JAARVERSLAG Hoge Raad voor de Justitie

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2012 Hoge Raad voor de Justitie

2

3 3 INHOUD Inleiding... 3 Jaar van de vernieuwing... 3 HRJ in het kort... 4 Beleid... 5 Beleid in Project Kennismaken met justitie voor de jeugd... 6 Project Hertekenen rechterlijke organisatie... 6 Project Positieve deontologie... 6 Project Rapportering rechterlijke organisatie... 7 Project Human resources rechterlijke organisatie... 7 Project Communicatie HRJ... 8 Beleid in 2013 en erna... 8 Enkele projecten... 8 Loopbaan Examens Vergelijkend toelatingsexamen tot de gerechtelijke stage Examen inzake beroepsbekwaamheid Mondelinge evaluatie-examen Beleid, tendensen en evoluties Benoemingen en aanwijzingen Inleiding Kerncijfers Tendensen en evoluties Beleid en aanbevelingen Vorming Advies Advies BHV Advies Voorwaardelijke invrijheidstelling Controle... 33

4 4 Inhoud 2 Klachten Welke klachten behandelt de HRJ? Procedure Klachten in Gegronde klachten in Enkele beslissingen genomen in Audits en bijzondere onderzoeken Diamant Van Uytsel Publicaties & Projecten Communicatie Communicatieplan Website Pers Internationaal Leden en personeel Personeel Leden Budget Dubbele boekhouding Interne en externe controle Uitgaven... 52

5 Inleiding 53 INLEIDING Overeenkomstig artikel 151 van de Grondwet en hoofdstuk Vbis van het Gerechtelijk Wetboek heeft de Hoge Raad voor de Justitie (HRJ) in 2012 doorlopend activiteiten vervuld op het vlak van: Aanwerving, selectie en benoeming van de leden van de rechterlijke orde; Behandeling van klachten over de werking van de rechterlijke organisatie; Verstrekken van adviezen aan de minister van Justitie, de regering en het parlement over de werking van de rechterlijke organisatie; Doorlichting en bijzonder onderzoek van de werking van de rechterlijke organisatie. Over deze activiteiten wordt gerapporteerd in dit verslag. JAAR VAN DE VERNIEUWING 2012 was een jaar van vernieuwing. Op 12 september 2012 is namelijk het mandaat van de leden van de Hoge Raad van start gegaan. De transitie wordt gekenmerkt door: de sterk vernieuwde samenstelling van de Hoge Raad o 27 nieuwe leden maken deel uit van de Raad; o alle leden van het Bureau van de Hoge Raad (4 leden) zijn nieuw in deze functie. de afwerking en verderzetting van projecten o het afronden tijdens het eerste semester 2012 van projecten opgestart tijdens het mandaat ;

6 6 Inleiding Inleiding 4 o de overdracht van lopende projecten. de nieuwe plannen o het aanmaken en goedkeuren in november van een nieuw meerjarenplan ; o het afwerken en goedkeuren in december van een strategisch communicatieplan alsook van een communicatiejaarplan voor de bijzondere aandacht voor de hervorming van de rechterlijke organisatie o erover waken dat de hervormingen een voor de burger meer kwalitatieve en meer efficiënte justitie mogelijk maken; o op verzoek of ambtshalve advies verlenen over de hervormingsvoorstellen van de regering; o de hervorming van de rechterlijke organisatie benutten om voorstellen te formuleren die de opdracht van externe controle van de Raad versterken ten bate van de verbetering van de werkprocessen, van een modern personeelsbeleid en van een adequate reactie op disfuncties. HRJ IN HET KORT De Hoge Raad voor de Justitie (HRJ) ijvert sinds 2000 voor een betere werking van de rechterlijke orde in België. Hij doet dat op drie manieren. Loopbaan: De HRJ organiseert de examens voor de magistratuur en draagt magistraten voor ter benoeming door de minister van Justitie. Controle: De HRJ voert externe controle uit op de werking van de rechterlijke orde, via audits, bijzondere onderzoeken en de behandeling van klachten over de werking. Advies: De HRJ neemt initiatieven en geeft adviezen ter verbetering van de werking van justitie, ten behoeve van de burger. De Hoge Raad voor de Justitie telt 44 leden die een mandaat van vier jaar uitoefenen. Om de vier jaar worden 22 magistraten verkozen door de voltallige Belgische magistratuur en worden 22 niet-magistraten aangeduid door de Senaat. Hiervoor is een meerderheid van tweederde van de stemmen nodig. De HRJ is dus een gemengde instelling. Aan het eind van hun mandaat van vier jaar kunnen de leden zich één keer herverkiesbaar stellen. Onafhankelijk De leden hoeven geen verantwoording af te leggen aan een externe instantie, wel aan de eigen Algemene Vergadering van de Hoge Raad, onder meer in verband met een strikt na te leven deontologie.

7 Beleid 57 BELEID De Hoge Raad voor de Justitie heeft in 2003 beslist zijn beleid voor het volgende decennium in een managementplan vast te leggen. Dit plan omvat volgende strategische doelen: de selectie en loopbaan van de magistraten optimaliseren; voorwaarden scheppen voor een beter management in de rechterlijke orde; de toezichtsbevoegdheid van de Hoge Raad professionaliseren; de adviesverlening optimaliseren; een externe samenwerkingscultuur bevorderen; een communicatiebeleid ontwikkelen; de interne werking van de Hoge Raad optimaliseren. Bij het begin van ieder mandaat (4 jaar) worden een aantal van deze doelen vertaald in projecten die opgenomen worden in een meerjarenplan. Dit plan wordt uitgevoerd gedurende het mandaat. De projecten hebben tot doel bij te dragen tot de realisatie van de voormelde strategische doelen.

8 8 Beleid Beleid 6 BELEID IN 2012 Van zijn meerjarenplan heeft de Hoge Raad in 2012 de volgende projecten afgewerkt. PROJECT KENNISMAKEN MET JUSTITIE VOOR DE JEUGD Doel: Justitie en haar werking begrijpelijk maken voor de jeugd. Een onderdeel justitie in het Knooppunt Democratie van het BELvue-museum (Koning Boudewijnstichting) werd voor het eerst grootschalig uitgevoerd in de loop van het schooljaar Voor 2000 leerlingen uit 100 scholen (50 scholen in Vlaanderen en 50 in Franstalig België) werden animaties georganiseerd in een aantal gerechtsgebouwen. Eenzelfde initiatief zal in de loop van het schooljaar worden genomen. Voor meer info, zie hoofdstuk Publicaties & Projecten. PROJECT HERTEKENEN RECHTERLIJKE ORGANISATIE Doel: De gerechten willen hun efficiëntie en dienstverlening aan de burger verbeteren. Hiervoor willen de gerechten hun visie op hun toekomstige organisatie kenbaar maken. Lopend project. Op 22 maart 2012 heeft de Hoge Raad een persconferentie georganiseerd over de hertekening en de rol van de HRJ daarbij, met de bedoeling de politici aan te zetten om een beslissing te nemen met betrekking tot de hervorming van justitie. De tekst van de persconferentie is op de website raadpleegbaar. PROJECT POSITIEVE DEONTOLOGIE Doel: Voor de magistratuur moet deontologie vooral een middel zijn om de maatschappelijke taak ten aanzien van de burger te verbeteren. Tweede fase. In 2012 werd de Gids voor de magistraten. Principes, waarden en kwaliteit gepubliceerd (

9 Beleid 79 PROJECT RAPPORTERING RECHTERLIJKE ORGANISATIE Doel: De externe rapportering van de rechterlijke organisatie aan diverse actoren moet resultaatgericht zijn en op een uniforme en transparante manier gebeuren. Het huidige model van werkingsverslag (standaardformulier) dateert van 2005 en is aan vernieuwing toe. Met vertegenwoordigers van de magistratuur (zetel) werden volgende items besproken: registratie van personeelsgegevens van zowel magistraten als ondersteunend personeel, betrouwbaarheid van de beschikbare personeelscijfers in fulltime-eenheden, de invoer, uitvoer en doorvoer van dossiers, de productiviteit en de kosten-batenanalyse van de prestaties. Het project is voor voortzetting opgenomen in het meerjarenplan PROJECT HUMAN RESOURCES RECHTERLIJKE ORGANISATIE Doel: Ontwikkelen van een concrete visie op het humanresourcesmanagement voor de rechterlijke organisatie (magistratuur en ook ondersteunend personeel) ten einde de kwaliteit en de efficiëntie van de dienstverlening aan de maatschappij te verbeteren. Daartoe werden in 2012 onder meer volgende initiatieven genomen: in het kader van de werving van kandidaat-magistraten (vóór de benoeming): het benoemen van kwaliteitscriteria ten behoeve van de selectie en bepalen van de middelen om die te toetsen. In werden bij wijze van pilootproject in het examen beroepsbekwaamheid psychologische tests ingevoegd (cognitief-analytische tests, persoonlijkheidsvragenlijst en interview hierover met een psycholoog die aan de benoemings- en aanwijzingscommissies rapporteert. Deze tests hebben tot doel bij te dragen om de negen basiscompetenties van een magistraat te evalueren. Voor de sessies die georganiseerd werden in werd dit examendeel behouden; in 2012 werden volgende standaardfunctiebeschrijvingen opgesteld en goedgekeurd door de Algemene Vergadering: rechter in de rechtbank van eerste aanleg, federaal magistraat, raadsheer en rechter in de rechtbank van koophandel.

10 10 Beleid Beleid 8 PROJECT COMMUNICATIE HRJ Doel: Voor het verbeteren van zijn werking wil de HRJ de communicatie tussen de leden en tussen de leden en de administratie optimaliseren. Ook wil hij naar buiten toe (burgers, media, magistratuur, advocatuur, minister/fod Justitie, parlement enz.) op transparante wijze communiceren. Tijdens de Algemene Vergadering van december 2012 werd het strategisch communicatieplan alsook het communicatiejaarplan 2013 goedgekeurd. BELEID IN 2013 EN ERNA Het meerjarenplan werd op 12 december 2012 goedgekeurd. Het groepeert in drie programma s een geheel van activiteiten die het uiteindelijke doel hebben de dienstverlening van justitie aan de burger te verbeteren en zijn vertrouwen in justitie te versterken: 1. Programma De relatie tussen de burger/de maatschappij en justitie verbeteren 2. Programma Verbetering werking rechterlijke organisatie 3. Programma Verbetering dienstverlening Hoge Raad voor de Justitie De twee eerste programma s zijn extern gericht, enerzijds op de relatie burger-justitie en anderzijds op de rechterlijke organisatie. Het derde programma is intern gericht. ENKELE PROJECTEN Project Intern controlesysteem rechterlijke organisatie (lopend project) Doel: Stimuleren van het management van een rechtbank of een parket om de beheersing van de risico s bij de uitvoering van de management- en operationele activiteiten binnen de organisatie te verbeteren. Project Verbeteren rapportering van de rechterlijke organisatie over haar werking en van de HRJ over de werking van de rechterlijke organisatie (lopend project) Doel: Op volgende drie gebieden een aanbeveling formuleren waardoor de rapportering van rechterlijke organisatie en van de HRJ over de rechterlijke organisatie nuttiger wordt gemaakt:

11 Beleid de rapportering binnen de rechterlijke organisatie moet vooral haar werking en beheersing ondersteunen; 2. de externe rapportering van de rechterlijke organisatie aan diverse actoren moet resultaatgericht zijn en op een uniforme en transparante manier gebeuren. Bijzondere aandacht moet aan het aanmaken van vergelijkbare gegevens tussen de verschillende entiteiten worden besteed; 3. de rapportering door de HRJ over de algemene werking van de rechterlijke organisatie moet bijdragen tot inzicht in essentiële beleids- en beheersprocessen, en informatie aanreiken die benchmarking tussen de diverse entiteiten van de rechterlijke organisatie mogelijk maakt. Er zal onderzocht worden welke indicatoren daarvoor kunnen dienen. Project De interne en externe communicatie van de HRJ versterken (lopend project) Doel: Zorgen dat de HRJ voor het verbeteren van zijn werking de communicatie tussen zijn leden en tussen zijn leden en de administratie optimaliseert. Anderzijds ervoor zorgen dat de HRJ naar buiten toe (burgers, media, magistratuur, advocatuur, minister/fod Justitie, parlement enz.) op transparante wijze communiceert. Daartoe werd tijdens het vorige mandaat in 2012 een communicatieplan opgesteld dat tijdens dit mandaat zal worden uitgevoerd. Daarbij zullen volgende overwegingen centraal staan: De HRJ dient zichtbaarder te worden voor de burger en de actoren van justitie; De communicatie dient zich niet te beperken tot de bekendmaking van mededelingen, maar er dient regelmatig overleg te worden georganiseerd met de verschillende actoren van justitie; De HRJ dient meer feedback te geven over zijn activiteiten en zijn resultaten; Er is nood aan een betere en transparante communicatie over de activiteiten van de benoemings- en aanwijzingscommissies; Er zal een duidelijk beleid worden bepaald inzake bekendmaking van de verslagen van audits en bijzondere onderzoeken.

12

13 Loopbaan LOOPBAAN In België kan toegang tot de magistratuur enkel worden verkregen door te slagen voor een examen. Er zijn drie soorten examens: het vergelijkend toelatingsexamen tot de gerechtelijke stage, het examen inzake beroepsbekwaamheid en het mondelinge evaluatie-examen. Deze examens worden ingericht door de Hoge Raad voor de Justitie. Wie voor een magistratenexamen geslaagd is en desgevallend de stage doorlopen heeft, wordt niet automatisch magistraat. Om te beginnen blijft het wel degelijk wachten op een vacature. Eens die in het Belgisch Staatsblad verschenen is, heb je een maand tijd om je kandidaat te stellen. De Hoge Raad voor de Justitie moet de meest geschikte kandidaat voordragen voor een benoeming in een vacature van magistraat of een aanwijzing in een mandaat van korpschef. Zoals in alle sectoren van de samenleving staat het belang van een goede (bij)scholing voor magistraten buiten kijf. De Hoge Raad voor de Justitie schrijft de algemene richtlijnen voor de gerechtelijke stage en de permanente opleiding van de magistraten. De opleiding wordt verzorgd door het Instituut voor Gerechtelijke Opleiding.

14 14 Loopbaan Loopbaan 11 EXAMENS VERGELIJKEND TOELATINGSEXAMEN TOT DE GERECHTELIJKE STAGE Het vergelijkend toelatingsexamen tot de gerechtelijke stage is bedoeld voor jonge juristen met weinig beroepservaring (minimum 1 jaar juridische ervaring) die snel een loopbaan als magistraat willen beginnen. Dit is een onrechtstreekse toegangspoort tot de magistratuur omdat de geslaagden van dit examen eerst nog een stage moeten doorlopen, alvorens ze kunnen solliciteren voor een vacante post. Aan het vergelijkend toelatingsexamen tot de gerechtelijke stage namen tijdens het gerechtelijk jaar Nederlandstalige kandidaten, 250 Franstalige kandidaten en 1 Duitstalige kandidaat deel. plaatsen van Franstalige stagiairs opengesteld. 35 Nederlandstalige kandidaten (of 15%) en 26 (of 10%) Franstalige kandidaten zijn geslaagd. Met het oog op een indiensttreding op 1 oktober 2013 werden er 26 plaatsen van Nederlandstalige gerechtelijke stagiairs en 22 DEELNEMERS Aantal 479 Man 31% Vrouw 69% Gem. leeftijd 32 jaar Balie-ervaring 67% PROFIEL GESLAAGDEN Aantal 61 Man 49% Vrouw 51% Gem. leeftijd 31 jaar Balie-ervaring 79% EXAMEN INZAKE BEROEPSBEKWAAMHEID Het examen inzake beroepsbekwaamheid kan worden beschouwd als een rechtstreekse toegangsmogelijkheid tot de magistratuur. Het examen is bedoeld voor ervaren juristen. Een geslaagd examen levert een getuigschrift van beroepsbekwaamheid op, dat zeven jaar geldig is te rekenen vanaf de datum van het proces-verbaal van het examen. Tijdens het gerechtelijk jaar werden twee sessies van het examen inzake beroepsbekwaamheid ingericht.

15 Loopbaan Aan de eerste sessie van het examen inzake beroepsbekwaamheid namen tijdens het gerechtelijk jaar Nederlandstalige kandidaten, 198 Franstalige kandidaten en 1 Duitstalige kandidaat deel. 24 Nederlandstalige kandidaten (of 10%) en 14 (7%) Franstalige kandidaten zijn geslaagd. In mei en in juni 2013 werd er een tweede sessie van het examen inzake beroepsbekwaamheid georganiseerd. Deze zal worden becommentarieerd in het jaarverslag DEELNEMERS (1ste sessie) Aantal 390 Man 39% Vrouw 61% Gem. Leeftijd 36 jaar Balie-ervaring 79% PROFIEL GESLAAGDEN (1ste sessie) Aantal 38 Man 58% Vrouw 42% Gem. Leeftijd 35 jaar Balie-ervaring 87% MONDELINGE EVALUATIE-EXAMEN Het mondelinge evaluatie-examen, dat gewoonlijk de derde toegangsweg wordt genoemd, is bedoeld voor ervaren advocaten. Om te kunnen deelnemen moet je advocaat zijn en minstens 20 jaar balie-ervaring hebben of minstens 15 jaar balie-ervaring hebben en minstens vijf jaar een functie hebben bekleed die een gedegen kennis van het recht vereist. Het mondelinge evaluatie-examen wordt tweemaal per jaar georganiseerd. De geslaagden zijn vrijgesteld van het examen inzake beroepsbekwaamheid en mogen zich kandidaat stellen voor een benoeming gedurende drie jaar te rekenen vanaf de datum van de afgifte van de machtiging.

16 16 Loopbaan Loopbaan 13 Slechts een beperkt aantal personen kan via deze weg tot de magistratuur toetreden. Aantal deelnemers aan het mondelinge evaluatie-examen in 2012: 15 Nederlandstalige kandidaten en 19 Franstalige kandidaten. Aantal geslaagden: 8 Nederlandstalige kandidaten (hetzij een slaagpercentage van 53%) en 6 Franstalige kandidaten (hetzij een slaagpercentage van 32%). DEELNEMERS Aantal 34 Man 50% Vrouw 50% Gem. leeftijd 51 jaar Balie-ervaring 25% PROFIEL GESLAAGDEN Aantal 14 Man 50% Vrouw 50% Gem. leeftijd 50 jaar Balie-ervaring 25% BELEID, TENDENSEN EN EVOLUTIES Examenbeleid De programma's van het examen inzake beroepsbekwaamheid en van het vergelijkend toelatingsexamen tot de gerechtelijke stage voor het gerechtelijk jaar werden bekrachtigd door een ministerieel besluit van 10 juli 2012, dat op 3 september 2012 in het Belgische Staatsblad werd gepubliceerd. In verband met die programma s benadrukken we met prioriteit de volgende punten: De meerkeuzetest werd behouden tijdens de eerste sessie in Deze test moet uitmaken of een kandidaat beschikt over voldoende algemene kennis, over een zogenaamde juridische basiskennis en vertrouwd is met (de werking van) de rechterlijke organisatie. De test werd gevolgd door een proef bestaande uit het opstellen van een verhandeling over een onderwerp dat verband houdt met de functie van magistraat. Enkel de kandidaten die een gemiddelde hadden behaald van 12/20 voor beide testen samen kregen toegang tot de volgende proef (het opstellen van een commentaar bij een beslissing voor wat het vergelijkend examen voor toelating tot de gerechtelijke stage betreft en een vonnis voor wat het examen inzake beroepsbekwaamheid betreft). Indien de kandidaat voor een van de twee testen een lagere beoordeling haalt, is hij dus niet noodzakelijk uitgesloten. In het kader van de examens inzake beroepsbekwaamheid, georganiseerd in , werden ook de psychologische proeven voortgezet, die aanvankelijk een pilootproject waren. Deze testen kunnen een cognitief-analytische test en/of een persoonlijkheidsvragenlijst omvatten. Toch werd er een zekere soepelheid in de examenprogramma s gelaten zodat elke commissie kan beslissen of ze deze test al dan niet organiseert, of op welk moment ze deze inlast (bij de

17 Loopbaan eerste schriftelijke proef of bij de tweede schriftelijke proef). Met dit project neemt de Hoge Raad voor Justitie een voorbeeld aan de normen inzake selectieprocedures en -methoden die voor een hele brede waaier functies gehanteerd worden. Zoals voorgaande jaren zijn die testen niet eliminerend, maar dienen zij enkel om de commissie in te lichten over bepaalde competenties van de kandidaten ten aanzien van de competenties die van een magistraat mogen worden verwacht (autonomie, beslissingsbekwaamheid, stressbestendigheid enz.). Sensibiliseren en informeren De Hoge Raad voor Justitie was opnieuw present op de jobinfobeurzen die de universiteiten voor de studenten rechten organiseren. Op die jobinfobeurzen kregen de aanwezigen informatie over de examens die de HRJ organiseert en over de loopbaanmogelijkheden binnen de magistratuur. Zo kan er bij potentiële kandidaten die anders misschien moeilijk kunnen worden bereikt, gericht en prospectief de interesse voor een loopbaan in de magistratuur worden gewekt. Burgers bewust maken van hun mogelijke toekomst binnen de magistratuur, is een investering. Die investering moet behouden blijven. Een opvallende vaststelling bij de laatstejaarsstudenten is hun stijgende belangstelling voor een loopbaan als parketmagistraat. Deels om tegemoet te komen aan het structurele tekort aan kandidaten voor de vacatures bij de parketten, heeft de HRJ de informatie die ze op deze jobinfobeurzen verspreidt, aangepast. Net zoals de voorgaande jaren hebben de benoemingscommissies algemene infosessies georganiseerd voor de kandidaten die voor de examens zijn ingeschreven. Daarin werden vooral toelichtingen verschaft over de examenprogramma s, de concrete modaliteiten van de examens en over de verwachtingen van de jury s. Opdat de geslaagden zich optimaal zouden kunnen voorbereiden, zijn er diverse documenten op de website van de HRJ gezet. Zo werden er meer bepaald verscheidene video s online gezet voor de kandidaten: een uiteenzetting van een universiteitsprofessor over de techniek om een samenvatting op te stellen en over de sleutelwoorden van een gerechtelijke beslissing, uiteenzettingen van magistraten (een magistraat van eerste aanleg en een magistraat in beroep) over het opstellen van een burgerlijk en van een strafrechtelijk vonnis. Ook de schriftelijke aantekeningen en de PowerPointpresentaties van de voordrachtgevers zijn online geplaatst.

18 18 Loopbaan Loopbaan 15 Tendensen en evoluties Het aantal inschrijvingen voor de examens blijft relatief stabiel in verhouding tot de voorgaande jaren, met uitzondering evenwel: van het Franstalige toelatingsexamen tot de gerechtelijke stage waarvoor zich meer kandidaten hebben aangemeld (308 voor de sessie tegenover 250 voor de sessie ) en van het Franstalige examen inzake beroepsbekwaamheid (259 voor de 1 ste sessie en 309 voor de 2 de sessie , tegenover 226 voor de sessie ). Evolutie van de inschrijvingen voor het toelatingsexamen tot de gerechtelijke stage en voor het examen inzake beroepsbekwaamheid (CND + BAC) Toelatingsexamen tot de gerechtelijke stage Concours d'admission au stage judiciaire Examen d'aptitude inzake beroepsbekwaamheid professionnelle De meeste deelnemers aan de examens zijn vrouwen (69% vrouwen tegenover 31% mannen voor het toelatingsexamen tot de gerechtelijke stage en 65% vrouwen tegenover 35% mannen voor het examen inzake beroepsbekwaamheid). De verhouding ligt iets anders wanneer we naar het profiel van de geslaagden kijken, want daar zien we 51% vrouwen en 49% mannen voor het toelatingsexamen en 54% vrouwen en 46% mannen voor het examen inzake beroepsbekwaamheid. Die tendens zien we ook op Europees niveau.

19 Loopbaan De situatie is meer in evenwicht voor het mondelinge evaluatie-examen (3 de weg), waar de verhouding mannen/vrouwen identiek is (50%). Bij dit examen zijn er evenwel veel minder deelnemers. Een andere vaststelling is dat de meeste kandidaten van de balie komen, zowel voor het toelatingsexamen tot de gerechtelijke stage (67%) als voor het examen inzake beroepsbekwaamheid (77%). Die cijfers zijn nog meer uitgesproken bij de geslaagden (respectievelijk 79% advocaten bij het toelatingsexamen en 83% voor het examen inzake beroepsbekwaamheid). BENOEMINGEN EN AANWIJZINGEN INLEIDING De benoemings- en aanwijzingscommissies van de HRJ dragen de magistraten voor die benoemd of aangewezen (in het geval van korpschefs) worden door de minister van Justitie. Na de dossiers te hebben onderzocht en de kandidaten te hebben gehoord, kan de commissie: ofwel een kandidaat voordragen, omdat zij bij tweederde meerderheid van haar leden van oordeel is dat hij de voor de functie vereiste kwaliteiten en competenties bezit; ofwel geen enkele kandidaat voordragen (in welk geval de vacante plaats door de Federale Overheidsdienst Justitie automatisch opnieuw wordt bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad). De voordracht wordt meegedeeld aan de minister van Justitie. Vervolgens kan de Koning: ofwel de keuze van de commissie bekrachtigen door de kandidaat te benoemen; ofwel deze voordracht weigeren en zijn beslissing met redenen omkleden (in welk geval het dossier opnieuw wordt bezorgd aan de commissie, die een nieuwe beslissing moet nemen); ofwel de beslissing niet nemen binnen de voorgeschreven termijn van 60 dagen na de ontvangst van het proces-verbaal van voordracht (deze houding staat gelijk met een weigeringsbeslissing waartegen beroep kan worden aangetekend bij de Raad van State en de vacature wordt opnieuw bekendgemaakt). Opnieuw kan worden vastgesteld dat voordrachten slechts uitzonderlijk worden geweigerd.

20 20 Loopbaan Loopbaan 17 Aantal voordrachten (CND + BAC) Aantal benoemingen of aanwijzingen (CND + BAC) Weigeringen KERNCIJFERS De Nederlandstalige benoemings- en aanwijzingscommissie (BAC) De Benoemings- en aanwijzingscommissie heeft de dossiers van 499 kandidaten voor 145 vacant verklaarde plaatsen onderzocht, en heeft 139 voordrachten gedaan. Voor 2012 resulteerden 136 voordrachten in een effectieve benoeming of aanwijzing. Van de in 2012 gedane voordrachten werden er drie geweigerd. Hoeveel kandidaten voor hoeveel plaatsen in 2012? vacante plaatsen aantal kandidaten

21 Loopbaan Voorgedragen als magistraat mannen vrouwen 46% 54% 61% 39% zetel parket Voor 8 vacante plaatsen heeft de BAC geen enkele kandidaat voorgedragen. Verschillende redenen kunnen worden aangevoerd voor deze beslissingen: Alle kandidaten werden reeds voor een andere vacante plaats voorgedragen, werden zeer recent op een andere plaats benoemd of hadden hun kandidatuur ingetrokken (7 gevallen); De kandidaten werden door de commissie onvoldoende bekwaam en geschikt geacht om in aanmerking te komen voor een voordracht (1 geval). Drie voordrachten werden geweigerd door de Koning (lees de minister van Justitie). Twee weigeringen hadden betrekking op de voordracht van dezelfde kandidaat voor het ambt van rechter in de rechtbank van eerste aanleg. De voordrachten van deze kandidaat werden geweigerd op grond van een veroordeling van de betrokkene wegens verkeersovertredingen. De benoemingscommissies beogen een eventuele tucht- of strafrechtelijke veroordeling steeds te betrekken in het onderzoek naar de meest geschikte kandidaat voor een vacante plaats. Aangezien zich hierover geen concrete gegevens bevinden in de kandidaatsdossiers zijn de benoemingscommissies voor de beoordeling van dit aspect evenwel aangewezen op wat de kandidaten dienaangaande meedelen ter gelegenheid van de hoorzitting, wat per definitie subjectief is. De benoemingscommissies zijn daarom vragende partij dat in het dossier van elke kandidaat objectieve gegevens inzake eventuele tucht- en strafrechtelijke antecedenten zouden worden opgenomen. 499 KANDIDATEN Mannen 40% Vrouwen 60% Beroepservaring: 48% magistraat, 25% advocaat, 22% gerechtelijk stagiair of 5% andere (notaris, bedrijfsjurist, parketjurist, referendaris ) 139 VOORGEDRAGEN KANDIDATEN Mannen 44% Vrouwen 56% Beroepservaring: 45% magistraat, 34% advocaat, 17% gerechtelijk stagiair of 4% andere (notaris, bedrijfsjurist, parketjurist, referendaris )

22 22 Loopbaan Loopbaan 19 De Franstalige Benoemings- en aanwijzingscommissie (CND) De Benoemings- en aanwijzingscommissie heeft de dossiers van 589 kandidaten voor 119 vacant verklaarde plaatsen onderzocht (sommige plaatsen werden meermaals vacant gesteld), en heeft 106 voordrachten gedaan. Daarvan resulteerden er 105 in een effectieve benoeming of aanwijzing. Hoeveel kandidaten voor hoeveel plaatsen in 2012? vacante plaatsen aantal kandidaten Voor 13 vacante plaatsen heeft de CND geen enkele kandidaat voorgedragen. Daar zijn verscheidene redenen voor: 1. De kandidaten waren al voorgedragen voor een andere vacante plaats (vier Voorgedragen als magistraat gevallen). Wanneer een kandidaat die voor verscheidene vacante plaatsen mannen vrouwen postuleert, reeds werd voorgedragen (maar nog niet werd benoemd), heeft de 64% 75% Commissie de gewoonte om hem niet 36% voor te dragen voor een andere vacante 25% plaats, omwille van de coherentie in haar voordrachtbeleid. Het zou immers geen zetel enkele zin hebben om een kandidaat parket voor te dragen die kort daarna waarschijnlijk benoemd zal worden; 2. de kandidaten kregen niet de vereiste tweederde meerderheid van de uitgebrachte stemmen (zeven gevallen); 3. de (enige) kandidaat voor de functie beschikte niet over de vereiste kwaliteiten (één geval); 4. de (enige) kandidaat voor de functie had zijn kandidatuur ingetrokken (één geval). 589 KANDIDATEN Mannen 40% Vrouwen 60% Beroepservaring 36% magistraat, 33% advocaat, 23% gerechtelijk stagiair of 8% andere (notaris, bedrijfsjurist, parketjurist, referendaris ) 106 VOORGEDRAGEN KANDIDATEN Mannen 41% Vrouwen 59% Beroepservaring 35% magistraat, 26% advocaat, 35% gerechtelijk stagiair of 4% andere (notaris, bedrijfsjurist, parketjurist, referendaris )

23 Loopbaan Eén voordracht werd geweigerd door de Koning (lees: de minister van Justitie): weigering van de voordracht van een kandidaat voor de plaats van vrederechter in het kanton Couvin- Philippeville: de minister van Justitie meende dat de criteria die de Commissie had gehanteerd, haar niet wettelijk in staat stelden om een effectieve vergelijking te maken tussen de titels en verdiensten van de kandidaten. Nadat de dossiers opnieuw werden bekeken en er nieuw overleg heeft plaatsgehad, heeft de Commissie beslist om dezelfde kandidaat voor te dragen en heeft zij haar motivering verduidelijkt. De kandidaat werd vervolgens door de Koning benoemd. De Verenigde benoemings- en aanwijzingscommissie (VBAC) De Verenigde benoemings- en aanwijzingscommissie (VBAC) bestaat uit de 14 Franstalige leden van de CND en de 14 Nederlandstalige leden van de BAC; ze volgt de pariteit magistraten/nietmagistraten. Ze is bevoegd om de programma s vast te leggen van het examen inzake beroepsbekwaamheid, van het toelatingsexamen tot de gerechtelijke stage en van het mondelinge evaluatie-examen, maar ook om de algemene richtlijnen voor de permanente vorming van de magistraten en de gerechtelijke stage voor te bereiden. De VBAC is ook bevoegd om kandidaten voor te dragen voor een benoeming in het gerechtelijk arrondissement Brussel, wanneer de wet vereist dat de kandidaat wettelijk tweetalig is, en voor de vacante plaatsen bij het federaal parket. Sinds 12 september 2012 wordt de VBAC voor twee jaar voorgezeten door de voorzitter van de Franstalige CND. In 2012 is de VBAC 4 keer samengekomen, waarvan tweemaal voor benoemingsdossiers, en ze heeft de dossiers van 5 kandidaten onderzocht, voor 3 vacante plaatsen. Ze heeft 3 kandidaten voorgedragen. Geen enkele voordracht werd geweigerd.

24 24 Loopbaan Loopbaan 21 Voordrachten in 2012 (CND en BAC) Type vacante plaatsen Aantal vacante plaatsen Aantal kandidaten Aantal kandidaten dat werd gehoord Aantal voordrachten Aantal weigeringen Aantal benoemingen en aanwijzingen Arbeidsauditeur Arbeidsrechtbank Advocaat-generaal Hof van Cassatie Raadsheer Hof van beroep Raadsheer Hof van Cassatie Raadsheer Arbeidshof Plaatsvervangend raadsheer Hof van beroep Aanvullend rechter Hof van beroep Aanvullend rechter Politierechtbank Vrederechter Vredegerecht Aanvullend politierechter Politierechtbank Politierechter Politierechtbank Fiscaal rechter Rechtbank eerste aanleg Plaatsvervangend rechter Vredegerecht Plaatsvervangend rechter Rechtbank eerste aanleg Plaatsvervangend rechter Rechtbank van koophandel Plaatsvervangend rechter Politierechtbank Plaatsvervangend rechter Arbeidsrechtbank Rechter Rechtbank eerste aanleg

25 Loopbaan Type vacante plaatsen Aantal vacante plaatsen Aantal kandidaten Aantal kandidaten dat werd gehoord Aantal voordrachten Aantal weigeringen Aantal benoemingen en aanwijzingen Rechter Rechtbank van koophandel Rechter Politierechtbank Rechter Arbeidsrechtbank Eerste voorzitter Hof van Cassatie Voorzitter Rechtbank eerste aanleg Voorzitter Rechtbank van koophandel Voorzitter Arbeidsrechtbank Procureur des Konings Rechtbank eerste aanleg Procureur-generaal Hof van beroep Aanvullend substituut Hof van beroep Substituut van de arbeidsauditeur Arbeidsrechtbank Substituut van de procureur des Konings gespecialiseerd in fiscale zaken Rechtbank eerste aanleg Substituut van de procureur des Konings Rechtbank eerste aanleg Substituut van de procureur-generaal Hof van beroep Substituut-generaal Hof van beroep Totaal

26 26 Loopbaan Loopbaan 23 TENDENSEN en EVOLUTIES De magistraat van de zetel Vacatures Ingeval het gaat om effectieve plaatsen binnen de zittende magistratuur, is er geen probleem met betrekking tot het aantal kandidaten. Tot nu toe worden voor elke vacature voldoende kandidaten geteld; er zijn enkel een paar moeilijkheden te vermelden om te voorzien in twee plaatsen van Franstalige vrederechters, waardoor zij verschillende keren dienden te worden gepubliceerd. In enkele plaatsen van plaatsvervangende rechters en plaatsvervangende raadsheren is niet voorzien bij gebrek aan een voldoende aantal kandidaten. Zoals voorgaande jaren dient het groter aantal vrouwelijke kandidaturen dan mannelijke kandidaturen te worden aangestipt, met name 65% vrouwen ten opzichte van 35% mannen. Dit gegeven moet worden gekoppeld aan het aandeel deelnemers aan het vergelijkend toelatingsexamen tot de gerechtelijke stage en aan het examen inzake beroepsbekwaamheid, waar telkens een groter aantal vrouwen dan mannen heeft deelgenomen. De voorgedragen kandidaten zijn afkomstig uit verschillende beroepsmilieus: 43% waren vroeger al magistraat, 20% zijn afkomstig van de balie, 28% waren gerechtelijke stagiairs en 9% van hen bekleedden andere juridische functies (bijv. jurist in de overheidssector of in de privésector, parketjurist, referendaris ). andere 9% gerecht. stagiair 28% magistraat 43% advocaat 20% hommes. 35% femmes. 65%

27 Loopbaan De parketmagistraat Vacatures Het gekende probleem van een tekort aan kandidaten voor sommige vacante plaatsen, zowel eentalig als tweetalig, in de parketten blijft bestaan. Aldus werden de commissies opnieuw geconfronteerd met een aantal in het Belgisch Staatsblad bekendgemaakte vacante plaatsen waarvoor geen enkele kandidatuur ingediend. Deze plaatsen werden achteraf door de FOD Justitie opnieuw in het Belgisch Staatsblad bekendgemaakt. Het betreft in hoofdzaak plaatsen van substituut-procureur des Konings (eentalig of tweetalig) en van substituut-arbeidsauditeur. Deze problematiek liet zich in het bijzonder voelen voor wat betreft het parket te Brussel en werd voelbaar versterkt door de splitsing van het gerechtelijk arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde. Reeds meerdere jaren dienen de commissies een sterke terughoudendheid vast te stellen bij de kandidaten, in het bijzonder de gerechtelijke stagiairs, ten aanzien van vacante plaatsen bij het parket te Brussel. De noodzaak van een structurele aanpak blijft actueel: het verbeteren van het huidige imago van de parketten ten aanzien van de (potentiële) kandidaat-magistraten, waarbij de nadruk dient te worden gelegd op het belang, de verantwoordelijkheid en het dynamische karakter van de functie van een parketmagistraat; en de sensibilisering van de gerechtelijke stagiairs voor wat betreft de opportuniteiten en uitdagingen binnen het Brusselse parket. Zoals voorgaande jaren dient ook voor wat de parketten betreft het groter aantal vrouwelijke kandidaturen dan mannelijke kandidaturen te worden aangestipt, met name 67% vrouwen ten opzichte van 33% mannen. Ook hier moet dit gegeven worden gekoppeld aan het aandeel deelnemers aan het vergelijkend toelatingsexamen tot de gerechtelijke stage en aan het examen inzake beroepsbekwaamheid, waar telkens een groter aantal vrouwen dan mannen heeft deelgenomen. De voorgedragen kandidaten voor de parketten komen vanuit verschillende professionele achtergronden: 16% was voordien reeds magistraat, 9% komt uit de advocatuur, 66% was gerechtelijk stagiair en 9% onder hen vervulden andere juridische functie (bijv. jurist in de overheidssector of in de privésector, parketjurist, referendaris ). andere 9% magistraat 16% vrouwen; 67% mannen; 33% gerecht. Stagiair 66% advocaat 9%

28 28 Loopbaan Loopbaan 25 Beroepen bij de Raad van State Franstalige benoemings- en aanwijzingscommissie Vorderingen ingediend met betrekking tot de voordrachten die in 2012 werden gedaan door de Franstalige benoemings- en aanwijzingscommissie: o aanwijzing tot de mandaten van korpschef: Een kandidaat heeft een beroep tot nietigverklaring ingediend tegen het koninklijk besluit houdende aanwijzing van de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg van Nijvel. De Raad van State heeft zich nog niet uitgesproken. o benoemingen: Een kandidaat heeft een beroep tot nietigverklaring ingediend tegen het koninklijk besluit houdende benoeming van een toegevoegde rechter voor het rechtsgebied van het hof van beroep van Luik. In zijn arrest nr van 24 september 2013 heeft de Raad van State de afstand van geding uitgesproken (verlies van belang van de eiser die ondertussen in een identieke functie werd benoemd). Een kandidaat heeft een beroep tot nietigverklaring ingediend: - tegen het koninklijk besluit dat zijn voordracht voor een functie van raadsheer bij het Hof van Cassatie afwees en - tegen de beraadslaging van de Franstalige benoemings- en aanwijzingscommissie waarbij deze beslist dat zij niet in staat is om tot een nieuwe voordracht over te gaan. In zijn arrest nr van 27 juni 2013 vestigt de Raad van State de aandacht op het verlies van belang van de eiser (deze werd in een identieke functie benoemd) en stelt hij vast dat er geen reden meer toe is om een uitspraak te doen. Door de Raad van State in 2012 genomen beslissing inzake de door de Franstalige benoemingsen aanwijzingscommissie vóór 2012 gedane voordrachten: Nihil. Nederlandstalige benoemings- en aanwijzingscommissie Vorderingen ingediend met betrekking tot de voordrachten die in 2012 werden gedaan door de Nederlandstalige benoemings- en aanwijzingscommissie: o aanwijzing tot de mandaten van korpschef: Een kandidaat heeft een vordering tot nietigverklaring ingediend tegen het koninklijk besluit houdende benoeming van de procureur des Konings bij de rechtbank van eerste aanleg te Turnhout. De Raad van State heeft zich nog niet uitgesproken over dit beroep.

29 Loopbaan o benoemingen: Een kandidaat heeft een beroep tot nietigverklaring ingediend tegen het koninklijk besluit houdende benoeming van een tegenkandidaat in het ambt van rechter in de arbeidsrechtbank te Leuven, met gelijktijdige benoeming in de arbeidsrechtbank te Brussel. De Raad van State heeft de vordering ingewilligd in zijn arrest nr van 16 september Een kandidaat heeft een vordering tot schorsing en nietigverklaring ingediend tegen het koninklijk besluit waarbij zijn voordracht door de Hoge Raad voor de Justitie voor het vacante ambt van rechter in de rechtbank van eerste aanleg te Antwerpen werd geweigerd en waarbij de desbetreffende vacante plaats opnieuw open werd verklaard. De Raad van State heeft de vordering tot schorsing verworpen bij arrest nr van 4 februari De verzoeker heeft geen verzoek tot voortzetting ingediend. Door de Raad van State in 2012 genomen beslissing inzake de door de Nederlandstalige benoemings- en aanwijzingscommissie vóór 2012 gedane voordrachten: De Raad van state heeft in zijn arrest nr van 13 maart 2012, inzake het beroep ingediend tegen het koninklijk besluit van 30 december 2009 houdende benoeming van de vrederechter van het achtste kanton Antwerpen, een prejudiciële vraag gesteld aan het Grondwettelijk Hof. Deze prejudiciële vraag, die betrekking had op de stemprocedure gehanteerd door de benoemingscommissies van de Hoge Raad voor de Justitie, werd door het Grondwettelijk Hof ontkennend beantwoord in zijn arrest nr. 23/2013 van 28 februari BELEID EN AANBEVELINGEN Inleiding Sinds de oprichting van de Hoge Raad voor de Justitie hebben de benoemings- en aanwijzingscommissies hun plaats in het institutionele landschap ten volle bevestigd. Bij de motivering van de voordracht leggen de benoemings- en aanwijzingscommissies de kwaliteitseisen voor de vergelijking van de profielen, de objectiviteit en juridische juistheid erg hoog. Deze commissies nemen de wet en de rechtspraak van de Raad van State daarbij als leidraad. De benoemings- en aanwijzingscommissies hanteren een positieve motiveringsstijl die, uitgaande van de kwaliteiten van de meest geschikte en meest bekwame kandidaat, een vergelijking maakt met de niet-voorgedragen kandidaten, in functie van de motieven die doorslaggevend waren voor de keuze van de voorgedragen kandidaat. Door te blijven waken over de kwaliteit van de voordracht van de kandidaten, bevestigen de benoemings- en aanwijzingscommissies de hoge verwachtingen die in hen zijn gesteld.

30 30 Loopbaan Loopbaan 27 De benoemings- en aanwijzingscommissies hebben er ook uitdrukkelijk voor gekozen alle kandidaten ambtshalve te horen, niettegenstaande artikel 259ter, 4, van het Gerechtelijk Wetboek ook de mogelijkheid voorziet om enkel de kandidaten te horen die tijdig hierom verzoeken. De keuze om alle kandidaten te horen kadert eveneens in het streven om een weloverwogen afweging tussen kandidaten te kunnen maken en niet enkel op de dossierstukken te beslissen. Gerechtelijke stagiairs De benoemings- en aanwijzingscommissies betreuren momenteel nog steeds het gebrek aan duidelijke visie bij het bepalen van het aantal vacante stageplaatsen voor de gerechtelijke stagiairs. Verder dienen we een structurele oplossing te voorzien voor de gerechtelijke stagiairs die hun stage met gunstig gevolg hebben doorlopen en die, bij gebrek aan vacante plaatsen, pas bij het verstrijken van de tweede verlenging van hun stage kunnen worden benoemd. Op dat moment loopt hun stage immers onherroepelijk af. Ten slotte dienen we op te merken dat de benoemings- en aanwijzingscommissies alle kandidaturen steeds op voet van gelijkheid behandelen, zodat voor elke vacante plaats de gerechtelijke stagiairs ook uitkomen tegen andere kandidaten die houder zijn van het attest van beroepsbekwaamheid om de gerechtelijke functies uit te oefenen, of kandidaten die reeds magistraat zijn. Elke categorie kandidaten voor een vacante plaats (gerechtelijke stagiairs, houders van het attest beroepsbekwaamheid en magistraten) heeft zijn eigen kwaliteiten en competenties. Vanuit de bekommernis om de meest geschikte en de meest competente kandidaat voor te dragen voor elke vacante plaats, maken de benoemings- en aanwijzingscommissies apart voor elke plaats de delicate afweging tussen de kandidaten van de voormelde categorieën. Met dat oogmerk wordt onder andere rekening gehouden met de specifieke kenmerken van elke vacante plaats en met de bijzondere noden van de jurisdictie, zoals die verwoord zijn door de korpschef. De benoemingscommissies stellen evenwel vast dat het huidige aantal gerechtelijke stagiairs waarvan de stage afloopt, de weging tussen de bijzondere en specifieke kwaliteiten van de kandidaten van de diverse categorieën er niet gemakkelijker op maakt. De optie om een aantal vacante plaatsen aan de gerechtelijke stagiairs voor te behouden, dient ernstig te worden bestudeerd. Te formalistisch en rigide De commissies blijven betreuren dat artikel 287sexies van het Gerechtelijk Wetboek, of de te formalistische en rigide toepassing ervan, als pervers effect heeft dat een zeker aantal valabele kandidaten niet de kans krijgt om hun geschiktheden en competenties te confronteren met die van de andere kandidaten voor een vacante plaats.

31 Loopbaan Krachtens artikel 287sexies van het Gerechtelijk Wetboek, moet sinds begin januari 2004 elke kandidatuur voor een benoeming of voor een aanwijzing tot korpschef in de magistratuur vergezeld zijn van (in tweevoud): alle stavingstukken met betrekking tot de studies en beroepservaring; een curriculum vitae overeenkomstig een door de minister van Justitie, op voorstel van de Hoge Raad voor de Justitie, bepaald standaardformulier. Het huidige artikel 287sexies van het Gerechtelijk Wetboek kan moeilijk als een voorbeeld van administratieve vereenvoudiging beschouwd worden. Zo moet een kandidaat die zich kandidaat stelt voor verscheidene vacante plaatsen die in hetzelfde Belgisch Staatsblad zijn verschenen, elk van die stukken bij elke kandidaatstelling voegen. Indien de kandidaat zich er niet aan houdt, wordt zijn kandidatuur beschouwd als niet-ontvankelijk (aan deze eis moet voldaan op straffe van verval). Dat geldt ook als niet alle vereiste stukken binnen de maand zijn overgemaakt. Bovendien begrijpen veel kandidaten op dit moment nog steeds niet precies welke stavingstukken aan de minister van Justitie moeten worden overgemaakt. Hernieuwing van de mandaten van korpschef In september 2008 heeft het Grondwettelijk Hof verschillende bepalingen van de wet van 18 december vernietigd voor zoverre zij van toepassing zijn op de korpschefs van de hoven en rechtbanken. Het arrest van het Hof heeft als gevolg dat de evaluatie van de korpschef van de zetel afgeschaft is. Het probleem is dat de bepalingen van het Gerechtelijk Wetboek nog steeds niet werden herzien teneinde het rechtsvacuüm op te vullen dat door het arrest is ontstaan en een specifieke procedure te organiseren als een korpschef van de zetel de hernieuwing van zijn mandaat aanvraagt. In die hypothese vloeit daaruit voort dat het dossier dat aan de benoemingscommissies wordt overgemaakt enkel bestaat uit de hernieuwingsaanvraag van de uittredende korpschef, met uitsluiting van elk ander document (bijv. curriculum vitae, adviezen van verschillende autoriteiten, werkingsverslag...). Dat stelt uiteraard grote problemen voor de bevoegde commissie wanneer deze zich moet uitspreken, behalve als ervan wordt uitgegaan dat het horen van de kandidaat (wat verplicht blijft) op zich alleen al de commissie kan overtuigen in de ene of de andere zin. Dat veroorzaakt eveneens rechtsonzekerheid in verband met de vraag van mogelijke beroepen bij de Raad van State (beroep van de korpschef waarvan het mandaat niet wordt hernieuwd, of, in geval van hernieuwing, beroep van potentiële kandidaten die belang hadden bij het openstellen van het mandaat). Er werden door de commissies punctuele oplossingen uitgedacht teneinde hun informatie aan te vullen (horen van korpschefs, verzoek aan de kandidaat om bepaalde stukken voor te leggen ). Die oplossingen zijn niet toereikend. De Hoge Raad voor de Justitie wenst dat dit rechtsvacuüm snel wordt opgevuld. 1 Wet van 18 december 2006 tot wijziging van de artikelen 80, 259quater, 259quinquies, 259novies, 259decies, 259undecies, 323bis, 340, 341, 346 en 359 van het Gerechtelijk Wetboek, tot herstel in dit Wetboek van artikel 324 en tot wijziging van de artikelen 43 en 43quater van de wet van 15 juni 1935 op het gebruik der talen in gerechtszaken.

32 32 Loopbaan Loopbaan 29 VORMING In 2012, heeft de HRJ nieuwe richtlijnen opgesteld die in principe de komende jaren zullen gelden voor de vorming van magistraten, beroepsmagistraten en niet-beroepsmagistraten, alsook de gerechtelijke stagiairs. In twee algemene richtlijnen wordt aan het Instituut voor Gerechtelijke Opleiding of IGO gevraagd zijn activiteiten binnen het eigen wettelijke kader te laten verlopen en tot een onderbouwd opleidingsplan te komen, onder meer gestoeld op een diepgaande omgevings- en behoeftenanalyse. De bijzondere richtlijnen vormen echter de hoofdbrok van de HRJ-richtlijnen inzake opleiding. Deze zijn gebaseerd op de Standards of Exellence for the Public Administration Education and Training ontwikkeld door het United Nations Department of Economic and Social Affairs (2008). Dit kader is ontwikkeld voor de opleiding van professionals met een functie in de publieke sector. Niet alle richtlijnen kunnen onmiddellijk en op een optimale manier worden uitgevoerd. Daarom zet de HRJ een aantal prioritaire lijnen uit waarop het IGO zich, volgens de HRJ, de komende jaren best concentreert. Deze prioriteiten zijn de volgende: 1. Opleidingsprogramma s uitbouwen met oriëntaties, doelstellingen en strategieën op maat gesneden van de doelgroepen; 2. Decentraliseren en technologisch vernieuwen zodat het IGO aan haar volledige doelpubliek meer opleidingen kan geven; 3. Organisatie van meer opleidingen bestemd voor Luidens de Grondwet oefent de HRJ zijn bevoegdheden met name uit op het vlak van de opleiding van rechters en ambtenaren van het Openbaar Ministerie. De wet van 31 januari 2007 verduidelijkt dat de door het IGO opgestelde opleidingsprogramma s in overeenstemming dienen te zijn met de richtlijnen die door de HRJ zijn voorbereid en bekrachtigd, voor ingeval ze betrekking hebben op de beroepsmagistraten van de rechterlijke orde, de plaatsvervangende magistraten, de raadsheren en rechters in sociale zaken, de rechters in handelszaken en de assessoren in strafuitvoeringszaken en de gerechtelijke stagiairs. de pas benoemde magistraten en de niet-beroepsmagistraten. Deze zouden minstens een basisopleiding moeten krijgen, met een bijzondere aandacht voor de rechtspleging, de deontologie en de contouren van het beroepsgeheim; 4. Optimalisering van de samenwerking met de universiteiten en de hogescholen in het kader van de bij wet voorziene mogelijkheden; 5. Terbeschikkingstelling aan de korpschefs van meer managementopleidingen of opleidingen die gericht zijn op het verwerven van niet-juridische vaardigheden die zouden kunnen bijdragen tot een verbetering van hun rechtscollege/korps, in het bijzonder op het vlak van human resources. De HRJ zal in het voorjaar van 2014 een eerste evaluatie doen van de opvolging van deze richtlijnen.