Samenvatting Maatschappijwetenschappen Massamedia

Transcriptie

1 Samenvatting Maatschappijwetenschappen Massamedia Samenvatting door C woorden 15 januari ,9 2 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijwetenschappen Massamedia 1. het communicatieproces: communicatie is het proces waarbij een zender bedoeld of onbedoeld een bepaalde boodschap (informatie) overbrengt aan een ontvanger en waarbij mensen de relaties die zij met elkaar hebben vorm en inhoud geven. Kenmerken van communicatie zijn: de boodschap: feiten, beelden, gedachten, plannen, gevoelens, enzovoort. De zender: verzend de boodschap. Kan een organisatie zijn of een bedrijf of persoon. Het medium: het technische middel waarmee de boodschap wordt overgedragen. Kan ook met meerdere media. De ontvanger: Degene bij wie de boodschap bedoeld of onbedoeld aankomt. een persoon een groep of een massa. Feedback: de reactie die de ontvanger geeft op de boodschap. De ontvanger wordt ineens de zender (want die stuurt de feedback) Je referentiekader is de verzameling van al je persoonlijke waarden, normen, standpunten, kennis en ervaringen. Ruis betekent verstoring of misvorming van het communicatieproces. Bij directe communicatie is er sprake van persoonlijk contact tussen zender en ontvanger. Indirecte communicatie gaat altijd via een technisch hulpmiddel (medium) zoals een telefoon of een computer. Eenzijdige communicatie: radio, tv, kranten en films. De ontvanger stuurt geen boodschap terug. Als communicatie meerzijdig is, is er sprake van interactie en feedback. Ook wel wederkerigheid Pagina 1 van 11

2 Verbale communicatie is gesproken of geschreven communicatie. Non-verbale communicatie is alle communicatie waar je geen woorden bij gebruikt maar symboliek, tekeningen, gebaren en lichaamstaal. Interpersoonlijke communicatie: directe meerzijdige verbale en/of non-verbale communicatie. Massacommunicatie is gericht op een groot en grotendeels onbekend publiek, is eenzijdig en kan zowel nonverbaal als verbaal zijn. Indirect. 1. massacommunicatie en massamedia: kenmerken van massacommunicatie: richt zich op een breed, heterogeen en relatief onbekend publiek informatie is openbaar veel mensen bij betrokken gebruik van massamedia eenzijdige communicatie geen controle of de boodschap is aangekomen mogelijk de ontvanger bepaalt zelf hoe hij een medium gebruikt. Een krant kan ook ongelezen weggegooid worden. De massamedia zijn alle middelen die massacommunicatie mogelijk maken. Soorten media: gedrukte media digitale media audiovisuele media 1. de functies van massamedia: functies voor het individu: informatieve en educatieve functie: functie voor het individu, de media voorzien ons van nieuws en informatie waardoor wij op de hoogte blijven van actuele gebeurtenissen opiniërende functie: de media geven kritisch commentaar op nieuws en andere maatschappelijke onderwerpen. daardoor helpen zij ons onze mening te vormen. Sociale functie: de media verbinden ons met andere mensen. Bijvoorbeeld samen tv kijken, praten over onderwerpen die de media brengt. Recreatieve functie: de media bieden ontspanning en tijdverdrijf. Functies voor de samenleving: -informerende functie: Pagina 2 van 11

3 opiniërende functie: de burgers worden geïnformeerd over maatschappelijke en politieke onderwerpen. Daarbij geven zij ruimte aan de verschillende politieke visies op deze problemen. Op basis van deze informatie kunnen we onze mening vormen. Spreekbuisfunctie: de media brengen opvattingen van individuen en belangengroepen onder de aandacht en vormen een platform voor het publieke debat. Commentaarfunctie: de media faciliteren het recht op vrijheid van meningsuiting. via columns en blogs wordt er commentaar gegeven op actuele gebeurtenissen. Controle- of waakhondfunctie: de media controleren het functioneren van de overheid. Journalisten bekijken kritisch of ministers en andere invloedrijke mensen zich aan de regels houden. Agendafunctie: de media zorgen ervoor dat maatschappelijke problemen onder de publieke en politieke aandacht komen. Journalisten gaan actief op zoek naar maatschappelijke kwesties of problemen. -socialiserende functie: de media draagt belangrijke cultuur elementen over. lezers kijkers en luisteraars krijgen informatie over waarden en normen van de dominante cultuur, maar ook van andere (sub)culturen. -amuserende functie: vanwege de vele vrij tijd is er een vrijetijdsindustrie, dit zie je ook terug in de media. Publieke omroepen zenden programma's uit die zowel een amuserende als informerende functie hebben. -bindende functie: De bindende functie betekent dat ze de sociale cohesie bevorderen. Bijvoorbeeld als de media belangrijke gebeurtenissen 'verslaan socialisatie: het proces waarbij iemand de waarden, normen en andere cultuurkenmerken van een samenleving of groep aanleert. Dat proces vindt plaats vanaf de geboorte. sociale cohesie: de onderlinge verbondenheid tussen mensen binnen de samenleving. Bijvoorbeeld als Nederland wint van Spanje met het WK, dan voelen we ons allen een. 3.1 uitgangspunten van het mediabeleid vrijheid van meningsuiting: voor een goed functionerende democratie is vrijheid van meningsuiting essentieel. Inperking van de vrijheid van meningsuiting geldt voor publieke uitingen die: aanzetten tot haat of discriminatie een gevaar opleveren voor de openbare orde of nationale veiligheid in strijd zijn met de openbare zeden(publiek fatsoen) staats- of bedrijfsgeheimen bevatten beledigend of opruiend zijn bestempeld kunnen worden als smaad (onjuiste beschuldiging iemands goede naam en eer aantasten) censuur, de overheid oefent controle uit op de informatievoorziening. Pagina 3 van 11

4 Mediawet: Een publieke omroep moet een vereniging of stichting zijn en een maatschappelijk of geestelijke stroming vertegenwoordigen. En de omroep moet vanuit een eigen identiteit gericht zijn op zowel een breed publiek als op specifieke groepen. Minimaal leden volledige erkenning vanaf leden Erkende omroepen heben recht op een financiële bijdrage van de overheid Er moet een compleet aanbod zijn Niet meer dan 6,5% gemiddelde zendtijd aan reclame besteden en maximaal 12 minuten per uur. Sponsoring is toegestaan. Taken van het Commissariaat voor de Media: het uitgeven en controleren van zendmachtigingen aan zowel publieke als commerciële omroepen de naleving van reclame- en sponsoring controleren de naleving van programmavoorschriften voor de publieke omroep. Het Commissariaat voor de Media mag boetes opleggen aan omroepen wanneer zij de Mediawet overtreden. Het Stimuleringsfonds voor de pers is een door de overheid ingesteld bestuursorgaan dat de pluriformiteit van de persmedia moet beschermen. Kranten en tijdschriften die bijdragen aan de pluriformiteit doordat ze een herkenbaar eigen gezicht of een duidelijke politieke of religieuze kleur hebben, kunnen in geval van nood een beroep doen op tijdelijke financiële steun van dit fonds. Het geld is afkomstig uit Ster-opbrengsten van de televisie. 3.3 discussies over het omroepbestel: de liberalen zijn tegen subsidiëring van publieke omroepen. Zij zijn voor zelfregulering. De sociaaldemocraten pleiten voor een regulerend optreden van de overheid. De christendemocraten zijn ook voor een regulerende overheid maar vinden dat de omroepen en kranten ook zelf hun verantwoordelijkheid moeten nemen. Belangengroepen: de publieke omroepen (voor behoud van de pluriformiteit) de commerciële zenders ( vinden dat de mensen volwassen genoeg zijn om zelf uit te maken waar ze naar kijken) het bedrijfsleven (eens met de commerciële zenders, vinden dat commercialisering leidt tot een grotere keuzemogelijkheid voor kijkers) mediaconsumenten (een belangen groep die tegen reclame is, op de commerciële zenders irriteert het) overheid (wil dat het omroepbestel bijdraagt aan onze ontwikkeling) Pagina 4 van 11

5 4.1 technologische innovatie: informatietechnologie is het vakgebied waarin computersystemen en digitale communicatietoepassingen worden ontworpen en gebouwd. Digitalisering wil zeggen dat niet-digitale of analoge informatie wordt omgezet naar digitale data. Digitale vormen van dienstverlening: internetbankieren en het elektronisch patiëntendossier. De samenkomst van verschillende mediatypen op een apparaat of een gedeeld kanaal noemen we convergentie. 4.3 de informatiemaatschappij een informatiemaatschappij is een technologisch, hoogontwikkelde samenleving waarbij communicatie en informatieoverdracht de basis van de meeste economische activiteiten vormen. Kenmerken van de informatiemaatschappij: constante informatiestroom niet gebonden aan één plaats vervaging van nationale grenzen snelle verandering van de informatiemaatschappij zelf 5.1 hoe komen de media aan hun geld? Financiële middelen van de pers: abonnementen vrije verkoop advertenties Om belangenconflicten te voorkomen hebben kranten en tijdschriften een redactiestatuut. Hierin worden de taken en bevoegdheden van de redactie en directie geregeld. De onafhankelijkheid van de redactie ten opzichte van de directie wordt hiermee zo veel mogelijk gewaarborgd. Toch kan een journalist niet alles schrijven wat hij wil. In de meeste statuten staat ook dat journalisten verplicht zijn rekening te houden met de identiteit van het blad, de redactionele formule en met de algemeen geldende fatsoensnormen van onze samenleving. Pagina 5 van 11

6 Publieke omroepen hebben inkomsten uit: een overheidsbijdrage en inkomsten van de Ster-reclame (samen: omroepgelden) lidmaatschaps- en abonnementsgelden sponsoring van programma s door bedrijven overige inkomstenbronnen zoals: omroepbladen en verkoop van merchandise. Er mag geen winst gemaakt worden dus dit is beperkt (door de mediawet) commerciële zenders verdienen vooral door reclame-inkomsten en sponsorgelden. 5.2 commerciële ontwikkelingen Marktsegmentering en stijging van het aantal producten : vooral in de tijdschriftenwereld is er sprake van een sterkere marktsegmentering. Uitgevers doen er alles aan om een bepaald segment of doelgroep te beheersen. We zien hierin heel veel kleine markten voor specifieke informatie. Netprofilering : een zender richt zich op één bepaald onderwerp, bijvoorbeeld sport. Een aantal voorbeelden van persconcentraties : Wegener is de grootste uitgever van regionale dagbladen in Nederland. Telegraaf Media Groep, eigenaar Telegraaf, spits, metro, alle regionale dagbladen in Noord-Holland en privé en autovisie. De Persgroep bezit de Volkskrant, trouw, het parool, AD, Q-music, nationale vacaturebank Sanoma is grootste tijdschriftenuitgever. LINDA, playboy, Tina Persbureaus CNN, Reuters en Associated Press leveren een groot deel van de nieuwsberichten. Persconcentratie brengt het gevaar van monopolievorming met zich mee, waardoor de kwaliteit afneemt en de pluriformiteit minder wordt: consumenten hebben minder kranten waar ze uit kunnen kiezen. Soorten persconcentratie: redactionele persconcentratie: de uitgever bundelt de redactiecapaciteit zodat redacteuren voor verschillende kranten of tijdschriften tegelijk schrijven. Publieksconcentratie: het publiek verdeelt zich over de dagbladen, bijv: de Volkskrant wordt alleen door PvdA ers gelezen. Aanbiedersconcentratie: een bladuitgever geeft meerdere kranten uit. De mededingingswet is bedoeld om ongewenste kartelvorming en prijsafspraken tegen te gaan. Pagina 6 van 11

7 5.3 functioneren en kwaliteit van de media: Het proces waarbij amusement andere maatschappelijke functies van de media verdringt noemen we verschraling of vertrossing. We definiëren een mediahype als nieuws dat zichzelf versterkt zonder dat zich nieuwe feiten voordoen Met medialogica wordt de situatie waarin de manier van politiek bedrijven gestuurd wordt door de media bedoeld. Bij een mediaframe is er sprake van berichtgeving over een onderwerp die steeds vanuit hetzelfde perspectief plaatsvindt. 6.1 selectieproces van het nieuws: nieuwswaarde: hoe belangrijk is het nieuwsfeit? Waarom is de ene gebeurtenis wel geschikt voor publicatie en de andere niet? Nieuwscriteria: het is actueel het is opvallend, onverwacht, verrassend en/of schokkend het is cultureel of geografisch dichtbij er sprake van een human-interest aspect : drama emotie conflict het is afwijkend en dan vooral in negatieve zin het is ondubbelzinnig en begrijpelijk er is beeldmateriaal van beschikbaar het is interessant voor de doelgroep van het medium het is gerelateerd aan politieke, sociaaleconomische, financiële en/of culturele ontwikkelingen en kwesties het past binnen de identiteit van het medium selectieve perceptie van de nieuwsmaker: de nieuwskeuze en de berichtgeving worden gestuurd door het persoonlijke referentiekader van de redacteur of verslaggever. De belangrijkste nieuwsbronnen: personen of instellingen overheid correspondenten freelancejournalisten persbureaus persdiensten beeldmateriaal Pagina 7 van 11

8 6.2 kleuring en beeldvorming vijf journalistieke normen: het scheiden van feiten en meningen hoor en wederhoor toepassen controleren van feiten meerdere informatiebronnen raadplegen een juiste weergave van de feiten manipulatie: het vervormen van nieuws en opzettelijk weglaten of verdraaien van feiten indoctrinatie: het systematisch opdringen van opvattingen door meningen als feiten te presenteren. Voorbeelden van mediaframes: conflictframe human-impactframe economische-gevolgenframe machteloosheidsframe moraliteitsframe 7.1 cultuur onder cultuur verstaan we alle waarden, normen en andere aangeleerde kenmerken die de leden van een groep of samenleving met elkaar gemeen hebben en die zij min of meer als vanzelfsprekend beschouwen Normen zijn specifieke regels in een groep of samenleving waarmee mensen hun eigen gedrag en het gedrag van anderen beoordelen, dat wat je belangrijk vindt. Waarden: dat wat je ervoor moet doen Als de cultuurkenmerken binnen een samenleving gedragen worden door een groep die overheersend is en veel invloed heeft op het economische en politieke leven, dan noemen we dit de dominante cultuur. Van een subcultuur is sprake wanneer er een groep waarden, normen en andere cultuurkenmerken heeft die deels Pagina 8 van 11

9 afwijken van de dominante cultuur. Drie dimensies: ideële dimensie: mensen wisselen voortdurend ideeën en opvattingen met elkaar uit normerende dimensies: alle regels, ongeschreven regels en wetten straffen en gewoontes die voorvloeiend uit de waarden. Materiële dimensies: de manier waarop huizen gebouwen en fabrieken gebouwd worden. Vloeit voort uit de normen en waarden van die cultuur Cultuur biedt een gedragsregulerend kader: het geeft richting aan het denken en doen van mensen. Drie functies van cultuur voor de samenleving: cultuur geeft betekenis aan ons gedrag cultuur bepaalt welk gedrag wel of niet aanvaardbaar is cultuur biedt de mogelijkheid tot identificatie 7.2 het socialisatieproces: In het socialisatieproces worden door middel van beïnvloeding en aanpassing waarden en normen van een cultuur overgedragen aan een individu. Socialiserende instituties zijn instellingen en organisaties waarmee de cultuuroverdracht in een samenleving plaatsvindt. Voorbeelden van socialiserende instituties: het gezin school werk maatschappelijke groeperingen (sportclubs) overheid media Datgene wat je als je eigen ik ofwel je persoonlijke identiteit beschouwt, wordt mede gevormd door de sociale ervaringen die je in de loop van je leven opdoet. Sociale controle is de wijze waarop mensen andere mensen stimuleren of dwingen zich aan de geldende normen te houden. Pagina 9 van 11

10 Een stereotype is een sterk gegeneraliseerd, versimpeld en vertekend beeld van het gedrag en de mentaliteit van een specifieke groep. Een vooroordeel is een mening of houding die niet of onvoldoende op feiten of ervaringen is gebaseerd. Vaak zijn deze negatief van aard. Discriminatie: mensen van een bepaalde groep anders behandelen op grond van kenmerken die in de gegeven situatie niet van belang zijn. Pluriforme samenleving (multiculturele) waar mensen met verschillende culturele achtergronden naast en met elkaar wonen. 8.1 klassieke theorieën de injectienaaldtheorie: de theorie die ervan uitgaat dat ontvangers informatie klakkeloos overnemen. Selectieve perceptie van het publiek: selectieve keuze: ieder mens heeft de neiging alleen datgene te lezen of te bekijken wat past bij zijn/haar referentiekader. Selectieve waarneming/perceptie: we zijn geneigd informatie zó te vervormen dat het klopt met wat we al dachten en nemen dus nooit objectief waar. Selectief geheugen: we zijn selectief bij het onthouden van mediaboodschappen Selectief geloven: het karakter van een medium bepaalt hoeveel geloof we hechten aan de berichtgeving. 8.2 moderne beïnvloedingstheorieën: de cultivatietheorie: mensen die veel naar dezelfde fictieve programma s kijken, gaan de normen en waarden van deze programma s overnemen. (de televisiewerkelijkheid) agendasettingtheorie: De media hebben weinig invloed op het denken en het gedrag van de consumenten maar bepalen wel de onderwerpen waar de consumenten zich mee bezig houden. De media bepalen dus de publieke en de Pagina 10 van 11

11 politieke agenda voor een deel. Framingtheorie: Het mediaframe dat gebruikt wordt bij het presenteren van nieuws bepaalt vanuit welk perspectief mensen een nieuwsitem interpreteren. Theorie van de zwijgspiraal: Mensen zijn onzeker over hun mening, daardoor gaan ze zich uit angst aanpassen aan de heersende opvatting. Mensen die een andere mening hebben dan de publieke opinie verzwijgen hun mening. Uses and gratificationbenadering: de media voorzien in de bevrediging van behoeftes van de mediagebruiker. De media voorzien naast informatie ook in status en ontspanning. Media-afhankelijkheidstheorie: mensen hebben informatie nodig om bepaalde doelen in hun leven te kunnen bereiken, hierdoor zijn we afhankelijk van de media. De media heeft veel macht volgens deze theorie omdat de media de controle bezitten over informatiehulpbronnen. Maar het mediasysteem is ook afhankelijk, zowel van de lezer als van hulpbronnen als papier, elektronica, reclame-inkomsten en goedkeuring van de politiek. Pagina 11 van 11