EVALUATIE PROCES 1e WINDENERGIE PROJECT IN GEMEENTE NEDERWEERT

Transcriptie

1 EVALUATIE PROCES 1e WINDENERGIE PROJECT IN GEMEENTE NEDERWEERT Interne evaluatie door ambtelijk betrokkenen bij het proces voor het 1e windenergieproject in de Gemeente Nederweert. 1

2 1. Inleiding, windenergie in Nederweert De Provincie Limburg heeft de opgave en de ambitie om in 2020: 95.5 MW aan windturbine vermogen operationeel te hebben. Dit zijn ca. 35 windturbines. De Provincie heeft haar beleid hierover vastgelegd in het POL Daarin is aan gegeven dat het initiatief van de planologische doorwerking van de windopgave ligt bij de gemeenten onder de regie van en ondersteuning door de Provincie. Locatieverkenning Begin 2015 zijn gemeenten uitgenodigd om een verkenning te starten naar de wijze waarop deze opgave vorm kon krijgen. Het gaat dan enerzijds om de manier waarop projecten vorm (participatie burgers) en waar de projecten een plek kunnen krijgen. De gemeente Nederweert heeft toen deze uitnodiging aangenomen. Evenals de gemeenten Weert, Leudal en (later ook) Peel & Maas. In het najaar 2015 is er gestart met een onderzoek naar locaties. Eigenlijk ook het begin van het proces windenergie om te komen tot een 1 e windenergieproject in Nederweert. Uitgangspunten en uitsluitingsgebieden In het voorjaar 2016 zijn uitgangspunten en uitsluitingsgebieden voor de ontwikkeling van windparken vastgesteld. Dezelfde uitgangspunten zijn ook vastgesteld in de gemeenten Weert, Leudal en Peel en Maas. Samenwerkingsovereenkomst De samenwerking tussen de gemeenten en Provincie Limburg is in het voorjaar 2017 formeel vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst. Initiatieven verkennen Initiatiefnemers voor windenergie zijn uitgenodigd om vóór een datum in het najaar van 2016 hun initiatieven kenbaar te maken. In Nederweert zijn er toen 13 initiatieven ingediend. Deze 13 initiatieven zijn door een onafhankelijk deskundig windpanel gescreend. Deze screening betrof een tussenevaluatie. Het resultaat van de screening is meegegeven aan de initiatiefnemers. Met de adviezen konden initiatiefnemers aan de slag om het plan te verbeteren. Best plan selecteren De initiatiefnemers zijn vervolgens uitgenodigd om medio 2017 een principeverzoek in te dienen. Er zijn 7 principeverzoeken ingediend. Twee plannen zaten in hetzelfde gebied waarbij partijen niet met elkaar wilde samenwerken. Dit betekende, op basis van onze uitgangspunten, dat beide plannen uitgesloten konden worden. Dit heeft één partij ertoe doen besluiten om in het belang van de Nederweertse energietransitie het principeverzoek terug te trekken. 6 principeverzoeken zijn toen door het windpanel en door Antea Group op diverse criteria beoordeeld. Op basis van deze beoordelingen is het principeverzoek Ospeldijk geselecteerd als voorkeursplan. Twee andere initiatieven waren aangemerkt als terugvaloptie. Mocht het windpark Ospeldijk niet doorgaan dan kwamen één van deze 2 terugvalopties weer in beeld. Niet bepaald is daarbij welk plan nummer 2 of 3 was. 2

3 Versnellingsteam De Provincie Limburg heeft voor de ondersteuning van de gemeenten een versnellingsteam ingesteld. In de gemeenten Nederweert, Leudal en Peel en Maas heeft het versnellingsteam het proces begeleid en veelal de communicatie verzorgd rondom de ontwikkeling van een viertal windparken. De gemeente Weert was eveneens aangehaakt bij de samenwerking maar heeft een eigen proces doorlopen. De gemeente Nederweert heeft daarnaast, separaat aan het communicatietraject van het versnellingsteam, ook regelmatig over het proces windenergie gecommuniceerd via de bekende communicatiekanalen. Aanvraag om Omgevingsvergunning In het najaar van 2017 zijn de eerste gesprekken gevoerd met de initiatiefnemers van het windmolenpark Ospeldijk. Er is in samenspraak tussen initiatiefnemers en gemeente voor gekozen om, voorafgaand aan het indienen van de omgevingsvergunning, te werken aan een zo n compleet mogelijk aanvraag. Eind januari 2018 is de aanvraag om omgevingsvergunning ingediend. Medio juli 2018 is de vergunning verleend. Een omgevingsgunning voor de activiteiten: het bouwen van een bouwwerk, het gebruiken van gronden in strijd met een bestemmingsplan en het uitvoeren van activiteiten die van invloed kunnen zijn op de fysieke leefomgeving (OBM). Evaluatie projectteam Het versnellingsteam, RVO en de ambtelijk vertegenwoordigers van de 3 gemeenten vormden het projectteam. Juni 2018 heeft dit projectteam het proces, de samenwerking, de inzet van versnellingsteam en de communicatie geëvalueerd. De resultaten, de aanbevelingen enz. zijn uiteraard ook meegenomen in deze evaluatie, de evaluatie van het gelopen proces in Nederweert. In de bijlagen zijn de tops en tips uit de evaluatie van het projectteam vermeld. Het doorlopen proces windenergie in Nederweert is in 6 onderdelen onder te verdelen: Locatieverkenning / uitsluitingsgebieden Uitgangspunten en richtlijnen Samenwerkingsovereenkomst Initiatieven verkennen Beste plan selecteren Vergunningverlening Tijdens het proces zijn een aantal producten ontwikkeld om het proces te ondersteunen: Uitgangspunten en richtlijnen Samenwerkingsovereenkomst Placemats en banners met basisinformatie over windenergie en het proces in Limburg Kernboodschap en vragen en antwoorden (Q & A) lijsten Folder over alle windparken voor inloopavonden Gezamenlijk portal naar sites van de windparken (ontwikkeld door RESCOOP) Voorbeelden raadsnota s, presentaties en collegevoorstellen Evaluatie intern Begin 2018 heeft het college van B&W besloten om eerst het gevolgde proces voor het 1 e windpark te evalueren. Dit na afronding van de omgevingsvergunning. Dan is er ook een goed beeld van wat de impact is van zienswijzen, beroep en afhandelingstermijnen. Eind 2018 is het proces geëvalueerd wetende dat de procedure van beroep nog niet is afgerond. De zitting van het beroep is eind januari

4 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding, windenergie in Nederweert Samenvatting evaluatie Locatieverkenning/ uitsluitingsgebieden Uitgangspunten Samenwerkingsovereenkomst Initiatieven verkennen Best plan selecteren Communicatie Vergunningverlening Doorkijk Bijlagen

5 2. Samenvatting evaluatie Wat ging goed Gezamenlijk proces gemeenten en provincie (en versnellingsteam) heeft meerwaarde opgeleverd. O.a. betere plannen, snelle kennisdeling, gezamenlijke producten, denkkracht en positieve energie. Structuur in proces wordt gewaardeerd. - Duidelijke mijlpalen - Goede voorbereiding van overleggen - Toewerken naar einddatum Uitgangspunten met elkaar opstellen als basis was positief. Selectieproces initiatieven was een open en transparant proces om tot het beste plan te komen. Bijzondere kenmerken waren o.a. inzet van een onafhankelijk deskundig windpanel. Inzet windpanel heeft de kwaliteit van de plannen vergroot en geholpen bij de onderbouwing bij keuze voor het voorkeursplan. Regie op proces is bij gemeenten gebleven. Opzet van een gezamenlijk communicatieoverleg met gemeenten en initiatiefnemers werkte goed. Goede kwaliteit opgeleverde producten. Doorlooptijd. Wat kan beter Procedures kunnen nog beter van te voren in kaart worden gebracht. Weging geven aan uitgangspunten kan helpen. Termen als maximaal en substantieel niet meer opnemen in uitgangspunten. Het proces en uiteindelijk invulling van projecten blijft maatwerk per gemeente. Blijf daar ook oog voor houden. Soms leek het niet op een versnelling omdat tijd is geïnvesteerd in bijvoorbeeld de keuze van het initiatief. Dit heeft zich wel uitbetaald in goede plannen en redelijk soepele vergunningen procedures. Dit heeft tijdwinst opgeleverd en de acceptatie van het plan vergroot. 5

6 3. Locatieverkenning/ uitsluitingsgebieden Doel locatieverkenning: Inzicht krijgen in de mogelijkheden van locaties voor windturbines, in het bijzonder locaties binnen de gemeente, maar met aandacht voor grenseffecten met de buurgemeente(n) De locatieverkenning vond plaats door collega s vanuit verschillende disciplines, zoals ruimte, milieu, natuur, landschap, duurzame ontwikkeling en sociale cohesie. Deze groep verkende in interactieve werkbijeenkomsten de mogelijkheden voor de plaatsing van windturbines in de gemeente. Daarbij werd er gebruik gemaakt van een door de Provincie voorbereide analyse op basis van GIS-data. Het resultaat was een lijst van zoeklocaties binnen de gemeente met een opsomming van kansen en bedreigingen. Op basis van de zoeklocaties heeft de Provincie van de zoekgebieden detailkaarten gemaakt waarop aangegeven staan wat de wettelijke belemmeringen zijn (uitsluitingen). Voorbeelden van kaarten zijn uitsluitingen geluidgevoelige objecten, stiltegebieden, natuurbeschermingsgebieden, ganzen foerageer gebieden en afstanden tot bebouwd gebied. Op grond van deze kaarten bleven er geschikte gebieden over waar windenergie mogelijk is. In de besluitvorming rond geschikte windlocaties waren ganzen foerageer corridors niet geschikt voor windenergie. Dit betrof een groot gebied. De Provincie Limburg heeft dit later herzien. Uitsluiting is pas aan de orde als onderzoek, de passende beoordeling dit heeft aangetoond. Door deze aanpassing van een harde (uitsluitingsgebied) naar een zachte belemmering (aandachtsgebied) kwam er meer ruimte en mogelijkheden voor windturbines. Met de uitsluitingsgebieden is duidelijk waar windenergie wel of niet kan op grond van belemmeringen. 6

7 4. Uitgangspunten De uitgangpunten zijn in een co-creatie tot stand gekomen. Twee van de uitgangspunten waren: 2a. De opbrengsten ( en kwh) van windturbines moeten maximaal terugvloeien in de gemeenschap. 2b. (Bij voorkeur wordt een substantieel deel coöperatief ontwikkeld); Over termen als maximaal, substantieel is heel wat discussie ontstaan. Wat is maximaal, wat is substantieel? Dergelijke woorden moeten we dan nu ook zeker niet meer gebruiken. Wat we met de genoemde uitgangspunten wilden bereiken is dat de omwonenden kunnen meeprofiteren doordat bijvoorbeeld het windpark (deels) eigendom is van een lokale energie coöperatie. De lusten en lasten moeten eerlijk verdeeld worden. In de gedragscode van de NWEA (Nederlandse Wind Energie Associatie), daar waar initiatiefnemers zich veelal aan committeren, stelt: Voor versterking van acceptatie en participatie stellen initiatiefnemers een bovenwettelijk bedrag beschikbaar. Voor de besteding wordt mede uitgegaan van de uitkomsten van een dialoog met de omgeving, zoals die ook zijn vertaald in een participatieplan. Als indicatie van de financiële ruimte voor deze bijdrage houdt de windsector een richtbedrag van 0,40 tot 0,50 euro/mwh aan. Deze financiële participatie kan op diverse manieren worden ingevuld: gebiedsfonds, korting op energierekening, uitgiften van obligaties, deelname via coöperatie etc. Dit wordt in overleg tussen initiatiefnemers en omgeving bepaald. Dit bedrag van 0,40 tot 0,50 euro/mwh is de norm waartoe de sector zichzelf verplicht en waar alleen in overleg met de omgeving van afgeweken kan worden; bijvoorbeeld in ruil voor een geheel andere toezegging. Door vanaf het begin helder te zijn over het bedrag, wordt tegemoetgekomen aan de wens om direct vanaf het begin bekend te maken hoeveel geld er beschikbaar is voor participatie (uitgaande van een specifiek aantal molens). Dit geeft de omgeving duidelijkheid. Bij het windpark Ospeldijk is het bedrag 1 euro/ Mwh voor het gebiedsfonds. Wat het lastig maakt is dat elk windproject uniek is. Locatie, initiatiefnemers, betrokkenen in de omgeving en omstandigheden verschillen per project. Per project moet dan ook bekeken worden hoe en op welke wijze de belangen van de omgeving van een windproject het best geborgd kunnen worden. Voorstellen aanpassing uitgangspunten: Uitgangspunt 2 zou als volgt aangepast kunnen worden: 2. Opbrengsten ( en kwh) van windturbines moeten terugvloeien in de gemeenschap. Voorziene opbrengsten dienen niet alleen naar de initiatiefnemers en grondeigenaren te gaan echter ook gedeeld te worden met de omgeving. Er wordt een plan van aanpak verwacht, waarin beschreven 7

8 staat hoe opbrengsten terugvloeien. Hierin staan de methodiek, proces en informatievoorziening beschreven en hoe men inzicht geeft in de financiën. Voor de besteding wordt mede uitgegaan van de uitkomsten van een dialoog met de omgeving, zoals die ook zijn vertaald in een participatieplan. Als indicatie voor een financiële bijdrage voor het gebiedsfonds denken wij aan minimaal 1 euro/ mwh. Daarnaast dient verder ook financiële participatie te worden ingevuld. Hierbij te denken aan: korting op energierekening, uitgiften van obligaties, deelname via coöperatie etc. Dit wordt in overleg tussen initiatiefnemers en omgeving verder bepaald. 2a. De methode van de coöperatieve aanpak dient 100% gevolgd te worden. Inzet is minimaal 50% coöperatieve eigenaarschap. Waarom 50%? Dit om ervoor te zorgen dat er voldoende coöperatieve deelname is in een project. Meer initiatiefnemers in één gebied. Voorgesteld wordt om een extra uitgangspunt op te nemen in de uitgangspunten. Uitgangspunt: Als er meerdere initiatiefnemers in een gebied actief zijn dienen zij samen te werken. Onder gebied wordt verstaan 5x rotordiameter. Binnen deze afstand is er sprake van 1 project en is 1 gezamenlijk plan noodzakelijk. Richtlijnen De uitgangspunten zijn verdiept in richtlijnen voor de initiatiefnemers. Dit zodat partijen die interesse toonden voor het ontwikkelen van windenergie nog gerichter hun verzoek bij de gemeente konden indienen. Het verdient aanbeveling om uitgangspunten en richtlijnen samen te voegen tot één document. Ranking De uitgangspunten kennen geen ranking. Niet is bepaald op welk onderdeel de nadruk ligt. Dit maakte het bij de screening van de ingediende initiatieven wel heel moeilijk. Als een nieuw proces op een vergelijkbare wijze wordt ingestoken is het aan te bevelen om nu wel een ranking/ weging aan te brengen in de uitgangspunten. 8

9 5. Samenwerkingsovereenkomst Met een overeenkomst tussen partijen (4 gemeenten en Provincie Limburg) werd formeel de samenwerking vastgelegd dat er tenminste één windturbineproject per wordt gemeente werd gerealiseerd. Daarbij bedraagt de projectomvang gemiddeld 12 MW en is het doel de Windturbineprojecten uiterlijk in 2020 gerealiseerd te hebben. Een belangrijk aspect uit de overeenkomst was dat de Provincie gedurende deze samenwerking niet zelfstandig zal overgaan tot het in behandeling nemen van verzoeken tot planologische medewerking. De Provincie zal hierbij initiatiefnemers terugverwijzen naar de Gemeenten. 6. Initiatieven verkennen Initiatiefnemers voor windenergie waren uitgenodigd om vóór een datum in het najaar van 2016 hun initiatieven kenbaar te maken. In Nederweert zijn er toen 13 initiatieven ingediend. Deze 13 initiatieven zijn door een onafhankelijk deskundig windpanel gescreend. Het adviespanel bestond uit drie onafhankelijke deskundigen met de expertises omgevingsparticipatie, landschapsadviseur en financieel specialist. De screening van het ingediende initiatief vond plaats aan de hand van de door de gemeenteraden vastgestelde uitgangspunten windenergie, welke uitgewerkt waren in de Richtlijnen windenergie voor de gemeenten Peel en Maas, Leudal en Nederweert. Het resultaat van de screening is meegegeven aan de initiatiefnemers. Met de adviezen konden initiatiefnemers aan de slag om het plan verder te verbeteren en op te werken tot een principeverzoek. Om later in het proces appels met appels te kunnen vergelijken zijn aan initiatiefnemers ook indieningsvereisten meegegeven. 9

10 7. Best plan selecteren De initiatiefnemers zijn vervolgens uitgenodigd om medio 2017 een principeverzoek in te dienen. Er zijn 7 principeverzoeken ingediend. 6 principeverzoeken zijn door het windpanel getoetst aan de uitgangspunten en richtlijnen. Om te komen tot advisering welk initiatief de voorkeur heeft was er echter ook nog een verdiepingsslag nodig. Bureau Antea heeft deze integrale toetsing gedaan. Een integrale toetsing van de principeverzoeken op de geformuleerde uitgangspunten en op wet- en regelgeving. Voor de beoordeling is gebruik gemaakt van de beoordelingen die door het onafhankelijke deskundig windpanel zijn opgesteld. Deze zijn in principe overgenomen, maar de beoordelingen zijn nog getoetst op consistentie. Dit heeft geleid tot enkele beperkte wijzigingen. Het rapport van Antea vormde de onderbouwing voor het ambtelijk advies aan het College van Burgemeester en Wethouders en de gemeenteraad. Het beoordelingskader omvatte de aspecten omgevingsparticipatie, financiële participatie, landschappelijke kwaliteit, ruimtelijke ordening en zicht op realisatie in Voor de eerste vier aspecten werd gebruik gemaakt van de plannen zoals deze in principeverzoeken zijn gepresenteerd. Het vijfde aspect, zicht op realisatie, had betrekking op de actuele status en praktische uitvoerbaarheid van de plannen. In de beoordeling van bureau Antea is zicht op realisatie meegenomen. Dit is ook één van de aanbevelingen die komt uit de evaluatie van het proces door de projectgroep windenergie. Uit de scores van de zes initiatieven blijkt dat deze allen uitvoerbaar waren. Ook bleek uit de beoordeling dat geen enkel plan louter positieve scores had. Er was dan ook geen directe voorkeur uit te spreken voor één initiatief. Het plan windpark Ospeldijk had op basis van de beoordeling de beste locatie, vanuit oogpunt van landschap en ruimtelijke ordening, en was degelijk uitgewerkt en is daarom geselecteerd als het voorkeursplan. Twee andere initiatieven waren aangemerkt als terugvaloptie. Mocht het windpark Ospeldijk niet doorgaan dan kwamen één van deze 2 terugvalopties weer in beeld. Niet bepaald is daarbij wie nummer 2 of 3 was. 10

11 11

12 8. Communicatie Kernboodschap De gemeenten Leudal, Weert, Peel en Maas, Nederweert en de Provincie Limburg hebben de intentie om invulling te geven aan het duurzame energievraagstuk. Betreffende gemeenten en de Provincie hebben zodoende de handschoen opgepakt om windenergie te stimuleren en te faciliteren. Hierdoor hebben de partijen uitgangspunten op papier gezet met onder andere de wens dat opbrengsten uit windmolens zo veel mogelijk terugvloeien in de lokale gemeenschappen. De uitgangspunten voor windenergie zijn voor alle vier de gemeenten gelijk. Bovenstaande tekst/ kernboodschap is in de samenwerkende gemeenten gebruikt in voorstellen aan college en raad en communicatie rondom het project. Dit om de samenwerking tussen gemeenten en Provincie, het samen optrekken, uit te stralen. Eén van de verbeterpunten uit de evaluatie van het projectteam is dat de kernboodschap goed is geformuleerd maar dat het benadrukken van het grotere verhaal/ context energietransitie beter had gekund. Dit wordt in Nederweert niet herkend. Juist steeds de boodschap verkondigen en blijven herhalen waarom windenergie nodig is, is een sterk punt geweest voor acceptatie van windenergie in Nederweert. Een ander verbeterpunt was dat bestuurders beperkt betrokken waren. Verbeterpunt: Een volgende keer een meer gezamenlijk geluid door bestuurders laten horen. Dat heeft zeker niet aan de wethouders van Nederweert gelegen. Zij (voormalig wethouders Houtman en Coumans) waren zeer betrokken bij de projecten en de samenwerking tussen de gemeenten en Provincie. Wethouder Coumans is ook nagenoeg bij alle bewonersbijeenkomsten, georganiseerd door initiatiefnemers, aanwezig geweest. Dit om de boodschap uit te dragen: waarom duurzame energie in Nederweert. Er komt windenergie in Nederweert en dit is mogelijk één van de initiatieven die in de race zit om het te gaan worden. Deze opstelling heeft mede bijgedragen aan draagvalk voor windenergie. 12

13 9. Vergunningverlening De initiatiefnemers van het windpark Ospeldijk wilden voor de realisatie van het windmolenpark SDE+-subsidie (Stimulering Duurzame Energieproductie) aanvragen in het najaar van Een verplichting voor het aanvragen van subsidie is een onherroepelijke omgevingsvergunning. Dit betekende dat een strakke planning nodig was om in het najaar van 2018 een onherroepelijke omgevingsvergunning te hebben. De initiatiefnemers hebben samen met hun adviseur een zogenoemd spoorboekje opgesteld. Hierin zijn alle stappen van de procedure met bijbehorende data opgenomen. Hierdoor konden termijnen goed in de gaten worden gehouden en indien nodig worden aangepast. De procedure Het was bij de start van het proces om tot een omgevingsvergunning te komen duidelijk dat alle stappen in de procedure vlot moesten verlopen. Er was geen ruimte voor vertraging. Het risico was dat de snelheid ten kosten van de benodigde kwaliteit zou gaan. Binnen de gemeente was onvoldoende kennis en capaciteit aanwezig om in deze korte tijd de procedure te doorlopen. Dit betekende dat inhuur noodzakelijk was. Er was geen tijd om meerdere adviesbureaus een offerte te laten uitbrengen, hierdoor is gekozen voor hetzelfde adviesbureau als de gemeente Peel en Maas. Tijdens de procedure bleek dat het adviesbureau niet op alle onderdelen voldoende kennis had. Dit is intern opgelost. Gedurende de procedure waren een aantal zaken nog niet duidelijk, waardoor vertraging in de procedure dreigde. Voorbeelden hiervan zijn: Welke legesverordening geldt, de provinciale of de gemeentelijke? Wat geldt als maximale bijdrage in het kader van profijt voor de omgeving? Hoe groot moet de bijdrage voor een windpark in het kader van het Limburgs kwaliteitsmenu (LKM) zijn? Uiteindelijk is dit opgelost, maar dit veroorzaakte wel druk op de procedure. Om druk op een eventueel volgende procedure te voorkomen worden de grootte van de bijdrage aan LKM en leges/ legesverordeningen nog eens onder loep genomen. Dit om bij een eventueel 2 e windenergie proces vooraf duidelijkheid te kunnen geven wat er wordt gehanteerd. Medio maart 2018 zijn de omgevingsvergunningen in ontwerp verleend. Naar aanleiding hiervan zijn negen zienswijzen ingekomen. Eén zienswijze was gericht op de bescherming van de Blauwe Kiekendief. Hiervoor was nauw overleg met de provincie nodig in verband met de samenhang met de aanvraag om ontheffing op grond van de Wet natuurbescherming. De zienswijzen zijn ongegrond verklaard en in juli 2018 zijn de omgevingsvergunningen verleend. Hiertegen is één beroep ingediend, gericht op de bescherming van de Blauwe Kiekendief. De volgende stappen zijn de zitting en de uitspraak van de Raad van State. De datum van de zitting is 13

14 eind januari De beslissing wordt, bij geen uitstel, binnen zes weken na de zitting openbaar gemaakt. We zijn er nog niet In de vergunningen zijn bandbreedtes opgenomen voor de grootte van de windturbines. De definitieve turbinekeuze wordt medio 2019 verwacht. Dit betekent dat dan moet worden getoetst of de turbines voldoen aan de verleende omgevingsvergunningen. Verder kunnen verzoeken tot planschade worden ingediend door omwonenden. Deze zullen moeten worden behandeld. Voor de aanleg van het windpark moeten afspraken worden gemaakt over de verkeersmaatregelen die nodig zijn voor de aanleg van het windmolenparken. Hiernaast zal de invulling van de bijdrage aan het Limburgs Kwaliteitsmenu nog aandacht vragen. Verdere aandachtspunten voor de toekomst zijn: Worden de afspraken uit het profijtplan nageleefd? Hoe ervaren omwonende het windpark, zijn er klachten? Hoe gaan we om met het windpark na 15/20 jaar (afloop termijn anterieure overeenkomst)? Aandachtspunten bij een volgende procedure Gedurende de procedure voor het windpark Ospeldijk was er (financiële) ondersteuning door de provincie en het versnellingsteam. Hiernaast is er een samenwerking met de omliggende gemeenten. Bij een nieuwe procedure is het de vraag of er nog sprake is van externe ondersteuning en samenwerking met omliggende gemeenten. In het windenergie overleg Midden-Limburg is gevraagd of de gemeenten in de toekomst willen blijven samenwerken en welke ondersteuning er vanuit de provincie mogelijk is. Op dit moment is aan gegeven dat tot september 2019 gebruik kan worden gemaakt van het versnellingsteam. Vanaf de start van een eventuele nieuwe procedure zal ook aandacht moeten zijn voor de samenloop met andere procedures, zoals een eventuele aanvraag voor een ontheffing in het kader van de Wet natuurbescherming. 14

15 10. Doorkijk Het 1e proces windenergie was volledig ingericht op de realisatie van een windmolen project in Nederweert voor Zodanig dat we een bijdrage leveren aan landelijke opgave van 14 % duurzame energie in 2020 en aan de Provinciale opgave: realisatie van 95,5 MW wind op land in De windmolens in Ospeldijk draaien nog niet maar het ziet er allemaal positief uit. Als alle windenergieprojecten in Limburg, die in het kader van bovenstaande opgave, doorgaan dan is de doelstelling van de Provincie Limburg behaald. De raad heeft in 2017 besloten om uitsluitend medewerking te verlenen aan het principeverzoek windpark Ospeldijk. De initiatieven Frenkenbaan en De Zoom zijn daarbij als terugvaloptie aangemerkt. Terugvaloptie betekent dat deze initiatieven alleen dan in beeld komen zodra het plan Ospeldijk de eindstreep niet haalt. De raad heeft niet bepaald welk initiatief nummer 2 of 3 was. Ook is toen niet besloten dat er medewerking wordt verleend aan het principeverzoek voor windpark De Zoom. De initiatiefnemers van windpark De Zoom hebben dit helaas anders opgevat. Nieuwe ronden nieuwe kansen? Algemeen kan gesteld worden dat het proces om te komen tot het 1 e windmolenpark heel goed is verlopen en gewerkt heeft. Het proces is ook binnen een relatief korte periode uitgevoerd. De aanpak zoals gehanteerd met uitgangspunten, uitsluitingsgebieden, inzet van een onafhankelijk deskundig windpanel enz. wordt bij de ontwikkeling van andere windparken als geslaagd voorbeeld gebruikt. Daar mogen we best trots op zijn. Als we kijken naar de landelijke opgaven zoals 49 % CO2 reducering in 2030, 95% CO2 reductie in 2050 en onze eigen ambities, energieneutraal in 2035, is het legitiem om na te denken over een 2 e windenergieproject in Nederweert. Bij een nieuw op te starten proces komen initiatieven die eerder zijn afgevallen, ook weer in beeld. Immers alle ingediende principeverzoeken waren in principe ook uitvoerbaar. Ook bleek toen uit de beoordeling dat geen enkel plan louter positieve scores had. Er was ook geen directe voorkeur uit te spreken voor één van de afgevallen initiatieven (dat is inclusief de plannen De Zoom en Frenkenbaan). Voor elk plan was er ook wel huiswerk. Een vergelijkbaar proces doorlopen voor een 2 e windenergieproject zou het meest eerlijke zijn immers iedereen krijgt dan weer de kans. Ook nieuwe initiatieven. Als gemeente Nederweert zijn wij gebaat met het beste plan, een gedragen plan op de beste plek. De initiatiefnemers van de afgevallen initiatieven bij het eerste proces zouden dan ook weer een principeverzoek kunnen indienen. Principeverzoeken worden in dat geval dan ook weer beoordeeld op vastgestelde uitgangspunten en uitsluitingsgebieden voor windenergie. Verbeterpunten die volgen uit de evaluatie worden daarbij dan meegenomen, zoals aanpassen van uitgangspunten. De gemeenteraad bepaald bij een nieuw proces dan ook weer aan welk principeverzoek medewerking wordt verleend. Hoewel we al ervaring hebben opgedaan, en het dus mogelijk qua tijd minder lang hoeft te duren, kost zo n proces tijd en geld. Bij het 1e proces hebben we veel ondersteuning vanuit de Provincie gehad. Deze ondersteuning stopt in principe over 9 maanden. Dat betekent ook dat we de kosten voor ondersteuning (windpanel, juridische ondersteuning etc.) dan misschien zelf zullen moeten dragen. De Provincie Limburg heeft voor ondersteuning van onze gemeente voor ruim aan kosten gehad. Ook dat is iets om wel mee te nemen in de overwegingen hoe we een eventueel volgende proces willen insteken. 15

16 Initiatief windpark De Zoom In een recent kennismakingsgesprek tussen wethouder Voss en de initiatiefnemers van initiatief windpark de Zoom hebben deze initiatiefnemers de stand van zaken rondom hun initiatief toegelicht. Zij geven aan gesteld te staan om het plan nu tot uitvoering te brengen. Ze zouden het erg jammer vinden als de gemeenteraad besluit om weer een heel nieuw proces voor een tweede windpark op te tuigen, terwijl er al een project klaar staat. Dit vooral gelet op de (doorloop)tijd en kosten die dat met zich meebrengen. De Provincie Limburg heeft recent aan gegeven dat ook een andere initiatiefnemer (Edelweiss) nog actief aan de slag is met de uitwerking van een plan voor windenergie. Deze partij (Edelweiss) was ook één van de afvallers bij het 1e proces voor windenergie. Verwachtingen De initiatiefnemers van initiatief De Zoom stellen dat er door (voormalig) wethouder Coumans eind 2017 toegezegd is dat zij het volgende plan mogen ontwikkelen. Dit nadat de vergunning van windpark Ospeldijk is verleend. Dat is echter onjuist. Gelet op de energietransitie is er meer nodig dan één windmolenpark. De wethouder keek vooruit en heeft verteld dat als de vergunningprocedure van windpark Ospeldijk was doorlopen hij van mening was dat er wellicht gewerkt kon worden aan de medewerking voor een 2 e windenergieproject. Dat is zelfs in één van de vergaderingen van de gemeenteraad ook zo door hem verteld/ herhaald. Daarbij niet aangevende dat de Zoom het volgende project is. De raad had immers ook al in 2017 besloten om uitsluitend medewerking te verlenen aan het principeverzoek windpark Ospeldijk. De initiatieven Frenkenbaan en De Zoom zijn daarbij als terugvaloptie aangemerkt. Terugvaloptie betekent dat deze initiatieven alleen dan in beeld kwamen zodra het plan Ospeldijk de eindstreep niet haalde. De raad heeft niet bepaald welk initiatief nummer 2 of 3 was. Ook is toen niet besloten dat er medewerking wordt verleend aan het principeverzoek voor windpark De Zoom. De initiatiefnemers van de Zoom wilden graag dat zij nummer 2 zouden zijn maar dat is niet besloten. In alle gesprekken met initiatiefnemers heeft voormalig wethouder Coumans aan gegeven dat als er (bewoner)bijeenkomsten worden gehouden hij hierbij op verzoek uiteraard aanwezig wil zijn. Zelfs al is dit grensoverschrijdend. Dit om het belang van duurzame energie/ windenergie te onderstrepen. Dat is echter nog geen toezegging richting een initiatiefnemer dat er medewerking wordt verleend aan een plan. Bovenstaand is geverifieerd met de heer Coumans. Hij geeft aan geen enkele toezegging te hebben gedaan en bevestigd bovenstaand. Vervolg In het coalitieakkoord is aan gegeven dat het plaatsen van vier windmolens (windpark Ospeldijk) wordt ondersteund. Daarnaast worden de resultaten van dit project afgewacht voordat er een besluit wordt genomen over meer windmolens in de gemeente Nederweert. Voorliggend rapport betreft de evaluatie periode najaar 2015 tot en met vergunningverlening, najaar Apart van de voorliggende evaluatie wordt er in de 1 e helft van 2019 een voorstel gedaan voor meer windmolens in Nederweert en een advies over het te volgen proces. 16

17 11. Bijlagen 17

18 (Evaluatie december 2018 versie 1.0 / HKF) 18