REACTIENOTA op zienswijzen RIETMOERAS IJSSELDELTA-ZUID

Transcriptie

1 REACTIENOTA op n RIETMOERAS IJSSELDELTA-ZUID Datum: september 2013 Status: Definitief 1

2 Inleiding De volgende ontwerp besluiten over de Ruimte voor de Riviermaatregel IJsseldelta-Zuid, aanleg Rietmoeras hebben van 23 mei tot en met 3 juli 2013 ter inzage gelegen: - de ontwerp vergunning op grond van de Waterwet; - twee ontwerp vergunningen op grond van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht; - de ontwerp ontheffing op grond van de Flora- en faunawet. Dienaangaande zijn tijdig n ingediend door de maatschap Schutte en haar maten, de heer en mevrouw Schutte, gevestigd resp. wonende aan de Buitendijksweg 8, 8265 PN te Kampen. Op deze n is in het onderstaande door de bevoegd gezaginstanties gereageerd. De onderhavige Reactienota Rietmoeras IJsseldelta- Zuid wordt als bijlage bij en tegelijk met de hierboven genoemde, en dan definitieve, besluiten gepubliceerd. Omdat er sprake is van provinciale coördinatie op grond van de Wet ruimtelijke ordening, hebben de bevoegde gezaginstanties ervoor gekozen om één gezamenlijke Reactienota op te stellen. Zienswijzenr Indiener is een melkveebedrijf met een bedrijfsareaal van circa 39 ha pachtgronden. Door de voorliggende plannen zal indiener op enig moment circa 19 ha van zijn bedrijf moeten inleveren. Tot op dit moment hebben de betrokken overheden nog nimmer een voorstel gedaan waarmee het verlies van deze grond afdoende wordt gecompenseerd. Voor het bedrijf is dit alles zeer ingrijpend. Voor de voorliggende plannen tot de aanleg van het rietmoeras en het gronddepot, fase 0, zijn geen (pacht)gronden van indiener nodig. Voor de realisatie van fase 1 van de gebiedsontwikkeling IJsseldelta-Zuid zijn wel pachtgronden van indiener nodig. Voor de aanleg van de nieuwe dijk in fase 1 van de gebiedsontwikkeling IJsseldelta-Zuid is een strook van circa 2,7 ha nodig, waarvoor een onteigeningsbod is uitgebracht. Door deze aanleg worden 3 kavels doorsneden. Om doorsnijding van de pachtgronden door de toekomstige dijk te voorkomen, om als bedrijf optimaal te kunnen blijven functioneren en om het verlies aan ha grond te compenseren is als nevenaanbod bij het onteigeningsbod een ruiling van ha pachtgronden voorgesteld. De verpachter is akkoord met dit nevenaanbod. De aan indiener in deze ruiling te leveren pachtgronden liggen direct grenzend aan zijn boerderijerf. Zienswijzenr Indiener wordt geconfronteerd met een aanvraag om een omgevingsvergunning voor de aanleg van een moeras. Indiener heeft hiertegen grote bezwaren en vreest dat zijn bedrijfsvoering hierdoor grote schade zal leiden. Grenzend aan de gronden van de maatschap wordt een gronddepot ingepland en ten zuiden van het gronddepot komt het moerasgebied. Indiener heeft zicht op het gronddepot maar ook op het moeras. 2

3 Er zijn twee ontwerp omgevingsvergunningen ter inzage gelegd: een voor het aan te leggen rietmoeras en een voor de aanleg van een gronddepot. Het na de aanleg van fase 1 buitendijks gelegen gebied, van circa 40 ha ten noorden van de Hanzelijn en ten zuiden van de camping, wordt door middel van een herbegrenzing onderdeel van het Natura 2000-gebied Veluwerandmeren. Het in fase 0 aan te leggen rietmoeras van 8 ha is onderdeel van deze 40 ha. Voor de bedrijfsvoering zal de aanleg van het rietmoeras als onderdeel van het aan te wijzen Natura 2000-gebied geen beperkingen met zich meebrengen. Indiener lijkt namelijk vrijgesteld te zijn van de vergunningplicht ingevolge de Natuurbeschermingswet 1998, al is het al omdat sprake is van bestaand gebruik. Het bevoegd gezag verwacht voorts geen schade als gevolg van het zicht op het rietmoeras en depot. Het gronddepot (ca. 4 hectare en 2 meter hoog) is tijdelijk aanwezig, want de grond is bestemd om te worden gebruikt voor de aanleg van de dijken voor de bypass. Verder zal ook het zicht op het rietmoeras, voor zover dit al tot schade leidt, afgeschermd worden door de dijken van de bypass. Het rietmoeras komt, na realisatie van de dijken, namelijk buitendijks aan het Drontermeer te liggen. Mocht indiener toch menen voor schadevergoeding in aanmerking te komen, wijst het bevoegd gezag op de volgende beleidsregel. De Staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat (thans Infrastructuur en Milieu, verder I&M) heeft op 21 april 2009 de Beleidsregel schadevergoeding Ruimte voor de Rivier vastgesteld. De Beleidsregel is gepubliceerd in de Staatscourant van 6 mei 2009, nr. 82. Degene die stelt schade te lijden als gevolg van rechtmatige besluiten of rechtmatige feitelijke handelingen ten behoeve van de maatregel IJsseldelta-Zuid fase 1 (waaronder het rietmoeras), kan een aanvraag tot schadevergoeding indienen. Een dergelijke aanvraag kan na het onherroepelijk worden van de besluiten worden ingediend bij de Minister van I&M. Alvorens op de ingediende aanvraag te beslissen vraagt de Minister advies aan een onafhankelijke schadecommissie. Meer informatie over het schadeloket, het aanvraagformulier en de procedure die wordt gevolgd bij de behandeling van de aanvraag is te vinden op de website Zienswijzenr Indiener nam bij toeval kennis van de bekendmaking van de ingediende aanvraag. De onderhavige vergunning staat omschreven als: 'Drontermeer Kampen, aanleggen van een gronddepot'. Indiener meent dat hiermee geen juiste omschrijving wordt gegeven van hetgeen feitelijk wordt uitgevoerd. De publicatie is niet juist en deze zal nogmaals moeten plaatsvinden. De gemeente Kampen heeft dit voorjaar de aanvraag voor de omgevingsvergunning gepubliceerd, zij het met de inderdaad wat onzorgvuldig geformuleerde omschrijving: "ontwerpbesluiten aanleg Rietmoeras gebiedsontwikkeling IJsseldelta-Zuid". Indiener lijkt echter de tekst van de bekendmaking van de aanvraag verward te hebben met die van de onderhavige ontwerp besluiten en doelt op een eerdere publicatie dan de onderhavige. Indiener kan hieraan dus niet de conclusie verbinden dat de onderhavige bekendmaking zelf onjuist is en opnieuw zou moeten plaatsvinden. Onderhavige vergunning staat omschreven als "de ontwerp omgevingsvergunningen op grond van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht waarmee a. de aanleg van een tijdelijk gronddepot en b. het rietmoeras worden mogelijk gemaakt en waarmee wordt afgeweken van het bestemmingsplan '1e herziening Dronthen' van de gemeente Kampen". Bovendien is ook de inhoud van de aanleg van het rietmoeras weergegeven. In de periode 25 mei tot en met 3 juli 2013 hebben de betreffende ontwerp besluiten ter inzage gelegen. De terinzagelegging is conform de wettelijke eisen bekend gemaakt, onder meer in het huis aan huis verspreide blad De Brug. Zienswijzenr Indiener vraagt zich af of het gehele project nog wel doorgang zal vinden. De PKB Ruimte voor de Rivier moet nog weer worden bijgesteld. Hiertoe is onlangs alweer een voornemen ter inzage gelegd. 3

4 In de periode van 28 februari tot en met 10 april 2013 is de ontwerp beslissing van de minister van Infrastructuur & Milieu tot wijziging van de PKB Ruimte voor de Rivier ter inzage gelegd. In de periode 30 mei tot en met 10 juli 2013 is de definitieve beslissing ter inzage gelegd. Tegen deze beslissing is geen beroep mogelijk. Met deze beslissing zijn de aanleg van de beperkte hoogwatergeul (Reevediep) en de verkorte zomerbedverlaging opgenomen in de PKB Ruimte voor de Rivier als uit te voeren maatregelen. Er is dan ook geen reden om aan te nemen dat het project geen doorgang zal vinden. Zienswijzenr De aanleg van het moeras en het gronddepot staan in directe relatie met woningbouw, de aanleg van het moeras (en daarmee het gronddepot) is immers onderdeel van de compensatie. De Gemeenteraad heeft nog niet besloten dat er woningen zullen worden gebouwd. De mogelijkheid is meer dan reëel dat de woningbouw niet doorgaat vanwege de bouwcrisis. Het kan dus zijn dat ten onrechte landbouwgrond wordt omgezet/gecompenseerd voor natuur, terwijl over de noodzaak nog een beslissing moet worden genomen. De aanvrager zal het plan en de uitvoerbaarheid beter moeten onderbouwen. Op dit moment staat de uitvoerbaarheid ter discussie en dient de aanvraag daarom te worden afgewezen. De aanleg van het rietmoeras heeft geen directe relatie met de woningbouw. Door aanleg van het rietmoeras, dat onderdeel is van het natuurinclusieve ontwerp voor het project, treedt per saldo een positief effect op op de grote karekiet en roerdomp, waarvoor instandhoudingsdoelstellingen zijn geformuleerd voor het Natura 2000-gebied Veluwerandmeren. Als het rietmoeras niet zou worden aangelegd zou sprake zijn van negatieve effecten door het verloren gaan van potentieel leefgebied voor deze soorten door de aanleg van de dam ten zuiden van het eiland Reeve en bij de aansluiting van het Reevediep op het Drontermeer en dus niet door de aanleg van woningbouw, zoals indiener stelt. Zienswijzenr Indiener meent dat hij de onderbouwing / toelichting van de vergunning met het rapport van Tauw BV niet ter discussie kan stellen. Hij verzoekt het bevoegd gezag dit rapport nauwgezet te bestuderen en - bijvoorbeeld - voor een aantal vragen een second opinion te vragen. Dat indiener de onderbouwing van de vergunning niet ter discussie kan stellen neemt het bevoegd gezag ter kennisneming aan. Het rapport is reeds nauwgezet bestudeerd en geeft naar het oordeel van het bevoegd gezag geen aanleiding tot het vragen van een second opinion. Overigens is niet aangegeven voor welke vragen dit wenselijk zou zijn. Zienswijzenr Voor indiener is het van groot belang dat de aanleg van het moeras en het gronddepot geen negatieve gevolgen hebben voor de bedrijfsvoering. Leidt de aanleg bijvoorbeeld tot vernatting van de percelen? 4

5 Het gronddepot met een afwerkingshoogte van circa 2 meter boven maaiveld heeft geen invloed op de bedrijfsvoering. Vernatting van percelen in de omgeving van de 8 ha rietmoeras wordt namelijk voorkomen doordat het peil in dit gebied na aanleg tot 2017 beperkt wordt verhoogd ten opzichte van het huidige polderpeil en door de aanleg van kwelsloten. Deze maatregelen zijn afgestemd met Waterschap Groot Salland. De 8 ha behoort tot een groter areaal rietmoeras dat uiteindelijk onderdeel gaat uitmaken van, en in verbinding komt te staan met, het systeem van de Veluwerandmeren. In de planstudie voor IJsseldelta-Zuid/Reevediep zijn de geohydrologische effecten hiervan diepgaand onderzocht (Rapport Geohydrologische effecten Planstudie IJsseldelta-Zuid, Tauw, 17 augustus 2012). Zonder mitigerende maatregelen kan alleen na een relatief natte winterperiode op kleine delen op het eigendom van indiener nog 5-10 cm extra grondwaterverhoging gedurende de maand april optreden, op een grondwaterstandsdiepte van 50 cm onder maaiveld (zie figuur 3.23 en 3.24 in voornoemde geohydrologische effectstudie). Er worden mitigerende maatregelen genomen (extra kwelsloot en buisdrainage) om wateroverlast en schade door deze grondwaterstandverhoging te voorkomen (zie kaart 6 van voornoemd rapport) en de grondwaterstanden zullen worden gemonitord. Inmiddels is het voornemen om in het najaar van 2013, in aanvulling op reeds aanwezige peilbuizen in het gebied, nog 64 extra peilbuizen te plaatsen in en rond het Reevediep om een goede nulmeting te verkrijgen van de huidige grondwaterstanden en eventuele wijzigingen ten opzichte van de onderzoeksresultaten te traceren. Indien uit metingen later blijkt dat meer vernatting plaatsvindt dan nu onderzoeksmatig is vastgesteld, worden aanvullende maatregelen getroffen om die vernatting te mitigeren. Zienswijzenr Indiener vreest dat de aanleg van het moeras gevolgen zal hebben voor zijn juridische positie. Hij vreest dat hij wellicht komt te vallen onder een vergunningsplicht op grond van de Natuurbeschermingswet. Met verwijzing naar het antwoord op Zienswijzenr is de vrees van indiener voor zijn juridische positie, in de zin van een vermeende vergunningplicht ingevolge de Natuurbeschermingswet 1998, niet gegrond. Zienswijzenr De vermogenspositie van de maatschap komt in het gedrang. In de afgelopen periode is gebleken dat pachters bereid zijn een pachtersvergoeding te betalen ( /ha) voor het feit dat ze een erf kunnen overnemen met een vaste pacht. Door de komst van het moeras/natura 2000-gebied in de nabijheid van het erf van de maatschap zal hiervoor geen animo meer zijn. Dit deel van de heeft geen betrekking op de besluiten voor de maatregel IJsseldelta-Zuid, aanleg Rietmoeras die nu in procedure zijn. Overigens, er is ten oosten van de Buitendijksweg ruilgrond beschikbaar aansluitend op het erf en met dezelfde pachtvoorwaarden als die ten tijde van het schrijven van deze reactienota voor de huidige pachtgronden gelden (zie ook de beantwoording 01-01, 01-02). Ten overvloede wijst het bevoegd gezag op de schadevergoedingsregel, zoals genoemd in de reactie op nr Zienswijzenr Praktisch bezien stuit indiener op een aantal bezwaren. Zo vreest hij de overdracht van allerlei dierziektes. In het recente verleden is blauwtong maar ook het Smallenbergvirus ingetreden als een gevolg van nabij gelegen natuurgebieden. Het natuurgebied zal ook andere dieren zoals ganzen aantrekken, dit zal weer negatieve gevolgen hebben voor het bedrijf. 5

6 Het is niet aangetoond dat de aanleg van natte natuur meer dierziekten veroorzaakt dan zonder die aanleg. Overlast door insecten ten gevolge van natte natuur kan ontstaan bij stilstaand water zonder aanwezigheid van macrofauna, zoals vissen. Bij de aanleg van de 8 ha rietmoeras is een (tijdelijk) gemaal voorzien dat voor de doorstroming van het water zorgt. Het rietmoeras zal na 2017 onderdeel worden van het systeem van de Veluwerandmeren. Een gemaal is dan niet meer nodig omdat (harde) wind voor frequente overstroming en verversing van het water zorgt. Gezien de maatregelen om stroming te regelen en gezien de afstand van indiener tot de onderdelen van de bypass waar het moerasgebied wordt aangelegd, zijnde ruim 800 meter, is het niet aannemelijk dat er een toename van ongedierte c.q. insecten zal optreden. Zienswijzenr Zienswijzenr Indiener meent dat onvoldoende duidelijk is of de noodzaak bestaat een moeras aan te leggen. Daarom en omdat zijn schade door de aanleg niet wordt vergoed, verzoekt indiener niet tot verlening van de vergunning over te gaan. Met verwijzing naar de reacties op eerdere n van indiener (nrs , en 01-09) meent het bevoegd gezag dat voldoende de noodzaak van de aanleg van het moeras is aangetoond, mede gezien de bestaande schadevergoedingsregeling, om tot vergunningverlening over te gaan. Wat betreft de locatie, deze moet passen binnen het natuurinclusieve ontwerp van het project, waarbij wordt gestreefd naar het bijdragen aan de Natura 2000-instandhoudingsdoelstellingen. De enige locatie waar aansluiting op het Natura 2000-gebied Veluwerandmeren mogelijk is, met nog enkele jaren behoud van de aanwezige waterkering, is de gekozen locatie, die na herbegrenzing onderdeel wordt van het Natura 2000-gebied Veluwerandmeren. Binnen het Natura 2000-gebied zijn nergens elders mogelijkheden aanwezig om dit type rietmoeras te laten ontwikkelen, zonder aantasting van andere Natura 2000-instandhoudingsdoelstellingen. Bijkomend voordeel is dat de initiatiefnemer al beschikking heeft over de gronden, waar het moeras wordt gerealiseerd. Indiener kan zich niet verenigen met het verlenen van deze ontwerp ontheffing Flora- en faunawet. De ingebrachte n zijn dezelfde als die zijn samengevat onder de nummers 01-01, en tot en met Indiener wordt verwezen naar de reacties op nrs , en tot en met Zienswijzenr Indiener meent dat de mogelijkheden tot een Flora- en faunawet ontheffing niet van toepassing kunnen worden verklaard, omdat de aanvraag voor ontheffing onduidelijk is met betrekking tot de momenten waarop deze ontheffing van toepassing moet zijn, omdat uit de aanvraag niet blijkt wanneer de werkzaamheden worden uitgevoerd en wanneer sprake is van verstoring. 6

7 De ontheffing wordt verleend vanaf het moment van inwerkingtreding (dus vanaf de dag van de bekendmaking) en is geldig tot en met 1 januari In bijlage 10 van de aanvraag is een planning van de aanleg van het rietmoeras opgenomen, waaruit blijkt wanneer de werkzaamheden (volgens planning) worden uitgevoerd. Niet duidelijk is waarom indiener zich beperkt tot de aanvraag in de en niet ingaat op de ontwerp ontheffing zelf. In de ontwerp ontheffing staan diverse voorschriften uitgewerkt over momenten en verstoring. In het ecologisch werkprotocol, dat onderdeel is van de vergunningaanvraag, staan de voorgenomen werkzaamheden omschreven. Zo bevat deze het verbod om in de voortplantingsperiode (van april tot augustus) van bittervoorn en van grote en kleine modderkruiper verstorende werkzaamheden te verrichten, zoals sloten te vergraven en dammen te plaatsen. Zienswijzenr Indiener kan zich niet verenigen met de ontwerp watervergunning. De ingebrachte n zijn dezelfde als die zijn samengevat onder 01-01, en tot en met Indiener wordt voor de reactie op deze verwezen naar die op nnummers 01-01, en tot en met Zienswijzenr Zienswijzenr Indiener vreest nadelige gevolgen te ondervinden van de wijziging van het watersysteem voor haar bedrijfsvoering. Omdat het onzeker is of de omgevingsvergunning wel onherroepelijk zal worden, acht indiener het onjuist als nu al een watervergunning zou worden verleend. Voor de effecten van de aanpassing van het watersysteem wordt indiener verwezen naar de reactie op nr De Waterwet stelt niet als voorwaarde dat voor het verlenen van een watervergunning eerst een omgevingsvergunning moet zijn verleend. Op grond van de van toepassing zijnde coördinatieregeling zijn de voor deze maatregel benodigde ontwerp besluiten gelijktijdig ter inzage gelegd. Indiener heeft n ingebracht tegen de ontwerp besluiten tot het verlenen van een omgevingsvergunning voor een gronddepot en een rietmoeras. Deze is hierop een aanvulling. Tegen de in de periode 23 mei tot en met 3 juli 2013 ter inzage gelegde omgevingsvergunning voor het gronddepot is geen ingebracht. Het bevoegd gezag neemt derhalve in de navolgende reacties aan dat de door indiener genoemde aanvulling op zijn eerdere aangemerkt moet worden als een tegen de ontwerp omgevingsvergunning voor een gronddepot. Zienswijzenr Indiener stelt dat de aanname onjuist is dat het gronddepot, althans de gronden, in eigendom zijn van provincie Overijssel. In de aanvraag staat inderdaad dat de provincie eigenaar is van de betreffende gronden. Voor het verlenen van de onderhavige omgevingsvergunning is het van belang dat de provincie beschikking heeft over de voor de aanleg van het rietmoeras benodigde gronden. Deze gronden zijn door de provincie aangekocht voor het beheer en vooralsnog op naam gesteld van Bureau Beheer Landbouwgronden; deze zullen worden overgedragen aan de provincie. 7

8 Zienswijzenr In de aanvraag wordt september 2013 als aanvangsdatum van de werkzaamheden genoemd en wordt aangegeven dat werkzaamheden niet eerder dan november 2013 aanvangen. Wat is nu de geplande start en hoe lang zullen de werkzaamheden duren? In de aanvraag zelf wordt geen aanvangsdatum genoemd. In bijlage 1 bij de aanvraag, Projecttoelichting bij omgevingsvergunningaanvraag (Tauw, 13 december 2012), staat in paragraaf 1 dat de aanleg van het gronddepot zal plaatsvinden van november 2013 tot en met april Zienswijzenr Uit de aanvraag blijkt dat de bodemgesteldheid door de besluitvorming en werkzaamheden als gevolg daarvan kan worden aangetast. Uit het concept besluit blijkt niet of de gronden van indiener hierdoor kunnen worden aangetast. In de overwegingen van de ontwerp vergunning wordt uitgebreid ingegaan op het bodemrisico en de maatregelen die genomen moeten worden om bodemverontreiniging tegen te gaan. De te nemen maatregelen zijn in de voorschriften opgenomen (hoofdstuk 3). Hiermee is het bodemrisico voor de inrichting en omgeving verwaarloosbaar. Verder zal bij het beëindigen van de bodembedreigende activiteit, ter vaststelling van de bodemkwaliteit, een bodembelastingonderzoek naar de eindsituatie worden uitgevoerd. Uiterlijk binnen drie maanden na het beëindigen van de inrichting moeten de resultaten bekend zijn. Indien daartoe aanleiding is zal het bevoegd gezag verlangen dat de eerder vastgestelde nulsituatie van de bodemkwaliteit wordt hersteld. Deze verplichting is opgenomen in de vergunning voorschriften 3.5.1, en bij de verklaring van geen bedenkingen, die integraal onderdeel uitmaken van de ontwerp omgevingsvergunning. Het bevoegd gezag meent hiermee de bodembescherming voldoende te hebben gewaarborgd. Zienswijzenr In de aanvraag wordt verwezen naar grondmonsters die zijn genomen op verschillende locaties. Zo wordt op één moment gesproken over Kamperveen, het andere moment is er sprake van Dronten en dan is er weer sprake van Kampen. Dit besluit lijkt gelet hierop onzorgvuldig tot stand gekomen. Voor het gronddepot is een nul-situatie vastgelegd. Hiervoor is een bodemonderzoek depotlocatie voor ontgraving fase 0 uitgevoerd. Grond die in het depot wordt gedeponeerd is aan partijkeuringen onderworpen, zie het rapport Partijkeuring Rietmoeras IJsseldelta Zuid te Kampen (Tauw, maart 2013), dat als bijlage 8 behorend bij de aanvragen om omgevingsvergunningen is opgenomen. De analyseresultaten zijn vastgelegd in een analyserapport, opgenomen in voornoemd rapport. In het rapport worden ook de locaties van bemonstering weergegeven. De bodembemonstering is zorgvuldig uitgevoerd en de bevindingen zijn op de juiste wijze gelokaliseerd en vastgelegd. Het bevoegd gezag meent dat het ontwerp besluit zorgvuldig tot stand is gekomen. x-x-x-x-x 8