Werkstuk Aardrijkskunde Mainport Rotterdam

Transcriptie

1 Werkstuk Aardrijkskunde Mainport Rotterdam Werkstuk door een scholier 2130 woorden 27 januari ,1 169 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inleiding Ik heb een werkstuk over Mainport Rotterdam gemaakt omdat het me wel een interessant onderwerp leek. Ik vertel eerst iets over mainports en over mainport Rotterdam. Dan behandel ik het havenplan 2010 en de oude en nieuwe havens. Tot slot heb ik het ook nog over containeroverslag en ECD`s. Dat was ongeveer wat ik in grote lijnen ga behandelen. De volgende twee pagina`s zijn plaatjes van de stad Rotterdam die ik zelf heb gemaakt. Wat is een mainport? Over de wereld zijn een bepaald aantal havens verspreid die de knooppunten zijn voor de grote internationale verkeersstromen. Niet alleen schepen komen daar vanuit andere continenten aan maar ook verzorgt zo`n knooppunt de distributie van de goederen over het eigen werelddeel. Zo`n haven wordt ook wel het centrale punt voor de uitvoer over zee van zo`n werelddeel. Zo`n haven wordt ook wel een mainport genoemd. Rotterdam - Europort is niet alleen zo`n mainport, maar zelfs de grootste van allemaal. Wereldhaven nr. 1. Mainport Rotterdam Rond 1860 kreeg en greep Rotterdam de kans voor de grote sprong voorwaarts. Daaraan lagen 3 ontwikkelingen die in combinatie met elkaar hebben geleid tot een weergaloos successtory. -de 1e ontwikkeling was de oplossing van Rotterdamse bereikbaarheid vanuit zee. Die route zee - Rotterdam werd steeds ingewikkelder. Ten eerste omdat de schepen steeds groter werden en ten tweede dat de waterstroom in de Rijnmond zich naar het zuiden verlegde. Dat werd tussen 1858 en 1870 in een klap opgelost door het graven van de Nieuwe Waterweg volgens de plannen Pieter Caland. -de 2e ontwikkeling was de opkomst van het Ruhrgebied. Dat had al gauw behoefte aan een aanvoerhaven voor voedingsstoffen. Het werd helemaal mooi toen men in de Ruhr een andere methode gingen toepassen om staal te maken, het Bessemerproces. Daarvoor was fosforarm ijzererts nodig en dat kon alleen over zee worden aangevoerd. -de 3e ontwikkeling was de totstandkoming in 1868 van de akte van Mannheim, die van de Rijn een vrije vaarweg maakte voor schepen van welke nationaliteit dan ook. Pagina 1 van 5

2 Na de Tweede Wereldoorlog ontwikkelde Rotterdam zich al gauw tot wereldhaven nr. 1. Dat was te danken aan de opmars van de massagoederen en vooral de ruwe aardolie. Later kwam daar de containeroverslag bij. De havens groeiden uit richting zee, waarbij het boeren- en vogeleiland Rozenburg werd vergraven en uitgebouwd. Eerst bij de aanleg van het Botlekgebied, later bij de totstandkoming van Europoort en tenslotte van de Maasvlakte. Het Havenplan 2010 Rotterdam wacht niet op wat gaat komen. Door de uitvoering van havenplan 2010 probeert de Rotterdamse haven de toekomst naar haar hand te zetten. Het havenplan 2010 gaat uit van een groei van het aantal bezoekende zeeschepen van naar En de ontwikkeling moet het liefst nog sneller dan nu al het geval is. Daardoor is het onder andere nodig het verkeer- begeleidingssysteem en de loodssystemen te verbeteren. Op korte termijn is veel extra grond nodig. Daarbij denkt men aan: -het gedeeltelijk dempen van havenbekkens (bijv. in de Merwehaven voor uitbreiding van de Fruitport). -Het in gebruik nemen van de Oranjebuitenpolder, tussen Maassluis en Hoek van Holland voor een Agrarisch Distributie Centrum in het Westland. Hier kan ook een Oranjehaven komen. -verplaatsing van de haven gebonden activiteiten naar Moerdijk en Dordrecht. -uitbreiding van de Maasvlakte moet het grootste deel van de benodigde ruimte leveren. 10 km2 haventerrein. Volgens Havenplan 2010 kan Rotterdam haar sterke positie behouden als de infrastructuur sterk wordt verbeterd. Dan blijft een snelle en goede afhandeling mogelijk. De volgende verbeteringen zijn nodig: -de verwijdering van de Beerhaven tussen het Hartelkanaal en de Mississippihaven van de Maasvlakte, waardoor de binnenschepen tot in de diepe zeehavens kunnen komen. Wel moet er dan in het Hartelkanaal een stormvloedkering komen. -bundeling van containerstromen zodat de binnenschepen de vracht bij zo weinig mogelijk terminals kunnen afhandelen. -vergaande verbetering van de infrastructuur (het wegwerken van te scherpe bochten en het verhogen van bruggen om langere (zes baksvaart) en hogere (vierhoog op het dek) containertransporten per schip mogelijk te maken. -voor verbetering van het vervoer per spoor zijn in de haven zelf maatregelen nodig als verdubbeling, elektrificatie en uitbreiding van Rail Service Centra. Grootschaliger is de wens voor een exclusieve goederentrein verbinding met Duitsland. -voor het vrachtautoverkeer zijn verschillende verbeteringen en uitbreidingen van het wegennet nodig (bijv. het doortrekken van de A15 naar de Maasvlakte en een verdubbeling van de Beneluxtunnel). -Rotterdam heeft een klein vliegveld ( passagiers per jaar) vooral gebruikt door Rotterdamse (haven) ondernemers voor zakenvluchten. Het voortbestaan is omstreden, want het ligt heel dicht bij de woonwijken van Rotterdam Noord. Bovendien is het luchthaventerrein heel geschikt als woningbouwlocatie. Tenslotte is er een alternatief in de buurt. Schiphol ligt dicht bij. De uitvoering van Havenplan 2010 kost 100 miljard gulden. Ongeveer 1/3 van het bedrag (f 28,- miljard) is bestemd voor milieu maatregelen. Het milieugeld zal onder andere worden besteed aan een controle Pagina 2 van 5

3 systeem dat in de Rijnmond de belasting door geluid, stof, stank, SO2 en CO2 concentraties meldt en tevens waakt over veiligheid en de water- en bodemkwaliteit. Uitbreiding van haven- en industrieterreinen worden gecombineerd met uitbreiding van natuur- en recreatie gebieden. Zo is bij de vergroting van de Maasvlakte ook 7.5 km2 natuur- en recreatiegebied gepland. Oude havens De Rotterdamse haven heeft zich tot de Tweede Wereldoorlog tot Schiedam ontwikkelt. Dat is het oudste gedeelte van de Rotterdamse haven. Alleen de Merwehaven is nog volop in functie. Dat is namelijk de gespecialiseerde `Fruitport`, de plek waar bananen, sinaasappels, maar ook geconcentreerd vruchtensap worden daar gelost. De overige havens op de Noordoever zijn buiten gebruik. Sommige zijn gedempt en volgebouwd en andere zijn nu het decor van moderne woningen in de stijl van verdwenen pakhuizen. De havens op de Zuidoever ontstonden omstreeks De Waalhaven diende eerst vooral voor overslag van massagoed, zoals kolen en erts. Maar nu is dat helemaal veranderde met nadruk op stukgoederen en containers waarvan de kleurige aanwezigheid onmiskenbaar is. Aan de Zuidkant wordt de Waalhaven ook goed gebruikt. Het dichtgebouwde gebied tussen de Waalhaven en de wirwar van wegen en spoorlijnen was ooit een vliegveld maar is nu een distripark geworden waar containerladingen worden uitgepakt, zonodig behandeld gereed gemaakt voor verder transport. Nieuwe havens Vanaf de Botlek worden de haven richting zee steeds bulkiger. De aanleg van de Botlekhavens leidde tot een gedaanteverwisseling van het eiland Rozenburg, dat daarvoor een rustig boeren- en vogelgebied was. Daar bevinden zich ook opslagtanks die bij elkaar 1 miljard liter aardolie bevatten en zijn bedoeld als noodvoorraad waarop Nederland het 3 maanden kan uithouden. De Europoort. In de Brittanniëhaven komt 250 keer per jaar een PCTC (Pure Car Transport Carrier) aan met alleen maar Japanse auto`s aan boord, die van hieruit over heel Europa worden verdeeld. Dit havenlandschap wordt sterk bepaald door installaties, opslagtanks van de olieraffinaderijen en aanverwante chemische industrie. Het Calandkanaal is zeer diep en geschikt voor de allergrootste olietankers. Ook is er een speciaal kanaal voor de binnenvaart. De Maasvlakte. Een opgespoten zandvlakte in zee. Daar ligt de 8e petroleumhaven. Olie wordt hier opgeslagen in opslagtanks van de MOT (Maasvlakte Oil Terminals). Daar zijn ook de ECT (containers). In het midden van de Maasvlakte staat de Maasvlakte centrale die elektriciteit opwekken op basis van steenkool die hier eenvoudig kan worden aangevoerd. Maar ook vele windturbines dragen hun energiesteentje bij. Ook heb je de ertsbergen van de EMO (Europese Massagoederen Overslag). Daarnaast opslagtanks met een gevaarlijke inhoud: vloeibaar aardgas. En dan is er ook nog de Slufter, waar men verontreinigde bagger uit het havengebied dumpt. Containerterminals Pagina 3 van 5

4 Alle lading die `los` in een schip wordt gestort of gepompt heet massagoed. Alle andere lading is stukgoed. Stukgoederenoverslag is veel arbeidsintensiever dan massagoedoverslag. De stukgoederenoverslag is goed voor de werkgelegenheid. Maar er wordt wel gezorgd naar methoden om de kosten van arbeid zoveel mogelijk te beperken. Dat heeft geleid tot 3 nieuwe overslag methoden: transport per container, roll-on/roll-off en lash transport. -containers zijn grote metalen laadkisten met standaard afmetingen. (altijd 8 voet breed en 8 voet hoog) en 10, 20 of 40 voet lang die precies op een vrachtauto of trein passen en met speciaal gemaakte containerschepen over zee worden vervoerd. -bij roll-on/roll-off wordt het schip geladen met complete vrachtauto`s of opleggers. Dit transport zie je vooral op de route Rotterdam_Groot-Brittannië. Ook de autocarriers die onder andere vanuit de VS, Japan en Zweden op Rotterdam varen, worden hiertoe gerekend. -lash staat voor lighter aboard ships: schepen met aan boord geladen kleine schepen die op binnenwateren kunnen varen. Het lash-transport is nooit goed van de grond gekomen. Vooral het transport per container heeft de stukgoederenoverslag veroverd. De afzender vult de containers en vervolgens worden ze met behulp van gestandaardiseerde technieken en voertuigen naar de geadresseerde vervoerd die de container alleen maar hoeft uit te pakken. Je spreekt dan ook wel over `de verbulking van stukgoederen`. Het Rotterdamse containersucces heeft niets te maken met de grote diepte van de Eurogeul en de havens en nog minder met de goede bereikbaarheid van de Rijn. De containerschepen zijn lang niet zo diepstekend als de olie- en ertscarriers en een beetje zeehaven kan ze best ontvangen. Doorslaggevend blijken vooral vakmanschap en betrouwbaarheid, snelheid van afwikkeling en faciliteiten. De groei kwam goed op gang nadat enkele grote vervoersbedrijven (Nedlloyd en de NS) het in 1969 aandurfden gezamenlijk een zo modern mogelijke containerterminal (ECT) op te zetten in het Eemhavengebied. In 1983 volgde op de Maasvlakte de inrichting van de ECT - Delta Terminal die moet uitgroeien tot het Delta Mega Hub Center. Het is de bedoeling dat het Delta Mega Hub Center omstreeks 2008 voltooid zal zijn en de nieuwe generatie zeeschepen zal ontvangen en de concurrenten Hamburg, Zeebrugge en Antwerpen het nakijken te geven. ECD`s (Europese Distributie Centrum) Nu veel Europese binnengrenzen zijn vervallen hebben verre bedrijven een nieuwe manier ontwikkeld om dat probleem te ondervangen. Vanuit 1 centraal punt in Europa worden de goederen aangepast aan de vele Europese deelmarkten en vervolgens gedistribueerd. Centrale Europese distributie heeft verschillende voordelen. Een ECD heeft meer voeling met de Europese deelmarkten en kan het moederbedrijf prima op de hoogte houden van veranderende vraag of koopbedrag. Ook de bevoorrading op zichzelf levert vanuit een centraal punt financiële voordelen op, zeker nu vele Europese binnengrenzen zijn komen te vervallen. Want kleine porties vanuit Japan naar verschillende landen sturen is duurder en gaat trager dan 1 grote lading naar 1 zo`n ECD. En als er in Europa ergens Pagina 4 van 5

5 een tekort ontstaat kan een ECD binnen 48 uur de handel bevoorraden. Ook de totale magazijnkosten dalen omdat 1 groot magazijn veel goedkoper is dan allemaal kleine magazijnen in verschillende landen. Bovendien hebben veel verre bedrijven ontdekt dat ze het meest verdienen met hun basisactiviteiten: het op grootschalige wijze produceren van goederen (`Economy on Scale`). Specialisten in Europa kunnen van het basisproduct vervolgens een compleet eindproduct maken naar de wens van de klant. Deze klantgerichte manier heet ook wel `Economy on Scope`. Bij een onderzoek in 1993 bleek dat de helft van de grootste Japanse en Amerikaanse bedrijven al een ECD had en een groot deel van de rest erover dacht om een ECD te openen. Van de 140 grootste ECD staan er maar liefst 63 in Nederland tegenover 31 in Duitsland, 25 in België, 14 in het Verenigd Koninkrijk, 6 in Frankrijk en 1 in Zwitserland. In Nederland bieden Japanse en Amerikaanse ECD`s aan mensen werk. Daarnaast is er nog een indirecte werkgelegenheid van banen. Bij datzelfde onderzoek is gevraagd waarom bedrijven hun Europese distributie via Nederland laten verlopen. De antwoorden waren: -de kwaliteit van de infrastructuur en de mainports. -de centrale ligging van Nederland ten opzichte van de rest van Europa. -de meertaligheid van de bevolking -de goede arbeidsmentaliteit van de Nederlandse bevolking. Verwacht wordt dat het aantal ECD`s nog zal groeien net als de waardetoevoegende diensten. Dat is goed voor de werkgelegenheid en uitstekend voor de welvaart. Het gaat om tientallen miljarden guldens. Maar dat gaat niet vanzelf. Nederland is wellicht van nature het distributieland van Europa. Maar Antwerpen, le Havre, Hamburg en Frankfurt zijn ook in staat om deze activiteiten op te pakken. Dit verklaart waarin Rotterdam (en Schiphol ook) veel werk maakt van de verbetering van de infrastructuur. In het Rotterdamse havengebied liggen enkele Distriparks met bedrijven die aan producten waarde toevoegen. (`VAL`) en ze vervolgens over Europa te distribueren (`CED`). Bij de Eemhaven, waar de containeroverslag begon werd in 1989 het eerste terrein van het nieuwe Distripark Eemhaven uitgegeven. Het 35 ha grote park telt nu 10 ECD`s in hoofdzaak op het gebied van warehousing (opslag) en groupage (herverpakken). Door de fly-over over de A15 en over de havenspoorlijn beschikken ze over een directe verbinding met de terminal het Eem-/Waalhavengebied (met een jaarlijkse overslag van 1,6 miljoen containers en het Rail Service Centrum Eemhaven. Het 2e terrein ligt in de Botlek. Op dit 86 ha grote terrein zijn EDC`s gevestigd die zich bezighouden met opslag voor langere perioden, waaronder goederen voor de termijnmarkt zoals koffie en nonferrometalen. Op de Maasvlakte zal de komende decennia een gigantisch Distripark ontstaan als onderdeel van de Delta Mega Hub. Pagina 5 van 5