////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Transcriptie

1 /verslag 44THPAO Afdeling Welzijn en Samenleving Koning Albert II-laan 35 bus Brussel T F welzijnensamenleving@wvg.vlaanderen.be VERSLAG /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Datum: 16/02/2016 Aanwezig: Nathalie De Bleeckere, Rudy De Cock, Katia De Vos, Nathalie Debast, Michel Dethée, Koen Devroey, Marijke Enghien, Caroline Gielens, Nele Haedens, Rudi Kennes, Hilde Linssen, Greet Roels, Marianne Schapmans, Thijs Smeyers, Veerle Stroobants, An Van Cauwenberghe, Sabine Van de Gaer, Kris Van den Belt, Frank Van den Branden, Laurens Van Dorpe, Henk Van Hootegem, Ronald Van Paassen, Frederic Vanhauwaert, Roel Vermeire, Eva Vonck, Sol Wallyn, Toon Walschap, Wouter Horemans, Kristel Bogaerts, Kristel De Vos, Marc Haesendonckx Afwezig: Ilse Boeykens, An Bistmans, Bruno Buytaert, Liesbet Brzyk, Jan Cocle, Bart De Geeter, Gerd De Keyser, Paul De Zeeuw, Anneleen De Witte, Daniëlle Dierickx, Kathy Vandamme, Elien Gillaerts, Wilfried Goossens, Jo Noppe, Dirk Masquillier, Kristof Peeters, Paul Schreurs, Monia Tahri, Danny Trimbos, Chris Truyens, Dirk Van Evercooren, Adelheid Vanhille, Piet Van Schuylenbergh, Peter Vandenneucker, Nadine Vervaet, Hinda Zouaoui Voorzitter: Marijke Enghien Verslaggever: An Van Cauwenberghe Onderwerp: HPAO //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// /////////////////////////////////////////// 1. Opmerkingen verslaggeving In het verslag werd onder stand van zaken armoedetoetsen verkeerdelijk genoteerd dat de toets op de tariefregeling water weinig bijbracht aan de uiteindelijke beslissing. Er werd immers op basis van de resultaten van de armoedetoets beslist de sociale correctie te verhogen. De oorspronkelijke sociale correctie bleek immers geen verbetering voor de mensen met een klein waterverbruik. 2. Inleiding werkgroepen Marijke geeft het woord aan Frank Van den Branden en An Van Cauwenberghe. pagina 1 van 5

2 An licht de nota s met betrekking tot het HPAO en het voortgangsrapport kort toe. Er wordt opgemerkt dat het doorgeven van informatie een belangrijke (deel)functie van het HPAO omvat. Hier wordt aan toegevoegd dat ook het doorgeven van informatie een dynamiek te weeg brengt. Frank brengt aan dat de implementatie van de armoedetoets in volle gang is. Een eerste vorming heeft plaatsgevonden. De bevindingen hierrond zijn over het algemeen positief. De stand van zaken van de lijst van armoedetoetsen wordt binnen het HPAO van nabij opgevolgd. Er zal niet gewacht worden op het voortgangsrapport 2017 om tot een bijsturing van deze lijst te komen. De bijsturing zal niet alleen een stand van zaken inhouden, maar ook een toetsing of het juiste spoor wordt bewandeld (bv. voeren we de juiste toetsen uit?). Het werk dat binnen de werkgroepen aangaande de nota HPAO en het planningsdocument voor het voortgangsrapport werd geleverd, vindt zijn neerslag in de respectievelijke documenten. Het gedeelte rond de armoedetoets wordt onder volgend punt weergegeven. Ter aanvulling wordt hier nog onder de aandacht gebracht dat op 31 mei 2016 een eerste insteek inzake het voortgangsrapport wordt verwacht. De timing en de aanpak rond de opmaak van het voortgangsrapport zullen asap aan de Vlaamse Regering ter mededeling worden voorgelegd. Tot slot willen we ter ondersteuning van de werkzaamheden in de groepen ook nog eens de aandacht vestigen op het aanbod van kennis en rapporten van het interfederaal steunpunt armoedebestrijding en sociale inclusie. Zie ook verder in dit verslag. 3. Armoedetoets We bespreken vandaag huidige knelpunten, leerpunten en noden. Een samenvatting vanuit de verschillende werkgroepen: Knelpunten - De handleiding gaat uit van een ideaaltypische situatie en maakt daarbij abstractie van een aantal gegevenheden zoals het regeerakkoord, de beleidsnota s en beleidsbrieven, waar al engagementen zijn opgenomen. De handleiding geeft op die manier het gevoel aan AA s dat zij een armoedetoets nooit goed kunnen uitvoeren. - Alles staat of valt met het initiatief van de bevoegde ministers om armoedetoetsen tijdig op te starten en te (laten) uitvoeren. Kabinetten en leidend ambtenaren moeten bereid zijn om een volwaardige armoedetoets uit te voeren en overtuigd zijn dat die (alleen) zo een meerwaarde heeft. - De toets wordt nog te veel louter als een checklist gezien. Het voelt dan eerder aan als een verplicht nummer zonder meerwaarde. - De AA (en externe actoren) wordt vaak veel te laat in het wetgevend proces ingeschakeld. De maatregel staat op dat moment al bijna helemaal op punt en moet snel goedgekeurd worden. Van een zinvol participatieproces kan dan geen sprake meer zijn: er is geen ruimte meer voor grotere aanpassingen en de betrokken actoren (vanuit doelgroep en wetenschap) hebben onvoldoende tijd om grondige inbreng te leveren. - Een advies (vaak nog het enige mogelijke gezien bovenstaande) is geen volwaardige armoedetoets en mag niet zo benoemd worden. Het heeft geen meerwaarde als dit (louter) gebruikt wordt om een dossier alsnog voorbij de VR te krijgen. 44THPAO pagina 2 van 5

3 - Herschikking bevoegdheden binnen bepaalde beleidsdomeinen (t.g.v. staatshervorming) zorgden voor vertraging en gemiste kansen. - De koppeling met RIA helpt niet, aangezien zich daar dezelfde knelpunten stellen. - Er is geen budget voor wetenschappelijke bijdrage en/of onderzoek. Leerpunten - Betere en blijvende communicatie naar de ambtenaren die een armoedetoets moeten uitvoeren over waar men terecht kan voor ondersteuning, informatie en feedback over proces en resultaat van armoedetoetsen. - Communicatie van de bevoegde kabinetten naar leidend ambtenaren inzake de armoedetoets brengt het proces sneller en doeltreffender op gang - De toets brengt de problematiek van armoede op verschillende domeinen onder de aandacht/ tastbaar. Dit is al een eerste duidelijk effect. - Een goed gesprek met alle betrokkenen als start van het proces blijft cruciaal om stand van zaken, verwachtingen en kader te delen en werkafspraken te maken. Zo kan de toets een meerwaarde zijn voor alle actoren. - Het proces moet lang genoeg doorgezet worden (ook na goedkeuring VR): terugkoppeling, opvolging van uitvoering, - Een goede armoedetoets vraagt tijd: beter een beperkt aantal goede toetsen dan veel snelle adviezen. - In de handleiding moet het belang van het proces meer naar voor komen, waarbij de technische stappen ondersteunend zijn in plaats van een formele last. Noden - Een platform waar ambtenaren (goede) concrete voorbeelden vinden over proces (bv. hoe bereidheid gevonden bij alle actoren, wanneer is wat gebeurd, ) en resultaat (tot welke wijzigingen heeft het geleid, welk soort gegevens zijn gebruikt, ) van doorlopen toetsen. - Een wetenschappelijk platform waar onder meer ad hoc wetenschappelijke ondersteuning kan aangevraagd worden - Vorming voor ambtenaren die regelgeving maken (ruimer dan enkel HPAO/aandachtsambtenaren). voorbeelden (eventueel een volgende HPAO voor te brengen) - Armoedetoets water - Armoedetoets energie-armoede 4. Voorstelling tweejaarlijks Verslag van het Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting Het achtste tweejaarlijks Verslag van het Steunpunt is gewijd aan de rol van publieke diensten in de strijd tegen armoede. Henk van Hootegem en Veerle Stroobants stellen het Verslag kort voor. De PowerPoint wordt bij het verslag gevoegd. De vraag die doorheen dit Verslag wordt onderzocht is te weten in welke mate de publieke diensten bijdragen aan het garanderen van de effectiviteit van de fundamentele rechten van iedereen, mensen in grote armoede inbegrepen. Eerder dan een reflectie te voeren over publieke diensten in het algemeen, werd er voor een thematische benadering gekozen, op basis waarvan gemeenschappelijke elementen werden gedefinieerd, die kunnen opgaan voor meerdere publieke diensten. Volgende thema s werden onder de loep genomen: justitie, cultuur, kinderopvang, gezondheid, werk en tot slot energie en water. 44THPAO pagina 3 van 5

4 Er wordt opgemerkt dat de term Cultuur niet de lading dekt die wordt bedoeld. Cultuur omvat de hele samenleving, meer bepaald het waarden - en normenstelsel van deze samenleving. Kunst zou een betere term zijn voor wat hier bedoeld wordt. Kunst is, als resultaat van onze fantasie en creativiteit, een onderdeel van cultuur. Het Steunpunt merkt op dat bij de start van elke thematische werkgroep werd stilgestaan bij de definitie van het thema. De deelnemers aan het overleg kozen voor een reflectie op de verschillende essentiële elementen van cultuur en dit vanuit de ervaringen van mensen in armoede. Samen tot één definitie van cultuur proberen te komen, zou te weinig tijd gelaten hebben voor de centrale vraag van dit hoofdstuk, namelijk naar de rol van publieke diensten om de effectiviteit van het recht op cultuur voor iedereen te garanderen. In de hele tekst gebruiken we cultuur in de brede betekenis van het woord en bedoelen we er het brede spectrum van kunst en cultuur mee. Er wordt gevraagd welke stakeholders betrokken werden bij de werkgroep rond werk. Er wordt geantwoord dat onder meer Actiris, RVA en VDAB deelnamen aan de werkgroep. Een volledig overzicht van de deelnemers wordt in het Verslag weergegeven. Vanuit het HPAO wordt opgemerkt dat steeds meer projecten als aanbesteding (tender) worden uitgegeven. Hierbij bestaat het risico van verlies aan expertise en focus op gemakkelijker bereikbare groepen. Hierdoor vallen de meest kwetsbare opnieuw uit de boot. Tenslotte wordt er opgemerkt dat onderwijs als openbare dienst niet werd weerhouden als thema in het Verslag. Het Steunpunt geeft aan dat onderwijs wel terzijde werd meegenomen. Het Verslag zal ook aan het kabinet Onderwijs bezorgd worden via de Vlaamse Regering. Het Verslag vindt u terug onder volgende link: 5. Netwerk tegen Armoede Het Netwerk werkt momenteel aan: - Reflectie op conceptnota rond Geïntegreerd Breed Onthaal. - publicatie Invaliditeit - overleg met onderwijskoepels over kosten in het onderwijs, de eindtermen en DKO - projecten gezondheidszorg - congres 1 ste lijns gezondheidszorg - dossier referentieadres Op 8 maart 2016 word een forumdag leren georganiseerd. Op de forumdag nodigen het Netwerk en Welzijnsschakels samen de verenigingen uit met de mensen van hun groep om na te denken over de rol van verenigingen in het sterker maken van mensen, wat leren mensen, wat willen ze leren, wat brengen ze zelf in en hoe loopt zoiets dan? Leren in de breedste zin van het woord natuurlijk. Het Netwerk wordt momenteel ingeschakeld bij volgende armoedetoetsen: - Sportfederaties - Lokaal Sociaal Beleid - Vlaamse Sociale Bescherming - Kinderbijslag - Basisbereikbaarheid Volgende VPAO s zijn actief: 44THPAO pagina 4 van 5

5 - Wonen - Jeugd (algemeen) - Digitalisering binnen cultuur en vrije tijd Volgende VPAO s zijn in voorbereiding: - Geestelijke gezondheidszorg - Geïntegreerd Breed Onthaal 6. Varia a. Stand van zaken 1 euro maaltijden Er werden over heel Vlaanderen 22 projecten geselecteerd (regionaal gespreid maar niet regio dekkend). In Brussel werden geen projecten weerhouden. Er is wel overleg lopende met VGC. De looptijd van de projecten bedraagt maximaal 3 jaar. Via het geregeld opleveren van een stand van zaken wordt het bereik en de aangeboden gezinsondersteuning opgevolgd. De organisaties worden betrokken bij het lerend netwerk sociale restaurants dat door Komosie georganiseerd wordt. Een overzicht van de geselecteerde projecten vindt u onder volgende link: b. Stand van zaken communicatie initiatieven naar mensen in armoede De administratie heeft tot op heden nog geen (goede) voorbeelden mogen ontvangen van lopende of geplande communicatie initiatieven. Dit wordt verder opgevolgd. c. De Link De Link geeft mee dat er momenteel een uitgebreid onderzoek loopt van de inspectie onderwijs naar de opleiding ervaringsdeskundige in de armoede en sociale uitsluiting. Men meldt eveneens dat de financiering vanuit het beleidsdomein Werk, die in 2015 gehalveerd werd en in 2016 stopgezet zou worden, voor 2016 alsnog zou overgenomen worden door de VDAB, wellicht via tender. Het volgende HPAO gaat door op 14 april 2016 vanaf 14u. 44THPAO pagina 5 van 5