Instituut Wegerif

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Instituut Wegerif"

Emmanuel van de Berg
4 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 2 Instituut Wegerif Instituut Wegerif 2.1

Instituut Wegerif De Nijmeegsche Schoolvereeniging (NSV) kwam in 1908 voort uit het vermaarde Instituut voor Jonge-heeren, een dure HBS privéschool die eind 19de eeuw was opgericht door G. Wegerif. De school voor neutraal lager onderwijs en uitgebreid lager onderwijs (ULO) was dan ook sinds 1908 gevestigd in de villa aan de Van der Brugghenstraat 5.

Oprichter was Gerrit Wegerif, geboren in Apeldoorn 30 maart 1858, van beroep onderwijzer. Van der Brugghenstraat 5 Nijmegen 1886 Grondaankoop Wegerink.

Wegerif opgerichte kostschool, waar alleen plaats was voor jongens van zeer welgestelde ouders. De basis van de latere NSV was gelegd.

2 Instituut Wegerif De Nijmeegsche Schoolvereeniging (NSV) kwam in 1908 voort uit het vermaarde Instituut voor Jonge-heeren, een dure HBS privéschool die eind 19de eeuw was opgericht door G. Wegerif. De school voor neutraal lager onderwijs en uitgebreid lager onderwijs (ULO) was dan ook sinds 1908 gevestigd in de villa aan de Van der Brugghenstraat 5. Na jaren van financiële zorgen lukte het na de Eerste Wereldoorlog om flink te groeien, maar daardoor werd de statige villa aan de rand van het centrum al snel te klein. Oprichter was Gerrit Wegerif, geboren in Apeldoorn 30 maart 1858, van beroep onderwijzer. Van der Brugghenstraat 5 Nijmegen 1886 Grondaankoop Wegerink. Dit gebouw uit was gebouwd samen met enkele herenhuizen nabij de Canisiussingel, hoorde dit gebouw bij het 'Instituut Wegerif', een door G. Wegerif opgerichte kostschool, waar alleen plaats was voor jongens van zeer welgestelde ouders. De basis van de latere NSV was gelegd. Boven de ingang van het schoolgebouw aan de Van der Brugghenstraat prijkten twee engelen, die een wapenschild vasthielden. Bij de sloop van het oude schoolgebouw, dat inmiddels al was verbouwd tot woningen, werd het beeldhouwwerk bewaard en teruggeplaatst op de nieuwbouw. Welk wapen de engelen vasthouden, is niet bekend: de oorspronkelijke beschildering is bijna helemaal afgebladderd en het beeld verkeerde toen nog in slechte staat. Na de oorlog worden hier door de Universiteit colleges verzorgd voor Letteren en later voor Rechten. Omstreeks 1980 werd aan de Van der Brugghenstraat 5 een appartementencomplex opgetrokken. Instituut Wegerif 2.2

3 Vanuit de Hertogstraat in de richting van de Canisiussingel, links de Van der Brugghenstraat met het instituut. Wilhelminaperk met boom. Wegens de groei van het Instituut koopt dhr. Wegerif de naastgelegen twee panden op aan de Canisiussingel. Instituut Wegerif 2.3

4 De landelijke advertenties van Wegerif In de jaren van Wegerif was het gebruik van advertenties in landelijke kranten de enige mogelijkheid om ouders van potentiële leerlingen te bereiken. Vanwege zijn opleidingen voor militaire functies was de samenwerking met de Defensie organisatie van belang. Ook de koloniale militairen in Nederlands-Indië behoorde tot zijn doelgroep NSV lagere school achterzijde Wegerif gebouw. Instituut Wegerif 2.4

5 De behaalde resultaten Wegerif was trots op zijn resultaten en adverteerde dan ook jaarlijks. Instituut Wegerif 2.5

6 Bijzondere gebeurtenissen Instituut Wegerif 2.6

7 Het overlijden van G. Wegerif Dhr. Wegerif gaf 30 jaar leiding aan zijn landelijk bekende instituut. Naast zijn school beklede hij diverse bestuursfuncties. Kort na de overdracht van zijn instituut kwam hij op 55 jarige leeftijd te overlijden. Helaas heb ik geen foto van hem kunnen vinden. Instituut Wegerif 2.7

Wegerif docent De Haan Wij beschikken niet over namen van leerlingen of docenten van het Instuut Wegerif. Eén naam willen wij kort beschrijven. Jacob Israël de Haan. Bron: BWSA Archief.

8 Wegerif docent De Haan Wij beschikken niet over namen van leerlingen of docenten van het Instuut Wegerif. Eén naam willen wij kort beschrijven. Jacob Israël de Haan. Bron: BWSA Archief. In 1906 gaf De Haan door de week les aan het Instituut Wegerif in Nijmegen. Nadien werkte hij opnieuw als onderwijzer in Amsterdam en na 1909 als (duur en streng maar succesvol) repetitor van rechtenstudenten. Hij publiceerde nog twee romans - Ondergangen, een aan zijn feministische echtgenote opgedragen vrouwenroman (in 1907 als feuilleton verschenen; herdruk 1984) en de eveneens homoseksueel getinte Pathologieën (Rotterdam 1908). Roepnamen Jaap of Joop, pseudoniem: Robert Roberts. Vanwege homo-affaire ontslagen medewerker van dagblad Het Volk en ijveraar voor Russische gevangenen, is geboren te Smilde op 31 december 1881 en vermoord in Jeruzalem op 30 juni Hij was de zoon van Izak de Haan, koopman, winkelier en godsdienstonderwijzer, en Betje Rubens. Op 28 maart 1907 trad hij in het huwelijk met Johanna Belia Cornelia Jacoba van Maarseveen, gemeentearts te Amsterdam. Dit huwelijk bleef kinderloos. In 1896 ging De Haan naar de Rijkskweekschool in Haarlem, waar hij in 1900 zijn onderwijzersdiploma haalde. Hij vond werk aan een volksschool in de Amsterdamse Pijp en studeerde intussen verder. Om te worden toegelaten tot de universiteit haalde hij in 1903 zijn staatsexamen Gymnasium-A. Daarna volgden zijn kandidaats rechten (1905) en zijn doctoraal (1909). In Haarlem had de onstuimige De Haan, die zich aangesproken voelde door de vrije gedachte en de 'socialen', met het joodse geloof gebroken. Na lezing van werk van Karl Marx sloot hij zich aan bij de SDAP en begon voor Het Volk stukjes te schrijven. P.L. Tak trok hem in april 1903 aan als redacteur van de kinderrubriek in het Zondagsblad. De Haan gaf de rubriek inhoud maar toen hij in november en december 1903 rond de Zuiderzee trok om geld in te zamelen voor de kinderen van slachtoffers van de spoorwegstaking eerder in dat jaar, vonden Groningse socialisten wel dat hij 'voor een jong haantje veel te hard kraait'. De functie van SDAP-propagandist in de Zaanstreek wees De Haan af teneinde zijn vader te ontzien, met wie hij - eenmaal uit huis - beter kon opschieten. Instituut Wegerif 2.8

De overgang van Wegerif naar de Nijmeegse Schoolvereniging Instituut Wegerif 1888-1908 heeft over de jaren heen een zeer goede reputatie opgebouwd als opleider voor HBS en Gymnasium.

9 De overgang van Wegerif naar de Nijmeegse Schoolvereniging Instituut Wegerif heeft over de jaren heen een zeer goede reputatie opgebouwd als opleider voor HBS en Gymnasium. Na 30 jaar wordt het Instutuut omgedoopt tot de Nijmeegsche Schoolvereeniging, aanvankelijk nog als HBS en een paar jaar later met de Lagere School en met de nieuwe Onderwijswet van 1920 met de ULO, later de MULO. Inmiddels algemeen bekend als NSV met als grondslagen: vrij van godsdienst invloeden, voor arm en rijk, voor jongens en meisjes en dus een Bijzondere Neutrale Openbare School, in jaar jong. Tot de nieuwbouw aan de Driehuizerweg in 1931 was het gebouw in gebruik door de NSV. Na vertrek van de NSV werd het gebouw in gebruik genomen door de Nijmeegse Universiteit sectie Rechtswetenschappen Afbraak gebouw Wegerif Instituut Wegerif 2.9

10 Instituut Wegerif 2.10

Vergelijkbare documenten

Plaatsingslijst van stukken betreffende W.J. Boon ( ) en W.J. Boon-Hoboken (geboren1884)

382 Plaatsingslijst van stukken betreffende W.J. Boon (1917-1999) en W.J. Boon-Hoboken (geboren1884) Samengesteld door mw. drs. I. Kiel-Hartog Historisch Documentatiecentrum voor het Nederlands Protestantisme