Praktische opdracht Geschiedenis De rol van propaganda in de totalitaire systemen

Transcriptie

1 Praktische opdracht Geschiedenis De rol van propaganda in de totalitaire systemen Praktische-opdracht door een scholier 3090 woorden 12 september ,7 23 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Onderzoeksvraag: "Wat is de rol van propaganda in het totalitaire systeem en overeenkomsten tussen de propaganda van het nationaal socialisme in Duitsland en die van het communisme in Rusland." Wij zijn van plan om deze vraag te onderzoeken door gebruik te maken van de volgende bronnen: Informatie uit de bibliotheek Internet Informatie uit het boek Memo In onze praktische opdracht zullen we de overeenkomsten en verschillen van het totalitaire systeem van Rusland en Duitsland rond 1940 en het totalitaire systeem met elkaar vergelijken. Wij gaan ons onderzoek baseren op onderstaande vragen: Hoe gingen de totaalheersers te werk? Wat zijn de kenmerken van beide totalitaire ideologieën? Wat was de rol van vrouwen op het verleden gericht op de toekomst? Welk soort onderwerp komt het meeste voor? Bronnen: Bron 1: De afbeelding is door iemand in Duitsland gemaakt in de tijd dat Hitler regeerde dus zo rond Je ziet een foto van 2 Duitse jongetjes van een jaar of 5 die een Duits uniform dragen met een hakenkruis erop. De afbeelding is gemaakt om de mensen in Duitsland te laten zien dat het nooit te vroeg is om het nationaal-socialisme erin te rammen. Hoe vroeger hoe beter. Dat je kinderen alleen mag opvoeden volgens Duitse normen en waarden. Pagina 1 van 8

2 De boodschap is dus duidelijk bedoeld voor het Duitse volk. Ook is bij deze foto niet erg veel kleur gebruikt, het is een zwart wit foto. Bron 2: Deze Russische poster is gemaakt in 1919, de kunstenaar is onbekend. Links staat afgebeeld hoe de mensen het hadden, rechts staat afgebeeld hoe de mensen het willen hebben. Links zie je dat er 1 keizer aan de macht is. De mensen werden onderdrukt door de kerk, dat wilden ze afschaffen en ze wilden landbouw en industrie ontwikkelen, en er zelf voor werken en niet werken voor één keizer. Bron 3: Je ziet een poster afgebeeld waar soldaten met zijn allen een touw lopen te trekken. Het is een werving poster. Dat wordt duidelijk gemaakt door de tekst die erbij staat geschreven: Bij SA ontwikkeld u kameraadschap, taalheid en kracht. De poster is gemaakt in 1914 en is bedoeld om meer Duitsers als soldaat aan te trekken. Omdat in deze poster lichte kleuren zijn gebruikt krijgt het best wel een mooi en vrolijk uiterlijk. Daardoor zullen veel Duitsers wel hebben gedacht dat het aantrekkelijk zou zijn om als soldaat het land te dienen. Ook wordt door de poster duidelijk dat als soldaat de samenhorigheid en de liefde voor het volk versterkt wordt. Hitler hield in die tijd ook vaak toespraken dat je als soldaat het Duitse volk goed kon dienen. Wordt soldaat en help Duitsland weer gezond te maken zei hij in 1 van zijn toespraken in Bron 5: Op de poster zie je een student afgebeeld met een vlag met een hakenkruis erop. De poster is gemaakt om de studenten te laten zien dat Hitler ook de studenten nodig had. En dat zij ook naar hem moesten luisteren en zijn bevelen moesten opvolgen. Er wordt ze opgeroepen te vechten voor Volk en Führer. De poster is in de jaren 30 gemaakt en is ontwikkeld door Hitler. Hitler wilde graag dat de studenten hem gehoorzaamden omdat hij intellectuelen als een bedreiging zag. Als er namelijk mensen waren die veel nadachten dan zouden zij ook wel eens kunnen zien dat Hitler helemaal niet zulke vaderlandslievende gedachtes had maar juist veel meer fascistische gedachtes. Ook zouden mensen met meer verstand Hitler niet als Führer kunnen zien maar als dictator. Bron 6: Deze Russische poster is in 1942 gemaakt door V. Ivanov en O. Burova er staat in tekst afgebeeld: Moge het voorbeeld van onze voorvaderen u inspireren in deze oorlog Daarmee werd dus bedoeld dat je dus moest vechten voor het vaderland net zoals het ze vroeger deden. Bron 7: Je ziet een afbeelding van een soldaat met achter zich een vlag waar een hakenkruis op staat. Er staat een tekst bij geschreven: "Wij zullen overwinnen". De afbeelding is dus gemaakt om het Duitse volk aan te moedigen, Hitler probeerde hiermee duidelijk te maken dat de Duitsers het sterkste zijn. Het kan ook zijn dat de poster gemaakt is om de vijand af te schrikken. De gene die het heeft ontworpen heeft er goed bij nagedacht, de soldaat heeft een soort dreigende blik in zijn ogen. Pagina 2 van 8

3 Bron 8: Je ziet een poster gemaakt door Toidze zo rond Op de poster zie je soldaten met geweren en zwaarden afgebeeld. De kunstenaar heeft goed duidelijk gemaakt dat het er hier om de Witte en de Roden gaat. De Witte en de Roden verenigen elkaar om voor het vaderland te vechten. Er staat ook een tekst bij: " Voorwaarts helden, voor het Vaderland". De kunstenaar wil met deze poster duidelijk maken dat de Russen erg vaderlandslievend waren ingesteld. De Witte en de Roden gingen dus samen tegen de Duitsers vechten. Bron 9: Je ziet Hitler afgebeeld als een machtig en zelf bewust persoon, Iemand die weet wat hij doet. Door de houding op de poster komt hij heel erg zelfverzekerd over. De poster is gemaakt in 1938 met de bedoeling om meer mensen te winnen voor Hitler's partij de NSDAP. Dit wordt nog eens extra benadrukt door de tekst: " Één volk, één rijk, één leider." Het wordt dus duidelijk dat Hitler naar een totalitaire staat streeft. Bron 10: Een poster gemaakt door G.Klutsis in Op de poster is het hoofd van Stalin groot afgebeeld met op de voorgrond veel bedrijven en fabrieken. Op de achtergrond zie je veel mensen die naar een toespraak van Stalin luisteren. Er zijn niet erg veel kleuren voor deze poster gebruikt. Alleen het gezicht van Stalin is in kleur afgebeeld wat dus voor een echt heel goed effect zorg. Stalin zijn hoofd springt er echt meteen bovenuit. Er staat onder de poster de volgende tekst geschreven: " De zege van het socialisme in ons land is gewaarborgd". Er wordt met deze tekst bedoeld dat Stalin Rusland er boven op zou helpen en dat de mensen hem zouden zien als een held. De mensen kregen op deze manier weer vertrouwen in het communistische systeem. Bron 11: Een poster gemaakt in De poster is gemaakt om het industrialisatie in Rusland perspectief te geven. Omdat er veel felle kleuren zijn gebruikt creëert het een heel erg goed en positief beeld. Zo lijkt het alsof de industrialisatie alleen nog maar positief kan ontwikkelen en dat niets meer in de weg kan staan. De poster is bedoeld om het volk weer vertrouwen in het land te geven en ook natuurlijk ook het communistisch systeem. Op de poster is een grote hal te zien waar heel erg veel mensen aan het werk zijn. Ook zijn er veel transportmiddelen te zien en heel veel machines. Ook staat er duidelijk een leider afgebeeld. Hij staat op een verhoging en wijst om duidelijk te maken wat er moet gebeuren. Bron 12: Een poster gemaakt door Kokorekin in Op de poster zie je een arbeider afgebeeld die een vlag in de lucht steekt. Op die vlag is het gezicht van Stalin afgebeeld en ook die van Lenin. De vlag valt in een oogopslag op omdat Kokorekin op de achtergrond erg veel geel heeft gebruikt en de vlag rood is. De arbeider is op een vliegveld afgebeeld met op de achtergrond een aantal fabrieken. Onder de poster staat de tekst: " Volg Pagina 3 van 8

4 het voorbeeld van deze arbeider." Er wordt hiermee bedoeld dat het volk Stalin moet volgen als arbeider. Dus iedereen moest eigenlijk voor de staat gaan werken. Ook wordt met deze poster duidelijk gemaakt dat de arbeider blij met het communisme moet zijn en Lenin en Stalin dus eigenlijk dankbaar moeten zijn. Bron 13: Een poster gemaakt in de jaren 30 door K. Stauber. Je ziet op de voorgrond Hitler afgebeld in een Duits uniform met een vlag in de hand met een hakenkruis erop. De kunstenaar heeft niet echt veel kleur gebruikt. Het geeft een nogal somber uiterlijk. Op de achtergrond zie je de zon doorkomen dat geeft wel een mooi effect. Ook zie je op de achtergrond veel mensen die hetzelfde uniform dragen en ook een vlag in de hand hebben waar het hakenkruis opstaat. Bij de poster staat de tekst: Leve Duitsland. Hiermee wordt bedoeld dat Duitsland één volk is. Hitler probeert met deze poster het nationalisme te stimuleren. Ook lijkt Hitler de held die Duitsland naar de overwinning leidt. En dat kan alleen maar als het hele Duitse volk bereid is voor het land te vechten en helemaal achter Hitler staat. Bron 14: Deze poster is in 1930 ontworpen door V. Deni. Je ziet een Russische man in het rood met een bijl in zijn hand, op de achtergrond zie je een zwart afgebeelde man met een hele grote hand waar in het wit een hakenkruis in staat afgebeeld. Er staat in het Russisch bij geschreven : Bij de proletarische tegenaanval zullen de fascistische beesten worden verslagen Met de fascistische beesten bedoelden de Russen de Duitsers. Bron 15: Op deze bron zie je dat jonge studenten al snel achter Hitler moesten staan. De prentbriefkaart is gemaakt door H. Bargher, de datum is onbekend. De jonge studenten vormden een bedreigen voor Hitler doordat zij best slim waren en dus door konden krijgen dat Hitler helemaal geen goede bedoelingen had, dan zouden zij in opstand kunnen komen. Ook zie je dat de jonge student precies voldeed aan de eisen van Hitler, blond haar, blauwe ogen en stevig gebouwd. De Hitlerjügend en de Bund Deutsche Mädel zijn min of meer verplichte organisaties waar de jongens rijk werden gemaakt door (militaire) dienst aan het vaderland en de meisjes voor hun latere taak als huisvrouw en moeder. Bron 18: Dit is een afbeelding gemaakt in de jaren 30 je ziet een geliefde Stalin afgebeeld en je ziet op de achtergrond het volk afgebeeld en die stralen van geluk, het zijn allemaal aanhangers van Stalin. Stalin staat ook groot afgebeeld waardoor hij als beste van het land overkomt. Bron 19: Deze poster is gemaakt in de jaren 20, afgebeeld zie je een spin met een doodskop en een Russische helm met een rode ster op, die de aarde zeg maar overheerst heeft. De rode ster en de doodskop is het symbool van als je zo n persoon tegen komt met zo n helm op moet je schrikken En dus niet achter hun moest staan, maar achter Hitler, want hij zou de wereld wel redden. Pagina 4 van 8

5 Bron 22: Dit is een verkiezingsposter uit 1932 gemaakt door Mjölnir. Erop afgebeeld staan 3 soldaten en 1 daarvan heft verband om zijn hoofd, de achtergrond is rood en je ziet ook groot het hakenkruis afgebeeld, en met grote letters staat er geschreven de georganiseerde wil van het volk Het Duitse nationaal- socialisme, onderscheiden zich door al eerder beschreven racisme. Kortom: Het varieert van fascisme met racistische basis. Bron 25: Op deze poster zie je arbeiders in een fabriek werken. Er staat met letters afgebeeld Toon wat je kan daarmee wilden ze waarschijnlijk de arbeiders overhalen om vooral hard te werken voor het vaderland. Deze poster is gemaakt in 1928, de kunstenaar is onbekend. Hoe gingen de totaal heersers te werk? Doordat we de bronnen hebben bestudeerd zijn we erachter gekomen dat zowel Hitler als Stalin veel gebruik hebben gemaakt van propaganda. Het was voor hun makkelijk om het volk te beïnvloeden met propaganda. Op deze manier konden ze het volk makkelijk bereiken, zonder dat het volk dan ook het vermoeden van het kwaad zou krijgen. Ze maakten hun wil wet en lieten het in een mooi daglicht vallen. Zo leken al hun daden goed. Eigenlijk waren Hitler en Stalin gewoon dictatoren. Hitler en Stalin hebben het volk gewoon gemanipuleerd en geïndoctrineerd. Ze hebben het volk eigenlijk helemaal gehersenspoeld zodat ze zelf niet meer wisten wat goed en slecht was. Op deze manier kregen Hitler en Stalin eigenlijk complete macht over het volk. Het was in die tijd natuurlijk ook erg moeilijk om je hoofd erbij te houden want het waren slechte tijden en als je wel gewoon normaal bleef nadenken en niet de leider wilde volgen werd je met alle gemak naar een concentratiekamp gestuurd. Als je in die tijd dus eigenlijk een beetje goed nadacht zou je snel tot de conclusie komen dat als je niet naar een concentratie kamp wilde, of niet vermoord wilde worden je maar beter gewoon naar de leider kon luisteren. Hitler en Stalin zetten met hun propaganda eigenlijk het volk in een moeilijke situatie, zodat de mensen geen andere keus hadden en dus niets anders konden doen dan gehoorzamen. Een opvallend verschil tussen de propaganda van Hitler en Stalin. Stalin maakte bijna of geen gebruik van individuele beloftes. Hij probeerde het volk te indoctrineren door tegen ze te zeggen dat alles wat ze deden voor het vaderland was. Stalin zorgde dat het volk erg chauvinistisch werd ingesteld waardoor ze eigenlijk onderhypnose kwamen en wanneer hij zei dat het goed voor het vaderland was dat het volk meteen bereid was om datgene te doen. Stalin richtte zich vooral tot de arbeiders. Hij zei dat de arbeiders het beter zouden krijgen. Het gevolg ervan was, dat iedereen arbeider wilde worden. Dit was een bewuste keuze van Stalin want het Communistische Systeem van Karl Marx was ontwikkeld Pagina 5 van 8

6 voor een industrieel land en geen boeren staat zoals Rusland. Stalin moest dus heel snel heel erg veel arbeiders zien te krijgen. De beste manier is dan natuurlijk om gebruik te maken van propaganda en dat deed hij dan op een handige manier namelijk: Dat als je als arbeider het land het beste kon dienen je daarvoor op lange- of korte termijn voor beloond werd. Bij de propaganda poster van Stalin staat bijvoorbeeld de tekst: Volg het voorbeeld van deze arbeiders Wat zijn de kenmerken van beide totalitaire ideologieën? Door in ons basisboek de tekst goed door te nemen zijn we tot de volgende conclusie gekomen. Lenin en Stalin maakten gebruik van het communisme. Het communisme legde de nadruk op de gelijkwaardigheid van mensen zowel binnen als buiten het eigen land en waren daarmee tegenstanders van het nationalisme. Het grootste gevaar voor de communisten was het fascisme, omdat de klassenstrijd het eigen volk zou splijten. Later bedacht Lenin een variant op het marxisme, namelijk het Leninisme, waarbij niet de grote meerderheid van het proletariaat de revolutie begint, maar een vastberaden minderheid start en doorzet. Hitler maakte gebruik van het Nationaal-Socialisme dat was een Duitse variant van het fascisme met racistische basis. Al die fascistische partijen keken vol bewondering naar de Italiaanse fascistenleider Benito Mussolini die in 1922 aan de macht was gekomen en daarna korte metten had gemaakt met zijn tegenstanders. Alle fascistische partijen vonden een sterke man als leider noodzakelijk, vonden de democratie een hinderpaal op weg naar de sterke eensgezinde natie, wilden het individuele belang volkomen ondergeschikt maken aan het staatsbelang, waren sterk nationalistisch ingesteld en hadden een grondige hekel aan communisten. Hitler was ervan overtuigd dat het Duitse volk nooit een gezond en sterk volk kon zijn zolang er nog joden bestonden. Ook het onderwijs ontsnapte niet aan de greep van de nazi s. Vakken als geschiedenis en biologie kregen een inhoud die doordrenkt was van de nationaal socialistische leer. Voor de oudere jeugd waren er de Hitlerjugend en de Bund Deutsche Mädel, min of meer verplichte organisaties waar de jongens rijp werden gemaakt voor (militaire)dienst aan het vaderland en de meisjes voor hun latere taak als huisvrouw en moeder. Wat het laatste betreft: het nationaal socialisme was fel gekant tegen emancipatie van de vrouw. Ze mocht buitenshuis wel werken als huisvrouw, maar moest er vooral voor zorgen dat het Duitse volk groter werd. Wat was de rol van vrouwen in deze totalitaire systemen? Om deze vraag te beantwoorden moesten we naar de bronnen in ons boek kijken, hier is ons het volgende opgevallen. Op geen enkele poster of prentbriefkaart is een vrouw afgebeeld. Je ziet alleen maar sterke mannen afgebeeld. Waarschijnlijk hadden vrouwen in die tijd weinig te zeggen. Ze moesten gehoorzamen. In Duitsland moesten ze vooral veel kinderen baren om het Duitse volk uit te breiden en mochten ze Pagina 6 van 8

7 buitenshuis als huisvrouw werken. Maar met de politiek mochten de vrouwen zich niet bemoeien. Op de Russische posters zag je wel vrouwen afgebeeld maar alleen als je Lenin voor een hele groep mensen zag staan. Dan zag je vrouwen tussen de vele aanbidders, maar verder zie je alleen maar mannelijke arbeiders afgebeeld. Vrouwen hadden In Rusland waarschijnlijk ook niets te zeggen. Welk soort onderwerp komt het meeste voor? Om deze vraag te beantwoorden hebben we informatie uit internet gehaald en ook wat uit het bronnenboek en het werkboek. In de propaganda werden vooral de ideeën van de staat aangegeven. In Duitsland werd op 13 maart 1933 het ministerie van Volksvoorlichting en Propaganda opgericht. Het ministerie werd belast met het toezicht op de pers, radio, film, kunst en literatuur. Bij Duitsland werden de thema s meestal herhaald, namelijk het herstellen van Groβ Deutschland, de decadentie van de democratieën, de vervuiling door de joden en de beestachtigheid van de bolsjewieken. Net als Duitsland had de staat Rusland voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog het monopolie op de media. Na de Russische revolutie waren binnen korte tijd alle vormen van drukwerk boeken, kranten, pamfletten en posters - In handen van de Staatsonderneming voor Publiciteit. De Russen kregen vooral veel te horen over de decadentie en de onrechtvaardigheid van de tsaren en over de goedheid van de bolsjewieken. Tsaren die zich op het slagveld hadden onderscheiden, werden als helden vereerd. Ze werden vooral als voorbeeld gesteld aan de Russische soldaten. Dit laatste zag men ook in de posters terugkomen. In Moskou werkten er zo n 200 kunstenaars aan de posters Hieronder staan alle overeenkomsten en verschillen die we hebben kunnen vinden op een rijtje: Overeenkomsten: Er wordt door beide leiders gestreefd naar een eenheid en samenhorigheid. Ze doen zichzelf allebei voor als echte helden en goden. Ze laten het volk geloven dat ze de verlossers zijn. Als standpunt gebruiken ze vaak hun volk/land Ze gebruikten alle bij totale censuur alles werd via de media wegen aangepakt Verschillen: Hitler richt zich vaak op uitbreiding van grond en oorlog. Stalin daarin tegen richt zich veel meer op het eigenland. Hitler gebruikte zijn het Duitse ras als uitgang punt. Stalin zijn volk. Doordat het analfabetisme in Rusland groot was werden er daar Pagina 7 van 8

8 minder teksten gebuikt dan door Hitler. In Rusland werd meer gebruik gemaakt van afbeeldingen. Conclusie: Het is dus duidelijk geworden dat de propaganda voor totalitaire staten zoals Rusland en Duitsland en erg grote rol hebben gespeeld. Zo zouden Hitler en Stalin zonder propaganda nooit zo'n grote druk uitgeoefend kunnen hebben op de mensen. Want zonder de media zou het nooit gelukt zijn zoveel mensen van hun ideeën te overtuigen. Wij vinden dat propaganda het belangrijkste middel is om mensen van iets te overtuigen of te vertellen. Hitler en Stalin hebben de propaganda heel erg goed gebruikt. Ze wisten hierdoor het hele volk te overtuigen dat hun gedachtegangen correct waren. Pagina 8 van 8