeningen van verenigingen zonder winstoogmerk en stichtingen, neergelegd bij de Nationale Bank van België en opgesteld
Mobiele telefoon en gezondheid. Normen, wetenschappelijke feiten en tips voor verstandig gebruik
Mobiele telefoon en gezondheid Normen, wetenschappelijke feiten en tips voor verstandig gebruik Wat vindt u in deze brochure? Wenst u een gsm te kopen? Wilt u weten of de elektromagnetische golven van
De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een. Vaste Relatie
De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een Vaste Relatie The Association between Daily Stress, Emotional Intimacy and Affect with Partners in a Commited
Stand van het Onderzoek naar Dementie en Alzheimer
Stand van het Onderzoek naar Dementie en Alzheimer Christine Van Broeckhoven Neurodegeneratieve Hersenziekten Groep, Department Moleculaire Genetica, VIB, Laboratorium voor Neurogenetica, Instituut Born-Bunge,
Rapport Veldsterktemeting
Egmond aan Zee - Zeeweg Plaats: Egmond aan zee Aanleiding: Steekproefmeting Datum Meting: 4 juli 2013 Copyright: Agentschap Telecom 2013 Onderdeel Ministerie van Economische Zaken Agentschap Telecom Samenvatting
En sécurité et santé au travail? Veilig en gezond op mijn werk?
Korte inhoud En sécurité et santé au travail? Veilig en gezond op mijn werk? Les résultats de resultaten Odette Wlodarski An Rommel 1. Méthodologie 2. Les répondants 3. L expérience des jeunes stage 4.
Interactie van elektromagnetische velden met de mens
Postacademische opleiding Interactie van elektromagnetische velden met de mens Wetenschappelijke coördinatie Prof. dr. ir. Luc Martens Vakgroep Informatietechnologie, Universiteit Gent 2 e editie Module
op het latere leven Anja Huizink Vrij Universiteit Amsterdam Radboud Universiteit Nijmegen
De gevolgen van prenatale stress op het latere leven Anja Huizink Vrij Universiteit Amsterdam Radboud Universiteit Nijmegen De ontwikkeling begint prenataal Dierstudies: prenatale stress Programmerend
Risicobeoordeling van nanomaterialen
Risicobeoordeling van nanomaterialen Nanozilver in textiel 1 05 november 2010 Inhoud 1. Introductie risicobeoordeling 2. Risicobeoordeling van nanomaterialen 3. Nanozilver in textiel 2 Risicobeoordeling
Rapport Veldsterktemeting
Beilen De Perk Plaats: Beilen Aanleiding: Steekproefmeting Datum Meting: 25 februari 2015 Copyright: Agentschap Telecom 2015 Onderdeel Ministerie van Economische Zaken Agentschap Telecom Samenvatting Veldsterktemeting
Rapport Veldsterktemeting
Den Horn - Dorpsstraat Plaats: Den Horn Aanleiding: Voorlichting Datum Meting: 24 september 2014 Copyright: Agentschap Telecom 2014 Onderdeel Ministerie van Economische Zaken Agentschap Telecom Samenvatting
Rapport Veldsterktemeting
Rapport Veldsterktemeting Amsterdam - Wibautstraat Plaats: Aanleiding: Amsterdam Voorlichtingsactiviteit Datum Meting: 14 januari 2015 Copyright: Agentschap Telecom 2015 Onderdeel Ministerie van Economische
ipsc-derived insights into Motor Neuron Disease and Inflammatory Neuropaties Oliver Härschnitz
Nederlandse samenvatting proefschrift ipsc-derived insights into Motor Neuron Disease and Inflammatory Neuropaties, 15 september 2017, UMC Utrecht Stamcellen zijn in staat tot het veranderen, oftewel differentiëren,
Rapport Veldsterktemeting
Plaats meting gemeente Emmen Plaats: Emmen Datum Meting: 27 februari 2014 Copyright: Agentschap Telecom 2014 Onderdeel Ministerie van Economische Zaken Agentschap Telecom Samenvatting Veldsterktemeting
Samenvatting. Vraagstelling
Samenvatting Vraagstelling Op verzoek van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid leidt de Commissie Gezondheid en beroepsmatige blootstelling aan stoffen (GBBS) van de Gezondheidsraad gezondheidskundige
De Modererende Invloed van Sociale Steun op de Relatie tussen Pesten op het Werk. en Lichamelijke Gezondheidsklachten
De Modererende Invloed van Sociale Steun op de Relatie tussen Pesten op het Werk en Lichamelijke Gezondheidsklachten The Moderating Influence of Social Support on the Relationship between Mobbing at Work
Rapport Veldsterktemeting
Plaats meting gemeente Utrechtse Heuvelrug Plaats: Doorn Datum Meting: 12 september 2013 Copyright: Agentschap Telecom 2013 Onderdeel Ministerie van Economische Zaken Agentschap Telecom Samenvatting Veldsterktemeting