Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Ursulinen Mechelen 2 te MECHELEN

Transcriptie

1 Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan BRUSSEL Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Ursulinen Mechelen 2 te MECHELEN Hoofdstructuur voltijds secundair onderwijs Pedagogisch geheel Instellingsnummer Instelling Ursulinen Mechelen 2 Directeur Francis VAN CAER Adres Hoogstraat MECHELEN Telefoon Fax francis.vancaer@ursulinenmechelen.be Website Bestuur van de instelling Adres Scholengemeenschap Adres CLB Adres Dagen van het opvolgingsbezoek Einddatum van het opvolgingsbezoek Datum bespreking verslag met de instelling VZW Verenigde Scholen Ursulinen Mechelen Hoogstraat MECHELEN SGKSO Regio Mechelen Melaan MECHELEN Vrij CLB Het Kompas Vijfhoek 1 A MECHELEN Samenstelling inspectieteam Inspecteur-verslaggever Teamleden Marjan MEULEWAETER Chris VAN WOENSEL OV so Ursulinen Mechelen 2 te MECHELEN (Schooljaar ) 1/7

2 INHOUDSTAFEL INLEIDING HISTORIEK TE REMEDIEREN TEKORT(EN) ZIJN DE TEKORTEN GEREMEDIEERD? Frans in de eerste graad A-stroom (leerplan D/2010/7841/014) Techniek in de eerste graad in 1B (leerplan D/2010/7841/020) ADVIES EN REGELING VOOR VERVOLG... 7 OV so Ursulinen Mechelen 2 te MECHELEN (Schooljaar ) 2/7

3 INLEIDING Dit verslag is het resultaat van de opvolgingsdoorlichting van de school door de onderwijsinspectie van de Vlaamse Gemeenschap. Het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 geeft haar de opdracht hiertoe. Als de school bij een doorlichting een beperkt gunstig advies kreeg, volgt na de periode, vermeld in het advies, een opvolgingsdoorlichting. Tijdens een opvolgingsdoorlichting gaat de onderwijsinspectie na of de bij de voorgaande doorlichting vastgestelde tekortkomingen voldoende werden geremedieerd. Het referentiekader dat de onderwijsinspectie gebruikt bij een (opvolgings)doorlichting is opgebouwd rond de componenten context, input, proces en output: context: de omgevingskenmerken en de kenmerken van administratieve, materiële, bestuurlijke en juridische aard die de school karakteriseren input: kenmerken van het personeel en van de leerlingen of cursisten van de school proces: initiatieven die de school neemt om output te realiseren, rekening houdend met haar context en input output: de resultaten die de school met haar leerlingen of cursisten bereikt. Meer info over het CIPO-referentiekader vindt u op Tijdens het opvolgingsbezoek verzamelt het inspectieteam bijkomende informatie via observaties, gesprekken en analyse van documenten. De opvolgingsdoorlichting resulteert in een opvolgingsverslag dat bestaat uit een concluderend gedeelte en een advies. Het concluderende gedeelte omvat de conclusies van de opvolging. Het opvolgingsverslag eindigt met een advies dat betrekking heeft op alle of op afzonderlijke structuuronderdelen van de school. De onderwijsinspectie kan twee adviezen uitbrengen: een gunstig advies: het inspectieteam adviseert gunstig over de verdere erkenning van de school of van structuuronderdelen. een ongunstig advies: het inspectieteam adviseert om de procedure tot intrekking van de erkenning van de school of van structuuronderdelen op te starten. Bij een ongunstig advies beoordeelt de onderwijsinspectie bovendien of de school de vastgestelde tekorten zelfstandig kan wegwerken. Binnen een termijn van dertig kalenderdagen na ontvangst van het definitieve opvolgingsverslag informeert de directeur van de school de ouders en leerlingen over de mogelijkheid tot inzage. Binnen de dertig kalenderdagen na ontvangst moet de directeur van de school het verslag volledig bespreken tijdens een personeelsvergadering. Het bestuur van de school of zijn gemandateerde tekent het verslag voor gezien. Het bestuur stuurt het binnen dertig kalenderdagen na ontvangst terug naar de onderwijsinspectie en maakt eventueel melding van zijn opmerkingen. De school mag het verslag niet gebruiken voor publicitaire doeleinden. Meer informatie? en OV so Ursulinen Mechelen 2 te MECHELEN (Schooljaar ) 3/7

4 1 HISTORIEK Het vorige doorlichtingsbezoek vond plaats van tot en werd afgesloten met een beperkt gunstig advies. Vanaf moet de school kunnen aantonen dat tekort(en) die aan de basis lagen van dit advies, in voldoende mate werden geremedieerd. Dit verslag beschrijft in welke mate de school daarin is geslaagd. De opvolging van de doorlichting bleef niet beperkt tot die vakken waarvoor tekorten werden vastgesteld. De school koos voor een brede aanpak, over alle vakken en studierichtingen heen. In samenwerking met de begeleidingsdienst en de lerarenopleiding werd een verbetertraject ingezet met onder andere een grondige herziening van het evaluatiebeleid en de vakgroepwerking. Tal van vernieuwingen werden geïmplementeerd zoals de talentenmodules in de eerste graad en het competentiegericht leren in de hogere graden. De school blijft investeren in infrastructuur en leermiddelen: zo zijn er vernieuwde lokalen voor het project algemene vakken en techniek. Om beter de eigen kwaliteit te onderzoeken en te bewaken, volgde de beleidsploeg een intensief nascholingstraject rond datageletterdheid. Er is veel aandacht voor het welbevinden, de betrokkenheid en de ondersteuning van de teamleden. 2 TE REMEDIEREN TEKORT(EN) de erkenningsvoorwaarde 'voldoen aan de onderwijsdoelstellingen' Basisvorming Specifiek gedeelte Graad 1 A Frans Graad 1 B techniek Graad 1 Kantoor en verkoop - Verzorging-voeding Frans Graad 1 Sociale en technische vorming Frans 3 ZIJN DE TEKORTEN GEREMEDIEERD? 3.1 Frans in de eerste graad A-stroom (leerplan D/2010/7841/014) Voldoet Alle leerplandoelstellingen noodzakelijk voor het bereiken van de eindtermen worden effectief en evenwichtig aangeboden. De leerlingenresultaten zijn gebaseerd op een representatieve en valide evaluatie. Onderwijsaanbod Samenhang Tijdens de doorlichting werd vastgesteld dat het leerplan onvoldoende als referentiekader fungeerde, waardoor niet alle eindtermen en leerplandoelstellingen in verband met productieve vaardigheden aangeboden werden. De te beperkte variatie in de spreek-en schrijfopdrachten was onvoldoende afgestemd op de leerplandoelstellingen. Bovendien waren er verschillen tussen klasgroepen en leraren wat het aanbod betreft. OV so Ursulinen Mechelen 2 te MECHELEN (Schooljaar ) 4/7

5 De opvolging toont aan dat de vakgroep planmatig en gefaseerd alle hiaten heeft weggewerkt. Dit op basis van een grondige leerplanstudie, een screening van het leermateriaal, het ontwikkelen van extra leermateriaal en leerplangerichte planningsdocumenten. Evaluatiepraktijk Transparantie Leerbegeleiding Preventief Curatief Tijdens de doorlichting stelde de inspectie vast dat de leerplandoelstellingen onvoldoende richtinggevend waren voor de evaluatiepraktijk waardoor deze niet valide en niet representatief was. De inspectie stelt tijdens de opvolging vast dat de leerplandoelstellingen zowel in het dagelijks werk als bij de examens evenwichtig en valide geëvalueerd worden. De examens bestaan uitsluitend uit functionele taaltaken, die gerelateerd zijn aan de leefwereld van de leerlingen. Ook in het dagelijks werk worden de verschillende taalvaardigheden op een evenwichtige wijze via taaltaken geëvalueerd. De toetsing van de ondersteunende kennis woordenschat en spraakkunst spoort met de visie van het leerplan. Scorewijzers, die in de examenbundels van de leerlingen zijn opgenomen, objectiveren de evaluatie van de productieve vaardigheden. Tijdens de doorlichting bleek dat klas doorbrekende werkvormen nog te weinig ingeburgerd waren en evaluatiecriteria voor schrijf- en spreekopdrachten nog geen ondersteunende rol in het leerproces van de leerlingen speelden. De inspectie stelt tijdens de opvolging vast dat de leerbegeleiding in al zijn aspecten geoptimaliseerd is. Wat klas doorbrekende werkvormen betreft, heeft de vakgroep dit tot thema van overleg gemaakt en doelgericht bijscholingen gevolgd. De leraren ondersteunen de leerlingen in hun leerproces door hen expliciet de OVUR-methode (oriënteren, voorbereiden, uitvoeren, reflecteren) aan te leren, door het aanreiken van schrijf- en spreekplannen, door samen met hen een grondige foutenanalyse uit te voeren en expliciet in te oefenen. Het evalueren van taalleerstrategieën heeft een vaste plaats gekregen in het onderwijsleerproces. De leraren experimenteren met een taalportfolio om de leerlingen tot zelfstandig taalleren te brengen. De leraren ontwikkelen verder leermaterialen om begeleid zelfstandig leren te implementeren. Remediëring gebeurt in functie van de leerplandoelstellingen. De inhaallessen worden zowel remediërend als differentiërend (co-teaching) ingevuld. Deskundigheidsbevordering Overleg Vorming Tijdens de doorlichting werd vastgesteld dat het leerplan en de daarin vervatte eindtermen nog onvoldoende als referentiekader fungeert voor het bijsturen van het eigen didactisch handelen. Tijdens de opvolging stelde de inspectie vast dat binnen de vakgroepwerking het leerplan centraal staat. Meer gelijkgerichtheid kwam daarnaast tot stand door het samen ontwikkelen van leermateriaal, opdrachten, toetsen en examens. De vakgroep kon de inspectie een indrukwekkende lijst van gevolgde bijscholingen voorleggen en deed beroep op de pedagogische begeleiding. OV so Ursulinen Mechelen 2 te MECHELEN (Schooljaar ) 5/7

6 3.2 Techniek in de eerste graad in 1B (leerplan D/2010/7841/020) Voldoet De ontwikkelingsdoelen worden voldoende nagestreefd. Het aanbod en de uitrusting zijn vrij volledig. De evaluatiepraktijk is transparant, evenwichtig en valide. Onderwijsaanbod Samenhang Uitrusting ICT Inzet uitrusting Leermiddelen Evaluatiepraktijk Transparantie Bij de doorlichting was het aanbod onvolledig, met onvoldoende aandacht voor het leerplanconcept en de kerncomponenten. De tekorten in het aanbod zijn weggewerkt. De vakgroep heeft een grondige studie van het leerplan gemaakt en op basis daarvan de onderwijs- en evaluatiepraktijk bijgestuurd. De school biedt in de acht wekelijkse lestijden (zes verplichte en twee extra) acht verkenningsgebieden aan. Hierbij is er aandacht voor het verkennen en bewerken van zoveel mogelijk grondstoffen en materialen, het toepassen van verschillende technieken en het gebruiken van verscheidene gereedschappen. Bij tal van projecten is er een koppeling naar mogelijke beroepen. Het anders evalueren zorgt automatisch voor een ander aanbod met een evenwichtige aandacht voor hanteren, duiden en begrijpen en de kerncomponenten van het leerplan. Bij de doorlichting werd vastgesteld dat de infrastructuur en het didactisch materiaal een optimale leerplanrealisatie hypothekeerden. De school zorgde via een herinrichting van het technieklokaal en de installatie van nieuwe werktafels voor een functionelere werkruimte. De nodige leermiddelen voor de verschillende verkenningsgebieden zijn aanwezig en indien nodig (bijvoorbeeld voor het verkenningsgebied voeding) gaan lessen door in andere vaklokalen. Door het vlot beschikbaar zijn van ICT-leermiddelen (i-pads en laptop-trolleys)is er voldoende ICT-integratie binnen de verschillende verkenningsgebieden. Bij de doorlichting bleek de evaluatie via taken en toetsen te kennisgericht en onvoldoende afgestemd te zijn op de leerplandoelstellingen. Per project heeft de vakgroep volgens een vast stramien een overzichtelijke evaluatiefiche opgesteld. De verhouding van hanteren, duiden en begrijpen is zichtbaar opgenomen en kan snel afgetoetst worden aan de leerplanrichtlijn. Er zijn beoordelingscriteria voor vakattitudes en vaardigheden en zoveel als mogelijk werden beoordelingsschalen mee opgenomen. Precies dit laatste zorgt ervoor dat de evaluatiefiche een werkinstrument is waarmee leerlingen tijdens de lessen vlot aan de slag gaan. De evaluatiepraktijk is uitgegroeid tot een transparant systeem met aandacht voor evenwicht en beheersingsniveau, kortom een voorbeeld van goede praktijk. OV so Ursulinen Mechelen 2 te MECHELEN (Schooljaar ) 6/7

7 Leerbegeleiding Preventief Curatief Bij de doorlichting bleek het actief en inductief leren weinig plaats te krijgen in het lesgebeuren. Bij de uitwerking van de projecten is er nu veel aandacht voor inductief leren. Het onderzoekend leren (bijvoorbeeld onderzoek van de grondstoffen), keuzes maken, probleemoplossend denken en ICT-integratie hebben een prominente plaats ingenomen. Ook de creativiteit van de leerlingen wordt meer aangesproken. Leerlingen oefenen voldoende de verschillende stappen van het technologisch proces. Deskundigheidsbevordering Overleg Bij de doorlichting had de school te weinig aandacht voor expertiseopbouw bij de leraren. De vakwerkgroep techniek (zowel A- als B-stroom) zorgt voor expertiseopbouw en een gelijkgerichte aanpak van het leerplan. Waar nodig roept ze externe ondersteuning in. De directie coacht en ondersteunt. Dit zorgt voor een goed gedragen en degelijk professionaliseringstraject van de leraren. 4 ADVIES EN REGELING VOOR VERVOLG In uitvoering van het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 is het advies voor erkenning van tekort(en) zoals vermeld in punt 2 van dit verslag: GUNSTIG voor de erkenningsvoorwaarde 'voldoen aan de onderwijsdoelstellingen' voor Graad 1 A, Graad 1 B, Graad 1 Kantoor en verkoop - Verzorging-voeding, Graad 1 Sociale en technische vorming. Namens het inspectieteam Voor kennisname namens het bestuur Marjan MEULEWAETER de inspecteur-verslaggever Datum van verzending aan de directie en het bestuur van de school Francis VAN CAER de directeur OV so Ursulinen Mechelen 2 te MECHELEN (Schooljaar ) 7/7