Wat waren de voornemens, volgens het regeerakkoord en de beleidsnota?

Transcriptie

1 GELIJKEKANSENBELEID Wat waren de voornemens, volgens het regeerakkoord en de beleidsnota? In het regeerakkoord werd aangegeven dat het Vlaams beleid streeft naar een volwaardige participatie voor iedereen (p. 73). Nieuw bij het regeerakkoord was de toevoeging van de kansengroep 'personen met een handicap' aan het gelijkekansenbeleid. Natuurlijk komt aan bod dat men het VN-Verdrag inzake de Rechten voor Personen met een handicap wil implementeren. Verder lezen we in het regeerakkoord het voornemen om verder met de open coördinatiemethode (OCM) voor een transversaal beleid te zorgen, er is zelfs sprake van "een masterplan voor de evenredige participatie van alle doelgroepen aan alle domeinen van het maatschappelijk leven" (p. 74). In de beleidsnota van de Minister wordt verder aangegeven welke instrumenten men nog wil inzetten: er is het voornemen om geschikte indicatoren op te stellen (p.18) en een screening in te voeren van beleidsvoornemens (p.19). Bij dit laatste verwijst de minister zelf naar het voorstel van GRIP om een toetsing op gevoeligheden voor doelgroepen in te schrijven in de ambtelijke reguleringsimpactanalyse (RIA). Op het vlak van antidiscriminatie stelt men voorop om de meldpunten discriminatie verder uitbouwen en werk te maken van de interfederalisering van het Centrum voor Gelijke Rechten en Racismebestrijding. Zowel in het regeerakkoord als in de beleidsnota staat men stil bij de rol van het middenveld: 'We investeren in een representatieve koepelorganisatie van belangenverenigingen per doelgroep en waarmee de Vlaamse regering samenwerkt' (regeerakkoord p. 74) 'Eenmaal ik een duidelijk zicht heb op het middenveld en in welke mate dat een rol kan spelen binnen het gelijkekansenbeleid inzake handicap, kan nagegaan worden hoe samenwerkingsverbanden structureel onderbouwd kunnen worden of vorm kunnen krijgen eventueel door de samenwerking een decretale basis te geven' (beleidsnota p. 26).

2 Realisaties van de Minister van Gelijke Kansen midden 2012 Handicap krijgt effectief zijn plaats binnen het gelijkekansenbeleid zoals dit voor de andere kansengroepen is uitgebouwd. In alle segmenten van het verticaal en horizontaal gelijkekansenbeleid zien we handicap zijn plaats innemen. Begin 2012 werd het team van Gelijke Kansen in Vlaanderen ook versterkt met een medewerker die zich specifiek op het thema handicap kan toeleggen. Met beperkte middelen blijven grote projecten evenwel uit. Zo hadden we gehoopt op een brede campagne naar beeldvorming toe. Dit wordt nu wel aangekondigd voor Om onderzoek rond handicap mogelijk te maken, is vanaf de nieuwe overeenkomst in 2012 handicap toegevoegd aan de opdracht van het Steunpunt Gelijkekansenbeleid. Naast een algemene opdracht rond antidiscriminatiebeleid, zijn er twee specifieke opdrachten rond handicap. Dit werd voorafgegaan door twee andere onderzoeken (in 2011): 1. Beleidsparticipatie van personen met een verstandelijke beperking Tina Goethals, Geert Van Hove - Universiteit Gent, vakgroep orthopedagogiek, in samenwerking met Onze Nieuwe Toekomst vzw Word-versie van het onderzoek Toegankelijke Word-versie van het onderzoek 2. Onzichtbaarheid. Personen met een handicap in nieuwsuitzendingen bij VRT en VTM, Dr. Sara Vissers, Prof. Marc Hooghe (KULeuven) PDF-versie van het rapport In het najaar 2012 worden nog twee onderzoeksprojecten afgerond: beleidsparticipatie van personen met een verstandelijke handicap (vervolgproject van ONT) en beleidsparticipatie op Vlaams niveau (het NOOZO project). Midden 2012 starten nieuwe projecten: een steunpunt rond inclusief onderwijs (Ouders voor Inclusie) en een (tweede) vervolgproject rond coaching van personen met een verstandelijke beperking binnen beleidsparticipatie (ONT). Het doelstellingkader van de OCM-methode rond handicap is met een jaar vertraging afgeraakt eind 2011 en ondertussen zijn ook de

3 actieplannen OCM uitgewerkt. Om een doelstellingenkader voor het thema toegankelijkheid van informatie uit te werken, neemt men meer tijd. Het voornemen om indicatoren vast te leggen kreeg eerst vorm in een onderzoek van Ernst & Young en is nu meegenomen in de opdrachten voor het Steunpunt Gelijkekansenbeleid (UGent, Geert Van Hove). In 2013 moet dit een definitieve indicatorenset opleveren met een nulmeting. Voor een screening van beleidsvoornemens op het vlak van sociale aspecten, wordt een quick scan ontwikkeld (met handleiding) die onderdeel zal uitmaken van de RIA, de reguleringsimpactanalyse. Wat betreft de implementatie van het VN-Verdrag voor Personen met een Handicap werd de coördinatie ('focal point') op Vlaams niveau toevertrouwd aan Gelijke Kansen in Vlaanderen. Op 12 juli 2011 kreeg het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding (CGKR) de opdracht toegewezen om als onafhankelijk mechanisme de uitvoering van het VN-Verdrag inzake de Rechten voor Personen met een Handicap te bevorderen, te beschermen en op te volgen. Daarmee voldeed België eindelijk aan artikel 3.2 van dat verdrag - net op de valreep voor de 2de verjaardag van de ratificatie (1 augustus 2009) en het moment van indienen van het eerste rapport van België. Vanaf begin 2013 is er binnen het CGKR een dienst Dienst Verdrag Rechten van Personen met een Handicap opgestart, met hieraan verbonden een begeleidingscommissie (waar GRIP aan deelneemt). De voorziene prospectie van het middenveld met het oog op participatie en samenwerking met de verenigingen van personen met een handicap heeft vorm gekregen in het NOOZO-project (Niets Over Ons Zonder Ons). Een brede groep verenigingen van personen met een handicap (waaronder GRIP) hebben een voorstel uitgewerkt voor de beleidsparticipatie van personen met een handicap en hun organisaties aan het Vlaams beleid. De Vlaamse regering engageert er zich toe om nog tegen het einde van de legislatuur deze beleidsparticipatie via een nieuw decreet te voorzien. Op het vlak van het antidiscriminatiebeleid werd in juli 2012, na lange en moeizame onderhandelingen, een overeenkomst gesloten over de interfederalisering van het Centrum (CGKR). Het komt erop neer dat er

4 een nieuw centrum voor Gelijke Kansen en Bestrijding van Discriminatie en Racisme wordt opgericht. Het is wel nog even wachten, tot juni 2013, voor dit inter-federaal centrum van start zal gaan. Belangrijk is dat ook de Meldpunten Discriminatie die reeds drie jaar vanuit Gelijke Kansen Vlaanderen worden opgezet, hierin worden opgenomen. Reacties en voorstellen van GRIP Beleid evolueert traag ook gelijkekansenbeleid. GRIP was zeker tevreden met de opname van het thema handicap binnen gelijkekansen. En we vinden het belangrijk om het verder gelijkekansenbeleid te baseren op stevige instrumenten zoals een systeem van inclusie-effectenanalyse en de opvolging van een set van inclusie-indicatoren. Maar zijn we ongeduldig als we nu vaststellen dat het toch wel traag vooruit gaat? We merken immers dat vooropgestelde streefdata vaak vooruit geschoven worden en dat voor een grondige aanpak (bvb. een stevige sensibilisatiecampagne) de budgetten ontoereikend zijn. Dit zorgt er natuurlijk voor dat het gelijkekansenbeleid voor personen met een handicap nog wat aan slagkracht ontbreekt. Bij de OCM methode houdt de vertraging het risico in dat er niet veel nieuw beleid aan te pas komt, in vergelijking van wat bij aanvang van de legislatuur is vastgelegd.. In plaats van en sturing vanuit Gelijke Kansen is dit dan meer een opsomming van wat er binnen andere domeinen welwillend ondernomen wordt. We zullen daar beter zicht op krijgen eenmaal de actieplannen openbaar worden gemaakt. Slotconclusie is dat we vaststellen hoe handicap effectief ingevoegd wordt in het gelijkekansenbeleid, maar dat we hoopvol uitkijken hoe dit de komende jaren kan resulteren in daadkrachtiger beleid. En toegankelijkheid? Toegankelijkheid van de openbare ruimte wordt beschouwd als een sleutelelement in de realisatie van een maatschappij met gelijke kansen.

5 Sinds 1 maart 2010 is een nieuwe Stedebouwkundige verordening toegankelijkheid in werking getreden (met nog een aantal wijzigingen in juli 2010). Van bij de aanvang stelden zich heel wat vragen bij de opvolging en daadwerkelijke controle. Er wordt een evaluatie van de Toegankelijkheidsvordering voorzien in We zijn dan ook benieuwd wat daarbij naar voor zal komen. In de beleidsbrief wordt de nood aangekaart voor een nieuwe structuur van het toegankelijkheidswerkveld. Dit sluit aan bij de bezorgdheid van GRIP dat de ervaringsdeskundigheid op dit moment onvoldoende meegenomen wordt in het toegankelijkheidsbeleid, zeker nu de werking van het Toegankelijkheidsoverleg Vlaanderen (TOV) is stopgezet.